پاسخ مجری طرح باران به ابهامات
طرح تجهیز رایگان واحدهای صنفی به صندوق مکانیزه فروش با هدف حذف هزینه خرید صندوق اصناف، شفافیت اطلاعات اقتصادی و تحقق عدالت مالیاتی، حذف چرخه عرضه کالای قاچاق در شبکه رسمی توزیع و همچنین کاهش هزینه قیمت تمام شده کالا برای اصناف با حذف واسطه های غیرضروری آغاز شده است.
اجرای طرح تجهیز رایگان واحدهای صنفی به صندوق مکانیزه فروش که «طرح باران» نامگذاری شده است، از هفته گذشته آغاز شد؛ طرحی که گفته می شود اجرای آن موجب شفافیت اطلاعات اقتصادی و تحقق عدالت مالیاتی می شود و چرخه عرضه کالای قاچاق را در شبکه رسمی توزیع حذف می کند.
اگرچه مجهز کردن واحدهای صنفی به صندوق های فروش در قوانین مرتبط با مالیات های مستقیم و ارزش افزوده تکلیف شده است اما این مقوله در سالهای گذشته معطل مانده و با وجود تفاهم نامه ها و قوانین و مقررات مصوب، هیچ گاه اجرایی نشد. تا اینکه اتاق اصناف ایران از ماه های گذشته تجهیز واحدهای صنفی به صندوق مکانیزه فروش را در دستور کار خود قرار داد و از هفته گذشته این طرح را کلید زد.
در این ارتباط، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) میزگردی با حضور «حمیدرضا سعدالله» مجری طرح باران، «علیرضا ترحمی» کارشناس امور اقتصادی و مالیاتی و «محمدرضا آیت الله زاده شیرازی» نماینده شرکت مجری بسته نرم افزاری و فنی طرح باران برگزار کرد.
متن کامل این میزگرد را در ادامه می خوانید:
مجری طرح باران در ابتدای سخنان خود به الزامات قانونی اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: قانونی بعنوان تجهیز اصناف به صندوق های فروشگاهی پیش از این مصوب شده است که بر اساس آن اصناف باید به صندوق فروشگاهی مجهز شوند؛ نزدیک به سه سال گذشته اولویت بندی هایی از طرف سازمان امور مالیاتی کشور برای تجهیز واحدهای صنفی اعلام شد اما اصناف به دلایلی از اجرای این قانون سر باز زدند.
حمید رضا سعدالله ادامه داد: گران بودن صندوق های مکانیزه فروش یکی از دلایل اصلی اجرایی نشدن آن قانون بود؛ اصناف بحق این سوال را طرح می کردند که چگونه می توانیم با توجه به رکود بازار، 30 تا 50 میلیون ریال برای این بخش هزینه کنیم؟
وی ادعا کرد که در پرداخت مالیات، تنها 10 درصد اصناف دنبال پرداخت نکردن مالیات هستند و 90 درصد اصناف که مالیات خود را پرداخت می کنند، از تبعیض مالیاتی گلایه دارند؛ آنها می گویند چرا عده ای که درآمد بیشتری دارند مالیات پرداخت نمی کنند اما ما که به زور خرج خودمان را در می آوریم باید مالیات پرداخت کنیم؟
سعدالله با انتقاد از روش های کنونی محاسبه مالیات، گفت: نحوه محاسبه مالیات اصناف در حال حاضر به این صورت است که هرساله اتحادیه هر صنف با سازمان امور مالیاتی یک عدد را برای مالیات واحدهای صنفی آن اتحادیه مشخص می کنند و تقریبا مالیات همه واحدهای صنفی مشترک را یکسان محاسبه می کند؛ بعنوان مثال، اتحادیه طلا و جواهر و سازمان امور مالیاتی توافق می کنند که صنف طلافروش سالیانه 10 میلیون ریال مالیات پرداخت کنند؛ در این شرایط واحد صنفی که درآمد کمتری داشته باید همان مالیاتی را پرداخت کند که واحد صنفی با درآمد بالا پرداخت می کند.
وی با اشاره به اینکه قانون مالیات های مستقیم از اول فروردین ماه سال آینده در کشور اجرایی خواهد شد، افزود: برای تجهیز رایگان واحدهای صنفی به صندوق های فروش، در تبصره دو ماده 169 قانون مالیاتی مستقیم آمده است که اصناف، اگر صندوق های مکانیزه فروش خریداری کنند، به ارزش قیمت صندوق خریداری شده، از مالیات معاف می شوند؛ به عبارتی دیگر، هزینه خرید صندوق فروش از طریق معافیت مالیاتی جبران می شود.
سعدالله اضافه کرد: در این طرح، تولیدکنندگان داخلی صندوق های فروش، این صندوق ها را تامین می کنند و در زمان تسویه حساب مالیاتی اصناف، وجه آن دستگاه را بدون سود، دریافت می کنند.
** پاسخ مجری طرح باران به ابهام ها و انتقادها
وی در پاسخ به سوالی در مورد واگذاری این طرح به شرکت «هوشمند سامانه باران» مبنی بر اینکه چطور چنین طرح ملی به یک شرکت که در شهریورماه امسال تاسیس شده، واگذار شده است، گفت: من بعنوان طراح، طرح تجهیز رایگان واحدهای صنفی به صندوق مکانیزه فروش را به اتاق اصناف ایران ارائه کردم و هیات رئیسه اتاق اصناف بعد از تصویب، تصمیم گرفت که پسر خاله و دختر خاله را وارد پروژه نکند و اجرا به همان کسی واگذار شود که طرح را ارائه کرده است.
غالبا کسانی که یک راهکار ارائه می دهند و طرح را طراحی می کند در اجرای پروژه کنار زده می شوند و یک عده آشنا می آیند و پروژه را اجرا می کنند؛ اما اتاق اصناف تصمیم گرفت که انصاف داشته باشد و اجرای طرح را به طراح واگذار کند.
سعدالله اضافه کرد: در ادامه، اصرار اتاق اصناف ایران به اینکه یک شرکت باید مجری طرح باشد، باعث ثبت این شرکت شد.
وی در مورد روند مناقصه واگذاری تولید صندوق های فروش نیز گفت: اتاق اصناف تاکید کرده بود که صندوق های فروش باید توسط سازندگان داخلی تولید شود؛ ما برای واگذاری تولید صندوق فروش فراخوان دادیم و تنها شرط ما، داشتن پروانه بهره برداری صندوق فروشگاهی بود؛ تنها شرکتی که این پروانه را داشت شرکت کنتورسازی بود و تنها شرکتی که آمادگی پیدا کرد که به صورت 24 ماهه بدون بهره صندوق فروش را در اختیار ما قرار دهد و در این طرح مشارکت کند، شرکت کنتورسازی بود.
سعدالله تصریح کرد: هیچ شرکتی این طرح را جدی نگرفته بود؛ آنها هم دیده بودند که شرکت «هوشمند سامانه باران» در شهریور امسال ثبت شده است و پیش بینی می شود که کار به جایی نمی رسد؛ برای همین در این فراخوان شرکت نکردند.
** توافق نهایی با پنج تولیدکننده داخلی
وی اضافه کرد: زمانی که با شرکت کنتورسازی برای تولید 200 هزار صندوق قرارداد امضا کردیم و امضای این قرارداد خبری شد؛ تعدادی شرکت نسبت به شرط داشتن پروانه بهره برداری تولید صندوق های فروشگاهی اعتراض کردند؛ آنها معتقد بودند تا این زمان، بازاری برای صندوق های فروش وجود نداشته و برای همین هیچ شرکتی به دنبال کسب پروانه بهره برداری در این زمینه نرفته است؛ آنها اعلام آمادگی کردند که چنین خط تولیدی راه اندازی خواهند کرد.
سعدالله گفت: این مساله با هیات مدیره اتاق اصناف در میان گذاشته شد و آنها تائید کردند که هر کسی که در زمینه تولید قطعات الکترونیکی، خط تولید و بهره برداری روی یکی از موضوعات داشته باشد می تواند در این طرح وارد شود؛ بنابراین، مناقصه ای برگزار نشد؛ اجرای طرح به طراح واگذار شد و من بعنوان طراح و مجری، اعلام کردم که تمامی شرکت های تولیدکننده می توانند در این طرح مشارکت داشته باشند؛ در این ارتباط تاکنون با پنج شرکت مبناکارت آریا، نگاران، ایران آریا، کنتورسازی و امپ به توافق نهایی رسیده ایم.
** آغاز ثبت نام متقاضیان شرکت در طرح باران
مجری طرح تجهیز رایگان اصناف به صندوق فروش (طرح باران) از آغاز این طرح از هفته گذشته خبر داد و گفت: واحدهای صنفی از دوشنبه هفته گذشته برای دریافت رایگان صندوق های مکانیزه فروش ثبت نام خود را آغاز کردند.
سعداله افزود: واحدهای صنفی برای ثبت نام در این طرح می توانند به پایگاه اطلاع رسانی اتاق اصناف ایران یا بطور مستقیم به تارنمای www.posbaran.ir مراجعه کنند.
سعداله مجری طرح باران نیز با تاکید بر اینکه کل اصناف می تواند در این طرح ثبت نام کنند، گفت: در صورتی که تقاضا برای دریافت این صندوق ها زیاد باشد، ثبت نام به صورت اولویت بندی انجام خواهد شد.
سعداله، داشتن پروانه کسب معتبر و مشمول اولیت اعلامی از سوی سازمان امور مالیاتی را از شرایط اعطای رایگان صندوق مکانیزه فروش بیان کرد و گفت: واگذاری صندوق ها از ابتدای اسفندماه آغاز خواهد شد.
** بستری مناسب برای پیوستن به تجارت الکترونیک
مجری بستر نرم افزاری و فنی طرح باران نیز در این میزگرد با بیان اینکه صندوق های مکانیزه فروش بر بسترامنی ارتباطی طراحی شده است گفت: امنیت این صندوق ها تضمین شده است و اصناف هیچ نگرانی نداشته باشند.
محمدرضا آیت الله زاده شیرازی افزود: صندوق های مکانیزه فروش از نظر انتقال اطلاعات دارای تجهیزات ارتباطی بوده که این تجهیزات بر بستر امنیتی قوی طراحی شده اند.
وی گفت: اطلاعات این صندوق ها بدون هیچ مشکل امنیتی به سازمان امور مالیاتی انتقال داده می شود تا در آنجا بررسی و برای مالیات اصناف اقدام شود.
آیت الله زاده شیرازی با تاکید براینکه یک بستر ارتباطی امن اطلاعات این صندوق ها را منتقل خواهد کرد، خاطرنشان ساخت: تلاش شده هم از نظر سخت افزاری و هم نرم افزاری اطلاعات بتواند بدون کوچکترین خدشه منتقل شود و امنیت آن تضمین شده است.
** بستر امنیتی صندوق ها مانند بانک است
این کارشناس نرم افزار، با بیان اینکه در کشور سیستم های حساس تری مانند بانک ها را داریم که بدون هیچ مشکلی کار می کنند، افزود: بسترامنی که برای صندوق ها در نظر گرفته شده است شبیه بسترهای بانکی است و امنیت آن دیده شده و به یک سطح مناسب در این زمینه رسیده ایم.
** صندوق مکانیزه فروش گامی برای ورود فناوری های نوین به کسب و کارهای سنتی
وی، صندوق مکانیزه فروش را در حقیقت یک نوع کاربرد آی.سی.تی در کسب و کارهای خرده فروشی سنتی دانست و افزود: صندوق ها برخوردار از سخت افزار و نرم افزارهایی هستند که مدیریت خرید و فروش را برعهده داشته و اطلاعاتی در اختیار فروشنده قرار می دهند که می تواند به عنوان ابزاری نوین برای کسب و کار مورد استفاده قرار گیرد.
آیت الله زاده شیرازی به پذیرفته شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان پیشران توسعه در میان تمام بازیگران آن در کشور اشاره کرد و گفت: رواج فناوری اطلاعات و ارتباطات در کسب و کارهای خرد سبب دقت، شفافیت و افزایش رشد در سطح این بنگاه ها و در نهایت اقتصاد خواهد شد.
مجری بستر نرم افزاری و فنی طرح باران گفت: صندق های مکانیزه فروش علاوه برآنکه بهره وری را افزایش می دهند ابزاری برای توسعه و بکارگیری فناوری های نوین ارتباطات و اطلاعات در بنگاه های کوچک اقتصادی است.
وی، استفاده ازاین صندوق ها را عاملی برای ارتقای کسب و کارهای کوچک برای رسیدن به اهداف بلند نظام دانست که می تواند به تحقق دولت الکترونیک کمک کند و خاطرنشان ساخت: این صندوق ها پایه ای برای تجارت الکترونیک به شمار می آیند.
** صندوق مکانیزه و تجارت الکترونیک
آیت الله زاده شیرازی معتقد است، همه واحدهایی که به این صندوق ها مجهز می شوند امکان ورود به تجارت الکترونیکی را خواهند یافت.
وی گفت: تمام واحد های صنفی که وارد این طرح می شوند امکان حضور در یک بستر تجارت الکترونیکی به نام باران را پیدا می کنند که می توانند محصول های خود را در فضای اینترنت معرفی کرده و حراج ها و تخفیف های خود را اعلام کنند.
مجری بستر نرم افزاری و فنی طرح باران خاطرنشان کرد: اصناف با پیوستن به شبکه باران که مجری صندوق های مکانیزه فروش هم هست خواهند توانست کالاها و کسب و کار خود را در فضای مجازی معرفی کرده و از سایر امکانات این بستر استفاده کنند و الکترونیک شوند.
وی بیان داشت: از طرف دیگر شهروندان خواهند توانست این واحدهای صنفی و کالاهای ارائه شده توسط آنها را بهتر شناسایی کرده با تلفن همراه و لپ تاپ بهترین ها را با قیمت و کیفیت انتخاب کنند.
آیت الله زاده شیرازی گفت: این سبب ایجاد رقابتی سالم و سازنده در بین اصناف خواهد شد.
** آموزش اصناف
مجری بستر نرم افزاری و فنی طرح باران با بیان اینکه برای اجرای طرح یک ساختار نیز دیده شده است که تیم های مختلفی در آن وجود دارد عنوان کرد: تیم های اجرا، پشتیبانی، آموزش، اطلاع رسانی چهارچوب این ساختار است.
وی با بیان اینکه آموزش اصناف، برنامه اصلی در این طرح جامع نگرانه است، گفت: سیستم پاسخگویی دقیق برای آن دیده شده است.
آیت الله زاده شیرازی تاکید کرد: تیم های به کارگیری صندوق ها، آموزش های لازم را نیز به کاربران خواهند داد؛ ضمن آنکه آموزش های گروهی با استفاده از فیلم و روش های تازه تر است.
** معافیت مالیاتی 10درصدی به مدت دوسال برای دارندگان صندوق های مکانیزه
علیرضا ترحمی کارشناس امور اقتصادی و مالیاتی نیز در این میزگرد با بیان اینکه صندوق های مکانیزه فروش به صورت رایگان در اختیار اصناف قرار می گیرد گفت: واحدهای صنفی علاوه بر اینکه به ازای میزان بهای این صندوق ها از پرداخت مالیات معاف می شوند تا دو سال نیز مشمول 10 درصد معافیت مالی می شوند.
وی افزود: طبق ماده 169 قانون مالیات های مستقیم، اصناف مکلف اند صندوق مکانیزه فروش داشته باشند و صندوق ها ملاک رسیدگی به عملکرد و مالیات در نظر گرفته شده است.
به گفته وی، سازمان امور مالیاتی اتاق اصناف و وزارت صنایع، مکلف اند دستورالعمل اجرایی صندوق های مکانیزه فروش را تا پایان شهریورماه سال آینده به تصویب هیات وزیران برسانند و آن را ملاک عمل قرار دهند.
ترحمی افزود: در آیین نامه اجرایی این صندوق ها مشخص می شود درصدی را که فرد روی اظهارنامه مالیاتی پرداخت می کرده باید پرداخت کند یا نه،اما آن قابل برگشت است.
این کارشناس اقتصادی گفت: دستگاه های دولتی از سال های 79 و 80، با استفاده از صندوق های مکانیزه فروشگاهی، به دنبال توسعه شبکه توزیع بودند زیرا اطلاعات شبکه توزیع سنتی که اطلاعات آن بازار را سازمان ندهد خیلی کار آمد نیست؛ لذا قانون برای توسعه بازار یکسری بسترهای قانونی را فراهم کرده است.
ترحمی افزود: اکنون در قانون مالیات های مستقیم بستر قانونی مطلوبی برای استفاده از صندوق های مکانیزه های فروش فراهم و مشوق هایی برای اصناف در نظر گرفته شده است.
به گفته این کارشناس اقتصادی، با استفادهاز این صندوق های مکانیزه فروش، واحدهای صنفی می توانند وضعیت کسب و کار خود را بهتر تجزیه و تحلیل کنند.
وی ادامه داد: ممکن است خلاء هایی در این زمینه وجود داشته باشد زیرا تاکنون واحدهای صنفی علاقه ای برای استفاده از صندوق های مکانیزه فروشگاهی نداشته اند اما هم اکنون بسترقانونی فراهم شده که انگیزه را برای اصناف ایجاد کرده است.
ترحمی با بیان اینکه در نظام مالیاتی براساس قانون قدیم هر ساله با اتحادیه ها توافقی امضا و نسبت به سال قبل و شرایط اقتصادی، میزان مالیات مشخص می شود، تصریح کرد: در این روش یکسری بی عدالتی هایی در زمینه پرداخت و فرار از مالیات رخ می داد.
وی افزود: در قانون مالیات قدیم سال اولی که یک صنف ایجاد می شود مالیات براساس مالیات مغازهای همجوار و در سال های بعد براساس توافق اصناف اخذ می شود در صورتی که ممکن است یک واحد صنفی بعد از ایجاد شدن به دلایل مختلفی سودی را حاصل نکند و یا یک مغاز سود بیشتر و مغازه دیگری سود کمتری داشته باشد.
ترحمی با بیان اینکه در قانون بسترسازی برای استفاده از پایانه های فروشگاهی یا صندوق های مکانیزه فروشگاهی و استفاده از اطلاعات برای محاسبه میزان و دریافت مالیات وجود نداشت ادامه داد: این وضعیت تا سال 1386که قانون مالیات بر ارزش افزوده به تصویب رسید وجود داشت تا اینکه در قانون ماده 9 ارزش افزوده این مشکل حل شد و در این ماده پرینتر دستگاه مکانیزه فروش برای رسیدگی به ارزش افزوده قابل قبول شد.
وی گفت: خلاء هایی در قانون مالیات های مستقیم وجود داشت که خوشبختانه آن نیز با اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم و تصویب آن در سال آتی مرتفع می شود.
ترحمی افزود: با اجرایی شدن صندوق های مکانیزه فروش، مشکلات و بی عدالتی هایی که براساس توافق ها وجود دارد از بین می رود.
این کارشناس اقتصاد ادامه داد: با استفاده از صندوق مکانیزه های فروش و ثبت اطلاعات، استفاده از شاخص هایی که ممکن بود سبب بی عدالتی در اخذ مالیات از اصناف شود از بین می رود.
به گفته ترحمی، با در نظر گرفتن استانداردهایی برای این صندوق ها اطلاعات آنها قابل استفاده می شود و اصناف نیز با استفاده از این صندوق ها می توانند اطلاعات دقیقی از عملکرد خود داشته باشند.
وی افزود: فروشگاه های زنجیره ای به علت دارا بودن سیستم های مالی دقیق با شناسی و فروش اجناس قدیمی با تخفیف های 40 تا 50 درصدی و خرید اجناس جدید، سود بیشتری حاصل می کنند و اصناف نیز می توانند با بهره گیری از صندوق های مکانیزه فروش همچون فروشگاه های زنجیره ای، سود بیشتری را کسب کنند.
