پایان پاسکاری اختلال اینترنت در کشور
نادر نینوایی - کندی، قطعی و کیفیت پایین اینترنت از جمله مشکلاتی هستند که همگی ما در این سال‌ها به وفور با آنها برخورد داشته‌ایم و جالب آنکه در اکثر موارد هم وقتی علت را جویا می‌شویم، اکثر شرکت‌های ارایه کننده، عامل این کمبود کیفیت یا قطعی را شرکت ارتباطات زیرساخت ایران عنوان تامین کننده انحصاری اینترنت کشور مطرح می‌کنند.
حال اما شرکت ارتباطات زیرساخت از سامانه‌ای رونمایی کرده است که به وسیله آن هر شرکت ارایه کننده اینترنت می‌تواند به صورت آنلاین وضعیت، کیفیت و قطعی یا وصل بودن اینترنتی که زیرساخت به شرکت‌های اینترنتی ا ارایه می‌کند را مشاهده کند.
به منظور رونمایی از "سامانه اندازه‌گیری و پایش کیفی شبکه ارتباطات زیرساخت" روز یکشنبه دهم مرداد ماه 95، محمود واعظی وزیر ارتباطات، علی اصغر عمیدیان رییس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی و محمد جواد آذری جهرمی مدیرعامل شرکت زیرساخت در حضور خیل عظیمی از خبرنگاران، به برخی پرسش‌ها پاسخ دادند.
چیستی سامانه پایش کیفی شبکه زیرساخت
سیستم آنلاین رصد وضعیت کیفیت اینترنت کشور که روی سایت شرکت ارتباطات زیرساخت tic.ir و در بخش "شاخص‌های کیفی شبکه" قرار گرفته، برای تعیین شاخص کیفیت شبکه اینترنت طراحی شده و از دو شاخص کورنومتر شکل و سه جدول تشکیل شده است. ظاهر این کورنومترها درست شبیه به کورنومترهایی است که سایت‌های دانلودی برای مشخص کردن سرعت دانلود ارایه می‌دهند.
نحوه تعیین شاخص توسط این کورنومترها هم این گونه است که اگر وضعیت ارایه سرویس در منطقه سبز باشد یعنی وضعیت مناسب است، اگر نوک پیکان کورنومتر به بخش‌های زرد رنگ برسد یعنی کیفیت از حد مجاز و تعیین شده به موجب مصوبه 222 کمتر است در نتیجه کیفیت ارایه اینترنت پایین است و زیر ساخت می‌بایست به علت کمبود کیفیت به شرکت‌های اینترنتی جریمه بدهد؛ اگر هم کورنومتر بخش قرمز را نشان دهد یعنی ارتباط اینترنت به کل قطع شده است و در این صورت هم شرکت زیرساخت باید به شرکت‌های اینترنتی به علت این قطعی جریمه بپردازد.
دو کورنومتری که این سامانه ارایه می‌دهد دو مشکل معمول اینترنت را بررسی می‌کند اولین شاخص میزان Latency یا تاخیر زمانی پیش آمده در ارایه اینترنت را می‌سنجد، شاخص دیگر اما میزان مفقودی (Packet lost) سرویس‌های اینترنتی ارایه شده توسط زیرساخت به شرکت‌های اینترنتی را می‌سنجد.
در این میان سه جدول مختلف هم وجود دارد که وضعیت ارتباطات شهرها و استان‌های مختلف را با هم می‌سنجد. یکی از این جداول به تفکیک میزان نوسانات اینترنت بین استان‌های مختلف کشور، دیگری به تفکیک میزان تاخیر در سرویس بین استان‌های مختلف و جدول دیگر به مشخص کردن تعداد و میزان گم شدن بسته‌های اینترنت بین استان‌های مختلف می‌پردازد.
در لحظه تنظیم این گزارش بر اساس اطلاعات مندرج در جدول نوسانات، ارتباطات اینترنت زاهدان با اهواز، اردبیل، بوشهر، ایلام، کرمانشاه، خرم‌آباد و یاسوج در وضعیت زرد قرار دارد که به معنی پایین‌تر بودن از سطح تعیین شده در مصوبه222 است و شرکت زیر ساخت می‌بایست به شرکت‌های اینترنتی جریمه بپردازد.
دلایل راه‌اندازی سامانه
جهرمی مدیرعامل زیرساخت در این جلسه دلیل راه‌اندازی این سامانه را اجرایی کردن مصوبه222 کمیسیون تنظیم مقررات و پیاده سازی سامانه مدیریت SLA (توافقنامه سطح خدمات) اعلام کرد.
به عقیده این مقام مسوول مزیت انتشار اطلاعات کیفی شبکه ارتباطات زیرساخت به عنوان شبکه مادر مخابراتی دارای ابعاد مختلفی است که مهم‌ترین آن شفافیت نسبت به وضعیت سرویس‌های ارتباطی کشور است.
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت همچنین در توضیح چرایی ایجاد این سامانه گفت: تاکنون به محض ایجاد اختلال در اینترنت مشکل بر عهده زیرساخت یا شبکه انتقال درون شهری گذاشته می‌شد اما از این پس بنا به تکلیفی که سازمان تنظیم مقررات مقرر کرده و به منظور ارایه شفاف اطلاعات وزارت ارتباطات از خودش شفاف‌سازی را شروع کرده است که البته مجموعه زیرساخت امیدوار است که در سایر سرویس‌دهندگان هم این اتفاق بیفتد.
به گفته جهرمی به وسیله این سامانه تازه رونمایی شده به صورت شفاف روند کارزیرساخت در انتقال اینترنت را می‌توان عملا دید.
شرکت‌های اینترنتی ملزم به اقدام مشابه
در همین حال عمیدیان رییس سازمان تنظیم مقررات نیز در این نشست با بیان اقدامات انجام شده در راستای اجرای مصوبه 222 مدعی شد: با این سامانه سرویس اینترنتی با شرایط قرارداد باید ارایه شود و جلوی کم‌فروشی گرفته می‌شود.
به گفته رییس سازمان تنظیم مقررات به این ترتیب برای کل زنجیره اجرای مصوبه پیگیری می‌شود و همانند زیرساخت سایر اپراتورها هم توسط سازمان تنظیم ملزم می‌شوند که دسترسی را به سازمان دهند و تا انتها به ارایه سرویس آنلاین نظارت خواهد شد.
عمیدیان گفت: اختلال در هر پارامتر که باعث عدم دسترسی یا کاهش کیفیت خدمت شود مشمول جریمه است و کوتاهی هرکدام از اپراتورها در قالب چارچوب تنظیم شده جریمه در پی دارد.
وی همچنین از طراحی سامانه یکپارچه هوشمند برای اندازه‌گیری کیفیت در تمام لایه زیرساخت، دسترسی و توزیع خبر داد و گفت: در یک سال گذشته با کمک مشاور سامانه یکپارچه هوشمند طراحی و امروز در مرحله انتخاب پیمانکار است و می‌تواند به عنوان الگویی در سایر لایه‌ها اعمال و امکان ارایه اطلاعات را روزانه از طریق داشبورد مدیریتی در اختیار همه علاقه‌مندان قرار دهد.
آنطور که رییس سازمان تنظیم مقررات گفت، سامانه یکپارچه هوشمند بر اساس استاندارد ITU و مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات در تمام لایه‌ها تامین، توزیع و انتقال و به منظور بررسی کیفیت در کل شبکه در اختیار استفاده کنندگان قرار می‌گیرد. با اجرای طرح سهم هر لایه از شبکه در میزان موافقتنامه سطح خدمت به تفکیک تامین کنندگان مشخص و مشکلات در گلوگاه‌هایی که در زنجیره تامین خواهد بود با نظارت بر این زنجیره مشخص و سهم هر یک قابل احصا می‌شود.
رییس سازمان تنظیم همچنین گفت که از زمان آغاز به کار این شبکه در زیرساخت و به محض ارایه به اپراتورها آنها موظف هستند، مشابه آنچه می‌گیرند به کاربران با همان کیفیت را ارایه دهند.
عمیدیان در عین حال گفت: با توجه به این که اپراتورهای دیگر هم باید در سامانه خود توان نظارتی را به کاربر نهایی از نظر کیفیت و سرعت بدهند، اپراتورهایی که این قابلیت را ندارند باید در اسرع وقت در سامانه خود این موضوع را ارایه دهند.
محمود واعظی وزیر ارتباطات کشور هم در این رابطه خواستار شفافیت تمام اپراتورهای ثابت و همراه و FCP با مردم شد و گفت: باید در کنار توسعه، شفافیت در کیفیت هم مد نظر تمام بازیگران قرار گیرد.
به این ترتیب و با پایان یافتن دوران پاسکاری اختلال‌های اینترنتی در ایران و سردرگمی مردم، حالا باید منتظر عملیاتی شدن واقعی پرداخت خسارت به مصرف‌کنندگان اینترنت بود که چگونگی اجرای دقیق آن نیازمند شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی گسترده است. (منبع:عصرارتباط)