پرسش‌هایی از پیوست فرهنگی
عباس پورخصالیان - 2 سال پیش هنگامی که رایتل، بدون پیوست فرهنگی پروانه‌ای انحصاری گرفت (که در اصل "عقاب" بود نه "پروانه") کسی در دولت دهم به فکر اجرای سیاست‌های کلی نظام در زمینه مهندسی فرهنگی و تدوین پیوست فرهنگی این طرح مهم نبود. اما همین که تیری به سوی عقاب انحصار شلیک شد، از همه سو فریاد "پیوست فرهنگی‌خواهی" بلند شد.
سپس با تبلیغ و واگذاری خدمات پیامک تصویری (MMS) عده‌ای چشم بر خدمات WAP یا پروتکل دسترسی بی‌سیم گوشی‌های تلفن همراه فرو بستند (که امکان استفاده رایگان از کاربردهایی شبیه خدمات پیامک تصویری و برتر از آن را می‌دهند) آمدند یک سونگرانه روی ضد ارزشی بودن MMS متمرکز شدند. آنها موفق شدند هم تبلیغات و هم خود MMS را ممنوع و آزادسازی آن را منوط به تدوین و تصویب پیوست فرهنگی کنند. رایتل هم مجبور شد تیمی تحقیقاتی برای تدوین پیوست فرهنگی نسل سوم خدمات همراه را به خدمت بگیرد؛ اما پژوهانه یا حق تحقیق این تیم، بسیار بالا بود؛ آن قدر بالا که رایتل ترجیح داد هم MMSو هم پیوست فرهنگی را رها کند. در این میان چند پرسش مهم نیز مطرح بودند و هستند که پاسخ به آنها، ضروری است.
- "طرح مهم"ی که پیش‌نیاز اجرای آن، مهندسی فرهنگی و تهیه پیوست فرهنگی است، چگونه طرحی است؟
-تعریف "طرح مهم" و ملاک تفکیک آن از طرح غیر مهم چیست؟
- "پیوست فرهنگی" چه معنا و محتوای آن، چه قالبی دارد؟
- چه طرفی باید اقدام به تهیه پیوست فرهنگی کند:
-کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات؟
-اپراتور؟ یا نهاد دیگری؟
- اگر هدف از تهیه پیوست فرهنگی، زمینه‌سازی برای اجرای مهندسی فرهنگی است، پس چرا بحث‌ها با پیوست فرهنگی شروع می‌شوند و با همان پایان می‌پذیرند؟
- آیا پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی بهانه‌اند یا بها؟
- کارکرد پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی چیست؟
- برندگان و بازندگان تهیه و اجرای پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی چه کسانی هستند؟
- اگر یک اپراتور با هزینه‌ای سنگین موفق به تهیه اولین پیوست فرهنگی و اجرای نخستین مهندسی فرهنگی شد، دیگران پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی‌اش را مفت و مجانی کپی‌کشی نمی‌کنند؟
- آیا پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی برای همه طرح‌های مهم یک جور، استاندارد و یکدست است؟
- آیا هر اپراتور نسل سوم و نسل بالاتر باید پیوست فرهنگی و مهندسی فرهنگی مختص خود را تهیه و اجرا کند؟
- اگر وزیر محترم ارتباطات در پاسخ به سوالی مبنی بر این که ارایه نسل سوم ارتباطات بدون پیوست فرهنگی مغایر با قوانین است می‌گوید، شورای عالی فضای مجازی در این زمینه مصوبه‌ای نداشته است، فرافکنی نیست؟
- چه مصوبه‌ای مورد نظر وزیر محترم است: مصوبه‌ای "متادیتایی" در مورد چارچوب، قالب، هدف و الزامات پیوست فرهنگی؟ یا خود پیوست فرهنگی؟
- چرا (به قول واعظی) شورای عالی فضای مجازی در این زمینه تا به حال نظری نداده است؟
- اگر (به قول وزیر ارتباطات) پیوست فرهنگی نسل سوم همراه، تدوین شده و اکنون در دست مشاوران ریاست جمهوری است، منظور وی کدام مشاوران است؟
- مرحله بعدی فرایند تهیه پیوست فرهنگی چیست؟
- چه مقامی، مرجع نهایی تصویب پیوست فرهنگی است؟
- اگر از ابلاغ رسمی سیاست تهیه پیوست فرهنگى براى طرحهاى مهم، 6 سال می‌گذرد و در این مدت، دهها طرح مهم‌تر از نسل سوم همراه روی میز مجریان بوده و هست (مثل شبکه ملی اطلاعات)، چرا هنوز در مورد تهیه پیوست فرهنگی برای آنها حرف و حدیثی نیست؟
- آیا سکوت معنایش این است که آنها مهم نیستند؟
- چرا در رسانه‌های ما، صحبت از «حاشیه‌های نسل سوم و چهارم اینترنت پرسرعت» است؟
- اصلا منظور از «نسل سوم و چهارم اینترنت پرسرعت» چیست؟
- چرا موضوع «نسل سوم و چهارم شبکه سیار یا خدمات همراه» تبدیل شده است به: عنوان بی‌معنایی چون: «نسل سوم و چهارم اینترنت پرسرعت»؟
- چرا رسانه‌های ما، "شکسته شدن طلسم طولانی مدت انحصار رایتل روی اینترنت 3G" (!!) را مطرح می‌کنند و چطور آن را به «جریان‌‌های مافیای پشت پرده» ربط می‌دهند؟
- آیا این همه هیاهو در مورد "شیر بی‌یال و دم اشکم"ی که به نام جعلی «اینترنت 3G" راه انداخته‌اند، باید معنای خاصی داشته باشد؟
- آیا به همین زودی فراموش شده است که ما، در ایران چیزی به نام "دسترسی پرسرعت به اینترنت" در مقایسه با مصادیق آن در جهان نداریم؟
- چه کسی نمی‌داند که کشور ما از لحاظ "دسترسی پرسرعت به اینترنت" هنوز کشوری فاقد باند پهن است؟- زیرا پهنای باند خطوط دسترسی ما هنوز "کیلویی" است، در حالی که پهنای باند خطوط دسترسی اکثر کشورهای جهان، "مگایی" و برخی نیز "گیگایی" است.
- اما اگر فلسفه وجودی هر مقررات‌گذاری اساسا جلوگیری از تشکیل انحصار است، چطور سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ما به خود اجازه می‌دهد انحصار یک اپراتور را به مدت طولانی تضمین کند؟
- چرا بازار ارتباطات ما از رسیدن به وضعیت رقابتی شدن دور نگه داشته می‌شود؟
- آیا آنچه وزارت ارتباطات، در ازای پول هنگفت حق پروانه و تضمین انحصار برای یک اپراتور به وی هدیه می‌دهد، رانت انحصار نیست؟
- روال عجیبی که در جهان اگر بی‌سابقه نباشد، کم‌سابقه است و شاید فقط در ایران بتوان نمونه کامل آن را یافت.
(منبع:عصر ارتباط)
- ۹۳/۰۶/۱۷