پرسش‌هایی درباره فیلترینگ هوشمند
علی اصلان شهلا - فراخوان «شناسایی تولیدکنندگان سامانه‌های هوشمند در حوزه پالایش محتوا» از طریق پژوهشگاه ارتباطات با بهره گیری از تمام ظرفیت‌های کشور منتشر شد.
در حالی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وعده داده است نخستین فاز فیلترینگ هوشمند تا کمتر از یک ماه آینده آغاز و تا 6 ماه دیگر کامل می‌شود، این فراخوان به تازگی منتشر شده است.
بر اساس این گزارش این طرح با هدف صیانت فرهنگی- اجتماعی ارتباطات در فضای مجازی و اجرای فیلترینگ هوشمند صورت می‌گیرد که چندی پیش تفاهمنامه اجرای آن میان پژوهشگاه ICT و شرکت ارتباطات زیرساخت منعقد شد.
فراخوان “شناسایی تولیدکنندگان سامانه‌های هوشمند در حوزه پالایش محتوا” در راستای تفاهمنامه بین پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت با موضوع “پالایش هوشمند محتوا در فضای اینترنت” مقرر شد این پروژه با همکاری این پژوهشگاه انجام پذیرد.
در این فراخوان مدنظر است از تمام ظرفیت‌های موجود کشور به ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌هایی که در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند برای عملیاتی کردن فیلترینگ هوشمند استفاده شود.
این طرح در نهایت قرار است منتج به بومی‌سازی فناوری یا تولید محصول شده که در جهت بهره‌گیری در سامانه هوشمند صیانت فرهنگی– اجتماعی ارتباطات فضای مجازی کشور استفاده خواهد شد.
تفاهمنامهای برای خرداد 94
به نظر می‌رسد تفاهمنامه میان شرکت زیرساخت و پژوهشگاه ICT مبنای وعده وزیر برای به سرانجام رسیدن فیلترینگ هوشمند تا 6 ماه آینده باشد.
این تفاهمنامه که 30 مهرماه به امضای دو طرف رسید پس از طرح و تصویب مدل مفهومی پالایش هوشمند در کمیسیون امنیت شورای عالی فضای مجازی به منظور توسعه فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی بر اساس اصول و ضوابط فرهنگی و اجتماعی کشور به مرحله اجرا در آمده است.
در این تفاهمنامه که بین شرکت ارتباطات زیرساخت به نمایندگی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مرجع پژوهشی و علمی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات منعقد شده، قرار است فاز اول سامانه پالایش هوشمند فضای مجازی تا پایان خرداد سال 1394 به بهره‌برداری برسد.
این پروژه برای حداقل‌سازی عوارض مدل سلبی موجود که انسداد عمومی صفحات اینترنتی را در بر می‌گیرد و با توجه به گستره درخواست‌های متعدد کاربران مبنی بر دسترسی به صفحات و اطلاعات علمی و تخصصی موجود در فضای اینترنت، طراحی و اجرایی می‌شود.
با اجرای مدل جدید، علاوه بر رفع نگرانی‌های صاحب نظران فرهنگی و دینی و نهادهای ذی‌ربط، محتوای موجود در صفحات اینترنتی شامل متن، عکس و ویدئو براساس نیاز واقعی طیف مخاطبان در لایه‌های مختلف دسته‌بندی و مدیریت می‌شود.
براساس اعلام شرکت زیرساخت با بهره‌گیری از این سامانه که به صورت هوشمند طراحی و اجرایی می‌شود امکان تفکیک، ممیزی و پالایش صفحات زیر مجموعه سایت‌های اینترنتی فراهم شده و این سایت‌ها به صورت کامل مسدود نمی‌شود.
سوالات بی‌جواب و لقمه‌ای که دور سر می‌چرخد
براساس این تفاهمنامه فاز نخست فیلترینگ هوشمند شبکههای اجتماعی 6 ماه دیگر به سرانجام می‌رسد این درحالی است که وزیر ارتباطات هفته گذشته وعده داده بود که فاز نخست فیلترینگ هوشمند تا یک ماه آینده و فاز سوم و پایانی آن تا 6 ماه آینده (اواخر اردیبهشت) به پایان برسد.
نکته جالب‌تر در مورد این تفاهمنامه، فرایند واگذاری مسوولیت‌هاست.
ابتدا وزارت ارتباطات به یکی از زیرمجموعه‌هایش (شرکت زیرساخت) ماموریت می‌دهد فیلترینگ هوشمند شبکههای اجتماعی را در دستور کار قرار دهد.
بعد از آن زیرساخت سراغ یکی دیگر از همکاران خود و زیرمجموعه‌های وزارت ارتباطات رفته و برای پژوهش در این حوزه با آن تفاهم می‌کند! پژوهشگاه هم در نخستین گام فراخوانی منتشر می‌کند تا تولیدکنندگانی که توانایی این کار را دارند شناسایی کند. حالا سوال اینجاست که آیا خود وزارت ارتباطات یا شرکت زیرساخت توانایی صدور این فراخوان را نداشت؟ و یا خود وزارت ارتباطات برای پژوهش در زمینه فیلترینگ هوشمند نمی‌توانست با زیرمجموعه خود وارد مذاکره شود؟
آیا تفاهمنامهای که به تازگی منعقد شده و دیروز خبر فراخوان آن برای شناسایی تولیدکنندگان سامانه‌های هوشمند در حوزه پالایش محتوا منتشر و فاز نخست اجرایی آن قرار است خرداد سال آینده به سرانجام برسد، می‌تواند تا یک ماه آینده فیلترینگ هوشمند را کلید بزند؟
آن 3 دانشگاه چه شد!
اما در حالی پژوهشگاه ICT در تفاهمنامه 30 مهرماه به عنوان مرجع پژوهشی و علمی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات انتخاب شده است که وزیر ارتباطات اردیبهشت ماه امسال اعلام کرده بود پژوهش در این زمینه آغاز شده است.
واعظی 24 اردیبشهت ماه به ایسنا در مورد روند ایجاد فیلترینگ هوشمند گفته بود: برای تحقق این موضوع و فیلترینگ سایت‌های ضداخلاقی سه دانشگاه و مراکز پژوهشی در این زمینه در حال کار کردن هستند و این فیلترینگ هوشمند در مورد صفحات غیراخلاقی است و این مراکز در حال پایلوت روی این موضوع هستند.
نکته قابل بحث این که آیا منظور وزیر ارتباطات در اردیبشهت ماه از پژوهشگاه، همان پژوهشگاه ICT است؟ اگر بله که چه نیازی به تفاهمنامه مجدد بوده است و اگر نه، چرا همان زمان این ماموریت به پژوهشگاه داده شده است.
از همه مهم‌تر این که کدام دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی روی فیلترینگ هوشمند کار کرده و اصولاً نتایج تحقیقات آنها چه شد؟
(منبع:فناوران اطلاعات)
- ۹۳/۰۸/۲۳