پول هنگفتی که شرکت‌های ایرانی به جیب گوگل می‌ریزند
بسیاری از شرکت‌های تجاری داخلی از به دام افتادن در یک رقابت هزینه‌ساز که گوگل به راه انداخته، اعلام نارضایتی می‌کنند. برخی از این بنگاه‌ها برای نمایش در صفحه اول گوگل ماهانه میلیون‌ها تومان به این شرکت آمریکایی پرداخت می‌کنند.
برای شرکت‌های تجاری علی‌الخصوص کسب‌وکارهای اینترنتی، قرار گرفتن در اولویت‌های جست‌وجو در گوگل حیاتی است. برای رسیدن به این هدف دو مسیر وجود دارد: مسیر اول چیزی است که در اصطلاح به آن بهینه‌سازی موتور جست‌وجو «سئو» گفته می‌شود. در این روش فعالیت‌هایی برای بهبود نمایش و ارتباط وب‌سایت‌ها در نتایج جست‌وجوی طبیعی با هدف رسیدن به رتبه‌بندی بالا ایجاد شده است.
سئو را می‌توان مجموعه‌ای از روش‌ها برای تغییر استراتژی‌ها دانست. این فرآیند به مهم‌ترین عوامل مرتبط با صفحه و افزایش اهمیت آن‌ها در نمایش نتایج جست‌وجو می‌پردازد. این فرآیند ساده‌ای نیست که به‌راحتی پیاده‌سازی شود و نیازمند دانش بالا، علم و صبر است. کسب‌وکارهایی به‌منظور آموزش «سئوکاران» شکل گرفته و حتی بسیاری از وب‌سایت‌ها با شناختی که از عوامل تأثیرگذار در اولویت‌گذاری موتورهای جست‌وجو به دست می‌آورند، تلاش می‌کنند از طریق به کارگیری این عوامل (تولید محتوا و...) به این هدف برسند. بنابراین در روش مذکور شرط‌هایی شایسته‌‌سالارانه و عادلانه‌تر برای رقابت وجود دارد؛ عواملی که در روش دوم اهمیتی ندارند.
در روش دوم گوگل به شیوه‌ای کاسب‌کارانه عمل می‌کند و در ازای دریافت مستقیم مبلغ زیادی پول، وب‌سایت متقاضی را در اولویت صفحات قرار میدهد؛ این شیوه سودمحور، رقابتی منفی را به‌وجود آورده و برخی از متفکران را هم در سطح جهان به انتقاد واداشته است. این افراد معتقدند شرکت‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت بخشی از هوش عمومی را خصوصی کرده و آن را به انحصار خود درآورده‌اند و از رانت آن سود می‌برند. هوش عمومی، دانش در تمامی اشکالش اعم از علم، دانش فنی و عملی را شامل می‌شود که گفته می‌شود صاحبان گوگل و مایکروسافت پولی بابت آن پرداخت نکرده‌اند، اما اکنون آن را به تملک خود درآورده‌اند.
**رقابت ویرانگر
در هر صورت، اکنون بسیاری از شرکت‌های ایرانی که برای کسب‌وکار خود نیازمند قرار گرفتن در اولویت‌های موتورهای جست‌وجوگر گوگل هستند، باید برای این امکان ماهانه مبالغ هنگفتی به حساب این شرکت واریز کنند. هرچند صاحبان این شرکت‌ها از نارضایتی خود درباره این رقابت منفی و ویرانگر صحبت می‌کنند، اما ناگزیری این عمل هنگامی آغاز شد که حاکمیت، فیلترینگ خود را بر آن لغو کرد. این فیلترینگ شامل وب‌سایت‌هایی می‌شد که از طریق پول در صفحات اول قرار گرفته بودند. در کنار آدرس این وب‌سایت‌ها دو حرف انگلیسی «ad» قرار گرفته که نشان میدهد آن‌ها با روش تبلیغاتی که پیش از این اشاره شد اصطلاحاً بالا آمده‌اند.
مدیر یکی از شرکت‌های حمل‌ونقل توریستی به خبرنگار ایرناپلاس می‌گوید: مدت 6 ماه این فیلترینگ اجرا و باعث شد کسب‌وکارها و بنگاه‌های داخلی برای قرار گرفتن در مکان‌های بالاتر از روش‌های سالم و معمول تولید محتوا استفاده کنند. این موضوع باعث شد از خروج حجم زیادی ارز جلوگیری شود. افزون بر این، تولید محتوا و به‌طور کلی سئو خود می‌تواند باعث اشتغال‌زایی شود.
مدیر یک شرکت توریستی دیگر که بیشتر از مبلغ 250 میلیون تومانی شرکت قبلی به گوگل پرداخت می‌کند، می‌گوید: هر چند ما از این وضعیت بسیار ناراضی هستیم، اما در صورت عدم تمکین به آن، از رقابتی عقب می‌مانیم که دیگران به ما تحمیل کرده‌اند. وی معتقد است بهترین کاری که می‌شود برای جلوگیری از این زیان‌ها انجام داد این است که دولت دوباره به سیاست فیلترینگ وب‌سایت‌هایی برگردد که صرفاً با پرداخت پول به گوگل در صفحات نخست نتایج این موتور جست‌وجو نشان داده می‌شوند.
گزارش از هادی سلگی