پیش‌نویس قانون مالکیت ادبی و هنری عرضه شد
پیش‌نویس لایحه" قانون جامع حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط" ، حاصل تلاش کارگروه نظام حقوقی و مالکیت فکری دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی در 180 ماده و در قالب کتابی، در وب‌گاه دبیرخانه با آدرس www.scict.ir عرضه شد.
به گزارش واحد ارتباطات دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی، پروژه تهیه و تدوین پیش‌نویس با هدف کلی ایجاد الگوی علمی مناسب در زمینه‌های قانون‌نویسی در دو فاز تعریف شده است که کتاب یاد شده، نتیجه فعالیت‌های کارگروه تخصصی در فاز اول است؛ فاز دوم پیش‌نویس شامل نوشتن شرح ماده به ماده لایحه، ایجاد پایگاه اطلاع‌رسانی لایحه، برگزاری نشست‌های تخصصی در دانشگاه‌ها جهت تشریح ابعاد مختلف لایحه در مجامع علمی و نیز برگزاری نشست‌های عمومی با پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری از یک سو و کاربران آن از سوی دیگر و سرانجام دفاع از پیش‌نویس لایحه در مجلس شورای اسلامی است.
در مقدمه این کتاب به قلم دکتر حمید شهریاری، دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی آمده است:" تصویب قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان در سال 1348 و قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی در 1352 اولین گامهای مؤثر برای حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری صاحبان آثار بوده است. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تصویب قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم¬افزارهای رایانه¬ای به سال 1379 تلاشی بود در راستای ایجاد بستر مناسب برای تولید محتوا و نرم¬افزارها تا با پیشگیری از تکثیرهای غیر مجاز آثار رایانه¬ای حقوق تولید کنندگان محفوظ بماند و چرخه تولید در این حوزه نیز اقتصادی باشد. همچنین در مواد 62 تا 66 قانون تجارت الکترونیکی ایران به بحث حمایت از حقوق مؤلفان در بستر مبادلات الکترونیکی و حمایت از اسرار تجاری و علائم تجاری اهتمام شد."
دکتر شهریاری تاکید کرده است که تصویب قوانین و مقررات مربوط به حقوق مالکیت ادبی و هنری نتوانست آن گونه که سرعت روزافزون توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا ایجاب کرده بود، پا به پای آن توسعه یابد. همواره حرکت کند تصویب قوانین در مقابل حرکت شتابنده توسعه فناوری¬های نوین چالشی اصلی در این زمینه بوده است.
در ادامه این مقدمه آمده است:" همگان می‌دانند که شناخت موضوع قانون، مقدم بر تدوین آن و سپس اجرای آن است و قانونگذار هم بدون آن راه به جایی نخواهد برد. دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی به عنوان نهادی تخصصی و سیاستگذار، با استناد به بند دوم و بند پنجم از وظایف قانونی خویش و با آگاهی از نقص قوانین فعلی و عدم وجود قانونی جامع در حوز صیانت از مالکیت فکری و اذعان به رسالت ملی خود در این عرصه و تقاضای روزافزون صاحبان حقوق در صنوف مختلف، از سال 1386 درصدد جبران این خلأ برآمد و آگاهان و موضوع شناسان این عرصه را به یاری طلبید تا گام در راه تدوین لایحه قانون حمایت از مالکیت فکری با تأکید بر آثار ادبی و هنری و حقوق مرتبط با آن بگذارند."
گفتنی است نسخه اول پیش‌نویس لایحه بین سالهای 83 تا 84 در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در 86 ماده آماده شد. نسخه دوم این پیش‌نویس که در 180 ماده تدوین گشته است، حاصل تلاش کارگروه «نظام حقوقی و مالکیت فکری» دبیرخانه شورای عالی اطلاع‌رسانی در سالهای 87 تا 89 است که در قالب کتاب عرضه شده است.
از ویژگی‌ها و امتیازات پیش‌نویس لایحه می‌توان به توسعه در مصادیق آثار مورد حمایت، رفع نقایص و ابهامات قوانین موجود، توسعه در حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان آثار، توجه ویژه به قراردادهای نشر، حمایت گسترده و شفاف از حقوق پدیدآورندگان آثار دیداری ـ شنیداری، اختصاص بخشی مستقل به حقوق مرتبط به منظور حمایت از اجراکنندگان، تولیدکنندگان آثار صوتی و مراکز پخش رادیو ـ تلویزیونی، پیش‌بینی ضمانت اجراهای قوی مدنی، کیفری، اداری و گمرکی جهت جلوگیری از نقض حقوق پدیدآورندگان، انطباق کامل با مقررات بین المللی همچون تریپس (Trips) که ایران درصدد الحاق به آن است، افزایش مدت حمایت از پدیدآورندگان، توجه ویژه به تحولات ناشی از فناوری‌های جدید همچون حمایت از پایگاه‌های داده و آثار تولید شده توسط رایانه، بومی‌سازی قانون با عنایت به مبانی فقهی و حقوقی کشور و استفاده حداکثری از حق رزورهایی که مقررات بین‌المللی برای کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته‌اند، از جمله توسعه در استثناءات حقوق مادی به منظور اهداف آموزشی و پژوهشی اشاره کرد.
- ۸۹/۰۷/۱۴
