گزارشی از قاچاق لوازم صوتی و تصویری در مناطق مرزی
مریم عسگری - جاده بانه - سنندج باریک است و اکثر اتومبیل‌ها آرام آرام‌این مسیر پر پیچ و تاب را طی می‌کنند. می‌گویند‌این جاده یکی از نقاط پر خطر است و البته ناامن که آمار تصادفات و... در آن نسبت به نقاط دیگر کشور هم بیشتر است. می‌گویند تا شب نشده باید از ین جاده خارج شد؛ چرا که قبلا به مسافران گوشزد شده که جاده ناامن است.
هر چند اتومبیل‌هایی که در مسیر رفت هستند، گویا عجله‌ای برای رسیدن ندارند؛ اما آنهایی که در مسیر برگشت هستند با چنان سرعتی طول جاده را طی می‌کنند که گویی از چیزی فرار می‌کنند.
گاه نیز قطاری از لندکروز یا وانت‌هایی از مقابلت می‌گذرد که آرم لوازم صوتی و تصویری را می‌توان در بار بسیاری از آنان دید.
گفتیم مسافران،یادمان آمد کمتر کسی به قصد تفریح و تفرج قدم به‌این منطقه می‌گذارد و گفته می‌شود بسیاری از اتومبیل‌هایی که در راه بازگشت از ین جاده هستند، کوله‌باری سنگین از اجناس قاچاق در بار دارند. شاید به همین دلیل است که ساکنان شهرستان‌های اطراف رهگذران و مسافران‌این منطقه را به چشم خریداران اجناس قاچاق می‌شناسند. خریدارانی که از ترس ماموران گاه در مسیرهای خاکی جاده ویراژ می‌دهند یا از راه‌های مخفی در دل کوهستان خود را به مقصد می‌رسانند.اینجا جاده‌ای است که مسافران را به بانه، سرزمین کالاهای بدون گارانتی و ارزان قیمت می‌رساند. کالاهایی که مشخص نیست دقیقا به چه شکل از مرز رد می‌شوند حالا اقتصاد این شهر کوچک را کاملا تحت تاثیر قرار داده است و کوچک و بزرگ و پیر و جوان را به خرید و فروش لوازم صوتی واداشته است.
گفته می‌شود این شهر مرزی کوچک بهشت اجناس قاچاق معروف است. شهری که تا چندی قبل تنها از چند خیابان ساده و تعدادی مغازه معمولی تشکیل شده بود، حالا جدیدترین محصولات دیجیتالی چهره‌ای دیگر به آن بخشیده است. اینجا بانه است، قلب قاچاق لوازم الکترونیکی و صوتی و تصویری.
بهشت لوازم صوتی و تصویری قاچاقی
هر چه از قبح قاچاق بگوییم و اینکه خرید کالای قاچاق به‌اندازه قاچاق کردن آن جرم است، باز هم نمی‌توان جلوی این کار را گرفت؛ چرا که عوامل متعددی دست به دست هم می‌دهند و به گسترش این پدیده کمک می‌کنند. یکی از فعالان صنعت تلویزیون با انتقاد از شیوه مدیریتی برای مبارزه با قاچاق می‌گوید: وقتی شرکت‌های دولتی برای کارمندان خود تور مسافرتی به بانه می‌گذراند و آنها را به خرید کالاهای قاچاق تشویق می‌کنند، چرا باید منتظر باشیم که این معضل رفع شود؟
محمد حسین برخوردار، رییس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری، ضمن بیان مطلب فوق گفت: به جرات می‌توان گفت بخش تولید و صنعت در ایران با مشکلات مختلفی مانند بهره‌های بالای بانکی، ایرادهای قانون کار و عدم ثبات در سیاست‌گذاری‌ها روبه‌رو است که مجموعه این مشکلات باعث شده تا بخش تولید و صنعت کشور نتواند از تمامی‌ظرفیت‌های خود استفاده کند.
وی با بیان اینکه ثابت نگه داشتن نرخ ارز در مقابل واردات، صادرات ال.سی.دی از کشور را با مشکل روبه‌رو کرده است، گفت: ایران بعد از ترکیه بزرگ‌ترین تولیدکننده انواع تلویزیون و ال.سی.دی در منطقه خاورمیانه به شمار می‌رود؛ اما برای رسیدن به رتبه اول باید سرمایه‌گذاری بیشتری در‌این صنعت انجام شود.
با گشت و گذاری در بانه متوجه می‌شویم که تعداد قابل توجهی از مصرف‌کنندگان ایرانی هم معمولا این‌قدرها درباره پدیده قاچاق منفی نمی‌اندیشند؛ چرا که قاچاق عملا کالاهای مورد نیاز آنها را با قیمت بسیار پایین‌تر از تولید داخل یا حتی واردات رسمی تامین می‌کند و همین اشتیاق مصرف‌کنندگان باعث شده تا قاچاق همچنان طرفداران پر و پا قرصی در کشورمان داشته باشد.
این موضوع در مورد لوازم صوتی و تصویری، به ویژه تلویزیون‌های lcd و دستگاه‌های سینمای خانگی مشهودتر است.
با نگاهی اجمالی در می‌یابیم که قیمت‌ها در حوزه لوازم صوتی و تصویری حدود 40 تا 50درصد ارزان‌تر از کالاهای تولیدی داخل کشور و همچنین کالاهایی است که از مبادی رسمی‌وارد کشور می‌شوند.
بایزی،یکی از فروشندگان لوازم صوتی و تصویری در‌این منطقه می‌گوید: طی سال‌های اخیر این منطقه به عنوان بازاری برای عرضه لوازم صوتی و تصویری و... شناخته شده است و افراد زیادی از نقاط مختلف کشور برای خرید به این منطقه مراجعه می‌کنند.
به گفته وی، قیمت‌ها در بانه در حدی است که خریداران رنج سفر طولانی را به جان می‌خرند و از نقاط دور برای خرید به‌این منطقه مراجعه می‌کنند.
یک فروشنده دیگر نیز می‌گوید:به منظور رفاه حال خریداران، فروشندگان اجناس مورد نیاز مصرف کنندگان را برای آنها به هر نقطه‌ای که بخواهند می‌فرستند و تنها مبلغی حدود 80 تا 100 هزار تومان بابت حمل کالا از خریدار دریافت می‌کنند؛ به‌این ترتیب خریدار بدون مراجعه به بانه می‌تواند کالای خود را دریافت کند.
قنادان،یک کارشناس صنعت تولید ال.سی.دی در‌این باره می‌گوید: در بازار بانه قیمت انواع ال.سی.دی و ال.ای.دی قاچاق بین 400 تا یک میلیون تومان ارزان‌تر از بازار رسمی‌کشور است. پس جای تعجب ندارد که چنین تفاوت قیمتی خریداران را وسوسه کند تا خود را به بانه رسانده و سهمی‌از‌این بازار ببرند. وی افزود: این موضوع فعالان رسمی بازار را به شدت گله مند و نگران کرده است.
کاهش واردات رسمی؛ زمینه‌ساز قاچاق
آمار منتشر شده از سوی گمرک مبنی بر کاهش 3 میلیون کیلوگرمی‌حجم واردات انواع تلویزیون در شش ماه اول سال 88 نسبت به مدت مشابه در سال قبل به خوبی نشان دهنده‌این است که قاچاق‌این کالا تا چه حد توانسته است بر میزان کالاهایی که از مبادی رسمی‌وارد کشور می‌شوند، تاثیر بگذارد.
فعالان‌این صنعت می‌گویند کاهش حجم واردات‌این کالا در شرایطی رخ داده است که در بازار شاهد عرضه مدل‌های جدید به وفور هستیم و حتی در بازار تهران بسیاری از فروشندگان تلویزیون‌های بدون گارانتی را باقیمت بانه به فروش می‌رسانند.
سید محسن حسینی، مدیر بخش حقوقی شرکت مادیران، عرضه کننده تلویزیون‌های شارپ و‌ایکس ویژن در‌این باره می‌گوید: بی شک کاهش حجم واردات تلویزیون بیشتر به دلیل افزایش ورود کالاهای قاچاق به بازار بوده است. به گفته وی در شرایط کنونی مهم‌ترین مساله‌‌ای که برای مصرف‌کننده مهم است قیمت است و مصرف‌کننده حاضر است کالای بدون گارانتی را با قیمت پایین خریداری کند.
وی افزود: البته کاهش حجم واردات تلویزیون از مبادی قانونی به دلایل دیگری از جمله رکود جهانی و داخلی نیز بوده؛ ولی مهم‌ترین مساله قاچاق است.
محمد حسین برخوردار، رییس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری نیز عامل اصلی کاهش حجم واردات از مبادی رسمی‌را قاچاق دانست.
واردات تولیدات مالزی از مرز عراق از قدیم گفته‌اند هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست.
با توجه به این ضرب المثل قدیمی قیمت پایین تلویزیون‌هایی که از مبادی غیر‌رسمی وارد کشور می‌شوند کمی عجیب به نظر می‌رسد؛ چرا که مدیر بخش حقوقی شرکت مادیران می‌گوید: تلویزیون و هر کالای دیگری قیمتی جهانی دارد و قیمت‌ها در کشور تا حدودی تابع قیمت جهانی است و نمی‌توان این کالا را با اختلافی حدود 40 تا 50درصد در بازار عرضه کرد و صدای مصرف‌کننده در نیاید.
قنادان، مدیر روابط عمومی‌شرکت سام الکترونیک در‌این مورد می‌گوید: علت این قیمت پایین این است که تلویزیون‌هایی که از مبادی غیر رسمی وارد کشور می‌شوند، محصول کشور مالزی هستند و کیفیت پایین‌تری نسبت به محصولات تولیدی سایر کشورها و همچنین ایران دارند. به گفته وی، اصلا‌این تلویزیون‌ها برای هند تولید می‌شوند و از آنجا که بازار هند هنوز به سمت lcd نرفته است، قیمت محصولاتی که برای این کشور تولید می‌شود، پایین‌تر از سایر نقاط است.
به گفته وی، قاچاقچیان این تلویزیون‌ها را از طریق مرز عراق وارد کشور می‌کنند و با قیمت پایین به فروش می‌رسانند. یکی دیگر از فعالان این صنعت می‌گوید: هم‌اکنون هیچ آماری از واردات ال.سی.دی و تلویزیون‌های قاچاق به بازار بانه وجود ندارد؛ ولی با این حال به نظر می‌رسد که ماهانه هزار دستگاه از این کالاها وارد بازار این شهر می‌شود. به گفته یکی از فروشندگان لوازم صوتی و تصویری در بانه، این تلویزیون‌ها از کشورهای اروپایی، ترکیه و دبی به بندر ام‌القصر عراق می‌رسد و از آن جا در کانتینرها چیده شده و به مرز سلیمانیه می‌آید. کامیون‌ها خالی می‌شود و از‌این جا به بعد نیروهای محلی کالاها را تا شهر بانه اسکورت می‌کنند.
نظارت برای رهگذران
تولیدکنندگان و واردکنندگانی که کالاهای وارداتی را از مبادی رسمی با پرداخت حقوق گمرکی وارد کشور می‌کنند، می‌گویند عدم نظارت بر شهرهای مرزی به ویژه بانه باعث شده که پدیده قاچاق چنین رشدی داشته باشد و باید در‌این زمینه ارگان‌های مربوطه نظارت دقیقی بر مرزها داشته باشند.
در موقع بازگشت در یک ایستگاه بازرسی ماموران به اتوبوس ما وارد می‌شوند و وسایل تک تک افراد را مورد بازرسی دقیق قرار می‌دهند. یکی از آنها یک گوشی موبایل دو سیم کارته هفتاد هزارتومانی را از کیف یکی از مسافران بیرون می‌آورد و می‌پرسد: چرا از این گوشی در این اتوبوس سه دستگاه بین مسافران است؟
هیچ کس پاسخی نمی‌دهد و همه به هم نگاه می‌کنیم.
منبع : دنیای اقتصاد
- ۸۸/۰۷/۲۵
