5 اشتباه خطرناک در شبکههای اجتماعی
میثم لطفی - شبکههای اجتماعی این روزها به محبوبترین پلتفرم اینترنتی برای برقراری ارتباط تبدیل شدهاند و در عین حال که با قابلیتهای کاربردی خود بسیاری از نیازهای ما را پاسخ میگویند، انجام هرگونه اقدام نادرست در آنها میتواند عواقبی را به همراه داشته باشد. تا مدتی قبل فرایند استخدام کارمند در یک شرکت خصوصی یا سازمان دولتی از طریق بررسی سوابق کاری یا تحقیق محلی انجام میشد، اما مرکز Jobvite در یک مطالعه جدید متوجه شد 93 درصد کارفرمایان برای استخدام نیروی کاری جدید به صفحه شخصی آنها در شبکه اجتماعی سر میزنند و با بررسی مطالب منتشر شده از جانب وی یا لایکهایی که انجام داده است به روحیات و شخصیت او پی میبرند و در نهایت بهترین تصمیم را برای ورود کارمند جدید به سازمان خود اتخاذ میکنند. این اتفاق باعث شده است 55 درصد افرادی که مرحله نخست آزمون استخدامی را با موفقیت پشتسر گذاشتند، طی مرحله بررسی در شبکه اجتماعی کنار گذاشته شوند و به همین دلیل است که این روزها هر اقدام ما در فیسبوک، توییتر و ... میتواند بیش از آنچه تصور میکنیم اهمیت داشته باشد.
یکی از اشتباه بزرگ دیگری که میتواند در شبکههای اجتماعی صورت گیرد، صحبت کردن در مورد مواد مخدر و دخانیات است که 83 درصد کارفرمایان گفتهاند هر شخصی که در صفحه شخصی خود در این باره صحبت کرده باشد او را بهکار نمیگیرند. در ادامه، 70 درصد صاحبان مشاغل با افرادی که روی مسایل جنسی تاکید داشتند مخالفت خود را اعلام کردند، دوسوم با کسانی که ادبیات گفتاری مودبانه نداشتند مخالفت خود را نشان دادند، نیمی از کارفرمایان مخالف استخدام افرادی بودند که در صفحه شخصی خود از اسلحه و خشونت سخن به میان آوردند و 44 درصد آنها هم با پستهایی در مورد مصرف مشروبات الکلی مخالفت کردند. جالب است بدانید یکی از هر شش کارفرمایی که با استخدام نیروی کاری جدید مخالفت کردند توضیح دادند که از ابتدا نظر مثبتی نسبت به فرد تازهوارد داشتند و پس از آنکه تحلیل صفحه شخصی او در شبکه اجتماعی را مطالعه کردند از همکاری با این فرد پشیمان شدند.
اثرگذاری رفتار اجتماعی ما در شبکههای اجتماعی در جریان استخدام و همکاری با یک سازمان جدید تا این اندازه توانسته است اهمیت پیدا کند و البته اگر کمی دقیقتر این مساله را بررسی کنیم درخواهیم یافت که تاثیرات مذکور در دیگر بخشها نیز میتواند به همین وضوح دیده شود و عواقبی را برای ما به همراه داشته باشد.
زمانی که کاربر مطلبی را در شبکه اجتماعی بهاشتراک میگذارد یا مطالب منتشر شده از دیگران را به نشانه موافقت خود لایک میکند، این کار را فارغ از بازخوردهای بعدی صحیح میداند و از این فضا برای بیان آزاد نظرات خود استفاده میکند، اما بهجز اینکه این رفتار چقدر میتواند درست یا غلط باشد، برخی اشتباهات رایج و کلی از طرف کاربران در شبکههای اجتماعی صورت میگیرد که توجه به آنها میتواند از بروز مشکلات فراوان جلوگیری کند. رایجترین این اشتباهات به قرار زیر معرفی شدهاند:
*انتشار اطلاعات شخصی با همه جزییات
برخی کارشناسان بر این باورند که ساکنان هزاره سوم بیش از کسانی که یکدهه قبل میزیستند، اطلاعات خصوصی دارند. این اطلاعات از مشخصات فردی گرفته تا جزییات مربوط به کارتهای شناسایی، کارت بانکی، شناسههای کاربری، رمزهای عبور و ... را شامل میشوند و هر یک از آنها میتوانند منبع و سرنخی برای سوءاستفاده اطلاعاتی از شما باشند.
بسیاری از خدمات الکترونیکی برای افزایش امنیت خود برخی سوالات ویژه را در نظر گرفتهاند که هر زمان شما رمز عبور خود را فراموش کرده باشید، با پاسخگویی به آنها میتوانید رمز عبور را بازیابی کنید. بهعنوان مثال، این سوالات میتوانند در مورد نام والدین، تاریخ تولد دقیق، شهر محل تولد و ... از شما پرسیده شود و اگر پاسخ آنها را روی شبکه اجتماعی بگذارید، این امکان را برای هکرها و افراد سودجو فراهم میکنید تا بهراحتی به اطلاعات شخصی شما دسترسی پیدا کنند و حتی حسابهای بانکی شما را هم مورد هدف قرار دهند. توجه داشته باشید که در این میان انتشار اطلاعات غیرضروری از جمله نام اعضای خانواده، نام حیوان خانگی، شماره کارتهای شناسایی، نام اشخاص مورد علاقه و ... نیز اصلا توصیه نمیشود.
فراموش نکنید که مجرمان سایبری دقیقا این اطلاعات را زیرنظر میگیرند و منتظر آن هستند که با دستیابی به اطلاعات مذکور، از آنها استفاده کنند. این گروه از افراد بهجز روشهای معمول برای دسترسی به حسابهای الکترونیکی شما روشها و ابزارهای گوناگونی را در اختیار دارند که اطلاعات شخصی شما میتواند حکم شاهکلید را برای آنها داشته باشد تا بهراحتی بتوانند به اهداف خود دست یابند.
*انتشار عمومی مطالب
زمانی که یک مطلب را تدوین میکنید و آن را با دوستان خود روی شبکه اجتماعی بهاشتراک میگذارید، این کار میتواند خطراتی به همراه داشته باشد. اگر مطلب مورد نظر شما بهصورت عمومی در این فضا منتشر شده باشد، دو میلیارد نفری که در شبکههای اجتماعی عضو هستند میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند و اطلاعات موجود در آن را ببینند. اگر این نگاه کلی را هم کنار بگذاریم، در فهرست دوستان شما افراد مختلف در سطوح متفاوت وجود دارند که از جمله آنها میتوان به اعضای خانواده، اقوام، دوستان دوران کودکی، همکاران، مدیر شرکت، همسر قبلی، همکاران در دیگر شرکتها و ... اشاره کرد. بر این اساس زمانی که شما یک مطلب را بهطور عمومی منتشر میکنید هر یک از این افراد در جریان آن قرار میگیرند و اگر این نیازسنجی انجام نشده باشد که مطلب عمومی شما چقدر با این گروههای مختلف سنخیت دارد، این کار میتواند تعریفی را که آنها از شخصیت شما دارند تغییر دهد.
توجه داشته باشید که اغلب شبکههای اجتماعی یک فضای خصوصی برای گفتوگوهای غیرعمومی را در اختیار شما میگذارند و البته تمام عکسهای خانوادگی و شخصی نیز قابلیت انتشار عمومی ندارند. برای آنکه جلوی هرگونه سوءتفاهم بعدی را بگیرید یا آنکه مطالب نامناسب را بهصورت عمومی برای گروههای مختلف دوستان خود منتشر کنید، بهتر است پیش از این کار بسنجید که این مطلب با چه افرادی تناسب بیشتری دارد. بسیاری از شبکههای اجتماعی بزرگ این قابلیت را در اختیار شما میگذارند تا یک مطلب فقط با گروه مشخصی از دوستان شما منتشر و بهاشتراک گذاشته شود.
*برقراری ارتباط با افراد ناآشنا
شبکههای اجتماعی این فرصت را در اختیار مردم جهان میگذارند تا در هر نقطهای کره خاکی که قرار گرفتهاند بهصورت مجازی با دو میلیارد عضو دیگر این فضا ارتباط برقرار کنند. این کار که مزایای فراوانی به همراه دارد، اعضای خانواده را که در نقاط مختلف جهان هستند کنار یکدیگر جمع میکند، امکان بهاشتراکگذاری آخرین یافتههای علمی را فراهم میآورد، دوستی کاربرانی را که از نظر جغرافیایی از یکدیگر دور شدهاند تقویت میکند و بهعبارت دیگر مرزهای جغرافیایی را بین کاربران از بین میبرد. با وجود این، توجه داشته باشید همین قابلیت کاربردی میتواند معایبی هم به همراه داشته باشد.
تصور کنید در یکی از این شبکههای اجتماعی درخواست برقراری ارتباط با شخصی برای شما ارسال شده است که هیچ شناختی از وی ندارید و با این وجود چند دوست مشترک بین شما وجود دارد. نگاه اولیه این اطمینان را برای شما فراهم میکند تا به او اطمینان کنید و این شخص ناآشنا را در فهرست دوستان خود بگذارید. این کار موجب میشود کسانی که شما را نمیشناسند به اطلاعات و مطالب شخصیتان دسترسی داشته باشند و بعد از مدتی فهرستی از افراد را در صفحه شخصی خود در اختیار داشته باشید که تعداد زیادی از آنها را نمیشناسید. حال اگر یکی از این افراد به قصد سوءاستفاده از اطلاعات شما وارد شده باشد، مشکلاتی برای شما بهوجود میآورد که بهسادگی نمیتوان آن را حل کرد.
اعلام موقعیت مکانی بهصورت عمومی
یکی از قابلیتهایی که طی چند سال اخیر به شبکههای اجتماعی افزوده شده این است که شما روی نقشه الکترونیکی به جمع دوستان و اطرافیان خود اعلام میکنید که در حال حاضر در چه نقطه از کره خاکی قرار دارید. این کار میتواند بهصورت یک مطلب مجزا روی صفحه شخصی شما منتشر شود یا آنکه در یک گفتوگوی خصوصی با فعالسازی گزینه مربوطه به دوست خود اعلام کنید که دقیقا در کدام ساختمان از کدام ساختمان نشستهاید و با او در حال گفتوگو هستید.
بهاشتراک گذاری موقعیت جغرافیایی از جمله قابلیتهایی محسوب میشود که بسیار مورد توجه کاربران قرار گرفته است و تقریبا همه شبکههای اجتماعی از آن بهره میبرند. اما اگر به نحوه استفاده از این قابلیت توجه کافی نداشته باشید، خود را با مشکلات بزرگی مواجه خواهید کرد. اینکه اعضای شبکه اجتماعی آدرس دقیق محل سکونت شما را بدانند، مطلع شوند که در چه محلی کار میکنید، شام مورد علاقه خود را در کدام رستوران صرف کردهاید و بهعبارت دیگر تمام اطلاعات جغرافیایی واقعی را در دنیای مجازی منتشر کنید، یک اقدام کاملا غیرامنیتی انجام دادهاید. توجه داشته باشید حتی اگر دوستان نزدیک و صمیمی شما این اطلاعات را مشاهده میکنند، ممکن است همین افراد بهواسطه هرگونه کدورتی که بعدا بین شما پیش خواهد آمد مشکلاتی را برایتان به وجود آورند. این نکته بسیار مهم است که بدانید آدرس دقیق و موقعیت جغرافیایی شما جزو اطلاعات خصوصی و شخصی محسوب میشوند.
انتخاب رمز عبور ناامن
برای آنکه یک صفحه شخصی در شبکه اجتماعی مورد نظر خود را راهاندازی کنید، نیازمند تعیین شناسه کاربری و رمز عبور هستید. برخی شبکههای اجتماعی شناسه کاربری شما را نمایان میکنند و البته در مدلهای امنیتی مدرن شناسه کاربری شما دیده نمیشود و فقط نامی که برای خود انتخاب کردهاید برای دیگر اعضا بهنمایش در میآید. با این وجود رمز عبور عبارتی است که فقط شما آن را میدانید و اگر روی آن دقت کافی نداشته باشید، احتمال دارد دیگر کاربران هم بتوانند آن را پیدا کنند.
بسیاری از کاربران برای آنکه رمز عبور خود را فراموش نکنند، از عبارتهایی مانند نام شهر محل تولد، نام اعضای خانواده، شماره کارت شناسایی، شماره گواهینامه و ... استفاده میکنند، حال آنکه اگر شما در جریان انتشار اطلاعات شخصی به این مسایل توجه داشته باشید، این فرصت را در اختیار افراد سودجو قرار میدهید تا بهراحتی بتوانند مدیریت صفحه شخصی شما را در اختیار بگیرند. این روزها بسیاری از شبکههای اجتماعی چند عدد یا حروف پشت سر هم، عبارات ساده و ... را بهعنوان رمز عبور نمیپذیرند و شما را موظف میکنند مجموعه طولانی ترکیب چند عدد و حروف را بهعنوان رمز عبور انتخاب کنید. با این وجود توصیه میشود در فواصل زمانی مختلف رمز عبور خود را تغییر دهید و هرگز آن را جایی یادداشت نکنید.
به هر حال، عمومیت پیدا کردن شبکههای اجتماعی ضمن آنکه کاربردهای فراوانی را به همراه دارد، میتواند مشکلاتی را برای شما ایجاد کند و اگر اصول اصلی و اولیه امنیتی را لحاظ نکنید، آگاهانه خود را قربانی خطرات امنیتی کردهاید.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۰۹/۰۳