ITanalyze

بزرگراه فناوری - این روزها هیچ پدیده‌ای از تاثیرات IT برکنار نیست و بانکداری اسلامی در کشورهای عربی با استفاده از فناوری اطلاعات دوران نوینی را آغاز کرده است. یافته‌های موسسه پژوهشی گارتنر نشان می‌دهد که طرفداران بانکداری اسلامی در کشورهای عربی با استفاده از IT دامنه فعالیت‌های خود را به نحو چشمگیری گسترش داده‌اند. گارتنر بر این باور است که گردش پول در بازار مالی کشورهای اسلامی بالغ بر 250 میلیارد دلار است و این مبلغ در بیش از 280 موسسه خدماتی مالی در سراسر جهان به‌کار گرفته شده است. البته 35 درصد از این دارایی هم در خاورمیانه نگهداری می‌شود.

این روزها کم نیستند شرکت‌هایی در خاورمیانه که امکان بهره‌مندی از فناوری‌های نوین بانکی را بر مبنای اصول شریعت اسلام و با استفاده از فناوری‌اطلاعات فراهم آورده‌اند و جالب آنکه 46 درصد این شرکت‌ها ماهیت بین‌المللی داشته و از طریق شعبه‌های خود در خاورمیانه این سرویس‌ها را ارایه می‌دهند. البته شرکت‌های بزرگی مانند IBM و Accenture هنوز در این زمینه فعال نشده‌اند، ولی موسساتی که به‌طور تخصصی و انحصاری در زمینه ارایه سیستم‌های بانکداری فعال هستند، به این مقوله علاقه نشان می‌دهند. اگرچه هنوز هیچ سیستم اختصاصی بانکداری اسلامی توسط شرکت‌های تجاری طراحی نشده، اما سیستم‌های چندمنظوره‌ای که نظر مدیران خاورمیانه‌ای را تامین کند ابداع شده است.

همچنین بسیاری از سیستم‌های جدید را می‌توان بر مبنای قوانین شریعت و روش‌های بانکداری اسلامی سازمان‌دهی کرد. بنابر تحقیقات گارتنر 47 درصد از سیستم‌‌های بانکداری اسلامی جدید به‌کار گرفته شده در خاورمیانه با سیستم‌های قبلی نصب شده در بانک‌ها سازگاری داشته، 27 درصد تا حدی با آن‌ها سازگار بوده‌اند، ولی 26 درصد هیچ سازگاری با سیستم‌های قدیمی نداشته‌اند. باید به این نکته هم توجه داشت که هنوز هیچ استاندارد واحدی برای طراحی محصولات مالی و بانکداری مطابق با قوانین اسلامی وجود ندارد و این بدان معناست که بانک‌‌های خاورمیانه هنوز نمی‌توانند از یک سیستم مشترک و یکپارچه بانکداری اسلامی بهره‌مند شوند.

بنابراین ممکن است شعبه یک بانک امارات در عربستان امکان ارایه خدماتی را که در داخل این کشور در دسترس است نداشته باشد. تحقیقات گارتنر در مورد بانکداری اسلامی که برای اولین بار صورت گرفته همچنین نشان می‌دهد که نیمی از بانک‌‌های خاورمیانه از سیستم‌‌های کاملا مبتنی بر IT برای رسیدگی به امور خود استفاده می‌کنند و این سیستم‌ها امور مختلف را پوشش می‌دهند. در ظاهر مدیران این بانک‌ها تمایلی به نصب تدریجی سیستم‌های جدید نداشته و ترجیح می‌دهند ناگهان همه چیز را تغییر دهند. البته شاید علت این کار ترس از وقوع مشکلات احتمالی و درهم‌ریختگی امور باشد.

توصیه محققان گارتنر به مدیران بانک‌های منطقه آن است که یا یک سیستم جامع و کامل بانکداری اسلامی ایجاد کرده و آن را در همه کشورهای منطقه به‌کار بگیرید یا اصلا هیچ تغییری در سیستم‌های موجود ندهید، چون در غیر این صورت مشکلات بسیار زیادی پیش خواهد آمد که حل آن‌ها دشوار خواهد بود. از جمله نتایج این تحقیق آن است که متاسفانه اکثر بانک‌های منطقه هنوز هیچ نوع سیستم BPO یا (Process Outsourcing Business) برای استفاده در قالب نظام بانکداری اسلامی طراحی نکرده‌اند.

یکی از مشکلات اصلی بانک‌هایی که خدمات خود را هم به‌صورت متعارف و هم بر مبنای اصول دین اسلام ارایه می‌دهند آن است که مجموعه دارایی‌ها و چرخش مالی هر یک از دو بخش را جدا از هم نگه ‌دارند و در این مورد به مشتریانشان اطمینان بدهند. امری که با استفاده هوشمندانه از دستاوردهای فناوری اطلاعات تا حد زیادی ممکن است. گارتنر معتقد است استفاده از دو سیستم جداگانه برای تحقق این هدف عاقلانه‌تر، مقرون بصرفه‌تر و ساده‌تر است و علاوه بر این طرفداران بانکداری اسلامی نیز این شیوه را کاملا می‌پسندند و از آن استقبال می‌کنند. به هر حال شکی نیست که بانکداری اسلامی در آینده نزدیک به یکی از محورهای کلیدی ارایه خدمات بانکی در خاورمیانه مبدل می‌شود و مدیران بانک‌ها و تصمیم‌گیرندگان مسایل مالی در کشورهای مختلف خاورمیانه برای راضی نگه‌داشتن مشتریان خود باید هرچه سریع‌تر دست به‌کار شوند.
بانک امارات دستاوردهای IT را به‌خدمت می‌گیرد

بانک امارات قصد دارد جدیدترین دستاوردهای خود را در عرصه بانکداری آنلاین در نمایشگاه جیتکس به نمایش درآورد. بانک مذکور به‌علت طیف گسترده خدمات آنلاینی که به کاربران ارایه می‌دهد، در امارات شهرت دارد. این خدمات در سطوح مختلف برای مردم عادی، ادارات دولتی و شرکت‌های خصوصی ارایه می‌شود.

سرویس‌های نوین این بانک تنها محدود به اینترنت نیست و با استفاده از تلفن‌همراه و در وهله اول از طریق SMS در دسترس است. این بانک در جیتکس سال 2005 هم سیستم تجارت الکترونیکی آنلاین خود را ارایه کرد که در آن زمان از سطح کیفی قابل قبولی برخوردار بود. با استفاده از سرویس SMS Banking این بانک صاحبان حساب می‌توانند از آخرین وضعیت آن مطلع شوند. از جمله خدمات مهم بانک امارات تسهیل فعالیت سهامداران بورس این کشور است. به‌همین منظور در سال گذشته شرکتی به نام Trade Net System توسط مقامات بانک مذکور خریداری شد. این شرکت در زمینه طراحی سیستم‌های آنلاین کارگزاری تخصص دارد و در دو کشور عربستان و امارات چهار سال سابقه فعالیت دارد.

با استفاده از محصول مذکور یک لینک مستقیم بین حساب بانکی مشتریان و سیستم کارگزاری برقرار می‌شود و از این طریق خرید و فروش سهام با فشار چند دکمه و بدون نیاز به مراجعه حضوری خریدار امکان‌پذیر می‌شود. با استفاده از این سیستم پی‌گیری آخرین وضعیت سهام و انجام معاملات به‌صورت آنی امکان‌پذیر می‌شود. انتظار می‌رود بسیاری از مشتریان بانک امارات به استفاده از این سرویس جدید علاقه نشان دهند. از سوی دیگر مدیران بانک هم به بازگشت سریع سرمایه‌گذاری در این حوزه امید بسته‌اند.