با توجه به رشد عجیب و خاص سودآوری یک شرکت اینترنتی برخلاف روال کلی این حوزه اقتصادی، بررسی مجدد مفروضات سودآوری و همچنین نظارت‌های موشکافانه سازمان بورس در نحوه قیمت گذاری و عرضه سهام این شرکت در بورس ضروری است.
در روزهای اخیر و پس از عرضه سهام شرکت داده گستر عصر نوین با نام اختصاری های وب، معامله گران بازار سهام شاهد توقف نماد معاملاتی این شرکت به دلیل امضاء تفاهم‌نامه تملیک و ادغام شرکت پارسان لین ارتباطات یا همان پارس آنلاین و همچنین مذاکراتی پیرامون احتمال تملیک شرکت آسیا تک توسط این شرکت بودند.
بر اساس این گزارش ،برای بررسی جوانب مختلف این اقدام باید نگاه به دنیای اینترنت و تاریخچه آن در ایران پرداخت. اینترنت شاید بیش از تمام فناوری‌های دیگر در جهان و از جمله ایران توانسته در لایه‌های گوناگون خرد و کلان زندگی اجتماعی بشر وارد شود و تأثیرات عمیق و پایداری را بر چگونگی زندگی جوامع داشته باشد.
ایران برای اولین بار در سال 1373 به اینترنت متصل شد و از آن زمان، تعداد کاربران اینترنت در ایران رشد فزاینده‌ای داشته است. درحالی‌که در سال‌های ابتدایی ورود اینترنت به کشور، شرکت مخابرات ایران سهم بزرگی از ارائه خدمات به کاربران را در اختیار داشت، به مرور زمان و با اعطای مجوزهای متنوع ارائه خدمات اینترنتی به شرکتهای خصوصی توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شاهد شکل‌گیری بازاری به نسبت رقابتی در ارائه خدمات اینترنتی DIAL-UP ، ADSL ، TD-LTE ، FTTB و غیره در کشور هستیم.
از جمله انواع پروانه‌ها و روش‌های دسترسی به اینترنت در ایران ، پروانه ایجاد و بهره برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) است که به معنای ارائه انواع خدمات ارتباطی و انتقال داده بر بستر شبکه ارتباطات ثابت از قبیل خدمات دسترسی به اینترنت پرسرعت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر آن است.
در سال‌های اخیر و پیش از ورود تکنولوژی TD-LTE 4G ,3G، شرکتهای بسیاری با اخذ این مجوز به ارائه خدماتی نظیر ADSL می‌پردازند که از 17 شرکت فعال و دارای مجوز در این حوزه می‌توان به شرکتهای شاتل، آسیاتک و پارس آنلاین اشاره کرد.
همچنین پروانه انتقال داده مبتنی بر فناوری بی سیم ثابت (FWA) از دیگر فناوری‌هایی است که یکی از زیرشاخه‌های اصلی آن فناوری اینترنتی TD-LTE می‌باشد که با توجه به‌سرعت بالاتر، هزینه‌های اندک و امکان جابجایی مودم، منجر به کاهش استقبال از فناوری‌های قدیمی‌تر همچون ADSL شده است و در حال حاضر شرکتهای ایرانسل، داده گستر عصر نوین(های وب) و مبین نت تنها شرکتهای ارائه‌دهنده این خدمات در کشور محسوب می‌گردند.
بر اساس این گزارش ، پروانه خدمات فیبر نوری (FTTx) که به‌تازگی با حضور معاون اول رئیس‌جمهور معرفی شد، یکی از پر پتانسیل‌ترین خدمات ارائه اینترنت در سه سال آینده خواهد بود. فناوری فیبر نوری، با پهنای باند بالا و متقارن یعنی سرعت یکسان آپلود و دانلود اطلاعات فرصتی استثنایی برای ارائه خدمات و کاربردهای جدید ایجاد کرده است.
سرویس‌هایی که بر بستر این فناوری ارائه می‌شوند می‌توانند کیفیت زندگی را به نحو چشمگیری ارتقاء دهند. فیبر نوری برخلاف مس در برابر پوسیدگی مقاوم بوده و توانایی انتقال داده در فاصله 60 کیلومتر و حتی بیشتر را بدون افت کیفیت دارد. از طرفی، می‌توان هزاران کابل نوری را بدون نگرانی از بروز اختلال امواج، در کنار هم نصب کرد.
هم‌اکنون شرکتهای مخابرات ایران تحت برند تانوما و شرکت خدمات ارتباطی و الکترونیکی ایرانیان نت با در اختیار داشتن انحصار ارائه این خدمات تا سال 1399، تنها شرکتهای ارائه‌دهنده این نوع از خدمات می‌باشند.
به گزارش فارس ، بررسی دورنمای بازار شرکتهای دارنده پروانه FCP یعنی شرکتهای ارائه‌دهنده خدمات ADSL در آینده نشان می دهد که عدم توانایی رقابت با ارائه‌دهندگان خدمات TD-LTE و خدمات فیبر به واسطه عدم در اختیار داشتن مجوزهای مربوط به خدمات FWA، بنا بر کیفیت نامطلوب ارائه خدمات اینترنتی از طریق سیم‌های مسی فرسوده شرکت مخابرات ایران به عنوان متولی شبکه تلفن ثابت کشور در مقایسه با خدمات اینترنتی بی سیم شرکتهایی نظیر ایرانسل و مبین نت، یکی از اصلی ترین دلایل افت تعداد مشترکین شرکتهای این حوزه(ADSL) در سال‌های اخیر بوده است.
همچنین قیمت بالای ارائه خدمات اینترنتی نسبت به محصولات با فناوری‌های جدید ذکر شده، مشکلات عدیده در خصوص ارائه خدمات مخابراتی و همکاریهای لازم با شرکت مخابرات ایران که خود به عنوان یکی از رقبای اصلی شرکتهای حوزه FCP مطرح است، افت شدید مشترکین فعال در این حوزه به واسطه علاقه مندی مشتری برای گرایش به خدمات ارائه شده سایر شرکتها و گرایش به تجهیزات به روزتر، فراگیر شدن استفاده از خدمات اینترنتی بر بستر موبایل و تبلت که به نوعی توسط اپراتورهای تلفن همراه صورت می پذیرد و غیره تنها برخی از مهم ترین دلایل کاهش شدید سودآوری و حتی زیانده شدن بسیاری از شرکتهای این حوزه بوده است.
با این توصیف‌ها، فروش شرکتهای این حوزه از طریق واگذاری به شرکتهای دیگر و یا از طریق عرضه در بازار بورس اوراق بهادار نه تنها از نگاه مالکان سهام عمده توجیه پذیر، بلکه به نوعی تنها راه باقیمانده برای هموار سازی آینده خاکستری این شرکت ها است.
در چنین شرایطی، پذیرش و اعطای مجوز عرضه سهام شرکتهایی از این قبیل که رشد سودآوری آن ها با آنگاه و اگر های مالی زیادی مواجه است قابل تامل بوده و تداوم درآمد و سودآوری آنها در آینده باید برای سهامداران مورد توجه جدی قرار گیرد.
در سال گذشته نیز شاهد ورود شرکتهایی با کیفیت سودآوری پایین و مشروط بر عوامل متعدد بودیم که ظاهراً در صورت تحقق، شرکت های اینترنتی دیگری نیز به این جمع خواهد پیوست.
جالب اینکه در ارتباط با خرید 20 درصد از سهام یکی از شرکت های اینترنتی پذیرش شده در بورس توسط مجموعه ای وابسته به یک عضو سابق هیات پذیرش بورس در ماه های گذشته و احتمال نقش برخی اشخاص در اخذ و صدور مجوز پذیرش حتی به صورت مشروط که می تواند اهدافی همچون فروش سهام شرکت با قیمت هایی بسیار بالاتر از ارزش سهام خریداری شده در عرضه اولیه یا بازار سهام را به دنبال داشته باشد برای نهاد های نظارتی قابل تامل است.
برخی منابع خبری غیر رسمی قیمت پایه خریداری شده بلوک 20 درصدی سهام این شرکت اینترنتی در سال 1394 را 520 میلیارد ریال اعلام می کنند که با احتساب سود 400 میلیارد ریالی برآوردی این شرکت برای سال 1396 و در نظر گرفتن متوسط نسبت P/E قیمت به درآمد 12 واحدی شرکتهای مشابه، ارزش بلوک خریداری شده مذکور توسط مجموعه ای خاص در کمتر از یک سال با بیش از 80 درصد با افزایشی 440 میلیاردی روبرو خواهد بود.
حال این پرسش بوجود می آید که آیا متولیان سازمان بورس تمامی نظارت ها و استانداردهای سودآوری در بررسی صحت مندرجات صورت‌های مالی و شرایط آتی شرکتهای متقاضی حضور در بازار سرمایه را در دستور کار قرار داده اند؟
و اینکه آیا اتفاقاتی نظیر آن چه که در شرکتهای آذرآب، ایران ترانسفو، سایپا و کنتورسازی که بواسطه حضور برخی فعالان و کارگزاری های بازار سرمایه در این بنگاه ها روی داد در عرضه سهام شرکتهای گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات بورس و فرابورس نیز خواهیم بود؟
به گزارش فارس، اینکه در خصوص نحوه تسویه مبلغ خرید شرکت پارس آنلاین توسط "های وب" در برخی از شبکه های فضای مجازی به افزایش چشم گیر قیمت سهام شرکت های وب اشاره شده ، نگاه موشکافانه نهادهای نظارتی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار را می طلبد.
بر خلاف آن چه در اخبار اولیه و تفاهم‌نامه بین دو شرکت های وب و پارس آنلاین عنوان شده، ادغام شرکت ها با محو یک شرکت دارای قوانین بسیار ضعیف در کشور است و با توجه به میزان تعهدات، معافیت‌های مالیاتی، دارایی‌ها، بدهی‌ها، مالیات‌های ناشی از انتقال تجهیزات و دارایی‌های شرکت محو شونده ، استفاده و تجمیع مجوزها و پروانه‌های دو مجموعه تحت نظر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و غیره، پروسه‌ای بسیار زمان بر و پیچیده است که افشای آثار دقیق مالی ناشی از این ادغام، طولانی مدت و با ابهامات متعددی مواجه است.
بنابراین، به نظر می رسد در صورت تصمیم به ادغام این دو مجموعه، باید شاهد توقف طولانی مدت نماد "های وب" و نظارت‌های دقیق بر فرآیند ادغام و همچنین صورت‌های مالی منتشره توسط شرکت های وب از سوی سازمان بورس بود.
در صورت عدم ادغام و انتقال صد در صد سهام شرکت پارس آنلاین ،شرکت های‌وب ملزم به افشای صورت‌های مالی شرکت پارس آنلاین و همچنین ارائه صورت‌های مالی تلفیقی و برآورد سود حاصل از سرمایه گذاری در سهام شرکت پارس آنلاین که چشم انداز روند سودآوری آن در سال‌های اخیر قابل تامل است می باشد که در صورت چنین اقدامی انتظار برای وقوع تغییرات خاص در سودآوری شرکت های وب و حتی افزایش ارزش بازار این شرکت با اما و اگر های مختلفی مواجه خواهد بود.
بزرگ ترین دلیل واگذاری یا ادغام شرکت پارس آنلاین در شرکت های‌وب، برخورداری شرکت های‌وب از پروانه FWA و مواجه شرکت پارس آنلاین با کاهش تعداد حدود 300 تا 400 هزار مشترک از مشترکان خود می‌باشد.
بر اساس چنین مفروضاتی، ادغام این دو شرکت می تواند انتظار برای افزایش هزینه‌های ثابت بالا در کوتاه مدت را برای های وب در بر داشته باشد که این هزینه ها شامل ادامه پرداخت هزینه‌های پشتیبانی و پرسنلی پارس آنلاین، تعویض مودم های ADSL مشتریان پارس آنلاین در صورت تصمیم به ارائه خدمات TD-LTE از طریق شرکت های وب به مشتریان این شرکت ، هزینه‌های مربوط به بازخرید و تغییر ساختار سازمانی و نیروی انسانی شرکت پارس آنلاین و غیره می‌باشد.
هزینه‌های اشاره شده در کنار پیش بینی جذب یک میلیون مشترک توسط شرکت های وب در گزارش ارزش گذاری این شرکت برای سال 1397 و درحالی که تعداد مشترکین فعلی این شرکت در حدود 300 هزار مشترک می‌باشد در کنار احتمال اندک جذب مشترکین روستایی در سال‌های آتی، به باور کارشناسان نشان از عدم تغییرات جدی در سودآوری شرکت های وب در صورت ادغام و یا تملیک پارس آنلاین در دو سال آینده خواهد داشت.
ازجمله پتانسیل های این ادغام نیز می‌توان به جذب مشترکین بیشتر توسط شرکت های وب به دلیل عدم موفقیت این شرکت و جذب تنها 300 هزار مشترک در مدت 7 سال فعالیت گذشته خود اشاره کرد. همچنین از دیگر مزیت های این ادغام می‌توان به کاهش هزینه‌های مخابراتی به دلیل افزایش مشترکان این شرکت اشاره کرد.
به گزارش فارس ، با توجه به رشد قابل تامل سودآوری شرکت "آسیا تک" بر خلاف آن چه که در حوزه شرکتهای مشابه در حال وقوع است، بررسی مجدد مفروضات سودآوری و همچنین نظارت های موشکافانه سازمان بورس و سایر متولیان در نحوه قیمت گذاری و عرضه سهام این شرکت در بورس، ضروری است تا ضمن تقویت اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه زمینه شفافیت بیشتر در این بازار متشکل فراهم شود.
