آغاز بکار پر وعده مدیر عامل زیرساخت
پریسا خسروداد - نخستین هفته خرداد برای ICT ایرانی در حالی سپری شد که فعالان خصوصی و دولتی حوزه ارتباطات بیش از سایرین در راس اخبار قرار داشتند. در این هفته، رویدادهایی به وقوع پیوست که به عنوان یک رسانه و نماینده افکار عمومی تصمیم گرفتیم بیش از هر زمان دیگری حقوق کاربران اینترنت، مشترکان خطوط ثابت و همراه، دایم و اعتباری را مورد پیگیری و مطالبه قرار دهیم. چه بسا که بحث شبکه‌های اجتماعی، حاشیه‌های مهم‌تر از متن آنها و همچنین تصمیم‌گیری‌های کلان در سطوح بالا برای آنچه که در فضای مجازی می‌گذرد نیز موضوعاتی هستند که در گزارش این شماره ICT" ایرانی در هفته‌ای که گذشت" به آنها می‌پردازیم.
طرح تشویقی یا تحمیلی؟
طرح‌های تشویقی، همان طور که از نامشان پیداست صرفا می‌توانند پیشنهاددهنده باشند و در نهایت این مشترک است که انتخاب می‌کند. اما مطلع شدیم که در هفته گذشته، قاعده بازی عوض شده است و اپراتور صلاح مشترک را بیشتر از خودش می‌داند.
در همین راستا، طرح تشویقی مکالمه شگفت انگیز ایرانسل که بر اثر اجرای مجدد طرح مکالمات نامحدود توسط سازمان رگولاتوری، فعالیت خود را از سر گرفته است، به شکلی تحمیلی بر گردن بعضی از مشترکان این اپراتور گذاشته می‌شود. جزییات امر حاکی از این است که اپراتور مذکور به طور سیستمی، آمار مشترکانی که دارای مدت زمان مکالمه بیشتری نسبت به سایرین هستند را استخراج می‌کند و به طور خودکار بسته تشویقی مکالمه نامحدود را برای آنها فعال‌سازی می‌کند.
مشکل اینجاست که ممکن است مشترک با دریافت پیامک از اپراتور نسبت به داشتن این بسته مطلع شود و یا این که ممکن است همان یک پیامک را نیز دریافت نکند و در بی‌خبری باقی بماند تا بلکه از طریق صورتحساب یا تجربه‌های مشابه نسبت به وجود این بسته آگاه شود. اما مگر بد است که اپراتوری تا این حد به فکر جیب مشترکان خود باشد؟ پاسخ این سوال روشن است. نخست این که انجام مکالمه زمانی در این بسته رایگان خواهد بود که مشترک، هزینه 10 دقیقه اول را از جیب خود بپردازند تا مابقی برایش رایگان حساب شود. این در حالی است که با رونق استفاده از شبکه‌های اجتماعی که دارای امکان مکالمه رایگان هستند، بسیاری از مکالمه‌ها در دقایق نخست به پایان می‌رسند و گفت و گوهای طولانی‌تر به یکی از اپ‌های رایگان منتقل می‌شوند. دوم این که فعال‌سازی این بسته، امکان استفاده از بسته‌های دیگر نظیر شارژ شگفت انگیز را غیر ممکن می‌کند. ضمن این که حق انتخاب برای مشترک همواره محفوظ است و تخطی از این امر عین تخلف است.
جالب آنکه رگولاتوری با وجود اطلاع از این موضوع گفته در حال بررسی است که با توجه به جایگاه ایرانسل، باید دید این بررسی چه زمانی به پایان می‌رسد.
جزای نقدی برای جلوگیری از دسترسی آزاد به اطلاعات
در کشور ایران، قوانینی وجود دارد که بسیاری از مردم نسبت به وجود آن غافل‌اند، در صورتی که می‌تواند برای آنها بسیار راهگشا و کاربردی باشد. از جمله این قوانین، انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات است که در سال 87 با شش فصل و 23 ماده به تصویب مجلس رسید. مطابق این قانون، هر موسسه خصوصی اعم از انتفاعی یا غیرانتفاعی و یا به طور کلی هر شخص ایرانی بدون ارایه هیچ گونه دلیل و توجیهی می‌تواند تقاضای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز از دستگاه‌های دولتی یا موسسات عمومی را بکند، مگر این که اطلاعات درخواستی محرمانه و سری تلقی شده باشند و در این میان موسسه عمومی یا خصوصی باید به درخواست دسترسی به اطلاعات در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ دهد و در هر صورت زمان پاسخ نمی‌تواند حداکثر بیش از 10 روز از زمان دریافت درخواست باشد. در این میان ممانعت از دسترسی به اطلاعات برخلاف مقررات مشمول جزای نقدی از 300 هزار تا یکصد میلیون ریال است که با توجه به میزان تاثیر و دفعات ارتکاب جرم تعیین می‌شود.
هفته گذشته، سخنگوی وزارت ارشاد، حسین نوش آبادی اعلام کرد که وزارت ارشاد، متولی و ناظر اجرای صحیح این قانون است و به گزارشاتی که در خصوص تخلف و تخطی از این جریان ارسال می‌شود در کمیسیون مربوطه مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. (این در حالیست که ما نیز به درستی نمی‌دانیم کمیسیون مربوطه کجاست و چگونه عمل می‌کند و شکایات را چگونه باید به دست ایشان سپرد.)
بر اساس این گزارش، قانون مذکور که بسیار رویایی و دور از باور به نظر می‌رسد در حالی در کشور ما تصویب شده و آیین نامه اجرایی آن نیز در دولت فعلی به سرانجام رسید که هنوز پافشاری‌های بسیاری برای جلوگیری از اجرایی شدن آن به انحای مختلف صورت می‌گیرد. این قانون که اجرایی شدنش به میزان مطالبه و پیگیری‌های شهروندان و متقاضیان نیز بستگی دارد می‌تواند خروجی‌های بسیاری نظیر شفافیت عملکرد دستگاه‌های دولتی و جلوگیری از ایجاد رانت‌های اطلاعاتی برای عده‌ای خاص را در بر داشته باشد.
آغاز بکار پر وعده مدیرعامل جوان زیرساخت
شرکت ارتباطات زیرساخت که به عنوان تنها تامین کننده نیازهای زیرساخت ارتباطی متقاضیان مجاز در کشور اعم از بخش‌های دولتی ، خصوصی و تعاونی و هم چنین توسعه، بهسازی، اجرا، نگهداری و بهره برداری و نیز نظارت و مدیریت شبکه ارتباطات زیرساخت کشور، یکی از مهم ترین دستگاه‌های دولتی نه تنها در وزارت ICT، بلکه در بدنه دولت محسوب می‌شود، چند وقتی است که به دلیل بروز جا به جایی‌های پر سر و صدا در ساختار مدیریتی در صدر اخبار رسانه‌ها قرار دارد.
جهرمی، جوان حدودا 30 ساله‌ای که با دریافت حکمی از وزیر بر صندلی معاون وزیری و همچنین مدیرعاملی این شرکت تکیه زده است، هفته گذشته از برنامه‌هایش گفت که بسیاری از کارشناسان آنها را به نوعی وعده تلقی می‌کنند. جهرمی‌که می‌داند حدود 14 ماه تا پایان عمر دولت یازدهم و همچنین به طور خوش بینانه تصدی این پست فرصت باقی نمانده است، اصلاح مدل اقتصادی درآمدی برای توسعه صنعت نرم‌افزاری بومی، آماده‌سازی زیرساخت‌های مربوط به شبکه ملی اطلاعات، اصلاح طراحی و مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات، راه‌اندازی مراکز تبادل ترافیک داده در شهرهای مشهد، شیراز و تبریز تا پایان خرداد ماه سال جاری، کاهش نرخ هزینه ارتباطات استانی و هزینه اپراتورها ظرف یک ماه آینده، چشم‌پوشی زیرساخت از سود خود به نفع بهره‌برداران و ذی‌نفعان حوزه ICT و جبران هزینه‌ها از طریق ترانزیت را از جمله برنامه‌هایی می‌داند که قرار است در طول این زمان، نسبت به اجرا و پیاده سازی آنها اقدام کند. همان طور که مشاهده می‌شود، حجم این اقدامات حتی روی کاغذ نیز قابل توجه به شمار می‌رود. بماند که زیرساخت به جز وعده‌های اعلامی، از گذشته نیز طرح‌های ریز و درشت زیادی را در دستور کار داشته است.
با تمام این تفاسیر اما از قضاوت عجولانه پرهیز می‌کنیم و در آینده‌ای بسیار نزدیک چگونگی پیشرفت این امور را از آقای مدیرعامل پیگیری خواهیم کرد. صندلی دیگری نیز در هفته گذشته در شرکت ارتباطات زیرساخت جا به جا شد و آن جای خالی جهرمی‌در هیات مدیره بود که به عضو جدید دیگری به نام بهزاد اکبری که البته وی نیز جوان است، سپرده شد.
آبونمان تلفن ثابت و خوابی برای همه مشترکان
مشترکانی که اقدام به خریداری خطوط تلفن اعم از ثابت و همراه می‌کنند، اما پس از مدتی بنا به دلایلی همچون مسافرت‌های طولانی و عدم نیاز، آنها را در گوشه و کناری رها می‌کنند، همواره یکی از معضلات اپراتورهای تلفن هستند. البته این مشکل در خصوص تلفن‌های همراه تا حدودی حل شده است.
زیرا چنانچه خطی به مدت 90 روز بلااستفاده باقی بماند، اپراتور مجاز است نسبت به سلب امتیاز آن اقدام کند. اما در حوزه تلفن ثابت اوضاع به گونه دیگری است. به طوری که عده‌ای از مشترکان تلفن ثابت مدعی هستند که مخابرات بدون حتی ارسال یک نامه یا هشدار، اقدام به فروش خط تلفن ثابت آنها به فرد دیگری کرده است. در این میان مخابرات هم می‌گوید بالغ بر شش میلیون خط تلفن ثابت در کشور بلااستفاده مانده است که نگهداری این خطوط برای مخابرات هزینه به همراه دارد، اما سودآوری ندارد. لذا برای توسعه مخابرات و کاهش هزینه‌های سربار به سازمان رگولاتوری پیشنهاد داده است، علاوه بر افزایش حق اتصال، آبونمان نیز افزایش پیدا کند تا سبب شود چنانچه مشترکی از خطی استفاده نمی‌کند آن را به مخابرات بازگرداند.
این در حالی است که چنانچه پیشنهاد مذکور به تصویب برسد، موضوع حقوق سایر مشترکان تلفن ثابت که به طور مستمر از خط خود استفاده می‌کنند، نادیده گرفته خواهد شد. زیرا درست است که نامبرینگ یک سرمایه تجدیدناپذیر ملی است، اما وقتی می‌توان از راهکارهای مشابه تلفن همراه در تعیین تکلیف خطوط بلااستفاده بهره برد-که البته چه بسا شواهد نشان می‌دهد چنین نیز هست- چرا باید برای جبران هزینه‌ها پای همه مشترکان را وسط کشید؟
توافق تهران-ورشو برای مقابله با جرایم سایبری
هفته گذشته به نوعی وزارت کشور نیز به خبرسازان حوزه ICT اضافه شد. به طوری که طی دیداری که میان عبدالرضا رحمانی فضلی و آنا استراژینسکا در تهران صورت گرفت، دو طرف توافقنامه‌ای امضا کردند که طی آن بر تبادل تجربیات و استفاده از دانش روز برای مقابله با جرایم سایبری تاکید کردند. همچنین مقرر شد هماهنگی لازم برای تشکیل کمیته‌ای مرکب از نمایندگان وزارتخانه‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و پلیس فتا با وزارت امور دیجیتال و پلیس ویژه لهستان تشکیل و بستر لازم را در راستای اجرایی کردن بندهای مرتبط و مصرح در موافقتنامه مبارزه با جرایم سازمان یافته ایجاد کنند.
اما حال که صحبت از جرایم سایبری به میان آمد، بد نیست سری هم به برخی اخبار جنایی سایبری در هفته گذشته بزنیم. بر این اساس، رشد کانال‌های خواستگاری و همسریابی در تلگرام به حدی رو به توسعه است که نگرانی خانواده‌ها و توقع آنها از مسولان را به منظور رسیدگی و نظارت بیشتر به همراه داشته است. در یک نمونه مهندس کامپیوتر، تاجر معروف و صاحب ماشین‌های گران قیمت در سمنان که از طریق شبکه‌های اجتماعی با دختری در تهران آشنا شده بود، او را فریب داده و در نهایت حتی با وی ازدواج نیز کرده بود، شاگرد قصابی از آب درآمد که حتی سیکل هم نداشت!
- ۹۵/۰۳/۱۰