ابلاغ "چالش دو صفرِ سال ۱۴۰۰" به ساختار فناوری اطلاعات کشور
با ورود به سال ۱۴۰۰ به یک اشکال ساده اما گاه پرهزینه روبهرو می‌شویم و آن مشکل دو صفر سال ۱۴۰۰ است که در سامانه‌ها و ساختار فناوری اطلاعات کشور بروز می‌کند!
به گزارش تسنیم؛ "امیر ناظمی" رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به چالش دو صفرِ سال 1400 در سامانه‌ها و ساختار فناوری اطلاعات کشور اظهار کرد: با ورود به سال 1400 با یک اشکال ساده اما گاه پرهزینه روبهرو می‌شویم و آن مشکل دو صفر سال 1400 است که در سامانههای مختلف بروز می‌کند.
وی تصریح کرد: از یک نمایش ساده که ممکن است تاریخ در بخش سال، 00 نمایش داده شود تا مشکل ذخیره‌سازی یا عدم تطبیق فیلد مربوط به سال، با عدد صفر یا حتی دو صفر پشت‌سرهم البته 21 سال پیش هم در اغلب کشورهایی که با سیستم سال میلادی کار می‌کردند مشکل دو صفر یا چالش 00 طرح شد و حتی سناریوهای وحشتناکی نیز پیش از ورود به سال 2000 میلادی در رسانه‌ها طرح می‌شد؛ البته در آن دوران گسترش فناوری اطلاعات به‌اندازه امروز نبود و این یعنی چالش 00 در دوران امروزین هم می‌تواند به نتایج بدتری بینجامد و هم توانمندی‌ها و تجربه بیشتری در اختیار ماست.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران متذکر شد: از حدود 2 ماه پیش کارگروهی با نظام صنفی رایانه‌ای (نصر) به‌عنوان نماینده بخش خصوصی تشکیل دادیم و امروز هم نخستین دستورالعمل برای دستگاه‌های اجرایی صادر شد تا آمادگی لازم برای مواجهه با این چالش ایجاد شود؛ امیدوارم خبررسانی گسترده منجر به افزایش آمادگی برای این چالش شود؛ گاهی کافی است تنها خود را برای یک موقعیت آماده کرده باشیم و در این صورت مسئله به‌سادگی و به‌صورت توزیع‌یافته حل می‌شود.
در دستورالعمل ابلاغ‌شده به دستگاه‌های اجرایی آمده است:
"در آستانه ورود به سال 1400 هجری شمسی، نحوه مدیریت تاریخ در سامانههای فناوری اطلاعات (مانند نرم‌افزارهای کاربردی و سازمانی، اتوماسیون‌های صنعتی، ابزاردقیق‌ها و حتی برخی از سخت‌افزارها) که در حال حاضر اجرایی و عملیاتی هستند می‌تواند یکی از چالش‌های مهم پیش‌ِروی سازمان‌ها باشد.
با ورود به سال 1400، اگر اطلاعات تاریخ در پایگاه داده‌های سامانه‌ها به‌صورت تاریخ میلادی یا به‌صورت چهاررقمی و بر مبنای تاریخ هجری شمسی ذخیره شده باشند، قاعدتاً سازمان‌ها و بهره‌برداران سامانه‌ها، با مشکل و آسیب خاصی روبهرو نخواهند شد اما اگر اطلاعات سال به‌صورت هجری شمسی و دورقمی ذخیره شده باشند، به‌طور قطع با مشکلات، خطای محاسباتی، توقف عملیات و احتمالاً آسیب‌های متعددی روبهرو خواهند شد.
بر این اساس مشکلات ناشی از عدم صحیح مدیریت تاریخ در سال 1400 می‌تواند چالش‌های متعددی را برای سازمان‌ها ایجاد کند که مبتنی بر میزان تأثیرگذاری آنها می‌توان در سه رده تقسیم‌بندی کرد:
- مشکلات ساده (مانند نمایش نادرست تاریخ)
- مشکلات مهم (مانند تولید و ارائه نتایج غلط و اختلال در فعالیت‌های روزانه کسب‌و‌کار)
- مشکلات بحرانی (مانند بروز فجایع غیرقابل جبران انسانی و محیط زیستی ـ عموماً در سامانههای صنعتی وحساس)
در این راستا و به‌منظور پیش‌بینی تمهیدات لازم برای پیشگیری از هرگونه مشکل، لازم است اقدامات زیر توسط آن نهاد/ سازمان محترم انجام شود:
- تمام وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی و نهادهای زیرمجموعه آنها، وضعیت تمامی سامانههای فناوری اطلاعات را از حیث نحوه مدیریت تاریخ در سال 1400 و مشکلات آن، بررسی و تحلیل کنند.
- نرم‌افزارهای طراحی و تولیدشده با ابزارهای نسل‌های اول و دوم فناوری اطلاعات (به‌طور مثال در محیط سیستم عامل DOS) به‌احتمال خیلی زیاد درمعرض مشکل فوق خواهند بود؛ در این گونه موارد، اساسی‌ترین راه‌حل مهاجرت به سامانههای نسل جدید است؛ در خصوص نرم‌افزارها و سامانه‌هایی که با ابزارهای نسل‌های سوم و چهارم تولید شده‌اند، اصولاً مشکل اساسی حادث نشده و در صورت بروز مشکل نیز، به‌سادگی قابل حل است.
- در صورتی که توسعه‌دهنده یا سورس برنامه نرم‌افزاری به‌هردلیلی در دسترس نباشند، اساسی‌ترین راه‌حل، انتقال و مهاجرت به نرم‌افزارهای نسل جدید خواهد بود.
- در صورت نیاز به استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی برای حل این مشکلات و در صورت اعلام توسط دستگاه‌ها، امکان انتشار فراخوان از طرف سازمان نظام صنفی رایانه‌ای وجود دارد.
- در صورتی که سامانه نرم‌افزاری توسط واحد فناوری اطلاعات خود سازمان‌ها، توسعه یافته باشد، لازم است وضعیت مدیریت تاریخ در سامانه بررسی و اقدامات لازم برای رفع آن انجام شود.
در صورتی که در سامانههای نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری، هنوز در ثبت اطلاعات تاریخ، فیلد 4رقمی برای سال در نظر گرفته نشده باشد، اقدامات زیر برای جلوگیری از بروز مشکل توصیه می‌شود:
- اصلاح فرمت فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی در کلیه پایگاه‌های داده، ورودی‌ها، خروجی‌ها و بخش‌های عملیاتی سامانه‌ها
- بازنگری نرم‌افزارها و اصلاح فرمت فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی از جمله فیلدهای ورودی واسط محاسباتی و خروجی
- بازنگری نرم‌افزارها و کنترل کلیه موارد محاسباتی که از فیلدهای مرتبط با تاریخ شمسی استفاده شده است.
- بازنگری و اصلاح تاریخ در انواع گزارش‌های خروجی
- تبدیل اطلاعات دورقمی سال به 4رقمی در کلیه پایگاه‌های داده موجود و گذشته
- آزمون نرم‌افزار و حصول اطمینان از عملکرد صحیح کلیه محاسبات، اجرای آزمایشی و سپس جایگزینی با نرم‌افزارهای جدید
- در صورت نیاز، اصلاح فرم‌های کاغذی جمع‌آوری اطلاعات.
سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور طی فراخوانی، ضمن درخواست از همه اعضا (شرکت‌های عضو) برای بررسی و رفع مشکل تاریخ 1400 در محصولات خود و اعلام وضعیت آنها، فهرست محصولات این‌چنینی را که به‌تدریج بِروز می‌شود از طریق پرتال خود در دسترس همگان قرار خواهد داد.
در اطلاعیه شماره 2 که به‌زودی انتشار خواهد یافت نحوه تعامل سازمان‌های نیازمند به مشاوره با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور برای رفع مشکل سال 1400 در سامانه‌ها اعلام خواهد شد".
- ۹۹/۱۰/۱۰