ITanalyze

تکفا - جامعه اطلاعاتی، نوسازی فرآیندهای اجتماعی از جمله روش زندگی، کار، آموزش و سایر فعالیت‌ها با استفاده از فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) است. این تکنولوژی همة جنبه‌های زندگی مردم را تحت‌الشعاع قرار داده است. در این جامعه، اطلاعات برای همه تولید، پردازش و منتشر می‌شود و تمام فعالیت‌ها ـ از جمله فعالیت‌های دولتی، تجارتی و آموزشی ـ به‌صورت الکترونیکی درمی‌آید و این امر جامعه را دگرگون می‌سازد.

جریان فزایندة رشد گسترش اطلاعات و ارتباطات و محصولات و کاربردهای آن، فرصت‌های بسیاری را برای کشورهای جهان فراهم آورده و همچنین باعث افزایش فاصلة دیجیتالی میان جوامع دنیا شده است. در همین راستا اجلاس جهانی سران، دربارة جامعه اطلاعاتی فرصت منحصر به‌فردی برای کاهش فاصلة دیجیتالی و پیشبرد اهداف جامعة اطلاعاتی در سراسر جهان است.

فاز اول این اجلاس از 19 تا 21 آذرماه برگزار خواهد شد و پیش از آن نیز دو اجلاس مقدماتی، تدارکاتی مهم ـ شامل اجلاس میان‌دوره‌ای در تیرماه و سومین دورة اجلاس مقدماتی (PrepCom3) ـ در مهرماه برگزار خواهد شد. در این اجلاس کارهای نهایی قطعنامه و طرح کاری، انجام خواهد شد.

برای بحث در باره این دو سند، همکاری‌های کشورهای جهان، سازمان‌های جهانی، بخش خصوصی و جامعة مدنی از اهمیت بالایی برخوردار است و نظرات آنها بر اصول و طرح‌های تصویبی تاثیر به‌سزایی خواهد گذاشت و نتایج آن به‌عنوان پیش‌نویس پایانی قطعنامه و طرح کاری به اجلاس آذرماه ارایه خواهد شد. بنابراین این دو نشست اهمیت قابل توجهی دارند.

پس از برگزاری اجلاس مقدماتی، تدارکاتی PrepCom2 در بهمن‌ماه گذشته و پس از صدور اعلامیه اصول و طرح کاری این اجلاس در 21 مارس 2003، تمام بخش‌ها، به‌ویژه سران کشورها و سازمان‌های جهانی، فعالیت‌های خود را شدت بخشیدند. همة دنیا درصدد دستیابی به جامعه‌ای هستند که به نیازهای همة جوامع و به‌ویژه جامعة خودشان ـ با وجود اختلافات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میان آنها ـ پاسخ دهد و فاصلة دیجیتالی موجود را از میان بردارند.

ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورهای رو به توسعه، که از میراث فرهنگ غنی و کهن نیز برخوردار است، در راستای ایجاد ساخت جامعه اطلاعاتی پیش می‌رود و باید برای تعیین سرنوشت زبان، فرهنگ، اندیشه و نیازهای مردم ما در جامعة اطلاعاتی جهانی، مشارکت فعالانه و مؤثری را در این اجلاس داشته باشد. به‌ویژه، اجلاس میان‌دوره‌ای تیرماه و اجلاس PrepCom3 برای ارایة نظرات کشور ما فرصت بسیار خوبی خواهد بود.

رسیدن به درک کاملی از جامعة اطلاعاتی و مزایا و مشکلات آن در کشور و دستیابی به رهیافت‌هایی برای از میان بردن فاصلة دیجیتالی ایران با دیگر کشورهای جهان ـ به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته ـ از اهداف ملی است. دست‌آورد این فعالیت‌ها و تلاش‌ها به‌عنوان سند همکاری2 ایران در اعلامیه اصول و طرح کاری، به کنفرانس‌های WSIS، از جمله کنفرانس‌های مقدماتی و تدارکاتی PrepCom و خود اجلاس WSIS ارایه خواهد شد، که تاکنون، نخستین سند همکاری ایران به اجلاس میان‌دوره‌ای ارایه شده است.

در این خبرنامه به بررسی فعالیت‌ها و کنفرانس‌های برگزار شده و در حال برگزاری و همچنین نتایج آنها به‌ویژه اعلامیة اصول و طرح کاری تصویب شده در دومین دورة کنفرانس مقدماتی اجلاس (PrepCom2) و نیز برنامه‌های آیندة اجلاس می‌پردازیم. در بخشی از این خبرنامه، پیش‌نویس نظرات ایران درباره اعلامیة اصول ـ که به اجلاس میان‌دوره‌ای ارایه داده شده است ـ را می‌توانید ببینید.
کمیتة ملی اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی

با توجه به اهمیت موضوع جامعة اطلاعاتی و چهرة نوینی که در اثر مبانی نظری این موضوع در روابط کشورها پدید خواهد آمد و نظر به تاثیر کنفرانس سران در شکل‌گیری جامعة اطلاعاتی، کمیته‌ای برای بررسی نقطه نظرات ایران در زمینة جامعة اطلاعاتی تشکیل شده است. این کمیته تاکنون پیش‌نویس نظرات ایران را تهیه کرده و از کلیة دست‌اندرکاران درخواست کرده است تا نظرات تکمیلی خود را ارایه دهند. اعضای کمیتة مذکور عبارتند از:

مهندس جهانگرد: دبیر شورای عالی اطلاع‌رسانی

دکتر توکل : دبیر کمیسیون ملی یونسکو

دکتر معتمدنژاد: استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

مهندس انتظاری: مدیر دفتر IT پژوهشگاه علمی و صنعتی

دکتر غریبی: رییس مرکز اسناد و مدارک علمی

مهندس پازری: دبیر کمیته

همچنین مسوولیت هماهنگی با اجلاس به عهدة وزارت امور خارجه است که برای این کار کمیتة هماهنگی متشکل از مدیران و کارشناسان معاونت حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، دفتر امور اقتصادی و تخصصی و نمایندگی دایم ایران در ژنو تشکیل یافته است.
پیش‌نویس نظرات کمیته در اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی

1) زیرساختار اطلاعات و ارتباطات

- دسترسی برابر به شبکه‌های اطلاعاتی، هدف مهم توسعة شبکه‌های اطلاعاتی است.

- ایجاد صندوق مالی برای کمک به توسعة زیرساختارها در کشورهای رو به توسعه

2) دسترسی به اطلاعات و علوم

- تاکید بر وجود جریان متعادل اطلاعات در جامعه اطلاعاتی و یکسان بودن آن میان جوامع و کشورها

- دسترسی آزادانه به اطلاعات و دانش

- ایجاد توازن میان دسترسی آزاد و همگانی و حقوق مالکیت معنوی

رعایت مرز میان دسترسی آزاد به اطلاعات و حفظ حقوق مالکیت معنوی باید برپایة ماهیت اطلاعات باشد. در این زمینه، رعایت حقوق مالکیت معنوی در مورد برنامه‌های کاربردی و سرویس‌ها محل توجه و در مورد اطلاعات و دانش دسترسی آزاد ملاک است.

- هماهنگی میان دسترسی و استفاده

صرف دسترسی به اطلاعات کافی نیست، بلکه شرایط استفادة عمومی از آن نیز باید به موازات دسترسی پیش برود.

- شعار دسترسی به اطلاعات بدون تبعیض و دسترسی به اطلاعات برای همه باید سرلوحة توسعة جامعة اطلاعاتی باشد.

- نگرانی‌های امنیتی نباید مانع دسترسی آزادانه و برابر به اطلاعات شود.

- دسترسی به اطلاعات باید ارزان و سریع باشد.
3) نقش دولت‌ها، بخش بازرگانی و جامعة مدنی در افزایش استفاده از ICT برای توسعه

- انجام تصمیمات کلان و سیاست‌گذاری‌ها در سطح ملی به عهدة دولت‌ها است. (تاکید بر نقش دولت‌ها)

- دولت‌ها باید با بخش خصوصی و جامعة مدنی در همه تصمیم‌گیری‌ها هماهنگی و همکاری داشته باشند.
4) ایجاد ظرفیت

- ایجاد ظرفیت لازم در کشورهای رو به توسعه

1- استفاده از ICT برای آموزش همگانی و افزایش سواد ICT در جامعه

2- آموزش متخصصان ICT

3- ایجاد ظرفیت برای تواناسازی مردم در بهره‌برداری از فرصت‌های ارایه شده توسط ICT

- فرصت‌های آموزشی لازم برای کشورهای در حال توسعه ایجاد شود

- فرصت‌های آموزشی یکسان برای ایجاد اشتغال منظور گردد.

- مهارت‌های لازم برای استفاده از ICT ایجاد شود.
5) ایجاد اعتماد و امنیت در استفاده از ICT

- تاکید بر اینکه حدود امنیت طوری نباشد که دسترسی مردم به اطلاعات و دانش را تهدید کند.

- تعریف مرز میان تامین امنیت توسط دولت‌ها و دسترسی توسط آحاد مردم

- تاکید بر حفظ امنیت در جامعة اطلاعاتی
6) هویت فرهنگی و تنوع زبانی، توسعة مضامین و رسانه‌های محلی

- لزوم تهیة امکانات و شرایط لازم در حمایت از تنوع فرهنگی و هویت فرهنگی در جامعة اطلاعاتی

- استفادة ابزاری از رسانه‌ها در جامعة اطلاعاتی برای تحت فشار قرار دادن ملت‌ها برداشته شود
7) ابعاد اخلاقی جامعة اطلاعاتی

- جامعة اطلاعاتی باید برپایة حفظ ارزش‌های اخلاقی ـ مانند اعتماد، عدالت، همبستگی، مدارا، منزلت انسان و به‌ویژه شئون اخلاقی ملل باشد.
8) همکاری‌های جهانی و منطقه‌ای

- تاکید بر انتقال تکنولوژی توسط جوامع و ایجاد همکاری‌های فنی و به اشتراک‌گذاری تجربیات به‌ویژه برای کشورهای رو به توسعه
مهم‌ترین اهداف و برنامه‌های تصویب شده در طرح کاری اجلاس PrepCom2

فعالیت‌های مربوط به جامعة اطلاعاتی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

الف) معیارها: موارد زیر باید به عنوان معیارهایی برای فعالیت در نظر گرفته شوند:

- همه روستاها باید تا سال 2010 اتصال یابند و تا سال 2015 باید از طریق نقاط دسترسی عمومی متصل شوند.

- همه دانشگاه‌ها باید تا سال 2005 و همه دبیرستان‌ها تا سال 2010 و همه مدارس ابتدایی تا سال 2015 متصل شوند.

- همه بیمارستان‌ها باید تا سال 2005 و مراکز بهداشتی تا سال 2010 متصل شوند.

- 90 درصد مردم جهان باید تا سال 2010 و همه آنها تا سال 2015 تحت پوشش ارتباط بی‌سیم قرار گیرند.

- همه ادارات دولت مرکزی باید تا سال 2005 و ادارات دولت محلی تا سال 2010 دارای وب‌سایت و آدرس پست الکترونیکی باشند.
ب) راهبردهای الکترونیکی: توسعة راهبردهای الکترونیکی ملی برای همه کشورها در طول سه سال، شامل ایجاد ظرفیت بشری.
ج) شاخص توسعة دیجیتالی: ایجاد و توسعة تدریجی یک شاخص توسعة ICT (فرصت دیجیتالی) و انتشار آن به‌صورت سالانه یا هر دو سال یکبار در یک گزارش توسعة ICT که کشورها را همراه با ضمیمه‌ای در رابطه با کار تحلیلی آنها روی سیاست‌ها و اجراها به‌ترتیب، مرتب خواهد کرد. (ITU تسریع‌کننده و ترکیب‌کنندة تجربیات موجود سازمان‌ها و دانشگاه‌ها، در یک ساختار منسجم است).

آرم WSIS:

اطلاعات و بشر

آرم اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی برپایة گردش اطلاعات و فناوری‌ها و مفاهیم اجتماعی آنها ایجاد شده است.

این آرم با همکاری یوهان تراتاز3 برندة جایزة طراحی گرافیکی، دبیرخانة اجرایی WSIS، کشورهای میزبان و ITU طراحی شده است. ایدة طراحی آرم برپایة نظریة "گردش اطلاعات" و بازتاب عناوین اجلاس است.

تصویر آرم چند مفهوم و تفسیر دارد:

- حرف 'i' از واژة اطلاعات، به دست آمده است.

- ماهیت جهانی دارد و سمبل پنج قاره است.

- جریان دایره‌وار 'i'، جریان اطلاعات نشان می‌دهد.

- شکل حرف 'i' مانند انسان است و تاثیر بشر و اینکه چگونه جامعة اطلاعاتی روی همه تاثیر می‌گذارد را نمایش می‌دهد.

- ارتباط میان مردم را نشان می‌دهد.

- ارزش صفر و یک و ارتباط آن به دو رقم دیجیتالی به‌کار رفته در سیستم اعداد دودویی، به‌عنوان زبان کامپیوتر را نشان می‌دهد.

- رنگ‌های پرطراوت و گرم آن ماهیت مثبت و دورة جامعه اطلاعاتی جهانی برای سده بیست و یکم را نمایش می‌دهد.
نشست‌های آنلاین مربوط به اجلاس WSIS

* نشست بحث و گفت‌وگو Event 2003، امسال به‌طور کامل به بحث دربارة مسایل مربوط به اجلاس جهانی سران در رابطه با جامعة اطلاعاتی در ژنو و به‌طور کلی به جامعة اطلاعاتی اختصاص یافته است. این نشست تا برگزاری اجلاس ژنو ادامه خواهد داشت و با اهداف زیر طراحی شده است:

1- متمرکز کردن تجربیات

2- دریافت پیشنهاد همة بخش‌ها

3- پرسش پاسخ

4- ساخت جامعه

برگزاری این اجلاس با همکاری "کانال فرصت‌های دیجیتالی آسیای جنوبی4" (که نشست Online صدای جامعه اطلاعاتی از جنوب را برگزار می‌کند) و مشارکت Bytes for All سازماندهی شده است.

مسایل زیر حوزه‌های اصلی بحث خواهند بود:

1- آزادی بیان

2- دسترسی

- زیرساختار

- آموزش

- نرم‌افزارهای باز

3- برابری جنسی

4- تنوع فرهنگی

5- تنوع رسانه‌ها

برای شرکت در این نشست و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به آدرس وب زیر مراجعه کنید:

http://www.ctrlaltesc.org/wsis/wsis.shtml
* همان‌گونه که اجلاس مقدماتی (PrepComs) WSIS و دیگر نشست‌های منطقه‌ای در رابطه با موضوعات اجلاس WSIS و به‌طور کلی جامعة اطلاعاتی برگزار می‌شود، کانال فرصت‌های دیجیتالی جنوب آسیا نشستی آنلاین برگزار می‌کند تا همه ـ به‌ویژه کسانی که امکان شرکت در فرآیندهای WSIS را نداشته‌اند ـ بتوانند ایده‌ها و نظرات خود را درباره جامعة اطلاعاتی و اجلاس WSIS ارایه دهند.

این اجلاس تا دسامبر 2003 تا برگزاری اجلاس اصلی ادامه خواهد داشت و هم‌اکنون بر سه موضوع زیر بحث می‌کند:

- جوامع علمی

- دسترسی/ موانع

- مسایل جنسیت

موضوعات بعدی برای این نشست از طریق سایت مربوط به نشست اعلام خواهد شد.

برای شرکت در این نشست و دریافت پرسش‌های آن می‌توانید به نشانی وب زیر را ببینید :

http://www.dgroups.org/groups/is/
* دولت فرانسه نشستی برای تهیة مقدمات مربوط به اجلاس WSIS برگزار می‌کند. این نشست از 27 مارس 2003 آغاز شده است و همچنان ادامه دارد. برای شرکت در این نشست نشانی وب را ببینید:

http://smsi.internet.gouv.fr/forum-smsi.htm
نشست میان‌دوره‌ای :

در PrepCom2 تصمیم گرفته شد تا نشستی میان‌دوره‌ای میان PrepCom2 و PrepCom3 با هدف پالایش و تصحیح مستندات کاری: "پیش‌نویس اعلامیة اصول و پیش‌نویس طرح کاری" برگزار شود. این نشست از 15 تا 18 ژولای 2003، در پاریس، فرانسه، دفتر مرکزی یونسکو برگزار خواهد شد.

در اجلاس PrepCom2 تصویب شد تا کمیسیون فرعی 2 بر اساس همکاری‌های دریافت شده تا 28 فوریه 2003 و بحث‌های انجام شده در خود اجلاس، مستنداتی را به‌عنوان پیش‌نویس اعلامیه و طرح کاری تهیه کند و آن را تا 21 مارس 2001 ارایه دهد. این مستندات در 21 مارس، برابر با یکم فروردین 1382 روی سایت WSIS قرار گرفت.

تفسیرها و نظرات در مورد مستندات ارایه شده در 21 مارس می‌تواند به دبیرخانة اجرایی شود تا دبیرخانه، مستنداتی کاری و اصولی را برای اجلاس میان‌دوره‌ای تهیه کند. ارسال این همکاری‌ها و نظرات تا 31 ماه می 2003، برابر با 9 خرداد 1382 مهلت داشت.
شرکت‌کنندگان در اجلاس میان‌دوره‌ای:

- سازمان‌های دولتی دعوت‌نامه‌ای را از مجمع عمومی سازمان ملل دریافت خواهند کرد.

- نمایندگی‌های ویژه و سایر سازمان‌های دولتی دعوت شده

- سازمان‌ها و نمایندگی‌های داوطلب سازمان ملل

- اعضای کشوری ITU

- سازمان‌های غیردولتی و نهادهای جامعه مدنی معتبر5

- نهادهای بازرگانی معتبر

- نمایندگان رسانه‌های معتبر
راه‌اندازی سایت ایران و اجلاس جهانی سران :

سایت ایران و اجلاس جهانی سران دربارة جامعة اطلاعاتی توسط گروهی از کارشناسان شورای عالی اطلاع‌رسانی در پایان خرداد ماه 1382 راه‌اندازی شد و هم‌اکنون نیز فعال است. در این سایت اطلاعات و مستندات مربوط به اجلاس WSIS قرار داده شده، تازه‌تری اخبار اجلاس را نیز در بر دارد.

بخشی از این سایت به فعالیت‌های ایران در زمینة جامعة اطلاعاتی و اجلاس WSIS اختصاص داده شده است.

برای دیدن این سایت به نشانی وب زیر مراجعه کنید:

http://wsis.ptt.gov.ir/
1. World Summit on the Information Society

2 . Contribution

3. Johann Terattaz

4 . One World South Asia's Digital Opportunity Channel

5 . اعتبار این بخش باید از طریق خود دبیرخانة اجرایی WSIS انجام شود. برخی از این نهادها در اجلاس PrepCom2 اعتبار به‌دست آورده‌اند، که برای اجلاس میان‌دوره‌ای دیگر نیازی به کسب اعتبار دوبار نیست. اما دیگر بخش‌ها برای شرکت در نشست‌های گوناگون باید از دبیرخانه اعتبار بگیرند..