اندرحکایت یک بحثِ طولانی و عجیب
علی شمیرانی - نزدیک به 15 سال از مطرح شدن مقوله‌ای با عنوان شبکه ملی اطلاعات می‌گذرد و هنوز هم چیستی، میزان پیشرفت و نحوه اجرای آن محل بحث است.
به همین دلیل است که در مجلس فعلی، قانون ساماندهی فضای مجازی در دستور کار قرار گرفته است تا به نوعی پشتوانه و ضمانتی برای اجرای شبکه‌ای باشد که سال‌ها در شورای عالی فضای مجازی دست به دست شد. از قضا همین هفته قبل، تازه طرح کلان شبکه ملی اطلاعات در شورای مذکور به تصویب رسید تا باز هم پرسش‌های جدیدی ایجاد کند.
از جمله اینکه مشخص نیست مصوبه مذکور باز هم جنبه توصیه‌ای دارد یا لازم‌الاجراست؟ تفاوتش با قانونی که در مجلس مطرح است چیست؟ و در نهایت این مصوبه و آن قانون (درصورت تصویب)، نقش مکمل را ایفا خواهند کرد یا آنکه زمینه‌ساز دور جدیدی از اختلاف نظرها میان نهادهای درگیر شبکه ملی اطلاعات خواهد شد و سال‌ها نیز باید منتظر حل اختلافات احتمالی ماند؟
موضوع این نوشتار اما سرنوشت شبکه ملی اطلاعات نیست. چه، اگر اراده‌ای بر انجام کاری باشد، انجام می‌شود. اگرچه از سال‌های گذشته تا کنون، (حداقل در سطح اخبار)، حتی یک کارشناس جزء هم بابت تاخیر یا بلاتکلیفی در اجرای این شبکه برکنار نشده است.
با این مقدمه و در حالیکه سال‌هاست مطبوعات و رسانه‌ها پر شده از بحث‌های طولانی، آن هم در شرایطی که تازه هفته قبل طرح کلان شبکه ملی اطلاعات تصویب شده و مجلس نیز به دنبال قانون جدید است، یک موضوع، عجیب و تکراری است.
مدت‌هاست که از نمایندگان مجلس گرفته تا نمایندگان دولت، همه یک حرف مشترک می‌زنند و آن اینکه، شبکه ملی اطلاعات به معنی بستن اینترنت نیست و مردم نباید نگران باشند و هرکس غیر از این بگوید خائن است!
به عبارت دیگر تقریبا این جملات و مشابه آن به یکی از پرتکرارترین موضوعات مطروحه در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های مسوولان تبدیل شده است.
این وسط اما در خصوص این بحث طولانی و عجیب، چند پرسش مطرح می‌شود. از جمله اینکه، دقیقا کدام مسوول گفته شبکه ملی اطلاعات معادل قطع اینترنت است؟ مگر نه اینکه همه یک حرف را می‌زنند؟
پرسش دیگر این است که مگر قرار است مردم این پروژه را اجرا کنند که حالا نگران باشند و در اجرا تعلل کنند؟ یا مگر مردم باید بودجه اجرای شبکه یا جزییات و کلیات آن را تصویب کنند؟
وانگهی مگر زمانیکه تلگرام مشمول فیلترینگ شد، نظرخواهی شد؟ یا مگر زمانیکه بنیانِ قطع اینترنت در کشور گذاشته شد، موضوع به نظرخواهی عمومی گذاشته شد؟
پاسخ این پرسش‌ها منفی است و در نهایت نیز مشخص شد اگر بنا به تصمیم کلان و مهمی در حوزه فضای مجازی باشد، اتفاقا تمام دستگاه‌های مسوول اعم از دولتی و غیر دولتی، مسوولیت‌های محوله را در هماهنگی کامل به انجام رسانده و خواهند رساند. چه شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم، چه نداشته باشیم، چه مسوول اجرایش دولت باشد چه هر نهاد دیگری.
ایضا اضافه شود که در فرایند این تصمیم‌گیری‌ها، اتفاقا مباحثی نظیر اینکه فلان مسوول و بهمان مقام در ظاهر اظهار می‌کند که در جریان نبوده، با تصمیم مخالف بوده، یا هر اظهار نظر مشابه دیگر، محلی از اعراب ندارد.
باری! با جمیع آنچه ذکر شد، حداقل برای نگارنده، فلسفه این بحث‌های طولانی و عجیب روشن نیست و تنها پاسخی که برای آن می‌توان یافت، سیاسی‌کاری برخی مسوولان است که اتفاقا محل مصرف و سرگرمی آن نیز برای برخی جوانانِ کم یا بی‌تجربه است. چه به هر حال، حسب تصمیمات قبلی، اگر شبکه ملی اطلاعات تمام و کمال راه‌اندازی شود، مردم هم نتیجه را خواهند دید که در نهایت اینترنت مسدود خواهد شد یا نه و دیگر نیازی به این مباحثِ بی‌فایده نیز نیست. (منبع:فناوران)