این 10 درصد را از کجا آورده‌اید آقای کارشناس!
امیر اشکان تربیت جویی - در گفت‌وگوی روز گذشته خبرگزاری کار ایران با یکی از کارشناسان صنعت فاوای کشور، سخن از تاثیر ناچیز اجرای قانون کپی‌رایت در حل مشکلات نرم‌افزاری کشور مطرح شده که ذکر چند نکته در این خصوص ضروری به نظر می‌آید:
1- حمایت از مالکیت معنوی و کپی‌رایت، یکی از مهم‌ترین محرک‌ها برای سرمایه‌گذاری است، چرا که از منافع تجاری به واسطه یک ساختار قانونی حفاظت می‌کند. این عامل نقش عمده‌ای در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری خارجی در مورد صنایع مربوط به فناوری اطلاعات و ارتباطات و الکترونیک ایفا می‌کند.
2- مورد دیگر تایید جنبه قانونی معاملات تجاری بین تولید‌کننده و مصرف‌کننده و حمایت هر دو آنهاست. حق مالکیت معنوی از مصرف‌کننده حمایت می‌کند تا پول خود را صرف کالاهای تقلبی نکند و در ضمن کیفیت کالا را برای مصرف‌کننده نخست تضمین می کند. از منظری دیگر، از شهرت، تلاش، پروانه ساخت یا بهره‌برداری انحصاری و درآمد تولید‌کننده حمایت می‌کند.
لازم به ذکر است که تولید صنعتی در اغلب کشورهای صنعتی به طور فزآینده‌ای بر اساس تحقیقات و فناوری است. در نتیجه هم‌اکنون محصولات صادراتی این کشورها، از تکنولوژی پیشرفته به ثبت رسیده و خلاقیت بیش‌تری برخوردار است. از این رو سازندگان محصولات مایلند تا در هر کجا که محصولات خود را عرضه می‌کنند، حقوق به ثبت رسیده آنها به خوبی حفظ شود تا بتوانند هزینه‌هایی را که صرف تحقیق و توسعه متحمل شده‌اند را دوباره به دست آورند.
3- امروزه توسعه اقتصادی بیش‌تر به انتقال فناوری متکی است و لزوما به حمایت حقوق مالکیت معنوی و حق کپی در کشور میزبان بستگی دارد.
به همین جهت، حمایت فزآینده حق مالکیت معنوی، انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک و سایر همکاری‌ها برای انتقال فناوری در چهارچوب شرایط تجاری را سهولت می‌بخشد و از سوی دیگر، شرکای خارجی را تشویق می‌کند که تحقیق و توسعه بر روی محصولات و خدمات را بیش‌تر در کشور میزبان انجام دهند که این کار به نوبه خود موجب می‌شود تا شرکای محلی در محتوا و اولویت‌های این فرآیند تاثیرگذارتر باشند. لازم به ذکر است که این حمایت باید با شرایطی اجباری همراه شود که انتقال تکنولوژی راتایید کرده و در عین حال تضمینی برای توسعه توانایی‌های محلی باشد.
4- مشخص نیست این کارشناس محترم آمار ارایه شده تاثیر 10 درصدی اجرای قانون کپی‌رایت، را بر اساس چه مطالعات، معیار و شاخصی بیان کرده است. آن هم در این آشفته بازار آمار و اطلاعات که حتی میزان دقیق و صحیحی از حجم بازار فناوری کشور و واردات و صادرات آن در دست نیست.
5- با نگاهی سطحی، فواید مناسبی را برای خریداران ارزان قیمت نرم‌افزارها و محصولات خارجی به واسطه فقادان قانون کپی‌رایت در کشور می‌توان متصور بود، اما، هزینه‌های سنگین نیروی انسانی و زمان مصروف شده برای بومی‌سازی و رفع ایرادات این طیف از محصولات، گویا به ورطه فراموشی سپرده شده و از نظر دور مانده است.
6- کشور چین، عدم رعایت حق کپی را به عنوان اهرمی برای ورود به سازمان تجارت جهانی قرارداده بود.
در حال حاضر این کشور اقدامات قانونی و مبارزه خود را در قبال نرم‌افزارهای قفل شکسته آغاز کرده و به شدت پیگیری می‌کند.
7- در نظرات مطرح شده، قانون کپی‌رایت به فعالیت هکرها و پیشرفت تکنولوژی در شکستن قفل‌ها ارتباطی عجیب داده شده است. لازم به ذکر است، فناوری در عصر حاضر با سرعتی شگرف در حال توسعه است و جمع‌بندی بحث حقوقی و فنی در اظهارات انجام شده جای تعمق دارد.
به عنوان مثال آیا می‌توان گفت چون فناوری‌های خودرو هر روزه در حال پیشرفت بوده و امکان حرکت وسایل نقلیه با سرعتی بیش‌تر میسر است، قوانین محدودکننده سرعت مجاز بر همین اساس بی‌معنی خواهد بود؟
- ۸۶/۰۲/۱۷
