بازتاب حضور ایران در سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه جیتکس
هفته گذشته سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی جیتکس در شهر دوبی با حضور کشورها و نمایندگان شرکتهای بزرگ و کوچک دنیا به کار خود پایان داد. اما جیتکس 2015 بر خلاف سال‌های اخیر بار دیگر طعمی‌ایرانی پیدا کرده بود.
در این دوره از نمایشگاه جیتکس یاد و خاطره سال‌های دور بار دیگر زنده شد و شاهد افزایش محسوس حضور ایرانی‌ها در قالب شرکت‌کننده، بازدیدکننده و برای نخستین بار در سال‌های اخیر در غرفه‌ای مستقل به نام ایران حضور یافته بودند.
ایجاد پاویون اختصاصی ایران بعد از چند سال وقفه
اما پس از چندین سال وقفه در برگزاری پاویون رسمی‌جمهوری اسلامی‌ایران در نمایشگاه جیتکس، امسال برای نخستین بار این پاویون توسط مجمع تشکل‌های ICT و با حمایت معاونت علمی‌فناوری ریاست جمهوری برگزار شد و 11 شرکت فعال در زمینه شبکه و امنیت، مدیریت محتوای سازمانی، تجارت هوشمند، مراکز داده، نرم افزار و محتواهای تلفن همراه، تجهیزات شبکه، سخت افزار (رک و کابل‌های دیتا)و چاپگرهای سه بعدی در سالن 7Aپاویون ایران حضور یافته و به عرضه محصولات خود پرداختند.
اگرچه تعداد شرکت‌ها و بازدیدکنندگان ایرانی که به شکل مستقل در این نمایشگاه حضور یافته بودند، نیز افزایش کاملا محسوسی داشت که یکی از مهمترین دلایل این تغییر رویکرد، به واسطه امیدهای ناشی از رفع تحریم‌ها ایجاد شده بود.
همین حضور شرکت‌ها زیر نام پرچم ایران باعث مراجعات و نشست‌هایی به یکی از مهمترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای منطقه خاورمیانه شد. چراکه با توجه به رفع تحریم‌ها ایرانیان و شرکتهای خارجی زیادی برای یافتن شرکای جدید به نمایشگاه جیتکس آمده و حتی برخی از شرکتهای خارجی از برنامه ریزی برای حضور در نمایشگاه الکامپ ایران می‌دادند.
به هر ترتیب حضور رسمی‌در این رویداد منطقه‌ای فرصت دیدارهای دوگانه و تبادل اطلاعات تجاری میان شرکتهای خارجی و ایرانی را بیشتر از سال‌های گذشته که چند شرکت به شکل مستقل و پراکنده در جیتکس حضور می‌یافتند، فراهم کرد.
برگزاری نشست معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری ICT ایران
اما در سومین روز برگزاری سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه جیتکس، نشست معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران با حضور مدیران غرفه ایران و علاقه‌مندان به همکاری و حضور در بازار ایران برگزار شد.
در این نشست مدیرکل توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی‌و فناوری ریاست جمهوری از آمادگی ایران برای حضور شرکتهای فعال در حوزه فناوری اطلاعات خبر داد.
روح الله استیری در سمینار معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری در صنعت فناوری اطلاعات ایران و برقراری ملاقات‌های تجاری، افزود: معاونت علمی‌ریاست جمهوری برای حمایت از شرکتهای خصوصی دغدغه زیادی دارد ضمن آنکه دولت ایران برنامه‌های زیادی برای حمایت از شرکتهای خصوصی برای عقد قرارداد بین المللی به عمل می‌آورد.
وی با بیان آنکه ایران دارای 30 پارک فناوری و بیش از 100 انکوباتور (مرکز رشد) است و به همین جهت از واحدهای تحقیقاتی و توسعه در ایران حمایت می‌کند، افزود: ما یک کریدور صادرات با هدف حمایت از تحقیقات بازار شرکتهای خارجی برای ورود به ایران داریم و اگر شرکت‌ها قصد ثبت در ایران داشته باشند حمایت لازم از آنها انجام خواهد شد.
وی با اشاره به وجود صندوق مالی بزرگ برای حمایت از فناوری در ایران، تصریح کرد: تسهیلات خوبی برای سرمایه گذاران خارجی در این بخش در نظر گرفته شده است.
مدیرکل توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی‌و فناوری ریاست جمهوری، ادامه داد: تحریم‌های ایران در حال رفع شدن است و این فرصت خوبی برای ورود شرکتهای خارجی و همکاری با شرکتهای ایرانی و همچنین ثبت نمایندگی است البته دولت هم به دنبال تسهیل راه ورود آنها به بهترین شکل است.
استیری خاطرنشان کرد: در بخش فناوری اطلاعات دارای اپلیکشن‌های تلفن‌های همراه هستیم و شرکتهای مناسبی در کشور فعال هستند، البته بازی‌های اسلامی‌و بسیاری از شرکتهای نرم افزاری فعالیت‌های مناسبی در کشور داشته اند و همکاری مطلوبی بین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مجموعه دولت وجود دارد.
مرتضی موسویان رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌نیز به تشریح رویکردهای جهانی در سال‌های آینده پرداخت گفت: ضریب نفوذ بهره‌گیری از اینترنت در ایران 53 درصد است و کاربران موبایلی نیز 11 میلیون نفر هستند.
وی ادامه داد: هوش مصنوعی نقش کلیدی در آینده خواهد داشت و نقش زیادی را در آینده ایفا خواهند کرد البته بنابر این در آینده شاهد شکل گیری کشورهای مجازی خواهیم بود.
هومن حاجی پور معاون تشکل‌های اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به عنوان دیگر سخنران این نشست نیز گفت: آمادگی داریم مشکلات سرمایه گذاری خارجی بخش اطلاعات و فناوری را پیگری و مرتفع کنیم.
وی گفت: اتاق بازرگانی ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی در کشور تلاش‌های زیادی برای بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع سرمایه گذاری خارجی می‌کند.
وی با اشاره به تلاش‌های ایران در عرصه دیپلماسی و سیاست، تصریح کرد: بالاخره جامعه جهانی با این تلاش‌ها مجاب به رفع تحریم‌های ایران شد و این در حالی است که با توجه به ظرفیت‌های بالایی که در ایران وجود دارد، می‌توان از آنها بهره برد.
حاجی پور با تاکید بر اینکه در شرایط تحریم کالاهای خارجی از طریق زیرزمینی وارد ایران می‌شد و این امر هزینه مبادله را افزایش می‌داد، گفت: در شرایط جدید ایران میزبان شرکتهای زیادی است و طی دو ماه گذشته بالغ بر 20 هیات عالی رتبه سیاسی و اقتصادی با ایران مذاکراتی را انجام داده اند البته در تمام ملاقات‌ها چند مساله مورد توجه قرار گرفته که یکی از آنها امنیت سرمایه گذاری در ایران است.
معاون تشکل‌های اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران گفت: دولت زمینه‌های زیادی را برای جذب سرمایه گذاری خارجی فراهم کرده و رفع موانع جزو اولویت‌های کاری دولت و بخش خصوصی است.
حاجی پور، فرصت کنونی را زمان مناسبی برای حضور سرمایه گذاران خارجی دانست و افزود: سیاست دولت و اتاق بازرگانی بهره گیری از فضای مجازی و فعالیت‌های نو است.
وی در پایان اظهار داشت: هدف اتاق ایران و دولت ایجاد شفافیت لازم در اقتصاد ایران و سالم سازی در این بخش بسیار مهم است.
پرسش‌های باقی مانده از سال‌های دور
در پایان این نشست برخی حضار علاقه‌مند به کار و فعالیت در بازار ایران به طرح مسایل و مشکلات خود پرداختند. نکته قابل تامل آنکه این چالش‌ها از جمله نکاتی بودند که از سال‌های دور در خصوص ورود خارجی‌ها به بازار ICT ایران پابرجا مانده است.
یکی از این پرسش‌ها از سوی نماینده جی‌الکترونیکس مطرح شد. وی گفت: شما از علاقه ورود شرکتهای خارجی به بازار ICT ایران می‌گوید، البته ما هم مایل به ورود به بازار ایران هستیم، اما قوانین ایران بسیار محدودکننده و پیچیده است و این موضوع ما را متوقف می‌کند.
استیری مدیرکل توسعه کسب و کار بین الملل معاونت علمی‌و فناوری ریاست جمهوری در پاسخ به این پرسش گفت: معاونت علمی‌تلاش خواهد کرد تمام مشکلات سر راه سرمایه‌گذاران و تجار خارجی را برطرف کند و برای پیگیری این موضوع اعلام آمادگی می‌کنیم.
وی البته خطاب به فرد پرسشگر گفت: اگر به مشکلات خاصی برخورد کرده‌اید، آنها را لیست کرده و برای ما ارسال کنید تا نسبت به رفع آنها اقدام لازم را به عمل آوریم.
پرسش دیگر به وضعیت مناطق آزاد ایران و تسهیلات ارایه شده در این مناطق باز می‌گشت و این که آیا در مناطق مذکور شرایط راحتی برای خارجی‌ها ایجاد خواهد شد.
استیری در پاسخ به این سوال نیز گفت: معاونت علمی‌تلاش زیادی برای هموار کردن راه ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران به عمل آورده است و مناطق آزاد مختلفی در ایران داریم که شرایط کار در آنها آزاد است به ویژه برای شرکت‌هایی که در حوزه فناوری فعالیت دارند.
یکی دیگر از این پرسش‌ها به وضعیت مالکیت معنوی شرکتهای نرم‌افزاری در ایران مربوط می‌شد که از جمله چالش‌ها و سوالات قدیمی‌شرکت‌های نرم‌افزاری خارجی برای فعالیت در ایران محسوب می‌شود.
در این خصوص نیز مسوولان ایرانی حاضر در نشست تاکید کردند که تضمین‌های لازم برای شرکتهای خارجی را ایجاد می‌کنند که مشکل خاصی در حوزه کپی رایت نداشته باشند. البته در این خصوص نیز تاکید شد که اگر شرکتهای مذکور با مشکل خاصی مواجه هستند، اعلام کنند تا نسبت به رفع آن اقدام شود.
اعلام آمادگی شرکتهای آمریکایی برای ورود به ایران
اما از دیگر مواردی که به واسطه ایجاد غرفه مستقل ایران در سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه جیتکس حاصل شده و مورد توجه قرار گرفت، تمایل برخی شرکتهای آمریکایی برای حضور در بازار ICT ایران بود.
در همین خصوص معاون تشکل‌های اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به خبرنگاران حاضر در نمایشگاه جیتکس گفت: نمایندگان شرکت اوراکل برای حضور در ایران اظهار علاقه کردند و برهمین اساس قرار شد که نمایندگان این شرکت هفته دوم نوامبر(17 آبان ماه به بعد) برای انجام مذاکره در خصوص توسعه همکاری‌ها در این بخش درتهران حضور یابند.
وی با اشاره به برگزاری نشست‌های شرکتهای بزرگ خارجی فعال در عرصه ارتباطات و فناوری در غرفه ایران در نمایشگاه جیتکس، افزود: تاکنون چندین شرکت توانمند در این زمینه برای حضور در ایران ابراز علاقه کرده اند.
اگرچه در حاشیه این نمایشگاه زمزمه‌هایی در خصوص دیدار دو جانبه نمایندگان شرکت مایکروسافت و اپل نیز مطرح بود که البته شنیده شد برخی از شرکتهای آمریکایی از مدت‌ها قبل‌تر حتی نمایندگان و شرکای خود در ایران را نیز شناسایی کرده و در حال رایزنی و ارزیابی‌های نهایی برای ورود به بازار ایران هستند.
حلقه مفقوده نقطه تماس بین‌الملل ICT ایرانی
اما در مجموع حضور رسمی‌و مجدد ایران در یک نمایشگاه شناخته شده در حوزه ICT بار دیگر موجب نمایش ضعف‌ها و کاستی‌هایی شد که به برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات می‌تواند کمک کند. هر چند که بخشی از این چالش‌ها چندان ناشناخته نبوده و از سال‌ها قبل برای کشور شناخته شده است.
در این میان مهمترین مساله‌ای که خارجی‌ها برای ورود به بازار ICT ایران با آن مواجه هستند، نبود نقطه تماس بین‌الملل در ایران است. با وجودی که دستگاه‌های متولی زیادی در عرصه ICT ایران نقش و مسوولیت دارند، همچنان از بیرون کشور تکلیف بسیاری از شرکت‌ها برای یافتن قوانین فعالیت در این عرصه، شرکتهای ایرانی متقاضی همکاری در بخش‌های مختلف حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، راه‌های برقراری تماس، طرح مسایل و مشکلات و مواردی از این دست روشن نیست.
مرتضی موسویان رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌در حاشیه برگزاری نمایشگاه جیتکس در این خصوص گفت: ایران باید وضعیت سرویس دهنده‌های مختلفی را که تقاضای ورود دارند مشخص کند البته در سال گذشته این موضوع مطرح شد و مرکز ملی فضای مجازی نیز بررسی‌هایی را در این زمینه انجام داد.
وی اظهار امیدواری کرد که تصمیم‌گیری در این خصوص و نحوه فعالیت افرادی که خواستار ارایه سرویس‌های مختلف در ایران هستند، انجام و چگونگی و نحوه فعالیت‌های آنها مشخص شود، البته در این زمینه مذاکراتی با شرکتهای فعال داشته ایم تا بتوانیم مصوبه را نهایی کنیم.
موسویان با تاکید بر لزوم سیاست‌گذاری در فضای جدید شورای عالی فضای مجازی، گفت: این امر می‌تواند به طورکلی وضعیت این بخش را روشن کند.
رییس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد گفت: البته برای حضور شرکتهای خارجی در ایران باید کمبودهای حمایتی از شرکتهای داخلی را مدنظر قرار دهیم و توجه خاصی به این شرکت‌ها انجام شود ضمن آنکه این شرکت‌ها باید آموزش‌های لازم را برای فضای جدید داشته باشند.
هومن حاجی پور معاون تشکل‌های اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در مورد بسته‌های مورد نیاز برای ارایه به سرمایه‌گذاران خارجی، اظهار داشت: به جای اینکه نگاه به بسته فرصت‌های سرمایه‌گذاری از سوی دولت داشته باشیم ابتدا باید سیاست‌های دولت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت علمی‌و فناوری ریاست جمهوری و همچنین شورای عالی فضای مجازی مشخص شود.
وی ادامه داد: سیاست‌های کلان دولت و برنامه‌های راهبردی در این راستا باید مشخص شود ضمن آنکه برنامه جذب سرمایه گذاری خارجی را به روز کنیم.
حاجی پور با بیان اینکه، قانون جذب سرمایه گذاری خارجی فرصت لازم را برای سرمایه گذاران خارجی فراهم نکرده است، تصریح کرد: این قانون با انتظارات سرمایه گذاران فاصله دارد بنابر این زیرساخت قانونی در این بخش باید ایجاد شود تا بتوانیم بعد از این مرحله به بسته سرمایه گذاری خارجی ورود کنیم.
به هر ترتیب مادامیکه زمینه شناسایی و رفع چالش‌ها و معرفی فرصت‌ها و تسهیلات همکاری شرکای خارجی با شرکتهای ایرانی در حوزه ICT فراهم نشود، رفت و آمدها و دیدارهای دو جانبه به خروجی مشخص و عملی منجر نخواهد شد.
برگزیدگان جیتکس 2015
اما بر اساس این گزارش مطابق عرف و معمول همه ساله برندگان رقابت 2015 جایزه محصولات برتر در نمایشگاه جیتکس به این شرح معرفی شدند. بهترین گوشی سال: سامسونگ گلکسی اس6، بهترین تبلت سال: سونی اکسپریا زد 4، بهترین ساعت هوشمند سال: ساعت اپل، بهترین لپ‌تاپ سال: Dell XPS 13، برترین نوآوری نرم‌افزاری سال: ویندوز 10 مایکروسافت، بهترین دوربین سال: SONY A7R، بهترین دوربین اکشن سال: GoPro Hero Black، بهترین هدفون سال: B&O BeoPlay H8، بهترین تلویزیون سال: JG 65EG960T، بهترین ابزار هوشمند خانگی: Amazon Echo، بهترین ابزار فیتنس سال: Jawbone UP3، بهترین پرینتر سه‌بعدی سال: Ultimaker 2، بهترین اسباب‌بازی روباتیک سال: 3D Robotics Solo، بهترین گیم سال: Witcher 3: wild Hunt، بهترین اپ سال: Careem (درباره سفر) و بهترین نوآوری سال: Ralph Debbas.
بر اساس این گزارش نمایشگاه جیتکس از سال 1981 میلادی هر ساله در امارات متحده عربی و در شهر دوبی برگزار می‌شود. در نمایشگاه امسال نیز محصولات مختلف در زمینه‌های گوناگون نظیر مراکز داده، وسایل هوایی بدون سرنشین، چاپ سه بعدی، ربات‌ها، تکنولوژی صوتی ، لوازم جانبی، بازی‌های رایانه‌ای، سخت افزار و نرم افزار، خدمات اینترنت، خدمات فناوری و لپ تاپ عرضه شد و سه بخش اصلی اینترنت چیزها، جلسات هوشمند و نوآوری‌ها پوشش داده شد.
از اهداف حضور بازدیدکنندگان می‌توان به خرید و ارائه سفارش‌های جدید، آشنایی با فناوری و دستاوردهای جدید، شناسایی عرضه کنندگان جدید، دیدار با عرضه کنندگان دولتی، تحقیق در مورد گزینه‌های مختلف خرید، توسعه کسب و کار و حضور در کنفرانس جهانی جیتکس اشاره کرد.
خریداران منطقه‌ای و بین المللی، مدیران اجرایی، فناوری اطلاعات، تدارکات، فروش و بازاریابی در بخش‌های دولتی، نفت و گاز، حمل و نقل و لجستیک، توزیع کنندگان کالا، بانکداری و امور مالی، بهداشت و درمان، بیمارستان‌ها، آموزش، هتلداری، ساخت و ساز و غیره مخاطبان این رویداد مهم جهانی را تشکیل می‌دهند. (منبع:عصرارتباط)