باغ وحش رمزارزها
محسن شیرازی – می‌توان گفت که تقریبا تمام سرمایه‌گذارانی که در بازه تیر ماه تا آبان سال 1400 اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها کرده‌اند، در ضرر شدیدی هستند و متاسفانه سرمایه‌گذاران ایرانی نیز از این قضیه مستثنا نیستند.
بیت‌کوین به عنوان پیشتاز این بازار از نظر ارزش بازار (Market Cap) از اوج قیمتی خود در نوامبر سال 2021 تا کنون بیش از 70 درصد از ارزش خود را از دست داده است (در زمان نگارش این مطلب).
این میزان برای اتریوم به عنوان پیشتاز آلت‌کوین‌ها 80 درصد است و بسیاری از آلت‌کوین‌های برتر نیز تا 90 درصد از اوج قیمت خود کاهش داشته‌اند. واضح است که بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی با شروع بازار گاوی (Bull Market) رمزارزها که تقریبا از اواخر سال 2020 آغاز شد جذب این بازار شدند و متاسفانه در قیمت‌های بسیار بالا اقدام به تزریق سرمایه کردند. فارغ از زمان نامناسب برای ورود به این بازار که تقریبا تمامی رمزارزها از جمله بیت‌کوین که به دلیل سیاست‌های انبساطی کلان کشورها (چاپ پول) از جمله ایالات متحده با رشدهای چشمگیری مواجه شده بودند و اصطلاحا قیمت آنها وارد فاز حباب شده بود، بسیاری از افراد بدون اطلاع از پشتوانه فنی پروژه‌های فعال در این حوزه، اقدام به سرمایه‌گذاری کردند که به جرات می‌توان گفت اکثر این توکن‌ها و کوین‌ها هیچ ارزشی برای ارایه ندارند.
با این حال واقعیت این است که بازار رمزارزها چند ماه است که وارد فاز خرسی (Bear Market) شده است و سوال اساسی سرمایه‌گذاران این است؛ در این شرایط چه کاری باید انجام داد؟ دغدغه این افراد درست است و اصلی‌ترین نکته، جلوگیری از انجام اشتباهات بیشتر است. چرا که هر تصمیم نادرست دیگر، منجر به وخیم‌تر شدن شرایط خواهد شد. در زیر به برخی از بدترین اشتباهاتی که سرمایه‌گذاران می‌توانند در بازار خرسی مرتکب شوند، پرداخته‌ایم.
فروش در ضرر/ فروش از روی ترس
گیر افتادن در یک بازار خرسی بسیار دردناک و ناراحت‌کننده است. بسیار سخت است تا از معامله‌گرانی که در این وضعیت هستند بپرسیم چرا با مدیریت سرمایه و گذراندن آموزش و تمرین‌های بیشتر از وقوع چنین اتفاقی جلوگیری نکردند (منظور گیر افتادن در یک بازار خرسی است)؛ اما حال که این اتفاق افتاده است بهترین راه، حفظ آرامش برای جلوگیری از اشتباهات بیشتر است.
فروش از روی ترس و در ضرر یکی از بدترین تصمیماتی است که متاسفانه بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران مرتکب می‌شوند. اغلب این فروش‌ها یا بهتر بگوییم اشتباهات، از عدم کنترل احساسات، نداشتن تجربه کافی و عدم شناخت دقیق ماهیت بازار است.
هر چند که مشاهده یک سبد سرمایه‌گذاری که در یک بازار خرسی هر روز ارزش آن کمتر می‌شود، بسیار ناراحت‌کننده است، اما خوب است بدانید که بازار سهام آمریکا از سال 1928 تا کنون 28 بار وارد فاز خرسی شده است؛ اما در نهایت در همه موارد قیمت‌ها مجددا بازیابی و فراتر از قبل از بازار خرسی نیز رفته‌اند.
بیت‌کوین نیز در طول عمر خود چندین بار بازار خرسی را تجربه کرده که حتی شاهد افت 85 درصدی ارزش خود نیز بوده است، اما در نهایت نه تنها قیمت ریکاوری شد بلکه حتی فراتر از اوج قیمت قبلی خود رفت.
البته داشتن یک اطمینان کاذب مبنی بر اینکه قیمت یک دارایی همیشه صعودی خواهد ماند کاملا اشتباه است؛ چرا که دقیقا بحث تکنولوژی است و می‌توانیم شاهد هر اتفاقی مانند حمله 51 درصدی به شبکه بیت‌کوین باشیم. اما اگر با دانش، مدیریت سرمایه و البته علم به ریسک‌های ذاتی این بازار، اقدام به سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین و یا آلت‌کوین‌های ارزشمند کرده‌اید، اما به هر دلیلی از جمله کم‌تجربگی در حال حاضر در یک بازار خرسی گیر افتاده‌اید، تصمیم درست این است که صبور باشید و دارایی خود را در ضرر نفروشید.
اگر دارایی شما ارزش ذاتی داشته باشد، احتمال اینکه قیمت در آینده به قیمت خرید شما برسد و حتی فراتر نیز برود، وجود دارد. هر چند که تضمین صد در صدی در این خصوص وجود ندارد اما حداقل گذشته این بازار نشان می‌دهد پروژه‌هایی که حرفی برای گفتن دارند و مشکلی واقعی در حوزه بلاک‌چین را حل کرده‌اند و کاربران زیادی در حال استفاده از خدمات آنها هستند، قیمت توکن یا کوین پروژه مورد نظر پس از مدتی مجددا به سطوح قیمتی قبل از ریزش افزایش داشته است. پس اگر زندگی روزمره خود را به بالا رفتن یک بازار مالی گره نزده‌اید، صبور باشید و اقدام هیجانی نکنید.
عدم سرمایه‌گذاری مجدد در بازار خرسی
ناامید شدن و عدم سرمایه‌گذاری مجدد در بازار خرسی از دیگر اشتباهات سرمایه‌گذاران است. سرمایه‌گذاری مجدد در دارایی‌های ارزشمند در زمانی که قیمت‌ها شکسته شده‌اند یکی از بهترین اقداماتی است که یک سرمایه‌گذار می‌تواند انجام دهد. اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که به واسطه مدیریت سرمایه، پول نقد در دست‌تان باقی مانده است، به جای ترسیدن و ناامید شدن این امکان را دارید که مجددا در دارایی‌هایی ارزشمند سرمایه‌گذاری کنید.
البته این خریدهای مجدد نیز باید با استراتژی همراه باشد. صرف این موضوع که یک دارایی از اوج قیمتی خود 70 درصد ریزش داشته است به این معنی نیست که به کف قیمتی خودش رسیده است. یک ترند نزولی قدرتمند می‌تواند قیمت را از این هم پایین‌تر بکشاند.
با این حال با مدیریت سرمایه و استراتژی‌هایی مانند خرید پله‌ای می‌توان مجددا در دارایی‌های ارزشمند ورود کرد. سرمایه‌گذاری مجدد در قیمت‌های مناسب، منجر به کاهش متوسط قیمت خرید شما می‌شود که در نهایت باعث خواهد شد در زمان ریکاوری بازار، سبد شما سریع‌تر از ضرر خارج شود.
تلاش برای پیش‌بینی زمان به پایان رسیدن بازار خرسی
یکی دیگر از اشتباهات مهلک سرمایه‌گذاران حدس و گمان یا تلاش برای تعیین زمان به پایان رسیدن یک بازار خرسی است. اگر نگوییم تحلیل زمانی یک بازار غیرممکن است، اما بدون شک با وجود عوامل بسیار زیاد و البته پیچیده، این کار بسیار مشکل است.
واقعیت این است که یک بازار خرسی می‌تواند خیلی سریع‌تر یا خیلی دیرتر از پیش‌بینی شما به اتمام برسد. افتادن در دام پیش‌بینی زمان پایان بازار خرسی، اشتباه دیگری است که ممکن است منجر به ضرر بیشتر سرمایه‌گذاران شود.
متاسفانه در یک بازار خرسی بسیاری از افراد با دیدن چند کندل مثبت که با پیش‌بینی آنها همزمان شده مطمئن می‌شوند که روند نزولی به اتمام رسیده و مجددا با غلبه احساسات و بدون مدیریت سرمایه اقدام به خرید می‌کنند، اما پس از مدت کوتاهی دوباره با دیدن کندل‌های منفی اقدام به فروش می‌کنند که اغلب موارد با ضرر همراه است.
حتی اگر با هر کندل سبز و قرمز هم اقدام به خرید و فروش نکنید، اما باز سعی و تلاش برای پیش‌بینی زمان پایان بازار خرسی و رصد مداوم چارت‌ها به‌خصوص در تایم‌فریم‌های پایین برای دیدن محقق شدن پیش‌بینی‌تان شما را از لحاظ روحی متزلزل خواهد کرد.
دنبال کردن رصد مداوم اخبار بازار
در یک بازار گاوی از هر سویی اخبار مثبت در مورد بازار به گوش می‌رسد. از ورود صدها شرکت بزرگ به این بازار گرفته تا پیش‌بینی رسیدن قیمت بیت‌کوین به 100 هزار دلار بر اساس فلان مدل قیمتی. متاسفانه بسیاری از افراد نیز تحت تاثیر این اخبار به صورت احساسی و بدون دانش و اصول سرمایه‌گذاری، اقدام به ورود می‌کنند که البته نتیجه آن نیز در اغلب موارد چیزی جز ضرر نیست.
در یک بازار خرسی نیز این قضیه صادق است. یعنی اخبار منفی از هر جایی سرازیر می‌شوند. گویی که این بازار نفس‌های آخر خود را می‌کشد و به زودی برای همیشه از بین خواهد رفت. با پدیدار شدن اولین نشانه‌های ورود به بازار خرسی، سیل اخبار منفی نیز شروع می‌شود و باز هم متاسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران در زمانی که در یک بازار خرسی گیر افتاده‌اند با دنبال کردن مداوم اخبار منفی دستخوش احساسات می‌شوند و دست به فروش می‌زنند. یعنی هم خرید آنها از روی احساسات است و هم فروش‌شان.
دنبال کردن اخبار و وقایع بازار برای هر سرمایه‌گذاری واجب است. اما باید بدانید که روندهای صعودی و نزولی قدرتمند در یک بازار با هر خبر ریز و درشتی تغییر نمی‌کند. هدایت‌کننده اصلی بازارهای مالی، سیاست‌های کلان انبساطی و انقباضی کشورهای بزرگ و البته عوامل بنیادین بسیار قوی در یک بازار خاص است. پس انتظار نداشته باشید که هر خبری که منتشر می‌شود، تغییری در شرایط بازار ایجاد کند. در اکثر افراد پیگیری مداوم این خبرها تنها منجر به انجام اقدامات احساسی خواهد شد. پس اگر در دارایی‌های ارزشمند سرمایه‌گذاری کرده‌اید و می‌دانید که سرمایه‌گذاری یک پروسه بلند مدت است، با دنبال کردن اخبار منفی به خودتان فشار روانی وارد نسازید. آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که هر بازار خرسی سرانجام به اتمام خواهد رسید.
توقف روند یادگیری و کسب مهارت در حوزه سرمایه‌گذاری
متاسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران زمانی که با یک بازار خرسی مواجه می‌شوند، به کل ناامید شده و به هیچ عنوان حتی حاضر به فکر کردن به آن بازار نیز نیستند. این تله‌ای است که متاسفانه بسیاری از افراد گرفتار آن می‌شوند اما واقعیت این است که بازارهای خرسی فرصت بسیار مناسبی هستند تا اقدام به کسب دانش در حوزه سرمایه‌گذاری و یا معامله‌گری کرد.
بازارهای خرسی کاملا از هیجانات ناشی از بالا رفتن مداوم قیمت‌ها که در بازار گاوی شاهد آن هستیم و البته هیاهوی صفحات اجتماعی مربوط به هر پروژه و رمزارز خالی می‌شوند و فرصت بسیار مناسبی هستند که یک سرمایه‌گذار واقعی اقدام به کسب مهارت‌های لازم بکند تا در دور بعدی بازار گاوی بهترین عملکرد را داشته باشد.
پس توریست بازار رمزارزها نباشید و از فرصت بازار خرسی برای افزایش دانش و مهارت‌های سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید. یک سرمایه‌گذار واقعی بازار رمزارزها به اهمیت عوامل روان‌شناسی و خودشناسی واقف است؛ مدیریت ریسک و سرمایه را می‌داند، با اهمیت اقتصاد کلان آشنا است، به عوامل بنیادین پروژه‌های حوزه بلاک‌چین احاطه دارد، تحلیل تکنیکال و تحلیل داده‌های شبکه را فرا گرفته است و به خوبی می‌داند که چطور همه مهارت‌هایش را برای دستیابی به بهترین عملکرد ترکیب کند.
به عنوان آخرین نکته نیز بدانید که باید انتظارات خود را از هر بازار مالی تعدیل کنید. هیچ بازاری قادر نیست که وضعیت مالی شما را در مدتی کوتاه متحول سازد. سرمایه‌گذاری صحیح یک هنر است که نتایج مثبت آن در طول زمان می‌تواند بزرگ‌تر شود؛ به شرطی که افراد اصول آن را بدانند.(عصر ارتباط )