خیز چاپگرهای سه‌بعدی برای همه‌گیر شدن
نادر نینوایی - گرچه چند سالی است اخبار زیادی درباره چاپگرهای سه‌بعدی در رسانه‌ها منتشر میشود، اما در یک سال اخیر و با تولید انبوه این محصول، کاهش قیمت آن و البته افزایش نرم‌افزارهای جانبی پیرامون آن این فرصت به‌وجود آمده است تا چاپگرهای سه‌بعدی مورد توجه عموم مردم قرار گیرند.
شیوه کار چاپگرهای سه‌بعدی این‌گونه است که با تراوش مواد اولیه‌ای که معمولا از جنس کامپوزیت ساخته شده‌اند لایه‌هایی روی هم می‌چینند و جسم سه‌بعدی مورد نظر کاربر را می‌سازند. وقتی با یک چاپگر سه‌بعدی کار می‌کنید، کافی است طرح سه‌بعدی مورد نظر خود را به کامپیوتر بدهید و روی دکمه پرینت کلیک کنید. طرح مورد نظر شما، چه ماکتی از یک خانه باشد چه یک گلدان پلاستیکی، در مدت زمان کوتاهی برایتان ساخته میشود.
قابلیت جدید چاپگرهای سه‌بعدی که بسیار جالب توجه است و در همه‌گیر شدن صنعت سه‌بعدی بسیار موثر بوده، امکان اسکن سه‌بعدی تصاویر پیرامون است که توسط برخی برنامه‌های موبایل به‌وجود آمده است. بعضی نرم‌افزارهای موبایل امکاناتی بسیار قوی را برای کاربران سیستم‌عامل‌های خود برای اسکن سه‌بعدی فراهم کرده‌اند. این نرم‌افزارها با کمک حسگرهای خود نمونه‌های بسیار باکیفیتی از طرح اسکن‌شده هر شیء ارایه می‌کنند.
یکی از شرکت‌هایی که با خلاقیت خود استفاده از چاپگرهای سه‌بعدی را برای عموم جذاب‌تر کرده است، شرکت استونیایی است که اقدام به عرضه تندیس‌های کوچک ساخته‌شده از روی تصاویر اسکن سه‌بعدی جنین کرده است. به این ترتیب مردم می‌توانند با تهیه نسخه‌های سه‌بعدی از جنین خود از مراحل اولیه شکل‌گیری تا تولد، تندیس‌هایی خاطره‌انگیز از نوزاد خود در شکم مادرش داشته باشند.
به‌جرات می‌توان گفت چاپگرهای سه‌بعدی تاثیر بسزایی نیز در پیشبرد اهداف پزشکی داشته‌اند. در یک مورد پزشکان حتی برای تولید گوش زنده از آن استفاده کرده‌اند. فرایند کار به این صورت است که ابتدا تصویر سه‌بعدی دیجیتالی از گوش تهیه می‌کنند. در مرحله بعد به چاپگر سه‌بعدی برای تولید قالب شکل گوش داده میشود؛ سپس ژل ساخته‌شده سلول‌های زنده گوش گاو و کلاژن به داخل قالب تزریق می‌شوند و در نهایت گوش مصنوعی تولیدشده به پشت گوش پیوند زده میشود. گفته میشود ظرف سه ماه غضروف گوش پیوند خورده کاملا رشد کرده و بزرگ میشود. استفاده از فناوری سه‌بعدی برای ساختن گوش البته تاکنون فقط روی موش‌ها انجام گرفته است، اما نتایج موفقیت‌آمیز بوده است.
در مورد دیگر اما دانشمندان موفق شده‌اند به کمک چاپگرهای سه‌بعدی جمجمه آسیب دیده بیماری را از ایمپلنت پلاستیکی ساخته و جایگزین جمجمه اصلی او کنند.
جالب است بدانید که به‌تازگی از چاپگرهای سه‌بعدی برای تولید بسیاری دیگر از اعضای بدن از جمله چشم، صورت و کلیه هم کمک گرفته میشود.
همان‌طور که از قدیم گفته‌اند، هر سکه دو رو دارد؛ یکی روی خوب و البته یک روی بد. این امر درباره چاپگرهای سه‌بعدی هم صدق می‌کند. با اطمینان می‌توان گفت آنچه چاپگرهای سه‌بعدی ساخته‌اند نمی‌تواند صرفا نتایج مثبتی داشته باشد. برای مثال، اگر نقشه سه‌بعدی ساخت بمب یا سایر وسایل کشتار از این طریق در اختیار افراد تندرو و گروه‌های تروریستی نظیر داعش و القاعده بیفتد می‌تواند خطرآفرین باشد. از آن مهم‌تر آنکه چاپگرهای سه‌بعدی اگر روزی به‌صورت گسترده به خانه‌ها راه پیدا کنند، امکان ساخت سلاح را فراهم می‌آورند که خود اوضاع پچیده‌ای را رقم می‌زند.
به هر شکل چاپگرهای سه‌بعدی به‌رغم تمام نقاط مثبت و منفی‌شان با سرعتی قارچ‌گونه در حال تکثیر و گسترش در تمام جهان هستند و البته به ایران هم راه پیدا کرده‌اند. هم‌اکنون قیمت یک چاپگر سه‌بعدی بر اساس مدل آن در ایران از حدود سه میلیون تومان تا 11میلیون تومان متفاوت است. قیمت مواد اولیه پرینترهای سه‌بعدی هم در حدود 120هزار تومان است. گرچه هنوز قیمت چاپگرهای سه‌بعدی برای ایرانیان نسبتا زیاد است، اما با توجه به شیب تند کاهش قیمت این محصول انتظار می‌رود چاپگرهای سه‌بعدی به‌زودی به خانه‌های ایرانیان نیز راه پیدا کنند. طبیعی است که خانواده‌های ایرانی در کنار استفاده از قابلیت‌های مفید این محصول باید تمهیداتی هم برای دور ماندن خانواده و به‌ویژه کودکان خود از مخاطرات احتمالی آن بیندیشند.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۱۲/۱۲