رویای دروغ پولدار شدن با استخراج بیت‌کوین در خانه
کاوه درفشانی - هرچقدر اقتصاد یک کشور بیشتر دچار رکود شود، میزان بلاتکلیفی و سربرآوردن مشاغل کاذب و واسطه‌گری‌ها نیز افزایش می‌یابد و به تبع آن کسب‌و‌کارهای قمارگونه و هرمی‌های مساله‌سازی همچون گلد‌کوئست نیز بار دیگر جان می‌گیرند.
چند روز پیش یکی از بستگان که خانم خانه‌داری است با من تماس گرفت و سوالات مختلفی راجع به بیت‌کوین و نحوه استخراج آن پرسید. می‌گفت شنیده با استخراج بیت‌کوین می‌شود پولدار شد و باتوجه به اینکه هر بیت‌کوین 18هزار دلار ارزش دارد کلی پول به جیب زد. درواقع تصورش این بود که به محض خرید یک دستگاه کامپیوتر و شروع به استخراج، 18 هزار دلار اولیه به حسابش واریز می‌شود و بعد هم به راحتی پله‌های نردبان پولدار شدن را یکی پس از دیگری بالا می‌رود.
خلاصه آنکه هرچه بیشتر توضیح می‌داد بیشتر به عمق جهلش در خصوص رمزارزها پی می‌بردم و نمی‌دانستم از کجا و چطور باید برایش تشریح کنم که این موضوع فریبی بیش نیست. البته او نیز یکی از هزاران قربانی در دام افتاده کانال‌های تلگرامی و سایت‌های بی‌هویت بود که به مردم وعده میلیونر شدن می‌دهند و با خالی کردن جیب آنها خود میلیاردر می‌شوند.
**حتما شما هم فیلم‌های وسترن آمریکایی را دیده‌اید؛ فیلم‌هایی که در آنها عده‌ای کلنگ به دست به سواحل می‌سی‌سی‌پی می‌رفتند تا طلا پیدا کنند. تاریخ اما گویای آن است که بیشتر از آنکه جویندگان طلا پولدار شوند این سازندگان بیل و کلنگ در آمریکا بودند که با فروش بالایی که پیدا کردند به ثروت رسیدند.**
موضوع بیت‌کوین و استخراج رمزارز با کامپیوترهای خانگی هم همین حکم را دارد و درواقع به جای آنکه استخراج‌کنندگان را به نان و نوایی برساند جیب سازندگان سخت‌افزار و کامپیوتر و واسطه‌ها را پر می‌کند. علاوه بر این حتی اگر استخراج رمزارز با شیوه اصولی و از طریق سخت‌افزارهای تخصصی نیز انجام شود باز هم باتوجه به هزینه بالای مصرف برق و نیز با نظر استهلاک بالای قطعات سخت‌افزاری و نیاز به سیستم‌های خنک‌کننده پیشرفته باز هم تجارت پرسودی برآورد نمی‌شود.
تاریخچه و نحوه استخراج بیت‌کوین
اطلاعات دقیقی از سازنده اولین بیت‌کوین و بلاک‌چین در دسترس نیست، اما عده‌ای معتقدند شخصی به نام ساتوشی ناکاموت در سال ۲۰۰۸ میلادی سیستم بلاک‌چین و ارز دیجیتال بیت‌کوین را راه‌اندازی کرد، در آن زمان هر بیت‌کوین کمتر از یک دلار ارزش داشت، اما پس از گذشت حدود ۹ سال ارزش این پول مجازی به بیش از ۲۱هزار دلار رسید و هم اکنون ارزش آن حدود 18هزار دلار برآورد می‌شود.
در حال حاضر اما محل‌هایی به نام استخر استخراج (Mining Pool) وجود دارد که افراد مختلف قدرت پردازشی رایانه‌های خود را در آن به اشتراک گذاشته و پس از استخراج هر بلاک، هرکدام با توجه به قدرت پردازشی که ارایه دادند (Hash Rate) سهم بیت‌کوین خود را دریافت می‌کنند و می‌توانند آن را به کیف پول بیت‌کوینی خود منتقل کنند.
بیت‌کوین‌ها تعداد محدودی دارند، حدود ۲۱ میلیون بیت‌کوین در چرخه بلاک‌چین موجود است و پس از اینکه تمام آنها استخراج شوند دیگر بیت‌کوینی برای استخراج باقی نخواهد ماند.
عدم امکان عملی استخراج بیت‌کوین
در حال حاضر بیت‌کوین‌ها برای استخراج به تجهیزات خاص و عمدتا گران‌قیمت و امکانات متنوعی نیاز دارند. Bitcoin Rig نام یکی از دستگاه‌های رایج برای استخراج بیت‌کوین است. این دستگاه از شش کارت گرافیک و یک مادربورد تشکیل شده است، با استفاده از چنین دستگاهی ظاهرا شما قادرید به Hash Rate قابل قبولی برسید و ماهیانه مقداری بیت‌کوین استخراج کنید، اما با یک حساب سرانگشتی در خصوص هزینه این تجهیزات مشخص می‌شود که درحال حاضر استخراج خانگی بیت‌کوین به هیچ‌وجه به صرفه نیست؛ زیرا علاوه بر هزینه سخت‌افزار مورد نیاز، میزان برق مصرفی و همچنین گرما و استهلاک این تجهیزات نیز از دیگر هزینه‌های کمرشکن استخراج بیت‌کوین است که عملا انجام آن را از صرفه اقتصادی خارج می‌کند.
ناممکن بودن استخراج با رایانه معمولی
اگرچه به صورت نظری شما میتوانید با استفاده از کارت گرافیک معمولی موجود در رایانه خود نیز عمل استخراج بیت‌کوین را انجام دهید، اما **در حال حاضر به‌قدری سختی کار بالاست که در عمل شما با یک کامپیوتر معمولی باید چند هزار سال صبر کنید تا یک بیت‌کوین به دست آورید، زیرا یک کارت گرافیک عادی به هیچ‌وجه قدرت پردازشی مورد نیاز برای انجام سریع معادلات بلاک‌چین را ندارد.**
از طرفی استخراج بیت‌کوین فشار زیادی به دستگاه شما وارد می‌کند و معمولا کارت‌های گرافیکی که برای استخراج بیت‌کوین مورد استفاده قرار می‌گیرند پس از مدتی سوخته یا عملا غیر قابل استفاده می‌شوند، بنابراین استخراج بیت‌کوین با یک کامپیوتر معمولی به هیچ‌وجه توجیه اقتصادی ندارد و بیشتر یک کلاهبرداری و وعده دروغین محسوب می‌شود، زیرا پیش از اینکه درآمد داشته باشید دستگاه شما آسیب خواهد دید و هزینه‌های جانبی شما بیش از مبلغ جمع‌آوری شده خواهد بود.
تنها در صورتی که سرمایه کافی داشته باشید میتوانید اقدام به تهیه Bitcoin Rig یا دستگاه‌هایی موسوم به Bitcoin Asic کنید که با هدف استخراج ارزهای دیجیتال به وجود آمده‌اند، هزینه چنین دستگاه‌هایی به‌طور میانگین در حدود ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار است، با این وجود باز هم با توجه به هزینه برق مصرفی و استهلاک تجهیزات چندان به صرفه نیست و چه بسا قبل از رسیدن به پول خرید دستگاه، شاهد از کارافتادگی آن باشید.
یک کارشناس ارز مجازی با تاکید بر ناممکن بودن استخراج ارز مجازی در خانه می‌گوید: **«اگر قرار باشد بیت‌کوین را استخراج کنیم، ناچاریم از دستگاه Antminer S9j استفاده کنیم که اکنون حدود ۱۳۰۰ وات برق مصرف می‌کند. این مقدار معادل مصرف برق یک کولر گازی است. علاوه بر آن نیاز به کابل‌کشی مناسب هم وجود دارد. به جز این‌ها این دستگاه‌ها آلودگی صوتی زیادی دارند و باید در جای مناسبی قرار بگیرند. صدای هر دستگاه شبیه به صدای دو دستگاه جارو برقی است. شرایط دیگری که باید برای این دستگاه‌ها برقرار باشد، وجود سیستم‌های خنک‌کننده است؛ زیرا این دستگاه‌ها حرارتی نزدیک به ۱۵۰۰ وات تولید می‌کنند.»**
کریپتوتب‌ها و رویای کسب درآمد با افزونه مرورگر
کسب درآمد بی‌دردسر و با تضمین صددرصد مفاهیمی است که جذابیت‌های خاص خود را دارد. در این میان، با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی حاکم، این جملات آن قدر وسوسه‌انگیز هستند که هر کاربر ناآشنا به دنیای ارزهای دیجیتال را به سمت نصب افزونه‌ای به نام «کریپتوتب» (CryptoTab) یا مرورگر آن سوق می‌دهد.
کریپتوتب نوعی افزونه برای مرورگر است. این افزونه ظاهرا اجازه می‌دهد کاربر بدون نیاز به نصب هرگونه نرم‌افزار اضافی به استخر استخراج متصل شده و کسب درآمد کند. آن‌طور که به نظر می‌رسد، با این مرورگر می‌توان از طریق کامپیوترهای شخصی، بیت‌کوین را استخراج کرد. اما کریپتوتب هزینه‌های زیادی دارد با درآمد جزئی؛ چیزی که بر خلاف تبلیغات پرزرق و برقش است. هزینه بالای برق و آسیب به سخت‌افزار رایانه تنها هزینه‌های قابل جبران این قضیه هستند.
سعید خوشبخت، مدیر توسعه و نوآوری شرکت آریاتک درباره این روش گفته است: **«کریپتوتب‌ها به قطع یقین هیچ درآمدی ندارند و جز اینکه پردازنده کامپیوترهای شما را بسوزانند و هزینه برق شما را افزایش دهند، سودی نخواهند داشت. تنها کسانی که از کریپتوتب‌ها سود می‌برند، به‌وجودآورنده‌های آنها هستند. آن عددهای کوچکی که برای شما ناچیز و ضررده هستند، برای آنها تبدیل به درآمد می‌شود.»**
مهرداد فرنوش، بنیان‌گذار «اول بلاک» نیز در این خصوص می‌گوید: «استخراج بیت‌کوین روی گوشی و نرم‌افزار به صورت غیرصنعتی انجام می‌شود، به همین دلیل احتمال درآمد آن تقریبا صفر است. می‌توان گفت قدرت یک دستگاه پیشرفته ماینینگ یک میلیون برابر بیشتر از قدرت پردازشی کارت گرافیک نسبتا روز دنیا است؛ بنابراین تقریبا غیر ممکن است که با ابزارهایی که در میان مردم موجود است، بتوان بیت‌کوین استخراج کرد.»
کلاهبرداری به سبک هرمی‌ها
باتوجه به آگاه شدن بسیاری از کاربران در خصوص دروغ بودن امکان استخراج ارز دیجیتال با رایانه شخصی حالا نوعی مدل جدید کلاهبرداری در اینترنت تبلیغ می‌شود و ادعا می‌شود که شما میتوانید با جمع‌آوری زیرمجموعه سرعت و توان، استخراج خود را چند برابر کرده و همچنین از درآمد زیرمجموعه‌های خود نیز درصد دریافت کنید.
برای تحقق این روش باید 10 رده زیرمجموعه داشت و صدالبته که باز هم استخراج رمزارز باوجود 10 رده زیرمجموعه نیز چیز دندان‌گیری نصیبتان نمی‌کند.
کارشناسان می‌گویند، توجه داشته باشید که یک کامپیوتر خانگی با پردازشگر قوی نهایتا می‌تواند 300 H/s استخراج بیت‌کوین داشته باشد. پس حتی با احتساب کارکرد همزمان زیرمجموعه‌ها این عدد به 300KH/s می‌رسد. **حتی اگر بتوان 3 میلیارد CPU را به هم متصل کرد میزان استخراج بیت‌کوین در این حالت چیزی حدود 0.01155 در سال است که کمتر از سالی 5 میلیون تومان درآمد خواهد داشت.**
طبیعی است که رسیدن به همین عدد یعنی 3 میلیارد نفر(نصف جمعیت کل جهان) عملا غیرممکن است و در صورت به انجام رسیدن نیز میزان انرژی صرف شده به مراتب فراتر از سود به دست آمده خواهد بود.
تبی که زنان خانه‌دار را هدف گرفته
نگاهی به آمار و ارقام و واقعیت‌های استخراج رمزارز مشخص می‌کند که استخراج ارز دیجیتال در خانه نتیجه‌ای به جز اتلاف وقت و آسیب رساندن به کامپیوترهای خانگی در پی ندارد.
**اما ظاهرا تب کاذبی در کشور رونق گرفته و برخی به اسم آموزش کسب درآمد از پول‌های مجازی، برخی به عنوان فروشنده تجهیزات و برخی هم از راه‌های سرگرم کلاهبرداری از مردم بوده و بیشتر نیز زنان خانه‌دار را هدف قرار داده‌اند که بدون نیاز به انجام کار خاصی می‌توانند درآمدزایی داشته باشند.**
از سوی دیگر حجم بالای تبلیغات صورت گرفته در خصوص این رمزارزها و امکان ماینینگ در خانه نیز بیشتر با هدف کلاهبرداری و نفوذ به سیستم‌های کاربران خانگی صورت می‌گیرد لذا شاید زمان آن رسیده باشد که نهادهای قضایی و پلیس فتا اطلاع‌رسانی و برخورد جدی‌تری با تبلیغات فریبکارانه در خصوص استخراج ارز دیجیتال را در دستور کار قرار دهند تا مانع تحمیل هزینه‌های بیشتر آن هم در این شرایط سخت و خاص اقتصادی به مردم شوند.