ITanalyze

اتلاف زمان، نقض حریم خصوصی افراد و اعتیاد به شبکه‌‌های اجتماعی از جمله پیامدهایی هستند که به هنگام استفاده از فضای مجازی باید مراقب آنها باشیم.

شبکه‌های اجتماعی مجازی امروزه به دلیل نوبودن و جذابیت با اقبال گسترده کاربران اینترنتی خصوصاً قشر نوجوان و جوان روبه‌روست، به طوری که روزانه میلیو‌ن‌ها نفر در دنیا با عضویت در این شبکه‌ها، ساعت‌های متمادی از عمرشان را صرف گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند و تأمین بسیاری از نیازها و علائق خود را در قالب فعالیت در این شبکه‌ها جست‌وجو می‌کنند.

این شبکه‌ها، فرهنگ‌ها، ادیان،‌سنت‌ها و سبک زندگی انسان‌های مختلف در دنیا را به دیگر نقاط گرده‌افشانی و شیوه‌های زندگی را دستخوش تغییر قرار می‌دهند.

شبکه‌های اجتماعی مجازی به زبانی ساده، صفحات اینترنتی است که افراد با عضویت در این شبکه‌ها می‌توانند دوست‌یابی کنند به بحث و تبادل نظر بپردازند، تصاویر و فیلم‌هایی را که دوست دارند با دیگران به اشتراک بگذارند و این فرصت را می‌یابند تا درباره علاقه‌مندی و مطالب دیگران اظهار نظر کرده و خودشان نیز مطالبی را مطابق با سلیقه و نظر خود منتشر کنند و حتی قادر باشند در دنیای مجازی این شبکه‌ها، تصویری خیالی از خود ارائه کنند.

اهداف و کارکردهای شبکه‌های اجتماعی به اختصار به این شرح هستند:

سازمان‌دهی انواع گروه‌های اجتماعی مجازی:‌گروه‌های اجتماعی با تکیه بر اشتراکات اعتقادی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی شکل می‌گیرند.

توسعه مشارکت‌های اجتماعی: اعضای شبکه‌های اجتماعی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به شرکت در فعالیت‌های واقعی در زندگی تحریک و تشویق می‌شوند.

به اشتراک گذاشتن علاقه‌مندی‌ها توسط اعضاء: هر یک از کاربران دغدغه‌های خود را مطرح کرده و در جریان دل‌مشغولی‌های دیگران نیز قرار می‌گیرند همچنین کاربران می‌توانند به بسیاری از نرم‌افزارهایی که سایر کاربران به اشتراک گذاشته‌اند به آسانی دسترسی داشته باشند.

ایجاد محتوا توسط اعضاء: کاربران شبکه‌های اجتماعی، تولیدکننده، تأثیرگذار و دارای قدرت انتخاب و بهره‌برداری از تنوع بیشتری هستند در حالیکه مخاطبان سایر رسانه‌ها چندان تعاملی در تولید و انتخاب محتوای دلخواه خود ندارند.

پیامدهای مثبت عضویت در شبکه‌های اجتماعی

به گزارش ماهنامه پیشگیری نوین ( ویژه نامه دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش‌وپرورش) شبکه‌های اجتماعی مجازی مانند همه پدیده‌های مدرن به عنوان یک ابزار دارای پیامدهای مثبت‌ و منفی است که برخی از پیامدهای مثبت آن عبارتند از:

ایجاد شبکه‌های روابط و دوستی: در شبکه‌های اجتماعی مجازی می‌توانیم آشنایانی را که مدت‌ها از آنها بی‌خبر و دور بودیم، پیدا کنیم و به دوستی‌مان ادامه دهیم. علاوه براین کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند دوستان جدید فارغ از رنگ، ملیت، مکان، زبان و حتی پیوندهای قومی، مذهبی و فرهنگی برای خود پیدا کند.

بیان ایده‌ها، افکار،‌ سلیقه‌ها و استعدادها:‌ کاربران در این شبکه‌ها درباره موضوعات مورد علاقه خود مانند مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و هنری به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند.

افزایش سرعت در فرایند آموزش: با استفاده از شبکه‌های اجتماعی آموزش مجازی، نوجوانان می‌توانند فرایند یادگیری خود را در هر لحظه که نیازمند سؤال و برقراری رابطه با معلم و سایر نوجوانان باشند به خارج از محدوده‌های کلاس گسترش دهند.

پیامدهای منفی عضویت در شبکه‌های اجتماعی

شکل‌گیری و ترویج شایعات و اخبار کذب: به علت عدم امکان شناسایی و هویت واقعی اعضا و نیز عدم امکان کنترل محتوای تولید‌شده توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی، شکل‌گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب خواهد بود که توسط برخی از اعضای این شبکه‌ها با اهداف خاصی منتشر می‌شود.

نقض حریم خصوصی افراد: امنیت حریم خصوصی کاربران در شبکه‌های اجتماعی در زمره مهترین چالش‌های این شبکه‌هاست. مشکلاتی از قبیل ساخت پروفایل‌های تقلبی در شبکه‌های اجتماعی و عدم امکان کنترل آنها به دلیل حجم بالا باعث می‌شود که افراد سودجو بتوانند با پروفایل‌های تقلبی به شبکه‌های اجتماعی وارد و با ورود به حریم خصوصی افراد مورد نظر، تصاویر و اطلاعات آنها را به سرقت برده و شروع به پخش تصاویر در اینترنت کنند.

اتلاف زمان:‌کاربران شبکه‌های اجتماعی گاهش اوقات گذر زمان را فراموش می‌کنند و این موضوع سبب می‌شود که آنها برای پرداختن به حوزه‌های شغلی یا تحصیلی‌شان وقت کافی نداشته باشند.

علیرغم وجود نکات مثبت و فرصت‌های مناسب، نبود قوانین تربیتی صحیح در خانواده‌هایی که قادر نیستند رفتارهای نابهنجار نوجوان و جوان را به درستی مهار کنند همچنین کم شدن روابط رودرروی افراد با یکدیگر،‌ ناآگاهی افراد در مورد اعتیادآفرینی این شبکه‌ها و علاوه بر همه این‌ها این باور نادرست که بسیاری از خانواده‌ها گمان می‌کنند استفاده از اینترنت هیج عیبی ندارد و به طور صد درصد نشانه پیشرفت فکری انسان است، می‌تواند آسیب‌زا باشد. قابل درک است که این امکانات در جای خود ضروری هستند اما نباید ما در خدمت آنها باشیم.