صادرات نرم افزار ومحورهاى حمایتى دولت
على اصغر هلالى* - بازار نرم افزار ایران هر چند شاید بزرگترین بازار منطقه و در حال رشد سریع باشد ولیکن در مقایسه با بازار جهانى بسیار کوچک بوده و از طرف دیگر به شدت دولتى است.
شرکت هاى نرم افزارى ایرانى در صورت تولید محصولات ویژه و با کلاس جهانى و همچنین فراهم آوردن امکانات لازم جهت پشتیبانى محصولات و بازاریابى مناسب و نیز با توجه به عدم وجود محدودیت هاى زمانى و مکانى جهت ارائه محصولات نرم افزارى در مقایسه با محصولات سنتى، امکان حضور در عرصه هاى بین المللى و بازارهاى جهانى را دارا خواهند بود.
و این در حالى است که نتایج مربوطه حتى در کوتاه مدت ملموس و باعث رشد سریع شرکت هاى نرم افزارى و به ویژه ازنوع SME(شرکت هاى کوچک و متوسط) آن خواهد بود.
دراین میان نقش دولت به عنوان فراهم ساز بسترهاى لازم، نه سیاست گزار، مى تواند بسیار اثربخش باشد. به عقیده نویسنده بخش خصوصى خود باید بر اساس توانایى ها، نوع محصولات یا خدمات و بازارهاى هدف نیازهاى خود را تعیین و در نهایت به شکلى شفاف جهت گرفتن امکانات لازم و ایجاد بستر مناسب این موارد را به دولت اعلام کند.
در این میان مى توان برخى از محورهاى حمایتى دولت از صادرات نرم افزار چنین بر شمرد:
الف- بازاریابى
1- حمایت از حضور شرکت هاى ایرانى در نمایشگاه تخصصى بر اساس نوع محصولات
2- حمایت از حضور شرکت ها به صورت گروهى در نمایشگاه هاى معتبر بین المللى
3- پوشش بخشى از هزینه هاى استفاده از تجارب و امکانات شرکت ها ومشاوران حرفه اى بین المللى بازاریابى نرم افزار
4- ایجاد مراکز تماس تجارى در بازارهاى هدف شرکت هاى نرم افزارى ایرانى
5- حمایت از طرح هاى مطالعه بازار
6- حمایت از اعزام هیات هاى تجارى شرکت هاى نرم افزارى به بازارهاى هدف
7- ایجاد امکان بازدید کارشناسان و دست اندرکاران این صنعت از نمایشگاه هاى معتبر بین المللى
8- فراهم آوردن تسهیلات لازم جهت تهیه کاتالوگ، Demo ، راه اندازى تارگاه یا فروشگاه الکترونیکى مناسب
ب- ارتقاء محصول و خدمت
1- حمایت از شرکت ها جهت اخذ گواهى نامه هاى بین المللى تولید نرم افزار جهت اثبات حداقل توانایى شرکت ها در انجام پروژه هاى برون سپارى به کارفرمایان خارجى
2- حمایت از R&D (تحقیق و توسعه)محصولات و شرکت هایى که بر اساس تقاضا موجود یا مطالعه بازار انجام شده داراى بازار بالفعل جهانى هستند.
3- حمایت از پیاده سازى استانداردهاى امنیتى براى محصولات
4- پوشش هزینه هاى دریافت استانداردهاى محصول
5- حمایت از تولید محصولات متن باز (Open Source)
ج- بسترسازى و فرهنگ سازى
1- ایجاد قوانین ساده جهت ایجاد امکانات لازم به منظور در مناقصات و پروژه هاى بین المللى مانند صدورضمانت نامه ها و امکان استفاده از تسهیلات بانکى
2- تسهیل امور مالیاتى، گمرکى و بیمه شرکت هاى نرم افزارى
3- امکان استفاده از جوایز صادراتى جهت افزایش امکان چانه زنى بیشتر شرکت هاى نرم افزارى در بازارهاى بین المللى
4- انتخاب مستمر صادرکنندگان نمونه جهت تشویق شرکت ها، فرهنگ سازى و نشان دادن ارزش صادرات در سطح جامعه
5- هماهنگى با سفارت هاى ایران در کشورهاى مختلف جهت همکارى با شرکت هاى نرم افزارى ایرانى
بر این اساس حمایت از صادرات نرم افزار یک کار ملى و بر عهده سازمان‌ها، دستگاه ها و وزارت خانه هاى مختلف نظیر سازمان توسعه تجارت ایران، وزارت صنایع، وزارت بازرگانى، وزارت دارایى و امور اقتصادى، سازمان مدیریت و برنامه ریزى کشور و . . . است و اصولا توقع داشتن یک متولى براى این امر انتظار صحیحى نخواهد بود.
به عقیده نگارنده شرکت هاى نرم افزارى خود باید بر اساس توانایى و محصولات خود درخواست هاى مشخص و هدفمند را به طرف دولتى ارائه و خود ایشان با توجه به لمس مشکلات صدور نرم افزار گلوگاه ها و مشکلات اجرایى را به دولت نشان داده و البته راهکارهاى پیشنهادى خود را ارائه نمایند.
لذا دراین میان باید از یک سو شرایطى فراهم شود که شرکت ها بر اساس توانایى ها ومیزان رشدشان از این امکانات برخوردار شوند و از سوى دیگر باید حمایت از محصولاتى که رشدى ازخود نشان نداده و کارنامه شفاف و مشخص پس از حمایت هاى اولیه ندارند نیز خوددارى کرد.
به این ترتیب بازخور و واکنش بازار به محصولات یا خدمات هر شرکت ملاک اصلى تلقى شده و از صرف هزینه هاى غیر ضرورى و کم فایده جلوگیرى خواهد شد.
* مدیرعامل شرکت آرشام کوشا
صادرکننده نمونه کشور درزمینه صدور خدمات مهندسى نرم افزار
- ۸۴/۱۰/۱۰
