عبور فیلترینگ از آستانه کارایی
علی شمیرانی - بدن انسان به طور خودکار تا یک آستانه‌ای درد را حس و تحمل کرده و از آن پس به واسطه تغییراتی از جمله آزاد شدن اندورفین و کاهش عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی که می‌توانند تجربه درد را کاهش دهند، تا مرز بیهوشی نیز پیش می‌رود.
بدیهی است که بیهوشی به عنوان یک راهکار موقت بدن، برای مقابله با درد مفید است اما در صورت طولانی شدن طبعا سایر قابلیت‌های مورد نیاز بدن برای برخی واکنش‌ها را نیز از کار انداخته و تبعات خود را دارد.
مشابه رفتار بدن در جامعه نیز رخ می‌دهد. در متون جامعه‌‌‌‌شناسی از «بی‌تفاوتی اجتماعی» به عنوان پدیده‌ای آسیب‌شناختی یاد می‌شود که ریشه‌های شکل‌گیری آن موارد متعددی است و در نهایت از تبعات آن به عنوان مانعی مهم در برابر مشارکت‌های سیاسی، اجتماعی و ... یاد می‌شود.
این رویه را در خصوص اعمال مستمر و شدید انواع محرومیت‌ها و تحریم‌ها نیز می‌توان مشاهده کرد. تحریم یک کشور نیز اگرچه آثار منفی خود را به دنبال دارد اما اخیرا وقتی صحبت از تحریم‌های بیشتر برای ایران بود، کارشناسان غربی معتقد بودند که تقریبا چیزی برای تحریم باقی نمانده است. لذا تبعات تحریم در بلند مدت می‌تواند به ناکارآمدی آن منجر شود.
به عبارت دیگر و در هر سطحی، افراد، جوامع و کشورها به نوعی با محدودیت‌ها سازگار می‌شوند و البته که بهای آن نیز به اشکال مختلف خود را نمایان خواهد ساخت.
اکنون اعمال فیلترینگ به عنوان ابزار مدیریت فضای مجازی، نیز تقریبا از مرز کارایی گذشته و در نتیجه با کاهش حساسیت‌ها، سازگاری با آن در حال وقوع است.
البته مثل هر پدیده مشابه دیگری، موضوع فیلترینگ نیز متعاقب خود منجر به وفور فیلترشکن‌ها، ظهور اینترنت طبقاتی و... شده است.
از سوی دیگر اگرچه اکنون کارتی برای اعمال فیلترینگ در دست تصمیم‌گیران باقی نمانده، اما فارغ از قبح شکنی‌ها و تحمیل هزینه‌های بیشتر و همزمانِ اجرای فیلترینگ و عبور از فیلترینگ، آثار و تبعات بیشتری نیز وجود دارد.
از قضا این تبعات چندان قابل محاسبه و اندازه‌گیری نیست و از نارضایتی‌ها و ناامنی‌ها و آلودگی‌های سایبری گرفته تا وقوع انواع جرایم و کلاهبرداری‌ها را شامل می‌شود.
در یک نمونه، پدری می‌گفت با اصرار طولانی فرزندِ نوجوان خود برای دسترسی به دوستان و همکلاسی‌هایش در برخی پلتفورم‌ها، ناچار به خرید و نصب فیلترشکن برای او شده و اکنون آن پدر همواره نگران است که با اینکار فرزند خود را به ناکجاآبادهای اینترنت نیز فرستاده باشد و ....