ITanalyze

یک توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور می‌داند.

مهدی انجیدنی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره‌ به شروع تحرکات مالی بر بستر پیام‌رسان تلگرام اظهار کرد: مستندات شروع این کار روی خود تلگرام موجود است و این بار برخلاف همیشه به دور از شلوغ‌کاری‌های تبلیغاتی و بدون هیچگونه اعلامی از قبل، صفحه Check Out را برای پرداخت مالی در نسخه جدید خود اضافه کرده است.

وی افزود: هنوز اغلب کاربران اندروید و IOS این پیام‌رسان نمی‌دانند در نسخه جدید این قابلیت اضافه شده است و نسبت به آن آشنایی ندارند.

نسخه دسکتاپ تلگرام در انتظار قابلیت پرداخت مالی!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی با بیان اینکه به‌زودی (احتمالا ظرف دو سه هفته آینده) در نسخه دسکتاپ تلگرام نیز امکان استفاده از این قابلیت اضافه خواهد شد، ابراز کرد: در این روش از ربات‌ها برای پرداخت استفاده می‌شود و همچون روال همیشه، تلگرام می‌خواهد با تکیه بر کاربرانش، محدودیت‌های اعمال شده از طرف دولت ایران علیه خودش را دور بزند.

انجیدنی افزود: جالب است، تلگرام از مدت‌ها قبل اعلام کرده بود که می‌خواهد روی ارائه پول مجازی کار کند اما به واسطه بحران اقتصادی که در کشور ظرف یکی دو ماه اخیر به وجود آمده، برنامه‌ریزی خود را تغییر داده تا از این فضا نیز بتواند به نفع خودش بهره‌برداری کند.

تلگرام درصدد فروش طلای مجازی

وی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام می‌داند و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور تلقی کرد و گفت: چندین سال است برخی سایت‌های غیرمجاز روسی به فروش طلای مجازی روی آورده‌اند و با این ادعا که، مقدار مشخص و قابل توجهی طلا در گوشه‌ای از دنیا دارند، اقدام به فروش آن در فضای مجازی در قبال دلار می‌کنند.

او متذکر شد: این ترفند نخ‌نما شده و البته عوام‌فریبانه که بارها نیز توسط مراکز مالی و اعتباری بین‌المللی نسبت به آن هشدار داده شده است که سایت‌های روسی از این همین حربه برای انتفاع از سرمایه مردم به شکل غیرقانونی استفاده می‌کنند.

انجیدنی درباره اینکه آیا واقعا طلایی در این شیوه وجود دارد که به ازای پول دریافتی به متقاضیان فروخته شود یا فریبی بیش نیست، گفت: طبیعی است که وقتی طلا به شکل مجازی فروخته می‌شود و هیچ نمود حقیقی ندارد، ترفندی فریب‌کارانه است و برخلاف اینکه به متقاضیان گفته می‌شود پول‌شان را برای خرید طلا هزینه می‌کنند اما اصلا طلایی در واقعیت وجود ندارد!

پول و سرمایه ملی ما در نزدیکی خطری بزرگ

این کارشناس حوزه رسانه، تلگرام را درصدد انجام چنین کاری دانست و گفت: تلگرام می‌خواهد رفته‌رفته به واسطه ربات‌های پرداختی که قابلیت اتصال به درگاه‌های بانکی کشورمان را دارند، "هیچ" را به قیمت "طلا" به مردم بفروشد و به آنها بگوید که این طلای مجازی تنها در شبکه خودش قابل خرید و فروش است.

وی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری، سرمایه و پول ملی ما را به موجودیتی موهوم تبدیل می‌کند، خاطر‌نشان کرد: با سرمایه‌ای که از این طریق در اختیار تلگرام قرار می‌گیرد، خود را در برابر تمامی تصمیمات دولت و حکومت بیمه می‌کند و در آن زمان دیگر نمی‌توان به راحتی پلت‌فرم تلگرام را فیلتر کرد زیرا میلیاردها دلار سرمایه مردم ممکن است درگیر این پلت‌فرم شده باشد.

این متخصص بسترهای ارتباطی آنلاین تصریح کرد: تلگرام دیدی فراتر از این موضوعات دارد و با ابداعاتی که در شبکه خود ایجاد می‌کند به دنبال دست گرفتن جریان اقتدار در کشورمان است و می‌خواهد مردم را به هر شکلی شده در مقابل حکومت قرار دهد.

تلگرام درصدد قرار دادن مردم مقابل حکومت

انجیدنی سیاست‌های تلگرام را اصلا شبیه پلت‌فرم‌های فناورانه مرسوم و بزرگ کنونی دنیا ندانست و به اقدام دیگری از سوی تلگرام که انتقادات بین‌المللی بسیاری به همراه داشت پرداخت و اظهار کرد: اخیرا شاهد بودیم که تلگرام قابلیت Telegram passport را معرفی کرد و از کاربرانش خواست تا تصاویر پاسپورت واقعی خود، کارت‌های بانکی، رمز عبور آنها و مدارک هویتی دیگر را در اختیار تلگرام قرار دهند تا آنها را به صورت تجمیع‌شده در یک جا داشته باشند!

وی خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که کاربران فضای مجازی در تعامل با یک سایت، به سختی حاضر هستند که کد ملی‌شان را ارائه کنند اما تلگرام اقدام به انجام این کار کرده و مورد انتقادات رسانه‌های خارجی نیز قرار گرفته است.

این مدیر پلت‌فرم ارتباطی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری از سوی تلگرام در تاریخ دنیا بی‌سابقه است و از این جهت خبرگزاری‌های مطرح دنیا به انتقاد از آن پرداختند، اذعان کرد: ابهاماتی که اکثر رسانه‌ها مطرح کرده‌اند این است که چرا تلگرام قصد دارد اطلاعات زندگی واقعی مردم از جمله پاسپورت و اطلاعات کارت بانکی افراد را در اختیار داشته باشد و  اصلا تلگرام وابسته به کجاست و دفتر و تشکیلاتش کجا قرار دارد؟! تلگرام به صراحت خود را برای جنگ با ایران آماده می‌کند و از هر طریقی به دنبال این است تا مردم را مقابل حکومت قرار دهد.

بات‌های پرداخت پیش‌زمینه‌ای برای فروش طلای مجازی

این فعال صنعت پیام‌رسانی این اقدام تلگرام را صراحتا استراتژی خاصی برای کشور ایران می‌داند و گفت: این پیام‌رسان می‌دانسته که روزی ایران برای فعالیت‌هایش محدودیت ایجاد می‌کند و بنابراین تمامی اقدامات خود را استراتژیک چیده است؛ الآن هم که گزارش برخی درگاه‌های متصل به ربات‌ها را داده‌ایم اگر مسئولان بخواهند آنها را مسدود کنند، صداها بلند می‌شود که دولت می‌خواهد جلوی ایجاد کسب‌وکارها را بگیرد.

وی تصریح کرد: این ربات‌ها زمینه‌چینی برای خرید طلای مجازی تلگرام می‌کنند و این قسمت ترسناک برای کشور ما خواهد بود زیرا به محض فعال شدن نامحسوس امکان خرید و فروش طلایی مجازی در بات‌ها، به احتمال زیاد در کمتر از چند روز میلیاردها تومان پول کشور به واسطه بات‌های خرید و فروش طلا تبدیل به طلایی مجازی شود لذا باید هوشیارانه و با دقت‌نظر به دنبال راهکاری برای آماده شدن جهت مقابله با این اقدامات بود.

هاتگرام و تلگرام طلایی مهم‌ترین بازوی حیات تلگرام!

انجیدنی درباره اینکه آیا این ربات‌ها و در آینده ارز رمزنگاری شده تلگرام «گرام» قابلیت فعالسازی روی پوسته‌های ایرانی نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" را هم دارد، گفت: بله؛ درباره قابلیت پرداخت که اخیراً ایجاد شده روی پوسته‌های ایرانی نیز اعمال شده است زیرا این قابلیت در Bot API قابل دسترسی است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مسئولان امید به فیلتر این بات‌ها دارند که تاکنون اقدامی برای قطع دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی به تلگرام نکرده‌اند، متذکر شد: این احتمال وجود دارد اما فیلتر بات چندان اقدام مؤثری نیست و مانند فیلتر دامنه یک سایت نیست که به سختی بشود دوباره آن را به شکلی دیگر احیا کرد؛ بات‌ها به سرعت می‌توانند تغییر اسم و آدرس دهند و هر بار که فیلتر می‌شوند مانند پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام به شکلی دیگر و به سرعت ایجاد می‌شوند.

ترویج قانون‌شکنی در کشور با دو پروکسی داخلی

وی تصریح کرد: هاتگرام و تلگرام طلایی در حال حاضر مهمترین بازوی حیات و زنده‌ماندن تلگرام هستند ضمن اینکه دسترسی آنها به تلگرام منجر به ترویج قانون‌شکنی در کشور شده است زیرا نشان دادیم با اینکه دستور قضایی برای فیلترینگ تلگرام موجود بود، هستند کسانیکه این دستورات را به صورت علنی دور زده و باز هم کار خودشان را می‌کنند.

وی افزود: اگر مسئولان علاقه‌مند به فعالیت تلگرام هستند خوب چرا دستور به فیلترینگش دادند؟! اگر به همان شکل سابق در کشور فعالیت می‌کرد آسیب‌هایش به مراتب کمتر از شیوه فعالیت کنونی آن است.

این فعال فناوری خاطر‌نشان کرد: جالب است ایران، هاتگرام و تلگرام طلایی را برای مدیریت و اعمال نفوذ بر فضای تلگرام فعال کرد اما در همین زمینه نیز موفق نبود و اولا همچنان برخی کانال‌های مخرب از طریق همین پوسته‌های غیررسمی تلگرام تنها با یک تغییر اسم در دسترس هستند و هم برخی کانال‌هایی که مسدود شده‌اند، در برخی شرایط از طریق هاتگرام و طلگرام طلایی در دسترس مخاطبان هستند! بنابراین با وجود هزینه‌های هنگفت و تجهیزات زیادی که به این پروژه‌ها اختصاص داده شده همچنین ضربه سنگینی که به رشد پیام‌رسان‌های داخلی به واسط این پوسته‌های غیررسمی تلگرام زده شد، مشخص نیست که رسالت کار این پوسته‌های غیر‌رسمی تلگرام چیست و چرا باید در شرایطی که همه چیز علیه فضای روانی کشور است این پوسته‌ها باید فعال باشند؟ !

مدیر یکی از پیام‌رسان‌های بومی با اشاره به جلسه رابط تلگرام با برخی کانال‌دارهای ایرانی گفت: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

محسن غفاری در گفت‌وگو با تسنیم ضمن تشریح فرآیند عرضه ارز رمزنگاری شده تلگرام با عنوان "گرام" درباره احتمال عرضه این ارز در پوسته‌های فارسی تلگرام اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت فعالیت پوسته‌های فارسی تلگرام نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" به‌گونه‌ای است که می‌توانند به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند، برخی کانال‌های مورد نظرشان را حذف کنند یا نظارت‌هایی از این دست داشته باشند که قطعا در زمان عرضه گرام، این نوع دسترسی‌ها از سمت تلگرام مسدود خواهد شد یا نهایتا ممکن است نوعی API در اختیار پوسته‌ها قرار داده شود که قادر به دسترسی اطلاعات کاربران نباشند.

چرا تلگرام دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را مسدود نمی‌کند

این فعال حوزه پیام‌رسانی با تأکید بر اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام خارج از قوانین تلگرام به اطلاعات مردم دسترسی پیدا می‌کنند و هر زمان تلگرام بخواهد به راحتی دسترسی آنها را مسدود می‌کند، درباره چرایی عدم این اقدام از سوی تلگرام گفت: ممکن است برخی بگویند اینکه تلگرام جلوی فعالیت و دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را نمی‌بندد از بُعد فنی است که قطعا اینطور نیست؛ این موضوع تنها به دلیل ادامه حیات مشترکان برای رسیده به زمان عرضه گرام است.

وی تصریح کرد: فرض کنید قرار باشد سه ماه دیگر گرام توسط تلگرام عرضه شود و در آن زمان دسترسی پوسته‌های فارسی را هم ببندد، بخش‌هایی از سیستم دولتی که متولی توسعه هاتگرام و تلگرام طلایی است در آن زمان می‌گوید که دسترسی این دو پوسته مسدود شده اما آیا مردم هم دیگر به تلگرام دسترسی نخواهند داشت؟

"گرام" و هجمه مردم برای فیلترشکن

غفاری اذعان کرد: در آن زمان هم اتفاقی مانند افتضاحی که بر سر ثبت‌نام محصولات سایپا به وجود آمد و مردم به سایت فروش هجوم بردند را شاهد خواهیم بود و مردم برای خرید گرام از هر طریقی که شده فیلترشکن پیدا می‌کنند زیرا دیگر بحث پول و سود مهم است.

شروع تحرکات برای عرضه گرام

مدیرعامل پیام‌رسان ایتا با پرده‌برداری از تحرکات اخیر بر سر ارز رمزنگاری شده تلگرام ابراز کرد: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

وی با اشاره به اینکه عرضه گرام از طریق کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی خواهد بود و روش پرداختی توسط کاربران هم شبیه به پروتکل mtproto است و هر درگاه اینترنتی ایرانی می‌تواند مرکز خرید گرام باشد، گفت: هر کدام از کانال‌های معروف می‌توانند درگاهی از بانک بگیرند و به تلگرام معرفی کنند تا گرام از آن طریق عرضه شود.

این متخصص پلت‌فرم‌های ارتباطی افزود: در آن شرایط هم تا متوجه درگاه‌ها شویم باید همان مسیری را که برای انسداد پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام طی می‌کنیم، طی کنیم تا جلوی درگاه‌های بانکی گرفته شود.

جلسه رابط تلگرام با کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی!

وی درباره اینکه چنین شیوه عرضه‌ای تا چه میزان موفق و فراگیر خواهد بود، ابراز کرد: با توجه به اینکه کانال‌دارهای بزرگ از این شیوه عرضه منتفع خواهند شد و قرار است از محل فروش گرام به کاربران نفع بالایی ببرند، فرض کنید از میان چهار میلیون کانالی که وجود داشته باشد تنها یک میلیون کانال شروع به تبلیغات گرام و فروش آن کنند، می‌دانید چه اتفاق بزرگی رخ خواهد داد؟

غفاری اشاره‌ای هم به برگزاری جلسه‌ای توسط رابط تلگرام در دوبی با برخی کانال‌دارهای بزرگ داشت و گفت: از یک واسط شنیدم که یکی از کانال‌دارهای ایران در تلگرام گفته که دیداری با رابط ترکیه‌ای تلگرام داشتیم و از این جهت است که می‌گوییم تحرکات عرضه گرام در کشور شروع شده است.

مسدودسازی یک درگاه اینترنتی ایرانی برای عرضه پول تلگرام!

وی تصریح کرد: در آخرین نسخه تلگرام و با وجود اینکه گرام هنوز عرضه نشده، درگاه پرداخت فعال شده و حتی خود ما گزارش یک درگاه پرداختی داخلی را به معاون وزیر گزارش دادیم و آنها بستند.

مدیر پیام‌رسان ایتا با انتقاد نسبت به مسئولانی که درصدد بومی‌سازی هاتگرام، طلاگرام و امثالهم هستند اما به پیام‌رسان‌های بومی اعتقادی ندارند، متذکر شد: کسانی که دغدغه‌ بومی‌سازی این پوسته‌ها را دارند چرا حداقل به پیام‌رسان بین‌المللی "ویسپی" که خودشان اقدام به خریداری و پشتیبانی آن از طریق یکی از شرکت‌های اینترنتی ایران کردند، اعتقاد ندارند؟! مشخص نیست هاتگرام و تلگرام طلایی چه مهره‌ ماری دارند که مسئولان به شدت معتقدند که این دو می‌توانند موفق عمل کنند اما پیام‌رسان‌های بومی دیگر خیر!

بعضی‌ها به دنبال گرام برای خلاصی از شرّ ریال بانک مرکزی هستند!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم پیام‌رسان داخلی اشاره‌ای هم به دیدگاه برخی افراد نسبت به گرام داشت و اظهار کرد: دید افرادی که با حکومت خوب نیستند، این است که با عرضه گرام از شرّ ریال بانک مرکزی خلاص می‌شوند و می‌توانند پولی بر پایه دلار داشته باشند و روز به روز پول‌دارتر شوند؛ حالا فرضا این اتفاق بیفتد فردا روزی چه کسی نسبت به این کوتاهی‌ها پاسخگو خواهد بود؟!

غفاری با بیان اینکه «اگر به کسی گفته شود پشت این دیوار مار سمی وجود دارد که اگر از آن عبور کنید ممکن است با خطر مرگ مواجه شوید، طبیعتا اقدام به عبور از دیوار نمی‌کند» گفت: خطر عرضه گرام و تبعات بعدی آن از جمله اتفاقات نزدیک است و اگر مسئولان کشور نسبت به این موضوع بی‌اطلاع بودند چندان دلمان نمی‌سوخت اما متأسفانه به این قضیه واقف هستند.

وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درباره انتقاد از این وزارتخانه به دلیل پای کار نبودن در بستن فیلترشکن‌ها گفت: مرجع نظارت بر عملکرد وزارت ارتباطات مرکز ملی فضای مجازی است، اما درباره فیلترشکن‌ها با بحث خودتحریمی نیز مواجهیم و نمی‌توان تنها با یک نگاه در این قضیه اقدام کرد.

مجمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این سؤال که در چندگانگی بازار پیام‌رسان‌هایی در کشور که از یکسو هاتگرام و تلگرام طلایی امکان دسترسی تلگرام را فراهم می‌کنند، از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی در تلاش برای جذب مخاطب هستند و همچنین امکان دسترسی به تلگرام از طریق فیلترشکن فراهم است، انتقادهایی از پای کار نبودن وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها مطرح می‌شود، گفت: در کشور ما دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و فضای نقد و اظهارنظر نیز باز است که فضای خوبی است و همه اظهارنظر می‌کنند و به مسئله می‌پردازند. هر کس نظرش را می‌دهد و نظرات همه نیز محترم است. 

وی گفت: در کشور برای ارزیابی عملکردها سیستم، سامانه و جایگاهی وجود دارد و آن جایگاه برای ما مرکز ملی فضای مجازی است. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای در رابطه با پیام‌رسان‌ها داشته است و مرجع نظارت بر انجام شدن یا نشدن یا پای کار بودن یا نبودن وزارت ارتباطات برعهده مرجعی است که مسئولیت نظارت دارد.

وی ادامه داد: اینکه هر کس به سلیقه خود بگوید کار انجام شده یا نشده بحث دیگری است. همین گروه بعد از اینکه پیام‌رسان‌های داخلی بیانیه دادند و گفتند وزارت ارتباطات به تکالیفش عمل کرده خیلی راحت گفتند خیر! وزارت ارتباطات عمل نکرده است، در حالی که وقتی خود پیام‌رسان‌ها می‌گویند عمل کرده شما چه مکانیزمی را مدنظر دارید که می‌گویید عمل نکرده است؟ 

جهرمی تأکید کرد: البته همواره معتقدیم که باید حمایت جدی‌تری از پیام‌رسان‌ها صورت گیرد و از ظرفیت‌های داخلی باید حمایت کنیم و پای کار هم حتما هستیم. 

وی در پاسخ به سؤال فارس درباره اینکه درباره برخورد کافی و جدی نکردن با فیلترشکن‌ها به وزارت ارتباطات انتقاد می‌شود و می‌گویند وزارت ارتباطات در تکلیف بستن فیلترشکن‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کند و پای کار نیست،‌ گفت:‌ اینکه پای کار هستیم یا نیستیم، مکانیسم و تصمیم‌گیری آن جای دیگری است، درباره فیلترشکن‌ها موضوع خودتحریمی نیز داریم، آقایان بیایند پای میز بنشینند و نیاز مردم را ببینند.

جهرمی ادامه داد: نیازسنجی کردیم و احتیارات مردم را درآوردیم که زمانی که بسیاری از سایت‌های خارجی ما را فیلتر کردند و مردم به آنها دسترسی ندارند، از طریق همین مکانیسم به این سایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، با این شرایط چگونه یک عده صرفا می‌گویند باید با یک نگاه این اتفاق را دید؟ طبیعتا همه این مباحث در مرکز ملی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و طبیعتا خود را موظف می‌دانیم از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کنیم و تاکنون نیز این کار را کرده‌ایم و بیش از این نیز خواهیم کرد، اما مرجع واحد برای ارزیابی را مرکز ملی فضای مجازی بگذاریم، ما نیز این مرکز را قبول داریم، البته افراد مختلف بادیدگاه‌های مختلف در صحنه حضور دارند، حرف‌های آنها را نیز می‌شنویم زیرا معتقدیم خالی از عیب نیستیم و ممکن است اشکالاتی در مسیرمان باشد که باید به آنها توجه کنیم.

مدیران پیامرسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در اعتراض به عدم فیلترینگ کامل نسخه‌های غیررسمی تلگرام بیانیه‌ی مشترکی صادر کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

مدیران4 پیامرسان داخلی(سروش، گپ، ایتا و بیسفون) در بیانیه‌ای از اجرای ناقص فیلترینگ اظهار گله‌مندی کردند و از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط خواستند تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.

در ادامه متن کامل بیانیه را مشاهده می‌کنید:

"با تصمیم کشور مبنی بر رفع انحصار از پیام رسان‌های خارجی و جلوگیری از خروج اطلاعات کاربران فضای مجازی از کشور، پیام‌رسان‌های داخلی در جهت تقویت زیرساخت‌ها و ارائه خدمات هرچه بهتر به کاربران تلاش مضاعفی را در دستور کار خود قرار دادند.جریان مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی پس از خروج کانال‌های پرمخاطب از تلگرام سرعت گرفت و با انسداد تلگرام، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در پیام‌رسان‌های داخلی ثبت نام می‌کردند و در این مسیر وزارت ارتباطات با انجام تکالیف قانونی خود (مندرج در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی) در قبال پیام رسان‌ها، با ارائه وام و امکانات تخصصی، در فرآیند شتاب‌گیری این صنعت دانش‌بنیان، با پیام‌رسان‌های داخلی ،همراهی مطلوب و صمیمانه‌ای داشته است.

متاسفانه این مهاجرت با ظهور دو پوسته غیر رسمی تلگرام که مجهز به فیلترشکن داخلی بودند، به شدت آسیب دید. علیرغم تاکید وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات برعدم اجازه فعالیت این دو پوسته و همچنین دستور قضایی برای مسدود شدن کامل فعالیت تلگرام در کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، مشخص نیست با کدام مجوز و از چه طریقی این دو پوسته تلگرام ( که مانع رشد پیام رسان‌های داخلی شده‌اند ) به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

البته اجرا نشدن تکالیف سایر دستگاهها در مصوبه شورای عالی فضای مجازی در مورد پیام‌رسان‌های داخلی همچون ارائه خدمات پرداخت از طرف بانک مرکزی، جوسازی برخی نمایندگان مجلس در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و عدم مهاجرت جدی دستگاه‌ها به پیام‌رسان‌های داخلی نیز از عوامل عدم رشد سریع پیام‌رسان‌های داخلی می باشد.

اکنون که پیام‌رسان‌های داخلی توانمندی و ظرفیت برای پوشش نیاز کشور و فراتر از آن را فراهم نموده‌اند، از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط می‌خواهیم تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.به نظر می‌رسد وجه المصالحه قراردادن موضوع پیام‌رسان‌های داخلی در مناقشات سیاسی باعث صدمه به مسیر رشد این صنعت دانش‌بنیان می‌گردد و باید از آن به‌شدت پرهیز شود."

معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی معتقد است: بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلترشکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

عبدالصمد خرم آبادی در مطلبی نوشت:

«بسم الله الرحمن الرحیم
 اگر چه اعطای  اینترنت بدون فیلتر به هاتگرام و تگرام طلایی به منظور  دور زدن فیلتر تلگرام ضربه سختی به پیام رسان‌های داخلی وارد کرد اما این واقعیت را نیز اثبات کرد که بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده‌اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلتر شکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

بررسی آمار ترافیک درگاه بین المللی اینترنت کشور بیانگر این واقعیت است که بعد از فیلتر تلگرام تنها ده درصد از حجم داده‌های موجود تلگرام از طریق فیلتر شکن‌های خارجی بازدید شده‌اند.  این آمار نشان می‌دهد که مشکل کاربران ایرانی در مراجعه به پیام رسان‌های خارجی مشکل امنیتی نیست. مردم علیرغم تبلیغات گسترده دشمن به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کاملا اعتماد دارند و نرم افزارهای داخلی را بر خارجی ترجیح می‌دهند.

 این رفتار مردم یک پیام برای مسئولین فضای مجازی کشور دارد و آن این است که به جای سرمایه گذاری برای دسترسی کاربران ایرانی به پیام رسان‌های خارجی همه تلاش خود را برای بالا بردن کیفیت پیام رسان‌های داخلی به کار گیرید.

اگر سرمایه گذاری که دولت بر روی فیلترشکن هاتگرام و تلگرام طلایی انجام داد، صرف پیام رسان‌های داخلی می شد، امروز به جای اینکه شاهد مهاجرت ۴۰ درصدی کاربران تلگرام به پیام رسان‌های داخلی باشیم شاهد مهاجرت ۹۰ درصدی آنها بودیم. در عین حال دشمن به داده‌های عظیم (big data) ما دسترسی نداشت و از شر استثمار و استعمار نوین شبکه‌های اجتماعی خارجی در امان بودیم.»

بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

 عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان سروش نوشت: بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه 1397 اعلام کرده، تعداد 30 میلیون و 100 هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند و اینترنت بدون فیلتر هاتگرام و تلگرام طلایی را وزارت ارتباطات تامین می‌کند.

این مقام مسئول در دادستانی کل کشور تاکید کرده است: این در حالی است که فعالیت فیلترشکن های داخلی نظیر هاتگرام و تلگرام طلایی برخلاف اهداف و سیاست‌های تعیین شده در مصوبه شورای عالی فضای مجازی است. مصوبه مربوط به «سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی» حدود یک سال پیش ( خرداد 1396) به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده و فراگیر شدن پیام رسان‌های داخلی و جلوگیری از دسترسی بیگانگان به داده‌های عظیم کشور صراحتا جزء اهداف و سیاست‌های مذکور در این مصوبه هستند.

خرم‌آبادی توضیح داده است: از آنجا که فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی هم  مانع از  فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی و هم موجب دسترسی بیگانگان به داده های عظیم کشور خواهد شد, لذا فعالیت این دو نرم افزار برخلاف مصوبه شورای عالی فضای مجازی  است. اینکه نهادهای ذیربط منتظر بمانند تا تلگرام وسایر پیام‌رسان‌های خارجی بستر ارتباطاتی مردم در فضای مجازی کشور را فراهم و شرکت‌های داخلی را به عمله تلگرام تبدیل کنند, نهایت تنبلی است.

معاون دادستان کل کشور گفته است: اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیاز به عزم جدی دارد. نهادهای ذیربط باید تنبلی را کنار بگذارند و از هرگونه فعل یا ترک فعل که موجب استمرار حاکمیت دشمن بر فضای مجازی کشور می‌شود خودداری کنند. باید ارتباط بین هاتگرام و تلگرام طلایی را باشبکه اجتماعی تلگرام قطع کرد و برای فراگیر کردن پیام‌رسان‌های مستقل داخلی باید کمر همت را محکم بست، انشاء‌الله این اتفاق‌های مبارک بزودی خواهد افتاد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد؛ آن‌طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به‌گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به‌راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام مطرح کردند همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان‌کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطلبی در کانال شخصی خود درباره دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" ابراز داشت که هات‌گرام و طلاگرام به‌طور غیرقانونی و خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران تلگرام را فراهم می‌کنند.

مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایتها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرامهای فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

وزارت ارتباطات اقدام لازم را در مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام انجام نمی‌دهد

نصرالله پژمانفر؛ نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: با وجود پیگیریهای زیادی که ما انجام دادیم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را انجام نمی‌دهد و این عمل کاملاً خلاف قانون است؛ به همین دلیل من سؤالی را از وزیر ارتباطات مطرح کردم که قرار است به‌زودی در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پاسخگوی آن باشند.

این‌که می‌گویند دستوری برای فیلترینگ تلگرامهای فارسی صادر نشده، ایستادن مقابل قانون است

وی ادامه داد: روند فعلی در برخورد با نسخه‌های فارسی تلگرام به‌طور قطع خلاف قانون است و وزیر ارتباطات باید نسبت به عواقب این موضوع پاسخگو باشد؛ توجیهاتی که مسئولان وزارت ارتباطات درباره عدم مسدودسازی تلگرامهای فارسی مطرح می‌کنند مانند اینکه دستوری مبنی بر فیلترینگ این ابزارها صادر نشده، به هیچ وجه قابل قبول نیست بلکه ایستادن مقابل قانون است.

اقدام وزیر ارتباطات در عدم مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام یک نوع عمل مجرمانه است و به‌نظر من قوه قضائیه باید با شخص آقای وزیر و وزارت ارتباطات برخورد کند.

عضو کمیسیون فرهنگی در رابطه با ماهیت این دو نرم‌افزار گفت: وزیر اطلاعات در یکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرد که این دو نرم‌افزار توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند و به همین دلیل نباید منشأ آن دو را در بیرون از کشور جست‌وجو کرد؛ در صورت صحت این ادعا، دولت باید پاسخگو باشد که چرا با دستور صریح قضایی مخالفت کردند؛ اگر هم این دو نرم‌افزار متعلق به دولت نیست باز هم وزارت ارتباطات باید پاسخ دهد که چرا امکانات زیرساختی مانند رکها و سرورها در اختیار این دو قرار گرفته است.

مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده

پژمانفر درباره ادعای مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار تلگرامهای فارسی قرار نداده است، ابراز کرد: این ادعاها به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست؛ این نرم‌افزارها بدون امکانات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌‌توانند چنین خدماتی را با این حجم و سرعت ارائه کنند؛ پذیرفتنی نیست که بگوییم امکانات را از جای دیگری آورده‌اند؛ به‌طور حتم امکانات زیادی از سوی این وزارتخانه به‌طور مستقیم در اختیار آنان قرار گرفته است.

وی افزود: با این حال ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است و این کار خلاف مصوبه دستگاه قضایی است.

طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند و فعالیت آزادانه آنها تخلف از قانون محسوب می‌شود

وی درباره فعالیت آزادانه فیلترشکنها که فیلترینگ تلگرام را دچار چالش کرده است، اظهار داشت: این هم مانند مورد قبلی، تخلف از قانون محسوب می‌شود و طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید این مسائل را مدیریت کند و دسترسی به فیلترشکنها را مسدود کند و نسبت به این مسائل پاسخگو باشد که متأسفانه تا الآن این کار را انجام نداده است.

ادعای وزارت ارتباطات در بی‌اطلاعی از نحوه فعالیت تلگرامهای فارسی یکی از عجایب مملکت

عضو کمیسیون فرهنگی متذکر شد: در موارد بیان‌شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول این مسائل است و زمانی که این وزارتخانه از قانون تخطّی می‌کند، قوه قضائیه با توجه به گزارشاتی که در این زمینه به دستشان رسیده، باید با این تخلفات برخورد کند؛ به این دلیل که اقدام وزارت ارتباطات در پشتیبانی از این نرم‌افزارها کاملاً مجرمانه است البته این وزارتخانه ممکن است ادعا کند که ما هیچ امکاناتی در اختیار آنان قرار نداده‌ایم اما باید پاسخگو باشد که چطور در کشور ما یک نرم‌افزار غیرقانونی بدون اینکه وزارت ارتباطات مطلع باشد یا پشتیبانی کرده باشد، می‌تواند چنین امکاناتی را دریافت کند و چنین سرویس بزرگی ارائه دهد؛ این خودش یکی از عجایب مملکت ماست.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

بعد از آنکه آقای ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نقل از وزیر اطلاعات اعلام کرد که تلگرام طلایی و هاتگرام مجوز دارد و قانونی است، تمام معادله‌های مجهول درباره تلگرام حل شد. هرچند وزیر اطلاعات بعدها سخنان منسوب به خود را تکذیب کرد اما تقریباً همه آگاهان عرصه مجازی می‌دانستند که دولت نمی‌خواهد از تلگرام دل بکند و اگر دستور قضایی بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه نبود شاید دولت هیچ‌گاه به سمت مسدودسازی تلگرام نمی‌رفت. معاون وزارت ارتباطات نیز دوروز پیش مطالبی بیان کرد که واکنشی به سخنان دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه بود.

بعد از مسدودسازی تلگرام وضعیت طوری پیش رفت که مهاجرت کاربران به سمت پیام‌رسان‌های داخلی شتاب گرفت و در چند هفته مردم از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کردند اما ناگهان ورق برگشت چرا که دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام به‌سرعت به میدان آمدند و در کنار حدود 20نرم‌افزار غیررسمی مردم را به بازگشت به شبه‌تلگرام ترغیب می‌کردند. جالب اینجا بود که وزارت ارتباطات چهارشنبه، دوم خرداد در اطلاعیه درباره شائبه‌های نسخه‌های فارسی تلگرام در پاسخ به این‌که چرا این نسخه‌ها محدود نمی‌شوند، اعلام کرد: این وزارتخانه تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزارها نیست.

تلگرام طلایی متعلق به کیست؟

طبق بررسی‌ها تلگرام طلایی متعلق به شرکت راهکار سرزمین هوشمند است که در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
 ثبت شده است. این شرکت درباره خود می‌گوید: شرکت راهکار سرزمین هوشمند، به‌طور رسمی در سال 84 تحت شماره 266860 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید و فعالیت خود را مبتنی بر سند چشم‌انداز سازمان دنبال نموده است.بنیادی‌ترین کارکرد برند «سرزمین هوشمند» در فضای اطلاعات و ارتباطات، خلق زیرساخت‌های سخت افزاری (BAAS : Backend As A Service) و نرم‌افزاری است که منجر می‌شود یک فرایند سرویس دهی در حوزه فناوری اطلاعات، از ابتدا تا پایان، در هوشمندانه‌ترین حالت خود انجام شود. برندی که با حضور خود، تلاش می‌کند تا فضای تحول از فناوری اطلاعات به بینش را تسهیل کند. 

ادعای خودکفایی!

بعد از مسدودسازی تلگرام و روی کارآمدن تلگرم طلایی ظاهراً مسوولان دولتی به این شرکت وصل شده و طی جلساتی درباره جایگزین کردن این نرم‌افزار ظاهراً داخلی با تلگرام توافقاتی می‌کنند. صاحبان تلگرام طلایی مدعی می‌شوند که می‌توانند ظرف 6ماه کاملاً به یک پیام‌رسان بومی تبدیل شوند و ارتباط خود را با سرور تلگرام به‌طور کامل قطع کنند. امری که با چراغ سبز مسوولان دولتی مواجه شده و به یک‌باره تمام تلگرام‌های غیررسمی از کافه‌بازار حذف می‌شود و فضا برای رشد تلگرام طلایی مهیا می‌شود.

و ناگهان حمایت‌های پشت‌پرده از پیام‌رسان نوظهور

 طبق اظهارات آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه در 27‌‌خرداد تیرماه 200‌سرور هم از محل بیت‌المال‌به این پیام‌رسان داده می‌شود تا خود را تقویت کند: وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد برخی به سرعت برای کمک به این پیام‌رسان دست‌به کار شدند. وعده پیام‌رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن 200‌سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است.

اگرچه معاون وزیر ارتباطات ارائه امکانات به نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام را تکذیب کرد. هاتگرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده «تلگرام» فراهم می‌کنند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل‌شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود 10میلیون نفر رسید ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام‌رسان قوی داخلی منتقل شوند ولی به‌رغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶میلیون نفر رسیده، تاکنون به این وعده عمل نشده است. 

آیا تلگرام طلایی امنیت دارد؟

تلگرام طلایی البته در روزهایی که تلگرام مسدود شده بود و قرار بود سایر نرم‌افزارهای داخلی مورد استفاده مردم قرار بگیرد؛ روی کار آمد و تبلیغ شد و با توجه به شباهت ظاهری با تلگرام و البته برخی دسته‌بندی‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت. این نکته را باید در نظر گرفت که تلگرام طلایی از سوی سرویس‌هایی نظیر گوگل‌پلی عرضه نمی‌شود و فقط در مارکت‌های داخلی عرضه شده است.

در روزگاری که شبهات بسیاری از سوی منتقدان مسدودسازی تلگرام نسبت به امنیت و عدم رعایت حریم خصوصی پیام‌رسان‌های دولتی مطرح می‌شد و روزانه صدها فکاهی و طنز و البته مطلب و مقاله جدی در رسانه‌های موافق دولت در زیرسوال بردن توانایی پیام‌رسان‌های داخلی تولید و منتشر می‌شد ناگهان ظهور تلگرام طلایی و البته حمایت تام و تمام رسانه‌ای از آن نشان می‌داد که تمام حرف‌ها درباره حفظ امنیت و حریم خصوصی درباره پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر به شوخی شبیه است چرا که ناگهان تمام عوامل رسانه‌ای منتقد مسدودسازی تلگرام درباره این پیام‌رسان جایگزین موضع سکوت در پیش گرفتند و دیگر کسی نگرانی به خطر افتادن اطلاعات مردم را نداشت.

نگارنده این مطلب نیز در صدد نیست که تلگرام طلایی را متهم به عدم حفظ حریم خصوصی کاربرانش کند اما سیاسی‌کاری در چند مورد مشابه‌‌ این نتیجه را به اذهان متبادر می‌کند که ظاهراً در پشت‌پرده توافقاتی صورت گرفته تا تلگرام طلایی خیلی بی‌سروصدا جایگزین تلگرام شود _که‌شد- و البته حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی هم در حد حرف و لفظ باقی بماند.

در شرایطی که در سال‌های حیات تلگرام امکانات دولتی برای تقویت سرعت تلگرام هزینه می‌شد، باید پرسید با کدام مجوز این کار انجام شده است؟ اگر دولت مجوزی برای این کار داشته است، اعلام کند؟ هم اکنون در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی اعلام شده درگیر مشکلات خاصی هستند چگونه 200سرور برای تقویت تلگرام طلایی اختصاص پیدا کرده است و این حمایت بر چه اساس و مجوزی انجام شده است؟

سوال دیگر این است که چرا سایر پیام‌رسان‌های داخلی و بومی مشمول این حمایت‌ها نمی‌شوند و حتی از در اختیار داشتن سرور هم محروم مانده‌اند؟ در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی همچنان چشم‌انتظار حمایت دولت‌اند این‌بار تلگرام طلایی و هاتگرام در مقابل‌شان قدعلم می‌کند و به‌عنوان جایگزین تلگرام مطرح شده و مردم به‌صورت غیرمستقیم تشویق به استفاده از این نرم‌افزار می‌شوند.

آقای رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات روز یکشنبه اعلام کرد: مدیران نسخه‌های فارسی تلگرام یک هفته مهلت دارند نسبت به نوع اطلاعاتی که از مخاطبان نگهداری می‌کنند، شفاف‌سازی کنند. با این‌که چند روز از این مهلت یک هفته‌ای گذشته، هنوز هیچ شفاف‌سازی‌ای صورت نگرفته است. (منبع:صبح نو)

مدیر یکی از پیام‌رسانهای ایرانی در ادامه پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ماهیت نرم‌افزارهای هات‌گرام و تلگرام‌طلایی، به افشای ابعاد جدیدی از این مسئله پرداخت.

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ بعد از پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ارتباط تلگرام طلایی و هات‌گرام با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارائه سرنخهایی از این موضوع، جزییات جدیدی از اتفاقات پشت‌پرده توسط یکی از مدیران پیام‌رسان داخلی در این باره نمایان شده است.

عبدالصمد خرم‌آبادی؛ دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه روز گذشته در صفحه شخصی خود نوشت: با توجه به سؤالات متعددی که خبرنگاران محترم در مورد ماهیت دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده‌اند مطالبی برای آگاهی اعلام می‌شود.

وی افزود: هات‌گرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند؛ آنها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیرقانونی و به‌خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلترشده "تلگرام" فراهم می‌کنند.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه خاطر‌نشان کرد: به‌نظر می‌رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هات‌گرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده‌اند.

حال ضمن ارائه این اظهارات کلی درباره این دو ابزار دسترسی به تلگرام، مدیر یکی از پیام‌رسانهای داخلی به تشریح جزییات فنی ماجرا پرداخته است که نکات جالبی را در خود دارد.

بررسیهای فنی این مدیر نشان می‌دهد که یک شرکت ایرانی اقدام به توسعه این بسترها کرده و توانسته مجوز دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کند! در واقع نقد صریح این مدیر پیام‌رسان داخلی به دانش‌بنیان بودن تولید فیلترشکن در کشور و دانش‌بنیان نشدن کسب‌وکار خودش است.

محمدرسول کاظمی؛ مدیر پیام‌رسان آی‌گپ در سلسله توییت‌هایی با عنوان «چگونه از فیلترشکن بومی شرکت "راهکار سرزمین هوشمند" استفاده کنیم» اقدام به آموزش استفاده از فیلترشکنهای هات‌گرام و طلاگرام که توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی توسعه داده شده است، پرداخت.

مدیر پیام‌رسان آی‌گپ ضمن اثبات فنی فیلترشکن بودن این دو ابزار، به مزایای استفاده از فیلترشکن و پروکسی بومی پرداخت و گفت: محاسبه تعرفه نیم‌بها (برای اینکه تمامی شرکتهای اینترنتی فکر می‌کنند شما دارید از اینترنت داخلی استفاده می‌کنید) و در دسترس قرار گرفتن تمامی سایتهای فیلترشده از جمله سایتهای پورن.

وی با تأکید بر اینکه "دو سال است درخواست دانش‌بنیانی داده‌ایم که به سرانجام نرسیده است"، ابراز کرد: تولید فیلترشکن بومی، دانش‌بنیان‌تر از تولید پیام‌رسان بومی است! شرکت راهکار سرزمین هوشمند تولیدکننده طلاگرام و هات‌گرام دانش‌بنیان است اما هیچ کدام از شرکتهای پیام‌رسان داخلی دانش‌بنیان نیستند!

او همچنین به‌کنایه نوشت: راستی شرکتهای دانش‌بنیان، آفر خوبی دارند و همین شرکت از سال 84 تا الآن در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران فعالیت می‌کند!

کاظمی همچنین افزود: با بررسی موضوع به عمق فاجعه پی می‌بریم؛ روتر این شرکت ارتباط مستقیم با روتر اصلی شرکت ارتباطات زیرساخت دارد.

در پایان مدیر این پیام‌رسان بومی خطاب به وزیر ارتباطات عنوان کرد: آقای وزیر! امکانش هست از این زیرساختی که به این شرکت دادید به پیام‌رسانهای داخلی هم بدهید؟! می‌شود توضیح دهید بنا بر کدام مجوز، این شرکت مستقیم به روتر زیرساخت وصل است؟!

عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در به سوالاتی در خصوص دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی در صفحه شخصی خود در پیام رسان سروش توضیحاتی ارائه داد.

خرم آبادی نوشت: با توجه به سوالات متعددی که خبرنگاران در مورد ماهیت دو نرم افزار "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده اند مطالب ذیل جهت آگاهی اعلام می شود. هاتگرام و طلاگرام پیام رسان نیستند. آن ها در واقع دو فیلتر شکن داخلی با مدیریت واحد هستند که بطور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده "تلگرام" فراهم می کنند. بنظر می رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هاتگرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام رسان های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده اند.

بعد ازفیلتر تلگرام حدود 30 درصد کاربران آن فعالیت خود رابه پیام رسان های داخلی منتقل کرده اند. اگر امکانات و پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام گذاشته شده به پیام رسان های داخلی داده شود، قطعا آن ها خدماتی بهتر از تلگرام به مردم عرضه خواهند کرد.

در حال حاضر علیرغم اینکه امکان جایگزینی کامل پیام رسان های داخلی به جای تلگرام وجود دارد و با وجودی که پیام رسان های داخلی توان ارایه خدمات به همه کاربران ایرانی را دارند، برخی از مسئولان فضای مجازی کشور نگاه مأیوسانه به توان داخلی دارند ودر نتیجه بجای برنامه ریزی برای قطع ید کامل تلگرام هنوز بدنبال رونق فیلتر شکن های داخلی مانند طلاگرام و هاتگرام هستند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران را به پیام رسان های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن ها به حدود ده میلیون نفر رسید ارتباط آن ها با تلگرام قطع و کاربران آن ها به یک پیام رسان قوی داخلی منتقل شوند. ولی علیرغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از 26 میلیون نفر رسیده تا کنون به این وعده عمل نشده است. تبلور شبکه ملی اطلاعات درگرو تحقق یک یا چند شبکه اجتماعی ملی است. اهمیت راهبردی صنعت تولید و بهره برداری از شبکه های اجتماعی ملی به لحاظ نقش آن در غنی سازی ذهنها، اگر مهمتر از صنعت صلح آمیز هسته ای نباشد کمتر از آن نیست.

اجازه ادامه فعالیت به فیلتر شکن های داخلی (هات گرام و طلا گرام) علاوه بر تبعات سوء و آسیب های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی ناشی از سلطه بیگانه بر فضای مجازی کشور باعث نابودی پیام رسان های داخلی و از بین رفتن این صنعت و هزاران شغلی است که قرار است در بستر شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد شود.

محمد دلیری گل - کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است .

با گسترش شبکه های اجتماعی و تغییر ذائقه های مردم در استفاده از فضای مجازی شاهد رشد روز افزون فعالیت نه تنها نخبگان؛ بلکه مردم عادی بوده ایم. به طور حتم یکی از قدرمشترک های خاطرات این سالهای ایرانیان در هر مهمانی و دورهمی پای ثابت بودن شبکه های اجتماعی و به طبع آن محتوای سیاسی و بیشتر اوقات طنزآلود آن بوده، محتوایی که فارغ از کیفیت تربیتی آن حداقل سرگرم کننده است. قدر مشترکی که صدای طرفداران سنتی دورهمی ها را درآورد و خیلی زود به عنوان یک تهدید در مهمانی ها شناخته شد. در این میان پس از کوچ بزرگ کاربران ایرانی از پیام رسان های وایبر و وات ساپ به تلگرام شاهد یک نوع هم افزایی و گسترش تولید محتوا در شبکه اجتماعی تلگرام بودیم. کوچی که نزدیک به 40 میلیون نفر از ایرانی ها را در بر گرفت و هرگاه سخن از ارتباط و رد و بدل شدن پیام می شد یک اصطلاح ثابت را می توانستیم دریابیم و آن اینکه برایم تلگرام کن!

حالا پس از آن کوچ بزرگ و در پی ناآرامی های دی ماه سال گذشته تصمیم بر آن شد که فکری برای استفاده مردم از شبکه های پیام رسان شود و سازماندهی صحیحی در این خصوص صورت گیرد که علی رغم شکل گیری این دغدغه در بین مسئولان کشور با گذشت شش ماه از این موضوع نه فکر صحیحی برای آن شد و نه سازماندهی درستی .

قطعاً همگان کم و بیش با خطرات و آسیب های پیام رسان خارجی تلگرام آشنا هستند، وقتی فقط ماهانه 13200 کانال مجرمانه ای که خود تلگرام هم بر آن صحه میگذارد مسدود می‌شود باید به عمق فاجعه پی برد. در همین راستا بود که در سال 1395 شورای عالی فضای مجازی، تلگرام را ملزم می کند که در مدت یک سال سرورهای خود را برای ادامه فعالیت و شفاف سازی عملکرد پیام رسان خود به ایران بیاورد . همزمان وزارت ارتباطات رایزنی هایی با شرکت تلگرام برای مسدود سازی کانال ها و گروه های مستهجن و ضد نظام انجام داد و قوه قضائیه لیست بلند بالای 8 هزار کانالی برای مسدود سازی به وزارت ارتباطات ارائه کرد.

در جریان آشوب های دی ماه 96 بود که بارها مسئولان وزارت ارتباطات از مدیران تلگرام خواستند تا برخی از کانال های معاند و محرک آشوب در ایران را مسدود کنند ولی در نهایت هیچکدام از این امور محقق نشد؛ وزیر ارتباطات در اینباره می‌گوید" مسئولان تلگرام دستورات ما را اجرا نمی‌کنند در حالیکه همان منافقینی که 17 هزار شهید از ملت ایران گرفتند امروز به راحتی در کانالهای تلگرام به فعالیت می‌پردازند". بی توجهی به خواست دولت ایران در کنار تجزیه و تحلیل اطلاعات 40 میلیون ایرانی و همراهی و پشتیبانی بی سرو صدا از کانال های معاند همه و همه تنها قطره ای از بدعهدی های تلگرام در خصوص کاربران ایرانی است.

اما در مواجه با این تهدید علی رغم هشدارهای صریح و بی پرده رهبری در سالهای اخیر در خصوص فضای مجازی و تاکید چندین و چندباره بر اهمیت مضاعف فعالیت در این فضا؛ متاسفانه سیاست بازی های دولت برای سوء استفاده از این مساله همواره موجب ایجاد یک شکاف دوگانه حاکمیت-دولت گردیده است. به نحوی که حاکمیت همواره در ذهن مردم مسدود کننده و محدود کننده آزادی های مردم عنوان و دولت بعنوان ناجی و مدافع آزادی های شهروندی معرفی گردیده است همان ترفندی که به وسیله آن از مردم رای گرفته شد.

بارزترین این دوگانه سازی را اردیبهشت ماه در قضیه فیلترینگ تلگرام شاهد بودیم که به دستور قوه قضائیه انجام شد و رئیس جمهور در چندین نوبت موضع گیری های تندی علیه آنچه او به عنوان مقامات عالی کشور بیان داشته ابراز کرده است. حسن روحانی در صفحه رسمی اینستاگرام اش نوشت :" اگر در عالی‌ترین سطح نظام، تصمیمی برای محدود کردن یا مسدودسازی ارتباطات مردم گرفته شده است، باید صاحبان واقعی این کشور که مردم هستند در جریان امور قرار بگیرند."

این شکاف دوگانه ضمن ایجاد دیوار بلند بی اعتمادی بین مردم و حاکمیت منجر به از بین رفتن فرصت اصلاح ساختار استفاده از شبکه های اجتماعی در ایران شده است.

پس از آنکه از اواخر اسفندماه سال گذشته زمزمه هایی مبنی بر فیلترینگ تلگرام به گوش رسید و رفته رفته به طور گسترده در شبکه های اجتماعی بین 40 میلیون ایرانی دست به دست شد کوچ کاربران تلگرام به سمت شبکه های پیام رسان دیگر از جمله شبکه های ایرانی ها گسترش یافت و تا به حال که نیمه اول خرداد ماه است گفته می شود 25 میلیون کاربر وارد شبکه های اجتماعی ایرانی شده است.

فیلترینگ ناقص تلگرام از اردیبهشت ماه به دستور قضایی آغاز گردید و قرار بود به صورت کامل پس از چندی انجام شود و چنین نشد و این مساله تهدید های جدیدی را بوجود آورد که لازم است بدانها توجه جدی شود.

نکته اول نهادینه شدن و اضافه شدن عنصری با عنوان فیلترشکن به خانواده های ایرانی است. زمانی در کشور ما وقتی صحبت از فیلترینگ و از سایت فیلتر شده سخن به عمل می آمد ؛ شاخک های تربیتی پدر و مادر حساس می شد. خانواده های ایرانی حساسیت بالایی داشتند و نظارت جدی بر حضور فرزندانشان و احیانا استفاده از فیلترشکن توسط آنان وجود داشت. موضوعی که کمتر کسی جرات گفتن داشتن فیلتر شکن را در جامعه به خصوص در خانواده داشت ولیکن موضوع فیلترینگ ناقص تلگرام باعث شد که اینبار عدم استفاده از فیلترشکن یک امرغیرعادی و غیرموجه جلوه کند و این موضوع به یک رویه ثابت در تلفن همراه اکثریت مردم حتی بچه های دبستانی تبدیل گردد و دیگر قبح استفاده از آن شکسته شود و هیچ پدر ومادری نمی تواند به خاطر داشتن فیلترشکن فرزند خود را مواخذه کند حالا بگذریم از تهدید امنیتی فیلترشکن های رایگان خصوصاً سایفون که متعلق به دولت انگلستان است و به صورت رایگان به مردم ایران سالهاست که خدمات ارائه می کند!

در نهایت از تهدید تربیتی و امنیتی استفاده از فیلترشکن که بگذریم دور زدن قانون و بی اعتنایی به ممنوعیت های قانونی و به عبارتی نافرمانی مدنی؛ امروزه به صورت یک اپدیمی در بین ایرانیان همانند بی حجابی، استفاده از ماهواره و... تبدیل گشته است و اکنون جامعه شناسان را پیش از پیش با خود درگیر می کند که چگونه باید در مقابل این بی قانونی هایی که دیگر خود تبدیل به یک هنجار و عرف گشته اند سدی ایجاد کرد. اگر یادمان باشد نصاب های ماهواره پنهانی می آمدند و پنهانی می رفتند و کسی جرات گذاشتن ماهواره خود را در منظر عمومی نداشت اما امروز شاهد دهن کجی به قانونی شده ایم که همگان به آن میخندیم و این فاجعه قانون گریزی امروز در مقابل ماست در خصوص خرید و فروش فیلترشکن ها در مغازه های موبایل فروشی آن هم با قیمت های بین 10 تا 100 هزار تومانی!

دومین تهدید مربوط به تهدید محتوایی است که امروزه گریبان استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی را گرفته است. باجدی شدن زمزمه های فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ماه و به بهانه حمایت از پیام رسان های داخلی کانال ها و گروه های بزرگ ارزشی فعالیت خود را در تلگرام متوقف و به پیام رسان های داخلی کوچ کردند. کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است و آن خالی شدن فضای تلگرام از نیروهای ارزشی برای پاسخگویی و تولید محتوای همسو با انقلاب اسلامی در این فضاست.

با نگاهی گذرا به تلگرام امروز می توانید به وضوح مشاهده کنید اکثریت کانال ها و نیروهای ارزشی وقت خود را برای تولید محتوا در پیام رسان های داخلی می گذارند در حالیکه مردم کوچه و بازار که به اصطلاح از آنها به قشر خاکستری یاد می شود همچنان محتوای خود را از کانال های ضد انقلاب و طنز دریافت می کنند که با قدرت و شدت در تلگرام پای کار تولید محتوای غیر همسو با ارزش های انقلاب اسلامی و تبلیغ سبک زندگی غربی هستند.

داستان آشوب ها دوباره در کشور رقم خورد و اینبار در کازرون و به بهانه ای واهی و در این میان دوباره تلگرام نقش خود را به عنوان یک عامل اثرگذار ایفا کرد و کانال های ضد انقلاب با استفاده از فضای اختصاصی ایجاد شده برایشان به تولید محتوای کذب برای به خیابان کشاندن مردم تلاش کردند و حاصل آن شد که مردم کازرون دیدند و دیگران در خبرها خواندند.

این روزها در فضای تلگرام به راحتی بیش از گذشته ترویج بی بندوباری در کانال های طنز، تهمت و تخریب چهره های انقلابی در کانال های اصلاح طلب را بدون آنکه کسی بخواهد و بتواند به شبهات و محتوای آنان پاسخ بدهد را می توان مشاهده کرد.

فتنه سال 88 آنچنان هنوز از یادها نرفته است و حتما دستور هیلاری کلینتون به مسئولان توییتر برای به تاخیر انداختن بروزرسانی های نرم افزاری و تعمیراتی سرورهای این شبکه اجتماعی را در آن بحبوهه به یاد دارید. توییتر در آن سالها خصوصا از خرداد 88 که فیلتر شد فضایی اختصاصی برای مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی ایران و اصلاح طلبان شد. تولید محتوا در این فضا که تاثیرگذاری بسیاری زیادی در این سالها در شبکه های اجتماعی دیگر داشته است برکسی پوشیده نیست اما پس از چندی با ورود نیروهای ارزشی به این فضا، شاهد تغییر اساسی در تولید محتوا و گردش اطلاعات در توییتر هستیم و کثرت جمعیت نیروهای خوش فکر و با انگیزه حزب اللهی توانسته است نبض این فضا را در دست بگیرد؛ گرچه که نباید فراموش کنیم مشخصات بازی در زمین حریف را حریف مشخص میکند و مدعای این حرف نوع ترندهای جهانی است که نشان از دخالت آشکار گردانندگان اصلی این بازی است.( البته در بعضی مواقع بلد نبودن بازی توسط نیروهای حزب اللهی کار را از دست آنان خارج کرده است.)

در هر حال تهدید جدی فیلترینگ ناقص تلگرام امروز به شدت بر امنیت ملی و تولید محتوای معاندین و مخالفین در این فضا اثرگذار بوده است و باید فکر جدی شود. اینکه دوباره نیروهای حزب اللهی به فضای تلگرام بازگردند خودش یک معضل و نشان از شکست سیاست های فضای مجازی حاکمیتی است و خالی گذاشتن این فضا هم خودش یک تهدید جدی دیگر و نباید از انتظار دور داشت که تکرار حوادث دیگری شبیه به کازرون و کامیونداران را دامن بزند.

سومین معضل گریبان گیر در این فضا که ارتباط تنگاتنگی با تمامی معضلات دارد نبود ساختار مشخص و گسترده برای جذب و فعالیت 40 میلیون کاربر تلگرام در شبکه های پیام رسان داخلی است که این مساله باعث شده است که فیلترینگ ناقص برای جلوگیری از هجوم یکباره کاربران به این پیام رسان ها که زیرساخت های کاملی ندارند انجام شود. از یک طرف نمی شود به طور کامل تلگرام را فیلتر کرد چون پیام رسان های داخلی توان جذب ندارند و از یک طرف وجود تهدیدات گسترده امنیت ملی در فیلترینگ ناقص تلگرام باعث ایجاد یک دوگانه شده است که حتی نیروهای ارزشی را نیز سر در گم کرده است. سوال اساسی این است که وقتی وزیر ارتباطات می گوید" پیام‌رسان یک فضای درآمدی سه هزار میلیارد تومانی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کند" پس چرا دولت تمایلی به حمایت برای کسب و کار ایرانی ندارد؟ در جواب باید گفت اینکه دولت تمایلی به کمک تمام و کمال به پیام رسان های داخلی برای قدرتمند شدن آنها ندارد مساله ای است که بازهم پای سیاست بازی های دولتمردان را برای فرار از پاسخگویی به مشکلات اقتصادی مردم وسط کشیده است. سیاستی که منجر به بی اعتمادی مردم شده است البته نه آنگونه که ضد انقلاب و سیاسیون سیاست باز داخلی بدان اشاره و آن را بزرگنمایی می کنند؛ یعنی نبود اطمینان از حفظ حریم خصوصی افراد؛ بلکه مردم بی اعتماد به نبود ساختار قوی برای کسب و کار و فعالیت در این شبکه ها هستند و این بی اعتمادی تاثیر به سزایی در گسترش کوچ مردم به پیام رسان های داخلی خصوصا قشر خاکستری دارد .

چهارمین معضل پیش روی در فضای پیام رسان های داخلی، عدم ایجاد یک جبهه متحد برای رشد و گسترش دو یا سه پیام رسان قدرتمند جهت ارائه خدمات به مردم است. متاسفانه پس از فیلترینگ تلگرام شاهد این بوده ایم که برای ارتباط با دوستان و خانواده و انجام کسب و کار باید انواع پیام رسان های داخلی را نصب کنیم در حالیکه مردم پیش از این در تلگرام مجتمع بودند و به راحتی می توانستیم پیامی را به صورت گسترده نشر دهیم و به گوش و نظر همگان برسانیم اکنون این فرصت از بین رفته و برای اینکه مخاطبین مختلف را جذب و ارتباط گیری انجام شود، مجبوریم انرژی بیشتری صرف شود که این خود یک ضعف برای تولید و نشر محتواست. در همه جای دنیا این مساله وجود دارد که پیام رسان های مختلفی در عرصه شبکه های اجتماعی حضور دارند اما مردم غالبا در یک یا دو پیام رسان حضور و محل آنرا تجمع خود قرار می دهند. در حال حاضر هیچ سیاستی برای این مساله در نظر گرفته نشده است و تمامی پیام رسان ها در جهت تخریب یکدیگر تلاش مضاعفی دارند.

با وجود تمامی معضلات بالا باید این نکته را در نظر داشت که اجرای سیاست های دوگانه در خصوص فیلترینگ تلگرام و عدم حمایت از پیام رسان های داخلی زمینه ساز خطرات بیشتری برای مردم و نظام است.یادمان باشد در فضای مجازی کشور 66 مصداق مجرمانه اجتماعی وجود دارد، اما برخورد با این مصادیق را در ارتباط با سرویسهای داخلی می‌توانیم اعمال کنیم نه بسترهای خارجی.

پایگاه بصیرت

روزنامه دولت در گزارش نوشت: آمار ها نشان می‌دهد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی با کاهش زیاد از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

وقتی تلگرام 10 اردیبهشت ماه فیلتر شد مسئولان از کاهش تعداد کاربران و بازدید‌کنندگان این شبکه اجتماعی خبر دادند اما بعد از گذشت چند روز با اینکه عده‌ای کماکان بر میزان کاهش کاربران و بازدیدکنندگان از این شبکه اجتماعی خبر می‌دادند، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پستی اینستاگرامی با انتشار نموداری اعلام کرد که بازدید و استفاده کاربران از تلگرام تنها بعد از دو روز بعد از اعمال فیلترینگ به‌دلیل استفاده از فیلترشکن دوباره به روزهای اوج خود رسیده است. این نمودار نشان می‌داد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرده و از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که نموداری که وزیر به آن استناد کرده است توسط چه مجموعه‌ای و چگونه به دست آمده است و تا چه میزان قابل اعتماد است؟ این سؤال‌ها را ابتدا از محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جویا شدیم که وی ما را به آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران به مدیریت «مسعود اسدپور» ارجاع داد. روزنامه «ایران» با اسدپور درباره آمار و ارقامی که درباره شبکه اجتماعی تلگرام از سوی مسئولان منتشر می‌شود، گفت‌و‌گو کرده است.

بازگشت به روزهای اوج با فیلترشکن
مسعود اسدپور رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران، درباره نموداری که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن استناد کرد به «ایران» گفت: این نمودار بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام را نشان می‌دهد که بوسیله سامانه پایش با عنوان «هشتگ» به‌دست آمده که محصول آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران است.
اسدپور با بیان اینکه به مدت دو سال است که با این سامانه، کانال‌های عمومی در تلگرام را رصد و بازدید کاربران و تعداد مطالبی را که در کانال‌های عمومی منتشر می‌شود  روزانه در کانالی به‌ نام تلگرافی به آدرس (@tlrphy) منتشر می‌کنیم، افزود: تلگرام از آنجایی که یک رابط برنامه‌نویسی (API) را در این شبکه اجتماعی فراهم کرده است از این‌رو می‌توان اطلاعات کانال‌های عمومی آن را رصد و میزان بازدید و مطالب منتشر شده در این کانال را به صورت آمار و اعداد و ارقام روزانه، هفتگی و ماهانه ارائه داد.

مدیر گروه فناوری اطلاعات دانشگاه تهران با بیان اینکه آمارها از منظر بازدید و تولید مطالب تهیه می‌شود، افزود: میزان بازدیدهای تلگرام و میزان انتشار مطلب نسبت به قبل از فیلتر تلگرام در نوسان (کاهش و افزایش) بوده است، به طوری که در روز اعمال فیلترینگ (10 اردیبهشت ماه) آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرد. به عبارتی آمار بازدید از بیش از 900 هزار کانال در تلگرام که در روز 9 اردیبهشت ماه به عدد 2 میلیارد می‌رسید، در روز فیلترینگ به رقم 900 میلیون بازدید رسید. مشاهدات ما نشان می‌دهد این روند کاهش در روز 12 اردیبهشت ماه به کمترین میزان مراجعه یعنی حدود600 میلیون کاربر رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه به آمارها اشاره کرد و گفت: همان‌طور که گفته شد آمار بازدید و بارگذاری مطالب از روز 13 اردیبهشت ماه افزایش یافت به‌طوری که طبق مشاهدات آمار بازدید در این روز به 1.1 میلیارد و بارگذاری مطالب یک میلیون و 300 هزار رسید. با ادامه افزایش بازدیدها در 19 اردیبهشت ماه آمارها به 1.3 و ارسال مطالب به یک میلیون و 500 هزار رسید تا اینکه در 27 اردیبهشت ماه بازدیدها از تلگرام دوباره به اوج خود یعنی به مرز 1.7 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 600 مطلب رسید. مجدداً با ادامه نوسان‌ها در 19 خرداد بازدیدها کاهش داشت و به 1.01 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 420 هزار مطلب رسیده است. 20 خرداد ماه این رقم 1.31 میلیارد (یک میلیارد و 310 میلیون) بازدید ثبت شد و میزان آمار بازدید‌ها در 21 خردادماه به 1.08 میلیارد و در 23 خردادماه 1.21 میلیارد رسید.-

وی در ادامه با بیان اینکه کاهش انتشار مطالب به اندازه کاهش بازدیدها نبود و ارسال مطالب از 2 میلیون و 200 هزار مطلب به یک میلیون و 400 هزار مطلب کاهش یافت، گفت: علت این موضوع آشنایی ادمین‌های کانال‌ها با فیلترشکن بود ولی وقتی در روزهای بعد کاربران نیز کم کم فیلترشکن‌ها را نصب کردند از این‌رو دوباره بازدیدها و ارسال مطالب افزایش یافت.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران با بیان اینکه هنوز آمار بازدیدها به روز 27 اردیبهشت ماه (1.7 میلیارد) نرسیده است، گفت: افت و خیزها در نمودار نشان دهنده کارکرد فیلترشکن‌ها و قدرت شناسایی سامانه ضد فیلترشکن‌ها است. روزهایی که فیلترشکن کاربران توان مقابله با فیلترینگ  ندارد، افت بازدیدکننده وجود دارد. بعد از اینکه کاربران سراغ فیلترشکن‌های جدید می‌روند دوباره مطالب و بازدیدها بالا می‌رود. در مقابل سامانه ضد فیلترینگ با تغییر روزمره با فیلترشکن‌ها مقابله می‌کند و این جنگ به صورت دائم ادامه دارد.
اسدپور با اشاره به اینکه نوسان در میزان بازدیدهای تلگرام دلایل دیگری مانند تعطیلات آخر هفته، رویدادهای مهم مانند جام جهانی، مناسبت‌های مختلف مانند ماه رمضان نیز دارد، افزود: آمارها نشان می‌دهد که وقتی 18 اردیبهشت ماه امریکا از برجام خارج شد بازدید از تلگرام افزایش یافت، به‌طوری که بازدیدها نسبت به‌روز قبل این اتفاق که 1.1 میلیارد بازدید بود، به 1.3 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید. یا وقتی 5 خردادماه ناصر ملک مطیعی درگذشت آمار بازدید از تلگرام نسبت به روز قبل از 1.1 میلیارد به 1.2 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران گفت: تا زمان تنظیم مصاحبه (26 خرداد ماه)، بیش از 191 هزار کانال به روزرسانی شده است. در 24 ساعت گذشته همین روز یک میلیون و 480 هزار مطلب با متوسط 7 مطلب در هر کانال منتشر شده است. تعداد بازدید‌های اصلی از کانال‌های عمومی به روز شده به 1.24 میلیارد رسیده و به طورمتوسط نیز هر مطلب 888 بار بازدید شده است.

دریافت اطلاعات علت مراجعه کاربران به تلگرام
مسعود اسدپور درباره چگونگی محاسبه این آمار و ارقام نیز گفت: با سامانه پایش، مطالب تمام کانال‌های عمومی که در هر روز منتشر می‌شود دریافت شده و آمار بازدید مطالب با هم تجمیع می‌شود. این عدد همان عددی است که روزانه گزارش می‌شود. البته با مکانیزمی که در سرویس تلگرام وجود دارد بازدید هر فرد از یک مطلب فقط یک بار شمرده می‌شود حتی اگر این مطلب در کانال‌های خصوصی یا در چت‌ها بازنشر شده و توسط یک کاربر در جاهای مختلف مشاهده شود، تنها یک بازدید برای آن فرد شمارش می‌شود. البته در مورد تعداد مطالب از آنجایی که اعداد و ارقام گزارش شده فقط کانال‌های عمومی را در نظر می‌گیرد، بنابراین کانال‌های خصوصی و چت‌ها، کل ترافیک تلگرام را دربرنمی‌گیرد پس می‌توان گفت آمار و ارقام بازدید و تولید محتوا در کل بیش از این اعداد است.
اسدپور درباره اینکه وزیر ارتباطات اعلام کرده‌اند که از 40 میلیون کاربر تنها یک میلیون از تلگرام خارج شده‌اند، چگونه محاسبه شده است، گفت: کانال‌های عمومی فارسی زبان قبل از فیلتر تلگرام سرجمع 1.2 میلیارد عضو داشته‌اند. در نتیجه 40 میلیون کاربر فارسی تلگرام هر یک به‌طور متوسط در 30 کانال عضو بوده‌اند. در حال حاضر این آمار 30 میلیون کاهش عضویت نشان می‌دهد. بر این اساس می‌توان به صورت احتمالی گفت نزدیک به یک میلیون کاربر از تلگرام خارج شده‌اند.
مدیر گروه فناوری اطلاعات درباره علت مراجعه کاربران به تلگرام، گفت: آمارها نشان می‌دهد که کانال‌های خبری و سرگرمی در صدر بازدیدها از سوی کاربران قرار دارد به عبارتی طبق بررسی‌های موضوعی، تقریباً یک سوم کانال‌ها به موضوعات خبری، یک سوم به موضوعات سرگرمی و یک سوم دیگر به بقیه موضوعات مانند علمی، ادبی، آموزشی، اطلاعات عمومی و... اختصاص دارد.
وی افزود: کاربران به‌دنبال دریافت اطلاعات و خبر هستند و اگر آنچه جست‌و‌جو می‌کنند را در رسانه‌های رسمی پیدا نکنند به تلگرام مراجعه می‌کنند. بعد از فیلتر تلگرام، به‌دلیل اتفاقاتی همچون خروج امریکا و نوسانات ارزی، بازدید و عضویت در رسانه‌های معاند نظام بیشتر از قبل شده است. حتی آمار عضویت یکی از کانال‌های معاند نظام نشان می‌دهد که قبل از فیلترینگ این کانال یک میلیون و 350 هزار عضو داشت، روز فیلتر تلگرام به یک میلیون و 400 هزار رسید و در آخرین آمار در 28 اردیبهشت عضویت بیش از یک میلیون و500 هزار نفر را نشان می‌دهد. این آمار نشان دهنده نگرانی مردم برای کسب اطلاع از منابع مختلف و کنار هم گذاشتن آنها برای رسیدن به درک واقع گرایانه‌ای از وضعیت موجود است.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه درباره کاهش رنک جهانی تلگرام که از سوی برخی از مسئولان اعلام شد نیز گفت: از آنجایی که بیشترین کاربران این شبکه را ایرانیان تشکیل می‌دهند طبیعی است که با اعمال فیلترینگ رتبه آن کاهش یابد. رتبه این شبکه اجتماعی در زمان تهیه این گزارش از 507 به 564 نزول کرده و مطمئناً در روزهای آینده پایین‌تر هم خواهد رفت.
اسدپور در پاسخ به این سؤال که آیا این آزمایشگاه آماری از وضعیت بازدیدهای پیام رسان‌های داخلی دارد و در این زمینه نیز پایش انجام می‌دهد؟ گفت: پیام رسان‌های داخلی مکانیزمی که تلگرام برای کسب اطلاعات به‌صورت خودکار فراهم کرده است ، ندارند و شاید به این دلیل باشد که این کار برای پیام رسان‌های داخلی از اولویت برخوردار نیست شاید هم از قصد نمی‌خواهند اطلاعاتی از این فعالیت‌ها منتشر شود. دلیل دیگر آن ممکن است نگرانی از مخاطرات امنیتی ارائه چنین امکاناتی باشد. مهمتر اینکه پایش و رصد و ارائه آمار و ارقام باید دقیق باشد و اعلام این آمار به‌صورت روزانه مسئولیت بالایی ایجاد می‌کند

بررسی‌ها نشان می‌دهد تلاش برای فیلترینگ تلگرام بطوریکه دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند در عمل شکست خورده است.
پیام‌رسان تلگرام در ایران ۴۰ میلیون کاربر دارد و ۶۰ درصد از پهنای باند اینترنت کشور صرف استفاده از آن می‌شود. در فرصت حاضر به بررسی میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ می‌پردازیم.
پس از اختلالات ایجاد شده توسط دولت ایران برای استفاده از وایبر و لاین، توجه مردم به استفاده از تلگرام جلب شد و به سرعت این مسنجر جای خود را در گوشی‌های اغلب ایرانیان باز کرد. امّا میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ تحت تأثیر قرار گرفت که در مطلب پیش رو آن را بررسی می کنیم.

دلایل محبوبیت تلگرام نزد ایرانیان به موارد زیر مربوط می‌شود:
1-    سرعت و امنیت؛
2-    امکان انتقال گروه‌ها از نرم‌افزارهای قدیمی به تلگرام با استفاده از لینک‌های دعوت؛
3-    افزایش تعداد عضوگیری در گروه‌ها از ۵۰ عضو در وایبر به ۵۰۰۰ عضو در تلگرام؛
4-    امکان تبادل فایل‌ها با حجم تا یک گیگابایت در پیام‌ رسان تلگرام؛


روند فیلترینگ تلگرام در ایران
دولت ایران به دلایل خاصی بارها بحث فیلترینگ تلگرام را مورد بررسی قرار داده است و به تکرار دسترسی کاربران به این پیام‌رسان با اختلالات جدی مواجه شده و در نتیجه میزان بازدید از تلگرام تحت تأثیر قرار گرفته است. طی تظاهرات ۸ دیماه سال ۱۳۹۶ تلگرام به مدت بیش از یک هفته از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و بالاخره در تاریخ ۲۳ دی ماه ۱۳۹۶ مجدداً در دسترس قرار گرفت.
به گزارش ایتنا فیلترینگ جدی تلگرام در تاریخ ۱۰ اردیبهشت سال جاری رخ داد. به این ترتیب، مجدداً تلگرام در ایران به دستور قضایی از دسترس کاربران خارج شد. در دستور قضایی دادستانی تهران آمده بود: تلگرام باید به گونه ای فیلتر شود که حتی با ابزارهایی شبیه فیلترشکن هم قابل دستیابی نباشد. امّا خواسته دادستانی تهران محقق نشد و ایرانیان با استفاده از فیلترشکن به تلگرام دسترسی پیدا کردند.

سخنان ضد و نقیض پس از فیلترینگ تلگرام
پس از فیلترینگ تلگرام در ایران سخنان ضد و نقیضی درباره آمار عضویت ایرانیان در تلگرام و پیام‌رسان‌های داخلی و میزان بازدید از تلگرام مطرح شد. مثلاً یک عضو ناظر در شورای عالی فضای مجازی مدعی شد که پیام‌رسان‌های داخلی ۲۰ میلیون کاربر دارند. جالب اینکه شواهد نشان می‌دهد که یکپارچگی در سیاست‌های فیلترینگ وجود ندارد، مثلاً رسانه‌های اصولگرا همواره شکوه می‌کنند که دستگاه‌های دولتی همچنان از تلگرام استفاده می‌کنند.
یک نماینده مجلس در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت  تصریح کرد: در جلسه وزیر ارتباطات با نمایندگان گفته شد که بعد از فیلتر شدن تلگرام یک میلیون نفر از 45 میلیون کاربر تلگرام، این اپلیکیشن را از روی گوشی خود پاک کرده‌اند. در همین حال، رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: میزان ترافیک بین‌المللی پیام رسان‌ها با کاهش 67 درصدی مواجه شده است.
به گفته نایب رییس فراکسیون مستقلین مجلس،  تولید محتوا 40 درصد و  میزان بازدید از تلگرام بعد از فیلترینگ آن 50 درصد کاهش داشته است.
در این شرایط، سراییان، رییس سازمان فناوری اطلاعات به ایسنا گفت: ترافیک بین‌المللی پیام‌رسان‌ها با کاهش برآوردی ۶۷ درصد مواجه شده است. وی همچنین تصریح کرد: تاکنون ۲۲ میلیون مورد نصب پیام رسان های داخلی داشته‌ایم که از این تعداد ۸.۵ میلیون کاربر فعال هستند. یک نماینده مجلس از چهار برابر شدن مخاطبان پیام‌رسان‌های داخلی و کاهش ۳۰ درصدی کاربران تلگرام در ایران خبر داد.
با وجود سخنان ضد و نقیض مسئولان در زمینه بازدید از تلگرام و استفاده از آن، واقعیت چیز دیگری است. شواهد واقعی نشان می‌دهند که پس از دو بار فیلتر شدن تلگرام در چند ماه گذشته، کاربران ایرانی نه به صورت دسته جمعی به پیام‌رسان‌های خارجی مانند واتس‌اپ مهاجرت کرده‌اند و نه مشتری پیام‌رسان‌های داخلی مانند سروش شده‌اند بلکه در جستجوی یافتن فیلترشکنی برای دسترسی مجدد به تلگرام بوده‌اند.

افزایش آمار استفاده از فیلترشکن ها
آمارها نشان می‌دهد که تعداد مشترکان سایفون به عنوان اپلیکیشن فیلترشکن قابل دسترسی در ایران در مدت فیلتر شدن تلگرام در دی ماه پارسال ده برابر شد. در روزهای اولیه پس از فیلترینگ در ماه اردیبهشت سال جاری نیز به گفته شرکت سایفون، کاربران ایرانی در هر ساعت ۲.۲ میلیون بار از فیلترشکن سایفون استفاده کرده‌اند.
طاها یاسری، استادیار علوم اجتماعی محاسباتی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: در دی ماه و در یک هفته‌ای که تلگرام در ایران کاملا فیلتر شد، کاربرهای سایفون که ۱.۵ میلیون نفر بودند به ۱۳.۵ میلیون رسیدند. بعد از رفع فیلتر تلگرام، تعداد کاربران سایفون در ایران ۲.۵ میلیون نفر شدند. این بدان معناست که حدود یک میلیون نفر از کسانی که قبلاً از سایفون استفاده نمی کردند نیز تبدیل به مشتریان سایفون شدند.

گفتنی است؛ عقیده عمومی بر این است که نصب و استفاده از وی‌پی‌ان برای بسیاری از کاربران تلگرام دشوار است. امّا تحلیل داده‌های کاربران در ایران نشان می‌دهد که بسیاری از مشترکان جدید سایفون جزو کاربران به اصطلاح غیرحرفه‌ای اینترنت به حساب می‌آیند.

روند بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ
آمارهای منتشر شده نشان می دهد که همزمان با مسدود سازی تلگرام در روز 12 اردیبهشت سال جاری، تعداد بازدید از تلگرام با کاهش قابل توجه به رقم 850 میلیون رسید. این در حالی است که بازدید روزانه کانال های فارسی در 30 فروردین بیش از دو میلیارد و 400 میلیون بوده است. در آماری دیگر اعلام شد که در این روز بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام حدود ۱.۱ میلیون بار بوده که نسبت به روز قبل از فیلترینگ حدود ۴۰ درصد کمتر شده است.
از تاریخ 23 اردیبهشت روند صعودی بازدید های تلگرام آغاز شد و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600  میلیون بازدید روزانه در روز 27 اردیبهشت ( 17 روز پس از آغاز مسدود سازی تلگرام) رسید. سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی این افزایش قابل توجه را به «استفاده گسترده از فیلترشکن ها و نسخه های فارسی تلگرام» ربط داده است.
یک سایت فناوری در همین ارتباط اعلام کرد: روند صعودی بازدید از کانال های فارسی تلگرام پس از فیلترینگ از تاریخ 23 اردیبهشت ماه آغاز و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600 میلیون بازدید روزانه و حتی بیشتر در روز 27 اردیبهشت رسید. بنا بر آمارها در این روز رکورد بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ شکسته شد، اما در همین روز هم تقریبا میزان بازدید 800 میلیون مرتبه نسبت به 30 فروردین ماه کمتر بود.
بررسی های «سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی» که یک مرکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه تهران است نشان می‌دهد که بازدید از کانال‌های فارسی تلگرام در روزهای اولیه اعمال فیلترینگ کاهش یافت، امّا دوباره روند صعودی به خودش گرفت. بر اساس آمارها، کاربران ایرانی تلگرام تنها در یک روز 2,3 میلیارد بار از کانال های فارسی دیدن کردند!
گفتنی است؛ سامانه مورد بحث به آزمایشگاه شبکه های اجتماعی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران وابسته است و در اعتبار آمار آن که در زمینه بازدید از تلگرام منتشر شده است، شکی نیست. از سوی دیگر، مهندس آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز این آمار را در کانال اینستاگرام خود منتشر کرده است.

جمع‌بندی
در جمع‌بندی آنچه در این گزارش گفته شد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    فیلتر کردن تلگرام تاکنون باعث مرگ این پیام‌رسان و یا هجرت ایرانیان از این مسنجر به دیگر اپ‌ها نشده است. به عبارت دیگر اگر چه مقامات قضایی ایران دستور داده‌اند که فیلترینگ تلگرام طوری صورت گیرد که دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند، امّا این خواسته تاکنون محقق نشده است.
•    موضوع دیگر این است که شاید به دلیل سهولت کاربرد دیگر پیام رسان‌ها و یا حرکت طبیعی کاربران از یک اپلیکیشن به دیگری روند کاهش استفاده از پیام رسان تلگرام اتفاق بیتفد امّا این کاهش بر اثر فیلترینگ نخواهد بود.
•    واقعیات نشان می‌دهد که فیلترینگ تأثیر چشمگیری بر عدم استفاده از تلگرام نداشته است. مثلاً به گفته طاها یاسری، دو هفته فیلتر کردن تلگرام در دی ماه میزان تولید محتوا و بازدید از کانال‌های عمومی این پیام‌رسان را فقط ۲۰ درصد کاهش داد.
•    موضوع دیگر عدم یکپارچگی سیاست‌ها در زمینه فیلترینگ تلگرام است. در حالیکه برخی از نهادهای دولتی در صدد هستند که استفاده از این پیام‌رسان را در داخل ایران محدود کنند، امّا همچنان بسیاری از نهادهای دولتی ایران از آن استفاده می‌کنند.
•    با توجه به تمامی آنچه در بالا گفته شد می‌توان این طور نتیجه‌گیری کرد که افت اولیه استفاده از تلگرام در ایران بر اثر عدم دسترسی ایرانیان به فیلترشکن بوده است. در روزهای بعدی با نصب این فیلترشکن‌ها عموم مردم به تلگرام دسترسی یافته و از آن استفاده کرده‌اند. (منبع:ایتنا)

رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا از اجرای طرح مقابله با عرضه کنندگان ابزارهای دور زدن فیلترینگ در داخل کشور خبر داد.

سردار سرتیپ دوم غلامرضا رضاییان فر رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا گفت: در راستای اجرای طرح "مقابله با عرضه کنندگان ابزارهای دور زدن فیلترینگ" و با توجه به محرز شدن تخلف برخی درگاه های پرداخت بانکی، اقداماتی توسط این پلیس صورت گرفت.

وی در توضیح تخلف برخی درگاه های پرداخت بانکی افزود: برخی از این درگاه ها با سوء استفاده از مجوز دریافتی، در راستای فراهم کردن سرویس پرداخت برای فعالیت برخی از وب سایت های (متخلف) داخلی فعالیت می کردند.

این مقام ارشد انتظامی اضافه کرد: وب سایت های متخلف که زمینه تسهیل و تسریع سازی برای ارتکاب به جرم را (با در اختیار قرار دادن ابزارهای دور زدن فیلترینگ در بستر فضای مجازی) برای کاربران با کسب در آمدهای هنگفت مهیا می کردند، شناسایی شدند.

به گزارش مهر وی با بیان اینکه این ماموریت پلیس با هماهنگی دستگاه قضائی و همکاری دستگاه های نظارتی صورت گرفت، گفت: پلیس، طی چندین مرحله عملیات، نسبت به شناسایی و برخورد قانونی با عوامل این گونه فعالیت ها اقدام کرد.

مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای نسبت به انتشار بدافزارهای عبور از فیلترینگ تلگرام هشدار داد و اعلام کرد که این ویروسهای مخرب با هدف سوءاستفاده از کاربر، رواج یافته اند.

به گزارش خبرنگار مهر، پس از فیلتر شدن تلگرام بدافزارهای مختلفی تحت عنوان «تلگرام بدون فیلتر»، «فیلترشکن تلگرام» و غیره در فضای مجازی منتشر شده اند. مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای با بررسی این برنامه ها هشدار داد که این برنامه های نرم افزاری مخرب با فریب کاربر، اقدام به سوء استفاده از اطلاعات کاربر و یا استخراج ارز دیجیتال می کنند.

در این راستا این مرکز با بررسی فنی ۲ بدافزار «فیلترشکن تلگرام» و «جت فیلتر» اعلام کرد: برنامه «فیلترشکن تلگرام» از جمله برنامه‌های آماده‌ ای است که با توجه به کد آن، در مقاطع مختلف زمانی با عناوین مختلفی و برای سوءاستفاده‌های مختلف منتشر می‌شود. این برنامه توسط ۱۲ ضدویروس به عنوان بدافزار تشخیص داده شده است. این برنامه در تبلیغات گسترده در سطح تلگرام منتشر شده که نمونه ای از آن ۱۳۸ هزار بازدید داشته است.

این برنامه پس از نصب توسط کاربر مخفی شده و دستورات مخرب مختلفی (نصب بدافزار،عضویت در چند سامانه پیامکی و ...) را از طریق برنامه‌های پوش نوتیفیکیشن دریافت می‌کند.

بررسی ها نشان می دهد که نحوه استفاده مخرب این بدافزار از سرویسهای پوش نوتیفیکیشن این است که این برنامه قادر است هر برنامه یا بدافزار دیگری را نیز روی دستگاه کاربر نصب کند.

در همین حال برنامه «جت فیلتر» نیز یکی از بدافزارهایی است که اخیرا با توجه به فیلتر شدن تلگرام، در حال انتشار در کانالهای تلگرامی است. نام این برنامه درواقع Android System Web View است که پس از نصب با نام MainActivity روی دستگاه قرار می گیرد.

این بدافزار بدون آنکه کاربر متوجه شود، در پس زمینه اقدام به استخراج ارز دیجیتال مونرو کرده و از توانایی دستگاه سوءاستفاده می کند. متاسفانه در دستگاه موبایل همانند کامپیوتر، کاربر متوجه تغییرات ایجاد شده یا کندی نمی شود و احتمال اینکه متوجه این سوءاستفاده شود بسیار پایین است.

جزئیات بررسی فنی این دو ویروس مخرب در سایت مرکز ماهر وجود دارد.

معاون قضایی دادستان کل کشور گفت:­مسدود سازی تلگرام بطور موفقیت آمیز طبق برنامه پیش می رود.

به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالصمد خرم آبادی در کانال خود در پیام‌رسان سروش خود با ارایه نموداری افزود: آنچه در این نمودار مشاهده می کنید منحنی سقوط ناگهانی و آبشاری رتبه تلگرام است که سایت الکسا آن را ترسیم کرده است.­

وی گفت:فیلتر ومسدود سازی­ قسمتی از تلگرام در ایران باعث سقوط فاحش رتبه این پیام رسان در ایران و جهان شده است. ­ظرف چند روز رتبه telegram.me یکصد پله در ایران و دهها پله در جهان سقوط کرده است.

به گفته وی،​ با وجودی که برای انتقال تدریجی و آرام مردم به پیام رسان های داخلی هنوز برخی از نسخه های فارسی تلگرام مسدود نشده اند و علیرغم اینکه هنوز مبارزه جدی با فیلتر شکن ها انجام نشده است, در مرحله اول مسدود سازی کاهش بازدید کاربران از تلگرام موجبات سقوط فاحش رتبه این پیام رسان را در ایران و جهان رقم زده است.

وی افزود: نظام جمهوری اسلامی هر زمان اراده کند فیلتر شکن ها را بطور کامل مسدود خواهد کرد.­توانایی فنی نخبگان سایبری نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران فوق تصور است، هنوز از توانایی این نیروها برای مبارزه با فیلتر شکن ها استفاده نشده است.

کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی، نهادها، سفارتخانه‌ها، خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری، روزنامه‌ها و سایر عرضه‌کنندگان خدمات عمومی اگر در اتصال به VPN دچار مشکل هستند، به زیرساخت اطلاع دهند.

به گزارش تسنیم با توجه به بروز برخی اختلالات در ارتباطات VPN، شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرده که علی‌رغم تمهیدات اندیشیده‌شده به‌منظور حفظ پایداری شبکه و جلوگیری از بروز مشکل برای کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی، نهادها، سفارتخانه‌ها و سایر عرضه‌کنندگان خدمات عمومی، اما این بخشها در صورت وجود هرگونه اختلال در ارتباطات می‌توانند موارد را به آدرس help@tic.ir ای‌میل کنند.

همچنین به‌منظور تسهیل در ارتباطات خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری، نشریات خبری و روزنامه‌ها، پیرو هماهنگی‌های صورت گرفته با مراجع ذی‌صلاح، پس از دریافت لیست از معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد هماهنگی‌های لازم برای رفع محدودیت‌ها توسط مراجع ذی‌صلاح قانونی به‌عمل خواهد آمد.

بر این اساس درخواست رفع محدودیت باید با حداقل اطلاعات زیر تکمیل و ارسال شود:

·       نام شرکت یا دستگاه
·       IP اختصاصی
·       شرکت اینترنتی سرویس دهنده
·       حوزه فعالیت.