ITanalyze

معاون فضای مجازی دادستانی کشور با بیان اینکه چه کسانی پشت پرده مسدود نشدن «VPN» ها هستند، گفت: وزارت ارتباطات مسئول مقابله با فیلترشکن‌ها بود اما به آن عمل نکرد.

به گزارش خبرنگار مهر، جواد جاویدنیا در پنجمین همایش فضای مجاز پاک که عصر امروز شنبه در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد با اشاره به تکالیفی که بر عهده وزارت ارتباطات برای مقابله با فیلترشکن‌ها و «VPN» ها گذاشته شده، گفت: این وظیفه مصوبه شورای عالی فضای مجازی بوده و حرف قوه قضائیه نیست. در این شورا گفته شده بود که می‌توان از نظر فنی جلوی فیلترشکن‌ها گرفت اما وزارت ارتباطات در این زمینه اقدام نکرد.

وی با بیان اینکه سوال این است که چه کسانی پشت پرده عدم مقابله با فیلترشکن‌ها هستند، تصریح کرد: باید دید که پول‌ها در جیب چه کسانی می‌رود؟

جاویدنیا با تاکید بر اینکه در این فضا جنگ رسانه‌ای جدی در حال شکل گیری است، گفت: پرونده‌هایی داریم که بسیاری از خانواده‌ها به دلیل مشکلات ناشی از شبکه‌های اجتماعی از هم پاشیده شده‌اند. به ما گفتند که با تلگرام مذاکره می‌کنیم تا کانال‌های غیراخلاقی و مستهجن را مسدود کند اما شاهد بودیم که در یک حالت مسخره پس از ۴۵ روز کانالی بسته می‌شد و به سرعت یک کانال زاپاس جایگزین آن می‌شد.

معاون فضای مجازی دادستانی کشور با تاکید بر اینکه در مورد تلگرام و توئیتر شاکی زیاد داشتیم اضافه کرد: در این فضا به راحتی عکس‌های خانوادگی منتشر می‌شد که مشکلات بسیاری را برای خانواده‌ها به همراه داشت و ما در قبال امنیت مردم مسئول هستیم و باید پاسخگو باشیم.

وی با تاکید بر اینکه پیش از این نیز گفته‌ایم که باید جایگزین داخلی برای این شبکه‌ها داشته باشیم، افزود: از وزارت ارتباطات خواستیم صفحات نامناسب در اینستاگرام را ببندد تا بخش‌های مناسب این شبکه قابل استفاده باشد اما این موضوع انجام نشد. از سوی دیگر فیلترینگ هوشمند اینستاگرام نیز منجر به شکست شد. با این وجود باید یک راهکاری داشته باشیم تا بتوانیم صفحات غیراخلاقی شبکه‌های اجتماعی را مسدود کنیم و از فرصت‌های آن نیز بتوانیم استفاده کنیم.

وی با اشاره به اینکه استفاده بدون مدیریت از این شبکه‌های اجتماعی به اقتصاد کشور لطمه می‌زند و مشکلات امنیتی در پی دارد، تصریح کرد: داشتن فضای مجازی پاک یک راه بینابین و یک تصمیم اصلی است که می‌تواند در این فضا مؤثر واقع شود.

جاویدنیا اضافه کرد: ما بنای مسدوسازی نداریم اما باید برای جلوگیری از خروج اطلاعات و دیتای کشور از طریق شبکه‌های اجتماعی و مدیریت بیگانه روی این اینترنت راهکاری داشته باشیم.

معاون فضای مجازی دادستانی کشور با تاکید بر اینکه برای بومی سازی فضای مجازی و خدمات آن مصوبات متعددی داریم که دولت باید آنها را اجرایی کند، خاطرنشان کرد: شاهد بودیم که تلگرام در وقایع دی ماه ۹۶ بیگ دیتاهای کشور را منتشر می‌کرد. در همین حال این شبکه قرار بود ارز دیجیتال خود با نام «گرام» را عرضه کند. در صورتی که این موضوع اتفاق می‌افتاد شاهد یک غارت ۵۰ میلیارد دلاری در اقتصاد کشور بودیم. به همین دلیل به این جمع بندی رسیدیم که فیلتر تلگرام اتفاق بیافتد.

وی با بیان اینکه موضوع شکایت خصوصی مطابق اصل ۷۴۹ کتاب قانون مجازات اسلامی به قاضی صلاحیت اعمال قانون را داده است، گفت: در زمینه شکایت افراد و پرونده‌های خصوصی ممنوعیت قانونی برای قاضی وجود ندارد که محتوای مورد نظر را فیلتر کند. به همین دلیل در زمینه تلگرام و توئیتر نیز این اتفاق افتاد.

جاویدنیا با تاکید بر اینکه بحث دوگانه در حوزه فیلترینگ باید از بین برود و باید در مدیریت فضای مجازی تصمیم یکپارچه ای بگیریم، گفت: بررسی‌های ما از نظر فقهی نیز به این موضوع ختم نشده است که صرفاً دیدگاه مسدودسازی را دنبال کنیم اما رویکرد ما این است که با توجه به انتقادات بسیاری که در این فضا صورت می‌گیرد در چارچوب قانون عمل کنیم.

وی با اشاره به اینکه مرز حقوقی انتقاد و افترا در فضای مجازی باید تعیین شود، گفت: یکی از دلایلی که برخی محتواها در شبکه‌های اجتماعی مورد شناسایی قرار نمی‌گیرند و مسائل راست و دروغ در کنار یکدیگر منتشر می‌شوند عدم وجود همین مرز حقوقی است.

اشکان خسروپور - معاون فضای مجازی دادستان کل کشور همیشه یکی از بخش‌های مهم تصمیم‌گیری درباره فضای مجازی بوده است. جواد جاویدنیا که چندماهی در کنار این سمت مسئولیت دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را هم برعهده دارد، به‌عنوان یکی از مدافعان جدی فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام می‌گوید، صدایش در ایران فیلتر است و شنیده نمی‌شود. او در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری می‌گوید، اهل هیچ جناحی نیست اما دلش برای مملکت می‌سوزد و حرفی را می‌زند که درست است، حتی اگر به نفع خودش نباشد. جاویدنیا می‌گوید، حضور در شبکه‌های مجازی خارجی خوب است به شرط اینکه در شرایط کنونی که شرایط جنگی محسوب می‌شود، سربازهای آموزش دیده برای مبارزه با دشمن در این فضا حضور داشته باشند. او می‌گوید، حضور در هر پلتفرمی، حتی فیسبوک و توییتر برای رساندن این صدا مهم است اما در عین حال تأکید می‌کند، روشی که اکنون برای حضور در فضای مجازی پی گرفته شده، منجر به آن اتفاق نمی‌شود. او پا گرفتن تلگرام در ایران را یک مشکل بزرگ می‌داند و اصطلاح برجام مجازی را درباره آن به‌کار می‌برد؛ مذاکره برای بهبود حضور توأم با مسئولیت‌پذیری تلگرام که در نهایت به این شبکه میدان داد و این سیستم خارجی را به جای نمونه‌های داخلی نشاند. جاویدنیا گله‌مند است که حرف‌هایش فقط در مورد فیلترینگ، تلگرام و اینستاگرام مورد توجه قرار می‌گیرداما هشدارهای جدی و مهم او، به گفته خودش توسط رسانه‌ها فیلتر می‌شود.


الزام احراز هویت در سایت‌های آگهی
مسئولیت خلاف‌هایی که از طریق پلتفرم‌های آنلاین صـــورت می‌گیرد، با شخص آگهی‌کننده است یا پلتفرم آنلاین؟ جواد جاویدنیا در پاسخ به این دغدغه استارتاپ‌ها، این شرح را ارائه می‌کند: «بنا به نوع کاری که پلتفرم انجام می‌دهد باید یکسری احراز هویت داشته باشد. سایت‌های فروش اجناس دست‌دوم مثل دیوار باید احراز هویت اولیه را درست انجام بدهند و ثبت‌نام‌شان معتبر باشد. این را ما به‌جد تأکید می‌کنیم که اگر این پلتفرم‌ها در چارچوب ضوابطی که برای کسب‌وکار تعیین شده احراز هویت را انجام داده باشند، مسئولیتی متوجه‌شان نیست. اگر در جایی برخورد صورت گرفته که برخلاف این است - هرچند بعید می‌دانم اینطور باشد چون ما همیشه روی مواردی که به ما منعکس شده، روی مسئله مسئولیت براساس ضوابط تأکید داریم - می‌توانند با دادستانی کل کشور در تماس باشند تا پیگیری‌های لازم را در این‌باره انجام بدهیم.
یکی دیگر از مسائلی که مطرح می‌شود، در مورد اجناس سرقتی است. معاون دادستان کل کشور در این رابطه می‌گوید: در بحث اجناس سرقتی ما از سایت، یک احراز هویت می‌خواهیم. می‌گوییم، کسی که با موبایل و کارت می‌خواهد در آن محیط فعالیت داشته باشد باید احراز هویت دقیق بشود. در عین حال بحث‌های نظارتی هم هست که اگر موردی شناسایی می‌شود که افراد مرتکب جرم را بررسی می‌کنند و اگر کسی قبلا سابقه تخلف داشته باشد، اجازه ندارد با همان تلفن ثبت سفارش انجام بدهد. بحث شناسایی کالای سرقتی روند مجزایی دارد. واقعیت این است که سایت آگهی دیوار نه شعبه مجزایی دارد که بتواند این موارد را شناسایی کند، نه کارش در این حوزه تعیین شده است. نوع کارش مثل روزنامه‌هایی است که آگهی کار می‌کنند. بر این اساس، بعضی آگهی‌ها از طرف صنف است که سایت‌ها مکلف هستند مدارک جواز کسب و... را چک کنند. امکان بررسی آنلاین صحت اطلاعات در این مورد فراهم است. اما وقتی کسی به‌عنوان یک شخص آگهی می‌دهد، وضع فرق می‌کند.
در این مورد باید فرهنگسازی صورت بگیرد که ‌بیننده آگهی باید بر مبنای شرایطی که وجود دارد شرایط را بسنجد، خرید حضوری داشته باشد، بیعانه پرداخت نکند و خرید و فروش را ترجیحا به‌صورت حضوری انجام بدهد تا مسئله قابل پیگیری باشد. حتی توصیه شده اگر می‌خواهید به جایی بروید که جنسی را خریداری کنید، جایی باشد که دوربین مداربسته دارد و قابلیت ثبت و ضبط اتفاقات در آن وجود دارد.

دراین مورد اگر پیشنهادهای عملی دیگری برای پیشگیری از وقوع مشکل به‌دست ما برسد آن را بررسی خواهیم کرد و اگر قابلیت اجرا داشته باشد حتما آن را پیگیری می‌کنیم که اجرا بشود. فعلا پیشنهادهای اولیه‌ای درباره خرید و فروش‌های مجازی شده است؛ به این صورت که یک سری شرکت‌هایی تحت نظارت فعالیت کنند و در کل کشور افرادی را داشته باشند که مسئول احراز هویت و صحت کالاها باشند.

هرکسی می‌تواند در بخش خصوصی در این زمینه سرمایه‌گذاری و کار کند. اگر شیوه‌های دیگری در خارج از کشور در این زمینه انجام می‌شود نیز مهم است که بررسی شوند. اما به‌طور کلی، خود سایت‌ها که مطالعات تطبیقی دارند می‌گویند در هیچ جای دنیا من که سایت آگهی را دارم مسئول صحت معامله نیستم. البته در آن کشورها، احراز هویت‌ها دقیق انجام می‌شود. کارت‌های بانکی دقیق است و سیم‌کارت‌ها احراز هویت شده. با این حساب، طرف نمی‌تواند حرکت اشتباهی بکند.

اما وقتی فضای غیرشفافی است و احراز هویت واقعی انجام نمی‌شود و امکان اینکه طرف ناشناخته بماند بالا می‌رود، مشکل پیش می‌آید. رسیدگی به این موضوع نه کار ماست نه پلیس فتا اما دودش به چشم ما و پلیس فتا می‌رود که می‌گویند، نمی‌توانید پرونده‌ها را انجام بدهید. بار مسئولیت و شکایت و زحمت روی قوه قضاییه و پلیس می‌افتد اما اصل مشکل جای دیگری است.»

راه‌حل: درست کردن قانون قبل از ورود تکنولوژی
راه‌حلی که جاویدنیا ارائه می‌کند، عمل کردن سامانه‌ها به تکلیف‌هایشان است. به گفته خودش، مخالف استفاده از جلوه‌های جدید آی‌تی نیست اما می‌گوید، باید اول مقدمات آن را فراهم کرد: «ما نمی‌گوییم از جلوه‌های جدید فناوری اطلاعات استفاده نکنید اما می‌گوییم پیش از حضور هر فناوری در داخل کشور - مثل همه کشورها - اول قانون نوشته شود، بحث احراز هویت دیده شود، در عین حال، جرایم تعیین شده و مجازات‌های سختی برای اپراتور یا بانکی که شرایط ایراد را فراهم کند دیده ‌شود و این سامانه‌ها به جبران خسارت مجبور بشوند. اگر کارتی پیدا شد که سقف تراکنش را رعایت نکرده بود، ‌یا درصورتی‌که امکان شکایت راحت برای قربانی کلاهبرداری فراهم نبود، طرف مسئول باید جبران خسارت کند. اگر در جایی سیم‌کارتی پیدا شد که متعلق به یک تبعه خارجی است که مدت‌ها از کشور خارج شده و سیم‌کارت را نسوزانده، اگر سیم‌کارتی با مدارک جعلی فعال شد، درصورت اثبات ‌این موضوع اپراتور باید مکلف شود که تمام خسارت‌هایش را جبران کند. در سوی دیگر، اگر آی‌پی شناسایی شد که از وی‌پی‌ان استفاده کرده بود یا در داخل کشور ثبت و ضبط نشده بود، وزارت ارتباطات باید پاسخ آن جرم را بدهد.

الزام وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها
جرم انگاشتن استفاده از فیلترشکن و ابزارهای تغییر آی‌پی یا همان وی‌پی‌ان‌ها که با گسترش فیلترینگ تلگرام نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته، یکی از مسائل مهمی است که مسئولان مختلف درباره آن نظرات گوناگونی داده‌اند. جاویدنیا می‌گوید، وزارت ارتباطات تکلیف دارد با وی‌پی‌ان‌ها و فیلترشکن‌ها برخورد کند. او برای شفاف‌سازی در‌این‌باره می‌گوید: «من می‌گویم وزارت ارتباطات تکلیف قانونی دارد که وی‌پی‌ان‌ها و فیلترشکن‌های غیرمجاز را مسدود کند. این موضوع در مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی هم آمده است. همین الان وی‌پی‌ان قانونی ارائه می‌شود اما نمونه غیرمجاز آن هم هست. واضح است وقتی این برخورد انجام نشود، هرکسی اجازه دارد بدون پاسپورت معتبر به مرز فضای مجازی ما عبور و مرور داشته باشد که این خوب نیست.


هدف: ملی شدن صنعت آی‌تی
جواد جاویدنیا دست‌کم اینطور که تا به حال در رسانه‌ها معرفی شده، موافق جدی بستن شبکه‌های مجازی است او اما در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند، هدفش اشتغال‌زایی برای جوانان نخبه و امن کردن فضای کشور است. او از ملی کردن صنعت آی‌تی، ‌عبارتی شبیه ملی شدن صنعت نفت نیز استفاده می‌کند و می‌گوید، این صنعت می‌تواند ایران را به جلو براند: «اساس حرفمان این است که باید جایگزین داخلی داشته باشیم. برای اقتصاد کشورمان، اشتغال داخلی و این‌همه دانشجوی آی‌تی که در داخل کشور تحصیل می‌کنند، باید جایی برای کار کردن وجود داشته باشد و بهترین جا همین صنعت آی‌تی است. پس باید این صنعت داخلی شود. من جایی گفته بودم باید مثل ملی شدن صنعت نفت، ‌ملی شدن صنعت آی‌تی را در کشور شاهد باشیم و روی توان داخلی تکیه کنیم.»



باید مثل چین عمل کنیم
جاویدنیا از طرفداران سیستم شبکه ملی اطلاعات چین و پیام‌رسان ملی این کشور با نام وی‌چت است که به گفته او، به‌خاطر حمایت‌های درست توانسته جای پیام‌رسان‌هایی مثل تلگرام را بگیرد. او معتقد است، ما نیز باید چنین حمایت‌هایی را انجام بدهیم: «چین حالا چنان وی‌چت را گسترش داده که دیگر فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی را انجام نمی‌دهد. چون وی‌چت را تقویت کرده و همه امکانات مهم مردم را در داخل آن جای داده. حالا طوری است که کسی اگر از وی‌چت بیرون بیاید، احساس غربت می‌کند. ما در عوض چه کردیم؟ به جای اینکه روی یک پلتفرم داخلی سرمایه‌گذاری و کارهایی را انجام بدهیم، رفتیم یک چیز خارجی را آوردیم. من اسم این را گذاشتم برجام تلگرامی. چرا؟ طبق صورت‌جلساتی که وجود دارد، زمانی که تلگرام 5میلیون عضو داشت، دولت گفت ما می‌رویم با تلگرام مذاکره می‌کنیم که سرورهایش را داخل ایران بیاورد. زمان گذشت، نتیجه‌ای نگرفتیم و در نهایت کار به جایی رسید که معاون مرکز ملی فضای مجازی صراحتا اعلام کرد ما مردم را مجبور کردیم 5سال از تلگرام استفاده کنند. درصورتی که قبل از تلگرام ما نمونه‌های داخلی را داشتیم. به جای حمایت از آن، سراغ یک نمونه خارجی رفتیم که در اختیار یک فرد صهیونیست است و هیچ الزامی به همکاری با ما ندارد.»



سربازهای آموزش‌دیده باید در فضای مجازی باشند
گروهی هستند که می‌گویند، ‌باید از این فضا برای مبارزه با دشمن و رساندن صدای ایران به جهان استفاده کرد. کسانی مثل حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات، رئیس هیأت‌مدیره و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت با استناد به سخنان مقام معظم رهبری درباره استفاده از فضای مجازی برای تودهنی به دشمن می‌گویند، ‌ما باید از این فضا به نفع خودمان استفاده کنیم و دنبال رساندن صدا به مخاطب خارجی باشد، وگرنه حضور در پلتفرم صدا و سیما با مخاطب ایرانی‌اش در رساندن صدای ما به جهان نقشی نخواهد داشت. جواد جاویدنیا دراین‌باره می‌گوید: «کلام و استدلال ابتدایی آنها از جهتی صحیح است. ما باید به تمام دنیا اطلاع‌رسانی داشته باشیم. بر همین اساس در هر عرصه‌ای که وجود دارد و می‌توانیم به‌وسیله آن حرفمان را به دنیا برسانیم باید حضور داشته باشیم. اما من سؤال دیگری دارم؛ ما از ماهواره نیز برای رساندن صدایمان به خارج استفاده می‌کنیم و بسیاری از شبکه‌های داخلی ما در ماهواره‌ هستند. اما آیا اجازه می‌دهند حرف ما به همه کشورها برسد؟ به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی خارجی نگاه کنید. چند اکانت فیسبوک، توییتر، تلگرام و ‌اینستاگرام مربوط به سردار سلیمانی را بستند؟ پس بستر، بستر ما نیست. دوما در شرایطی که می‌توانیم از پیام‌رسان‌های داخلی به‌عنوان یک صنعت حمایت کنیم و دست افرادی که به لبه‌های فناوری دست پیدا کرده‌اند را بگیریم، چرا این‌کار را نکنیم؟ 

مقام معظم رهبری می‌گویند، حضور هوشمندانه در فضای مجازی داشته باشید. ایشان فرموده‌اند، فضای مجازی قتلگاه جوانان شده و زیر بمباران توپخانه‌های دشمن است. مگر نمی‌گوییم الان جنگ است؟ آیا وقتی قرار است به جنگ برویم، زن و بچه خودمان، افراد بیمار و بی‌دفاع و بدون وسایل دفاعی کافی را به میدان جنگ می‌بریم؟ چه کسی باید در آن فضا حضور داشته باشد؟ جواب این است: سربازی که آموزش اطلاعاتی دیده است. این سرباز به برنامه و استراتژی نیاز دارد که آن هم به‌نظر من نباید در تلگرام انجام شود. روش کار منافقین را ببینید. اخیرا در آلبانی سوله‌ای مربوط به منافقین کشف شده که برای کار در حوزه فضای مجازی از آن استفاده می‌کردند. روش‌شان اینطوری است که همه در سوله کنار هم هستند. یک‌ساعت کار می‌کنند، یک ساعت تحلیل و بررسی می‌کنند و دوباره یک ساعت کار را ادامه می‌دهند. تحلیل را در فضای مجازی انجام نمی‌دهند که به‌دست دشمن‌شان بیفتد. تحلیل در فضای فیزیکی و خارج از آن فضاست، موقع عملیات دوباره برمی‌گردند به فضای مجازی. عده‌ای می‌گویند، با فیلترینگ شما راه ما را بسته‌اید و نمی‌گذارید سراغ دشمن برویم. حرف من این است: که قاعدتا وقتی بناست در زمین دشمن حمله‌ای را شکل بدهیم، یک گروهی مسئول این هستند که خاکریز اصلی را نگه دارند. یک گروه بروند عملیات کنند و برگردند. هیچ‌وقت طوری نیست که خاکریز اصلی را ول کنیم جلو برویم. چون از آن طرف دور می‌خوریم و دشمن از پشت سر به ما حمله می‌کند. ما معتقدیم در فیسبوک و جاهای دیگر هم حضور داشته باشیم؛ اما به‌صورت آموزش دیده. ما می‌خواهیم حرف حق بزنیم نه اینکه مثل آنها ربات راه بیندازیم. هدفمان این است که حرف حقمان را به دنیا بزنیم. از هر فناوری که می‌توانیم بایداستفاده کنیم که این حرف را بزنیم. اما چه کسانی باید بروند؟ در جنگ تحمیلی زن و بچه مردم که به جهبه نرفتند. همه اجازه نداشتند در میدان جنگ باشند و حفاظت نیاز بود؛ این یعنی حضور هوشمندانه.

عـلی اصلان شهلا - آی‌تی‌من-  روز گذشته در گزارش مفصلی و در گفت‌وگو با کارشناسان و مدیران زرین‌پال و علی‌بابا، از حمله گسترده DDoS به کسب و کارهای داخلی نوشتیم. اما تفاوت این حمله با حملات پیشین این بود که نه تنها منشا داخلی داشت که برای این حملات از تعداد بسیار زیادی از IPهای ایرانی استفاده می‌شد. معنی این حرف این است که بخش مهمی از دستگاه‌های موبایل و کامپیوتر ایرانی‌ها براثر نصب یک بدافزار، آلوده شده و تبدیل به زامبی‌هایی شده‌اند که با دستور یک گروه هکری، برای حمله به کسب و کارها، یا در آینده هر هدف دیگری، می‌توانند استفاده شوند.
در آن گزارش و براساس تحلیل کارشناسان نتیجه گرفتیم که تنها برنامه‌ای که اخیرا و به طور گسترده در موبایل‌ها و کامپیوترهای ایرانی ها نصب شده، ابزارهای دورزدن فیلترینگ تلگرام از قبیل فیلترشکن‌ها و پوسته‌های فارسی بوده است. در این گزارش امیر ناظمی رییس سازمان فناوری اطلاعات این نتیجه‌گیری را رد نمی‌کند اما با این حال می‌گوید مرکز ماهر در حال بررسی‌های بیشتر است. از سوی دیگر سجاد بنابی عضو هیات مدیره شرکت زیرساخت می‌گوید در حالی که روی Gateway اینترنت بین‌الملل سرویس DDoS Protection نصب شده اما چنین سرویسی روی شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد تا بخش خصوصی بتواند در این حوزه فعال شود.
 
دستگاه‌های ایرانی زامبی شدند
امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری اطلاعات می‌گوید نوع و حجم حملات DDoS نسبت به گذشته در حملات اخیر تغییر کرده است. وی به خبرنگار فناوران گفت: فرضیه نخست در ابتدا این بود که حملات DDoS مثل سایر حملاتی که معمول است، به صورت هدفمند به یک کسب و کار صورت می‌گیرد. این حملات معمولا از یک رنج IP و از خارج از مشور انجام می‌گیرد.
وی ادامه داد: اما از آنجا که تعداد IPهای استفاده شده برای حملات DDoS بسیار زیاد است فرضه دوم و ظن قوی‌تر ما این است که بر اثر آلودگی ایجاد شده توسط یک اپلیکیشن، موبایل‌ها و کامپیوترهایی تبدیل به زامبی شده و به کسب و کارها حمله می‌کنند.
ناظمی در پاسخ به این سوال که ممکن است این بدافزار به عنوان فیلترشکن یا پوسته‌های فارسی تلگرام به صورت گسترده در موبایل‌ها و کامپیوترها توزیع شده باشند گفت: بله این موضوع یکی از احتمالات است ولی در حال بررسی‌های بیشتر و آماده کردن گزارشات تکمیلی هستیم.
رییس سازمان فناوری اطلاعات با بیان این که تاکنون دو کسب و کار به طور جدی مورد حمله قرار گرفته‌اند گفت: حدس زدیم که برخی دیگر از کسب و کارها به عنوان مقاصد بعدی مورد حمله قرار بگیرند و در این خصوص پیشگیری‌های لازم را انجام داده‌ایم.
وی در پاسخ به این سوال که چقدر این پیشگیری می‌تواند موثر باشد گفت: به هر حال این موضوعات به شبکه فشار می‌آرود و فعلا کنترل شده است. در هفته‌های گذشته نیز ما برای این که تشنجی در جامعه به وجود نیاید از رسانه‌ای کردن موضوع خودداری کردیم و خوشبختانه اکنون با شرایط بهتری به مقابله با این حملات پرداخته‌ایم.
معاون وزیر ارتباطات با بیان این که کسب و کارهایی که هدف قراره گرفتند کسب و کارهای بزرگی بوده و خوشبختانه با روال معمول امنیتی آشنا بودند گفت: هرکدام از کسب و کارهایی که مورد هدف قرار گرفتند فورا موضوع را به مرکز ماهر اعلام کنند. خوشبختانه با هماهنگی‌هایی که تا امروز صورت گرفته، این حملات مدیریت شده و حداقل کاربران چندان متوجه آن نشده‌اند.
ناظمی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد چه تعداد دستگاه کاربران ایرانی تبدیل به زامبی شده‌اند گفت: تعداد رنج IPها بسیار بالاست و از آنجا که بیشترین IPها متعلق به اپراتورهای موبایل است، به نظر می‌رسد این آلودگی از طریق یک اپلیکیشن روی موبایل صورت گرفته است.

 
بخش خصوصی سرویس DDoS Protection بدهد
سجاد بنابی عضو هیات مدیره شرکت زیرساخت در پاسخ به فناوران درباره این که آیا سرویس‌ DDoS Protection روی اینترنت ایران فعال است توضیح داد: بله براساس قانون روی Gateway اینترنت بین‌الملل این سرویس وجود دارد. علاوه بر این لینک‌هایی وجود دارد که از حفاظت بهتری برخوردارند و در هنگام حمله اخیر نیز با جابه‌جایی لینک‌ها، جلو حملات DDoS از خارج از کشور را گرفتیم.
وی با بیان این که در حملات اخیر تنها 24 ساعت حمله از خارج از کشور صورت گرفته و مابقی منشا داخلی دارد گفت: زیرساخت آمادگی این را دارد که روی شبکه ملی اطلاعات نیز سرویس DDoS Protection را راه‌اندازی کند. در داخل کشور عملا یک کسب و کار است و برخی FCPها هم همین الان اینترنت Protected با تعرفه گران‌تر از اینترنت معمولی ارایه می‌دهند. زیرساخت برای این که با بخش خصوصی رقابت نکند وارد حوزه Protection داخلی نشده است.
بنابی ادامه داد: اگر حاکمیت تشخیص دهد بخش خصوصی توان فعالیت در حوزه DDoS Protection را ندارد شرکت زیرساخت آماده سرمایه‌گذاری در این حوزه را دارد. ولی تا امروز حاکمیت چنین نظری را نداشته و ما هم تا امروز ابا داشتیم این پیشنهاد را بدهیم، چرا که DDoS Protection تجارت سودآوری است.

عضو هیات مدیره شرکت زیرساخت در پاسخ به این سوال که با توجه به این که گفته می‌شود بیشتر حملات از IPهای اپراتورها بوده آیا می‌توان نتیجه گرفت که دستگاه‌های آلوده شده روی شبکه موبایل هستند گفت: بیشتر پهنای باند کشور با توجه به کیفیت اینترنت موبایل، روی این شبکه است و خیلی‌ها در خانه‌شان از سیم‌کارت برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کنند.

در همین رابطه: حمله گسترده هکری از ایران به کسب‌وکارهای داخلی

علی اصلان شهلا - حملات DDoS یا Distributed Denial of Service، یکی از رایج ترین و قدیمی ترین نوع از حملات هکری در دنیا محسوب می شود. در این نوع حمله، حجم زیادی تقاضای کاذب به سمت سرور هدف یا قربانی صادر می شود که در نهایت باعث کندی و حتی از کار افتادن سرور می شود.

این حملات عموما از سمت خارج از کشور انجام می شود چرا که در صورت حمله از داخل، امکان شناسایی فرد مهاجم وجود دارد. در چند هفته اخیر اما برخی کسب و کارهای ایرانی زیر شدیدترین حملات DDoS بوده اند با این تفاوت که بخش مهمی از حملات، برخلاف روال مرسوم نه از خارج کشور که از داخل کشور و از سمت دستگاه های صدها هزار و حتی میلیون ها ایرانی انجام شده است.

در این گزارش در گفت وگو با مصطفی امیری مدیرعامل زرین پال و مسعود طباطبایی مدیر ارشد اجرایی علی بابا، دو سرویسی که تحت حملات شدید بوده اند، و همچنین جعفر محمدی عضو هیات مدیره سازمان نصر تهران، به بررسی و تحلیل این نوع حملات پرداخته ایم. بررسی کارشناسان و کسب و کارها نشان می دهد حجم بزرگ آلودگی، ناشی از نصب گسترده ابزارهای موسوم به دورزدن فیلتر تلگرام، از قبیل پوسته های فارسی و یا فیلترشکن ها بوده است. به این ترتیب میلیون ها کاربر آلوده ایرانی، به مانند زامبی هایی بی خبر از همه جا، حالا در اختیار گروه های هکری هستند تا به اهداف داخلی و در آینده حتی به اهداف خارجی حمله کنند. موضوعی که می تواند عوارض و بحران های بزرگی را برای کشور به همراه داشته باشد.

 تنوع و گستردگی زیاد حملات
زرین‌پال یکی از کسب و کارهایی است که در هفته‌های گذشته متحمل حملات شدیدی بوده است. مصطفی امیری ‌موسس و مدیرعامل زرین‌پال در این باره توضیح می‌دهد: حملات DDoS از 4 هفته پیش آغاز شد و حجم حملات رفته‌رفته افزایش یافت. البته فرد مهاجم نیز به طور مرتب با ما از طریق تلگرام در تماس است و جملات تهدید‌آمیز می‌گوید و درخواست باج می‌کند.
وی ادامه داد: کسی که این حملات را ترتیب داده روز اول درخواست یک بیت‌کوین کرد و تا امروز این درخواست به 5 بیت‌کوین رسیده است. البته از آنجا که حملات DDoS در این حجم و گستردگی و تنوع، هزینه‌بردار است، کار یک شخص نیست و قطعا از جایی تامین مالی می‌شود. 
امیری با بیان این که تجهیزات خود را برای مقابله با این تهدیدات ارتقا داده‌ایم گفت: دو هفته پیش حجم حملات DDos به 25 گیگابیت در ثانیه رسید، این در حالی است که پهنای باند یک دیتاسنتر مجهز در ایران 8 گیگابیت است. با این میزان از حجم حمله، به مدلی با مرکز ماهر دست یافتیم که اجازه بدهند پیش از آن که ترافیک خارج از کشور وارد شوند، ما از یک سرویس خارجی DDoS Protection استفاده کنیم که عملا این موضوع حجم بزرگی از حملات را کنترل کرد. مدیرعامل زرین‌پال ادامه داد: اما رفته‌رفته حجم و نوع حملات تغییر کرد. برای مثال یکی از حملات نزدیک، از 45 هزار IP ایرانی که عموما استفاده‌کننده اینترنت همراه‌اول، ایرانسل و رایتل بودند انجام شد که این بدان معنی است که یک بدافزار موبایل‌های مردم را آلوده کرده و از سمت آنها این حملات را انجام می‌دهد. با توجه به این که این اپراتورها IP اختصاصی در اختیار مشترکان نمی‌گذارند، می‌توان تخمین زد که حجم گوشی‌های آلوده شده، حداقل 10 برابر تعداد آی‌پی‌هاست.
وی با بیان این که احتمالا در ماه‌های آینده بحران‌های بزرگی پیش رو خواهد بود گفت: یک بدافزاری توسعه داده‌شده و روی موبایل‌های ایرانی‌ها به تعداد بسیار زیادی نصب شده است. اکنون حجم حملات خارجی به 40 گیگابیت در ثانیه و حجم حملات داخلی به 4 گیگابیت در ثانیه رسیده که ادامه این موضوع می‌تواند به زیرساخت‌ها صدمات جدی بزند.
امیری با بیان این برای مقابله با حملات با منشا داخلی بخشی از این حملات را به زیرساخت‌های ابرآروان منتقل کردیم گفت: متاسفانه این حجم و نوع از حملات در کار آنها نیز اختلال ایجاد کرده است. در واقع این حملات یک زنگ خطر بزرگ است و باید فکر علاج باشیم. به ویژه آن که ممکن است دستگاه‌های آلوده برای حمله به کشورهای دیگر استفاده شود که تبعات سنگینی برای کشورمان خواهد داشت.
وی با بیان این که چند برابر باجی که فرد مهاجم درخواست کرده برای مقابله هزینه کرده‌ایم گفت: باید برای مقابله با این باج‌افزار فکری فوری و اساسی کرد.

 40 روز زیر بارحمله
مسعود طباطبایی مدیر ارشد اجرایی علی بابا نیز در گفت‌وگو با فناوران با بیان این که در 40 روز گذشته زیربار حمله بوده‌اند گفت: حملات DDoS برای علی بابا اتفاق جدیدی نیست ولی این حجم و نوع حملات کاملا متمایز از تمامی حملات پیشین است.
وی با بیان این که فرد مهاجم در ایمیل با ما در ارتباط است گفت: او دانش بسیار خوبی دارد و در روز اول خواستار 6/0 بیت‌کوین باج بود که امروز این میزان به 10 بیت‌کوین رسیده است.
طباطبایی با بیان این که حملات در لایه‌های مختلف شبکه انجام شده و تنوع زیادی دارد گفت: یکی از حدس‌های ما این بود که این حملات کار رقباست چرا که حملات نوع اول و دوم هزینه‌بردار است. به علاوه این که فرد مهاجم به ما گفت اگر باج را پرداخت کنیم حاضر است به دو تا سرویس دیگر به درخواست ما حمله کند. ما به او گفتیم حاضریم برای مشاوره جهت تقویت سیستم‌های امنیتی پول بدهیم ولی حاضر به پرداخت باج نیستیم که خیلی عصبانی شد و فشار زیادی روی دیتاسنتر ما آورد که خوشبختانه با همکاری دوستان  در دیتاسنتر میزبان این مساله حل
 شد.
مدیر ارشد علی‌بابا با بیان این که مدتی از حجم حملات کاسته شد گفت: یک روز از 4 صبح حملات دوباره افزایش یافت و او ساعت 5 صبح ایمیل زد که یک هفته‌ای یک سفارش دیگر داشته و درگیر بوده و حالا دوباره برگشته و با لحنی عصبی از ما خواست «گدابازی» در نیاوریم و باج را پرداخت کنیم!
وی با بیان این که پیگیری‌ها با مرکز ماهر انجام شده ولی هنوز اتفاق خارق‌العاده‌ای در مقابله با این حملات نشده است گفت: شاید اگر با کسب‌وکارهایی که دچار این حملات شده‌اند متحد شویم بتوان کاری برای مقابله با این حملات انجام داد.

 لشگر زامبی‌ها در راهند
جعفر محمدی کارشناس فناوری اطلاعات و عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز با تایید این که در هفته‌های گذشته شاهد حملات گسترده DDoS به برخی کسب و کارهای داخلی بوده‌ایم گفت: این حملات معمولا از خارج از کشور اتفاق می‌افتد که با استفاده از سرویس DDoS Protection بییش از 60 تا 90 درصد این حملات شناسایی می‌شود، با این حال اگر حجم حملات از سمت خارج بسیار بزرگ باشد، همان درصد باقی‌مانده هم می‌تواند دردسرساز شود.
وی ادامه داد: این حملات عمدتا از خارج از کشور انجام می‌شد چرا که اگر در داخل کشور انجام شود،  به راحتی قابل شناسایی است و با فرد مهاجم سریعا برخورد می‌شود. اما اتفاقی که اخیرا افتاده این است که حملات نه از سمت یک رنج IP مشخص که از سمت صدها هزار و شاید حتی میلیون‌ها کاربر داخلی صورت می‌گیرد و این درحالی است که خود کاربر روحش خبردار نیست که از دستگاه موبایل یا کامپیوترش برای حملات استفاده شده و خود شخص هم به نوعی قربانی است.
عضو هیات مدیره سازمان نصر با بیان این که این حجم از آلودگی موبایل‌ها اخیرا اتفاق افتاده است گفت: بات‌نت‌ها برای حمله باید در قالب نرم‌افزارهایی روی سیستم نصب شوند که کنترل دسترسی به اینترنت را داشته باشند. شواهد نشان می‌دهد با توجه به فیلتر تلگرام، تنها برنامه‌هایی که به صورت گسترده روی سیستم میلیون‌ها ایرانی نصب شده‌اند، نرم‌افزارهای دورزدن فیلترینگ و فیلترشکن‌ها هستند. به ویژه آنکه این حملات از یک دیتاسنتر مشخص و یا یک مرجع نیست و از این‌رو شناسایی حمله‌کنندگان بسیار پیچیده و تعدادشان بسیار زیاد است. 
وی با بیان این که این حملات می‌تواند به شدت گسترش یابد گفت: ممکن است دستگاه‌های زیادی الوده شده باشند ولی گروه‌های هکری هنوز دستور حمله را صادر نکرده‌اند و فعلا به صورت خاموش در دستگاه‌های کاربران حضور دارند. درواقع این دستگاه‌ها به زامبی‌هایی تبدیل شده‌اند که هر لحظه ممکن است برای حمله به یک هدف از آنها به طور گسترده استفاده شود. محمدی با بیان این که ممکن است حمله‌کنندگان از دستگاه‌های کاربران ایرانی برای حمله به یک هدف خارجی استفاده کنند گفت: در این صورت تبعات سنگین بین‌المللی در انتظار کشور خواهد بود. 
وی با بیان این که یک زمانی کارشناسان به خاطر همین تهدیدات، علیه فیلتر تلگرام موضع می‌گرفتند اما به حمایت از پیام‌رسان خارجی متهم می‌شدند گفت: با کمی آینده‌نگری قابل پیش‌بینی بود که فیلتر تلگرام چه عواقبی می‌تواند داشته باشد، اما دوستان به این تصمیم اصرار داشته و آن را عملی کردند.  اتفاقی که عمدا یا سهوا، تبعات و بحران‌های جدی می‌تواند برای فضای مجازی کشور و کسب و کارهای اینترنتی دربر داشته باشد. (منبع:فناوران)

در همین رابطه: استفاده گسترده از IPهای ایرانی در حملات اخیر هکری

ایرنا- رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات فرماندهی انتظامی استان همدان شبکه اجتماعی تلگرام را ام الفتنه توصیف کرد و گفت: پس از فیلتر تلگرام استفاده از فیلترشکن ها افزایش و هدایت افراد به برخی از سایت ها، برای قشر جوان معضلی شده است.

سرهنگ فیروز سرخوش نهاد روز یکشنبه در آیین تجلیل از معتمدان پلیس بیان کرد: فیلتر تلگرام جرائم و مزاحمت ها در فضای مجازی را به یک پنجم کاهش داد.
وی اظهار داشت: تلگرام و اینستاگرام 2 شبکه اجتماعی پرطرفدار ایرانی ها بوده و هم اینک 24 میلیون ایرانی در اینستاگرام عضو هستند.
رییس پلیس فتا همدان اضافه کرد: در اینستاگرام فعالیت های سیاسی وجود ندارد چرا که افراد عضو این شبکه اجتماعی شناخته شده هستند.
سرهنگ سرخوش نهاد افزود: سلبریتی ها نمی توانند در اینستاگرام مطلب کذبی بیان کنند چراکه در صورت بیان هر مطلبی باید نسبت به ثابت کردن آن نیز پاسخگو باشند.
وی اظهار داشت: اما در تلگرام با توجه به راه اندازی کانال، هویت افراد پنهان می ماند و هر مطلبی را می توان در اینگونه کانال ها منتشر کرد.
رییس پلیس فتا همدان توضیح داد: دشمنان با بهره گیری از «وب یک»، کانال یک طرفه را طراحی کردند که هویت افراد در آن پنهان است.
سرهنگ سرخوش نهاد مثال زد: در پرونده ای یک پسر 16 ساله کانال تلگرامی با 200 هزار عضو فعال داشت که چند تن از اساتید دانشگاه و افرادی با مدرک دکترای همدان نیز در آن عضو بودند.
وی ادامه داد: این اساتید بر این باور بودند که یک مغز متفکر پشت صحنه این کانال است در حالیکه یک پسر 16 ساله با کپی برداری مطالب را در این کانال منتشر می کرد.
رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات انتظامی همدان تصریح کرد: منافقان با بهره گیری از فضای تلگرام با لباس میش وارد میدان شدند و اقدام به ایجاد کانال های تلگرامی برای اصناف، بازاریان، معلمان و رانندگان کامیون ها کردند.
وی یادآوری کرد: پنج گروه و کانال برای صنف کامیون داران دایر شده بود که پس از جستجوی ادمین کانال ها مشخص شد که این کانال ها از کشور آلبانی مرکز فعالیت منافقان مدیریت می شود.
رییس پلیس فتا همدان اینترنت را رسانه اول جهان دانست و بیان کرد: دشمنان با وجود تحریم دارویی کشور اما هیچگاه برای تحریم اینترنت اقدامی نکردند و رایگان در اختیار کشور قرار دادند.
سرهنگ سرخوش نهاد افزود: همچنین دشمنان سعی دارند اینترنت را با به روزترین وسایل از جمله امواج رادیویی، پهباد فیسبوک، اینترنت چمدانی و دیگر ابزار و طرح ها به صورت آزاد و رایگان به دست ایرانی ها برسانند.
وی با بیان اینکه 63 میلیون گوشی تلفن هوشمند در دست مردم کشور وجود دارد اضافه کرد: دشمن با استفاده از مکان نما (جی پی اس)، ابزار خرید، محل سکونت و رفتن و آمد افراد و حتی زمان خواب مردم را رصد می کند.
رییس پلیس فتا همدان مثال زد: اگر عکس یک خودرو برای چهار تن توسط ایمیل با استفاده از یاهو و جی میل شخصی ارسال شود بعد از مدت کوتاهی تبلیغ این خودرو به ایمیل شما ارسال می شود.
سرهنگ سرخوش نهاد اظهار داشت: 400 میلیون کارت بانکی در اختیار مردم است که تنها یک تا 2 درصد از دارندگان این کارت ها از فیشینگ اطلاع دارند.
وی ادامه داد: شمار افراد مطلع از دسکتاپ فیشینگ، اسکیمر و دیگر بد افزاها بسیار کمتر است و حتی برخی سواد لازم برای انجام تراکنش بانکی ندارند.
رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات انتظامی همدان گفت: 130 میلیون سیم کارت در دست مردم وجود دارد که 30 میلیون از این تعداد بی نام، دو نام و چند نام هستند.
سرهنگ سرخوش افزود: برخی شهروندان هنگام تبادلات مالی بدون دیدن فرد تنها به داشتن شماره تماس اکتفا و اعتماد کرده و وجه درخواستی را واریز می کنند.

نادر نینوایی - این روزها حرف فیلتر اینستاگرام بارها مطرح شده است، اما فارغ از موفق یا ناموفق بودن فیلترینگ اینستاگرام در این مطلب سعی کرده‌ایم با بررسی پرطرفدارترین صفحات این شبکه اجتماعی در میان کاربران ایرانی ببینیم در صورت فیلتر شدن اینستاگرام در ایران اصولا چه اتفاقی می‌افتد.

تعداد کاربران اینستاگرام در ایران به‌طور دقیق مشخص نیست، اما در یکی از مارکت‌های اندرویدی ایرانی 21 میلیون مرتبه این اپ دانلود شده که با احتساب کسانی که اپلیکیشن iOS آن را در اختیار دارند و نیز کسانی که شاید از گوگل‌پلی یا سایر منابع آن را دانلود کرده باشند، حد‌اقل 25 میلیون کاربر اینستاگرام در ایران برآورد می‌شود که این میزان تقریبا نصف تعداد کاربران تلگرام در کشور است.

**وقتی همچنان عمده 45 میلیون کاربر ایرانی تلگرام با کمک فیلترشکن یا دیگر ابزار از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند و در شرایطی که کاربران ایرانی فیس‌بوک و توییتر نیز از طریق فیلترشکن به این شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، به نظر می‌رسد فیلترینگ اینستاگرام تاثیر چندانی بر افزایش استفاده از فیلترشکن نخواهد داشت و در واقع آب از سر کاربران گذشته و دوره فیلترینگ‌درمانی به سر رسیده است.**

در این مطلب سعی می‌کنیم ضمن بررسی پرطرفدارترین صفحات ایرانی اینستاگرام و ارایه تحلیلی بر جنس مخاطب اینستاگرام در کشور، نگاهی به خرید و فروش کالا و خدمات بر بستر آن و نیز هزینه‌هایی که به منظور تبلیغات بر بستر صفحات سلبریتی‌ها و پیج‌های شناخته‌شده ایرانی در اینستاگرام وجود دارد، بپردازیم.

اینستاگرام زمین بازی سلبریتی‌ها

مهناز افشار، رامبد جوان و بهنوش بختیاری به ترتیب با 8.1، 7.6 و 7 میلیون فالوئر، پرطرفدارترین صفحات ایرانی را در اینستاگرام دارند.

از 20 صفحه اینستاگرام ایرانی پرطرفدار اما 19 مورد مربوط به سلبریتی‌ها بوده و فقط یک مورد به یک صفحه مرتبط با موسیقی تعلق دارد. در این میان شش مورد از صفحات پرطرفدار مربوط به خوانندگان ایرانی است و دو مورد باقی‌مانده نیز مربوط به صفحات شخصی علی دایی و علی کریمی دو پیشکسوت فوتبالی است.

نگاهی به دیگر صفحات پرطرفدار در ایران مشخص می‌کند صفحات مربوط به اینفلوئنسرها، صفحات طرفداری یا اطلاع‌رسانی برنامه‌های تلویزیونی، بهداشت و زیبایی، سرگرمی، مد و زیبایی و صفحات سخنرانان و مدرسان انگیزشی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین مروری گذرا به پرطرفدارترین صفحات اینستاگرام ایرانی مشخص می‌کند در کشور ما نیز همچون سایر نقاط دنیا اینستاگرام بیش از آنکه جنبه اطلاع‌رسانی یا آموزشی داشته باشد کارکرد سرگرمی و تفریحی دارد. درواقع نگاه کاربران به اینستاگرام بیشتر معطوف به صحبت‌های مطرح‌شده توسط سلبریتی‌ها و به‌خصوص بازیگران است و پس از آن نیز نیم‌نگاهی به مسایلی همچون مد و زیبایی دارند.

موضوعات پرطرفدار در اینستاگرام

نگاهی کلی به صفحات پرطرفدار اینستاگرام در ایران مشخص می‌کند که به‌طور کلی هر صفحه‌ای که در حوزه مسایل مرتبط با خانم‌ها فعالیت کند، با تعداد دنبال‌کنندگان بیشتری نسبت به صفحات مرتبط با مردان ر‌وبه‌رو خواهد شد. درواقع به نظر می‌رسد در مجموع خانم‌ها بیشتر از آقایان از اینستاگرام استفاده می‌کنند و در نتیجه مشتری‌های خانم بیشتری در اینستاگرام وجود دارند؛ از صفحات مخصوص لباس و مزون بگیرید تا زیورآلات و جواهر همه و همه بیشتر فالوئرهایشان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.

جالب است بدانید در بسیاری از مواقع حتی مشتریان صفحات لباس‌های مردانه نیز خانم‌ها هستند. یکی از فعالان اینستاگرامی در زمینه فروش پوشاک در این خصوص معتقد است: در مجموع بسیاری از خانم‌ها سلیقه آقایان در خرید لباس را قبول ندارند و اگر به بوتیک‌های مردانه شهر هم بروید، تعداد خریداران خانم آنها بیشتر است. وی اضافه می‌کند این ماجرا دقیقا در مورد اینستاگرام هم صدق می‌کند و خانم‌ها هیچ اعتمادی به سلیقه آقایان ندارند و ترجیح می‌دهند خودشان برای آنها از صفحات اینستاگرامی خرید کنند.

در مجموع اما بیشتر صفحات مورد علاقه خانم‌ها به مباحثی مثل مد و زیبایی، رموز خانه‌داری، بچه‌داری، آشپزی و صفحات بازیگران مربوط می‌شود و در مقابل مردان ایرانی نیز بیشتر دنبال‌کننده ورزشکاران، مد و لباس و مطالب سرگرمی‌محور هستند.

کسب‌و‌کار مجازی بر بستر اینستاگرام

هرچند کسب‌و‌کارهای شکل‌گرفته بر بستر اینستاگرام به سبب آنکه نمی‌توانند نماد اعتماد الکترونیکی برای صفحاتشان از وزارت صمت دریافت کنند قانونا مورد تایید نیستند، اما نگاهی به حجم بالای خرید و فروش اینترنتی کالا و هزینه‌های تبلیغات بر بستر آنها گویای این است که کار و بار بسیاری با استفاده از اینستاگرام در ایران سکه شده است.

در مورد تبلیغات در اینستاگرام تعداد فالوئرها، لایک‌خوردن پست‌ها و بازدیدهای استوری‌ها تعیین‌کننده اصلی قیمت تبلیغات در پیج‌های اینستاگرامی است.

تبلیغات مرتبط با رستوران‌ها این روزها بسیار رایج است و البته برخی نیز با نام taster یا چشنده غذا خود را معرفی کرده و با جمع کردن تعداد بالایی فالوئر مشغول به خوردن و معرفی و تبلیغ غذاخوری‌ها شده‌اند. تبلیغات مرتبط با فشن و زیبایی نیز این روزها طرفداران زیادی دارد و البته فروش پوشاک نیز رایج است و بسیاری از مغازه‌ها از اینستاگرام به عنوان وسیله‌ای برای فروش پوشاک استفاده می‌کنند. در کنار تمام اینها خرید و فروش فالوئر، لایک و صفحات پرفالوئر نیز از دیگر تجارت‌های رایج بر بستر اینستاگرام است. یکی از صفحات ایرانی مخصوص فروش فالوئر در ایران بابت فروش هزار فالوئر، 350هزار تومان پول می‌گیرد.

در این میان افرادی نیز هستند که پیج‌هایی به نام‌های مختلف دخترانه ساخته و با انتشار عکس‌های خصوصی دزدیده‌شده از خانم‌ها، فالوئرهای پیج را افزایش می‌دهند و وقتی تعداد فالوئرها به تعداد مشخصی رسید اقدام به فروش آن می‌کنند. در این سبک پیج‌ها معمولا پیامی در بالای صفحه نوشته شده که اگر تمایل به خرید این صفحه دارید پیام دهید.

براساس برخی گزارش‌ها صفحات ایرانی که در اینستاگرام فروخته می‌شوند، از ۵۰ هزار تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. درواقع این بازار به اندازه‌ای فشرده و نفس‌گیر شده که شرکت‌های مختلفی برای فروش تخصصی صفحات اینستاگرامی به راه افتاده‌اند و رقابت شدیدی میان آنها حکم‌فرما است.

از این موضوع که بگذریم، اینفلوئنسرهای ایرانی نیز درآمدهای باورنکردنی از اینستاگرام دارند. برای مثال هزینه تبلیغات ویدیویی در صفحات چند اینفلوئنسر که خود را طنزپرداز معرفی کرده‌اند و حدود 1 تا 2 میلیون فالوئر دارند، بین 6 تا 8 میلیون تومان است.

**یک ورزشکار رزمی که فقط 650 هزار فالوئر دارد نیز براساس برخی از گزارش‌ها برای تبلیغات ویدیویی 16 میلیون تومان پول درخواست می‌کند. البته باتوجه به قیمت‌هایی که توسط سایر ورزشکاران با تعداد فالوئرهای کمتر اعلام شده، این نرخ نیز چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. یکی دیگر از کسانی که در زمینه طراحی دکور منزل عکس‌هایی را در اینستاگرام منتشر می‌کند و فقط 237 هزار فالوئر دارد هم برای تبلیغات در صفحه‌اش 5 میلیون تومان می‌گیرد.**

فراموش نکنیم که برخی صفحات با تعداد فالوئرهای بسیار کمتر از موارد ذکر شده نیز هستند که اقدام به دریافت تبلیغ و انتشار آن می‌کنند که در چنین مواردی خود محصول تبلیغ‌شده برای مثال کفش، پوشاک یا محصول آرایشی به عنوان اشانتیون به تبلیغ‌کننده ارایه می‌شود.

از سوی دیگر برخی افراد نیز به واسطه‌هایی بین چهره‌های مشهوری مثل بازیگران و فوتبالیست‌ها تبدیل شده‌اند و با بردن این چهره‌های شناخته‌شده به فروشگاه‌هایی که از آنها تبلیغ می‌گیرند و انتشار عکس آنها در پیج‌های این فروشگاه‌ها درآمدهای آنچنانی کسب کرده و البته مبالغ هنگفتی نیز از طرف فروشگاه‌ها به چهره‌های مشهور پرداخت می‌شود.

جمع‌بندی

باتوجه به رقم‌های بسیار بالایی که برای تبلیغات و فروش محصولات در اینستاگرام هزینه می‌شود، به نظر می‌رسد حتی در صورت فیلتر شدن این شبکه اجتماعی کسانی که به درآمدهای آنچنانی بر بستر آن رسیده‌اند همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

این موضوع به این معنی است که کماکان محتوای مورد نظر مخاطب ایرانی بر بستر اینستاگرام ارایه خواهد شد. از سوی دیگر باتوجه به اینکه بسیاری از کاربران برای اتصال به تلگرام، فیس‌بوک و توییتر اقدام به استفاده از فیلترشکن کرده‌اند، حالا دیگر به‌خوبی راه و چاه استفاده از فیلترشکن را آموخته‌اند و به هر روی به این شبکه اجتماعی متصل خواهند شد.

از سوی دیگر، سفارش‌دهندگان تبلیغات نیز به سبب آنکه همچنان جمع انبوهی از ایرانیان مشتری این شبکه‌ اجتماعی هستند به سفارش تبلیغ و چرخاندن چرخ اقتصاد شکل‌گرفته ادامه خواهند داد. با این تفاسیر باید گفت اقتصاد عظیمی که بر بستر اینستاگرام برای ایرانیان ایجاد شده به‌هیچ‌وجه با فیلترینگ متوقف نخواهد شد و اینستاگرام حالا‌حالاها میهمان‌ خانه‌های ایرانیان خواهد بود.

**خلاصه سخن اینکه به واسطه آنچه ذکر شد، دیگر اتکای صرف به فیلترینگ، اثر قبلی خود را از دست داده و سود و زیانی از بابت فیلترینگ یا عدم فیلترینگ اینستاگرام رخ نداده و در نتیجه آب از آب تکان نخواهد خورد.**

بررسی‌های آماری همشهری نشان می‌دهد، گسترش فیلترینگ مافیای فروش فیلترشکن در کشور را به‌وجود آورده که ماهانه گردش مالی ۵۰ تا ۷۵میلیارد تومانی دارد

گسترش فیلترینگ راهکاری بود که طرفدارانش از همان ابتدا می‌گفتند با انگیزه کاهش گسترش بی‌اخلاقی در فضای مجازی صورت می‌گیرد و نتیجه‌های مثبتی خواهد داشت.
برای اطمینان از اینکه چنین راهکاری نتیجه می‌دهد، در دستور فیلتر تلگرام تأکید شده بود، فیلترشکن‌ها هم باید فیلتر شوند؛ دستوری که‌ انجام‌دادن آن از نظر فنی غیرممکن بود و برای مدتی، اینترنت کشور را دچار اختلال‌های جدی کرد. این‌روزها، حدود 10‌ماه بعد از آغاز فیلترینگ تلگرام- پرتعدادترین شبکه اجتماعی ایرانیان- در حالی صحبت از فیلترینگ اینستاگرام، دومین شبکه پرطرفدار ایران به میان آمده که وجود یک شبکه عظیم و قدرتمند تجارت فیلترشکن در کشور بر هیچ‌کسی پوشیده نیست.
شما با جست‌وجوی ساده در گوگل می‌توانید به سایت‌هایی برسید که با درگاه بانکی و خیلی راحت به شما وی‌پی‌ان و فیلترشکن می‌فروشند و بدون مشکلی سال‌هاست به کارشان ادامه می‌دهند. هیچ‌کس نمی‌داند در پشت پرده این تجارت میلیاردی چه کسانی هستند اما بدون فیلترینگ شبکه‌های مهم اجتماعی عملا چنین بازاری به‌وجود نمی‌آمد.
همشهری ضمن گفت‌وگو با کارشناسان و رصد آنچه در این فضا می‌گذرد، سعی در توصیف این فضا دارد.
پیدا‌کردن آمار دقیق از تعداد کاربران فیلترشکن در ایران از نظر فنی اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. پرسش و پاسخ همشهری از مقام‌های وزارت ارتباطات طی روزهای گذشته در این رابطه به نتیجه‌ای مشخص نرسید. هیچ‌کدام از مقام‌های وزارت ارتباطات حاضر به ارائه آماری در این رابطه نشدند و آن را محرمانه دانستند.
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که اپراتورها با استفاده از روش‌هایی که مبتنی بر میزان مصرف داده کاربران است، می‌توانند حدود آمار کسانی که با فیلترشکن در فضای مجازی حضور دارند را تخمین بزنند. تماس‌های همشهری با وزارت ارتباطات دراین‌باره به نتیجه نرسیده و به‌نظر می‌رسد، مسئولان این وزارتخانه تمایلی ندارند به موضوع فیلترشکن‌ها وارد شوند؛ به همین دلیل، همشهری با توسل به آمارهای رسمی رگولاتوری ایران و برخی آمارهای جهانی از تعداد کاربران اینترنت کشور، آمار کسانی که از فیلترشکن‌ استفاده می‌کنند را تخمین زده است.
بر این اساس، آنطور که رگولاتوری ایران آمار داده، در حال حاضر 72میلیون و 941هزار کاربر اینترنت پهن‌باند در کشور فعال هستند که از آن تعداد حدود 60میلیون نفر به اینترنت پرسرعت موبایل (3G و 4G)‌دسترسی دارند. از آنجایی که برای استفاده از این اینترنت، کاربر باید تلفن همراه هوشمند در اختیار داشته باشد، می‌توان حدس زد که تعداد قابل‌توجهی از این افراد روی تلفن‌های همراه‌شان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. برای اطمینان از حدود این کاربران، می‌توان به یک آمار جهانی «وی‌آر‌سوشال» و «هودسوییت» مراجعه کرد. بر این اساس، در ایران دست‌کم 40میلیون کاربر موبایل در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند.
محمدجواد آذری‌جهرمی مدتی پیش گفته بود 42 تا 45میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی در کشور فعال هستند که آن آمار جهانی را تأیید می‌کند. از آنجایی که تقریبا تمام شبکه‌های اجتماعی جهانی (به جز اینستاگرام)‌در ایران فیلتر هستند، با تقریب خوبی می‌توان ادعا کرد که تقریبا تمام این افراد در تلفن‌های همراه‌شان از فیلترشکن استفاده می‌کنند. گفت‌وگوی همشهری با یکی از مقام‌های آگاه فعال در حوزه صنعت موبایل و اینترنت نشان می‌دهد، اینکه گفته شود از هر 8کاربر، یک نفر از فیلترشکن‌های غیررایگان استفاده می‌کند، دور از ذهن نیست و تخمین درستی به‌حساب می‌آید.تخمین همشهری  به صورت حداقلی هزینه ماهانه 50 میلیارد تومان است.

حساب‌و‌کتاب حداقلی
 با این حساب، اگر تعداد کاربران موبایلی دارای فیلترشکن را در پایین‌ترین حد آن یعنی 40میلیون نفر درنظر بگیریم، می‌توان گفت دست‌کم 5میلیون کاربر از فیلترشکن‌های پولی و غیررایگان استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، بررسی‌های همشهری از فروشندگان وی‌پی‌ان در کشور نشان می‌دهد، هزینه‌ اشتراک ماهانه نرم‌افزارهای ضدفیلتر اینترنت بین 5 تا 18هزار تومان است. اگر قیمت متوسط هر‌ ماه اشتراک فیلترشکن را فقط 10هزار تومان درنظر بگیریم، گردش مالی ماهانه فروش فیلترشکن در ایران به‌دست می‌آید که برابر با 50میلیارد تومان در ‌ماه یا به‌عبارت دیگر سالانه ۶۰۰میلیارد تومان می‌رسد.  این رقم، با درنظر گرفتن حداقل آمارها تهیه شده و کاملا خوش‌بینانه است. در سال92 گزارش مشابهی در ایسنا نشان می‌دهد، در آن سال با وجود اینکه تلگرام فیلتر نشده بود،این  هزینه حدود 100میلیارد تومان در ‌ماه بود. سال‌ها پیش از آن، در گزارشی که وزارت ورزش و جوانان در سال2014 (84-83) منتشر کرده بود، تخمین زده شد‌ دست‌کم 70درصد جوانان ایرانی از فیلترشکن استفاده می‌کنند. اگر این آمارهای قدیمی‌تر را با آنچه در بررسی‌های همشهری مشخص شده، کنار هم بگذاریم، ‌50میلیارد تومان منطقی و حتی بسیار خوش‌بینانه است.

ارائه سرویس غیررسمی با درگاه بانکی رسمی
برای گرفتن اشتراک ماهانه فیلترشکن کافی است همین واژه را در اینترنت جست‌وجو کنید. بررسی «ترند»های گوگل نشان می‌دهد از اردیبهشت امسال که تلگرام فیلتر شد، میزان جست‌وجوی این واژه در موتور جست‌وجوی جهانی جهش چشمگیری داشته است. از همه‌ جالب‌تر اینکه، در بسیاری از موارد خرید اشتراک از طریق سایت‌هایی صورت می‌گیرد که مجهز به درگاه پرداخت بانکی هستند. درحالی‌که این درگاه‌ها قاعدتا باید صرفا برای کسب‌وکارهای مجاز که دارای نماد اعتماد الکترونیکی باشند، صادر شود. پیش‌تر همشهری در گزارش دیگری، چگونگی استفاده از درگاه‌های مجاز برای کارهای غیرمجاز مثل قمار را بررسی کرده بود. بر این اساس، اشخاص با ثبت شرکتی که کسب‌و‌کار مجاز ارائه می‌کند، یک درگاه صوری گرفته و تراکنش‌هایی با هدف‌های دیگر را از طریق آن انجام می‌دهند. آن زمان، بانک مرکزی به همشهری اعلام کرده بود، به‌طور مدام این درگاه‌های غیرمجاز را رصد کرده و از روی رفتار غیرعادی‌شان آنها را شناسایی و مسدود می‌کند. گسترش فیلترشکن‌های مجهز به درگاه پرداخت بانکی نشان می‌دهد، رصد این درگاه‌ها باید به‌طور جدی‌تری صورت بگیرد.

راه‌های متنوع درآمد
خرید اشتراک فقط یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست که پول را از کشور خارج کرده یا به گسترش یک کسب‌و‌کار غیرعادی می‌کشاند. این در حالی است که‌ کاربران عادی این‌روزها نه برای انجام عمل مجرمانه یا دسترسی به سایت‌های با محتوای نامناسب، که در بسیاری از موارد برای انجام کارهای روزمره به استفاده از این ابزارها‌ روی می‌آورند. بررسی‌های همشهری مدل‌های اقتصادی دیگری که فیلترشکن‌ها به واسطه آن درآمد کسب می‌کنند را به‌دست آورده است.
تبلیغات: نمایش تبلیغات کسب‌وکارها در ابزارهای فیلترشکن یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که یک شرکت واسطه، این تبلیغات را در پلتفرم‌های گوناگون - ازجمله فیلترشکن‌ها - پخش می‌کند و در بسیاری از موارد، کسب‌و‌کارها نسبت به آن بی‌اطلاع هستند.
جذب اسپانسر: بعضی فیلترشکن‌ها از منابع مالی گوناگونی تغذیه می‌شوند. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این نرم‌افزارها رویکرد اقتصادی دارند و به‌خاطر درآمدزایی در ازای پاسخگویی به نیاز کاربران، درآمد کسب می‌کنند. شنیده‌های دیگر حاکی از پشتیبانی مالی برخی از این نرم‌افزارها توسط کشورهای دیگر است.
فروش «رفتار کاربران»: شیوه رفتار کاربران ایرانی و سنجش علایق و سلایق آنها در شرایط مختلف یکی از راه‌های درآمد این نرم‌افزارهاست. آنها با بررسی سایت‌ها و شبکه‌هایی که کاربرانشان استفاده می‌کنند و فروش آنها به سازمان‌های تحقیقاتی درآمد کسب می‌کنند.


تخمین با آمار وزارت ورزش و جوانان: 75میلیارد تومان در ماه
محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا به انتقاد از اقدامات نادرست در حوزه فضای مجازی پرداخته است. او گفته: «تقریبا هیچ ایرانی نیست که تلفن همراه هوشمند داشته باشد، اما روی تلفن همراهش فیلترشکن نصب نکرده باشد. تصمیم‌گیران تنها کاری که کرده‌اند این است که باعث شده اند تقریبا تمام کاربران ایرانی فضای مجازی یک فیلترشکن هم داشته باشند. آسیب این کار خیلی بیشتر از وقتی است که این فیلترشکن‌ها نبود و از این فضا استفاده می‌شد.» اگر سخنان او را درباره فیلترشکن‌ها جدی بگیریم، یعنی تقریبا تمام 60میلیون کاربر موبایلی به فیلترشکن دسترسی دارند. اگر تخمین بزنیم که از هر 8کاربر فقط یک نفر از فیلترشکن غیررایگان استفاده می‌کند، درآمد ارائه‌کنندگان فیلترشکن 75میلیارد تومان در‌ماه خواهد بود.


قوانین علمی در مقابل تفکر سنتی
با وجود اینکه فیلترینگ از مدت‌ها قبل از سوی گروهی به‌عنوان یک راهکار معرفی می‌شد، تجربه دنیای واقعی نشان می‌دهد که قوانین علمی بازار مانع از آن شده‌که این راهکار سنتی در دنیای مدرن عملی باشد. حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیأت‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت هرچند آماری درباره کاربران فیلترشکن ارائه نمی‌دهد، اما به همشهری می‌گوید: «واقعیت این است که با فیلتر‌کردن فیلترشکن‌ها مشکلی درست نمی‌شود. به این دلیل که تقاضا برای فیلترشکن در بازار وجود دارد و تا زمانی که این تقاضا هست، عرضه‌کننده برای از دست ندادن مشتری راه‌های جدیدی برای دور‌زدن فیلتر ابداع می‌کند. راه‌حل، اعتمادسازی و استفاده درست از فرصت‌ها در این فضا و به حداقل رساندن تهدیدهاست. در این فضا گسترش فیلترینگ جواب نمی‌دهد.»

جاویدنیا با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت آنان با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.

جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با میزان گفت: دستگاه قضایی هیچگاه با گسترش فناوری اطلاعات و دسترسی آزاد به اطلاعات مخالف نبوده و نیست؛ امروزه فناوری اطلاعات فراتر از جنبه‌های اجتماعی و ارتباطی، دارای جنبه‌های اقتصادی بسیار قوی است که پرداختن به آن به عنوان یکی از نیاز‌های جدی کشور است.

وی ادامه داد: در حال حاضر صنعت نرم افزار و فناوری اطلاعات در دنیا جایگاه ویژه پیدا کرده است و شرکت‌های نرم افزاری بزرگترین شرکت‌های دنیا را تشکیل داده اند. چند سال پیش صنعت فناوری اطلاعات هند با بازار ۲۳۰ میلیارد دلاری و ١٠ میلیون نیروی کار، یکی از بزرگترین بازار‌های فناوری اطلاعات در جهان بود که اقتصاد این کشور را متحول کرده است و این مبالغ در حال حاضر قطعا افزایش داشته است. در حالی که درآمد نفتی کشور ما در سال ۱۳۹۶ از محل فروش نفت خام ۵۰ میلیارد دلار بوده است. همینطور درآمد صنعت بازی دنیا در سال ۲۰۱۷ صد میلیارد دلار ارزیابی شده بود.

جاویدنیا گفت: متاسفانه به رغم حاشیه سازی‌های بیش از اندازه در کشور در خصوص فضای مجازی، در زمینه حمایت از صنعت داخلی اشتغال زا و کم هزینه و پردرآمد فناوری اطلاعات اقدام خاصی از ناحیه مراجع مسئول در کشور انجام نگرفته است.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه مسائل و منافع سیاسی و جناحی به قدری پر رنگ شده است که اصل ماجرا به فراموشی سپرده شده است، گفت: امروزه واقعا اینترنت و فناوری اطلاعات در عرصه‌های مختلف از حالت یک ابزار رسانه‌ای صرف خارج شده است و جنبه‌های اقتصادی قوی پیدا کرده است و در کنار این امربه وسیله‌ای برای سنجش ضعف و قوت حاکمیت کشور‌ها مطرح شده است.

وی بیان داشت: کشور‌های اروپایی در اجلاس اخیر صراحتا اعلام داشتند که با دو مدل اینترنت آمریکایی و چینی مواجه هستند و حرکت به سمت اینترنت چینی را راه پیشگیری از تسلط آمریکا بر کشور‌های خود و جلوگیری از تزلزل حاکمیت خود مطرح کرده اند.
جاویدنیا با انتقاد از اظهارات یکی از مسئولان کشور که تلگرام را رسانه ملی کشور نامیده بود، اظهار داشت: در کجای دنیا به پلتفرمی که هیچ تعهدی به رعایت قوانین و مقررات کشور و احترام به ارزش‌های آن و جلوگیری از اختلال در امنیت و اقتصاد کشورندارد، اجازه فعالیت داده می‌شود و کدام کشور هرج و مرج و بی قانونی در فضای مجازی را پذیرفته است.

وی با اشاره به بیست و سه هزار فقره پرونده جاری دادسرای جرایم رایانه‌ای تهران که پانزده هزار فقره آن مربوط به سال جاری و بیش از هفتاد درصد آن مربوط به تلگرام و اینستاگرام بوده است، اظهار داشت: طبق آمار رسمی پلیس فتا جرایم اخلاقی در فضای مجازی در شش ماهه نخست سال جاری هم نزدیک به چهارده هزار فقره پرونده بوده است که بیش از هفتاد درصد آن مربوط به این دو نرم افزار است.

جاویدنیا ادامه داد: علاوه بر آن محرز شده است تلگرام مورد استفاده جدی برای عملیات تروریستی و بستر اصلی برای جذب و سازماندهی داعش بوده است. عملیات تروریستی صورت گرفته در حرم امام (ره) و مجلس شورای اسلامی و اهواز و چابهار و تحریک مردم به آتش زدن مساجد و آموزش ساخت بمب از موارد بارز اقدامات صورت گرفته ضد امنیتی در این بستر است.

سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با بیان اینکه از ۵ سال پیش و در زمانیکه تلگرام هنوز دو میلیون کاربر داشت موضوع الزام آن به رعایت مقررات کشور و ضرورت جایگزین نرم افزار داخلی مناسب به دولت تکلیف شد؛ اما هر بار با عذر و بهانه مختلف از این کار سر باز زدند، تصریح کرد: اکنون به جای اینکه مردم بابت این کوتاهی و ایجاد وابستگی جدی و خطرناک کشور به بیگانه‌ای که قوانین کشور را به سخره گرفته است و عدم ایجاد پیام رسان قوی و پاک داخلی با کلیه امکانات دولت الکترونیکی، دولت را مواخذه کنند که چرا فضای سالم و امن کسب و کار و زندگی را فراهم نکرده اند و اسباب آسیب اقتصادی و اخلاقی و امنیتی به کشور و خانواده‌ها را فراهم ساخته اند، آقایان با ژست حمایت از آزادی و حمایت از مردم مانع اجرای قانون شده اند و به این امر افتخار می‌کنند.
وی اظهار کرد: اگر دولت وظایف خود را انجام می‌داد الان با سرگردانی مردم مواجه نبودیم و نیازی به فیلتر نبود، به اصطلاح معروف مماشات ۵ ساله بدهکار را طلبکار کرده است.
به گفته جاویدنیا مصوبه دیگر شورایعالی فضای مجازی که وزارت ارتباطات رعایت نکرده است، ضرورت الزام پیام رسان‌های خارجی به رعایت قوانین کشور و انتقال سرور‌های آن‌ها به داخل کشور به منظور جلوگیری از انتقال بیگ دیتا به خارج از کشور و در نهایت صدور مجوز برای آنهاست.
وی در این زمینه بیان داشت: اکنون به صراحت ابلاغ و اعلام می‌کنیم که کلیه پیام رسان‌های خارجی چنانچه در اسرع وقت موفق به دریافت مجوز از وزارت ارتباطات با شرایط یادشده نشوند بر مبنای مصوبه شورای عالی فضای مجازی فیلتر خواهند شد و مسئولیت آن با وزارت ارتباطات است.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور تصریح کرد: گفته شد فیلتر تلگرام باعث افزایش استفاده از vpn و فیلترشکن شده است و مردم به محتویات غیرمجاز بیشتری دسترسی پیدا کرده اند؛ اما نکته آن است که کانال‌های مستهجن تلگرام که فقط در یک شب هزاران کلیپ صد درصد غیراخلاقی در اختیار مردم قرار می‌داد اشاره نمی‌شود.
جاویدنیا ادامه داد: وزارت ارتباطات طبق مصوبه شورایعالی فضای مجازی و دستور صریح رئیس جمهور مکلف به ساماندهی vpn‌ها و ارائه vpn‌های مجاز و مقابله با فیلترشکن‌ها و پروکسی‌هاست و باز هم مسئولیت دسترسی مردم و جوانان به محتوای نامناسب بر عهده دولت است.
وی با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با ابراز تاسف نسبت به اینکه وزارت ارتباطات از شیوه گزارش یکطرفه بار‌ها برای اخذ نظرات دیگران بهره برده است این اقدام را مصداق ضرب المثل "خود گویی و خود خندی عجب مرد هنرمندی" دانست.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با وجود فیلتر نشدن و داخلی بودن تلگرام طلایی و هاتگرام ممنوعیت فعالیت دستگاه‌های دولتی و کسب و کار‌های اینترنتی مرتفع شده است یا خیر بیان داشت: تلگرام طلایی و هاتگرام با وجود داخلی بودن هنوز پیام رسان داخلی مستقل محسوب نمی‌شوند و در حال حاضر به عنوان پوسته فارسی با سرور‌های اصلی تلگرام اتصال دارند، لذا مادام که این اتصال برقرار است ممنوعیت یادشده هم وجود دارد و فعالیت‌های یادشده غیرمجاز است که این دو نرم افزار نیز به زودی تعیین تکلیف خواهند شد.
جاویدنیا خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیز با عنایت به عدم جدایی تلگرام طلایی و هاتگرام از تلگرام به کسب و کار‌های اینترنتی توصیه می‌شود برای مجاز و رسمی تلقی شدن فعالیتشان در اسرع وقت فعالیت خود را به پیام رسان‌های داخلی منتقل نمایند.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در پایان خاطرنشان کرد: مردم عزیز می توانند جهت آشنایی با دیدگاهها و اطلاع از اخبار این معاونت در شبکه های اجتماعی داخلی به کانال اینجانب با شناسه Dr_javidnia@ مراجعه نمایند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

اشکان خسروپور - از کار افتادن دوباره ابزارهای تغییر آی‌پی، همزمان با گسترش تحریم‌های آمریکا فعالان صنعت آی‌تی کشور را با مشکلات جدی‌ روبه‌رو کرده و هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌کند

ختلال فیلترشکن‌ها در حدود دو هفته اخیر به‌طور غیرمنتظره‌ای بیشتر شده است. تا همین چند‌ماه پیش، پورت‌های https مختل می‌شدند اما این‌بار پورت‌های جدیدی به لیست قدیمی افزوده شده‌اند و به‌نظر می‌رسد، مسئولان فیلترینگ در حال بررسی روش‌های جدیدی برای اعمال محدودیت در شبکه جهانی هستند. کند شدن اینترنت، بالا رفتن هزینه سربار دولت و کاربران و در بلندمدت، دشوارتر شدن اتصال به اینترنت در کشور از پیامدهای این شیوه جدید فیلترینگ است که کارشناسان حوزه اینترنت و فناوری درباره آن هشدار می‌دهند. همه اینها در حالی رخ می‌دهد که مسئولان کشور، از وزیر ارتباطات تا معاون‌های او، نمایندگان مجلس و... بارها به بهانه‌های مختلف اعلام کرده‌اند فیلترینگ و ایجاد محدودیت نه‌تنها راه‌حل مناسبی نیست، که یک ایده شکست خورده است.


مشخصات فنی اختلال جدید
به‌نظر می‌رسد بیشتر اختلال تازه فیلترشکن‌ها روی پورت‌های جدیدی اعمال شده باشد. پورت‌های ssh، l2tp و بخش‌های کوچکی از پورت https دچار مشکل شده و باعث ایجاد مشکل برای دسترسی کاربران به سرویس‌های گوناگون آنلاین شده است. امین خشنود، کارشناس شبکه دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «سیستم فیلترینگ طوری ارتباط‌ها را قطع می‌کند که روی https اختلال نداشته باشیم که از نظر فنی قابل اجراست.» به گفته وی، بخشی از پورت‌ها برای اجرای کانال امن بین شرکت‌ها و کسب‌وکارها (VPN)‌ استفاده می‌شوند که با فیلترشکن تفاوت دارد. این تونل‌های امن را می‌توان به‌عنوان ابزار دور زدن فیلترینگ نیز مورد استفاده قرار داد اما بستن آن معمولا ریسک بالایی دارد چون ارتباط شرکت‌های بزرگ را دچار مشکل می‌کند. به‌گفته وی، این نوع فیلترینگ به‌خاطر هزینه‌های بالایی که دارد معمولا در مواقع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گسترش فیلترینگ به جز پایین آوردن سرعت اینترنت (به خاطر افزایش بار شبکه‌های زیرساختی کشور)، باعث کاهش ظریف نفوذ اینترنت و دشوارترشدن استفاده از سامانه‌های آنلاین می‌شود. در نهایت، ‌کیفیت ارتباطات کاربران عادی و شرکت‌ها دچار مشکل می‌شود.


ایجاد هزینه برای کسب و کارها
به‌دلیل وجود تحریم‌ها، عملا استفاده از بخش مهمی از خدمات شرکت‌های حوزه فناوری در جهان به جز استفاده از فیلترشکن امکان‌پذیر است. در دور جدید تحریم‌های آمریکا هم بار دیگر بسیاری از سامانه‌ها از دسترس کاربران با آی‌پی ایران خارج شده است.
با این حساب، با بستن این راه ارتباطی، کسب‌وکارهای اینترنتی، استارتاپ‌ها، برنامه‌نویس‌ها و... بسته می‌شود. از یک سو تحریم‌های فناوری (فناتحریم) نفس‌شان را می‌گیرد و از طرفی دیگر، تنها راه دور زدن تحریم‌ها از طرف سامانه‌های داخلی بسته می‌شود. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی‌ ایران نمی‌توان از آنها استفاده کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است.»
علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت با اشاره به ضرر بالای فیلترینگ برای سامانه‌های فیلترکننده کشور به همشهری می‌گوید: «سایت‌های اشتراک ویدئو یکی از بخش‌هایی هستند که با گسترش فیلترینگ هم خودشان ضرر می‌کنند، هم باعث تحمیل ضرر ناخواسته به کشور می‌شوند. این کسب‌وکارها چون پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مجبورند از ترافیک بین‌المللی برای کاربران داخلی استفاده کنند که هزینه‌شان را بالاتر می‌برد. دولت، کاربر و سرویس‌دهنده در این شیوه ضرر می‌کنند.»
پیش‌تر کسب‌وکارهای اینترنتی عام ضرر می‌دیدند اما با شیوه جدید فیلترینگ به‌نظر می‌رسد بخشی از نخبه‌های صنعت آی‌تی ضرر خواهند دید. علیرضا ابراهیمی می‌گوید: «پروتکل ssh که دچار مشکل شده، هم یک کانال امن است که خیلی از فیلترشکن‌ها از آن استفاده می‌کنند. این کانال بیشتر مورد استفاده وب‌مسترها و برنامه‌‌نویس‌هاست.»

     استفاده از پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست
فیلترینگ در حالی دوباره گسترش پیدا کرده و راه‌های جدیدی برای آزمایش آن در حال بررسی است که مسئولان رده‌بالای کشور بارها تأکید کرده‌اند، استفاده از فیلترشکن و پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی ازجمله کسانی هستند که بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند.
فیروزآبادی پیش‌تر در گفت‌وگو با همشهری بر این نکته تأکید کرده بود که استفاده از پلتفرم‌های فیلترشده غیرقانونی نیست. وزیر ارتباطات نیز در همین‌باره به همشهری گفته بود: «این همان حرفی است که من مدتی قبل با استدلال حقوقی زدم. اینکه فعالیت توییتر در ایران ممنوع است اما فعالیت ایرانی‌ها در توییتر ممنوع نیست. این یک اصل حقوقی است. قاضی می‌تواند حکم دهد و فعالیت یک شرکت را ممنوع اعلام کند اما نمی‌تواند یک حکم کلی برای کل شهروندان یک کشور بدهد.»
برخی مقام‌های ایرانی اما امیدوارند، فیلترینگ باعث شود شرکت‌های حوزه فناوری از پشتیبانی شرکت‌های داخلی استفاده کنند. عطا خلیقی، مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره محدودیت‌های این راهکار به همشهری می‌گوید: «نوع سرویسی که شرکت خارجی ارائه می‌کند، در یک مقیاس بسیار بزرگ قابل تعریف است و اصلا برای شرکت‌های ایرانی که مشتری کمتری دارند، اقتصادی یا شدنی نیست.
پشتیبانی بهتر و خدمات دقیقی که ارائه می‌کنند نیز باعث شده با وجود تمام مشکلات و دسترسی دشوار به سامانه‌های خارجی عملا بسیاری از شرکت‌های ایرانی ترجیح بدهند از سامانه‌های غیربومی استفاده کنند.»

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در نامه ای به رئیس قوه قضاییه وضعیت فضای مجازی در کشور را بغرنج و اسف بار دانست و اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام ، اینستا‌گرام و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها را خواستار شد.

به گزارش فارس متن نامه مجمع نمایندگان طلاب و  و فضلای حوزه علمیه قم به رئیس قوه قضائیه به شرح زیر است: 

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی (دام ظله)

ریاست محترم قوه قضائیه

سلام علیکم

وضعیت بغرنج و أسف‌بار حاکم بر فضای مجازی، و وابستگی کشور در این حوزه بسیار مهم و راهبردی، زمینه‌ساز تشدید جنگ رسانه‌ای و افزایش ‌فشارها و مشکلات اقتصادی بر ملت ایران شده است، و به نظر می‌رسد در صورت عدم اقدام مناسب، مخاطرات جدی‌‌تری نیز فراروی کشور قرار خواهد گرفت.

به رغم وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های چشم‌گیر داخلی، و با وجود گذشت حدود هفت سال از تشکیل شورای عالی فضای مجازی با اهداف روشن ابلاغی از سوی رهبری معظم انقلاب، متأسفانه امروز فضای مجازی از عقب‌مانده‌ترین و وابسته‌ترین عرصه‌های کشور است.

علت اصلی این وابستگی، تفکر و جریانی است که از حدود دویست سال قبل در کشور ریشه‌ دوانده، و انقلاب اسلامی در تقابل با آن شکل گرفت؛ جریانی که اولا درمان مشکلات کشور را در خارج می‌جوید؛ ثانیا، ‌نگاهش به تجدد، سطحی و غیرعمیق است.

جریانی که پیشرفت در حوزه فضای مجازی را توسعه ظاهری این فناوری در کشور دانسته، رشد مصرف‌‌گرایی و افزایش امکانات فضای مجازی هرچند در بستر خارجی را نشانه توسعه‌یافتگی تلقی می‌کند.

از مهم‌ترین عرصه‌های فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است. با وجود قابلیت‌های مهم داخلی و به رغم راه‌اندازی شبکه پیام‌‌رسان داخلی قبل از فراگیری شبکه‌های خارجی، جریان حاکم بر وزارت ارتباطات ـ در سایه انفعال دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ با بی‌اعتنایی به ظرفیت داخلی، و متقابلا، فراهم‌سازی آزادی عمل برای پیام‌رسان‌های خارجی، بلکه حمایت مؤثر از برخی از آنها، با نقض قوانین نظام اسلامی، کشور را به جولانگاه شبکه‌های خارجی و مخالف نظام تبدیل کرده است.

از مهم‌ترین این شبکه‌ها، تلگرام و اینستاگرام هستند که زمینه‌‌های شکل‌گیری و بروز آسیب‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی را رقم زد‌ه‌اند.

از جمله آسیب‌ها، می‌توان به دسترسی دشمنان به داده‌های عظیم (Big Data) اشاره نمود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حکم مسدود‌سازی تلگرام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، از سوی قوه قضائیه ـ با هدف جلوگیری از آسیب‌های متعدد  این شبکه و جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی ـ صادر شد.  

باتوجه به القای قطعی بودن فیلتر تلگرام، و در کمتر از ۱۰ روز محدودیت‌های اعمال‌شده بر  این شبکه، گزارش‌ها و آمار رسمی، نشان‌دهنده اقبال روزافزون مردم به پیام‌رسان‌های داخلی بود؛ اما، متأسفانه این روند پس از مدتی کُند، و درنهایت متوقف گردید. مهم‌ترین دلیل توقف رشد پیام‌رسان‌های داخلی عبارت بود از: باز شدن مجدد فیلترشکن‌ها و تبلیغات و سوق دادن مردم به سمت پوسته‌های فارسی تلگرام؛ یعنی «تلگرام‌ طلایی» و «هات‌گرام».

علت اصلی صدور مجوز فعالیت به دو پوسته تلگرامی و تمدید این مجوز، «عدم ظرفیت و توانمندی شبکه‌های داخلی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای ده‌ها میلیون کاربر ایرانی» عنوان شده است.

با پی‌گیری‌‌های به عمل آمده و تحقیقات میدانی انجام شده، بدست آمد: شبکه‌های پیام‌رسان ایرانی ظرفیت تأمین نیازهای داخلی را دارند؛ اما برخی از دست اندرکاران، با عدم ارائه امکانات لازم به آنها، از جمله امکاناتی که دراختیار تلگرام‌طلایی و هاتگرام گذاشته شده، درصدد ناتوانمند نشان‌دادن آنها در پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی هستند. (توضیحات بیشتر و مستندات در این زمینه، در نامه تفصیلی آورده شده است).

با توجه به برخی شواهد و اخبار، به نظر می‌رسد تلاش عده‌ای بر آن است تا با خرید زمان و تمدید مهلت فعالیت دو پوسته تلگرامی، عضویت اکثریت مردم در این شبکه باقی باشد تا تلگرام به نقطه فرار (از طریق فناوری بلاک‌چین) برسد؛ نقطه فرار به معنای بسیار سخت شدن مسدود‌سازی است.

از علل این تغییر وضعیت، توزیع ارز دیجیتال «گرام» است که با راه‌اندازی آن، وضعیت بحرانی اقتصاد کشور وارد مراحل پیچیده‌تری  می‌شود. افراد مذکور،‌ در صورت شکست پروژه رسیدن تلگرام به نقطه فرار، به‌دنبال جایگزینی پیام‌‌رسان خارجی دیگر (سیگنال یا دیالوگ یا…) هستند تا  بیش از ۳۰ میلیون کاربری را که در تلگرام نگه داشته‌اند، به آن پیام‌رسان خارجی سوق دهند!!!

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی، ریاست محترم قوه قضائیه! با ملاحظه مطالب ذکر شده، طلاب و فضلای انقلابی حوزه‌ علمیه قم ـ که جمعی از آنها از شاگردان حضرتعالی هستند ـ دو خواسته مشخص از مجموعه تحت امر جنابعالی دارند:

اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام، و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها، به‌ویژه فعالیت دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام؛
فراهم کردن مقدمات مسدودسازی شبکه‌های خارجی مغایر با قوانین کشور، به‌ویژه اینستاگرام (که فساد آن از جهاتی بیش از تلگرام است).

در پایان، ذکر چند مطلب را لازم می‌دانیم:

چنان‌که روشن است، نویسندگان این نامه، معتقد به برخورد صرفاً سلبی نیستند؛ بلکه بر این باورند، توان و ظرفیت داخلی برای پاسخ‌گویی به نیاز داخلی در زمینه استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی کاملاً موجود است.

در همین راستا، پیگیری این موارد را لازم می‌دانند: أ) ارائه امکانات لازم مانند سرور و پهنای باند اختصاص‌یافته به پوسته‌های تلگرامی به پیام‌رسان‌های داخلی؛ ب) الزام اپراتورهای کشور به حمایت و همکاری با پیام‌رسان‌های داخلی؛ ج) حمایت رسانه‌ای به‌ویژه رسانه ملی از پیام‌رسان‌های داخلی؛ د) ارتقای کمی و کیفی پیام‌رسان‌های داخلی در فضای رقابتی با همکاری دولت و بخش خصوصی؛ با توجه به اینکه فضای مجازی به صورت عام، و شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص به‌دلیل تأثیرات فراوان آن در عرصه‌های گوناگون، از موضوعات و مسائل ملی هستند، نباید به‌‌‌آنها به‌عنوان مسئله‌ای جزئی و خُرد نگریسته شود؛ بنابراین، مسئولان فضای مجازی کشور باید تمام تلاش و همت خود را در راستای حمایت از این شبکه‌ها و رفع برخی نقایص به‌کار گیرند.

قطعا، پیشرفت کشور در زمینه شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص، و فضای مجازی به صورت عام، نیازمند حمایت‌های جدی دولت و مسئولان است؛ متأسفانه، عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات، موجب قوت گرفتن این ذهنیت شده است که این وزرات خانه به دلایلی از جمله کسب درآمد بیشتر از طریق فروش پهنای باند خارجی و نیز دستیابی به منافع جناحی و سیاسی، حامی شبکه‌های خارجی و مانعی برای توسعه شبکه‌های داخلی است؛ بنابراین، لازم است بر عملکرد این وزارت‌خانه در نحوه تعامل با شبکه‌های داخلی نظارت بسیار جدی صورت گیرد؛ به رغم آن که مشکل اصلی کشور، مسائل اقتصادی است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیرشان فرمودند: «دشمن از ابزار رسانه، برای اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کند» و «در کنار جنگ اقتصادی، یک جنگ مهم رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز در جریان است که بیشتر اوقات از آن غفلت می‌شود».

اساساً، شبکه‌‌‌های اجتماعی تلگرام و اینتساگرام، از عواملی هستند که دشمن با تکیه بر آنها از طریق دسترسی به اطلاعات و داده‌های عظیم (Big Data) می‌تواند جنگ اقتصادی را به نفع خود ادامه دهد.

از مجموع گزارش‌ها و شواهد می‌توان اطمینان پیدا کرد بخشی از مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی کنونی، با تسلط دشمن بر فضای مجازی و بیگ‌ دیتای کشور مرتبط است.

از سوی دیگر، با اقداماتی که مدیر تلگرام وعده آن را داده یعنی ارائه خدمات در بستر فناوری بلاک‌چین، و رواج پول مجازی «گرام»، در صورت عدم اقدام فوری در مسدود‌سازی تلگرام، بحران اقتصادی می‌تواند کشور و نظام را به مرحله خطرناک‌تری پیش برد؛ طلاب و فضلای انقلابی متخصص در حوزه فضای مجازی، آماد‌گی دارند برای اثبات تمام مواردی که در این نوشته ذکر شد (و نیز برخی مسائل خاص که نمی‌توان در این نامه بیان کرد)، با متولیان و مسئولان فضای مجازی ـ اعم از مدیران وزارت ارتباطات و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ جلسه مباحثه و مناظره در حضور حضرتعالی تشکیل دهند.

توضیحات بیشتر درباره آنچه ذکر شد، در نامه تفصیلی خدمتتان تقدیم می‌شود.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

آبان ۱۳۹۷

مهسا شمس‌کلائی - در ابتدا چند نفر از دوستان، اسکرین‌شات‌هایی از صفحه تلگرام‌شان که بدون استفاده از فیلترشکن به‌روز‌رسانی می‌شود، برایم فرستادند. بعد چند نفر دیگر هم در اینستاگرام و توئیتر گفتند ما می‌توانیم بدون استفاده از فیلترشکن و با استفاده از اینترنت ایرانسل، تلگرام را باز کنیم. برخی دیگر هم گفتند به‌غیر از تلگرام می‌توانند سایت‌های فیلترشده‌ای مثل بی‌بی‌سی و بعضی سایت‌های پورن را هم با استفاده از اینترنت ایرانسل بدون فیلترشکن باز کنند! متعجب از این موضوع به سراغ سیم‌کارت ایرانسلم رفتم تا این موضوع را تست کنم و دیدم برای سیم‌کارتم این موضوع صدق نمی‌کند! از دوستانم خواستم اجازه بدهند به اینترنت آنها وصل شوم و خودم این موضوع را امتحان کنم.  سیم‌کارت یکی از دوستان را داخل گوشی‌ام انداختم و با اینترنت ایرانسل تلگرامم را چک کردم. نسخه اصلی تلگرام بدون فیلترشکن به‌روز شد و توانستم کانکت (متصل) شوم. منطقه‌ای که این سیم‌کارت را امتحان می‌کردم، خیابان پیامبر بود. سرعت اینترنت ایرانسل در آن محل خیلی خوب و بدون فیلتر بود!

سیم‌کارت ایرانسل دیگری را در خیابان انقلاب تست کردم. متاسفانه به دلیل اینکه در آن محل اینترنت ایرانسل خوب آنتن نمی‌داد، حتی نتوانستم یک سایت معمولی را باز کنم، چه برسد به تلگرام و سایت‌های فیلترشده.

سیم‌کارت ایرانسل بعدی را در خیابان رسالت امتحان کردم. این سیم‌کارت داخل مودم قرار داشت. سرعت نت خوبی داشت و بدون فیلترشکن هم تلگرام را باز کرد!

به همین ترتیب ادامه دادم و مطمئن شدم برخی سیم‌کارت‌های ایرانسل، اینترنت بدون فیلتر ارائه می‌دهند و این موضوع هم یکی، دوبار نبوده که بخواهیم بگوییم نشتی شبکه است؛ چراکه تا امروز که این یادداشت را می‌نویسم، همچنان آن سیم‌کارت‌ها اینترنت بدون فیلترشان به‌راه است!

برای بررسی این موضوع با یکی از مدیران ایرانسل تماس گرفتم و موضوع را در میان گذاشتم. ایشان در جواب گفت: «طبق قانون، اعمال فیلترینگ در لایه قبل از اپراتور است و باید این موضوع را از شرکت ارتباطات زیرساخت پیگیری کنید.» البته آن فرد تاکید داشت این حرف‌ها تنها برای آگاهی من از قانون است و در قالب مصاحبه نیست.  با روابط‌عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت تماس گرفتم و موضوع را از ابتدا توضیح دادم و همچنین عنوان کردم دوستان ایرانسلی چنین ادعایی دارند.

آن فرد در پاسخ گفت: «ارتباطات زیرساخت خام‌فروش است و اصلا دخل و تصرفی در اعمال فیلترینگ و این موارد ندارد. این موضوع را باید از سازمان تنظیم مقررات پیگیری کنید.» با روابط‌عمومی سازمان تنظیم مقررات تماس گرفتم. مدیرشان خواست درباره این موضوع توضیحاتی بدهم و تاکید داشت آیا این مورد را خودم تست کرده‌ام یا از طرف مخاطبان مطرح شده است؟ برایش دوباره ماجرا را از ابتدا توضیح دادم. مهلت خواست تا موضوع را با مدیران‌شان درمیان بگذارد و گفت با او تماس بگیرم و نتیجه را پیگیری کنم.

روز بعد با او تماس گرفتم، وی گفت: «این موضوع را با مدیران‌مان در میان گذاشتم، تعجب کردند و گفتند چنین چیزی امکان ندارد. این خبرنگار با سیم‌کارتش بیاید و این موضوع را اینجا هم تست کند. اگر چنین چیزی صحت داشت، ما به او جایزه می‌دهیم.» من قبول کردم این موضوع را از نزدیک بررسی کنیم ولی بعد از آخرین تماس با مدیر روابط‌عمومی سازمان تنظیم، دیگر ایشان پاسخی به تماس‌های من نداد! ضمن اینکه یک‌بار که درمورد همین موضوع با او صحبت می‌کردم، تاکید داشت: «اعمال فیلترینگ با خود اپراتور است و سازمان تنظیم دخالتی در امور فیلترینگ ندارد.»

اینکه هیچ‌کدام از این سه نهاد، در یک موضوع مشترک اظهارنظر رسمی نداشته‌اند، خود جای سوال دارد ولی اینکه چرا این اتفاق در یکی از اپراتورهای کشور رخ داده است و آن اپراتور هم هیچ موضع رسمی‌ای در برابر این موضوع ندارد، جای تعجب است! این موضوع تنها از طرف ما در فضای مجازی پخش نشده و حتما به گوش مسئولان ایرانسل هم رسیده است.

ذکر این نکته ضروری است که امکان دارد این موضوع برای سایر اپراتورهای دیگر هم رخ بدهد و اگر شبکه ملی اینترنت در ایران فعال بود، می‌توانستیم از این موضوع قبل از اینکه به مرحله کاربر برسد، جلوگیری کنیم. همچنین براساس قانون، اعمال فیلترینگ از طرف اپراتورهاست؛ برای همین در حکم قضایی فیلترینگ تلگرام از اپراتورها خواسته شده بود دسترسی‌ها به تلگرام بسته شود. یک احتمال دیگر هم این است که این نشتی در گیت‌وی (دروازه) رخ داده باشد که البته احتمالش ضعیف است. اگر شبکه ملی اینترنت در داخل کشور فعال بود، حتی می‌توان این نشتی را در گیت‌وی هم کنترل کرد. پس بهتر است مسئولان ایرانسل به جای اینکه سعی کنند تقصیر را به گردن فرد دیگری بیندازند، به فکر برطرف کردن این موضوع باشند. (منبع:روزنامه فرهیختگان)

آمادگی پلیس فتا برای کمک به وزارت اقتصاد در مبارزه با پولشویی،‌ افزایش جرائم فضای مجازی، کاهش زمان رسیدگی به پرونده‌های پلیس فتا، برخورد با سایت‌های اعلام کننده قیمت سکه و ارز،‌ شناسایی ۳۰ رخنه‌ امنیتی در سایت‌های حساس، ‌انتقاد از نبود متولی برای سایت‌های همسریابی و رصد پسر اینستاگرامی فراری به ترکیه از جمله بخش‌های نشست خبری رئیس پلیس فتا در صبح امروز بوده است.

به گزارش ایسنا، سردار کمال هادیان‌فر در نشست خبری که به منظور تشریح اقدامات پلیس فتای ناجا برگزار شد، اظهارکرد: هشت سال از تشکیل پلیس فتا گذشت و در این مدت پلیس فتا به بیش از ۱۳۳ هزار پرونده رسیدگی کرده که ۱۱ هزار و ۷۶۵ مورد آن کشف شده است.

هادیان‌فر با بیان اینکه طی این هشت سال ۷۴ هزار و ۹۱۷ نفر توسط پلیس فتا شناسایی و دستگیر شده‌اند، خاطرنشان کرد: به طور میانگین قدرت کشف پلیس فتا از ابتدای تأسیس تاکنون ۸۳ درصد بوده است.

وی در ادامه به ارائه آمارهایی از کاربران اینترنت پرداخت و گفت: ۵ میلیون کاربر فضای مجازی در سال ۹۲ به ۵۰ میلیون کاربر در سال ۹۷ افزایش یافته‌اند که ما شاهد آن هستیم که اینترنت نسل چهار در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک نیز توسعه یافته است. این نشان می‌دهد که زیرساخت‌های ما در حال توسعه است، اما متاسفانه به همین میزانی که توسعه رخ داده به موضوع تامین امنیت کاربران توجه نشده است.

هادیانفر ادامه داد: نسبت به سال ۹۲ شاهد رشد ۹۰۰ درصدی جرائم بوده‌ایم، استارت‌آپ‌های ما ۳۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرده‌اند و امروز پلیس با این اینستاگرام، تلگرام، گوگل و ... در حال دست و پنجه نرم کردن است تا امکان نظارت و پیگیری جرائم رخ داده در این فضا برایشان فراهم شود، اما متاسفانه برخلاف آنکه در اینستاگرام گزارش‌های مختلفی از وضعیت امنیتی و جرائم به آمریکا، فرانسه، انگلیس و دیگر کشورها ارائه داده است، به دلیل مسائلی چون تحریم‌ها و ... چنین خدماتی به ایران داده نمی‌شود با این وجود پلیس در حال پیگیری است و علی رغم محدودیت‌ها توانسته کشفیات خوبی در این حوزه داشته باشد.

رئیس پلیس فتا با بیان اینکه تعداد دستگاه‌های ای تی ام رشد ۳۵۴ درصدی داشته است، گفت: همچنین تاکنون بیش از ۳۰۰ ملیون کارت بانکی برای ۸۲ میلیون جمعیت کشورمان صادر شده که این نشان می‌دهد افراد می‌توانند چندین حساب در بانک‌های مختلف داشته باشند و همین شرایط در مورد سیم کارت‌ها نیز وجود دارد.

کاهش زمان رسیدگی به جرائم فتا

هادیان‌فر از کاهش زمان رسیدگی به جرائم فضای مجازی خبر داد و گفت: زمان رسیدگی به جرائم از ۳۲ روز به ۲۲ روز کاهش یافته است.

وی افزود: به زودی نیز سامانه مشترک میان پلیس، قوه قضاییه و بانک‌ها اجرایی می‌شود تا براساس آن امکان انسداد سریع کارت‌ها و حساب‌های بانکی فراهم شود.

به گفته رئیس پلیس فتای ناجا در سند پیگیری و مقابله نیز حوزه مردم و کسب و کارها به پلیس فتا واگذار شده است.

رشد ۵۵ درصدی جرائم فضای مجازی در سال ۹۷

رئیس پلیس فتای ناجا در بخش دیگری از سخنان خود به آمار پلیس فتا در شش ماهه امسال اشاره کرد و گفت: در شش ماهه امسال ۲۶ هزارو ۹۶۲ پرونده در پلیس فتا تشکیل شده که نشان می‌دهد این پرونده‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵۵ درصد رشد داشته‌اند.

وی افزود: همچنین طی این مدت ۷۰ درصد پرونده‌ها منجر به کشف شده و ۹ هزار نفر دستگیر شده‌اند.

هادیان‌فر بیشترین انگیزه‌ها در فضای مجازی را به ترتیب، کسب منافع مالی از طریق برداشت غیر مجاز، انتقام‌جویی و حسادت در قالب تسویه‌ حساب‌های شخصی و جرائم ضداخلاقی اعلام کرد.

وی با بیان اینکه ۲۳ درصد جرائم در شش ماهه امسال مربوط به مباحث غیر اخلاقی بوده است، گفت: متاسفانه این آمار روز به روز در حال افزایش است به طوری که ۱۳ هزار و ۶۳۵ پرونده در این زمینه تشکیل شده که بخشی از این پرونده‌ها را خودمان تشکیل داده‌ایم و شاکی نداشته‌اند و بخشی دیگر شاکی داشته‌اند. عمده این جرائم در فضای تلگرام و اینستاگرام رخ داده که این امر افزایش ۵۵ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.

وی درباره مدرک تحصیلی مرتکبان جرائم ضداخلاقی در فضای مجازی گفت: ۷۲ درصد این افراد مدرک دیپلم و زیر دیپلم داشته، کمتر از ۵ درصد مدرک کارشناسی داشته و کمتر از یک درصد نیز دارای مدرک دکتری بوده‌اند که این نشان می‌دهد هر چه مدرک تحصیلی و اشتغال افراد افزایش یابد میزان ارتکاب جرائم اخلاقی از سوی افراد نیز کاهش می‌یابد.

وی افزود: ۶۲ درصد از مرتکبان جرائم غیراخلاقی در فضای مجازی ۲۱ تا ۴۰ سال سن داشتند، ۶۴ درصد این جرائم در تلگرام رخ داده است و علی رغم آن که هاتگرام و طلاگرام نیز فعالیت دارند مواردی بود که ما تذکر دادیم اما محتوای مجرمانه باقی مانده است.

استفاده ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN

رئیس پلیس فتای ناجا در ادامه سخنان خود با بیان اینکه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN و فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند، گفت: اما بعد از فیلتر تلگرام، شاهد کاهش استفاده از تلگرام و ریزش کاربران آن بوده‌ایم، اما همچنان بیشترین جرائم در تلگرام و پس از آن در اینستاگرام رخ می‌دهد.

علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار به محتوای کانال های مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند، مسدود می کند.

به گزارش فارس، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی در کانال خود در شبکه اجتماعی سروش، نوشت: تذکراتی را که مقام معظم رهبری در جمع پرشکوه بسیجیان مخلص و جان بر کف در ورزشگاه آزادی به مسئولان فضای مجازی دادند، می توان در چهار جمله ذیل خلاصه کرد.

۱. مسئولان فضای مجازی وظایف محوله را بدرستی «بشناسند».
2- مسئولان فضای مجازی با «جدیت» به وظایف محوله عمل کنند.
3- مسئولین اجازه ندهند فضای مجازی کشور در اختیار دشمن باشد.
4- مسئولین اجازه ندهند دشمن با استفاده از ابزار فضای مجازی به بمباران شیمیایی افکار عمومی جامعه ادامه دهد.

تاکید و تذکر مقام معظم رهبری بر دو مقوله «شناخت» و «جدیت» مسئولان فضای مجازی در انجام وظایف محوله، دلالت بر این واقعیت دارد که وضعیت نامطلوب فضای مجازی کشور محصول «عدم شناخت» و یا «عدم جدیت» مسئولین در انجام وظایف محوله است.

به همین مناسبت به چند مورد از ده‌ها عملکرد نامناسب که موجبات این تذکرات را فراهم کرده اند اشاره می کنم. امیدوارم که موثر واقع شود و مسئولین ذیربط اشتباهات گذشته را جبران کنند.
نرم افزار مسیر یاب ویز (waze) که توسط رژیم کودک کش وجعلی اسرائیل طراحی و راه اندازی شده است بدون هیچ مانعی در فضای مجازی کشور جولان می دهد و علاوه بر مکان یابی به ابزار رسانه ای دشمن تبدیل شده است و دشمن صهیونیستی با سوء استفاده از کابران ایرانی اطلاعات جاسوسی خود را در بستر این نرم افزار تکمیل می کند!

علی‌رغم صدور دستور مسدود سازی آن از سوی مقام قضایی و علیرغم اینکه نرم افزارهای پیشرفته بومی مشابه آن نظیر دال و  نشان و... در کشور وجود دارد، مسئولین ذیربط نه تنها جدیتی در اجرای این دستور بخرج نمی دهند بلکه مقاومت هم می کنند.
علی رغم گذشت بیش از 5 ماه از صدور دستور فیلتر تلگرام، مسئولین ذیربط به نسخه های فارسی این پیام رسان اجازه داده اند بر خلاف دستور قضایی بازپرس به طور غیر قانونی به عنوان فیلتر شکن عمل کرده و در این موقعیت جنگ اقتصادی و رسانه ای دسترسی 30 میلیون نفر ایرانی را به این شبکه فیلتر شده فراهم کرده اند.

همچنین بهترین پهنای باند و تجهیزات و سرورها را از بیت المال به این فیلتر شکن ها اختصاص داده و با این اقدام تبعیض آمیز شبکه های اجتماعی داخلی را در آستانه نابودی قرار داده اند و مسئولین ذیربط به فریاد مدیران پیام رسانهای داخلی و جوانان نخبه و سرمایه گذرانی که استخوانهایشان زیر فشار تبعیض در فضای مجازی کشور خرد شده است توجه نمی کنند.
علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار در حساس ترین زمان جنگ اقتصادی به محتوای کانال های (رسانه های) مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند مسدود می کند و اجازه نمی دهد این کانال و کانال دیگری به نشانی dolar_il@ که بیش از یک میلیون عضو داشت و واقعیت‌ها را در مورد سقوط ارزش دلار و افزایش پول ملی بیان می کرد به فعالیت خود در بستر این دو نرم افزار ادامه دهد و حتی اجازه عضو شدن در سایر کانال های تلگرام را از اعضای هاتگرام و تلگرام طلایی سلب می کند.
شبکه اجتماعی اینستاگرام بر خلاف مصوبات شورای عالی فضای مجازی و کمیسیون های زیر مجموعه آن بدون اینکه سرورهای خود را به داخل منتقل کند و بدون اینکه مقررات قانونی را بپذیرد در فضای مجازی کشور مشغول فعالیت رسانه ای است و برخلاف قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صدا وسیما خارج کرده و بدون هرگونه محدویت قانونی سال‌هاست که مشغول تهاجم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی می باشد و مسئولین فضای مجازی علیرغم تذکرات دلسوزان خم به ابرو نمی آورند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، مشکلات دیگری مانند عدم مبارزه با فیلترشکن‌ها، عدم اهتمام جدی به تحقق شبکه ملی اطلاعات و دهها نابسامانی دیگر وجود دارد که موجبات سلطه بیگانگان بر فضای مجازی کشور را فراهم نموده اند. بطور قطع این مشکلات قابل حل می باشند ولی حل آنها نیاز به توجه، شناخت‌‌ و جدیت همه مسئولین فضای مجازی در انجام وظایف محوله دارد.

معاون وزیر ارتباطات درباره گلایه دبیر شورای عالی فضای مجازی از کم‌کاری وزارت ارتباطات در بستن فیلترشکن‌ها گفت: قرار شد گزارشی از موارد کم‌کاری که عمل نکرده‌ایم ارائه کنند که گزارشی دریافت نکرده‌‌ایم.

صادق عباسی شاهکوه در پاسخ به سؤال فارس درباره انتقاد دبیر شورای عالی فضای مجازی از ضعف عملکرد وزارت ارتباطات در بستن VPN‌ها (فیلترشکن‌‌ها) که باید توسط شرکت ارتباطات زیرساخت انجام شود، گفت: من نیز این موضوع را از رسانه‌ها شنیده‌ام و باید به صورت دقیق به ما اعلام کنند که منظور از کم‌کاری چیست و کجا خوب عمل نکرده‌ایم.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت افزود: قرار شد که گزارشی به ما بدهند که تاکنون گزارشی دریافت نکرده‌ایم تا بفهمیم کجا ضعف داریم و آن را اصلاح کنیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: در برخی مواقع از نظر فنی این کار امکانپذیر نیست اما در مواردی که از نظر فنی امکان بستن VPN بوده و ما انجام نداده باشیم در صورت اطلاع حتماً اصلاح خواهیم کرد.

عباسی شاهکوه تأکید کرد: وظایف‌مان را در بستن فیلترشکن‌ها به نحو احسن انجام داده‌ایم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سؤالی درباره تردد نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه فیلترینگ که مشکلاتی را ایجاد کرده ا ست، گفت: شرکت ارتباطات زیرساخت تنها بخشی از زنجیره فیلترینگ در کشور است و مسئول تصمیم‌گیری در این حوزه نیست.

یک توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور می‌داند.

مهدی انجیدنی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره‌ به شروع تحرکات مالی بر بستر پیام‌رسان تلگرام اظهار کرد: مستندات شروع این کار روی خود تلگرام موجود است و این بار برخلاف همیشه به دور از شلوغ‌کاری‌های تبلیغاتی و بدون هیچگونه اعلامی از قبل، صفحه Check Out را برای پرداخت مالی در نسخه جدید خود اضافه کرده است.

وی افزود: هنوز اغلب کاربران اندروید و IOS این پیام‌رسان نمی‌دانند در نسخه جدید این قابلیت اضافه شده است و نسبت به آن آشنایی ندارند.

نسخه دسکتاپ تلگرام در انتظار قابلیت پرداخت مالی!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی با بیان اینکه به‌زودی (احتمالا ظرف دو سه هفته آینده) در نسخه دسکتاپ تلگرام نیز امکان استفاده از این قابلیت اضافه خواهد شد، ابراز کرد: در این روش از ربات‌ها برای پرداخت استفاده می‌شود و همچون روال همیشه، تلگرام می‌خواهد با تکیه بر کاربرانش، محدودیت‌های اعمال شده از طرف دولت ایران علیه خودش را دور بزند.

انجیدنی افزود: جالب است، تلگرام از مدت‌ها قبل اعلام کرده بود که می‌خواهد روی ارائه پول مجازی کار کند اما به واسطه بحران اقتصادی که در کشور ظرف یکی دو ماه اخیر به وجود آمده، برنامه‌ریزی خود را تغییر داده تا از این فضا نیز بتواند به نفع خودش بهره‌برداری کند.

تلگرام درصدد فروش طلای مجازی

وی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام می‌داند و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور تلقی کرد و گفت: چندین سال است برخی سایت‌های غیرمجاز روسی به فروش طلای مجازی روی آورده‌اند و با این ادعا که، مقدار مشخص و قابل توجهی طلا در گوشه‌ای از دنیا دارند، اقدام به فروش آن در فضای مجازی در قبال دلار می‌کنند.

او متذکر شد: این ترفند نخ‌نما شده و البته عوام‌فریبانه که بارها نیز توسط مراکز مالی و اعتباری بین‌المللی نسبت به آن هشدار داده شده است که سایت‌های روسی از این همین حربه برای انتفاع از سرمایه مردم به شکل غیرقانونی استفاده می‌کنند.

انجیدنی درباره اینکه آیا واقعا طلایی در این شیوه وجود دارد که به ازای پول دریافتی به متقاضیان فروخته شود یا فریبی بیش نیست، گفت: طبیعی است که وقتی طلا به شکل مجازی فروخته می‌شود و هیچ نمود حقیقی ندارد، ترفندی فریب‌کارانه است و برخلاف اینکه به متقاضیان گفته می‌شود پول‌شان را برای خرید طلا هزینه می‌کنند اما اصلا طلایی در واقعیت وجود ندارد!

پول و سرمایه ملی ما در نزدیکی خطری بزرگ

این کارشناس حوزه رسانه، تلگرام را درصدد انجام چنین کاری دانست و گفت: تلگرام می‌خواهد رفته‌رفته به واسطه ربات‌های پرداختی که قابلیت اتصال به درگاه‌های بانکی کشورمان را دارند، "هیچ" را به قیمت "طلا" به مردم بفروشد و به آنها بگوید که این طلای مجازی تنها در شبکه خودش قابل خرید و فروش است.

وی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری، سرمایه و پول ملی ما را به موجودیتی موهوم تبدیل می‌کند، خاطر‌نشان کرد: با سرمایه‌ای که از این طریق در اختیار تلگرام قرار می‌گیرد، خود را در برابر تمامی تصمیمات دولت و حکومت بیمه می‌کند و در آن زمان دیگر نمی‌توان به راحتی پلت‌فرم تلگرام را فیلتر کرد زیرا میلیاردها دلار سرمایه مردم ممکن است درگیر این پلت‌فرم شده باشد.

این متخصص بسترهای ارتباطی آنلاین تصریح کرد: تلگرام دیدی فراتر از این موضوعات دارد و با ابداعاتی که در شبکه خود ایجاد می‌کند به دنبال دست گرفتن جریان اقتدار در کشورمان است و می‌خواهد مردم را به هر شکلی شده در مقابل حکومت قرار دهد.

تلگرام درصدد قرار دادن مردم مقابل حکومت

انجیدنی سیاست‌های تلگرام را اصلا شبیه پلت‌فرم‌های فناورانه مرسوم و بزرگ کنونی دنیا ندانست و به اقدام دیگری از سوی تلگرام که انتقادات بین‌المللی بسیاری به همراه داشت پرداخت و اظهار کرد: اخیرا شاهد بودیم که تلگرام قابلیت Telegram passport را معرفی کرد و از کاربرانش خواست تا تصاویر پاسپورت واقعی خود، کارت‌های بانکی، رمز عبور آنها و مدارک هویتی دیگر را در اختیار تلگرام قرار دهند تا آنها را به صورت تجمیع‌شده در یک جا داشته باشند!

وی خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که کاربران فضای مجازی در تعامل با یک سایت، به سختی حاضر هستند که کد ملی‌شان را ارائه کنند اما تلگرام اقدام به انجام این کار کرده و مورد انتقادات رسانه‌های خارجی نیز قرار گرفته است.

این مدیر پلت‌فرم ارتباطی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری از سوی تلگرام در تاریخ دنیا بی‌سابقه است و از این جهت خبرگزاری‌های مطرح دنیا به انتقاد از آن پرداختند، اذعان کرد: ابهاماتی که اکثر رسانه‌ها مطرح کرده‌اند این است که چرا تلگرام قصد دارد اطلاعات زندگی واقعی مردم از جمله پاسپورت و اطلاعات کارت بانکی افراد را در اختیار داشته باشد و  اصلا تلگرام وابسته به کجاست و دفتر و تشکیلاتش کجا قرار دارد؟! تلگرام به صراحت خود را برای جنگ با ایران آماده می‌کند و از هر طریقی به دنبال این است تا مردم را مقابل حکومت قرار دهد.

بات‌های پرداخت پیش‌زمینه‌ای برای فروش طلای مجازی

این فعال صنعت پیام‌رسانی این اقدام تلگرام را صراحتا استراتژی خاصی برای کشور ایران می‌داند و گفت: این پیام‌رسان می‌دانسته که روزی ایران برای فعالیت‌هایش محدودیت ایجاد می‌کند و بنابراین تمامی اقدامات خود را استراتژیک چیده است؛ الآن هم که گزارش برخی درگاه‌های متصل به ربات‌ها را داده‌ایم اگر مسئولان بخواهند آنها را مسدود کنند، صداها بلند می‌شود که دولت می‌خواهد جلوی ایجاد کسب‌وکارها را بگیرد.

وی تصریح کرد: این ربات‌ها زمینه‌چینی برای خرید طلای مجازی تلگرام می‌کنند و این قسمت ترسناک برای کشور ما خواهد بود زیرا به محض فعال شدن نامحسوس امکان خرید و فروش طلایی مجازی در بات‌ها، به احتمال زیاد در کمتر از چند روز میلیاردها تومان پول کشور به واسطه بات‌های خرید و فروش طلا تبدیل به طلایی مجازی شود لذا باید هوشیارانه و با دقت‌نظر به دنبال راهکاری برای آماده شدن جهت مقابله با این اقدامات بود.

هاتگرام و تلگرام طلایی مهم‌ترین بازوی حیات تلگرام!

انجیدنی درباره اینکه آیا این ربات‌ها و در آینده ارز رمزنگاری شده تلگرام «گرام» قابلیت فعالسازی روی پوسته‌های ایرانی نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" را هم دارد، گفت: بله؛ درباره قابلیت پرداخت که اخیراً ایجاد شده روی پوسته‌های ایرانی نیز اعمال شده است زیرا این قابلیت در Bot API قابل دسترسی است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مسئولان امید به فیلتر این بات‌ها دارند که تاکنون اقدامی برای قطع دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی به تلگرام نکرده‌اند، متذکر شد: این احتمال وجود دارد اما فیلتر بات چندان اقدام مؤثری نیست و مانند فیلتر دامنه یک سایت نیست که به سختی بشود دوباره آن را به شکلی دیگر احیا کرد؛ بات‌ها به سرعت می‌توانند تغییر اسم و آدرس دهند و هر بار که فیلتر می‌شوند مانند پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام به شکلی دیگر و به سرعت ایجاد می‌شوند.

ترویج قانون‌شکنی در کشور با دو پروکسی داخلی

وی تصریح کرد: هاتگرام و تلگرام طلایی در حال حاضر مهمترین بازوی حیات و زنده‌ماندن تلگرام هستند ضمن اینکه دسترسی آنها به تلگرام منجر به ترویج قانون‌شکنی در کشور شده است زیرا نشان دادیم با اینکه دستور قضایی برای فیلترینگ تلگرام موجود بود، هستند کسانیکه این دستورات را به صورت علنی دور زده و باز هم کار خودشان را می‌کنند.

وی افزود: اگر مسئولان علاقه‌مند به فعالیت تلگرام هستند خوب چرا دستور به فیلترینگش دادند؟! اگر به همان شکل سابق در کشور فعالیت می‌کرد آسیب‌هایش به مراتب کمتر از شیوه فعالیت کنونی آن است.

این فعال فناوری خاطر‌نشان کرد: جالب است ایران، هاتگرام و تلگرام طلایی را برای مدیریت و اعمال نفوذ بر فضای تلگرام فعال کرد اما در همین زمینه نیز موفق نبود و اولا همچنان برخی کانال‌های مخرب از طریق همین پوسته‌های غیررسمی تلگرام تنها با یک تغییر اسم در دسترس هستند و هم برخی کانال‌هایی که مسدود شده‌اند، در برخی شرایط از طریق هاتگرام و طلگرام طلایی در دسترس مخاطبان هستند! بنابراین با وجود هزینه‌های هنگفت و تجهیزات زیادی که به این پروژه‌ها اختصاص داده شده همچنین ضربه سنگینی که به رشد پیام‌رسان‌های داخلی به واسط این پوسته‌های غیررسمی تلگرام زده شد، مشخص نیست که رسالت کار این پوسته‌های غیر‌رسمی تلگرام چیست و چرا باید در شرایطی که همه چیز علیه فضای روانی کشور است این پوسته‌ها باید فعال باشند؟ !

مدیر یکی از پیام‌رسان‌های بومی با اشاره به جلسه رابط تلگرام با برخی کانال‌دارهای ایرانی گفت: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

محسن غفاری در گفت‌وگو با تسنیم ضمن تشریح فرآیند عرضه ارز رمزنگاری شده تلگرام با عنوان "گرام" درباره احتمال عرضه این ارز در پوسته‌های فارسی تلگرام اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت فعالیت پوسته‌های فارسی تلگرام نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" به‌گونه‌ای است که می‌توانند به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند، برخی کانال‌های مورد نظرشان را حذف کنند یا نظارت‌هایی از این دست داشته باشند که قطعا در زمان عرضه گرام، این نوع دسترسی‌ها از سمت تلگرام مسدود خواهد شد یا نهایتا ممکن است نوعی API در اختیار پوسته‌ها قرار داده شود که قادر به دسترسی اطلاعات کاربران نباشند.

چرا تلگرام دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را مسدود نمی‌کند

این فعال حوزه پیام‌رسانی با تأکید بر اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام خارج از قوانین تلگرام به اطلاعات مردم دسترسی پیدا می‌کنند و هر زمان تلگرام بخواهد به راحتی دسترسی آنها را مسدود می‌کند، درباره چرایی عدم این اقدام از سوی تلگرام گفت: ممکن است برخی بگویند اینکه تلگرام جلوی فعالیت و دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را نمی‌بندد از بُعد فنی است که قطعا اینطور نیست؛ این موضوع تنها به دلیل ادامه حیات مشترکان برای رسیده به زمان عرضه گرام است.

وی تصریح کرد: فرض کنید قرار باشد سه ماه دیگر گرام توسط تلگرام عرضه شود و در آن زمان دسترسی پوسته‌های فارسی را هم ببندد، بخش‌هایی از سیستم دولتی که متولی توسعه هاتگرام و تلگرام طلایی است در آن زمان می‌گوید که دسترسی این دو پوسته مسدود شده اما آیا مردم هم دیگر به تلگرام دسترسی نخواهند داشت؟

"گرام" و هجمه مردم برای فیلترشکن

غفاری اذعان کرد: در آن زمان هم اتفاقی مانند افتضاحی که بر سر ثبت‌نام محصولات سایپا به وجود آمد و مردم به سایت فروش هجوم بردند را شاهد خواهیم بود و مردم برای خرید گرام از هر طریقی که شده فیلترشکن پیدا می‌کنند زیرا دیگر بحث پول و سود مهم است.

شروع تحرکات برای عرضه گرام

مدیرعامل پیام‌رسان ایتا با پرده‌برداری از تحرکات اخیر بر سر ارز رمزنگاری شده تلگرام ابراز کرد: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

وی با اشاره به اینکه عرضه گرام از طریق کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی خواهد بود و روش پرداختی توسط کاربران هم شبیه به پروتکل mtproto است و هر درگاه اینترنتی ایرانی می‌تواند مرکز خرید گرام باشد، گفت: هر کدام از کانال‌های معروف می‌توانند درگاهی از بانک بگیرند و به تلگرام معرفی کنند تا گرام از آن طریق عرضه شود.

این متخصص پلت‌فرم‌های ارتباطی افزود: در آن شرایط هم تا متوجه درگاه‌ها شویم باید همان مسیری را که برای انسداد پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام طی می‌کنیم، طی کنیم تا جلوی درگاه‌های بانکی گرفته شود.

جلسه رابط تلگرام با کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی!

وی درباره اینکه چنین شیوه عرضه‌ای تا چه میزان موفق و فراگیر خواهد بود، ابراز کرد: با توجه به اینکه کانال‌دارهای بزرگ از این شیوه عرضه منتفع خواهند شد و قرار است از محل فروش گرام به کاربران نفع بالایی ببرند، فرض کنید از میان چهار میلیون کانالی که وجود داشته باشد تنها یک میلیون کانال شروع به تبلیغات گرام و فروش آن کنند، می‌دانید چه اتفاق بزرگی رخ خواهد داد؟

غفاری اشاره‌ای هم به برگزاری جلسه‌ای توسط رابط تلگرام در دوبی با برخی کانال‌دارهای بزرگ داشت و گفت: از یک واسط شنیدم که یکی از کانال‌دارهای ایران در تلگرام گفته که دیداری با رابط ترکیه‌ای تلگرام داشتیم و از این جهت است که می‌گوییم تحرکات عرضه گرام در کشور شروع شده است.

مسدودسازی یک درگاه اینترنتی ایرانی برای عرضه پول تلگرام!

وی تصریح کرد: در آخرین نسخه تلگرام و با وجود اینکه گرام هنوز عرضه نشده، درگاه پرداخت فعال شده و حتی خود ما گزارش یک درگاه پرداختی داخلی را به معاون وزیر گزارش دادیم و آنها بستند.

مدیر پیام‌رسان ایتا با انتقاد نسبت به مسئولانی که درصدد بومی‌سازی هاتگرام، طلاگرام و امثالهم هستند اما به پیام‌رسان‌های بومی اعتقادی ندارند، متذکر شد: کسانی که دغدغه‌ بومی‌سازی این پوسته‌ها را دارند چرا حداقل به پیام‌رسان بین‌المللی "ویسپی" که خودشان اقدام به خریداری و پشتیبانی آن از طریق یکی از شرکت‌های اینترنتی ایران کردند، اعتقاد ندارند؟! مشخص نیست هاتگرام و تلگرام طلایی چه مهره‌ ماری دارند که مسئولان به شدت معتقدند که این دو می‌توانند موفق عمل کنند اما پیام‌رسان‌های بومی دیگر خیر!

بعضی‌ها به دنبال گرام برای خلاصی از شرّ ریال بانک مرکزی هستند!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم پیام‌رسان داخلی اشاره‌ای هم به دیدگاه برخی افراد نسبت به گرام داشت و اظهار کرد: دید افرادی که با حکومت خوب نیستند، این است که با عرضه گرام از شرّ ریال بانک مرکزی خلاص می‌شوند و می‌توانند پولی بر پایه دلار داشته باشند و روز به روز پول‌دارتر شوند؛ حالا فرضا این اتفاق بیفتد فردا روزی چه کسی نسبت به این کوتاهی‌ها پاسخگو خواهد بود؟!

غفاری با بیان اینکه «اگر به کسی گفته شود پشت این دیوار مار سمی وجود دارد که اگر از آن عبور کنید ممکن است با خطر مرگ مواجه شوید، طبیعتا اقدام به عبور از دیوار نمی‌کند» گفت: خطر عرضه گرام و تبعات بعدی آن از جمله اتفاقات نزدیک است و اگر مسئولان کشور نسبت به این موضوع بی‌اطلاع بودند چندان دلمان نمی‌سوخت اما متأسفانه به این قضیه واقف هستند.