ITanalyze

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

اشکان خسروپور - از کار افتادن دوباره ابزارهای تغییر آی‌پی، همزمان با گسترش تحریم‌های آمریکا فعالان صنعت آی‌تی کشور را با مشکلات جدی‌ روبه‌رو کرده و هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌کند

ختلال فیلترشکن‌ها در حدود دو هفته اخیر به‌طور غیرمنتظره‌ای بیشتر شده است. تا همین چند‌ماه پیش، پورت‌های https مختل می‌شدند اما این‌بار پورت‌های جدیدی به لیست قدیمی افزوده شده‌اند و به‌نظر می‌رسد، مسئولان فیلترینگ در حال بررسی روش‌های جدیدی برای اعمال محدودیت در شبکه جهانی هستند. کند شدن اینترنت، بالا رفتن هزینه سربار دولت و کاربران و در بلندمدت، دشوارتر شدن اتصال به اینترنت در کشور از پیامدهای این شیوه جدید فیلترینگ است که کارشناسان حوزه اینترنت و فناوری درباره آن هشدار می‌دهند. همه اینها در حالی رخ می‌دهد که مسئولان کشور، از وزیر ارتباطات تا معاون‌های او، نمایندگان مجلس و... بارها به بهانه‌های مختلف اعلام کرده‌اند فیلترینگ و ایجاد محدودیت نه‌تنها راه‌حل مناسبی نیست، که یک ایده شکست خورده است.


مشخصات فنی اختلال جدید
به‌نظر می‌رسد بیشتر اختلال تازه فیلترشکن‌ها روی پورت‌های جدیدی اعمال شده باشد. پورت‌های ssh، l2tp و بخش‌های کوچکی از پورت https دچار مشکل شده و باعث ایجاد مشکل برای دسترسی کاربران به سرویس‌های گوناگون آنلاین شده است. امین خشنود، کارشناس شبکه دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «سیستم فیلترینگ طوری ارتباط‌ها را قطع می‌کند که روی https اختلال نداشته باشیم که از نظر فنی قابل اجراست.» به گفته وی، بخشی از پورت‌ها برای اجرای کانال امن بین شرکت‌ها و کسب‌وکارها (VPN)‌ استفاده می‌شوند که با فیلترشکن تفاوت دارد. این تونل‌های امن را می‌توان به‌عنوان ابزار دور زدن فیلترینگ نیز مورد استفاده قرار داد اما بستن آن معمولا ریسک بالایی دارد چون ارتباط شرکت‌های بزرگ را دچار مشکل می‌کند. به‌گفته وی، این نوع فیلترینگ به‌خاطر هزینه‌های بالایی که دارد معمولا در مواقع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گسترش فیلترینگ به جز پایین آوردن سرعت اینترنت (به خاطر افزایش بار شبکه‌های زیرساختی کشور)، باعث کاهش ظریف نفوذ اینترنت و دشوارترشدن استفاده از سامانه‌های آنلاین می‌شود. در نهایت، ‌کیفیت ارتباطات کاربران عادی و شرکت‌ها دچار مشکل می‌شود.


ایجاد هزینه برای کسب و کارها
به‌دلیل وجود تحریم‌ها، عملا استفاده از بخش مهمی از خدمات شرکت‌های حوزه فناوری در جهان به جز استفاده از فیلترشکن امکان‌پذیر است. در دور جدید تحریم‌های آمریکا هم بار دیگر بسیاری از سامانه‌ها از دسترس کاربران با آی‌پی ایران خارج شده است.
با این حساب، با بستن این راه ارتباطی، کسب‌وکارهای اینترنتی، استارتاپ‌ها، برنامه‌نویس‌ها و... بسته می‌شود. از یک سو تحریم‌های فناوری (فناتحریم) نفس‌شان را می‌گیرد و از طرفی دیگر، تنها راه دور زدن تحریم‌ها از طرف سامانه‌های داخلی بسته می‌شود. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی‌ ایران نمی‌توان از آنها استفاده کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است.»
علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت با اشاره به ضرر بالای فیلترینگ برای سامانه‌های فیلترکننده کشور به همشهری می‌گوید: «سایت‌های اشتراک ویدئو یکی از بخش‌هایی هستند که با گسترش فیلترینگ هم خودشان ضرر می‌کنند، هم باعث تحمیل ضرر ناخواسته به کشور می‌شوند. این کسب‌وکارها چون پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مجبورند از ترافیک بین‌المللی برای کاربران داخلی استفاده کنند که هزینه‌شان را بالاتر می‌برد. دولت، کاربر و سرویس‌دهنده در این شیوه ضرر می‌کنند.»
پیش‌تر کسب‌وکارهای اینترنتی عام ضرر می‌دیدند اما با شیوه جدید فیلترینگ به‌نظر می‌رسد بخشی از نخبه‌های صنعت آی‌تی ضرر خواهند دید. علیرضا ابراهیمی می‌گوید: «پروتکل ssh که دچار مشکل شده، هم یک کانال امن است که خیلی از فیلترشکن‌ها از آن استفاده می‌کنند. این کانال بیشتر مورد استفاده وب‌مسترها و برنامه‌‌نویس‌هاست.»

     استفاده از پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست
فیلترینگ در حالی دوباره گسترش پیدا کرده و راه‌های جدیدی برای آزمایش آن در حال بررسی است که مسئولان رده‌بالای کشور بارها تأکید کرده‌اند، استفاده از فیلترشکن و پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی ازجمله کسانی هستند که بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند.
فیروزآبادی پیش‌تر در گفت‌وگو با همشهری بر این نکته تأکید کرده بود که استفاده از پلتفرم‌های فیلترشده غیرقانونی نیست. وزیر ارتباطات نیز در همین‌باره به همشهری گفته بود: «این همان حرفی است که من مدتی قبل با استدلال حقوقی زدم. اینکه فعالیت توییتر در ایران ممنوع است اما فعالیت ایرانی‌ها در توییتر ممنوع نیست. این یک اصل حقوقی است. قاضی می‌تواند حکم دهد و فعالیت یک شرکت را ممنوع اعلام کند اما نمی‌تواند یک حکم کلی برای کل شهروندان یک کشور بدهد.»
برخی مقام‌های ایرانی اما امیدوارند، فیلترینگ باعث شود شرکت‌های حوزه فناوری از پشتیبانی شرکت‌های داخلی استفاده کنند. عطا خلیقی، مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره محدودیت‌های این راهکار به همشهری می‌گوید: «نوع سرویسی که شرکت خارجی ارائه می‌کند، در یک مقیاس بسیار بزرگ قابل تعریف است و اصلا برای شرکت‌های ایرانی که مشتری کمتری دارند، اقتصادی یا شدنی نیست.
پشتیبانی بهتر و خدمات دقیقی که ارائه می‌کنند نیز باعث شده با وجود تمام مشکلات و دسترسی دشوار به سامانه‌های خارجی عملا بسیاری از شرکت‌های ایرانی ترجیح بدهند از سامانه‌های غیربومی استفاده کنند.»

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در نامه ای به رئیس قوه قضاییه وضعیت فضای مجازی در کشور را بغرنج و اسف بار دانست و اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام ، اینستا‌گرام و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها را خواستار شد.

به گزارش فارس متن نامه مجمع نمایندگان طلاب و  و فضلای حوزه علمیه قم به رئیس قوه قضائیه به شرح زیر است: 

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی (دام ظله)

ریاست محترم قوه قضائیه

سلام علیکم

وضعیت بغرنج و أسف‌بار حاکم بر فضای مجازی، و وابستگی کشور در این حوزه بسیار مهم و راهبردی، زمینه‌ساز تشدید جنگ رسانه‌ای و افزایش ‌فشارها و مشکلات اقتصادی بر ملت ایران شده است، و به نظر می‌رسد در صورت عدم اقدام مناسب، مخاطرات جدی‌‌تری نیز فراروی کشور قرار خواهد گرفت.

به رغم وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های چشم‌گیر داخلی، و با وجود گذشت حدود هفت سال از تشکیل شورای عالی فضای مجازی با اهداف روشن ابلاغی از سوی رهبری معظم انقلاب، متأسفانه امروز فضای مجازی از عقب‌مانده‌ترین و وابسته‌ترین عرصه‌های کشور است.

علت اصلی این وابستگی، تفکر و جریانی است که از حدود دویست سال قبل در کشور ریشه‌ دوانده، و انقلاب اسلامی در تقابل با آن شکل گرفت؛ جریانی که اولا درمان مشکلات کشور را در خارج می‌جوید؛ ثانیا، ‌نگاهش به تجدد، سطحی و غیرعمیق است.

جریانی که پیشرفت در حوزه فضای مجازی را توسعه ظاهری این فناوری در کشور دانسته، رشد مصرف‌‌گرایی و افزایش امکانات فضای مجازی هرچند در بستر خارجی را نشانه توسعه‌یافتگی تلقی می‌کند.

از مهم‌ترین عرصه‌های فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است. با وجود قابلیت‌های مهم داخلی و به رغم راه‌اندازی شبکه پیام‌‌رسان داخلی قبل از فراگیری شبکه‌های خارجی، جریان حاکم بر وزارت ارتباطات ـ در سایه انفعال دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ با بی‌اعتنایی به ظرفیت داخلی، و متقابلا، فراهم‌سازی آزادی عمل برای پیام‌رسان‌های خارجی، بلکه حمایت مؤثر از برخی از آنها، با نقض قوانین نظام اسلامی، کشور را به جولانگاه شبکه‌های خارجی و مخالف نظام تبدیل کرده است.

از مهم‌ترین این شبکه‌ها، تلگرام و اینستاگرام هستند که زمینه‌‌های شکل‌گیری و بروز آسیب‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی را رقم زد‌ه‌اند.

از جمله آسیب‌ها، می‌توان به دسترسی دشمنان به داده‌های عظیم (Big Data) اشاره نمود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حکم مسدود‌سازی تلگرام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، از سوی قوه قضائیه ـ با هدف جلوگیری از آسیب‌های متعدد  این شبکه و جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی ـ صادر شد.  

باتوجه به القای قطعی بودن فیلتر تلگرام، و در کمتر از ۱۰ روز محدودیت‌های اعمال‌شده بر  این شبکه، گزارش‌ها و آمار رسمی، نشان‌دهنده اقبال روزافزون مردم به پیام‌رسان‌های داخلی بود؛ اما، متأسفانه این روند پس از مدتی کُند، و درنهایت متوقف گردید. مهم‌ترین دلیل توقف رشد پیام‌رسان‌های داخلی عبارت بود از: باز شدن مجدد فیلترشکن‌ها و تبلیغات و سوق دادن مردم به سمت پوسته‌های فارسی تلگرام؛ یعنی «تلگرام‌ طلایی» و «هات‌گرام».

علت اصلی صدور مجوز فعالیت به دو پوسته تلگرامی و تمدید این مجوز، «عدم ظرفیت و توانمندی شبکه‌های داخلی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای ده‌ها میلیون کاربر ایرانی» عنوان شده است.

با پی‌گیری‌‌های به عمل آمده و تحقیقات میدانی انجام شده، بدست آمد: شبکه‌های پیام‌رسان ایرانی ظرفیت تأمین نیازهای داخلی را دارند؛ اما برخی از دست اندرکاران، با عدم ارائه امکانات لازم به آنها، از جمله امکاناتی که دراختیار تلگرام‌طلایی و هاتگرام گذاشته شده، درصدد ناتوانمند نشان‌دادن آنها در پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی هستند. (توضیحات بیشتر و مستندات در این زمینه، در نامه تفصیلی آورده شده است).

با توجه به برخی شواهد و اخبار، به نظر می‌رسد تلاش عده‌ای بر آن است تا با خرید زمان و تمدید مهلت فعالیت دو پوسته تلگرامی، عضویت اکثریت مردم در این شبکه باقی باشد تا تلگرام به نقطه فرار (از طریق فناوری بلاک‌چین) برسد؛ نقطه فرار به معنای بسیار سخت شدن مسدود‌سازی است.

از علل این تغییر وضعیت، توزیع ارز دیجیتال «گرام» است که با راه‌اندازی آن، وضعیت بحرانی اقتصاد کشور وارد مراحل پیچیده‌تری  می‌شود. افراد مذکور،‌ در صورت شکست پروژه رسیدن تلگرام به نقطه فرار، به‌دنبال جایگزینی پیام‌‌رسان خارجی دیگر (سیگنال یا دیالوگ یا…) هستند تا  بیش از ۳۰ میلیون کاربری را که در تلگرام نگه داشته‌اند، به آن پیام‌رسان خارجی سوق دهند!!!

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی، ریاست محترم قوه قضائیه! با ملاحظه مطالب ذکر شده، طلاب و فضلای انقلابی حوزه‌ علمیه قم ـ که جمعی از آنها از شاگردان حضرتعالی هستند ـ دو خواسته مشخص از مجموعه تحت امر جنابعالی دارند:

اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام، و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها، به‌ویژه فعالیت دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام؛
فراهم کردن مقدمات مسدودسازی شبکه‌های خارجی مغایر با قوانین کشور، به‌ویژه اینستاگرام (که فساد آن از جهاتی بیش از تلگرام است).

در پایان، ذکر چند مطلب را لازم می‌دانیم:

چنان‌که روشن است، نویسندگان این نامه، معتقد به برخورد صرفاً سلبی نیستند؛ بلکه بر این باورند، توان و ظرفیت داخلی برای پاسخ‌گویی به نیاز داخلی در زمینه استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی کاملاً موجود است.

در همین راستا، پیگیری این موارد را لازم می‌دانند: أ) ارائه امکانات لازم مانند سرور و پهنای باند اختصاص‌یافته به پوسته‌های تلگرامی به پیام‌رسان‌های داخلی؛ ب) الزام اپراتورهای کشور به حمایت و همکاری با پیام‌رسان‌های داخلی؛ ج) حمایت رسانه‌ای به‌ویژه رسانه ملی از پیام‌رسان‌های داخلی؛ د) ارتقای کمی و کیفی پیام‌رسان‌های داخلی در فضای رقابتی با همکاری دولت و بخش خصوصی؛ با توجه به اینکه فضای مجازی به صورت عام، و شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص به‌دلیل تأثیرات فراوان آن در عرصه‌های گوناگون، از موضوعات و مسائل ملی هستند، نباید به‌‌‌آنها به‌عنوان مسئله‌ای جزئی و خُرد نگریسته شود؛ بنابراین، مسئولان فضای مجازی کشور باید تمام تلاش و همت خود را در راستای حمایت از این شبکه‌ها و رفع برخی نقایص به‌کار گیرند.

قطعا، پیشرفت کشور در زمینه شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص، و فضای مجازی به صورت عام، نیازمند حمایت‌های جدی دولت و مسئولان است؛ متأسفانه، عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات، موجب قوت گرفتن این ذهنیت شده است که این وزرات خانه به دلایلی از جمله کسب درآمد بیشتر از طریق فروش پهنای باند خارجی و نیز دستیابی به منافع جناحی و سیاسی، حامی شبکه‌های خارجی و مانعی برای توسعه شبکه‌های داخلی است؛ بنابراین، لازم است بر عملکرد این وزارت‌خانه در نحوه تعامل با شبکه‌های داخلی نظارت بسیار جدی صورت گیرد؛ به رغم آن که مشکل اصلی کشور، مسائل اقتصادی است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیرشان فرمودند: «دشمن از ابزار رسانه، برای اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کند» و «در کنار جنگ اقتصادی، یک جنگ مهم رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز در جریان است که بیشتر اوقات از آن غفلت می‌شود».

اساساً، شبکه‌‌‌های اجتماعی تلگرام و اینتساگرام، از عواملی هستند که دشمن با تکیه بر آنها از طریق دسترسی به اطلاعات و داده‌های عظیم (Big Data) می‌تواند جنگ اقتصادی را به نفع خود ادامه دهد.

از مجموع گزارش‌ها و شواهد می‌توان اطمینان پیدا کرد بخشی از مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی کنونی، با تسلط دشمن بر فضای مجازی و بیگ‌ دیتای کشور مرتبط است.

از سوی دیگر، با اقداماتی که مدیر تلگرام وعده آن را داده یعنی ارائه خدمات در بستر فناوری بلاک‌چین، و رواج پول مجازی «گرام»، در صورت عدم اقدام فوری در مسدود‌سازی تلگرام، بحران اقتصادی می‌تواند کشور و نظام را به مرحله خطرناک‌تری پیش برد؛ طلاب و فضلای انقلابی متخصص در حوزه فضای مجازی، آماد‌گی دارند برای اثبات تمام مواردی که در این نوشته ذکر شد (و نیز برخی مسائل خاص که نمی‌توان در این نامه بیان کرد)، با متولیان و مسئولان فضای مجازی ـ اعم از مدیران وزارت ارتباطات و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ جلسه مباحثه و مناظره در حضور حضرتعالی تشکیل دهند.

توضیحات بیشتر درباره آنچه ذکر شد، در نامه تفصیلی خدمتتان تقدیم می‌شود.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

آبان ۱۳۹۷

مهسا شمس‌کلائی - در ابتدا چند نفر از دوستان، اسکرین‌شات‌هایی از صفحه تلگرام‌شان که بدون استفاده از فیلترشکن به‌روز‌رسانی می‌شود، برایم فرستادند. بعد چند نفر دیگر هم در اینستاگرام و توئیتر گفتند ما می‌توانیم بدون استفاده از فیلترشکن و با استفاده از اینترنت ایرانسل، تلگرام را باز کنیم. برخی دیگر هم گفتند به‌غیر از تلگرام می‌توانند سایت‌های فیلترشده‌ای مثل بی‌بی‌سی و بعضی سایت‌های پورن را هم با استفاده از اینترنت ایرانسل بدون فیلترشکن باز کنند! متعجب از این موضوع به سراغ سیم‌کارت ایرانسلم رفتم تا این موضوع را تست کنم و دیدم برای سیم‌کارتم این موضوع صدق نمی‌کند! از دوستانم خواستم اجازه بدهند به اینترنت آنها وصل شوم و خودم این موضوع را امتحان کنم.  سیم‌کارت یکی از دوستان را داخل گوشی‌ام انداختم و با اینترنت ایرانسل تلگرامم را چک کردم. نسخه اصلی تلگرام بدون فیلترشکن به‌روز شد و توانستم کانکت (متصل) شوم. منطقه‌ای که این سیم‌کارت را امتحان می‌کردم، خیابان پیامبر بود. سرعت اینترنت ایرانسل در آن محل خیلی خوب و بدون فیلتر بود!

سیم‌کارت ایرانسل دیگری را در خیابان انقلاب تست کردم. متاسفانه به دلیل اینکه در آن محل اینترنت ایرانسل خوب آنتن نمی‌داد، حتی نتوانستم یک سایت معمولی را باز کنم، چه برسد به تلگرام و سایت‌های فیلترشده.

سیم‌کارت ایرانسل بعدی را در خیابان رسالت امتحان کردم. این سیم‌کارت داخل مودم قرار داشت. سرعت نت خوبی داشت و بدون فیلترشکن هم تلگرام را باز کرد!

به همین ترتیب ادامه دادم و مطمئن شدم برخی سیم‌کارت‌های ایرانسل، اینترنت بدون فیلتر ارائه می‌دهند و این موضوع هم یکی، دوبار نبوده که بخواهیم بگوییم نشتی شبکه است؛ چراکه تا امروز که این یادداشت را می‌نویسم، همچنان آن سیم‌کارت‌ها اینترنت بدون فیلترشان به‌راه است!

برای بررسی این موضوع با یکی از مدیران ایرانسل تماس گرفتم و موضوع را در میان گذاشتم. ایشان در جواب گفت: «طبق قانون، اعمال فیلترینگ در لایه قبل از اپراتور است و باید این موضوع را از شرکت ارتباطات زیرساخت پیگیری کنید.» البته آن فرد تاکید داشت این حرف‌ها تنها برای آگاهی من از قانون است و در قالب مصاحبه نیست.  با روابط‌عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت تماس گرفتم و موضوع را از ابتدا توضیح دادم و همچنین عنوان کردم دوستان ایرانسلی چنین ادعایی دارند.

آن فرد در پاسخ گفت: «ارتباطات زیرساخت خام‌فروش است و اصلا دخل و تصرفی در اعمال فیلترینگ و این موارد ندارد. این موضوع را باید از سازمان تنظیم مقررات پیگیری کنید.» با روابط‌عمومی سازمان تنظیم مقررات تماس گرفتم. مدیرشان خواست درباره این موضوع توضیحاتی بدهم و تاکید داشت آیا این مورد را خودم تست کرده‌ام یا از طرف مخاطبان مطرح شده است؟ برایش دوباره ماجرا را از ابتدا توضیح دادم. مهلت خواست تا موضوع را با مدیران‌شان درمیان بگذارد و گفت با او تماس بگیرم و نتیجه را پیگیری کنم.

روز بعد با او تماس گرفتم، وی گفت: «این موضوع را با مدیران‌مان در میان گذاشتم، تعجب کردند و گفتند چنین چیزی امکان ندارد. این خبرنگار با سیم‌کارتش بیاید و این موضوع را اینجا هم تست کند. اگر چنین چیزی صحت داشت، ما به او جایزه می‌دهیم.» من قبول کردم این موضوع را از نزدیک بررسی کنیم ولی بعد از آخرین تماس با مدیر روابط‌عمومی سازمان تنظیم، دیگر ایشان پاسخی به تماس‌های من نداد! ضمن اینکه یک‌بار که درمورد همین موضوع با او صحبت می‌کردم، تاکید داشت: «اعمال فیلترینگ با خود اپراتور است و سازمان تنظیم دخالتی در امور فیلترینگ ندارد.»

اینکه هیچ‌کدام از این سه نهاد، در یک موضوع مشترک اظهارنظر رسمی نداشته‌اند، خود جای سوال دارد ولی اینکه چرا این اتفاق در یکی از اپراتورهای کشور رخ داده است و آن اپراتور هم هیچ موضع رسمی‌ای در برابر این موضوع ندارد، جای تعجب است! این موضوع تنها از طرف ما در فضای مجازی پخش نشده و حتما به گوش مسئولان ایرانسل هم رسیده است.

ذکر این نکته ضروری است که امکان دارد این موضوع برای سایر اپراتورهای دیگر هم رخ بدهد و اگر شبکه ملی اینترنت در ایران فعال بود، می‌توانستیم از این موضوع قبل از اینکه به مرحله کاربر برسد، جلوگیری کنیم. همچنین براساس قانون، اعمال فیلترینگ از طرف اپراتورهاست؛ برای همین در حکم قضایی فیلترینگ تلگرام از اپراتورها خواسته شده بود دسترسی‌ها به تلگرام بسته شود. یک احتمال دیگر هم این است که این نشتی در گیت‌وی (دروازه) رخ داده باشد که البته احتمالش ضعیف است. اگر شبکه ملی اینترنت در داخل کشور فعال بود، حتی می‌توان این نشتی را در گیت‌وی هم کنترل کرد. پس بهتر است مسئولان ایرانسل به جای اینکه سعی کنند تقصیر را به گردن فرد دیگری بیندازند، به فکر برطرف کردن این موضوع باشند. (منبع:روزنامه فرهیختگان)

آمادگی پلیس فتا برای کمک به وزارت اقتصاد در مبارزه با پولشویی،‌ افزایش جرائم فضای مجازی، کاهش زمان رسیدگی به پرونده‌های پلیس فتا، برخورد با سایت‌های اعلام کننده قیمت سکه و ارز،‌ شناسایی ۳۰ رخنه‌ امنیتی در سایت‌های حساس، ‌انتقاد از نبود متولی برای سایت‌های همسریابی و رصد پسر اینستاگرامی فراری به ترکیه از جمله بخش‌های نشست خبری رئیس پلیس فتا در صبح امروز بوده است.

به گزارش ایسنا، سردار کمال هادیان‌فر در نشست خبری که به منظور تشریح اقدامات پلیس فتای ناجا برگزار شد، اظهارکرد: هشت سال از تشکیل پلیس فتا گذشت و در این مدت پلیس فتا به بیش از ۱۳۳ هزار پرونده رسیدگی کرده که ۱۱ هزار و ۷۶۵ مورد آن کشف شده است.

هادیان‌فر با بیان اینکه طی این هشت سال ۷۴ هزار و ۹۱۷ نفر توسط پلیس فتا شناسایی و دستگیر شده‌اند، خاطرنشان کرد: به طور میانگین قدرت کشف پلیس فتا از ابتدای تأسیس تاکنون ۸۳ درصد بوده است.

وی در ادامه به ارائه آمارهایی از کاربران اینترنت پرداخت و گفت: ۵ میلیون کاربر فضای مجازی در سال ۹۲ به ۵۰ میلیون کاربر در سال ۹۷ افزایش یافته‌اند که ما شاهد آن هستیم که اینترنت نسل چهار در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک نیز توسعه یافته است. این نشان می‌دهد که زیرساخت‌های ما در حال توسعه است، اما متاسفانه به همین میزانی که توسعه رخ داده به موضوع تامین امنیت کاربران توجه نشده است.

هادیانفر ادامه داد: نسبت به سال ۹۲ شاهد رشد ۹۰۰ درصدی جرائم بوده‌ایم، استارت‌آپ‌های ما ۳۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرده‌اند و امروز پلیس با این اینستاگرام، تلگرام، گوگل و ... در حال دست و پنجه نرم کردن است تا امکان نظارت و پیگیری جرائم رخ داده در این فضا برایشان فراهم شود، اما متاسفانه برخلاف آنکه در اینستاگرام گزارش‌های مختلفی از وضعیت امنیتی و جرائم به آمریکا، فرانسه، انگلیس و دیگر کشورها ارائه داده است، به دلیل مسائلی چون تحریم‌ها و ... چنین خدماتی به ایران داده نمی‌شود با این وجود پلیس در حال پیگیری است و علی رغم محدودیت‌ها توانسته کشفیات خوبی در این حوزه داشته باشد.

رئیس پلیس فتا با بیان اینکه تعداد دستگاه‌های ای تی ام رشد ۳۵۴ درصدی داشته است، گفت: همچنین تاکنون بیش از ۳۰۰ ملیون کارت بانکی برای ۸۲ میلیون جمعیت کشورمان صادر شده که این نشان می‌دهد افراد می‌توانند چندین حساب در بانک‌های مختلف داشته باشند و همین شرایط در مورد سیم کارت‌ها نیز وجود دارد.

کاهش زمان رسیدگی به جرائم فتا

هادیان‌فر از کاهش زمان رسیدگی به جرائم فضای مجازی خبر داد و گفت: زمان رسیدگی به جرائم از ۳۲ روز به ۲۲ روز کاهش یافته است.

وی افزود: به زودی نیز سامانه مشترک میان پلیس، قوه قضاییه و بانک‌ها اجرایی می‌شود تا براساس آن امکان انسداد سریع کارت‌ها و حساب‌های بانکی فراهم شود.

به گفته رئیس پلیس فتای ناجا در سند پیگیری و مقابله نیز حوزه مردم و کسب و کارها به پلیس فتا واگذار شده است.

رشد ۵۵ درصدی جرائم فضای مجازی در سال ۹۷

رئیس پلیس فتای ناجا در بخش دیگری از سخنان خود به آمار پلیس فتا در شش ماهه امسال اشاره کرد و گفت: در شش ماهه امسال ۲۶ هزارو ۹۶۲ پرونده در پلیس فتا تشکیل شده که نشان می‌دهد این پرونده‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵۵ درصد رشد داشته‌اند.

وی افزود: همچنین طی این مدت ۷۰ درصد پرونده‌ها منجر به کشف شده و ۹ هزار نفر دستگیر شده‌اند.

هادیان‌فر بیشترین انگیزه‌ها در فضای مجازی را به ترتیب، کسب منافع مالی از طریق برداشت غیر مجاز، انتقام‌جویی و حسادت در قالب تسویه‌ حساب‌های شخصی و جرائم ضداخلاقی اعلام کرد.

وی با بیان اینکه ۲۳ درصد جرائم در شش ماهه امسال مربوط به مباحث غیر اخلاقی بوده است، گفت: متاسفانه این آمار روز به روز در حال افزایش است به طوری که ۱۳ هزار و ۶۳۵ پرونده در این زمینه تشکیل شده که بخشی از این پرونده‌ها را خودمان تشکیل داده‌ایم و شاکی نداشته‌اند و بخشی دیگر شاکی داشته‌اند. عمده این جرائم در فضای تلگرام و اینستاگرام رخ داده که این امر افزایش ۵۵ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.

وی درباره مدرک تحصیلی مرتکبان جرائم ضداخلاقی در فضای مجازی گفت: ۷۲ درصد این افراد مدرک دیپلم و زیر دیپلم داشته، کمتر از ۵ درصد مدرک کارشناسی داشته و کمتر از یک درصد نیز دارای مدرک دکتری بوده‌اند که این نشان می‌دهد هر چه مدرک تحصیلی و اشتغال افراد افزایش یابد میزان ارتکاب جرائم اخلاقی از سوی افراد نیز کاهش می‌یابد.

وی افزود: ۶۲ درصد از مرتکبان جرائم غیراخلاقی در فضای مجازی ۲۱ تا ۴۰ سال سن داشتند، ۶۴ درصد این جرائم در تلگرام رخ داده است و علی رغم آن که هاتگرام و طلاگرام نیز فعالیت دارند مواردی بود که ما تذکر دادیم اما محتوای مجرمانه باقی مانده است.

استفاده ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN

رئیس پلیس فتای ناجا در ادامه سخنان خود با بیان اینکه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN و فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند، گفت: اما بعد از فیلتر تلگرام، شاهد کاهش استفاده از تلگرام و ریزش کاربران آن بوده‌ایم، اما همچنان بیشترین جرائم در تلگرام و پس از آن در اینستاگرام رخ می‌دهد.

علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار به محتوای کانال های مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند، مسدود می کند.

به گزارش فارس، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی در کانال خود در شبکه اجتماعی سروش، نوشت: تذکراتی را که مقام معظم رهبری در جمع پرشکوه بسیجیان مخلص و جان بر کف در ورزشگاه آزادی به مسئولان فضای مجازی دادند، می توان در چهار جمله ذیل خلاصه کرد.

۱. مسئولان فضای مجازی وظایف محوله را بدرستی «بشناسند».
2- مسئولان فضای مجازی با «جدیت» به وظایف محوله عمل کنند.
3- مسئولین اجازه ندهند فضای مجازی کشور در اختیار دشمن باشد.
4- مسئولین اجازه ندهند دشمن با استفاده از ابزار فضای مجازی به بمباران شیمیایی افکار عمومی جامعه ادامه دهد.

تاکید و تذکر مقام معظم رهبری بر دو مقوله «شناخت» و «جدیت» مسئولان فضای مجازی در انجام وظایف محوله، دلالت بر این واقعیت دارد که وضعیت نامطلوب فضای مجازی کشور محصول «عدم شناخت» و یا «عدم جدیت» مسئولین در انجام وظایف محوله است.

به همین مناسبت به چند مورد از ده‌ها عملکرد نامناسب که موجبات این تذکرات را فراهم کرده اند اشاره می کنم. امیدوارم که موثر واقع شود و مسئولین ذیربط اشتباهات گذشته را جبران کنند.
نرم افزار مسیر یاب ویز (waze) که توسط رژیم کودک کش وجعلی اسرائیل طراحی و راه اندازی شده است بدون هیچ مانعی در فضای مجازی کشور جولان می دهد و علاوه بر مکان یابی به ابزار رسانه ای دشمن تبدیل شده است و دشمن صهیونیستی با سوء استفاده از کابران ایرانی اطلاعات جاسوسی خود را در بستر این نرم افزار تکمیل می کند!

علی‌رغم صدور دستور مسدود سازی آن از سوی مقام قضایی و علیرغم اینکه نرم افزارهای پیشرفته بومی مشابه آن نظیر دال و  نشان و... در کشور وجود دارد، مسئولین ذیربط نه تنها جدیتی در اجرای این دستور بخرج نمی دهند بلکه مقاومت هم می کنند.
علی رغم گذشت بیش از 5 ماه از صدور دستور فیلتر تلگرام، مسئولین ذیربط به نسخه های فارسی این پیام رسان اجازه داده اند بر خلاف دستور قضایی بازپرس به طور غیر قانونی به عنوان فیلتر شکن عمل کرده و در این موقعیت جنگ اقتصادی و رسانه ای دسترسی 30 میلیون نفر ایرانی را به این شبکه فیلتر شده فراهم کرده اند.

همچنین بهترین پهنای باند و تجهیزات و سرورها را از بیت المال به این فیلتر شکن ها اختصاص داده و با این اقدام تبعیض آمیز شبکه های اجتماعی داخلی را در آستانه نابودی قرار داده اند و مسئولین ذیربط به فریاد مدیران پیام رسانهای داخلی و جوانان نخبه و سرمایه گذرانی که استخوانهایشان زیر فشار تبعیض در فضای مجازی کشور خرد شده است توجه نمی کنند.
علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار در حساس ترین زمان جنگ اقتصادی به محتوای کانال های (رسانه های) مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند مسدود می کند و اجازه نمی دهد این کانال و کانال دیگری به نشانی dolar_il@ که بیش از یک میلیون عضو داشت و واقعیت‌ها را در مورد سقوط ارزش دلار و افزایش پول ملی بیان می کرد به فعالیت خود در بستر این دو نرم افزار ادامه دهد و حتی اجازه عضو شدن در سایر کانال های تلگرام را از اعضای هاتگرام و تلگرام طلایی سلب می کند.
شبکه اجتماعی اینستاگرام بر خلاف مصوبات شورای عالی فضای مجازی و کمیسیون های زیر مجموعه آن بدون اینکه سرورهای خود را به داخل منتقل کند و بدون اینکه مقررات قانونی را بپذیرد در فضای مجازی کشور مشغول فعالیت رسانه ای است و برخلاف قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صدا وسیما خارج کرده و بدون هرگونه محدویت قانونی سال‌هاست که مشغول تهاجم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی می باشد و مسئولین فضای مجازی علیرغم تذکرات دلسوزان خم به ابرو نمی آورند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، مشکلات دیگری مانند عدم مبارزه با فیلترشکن‌ها، عدم اهتمام جدی به تحقق شبکه ملی اطلاعات و دهها نابسامانی دیگر وجود دارد که موجبات سلطه بیگانگان بر فضای مجازی کشور را فراهم نموده اند. بطور قطع این مشکلات قابل حل می باشند ولی حل آنها نیاز به توجه، شناخت‌‌ و جدیت همه مسئولین فضای مجازی در انجام وظایف محوله دارد.

معاون وزیر ارتباطات درباره گلایه دبیر شورای عالی فضای مجازی از کم‌کاری وزارت ارتباطات در بستن فیلترشکن‌ها گفت: قرار شد گزارشی از موارد کم‌کاری که عمل نکرده‌ایم ارائه کنند که گزارشی دریافت نکرده‌‌ایم.

صادق عباسی شاهکوه در پاسخ به سؤال فارس درباره انتقاد دبیر شورای عالی فضای مجازی از ضعف عملکرد وزارت ارتباطات در بستن VPN‌ها (فیلترشکن‌‌ها) که باید توسط شرکت ارتباطات زیرساخت انجام شود، گفت: من نیز این موضوع را از رسانه‌ها شنیده‌ام و باید به صورت دقیق به ما اعلام کنند که منظور از کم‌کاری چیست و کجا خوب عمل نکرده‌ایم.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت افزود: قرار شد که گزارشی به ما بدهند که تاکنون گزارشی دریافت نکرده‌ایم تا بفهمیم کجا ضعف داریم و آن را اصلاح کنیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: در برخی مواقع از نظر فنی این کار امکانپذیر نیست اما در مواردی که از نظر فنی امکان بستن VPN بوده و ما انجام نداده باشیم در صورت اطلاع حتماً اصلاح خواهیم کرد.

عباسی شاهکوه تأکید کرد: وظایف‌مان را در بستن فیلترشکن‌ها به نحو احسن انجام داده‌ایم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سؤالی درباره تردد نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه فیلترینگ که مشکلاتی را ایجاد کرده ا ست، گفت: شرکت ارتباطات زیرساخت تنها بخشی از زنجیره فیلترینگ در کشور است و مسئول تصمیم‌گیری در این حوزه نیست.

یک توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور می‌داند.

مهدی انجیدنی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره‌ به شروع تحرکات مالی بر بستر پیام‌رسان تلگرام اظهار کرد: مستندات شروع این کار روی خود تلگرام موجود است و این بار برخلاف همیشه به دور از شلوغ‌کاری‌های تبلیغاتی و بدون هیچگونه اعلامی از قبل، صفحه Check Out را برای پرداخت مالی در نسخه جدید خود اضافه کرده است.

وی افزود: هنوز اغلب کاربران اندروید و IOS این پیام‌رسان نمی‌دانند در نسخه جدید این قابلیت اضافه شده است و نسبت به آن آشنایی ندارند.

نسخه دسکتاپ تلگرام در انتظار قابلیت پرداخت مالی!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی با بیان اینکه به‌زودی (احتمالا ظرف دو سه هفته آینده) در نسخه دسکتاپ تلگرام نیز امکان استفاده از این قابلیت اضافه خواهد شد، ابراز کرد: در این روش از ربات‌ها برای پرداخت استفاده می‌شود و همچون روال همیشه، تلگرام می‌خواهد با تکیه بر کاربرانش، محدودیت‌های اعمال شده از طرف دولت ایران علیه خودش را دور بزند.

انجیدنی افزود: جالب است، تلگرام از مدت‌ها قبل اعلام کرده بود که می‌خواهد روی ارائه پول مجازی کار کند اما به واسطه بحران اقتصادی که در کشور ظرف یکی دو ماه اخیر به وجود آمده، برنامه‌ریزی خود را تغییر داده تا از این فضا نیز بتواند به نفع خودش بهره‌برداری کند.

تلگرام درصدد فروش طلای مجازی

وی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام می‌داند و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور تلقی کرد و گفت: چندین سال است برخی سایت‌های غیرمجاز روسی به فروش طلای مجازی روی آورده‌اند و با این ادعا که، مقدار مشخص و قابل توجهی طلا در گوشه‌ای از دنیا دارند، اقدام به فروش آن در فضای مجازی در قبال دلار می‌کنند.

او متذکر شد: این ترفند نخ‌نما شده و البته عوام‌فریبانه که بارها نیز توسط مراکز مالی و اعتباری بین‌المللی نسبت به آن هشدار داده شده است که سایت‌های روسی از این همین حربه برای انتفاع از سرمایه مردم به شکل غیرقانونی استفاده می‌کنند.

انجیدنی درباره اینکه آیا واقعا طلایی در این شیوه وجود دارد که به ازای پول دریافتی به متقاضیان فروخته شود یا فریبی بیش نیست، گفت: طبیعی است که وقتی طلا به شکل مجازی فروخته می‌شود و هیچ نمود حقیقی ندارد، ترفندی فریب‌کارانه است و برخلاف اینکه به متقاضیان گفته می‌شود پول‌شان را برای خرید طلا هزینه می‌کنند اما اصلا طلایی در واقعیت وجود ندارد!

پول و سرمایه ملی ما در نزدیکی خطری بزرگ

این کارشناس حوزه رسانه، تلگرام را درصدد انجام چنین کاری دانست و گفت: تلگرام می‌خواهد رفته‌رفته به واسطه ربات‌های پرداختی که قابلیت اتصال به درگاه‌های بانکی کشورمان را دارند، "هیچ" را به قیمت "طلا" به مردم بفروشد و به آنها بگوید که این طلای مجازی تنها در شبکه خودش قابل خرید و فروش است.

وی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری، سرمایه و پول ملی ما را به موجودیتی موهوم تبدیل می‌کند، خاطر‌نشان کرد: با سرمایه‌ای که از این طریق در اختیار تلگرام قرار می‌گیرد، خود را در برابر تمامی تصمیمات دولت و حکومت بیمه می‌کند و در آن زمان دیگر نمی‌توان به راحتی پلت‌فرم تلگرام را فیلتر کرد زیرا میلیاردها دلار سرمایه مردم ممکن است درگیر این پلت‌فرم شده باشد.

این متخصص بسترهای ارتباطی آنلاین تصریح کرد: تلگرام دیدی فراتر از این موضوعات دارد و با ابداعاتی که در شبکه خود ایجاد می‌کند به دنبال دست گرفتن جریان اقتدار در کشورمان است و می‌خواهد مردم را به هر شکلی شده در مقابل حکومت قرار دهد.

تلگرام درصدد قرار دادن مردم مقابل حکومت

انجیدنی سیاست‌های تلگرام را اصلا شبیه پلت‌فرم‌های فناورانه مرسوم و بزرگ کنونی دنیا ندانست و به اقدام دیگری از سوی تلگرام که انتقادات بین‌المللی بسیاری به همراه داشت پرداخت و اظهار کرد: اخیرا شاهد بودیم که تلگرام قابلیت Telegram passport را معرفی کرد و از کاربرانش خواست تا تصاویر پاسپورت واقعی خود، کارت‌های بانکی، رمز عبور آنها و مدارک هویتی دیگر را در اختیار تلگرام قرار دهند تا آنها را به صورت تجمیع‌شده در یک جا داشته باشند!

وی خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که کاربران فضای مجازی در تعامل با یک سایت، به سختی حاضر هستند که کد ملی‌شان را ارائه کنند اما تلگرام اقدام به انجام این کار کرده و مورد انتقادات رسانه‌های خارجی نیز قرار گرفته است.

این مدیر پلت‌فرم ارتباطی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری از سوی تلگرام در تاریخ دنیا بی‌سابقه است و از این جهت خبرگزاری‌های مطرح دنیا به انتقاد از آن پرداختند، اذعان کرد: ابهاماتی که اکثر رسانه‌ها مطرح کرده‌اند این است که چرا تلگرام قصد دارد اطلاعات زندگی واقعی مردم از جمله پاسپورت و اطلاعات کارت بانکی افراد را در اختیار داشته باشد و  اصلا تلگرام وابسته به کجاست و دفتر و تشکیلاتش کجا قرار دارد؟! تلگرام به صراحت خود را برای جنگ با ایران آماده می‌کند و از هر طریقی به دنبال این است تا مردم را مقابل حکومت قرار دهد.

بات‌های پرداخت پیش‌زمینه‌ای برای فروش طلای مجازی

این فعال صنعت پیام‌رسانی این اقدام تلگرام را صراحتا استراتژی خاصی برای کشور ایران می‌داند و گفت: این پیام‌رسان می‌دانسته که روزی ایران برای فعالیت‌هایش محدودیت ایجاد می‌کند و بنابراین تمامی اقدامات خود را استراتژیک چیده است؛ الآن هم که گزارش برخی درگاه‌های متصل به ربات‌ها را داده‌ایم اگر مسئولان بخواهند آنها را مسدود کنند، صداها بلند می‌شود که دولت می‌خواهد جلوی ایجاد کسب‌وکارها را بگیرد.

وی تصریح کرد: این ربات‌ها زمینه‌چینی برای خرید طلای مجازی تلگرام می‌کنند و این قسمت ترسناک برای کشور ما خواهد بود زیرا به محض فعال شدن نامحسوس امکان خرید و فروش طلایی مجازی در بات‌ها، به احتمال زیاد در کمتر از چند روز میلیاردها تومان پول کشور به واسطه بات‌های خرید و فروش طلا تبدیل به طلایی مجازی شود لذا باید هوشیارانه و با دقت‌نظر به دنبال راهکاری برای آماده شدن جهت مقابله با این اقدامات بود.

هاتگرام و تلگرام طلایی مهم‌ترین بازوی حیات تلگرام!

انجیدنی درباره اینکه آیا این ربات‌ها و در آینده ارز رمزنگاری شده تلگرام «گرام» قابلیت فعالسازی روی پوسته‌های ایرانی نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" را هم دارد، گفت: بله؛ درباره قابلیت پرداخت که اخیراً ایجاد شده روی پوسته‌های ایرانی نیز اعمال شده است زیرا این قابلیت در Bot API قابل دسترسی است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مسئولان امید به فیلتر این بات‌ها دارند که تاکنون اقدامی برای قطع دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی به تلگرام نکرده‌اند، متذکر شد: این احتمال وجود دارد اما فیلتر بات چندان اقدام مؤثری نیست و مانند فیلتر دامنه یک سایت نیست که به سختی بشود دوباره آن را به شکلی دیگر احیا کرد؛ بات‌ها به سرعت می‌توانند تغییر اسم و آدرس دهند و هر بار که فیلتر می‌شوند مانند پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام به شکلی دیگر و به سرعت ایجاد می‌شوند.

ترویج قانون‌شکنی در کشور با دو پروکسی داخلی

وی تصریح کرد: هاتگرام و تلگرام طلایی در حال حاضر مهمترین بازوی حیات و زنده‌ماندن تلگرام هستند ضمن اینکه دسترسی آنها به تلگرام منجر به ترویج قانون‌شکنی در کشور شده است زیرا نشان دادیم با اینکه دستور قضایی برای فیلترینگ تلگرام موجود بود، هستند کسانیکه این دستورات را به صورت علنی دور زده و باز هم کار خودشان را می‌کنند.

وی افزود: اگر مسئولان علاقه‌مند به فعالیت تلگرام هستند خوب چرا دستور به فیلترینگش دادند؟! اگر به همان شکل سابق در کشور فعالیت می‌کرد آسیب‌هایش به مراتب کمتر از شیوه فعالیت کنونی آن است.

این فعال فناوری خاطر‌نشان کرد: جالب است ایران، هاتگرام و تلگرام طلایی را برای مدیریت و اعمال نفوذ بر فضای تلگرام فعال کرد اما در همین زمینه نیز موفق نبود و اولا همچنان برخی کانال‌های مخرب از طریق همین پوسته‌های غیررسمی تلگرام تنها با یک تغییر اسم در دسترس هستند و هم برخی کانال‌هایی که مسدود شده‌اند، در برخی شرایط از طریق هاتگرام و طلگرام طلایی در دسترس مخاطبان هستند! بنابراین با وجود هزینه‌های هنگفت و تجهیزات زیادی که به این پروژه‌ها اختصاص داده شده همچنین ضربه سنگینی که به رشد پیام‌رسان‌های داخلی به واسط این پوسته‌های غیررسمی تلگرام زده شد، مشخص نیست که رسالت کار این پوسته‌های غیر‌رسمی تلگرام چیست و چرا باید در شرایطی که همه چیز علیه فضای روانی کشور است این پوسته‌ها باید فعال باشند؟ !

مدیر یکی از پیام‌رسان‌های بومی با اشاره به جلسه رابط تلگرام با برخی کانال‌دارهای ایرانی گفت: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

محسن غفاری در گفت‌وگو با تسنیم ضمن تشریح فرآیند عرضه ارز رمزنگاری شده تلگرام با عنوان "گرام" درباره احتمال عرضه این ارز در پوسته‌های فارسی تلگرام اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت فعالیت پوسته‌های فارسی تلگرام نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" به‌گونه‌ای است که می‌توانند به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند، برخی کانال‌های مورد نظرشان را حذف کنند یا نظارت‌هایی از این دست داشته باشند که قطعا در زمان عرضه گرام، این نوع دسترسی‌ها از سمت تلگرام مسدود خواهد شد یا نهایتا ممکن است نوعی API در اختیار پوسته‌ها قرار داده شود که قادر به دسترسی اطلاعات کاربران نباشند.

چرا تلگرام دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را مسدود نمی‌کند

این فعال حوزه پیام‌رسانی با تأکید بر اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام خارج از قوانین تلگرام به اطلاعات مردم دسترسی پیدا می‌کنند و هر زمان تلگرام بخواهد به راحتی دسترسی آنها را مسدود می‌کند، درباره چرایی عدم این اقدام از سوی تلگرام گفت: ممکن است برخی بگویند اینکه تلگرام جلوی فعالیت و دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را نمی‌بندد از بُعد فنی است که قطعا اینطور نیست؛ این موضوع تنها به دلیل ادامه حیات مشترکان برای رسیده به زمان عرضه گرام است.

وی تصریح کرد: فرض کنید قرار باشد سه ماه دیگر گرام توسط تلگرام عرضه شود و در آن زمان دسترسی پوسته‌های فارسی را هم ببندد، بخش‌هایی از سیستم دولتی که متولی توسعه هاتگرام و تلگرام طلایی است در آن زمان می‌گوید که دسترسی این دو پوسته مسدود شده اما آیا مردم هم دیگر به تلگرام دسترسی نخواهند داشت؟

"گرام" و هجمه مردم برای فیلترشکن

غفاری اذعان کرد: در آن زمان هم اتفاقی مانند افتضاحی که بر سر ثبت‌نام محصولات سایپا به وجود آمد و مردم به سایت فروش هجوم بردند را شاهد خواهیم بود و مردم برای خرید گرام از هر طریقی که شده فیلترشکن پیدا می‌کنند زیرا دیگر بحث پول و سود مهم است.

شروع تحرکات برای عرضه گرام

مدیرعامل پیام‌رسان ایتا با پرده‌برداری از تحرکات اخیر بر سر ارز رمزنگاری شده تلگرام ابراز کرد: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

وی با اشاره به اینکه عرضه گرام از طریق کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی خواهد بود و روش پرداختی توسط کاربران هم شبیه به پروتکل mtproto است و هر درگاه اینترنتی ایرانی می‌تواند مرکز خرید گرام باشد، گفت: هر کدام از کانال‌های معروف می‌توانند درگاهی از بانک بگیرند و به تلگرام معرفی کنند تا گرام از آن طریق عرضه شود.

این متخصص پلت‌فرم‌های ارتباطی افزود: در آن شرایط هم تا متوجه درگاه‌ها شویم باید همان مسیری را که برای انسداد پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام طی می‌کنیم، طی کنیم تا جلوی درگاه‌های بانکی گرفته شود.

جلسه رابط تلگرام با کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی!

وی درباره اینکه چنین شیوه عرضه‌ای تا چه میزان موفق و فراگیر خواهد بود، ابراز کرد: با توجه به اینکه کانال‌دارهای بزرگ از این شیوه عرضه منتفع خواهند شد و قرار است از محل فروش گرام به کاربران نفع بالایی ببرند، فرض کنید از میان چهار میلیون کانالی که وجود داشته باشد تنها یک میلیون کانال شروع به تبلیغات گرام و فروش آن کنند، می‌دانید چه اتفاق بزرگی رخ خواهد داد؟

غفاری اشاره‌ای هم به برگزاری جلسه‌ای توسط رابط تلگرام در دوبی با برخی کانال‌دارهای بزرگ داشت و گفت: از یک واسط شنیدم که یکی از کانال‌دارهای ایران در تلگرام گفته که دیداری با رابط ترکیه‌ای تلگرام داشتیم و از این جهت است که می‌گوییم تحرکات عرضه گرام در کشور شروع شده است.

مسدودسازی یک درگاه اینترنتی ایرانی برای عرضه پول تلگرام!

وی تصریح کرد: در آخرین نسخه تلگرام و با وجود اینکه گرام هنوز عرضه نشده، درگاه پرداخت فعال شده و حتی خود ما گزارش یک درگاه پرداختی داخلی را به معاون وزیر گزارش دادیم و آنها بستند.

مدیر پیام‌رسان ایتا با انتقاد نسبت به مسئولانی که درصدد بومی‌سازی هاتگرام، طلاگرام و امثالهم هستند اما به پیام‌رسان‌های بومی اعتقادی ندارند، متذکر شد: کسانی که دغدغه‌ بومی‌سازی این پوسته‌ها را دارند چرا حداقل به پیام‌رسان بین‌المللی "ویسپی" که خودشان اقدام به خریداری و پشتیبانی آن از طریق یکی از شرکت‌های اینترنتی ایران کردند، اعتقاد ندارند؟! مشخص نیست هاتگرام و تلگرام طلایی چه مهره‌ ماری دارند که مسئولان به شدت معتقدند که این دو می‌توانند موفق عمل کنند اما پیام‌رسان‌های بومی دیگر خیر!

بعضی‌ها به دنبال گرام برای خلاصی از شرّ ریال بانک مرکزی هستند!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم پیام‌رسان داخلی اشاره‌ای هم به دیدگاه برخی افراد نسبت به گرام داشت و اظهار کرد: دید افرادی که با حکومت خوب نیستند، این است که با عرضه گرام از شرّ ریال بانک مرکزی خلاص می‌شوند و می‌توانند پولی بر پایه دلار داشته باشند و روز به روز پول‌دارتر شوند؛ حالا فرضا این اتفاق بیفتد فردا روزی چه کسی نسبت به این کوتاهی‌ها پاسخگو خواهد بود؟!

غفاری با بیان اینکه «اگر به کسی گفته شود پشت این دیوار مار سمی وجود دارد که اگر از آن عبور کنید ممکن است با خطر مرگ مواجه شوید، طبیعتا اقدام به عبور از دیوار نمی‌کند» گفت: خطر عرضه گرام و تبعات بعدی آن از جمله اتفاقات نزدیک است و اگر مسئولان کشور نسبت به این موضوع بی‌اطلاع بودند چندان دلمان نمی‌سوخت اما متأسفانه به این قضیه واقف هستند.

وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درباره انتقاد از این وزارتخانه به دلیل پای کار نبودن در بستن فیلترشکن‌ها گفت: مرجع نظارت بر عملکرد وزارت ارتباطات مرکز ملی فضای مجازی است، اما درباره فیلترشکن‌ها با بحث خودتحریمی نیز مواجهیم و نمی‌توان تنها با یک نگاه در این قضیه اقدام کرد.

مجمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این سؤال که در چندگانگی بازار پیام‌رسان‌هایی در کشور که از یکسو هاتگرام و تلگرام طلایی امکان دسترسی تلگرام را فراهم می‌کنند، از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی در تلاش برای جذب مخاطب هستند و همچنین امکان دسترسی به تلگرام از طریق فیلترشکن فراهم است، انتقادهایی از پای کار نبودن وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها مطرح می‌شود، گفت: در کشور ما دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و فضای نقد و اظهارنظر نیز باز است که فضای خوبی است و همه اظهارنظر می‌کنند و به مسئله می‌پردازند. هر کس نظرش را می‌دهد و نظرات همه نیز محترم است. 

وی گفت: در کشور برای ارزیابی عملکردها سیستم، سامانه و جایگاهی وجود دارد و آن جایگاه برای ما مرکز ملی فضای مجازی است. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای در رابطه با پیام‌رسان‌ها داشته است و مرجع نظارت بر انجام شدن یا نشدن یا پای کار بودن یا نبودن وزارت ارتباطات برعهده مرجعی است که مسئولیت نظارت دارد.

وی ادامه داد: اینکه هر کس به سلیقه خود بگوید کار انجام شده یا نشده بحث دیگری است. همین گروه بعد از اینکه پیام‌رسان‌های داخلی بیانیه دادند و گفتند وزارت ارتباطات به تکالیفش عمل کرده خیلی راحت گفتند خیر! وزارت ارتباطات عمل نکرده است، در حالی که وقتی خود پیام‌رسان‌ها می‌گویند عمل کرده شما چه مکانیزمی را مدنظر دارید که می‌گویید عمل نکرده است؟ 

جهرمی تأکید کرد: البته همواره معتقدیم که باید حمایت جدی‌تری از پیام‌رسان‌ها صورت گیرد و از ظرفیت‌های داخلی باید حمایت کنیم و پای کار هم حتما هستیم. 

وی در پاسخ به سؤال فارس درباره اینکه درباره برخورد کافی و جدی نکردن با فیلترشکن‌ها به وزارت ارتباطات انتقاد می‌شود و می‌گویند وزارت ارتباطات در تکلیف بستن فیلترشکن‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کند و پای کار نیست،‌ گفت:‌ اینکه پای کار هستیم یا نیستیم، مکانیسم و تصمیم‌گیری آن جای دیگری است، درباره فیلترشکن‌ها موضوع خودتحریمی نیز داریم، آقایان بیایند پای میز بنشینند و نیاز مردم را ببینند.

جهرمی ادامه داد: نیازسنجی کردیم و احتیارات مردم را درآوردیم که زمانی که بسیاری از سایت‌های خارجی ما را فیلتر کردند و مردم به آنها دسترسی ندارند، از طریق همین مکانیسم به این سایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، با این شرایط چگونه یک عده صرفا می‌گویند باید با یک نگاه این اتفاق را دید؟ طبیعتا همه این مباحث در مرکز ملی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و طبیعتا خود را موظف می‌دانیم از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کنیم و تاکنون نیز این کار را کرده‌ایم و بیش از این نیز خواهیم کرد، اما مرجع واحد برای ارزیابی را مرکز ملی فضای مجازی بگذاریم، ما نیز این مرکز را قبول داریم، البته افراد مختلف بادیدگاه‌های مختلف در صحنه حضور دارند، حرف‌های آنها را نیز می‌شنویم زیرا معتقدیم خالی از عیب نیستیم و ممکن است اشکالاتی در مسیرمان باشد که باید به آنها توجه کنیم.

مدیران پیامرسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در اعتراض به عدم فیلترینگ کامل نسخه‌های غیررسمی تلگرام بیانیه‌ی مشترکی صادر کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

مدیران4 پیامرسان داخلی(سروش، گپ، ایتا و بیسفون) در بیانیه‌ای از اجرای ناقص فیلترینگ اظهار گله‌مندی کردند و از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط خواستند تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.

در ادامه متن کامل بیانیه را مشاهده می‌کنید:

"با تصمیم کشور مبنی بر رفع انحصار از پیام رسان‌های خارجی و جلوگیری از خروج اطلاعات کاربران فضای مجازی از کشور، پیام‌رسان‌های داخلی در جهت تقویت زیرساخت‌ها و ارائه خدمات هرچه بهتر به کاربران تلاش مضاعفی را در دستور کار خود قرار دادند.جریان مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی پس از خروج کانال‌های پرمخاطب از تلگرام سرعت گرفت و با انسداد تلگرام، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در پیام‌رسان‌های داخلی ثبت نام می‌کردند و در این مسیر وزارت ارتباطات با انجام تکالیف قانونی خود (مندرج در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی) در قبال پیام رسان‌ها، با ارائه وام و امکانات تخصصی، در فرآیند شتاب‌گیری این صنعت دانش‌بنیان، با پیام‌رسان‌های داخلی ،همراهی مطلوب و صمیمانه‌ای داشته است.

متاسفانه این مهاجرت با ظهور دو پوسته غیر رسمی تلگرام که مجهز به فیلترشکن داخلی بودند، به شدت آسیب دید. علیرغم تاکید وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات برعدم اجازه فعالیت این دو پوسته و همچنین دستور قضایی برای مسدود شدن کامل فعالیت تلگرام در کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، مشخص نیست با کدام مجوز و از چه طریقی این دو پوسته تلگرام ( که مانع رشد پیام رسان‌های داخلی شده‌اند ) به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

البته اجرا نشدن تکالیف سایر دستگاهها در مصوبه شورای عالی فضای مجازی در مورد پیام‌رسان‌های داخلی همچون ارائه خدمات پرداخت از طرف بانک مرکزی، جوسازی برخی نمایندگان مجلس در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و عدم مهاجرت جدی دستگاه‌ها به پیام‌رسان‌های داخلی نیز از عوامل عدم رشد سریع پیام‌رسان‌های داخلی می باشد.

اکنون که پیام‌رسان‌های داخلی توانمندی و ظرفیت برای پوشش نیاز کشور و فراتر از آن را فراهم نموده‌اند، از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط می‌خواهیم تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.به نظر می‌رسد وجه المصالحه قراردادن موضوع پیام‌رسان‌های داخلی در مناقشات سیاسی باعث صدمه به مسیر رشد این صنعت دانش‌بنیان می‌گردد و باید از آن به‌شدت پرهیز شود."

معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی معتقد است: بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلترشکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

عبدالصمد خرم آبادی در مطلبی نوشت:

«بسم الله الرحمن الرحیم
 اگر چه اعطای  اینترنت بدون فیلتر به هاتگرام و تگرام طلایی به منظور  دور زدن فیلتر تلگرام ضربه سختی به پیام رسان‌های داخلی وارد کرد اما این واقعیت را نیز اثبات کرد که بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده‌اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلتر شکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

بررسی آمار ترافیک درگاه بین المللی اینترنت کشور بیانگر این واقعیت است که بعد از فیلتر تلگرام تنها ده درصد از حجم داده‌های موجود تلگرام از طریق فیلتر شکن‌های خارجی بازدید شده‌اند.  این آمار نشان می‌دهد که مشکل کاربران ایرانی در مراجعه به پیام رسان‌های خارجی مشکل امنیتی نیست. مردم علیرغم تبلیغات گسترده دشمن به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کاملا اعتماد دارند و نرم افزارهای داخلی را بر خارجی ترجیح می‌دهند.

 این رفتار مردم یک پیام برای مسئولین فضای مجازی کشور دارد و آن این است که به جای سرمایه گذاری برای دسترسی کاربران ایرانی به پیام رسان‌های خارجی همه تلاش خود را برای بالا بردن کیفیت پیام رسان‌های داخلی به کار گیرید.

اگر سرمایه گذاری که دولت بر روی فیلترشکن هاتگرام و تلگرام طلایی انجام داد، صرف پیام رسان‌های داخلی می شد، امروز به جای اینکه شاهد مهاجرت ۴۰ درصدی کاربران تلگرام به پیام رسان‌های داخلی باشیم شاهد مهاجرت ۹۰ درصدی آنها بودیم. در عین حال دشمن به داده‌های عظیم (big data) ما دسترسی نداشت و از شر استثمار و استعمار نوین شبکه‌های اجتماعی خارجی در امان بودیم.»

بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

 عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان سروش نوشت: بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه 1397 اعلام کرده، تعداد 30 میلیون و 100 هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند و اینترنت بدون فیلتر هاتگرام و تلگرام طلایی را وزارت ارتباطات تامین می‌کند.

این مقام مسئول در دادستانی کل کشور تاکید کرده است: این در حالی است که فعالیت فیلترشکن های داخلی نظیر هاتگرام و تلگرام طلایی برخلاف اهداف و سیاست‌های تعیین شده در مصوبه شورای عالی فضای مجازی است. مصوبه مربوط به «سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی» حدود یک سال پیش ( خرداد 1396) به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده و فراگیر شدن پیام رسان‌های داخلی و جلوگیری از دسترسی بیگانگان به داده‌های عظیم کشور صراحتا جزء اهداف و سیاست‌های مذکور در این مصوبه هستند.

خرم‌آبادی توضیح داده است: از آنجا که فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی هم  مانع از  فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی و هم موجب دسترسی بیگانگان به داده های عظیم کشور خواهد شد, لذا فعالیت این دو نرم افزار برخلاف مصوبه شورای عالی فضای مجازی  است. اینکه نهادهای ذیربط منتظر بمانند تا تلگرام وسایر پیام‌رسان‌های خارجی بستر ارتباطاتی مردم در فضای مجازی کشور را فراهم و شرکت‌های داخلی را به عمله تلگرام تبدیل کنند, نهایت تنبلی است.

معاون دادستان کل کشور گفته است: اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیاز به عزم جدی دارد. نهادهای ذیربط باید تنبلی را کنار بگذارند و از هرگونه فعل یا ترک فعل که موجب استمرار حاکمیت دشمن بر فضای مجازی کشور می‌شود خودداری کنند. باید ارتباط بین هاتگرام و تلگرام طلایی را باشبکه اجتماعی تلگرام قطع کرد و برای فراگیر کردن پیام‌رسان‌های مستقل داخلی باید کمر همت را محکم بست، انشاء‌الله این اتفاق‌های مبارک بزودی خواهد افتاد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد؛ آن‌طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به‌گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به‌راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام مطرح کردند همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان‌کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطلبی در کانال شخصی خود درباره دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" ابراز داشت که هات‌گرام و طلاگرام به‌طور غیرقانونی و خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران تلگرام را فراهم می‌کنند.

مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایتها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرامهای فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

وزارت ارتباطات اقدام لازم را در مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام انجام نمی‌دهد

نصرالله پژمانفر؛ نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: با وجود پیگیریهای زیادی که ما انجام دادیم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را انجام نمی‌دهد و این عمل کاملاً خلاف قانون است؛ به همین دلیل من سؤالی را از وزیر ارتباطات مطرح کردم که قرار است به‌زودی در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پاسخگوی آن باشند.

این‌که می‌گویند دستوری برای فیلترینگ تلگرامهای فارسی صادر نشده، ایستادن مقابل قانون است

وی ادامه داد: روند فعلی در برخورد با نسخه‌های فارسی تلگرام به‌طور قطع خلاف قانون است و وزیر ارتباطات باید نسبت به عواقب این موضوع پاسخگو باشد؛ توجیهاتی که مسئولان وزارت ارتباطات درباره عدم مسدودسازی تلگرامهای فارسی مطرح می‌کنند مانند اینکه دستوری مبنی بر فیلترینگ این ابزارها صادر نشده، به هیچ وجه قابل قبول نیست بلکه ایستادن مقابل قانون است.

اقدام وزیر ارتباطات در عدم مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام یک نوع عمل مجرمانه است و به‌نظر من قوه قضائیه باید با شخص آقای وزیر و وزارت ارتباطات برخورد کند.

عضو کمیسیون فرهنگی در رابطه با ماهیت این دو نرم‌افزار گفت: وزیر اطلاعات در یکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرد که این دو نرم‌افزار توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند و به همین دلیل نباید منشأ آن دو را در بیرون از کشور جست‌وجو کرد؛ در صورت صحت این ادعا، دولت باید پاسخگو باشد که چرا با دستور صریح قضایی مخالفت کردند؛ اگر هم این دو نرم‌افزار متعلق به دولت نیست باز هم وزارت ارتباطات باید پاسخ دهد که چرا امکانات زیرساختی مانند رکها و سرورها در اختیار این دو قرار گرفته است.

مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده

پژمانفر درباره ادعای مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار تلگرامهای فارسی قرار نداده است، ابراز کرد: این ادعاها به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست؛ این نرم‌افزارها بدون امکانات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌‌توانند چنین خدماتی را با این حجم و سرعت ارائه کنند؛ پذیرفتنی نیست که بگوییم امکانات را از جای دیگری آورده‌اند؛ به‌طور حتم امکانات زیادی از سوی این وزارتخانه به‌طور مستقیم در اختیار آنان قرار گرفته است.

وی افزود: با این حال ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است و این کار خلاف مصوبه دستگاه قضایی است.

طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند و فعالیت آزادانه آنها تخلف از قانون محسوب می‌شود

وی درباره فعالیت آزادانه فیلترشکنها که فیلترینگ تلگرام را دچار چالش کرده است، اظهار داشت: این هم مانند مورد قبلی، تخلف از قانون محسوب می‌شود و طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید این مسائل را مدیریت کند و دسترسی به فیلترشکنها را مسدود کند و نسبت به این مسائل پاسخگو باشد که متأسفانه تا الآن این کار را انجام نداده است.

ادعای وزارت ارتباطات در بی‌اطلاعی از نحوه فعالیت تلگرامهای فارسی یکی از عجایب مملکت

عضو کمیسیون فرهنگی متذکر شد: در موارد بیان‌شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول این مسائل است و زمانی که این وزارتخانه از قانون تخطّی می‌کند، قوه قضائیه با توجه به گزارشاتی که در این زمینه به دستشان رسیده، باید با این تخلفات برخورد کند؛ به این دلیل که اقدام وزارت ارتباطات در پشتیبانی از این نرم‌افزارها کاملاً مجرمانه است البته این وزارتخانه ممکن است ادعا کند که ما هیچ امکاناتی در اختیار آنان قرار نداده‌ایم اما باید پاسخگو باشد که چطور در کشور ما یک نرم‌افزار غیرقانونی بدون اینکه وزارت ارتباطات مطلع باشد یا پشتیبانی کرده باشد، می‌تواند چنین امکاناتی را دریافت کند و چنین سرویس بزرگی ارائه دهد؛ این خودش یکی از عجایب مملکت ماست.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

بعد از آنکه آقای ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نقل از وزیر اطلاعات اعلام کرد که تلگرام طلایی و هاتگرام مجوز دارد و قانونی است، تمام معادله‌های مجهول درباره تلگرام حل شد. هرچند وزیر اطلاعات بعدها سخنان منسوب به خود را تکذیب کرد اما تقریباً همه آگاهان عرصه مجازی می‌دانستند که دولت نمی‌خواهد از تلگرام دل بکند و اگر دستور قضایی بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه نبود شاید دولت هیچ‌گاه به سمت مسدودسازی تلگرام نمی‌رفت. معاون وزارت ارتباطات نیز دوروز پیش مطالبی بیان کرد که واکنشی به سخنان دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه بود.

بعد از مسدودسازی تلگرام وضعیت طوری پیش رفت که مهاجرت کاربران به سمت پیام‌رسان‌های داخلی شتاب گرفت و در چند هفته مردم از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کردند اما ناگهان ورق برگشت چرا که دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام به‌سرعت به میدان آمدند و در کنار حدود 20نرم‌افزار غیررسمی مردم را به بازگشت به شبه‌تلگرام ترغیب می‌کردند. جالب اینجا بود که وزارت ارتباطات چهارشنبه، دوم خرداد در اطلاعیه درباره شائبه‌های نسخه‌های فارسی تلگرام در پاسخ به این‌که چرا این نسخه‌ها محدود نمی‌شوند، اعلام کرد: این وزارتخانه تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزارها نیست.

تلگرام طلایی متعلق به کیست؟

طبق بررسی‌ها تلگرام طلایی متعلق به شرکت راهکار سرزمین هوشمند است که در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
 ثبت شده است. این شرکت درباره خود می‌گوید: شرکت راهکار سرزمین هوشمند، به‌طور رسمی در سال 84 تحت شماره 266860 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید و فعالیت خود را مبتنی بر سند چشم‌انداز سازمان دنبال نموده است.بنیادی‌ترین کارکرد برند «سرزمین هوشمند» در فضای اطلاعات و ارتباطات، خلق زیرساخت‌های سخت افزاری (BAAS : Backend As A Service) و نرم‌افزاری است که منجر می‌شود یک فرایند سرویس دهی در حوزه فناوری اطلاعات، از ابتدا تا پایان، در هوشمندانه‌ترین حالت خود انجام شود. برندی که با حضور خود، تلاش می‌کند تا فضای تحول از فناوری اطلاعات به بینش را تسهیل کند. 

ادعای خودکفایی!

بعد از مسدودسازی تلگرام و روی کارآمدن تلگرم طلایی ظاهراً مسوولان دولتی به این شرکت وصل شده و طی جلساتی درباره جایگزین کردن این نرم‌افزار ظاهراً داخلی با تلگرام توافقاتی می‌کنند. صاحبان تلگرام طلایی مدعی می‌شوند که می‌توانند ظرف 6ماه کاملاً به یک پیام‌رسان بومی تبدیل شوند و ارتباط خود را با سرور تلگرام به‌طور کامل قطع کنند. امری که با چراغ سبز مسوولان دولتی مواجه شده و به یک‌باره تمام تلگرام‌های غیررسمی از کافه‌بازار حذف می‌شود و فضا برای رشد تلگرام طلایی مهیا می‌شود.

و ناگهان حمایت‌های پشت‌پرده از پیام‌رسان نوظهور

 طبق اظهارات آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه در 27‌‌خرداد تیرماه 200‌سرور هم از محل بیت‌المال‌به این پیام‌رسان داده می‌شود تا خود را تقویت کند: وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد برخی به سرعت برای کمک به این پیام‌رسان دست‌به کار شدند. وعده پیام‌رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن 200‌سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است.

اگرچه معاون وزیر ارتباطات ارائه امکانات به نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام را تکذیب کرد. هاتگرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده «تلگرام» فراهم می‌کنند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل‌شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود 10میلیون نفر رسید ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام‌رسان قوی داخلی منتقل شوند ولی به‌رغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶میلیون نفر رسیده، تاکنون به این وعده عمل نشده است. 

آیا تلگرام طلایی امنیت دارد؟

تلگرام طلایی البته در روزهایی که تلگرام مسدود شده بود و قرار بود سایر نرم‌افزارهای داخلی مورد استفاده مردم قرار بگیرد؛ روی کار آمد و تبلیغ شد و با توجه به شباهت ظاهری با تلگرام و البته برخی دسته‌بندی‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت. این نکته را باید در نظر گرفت که تلگرام طلایی از سوی سرویس‌هایی نظیر گوگل‌پلی عرضه نمی‌شود و فقط در مارکت‌های داخلی عرضه شده است.

در روزگاری که شبهات بسیاری از سوی منتقدان مسدودسازی تلگرام نسبت به امنیت و عدم رعایت حریم خصوصی پیام‌رسان‌های دولتی مطرح می‌شد و روزانه صدها فکاهی و طنز و البته مطلب و مقاله جدی در رسانه‌های موافق دولت در زیرسوال بردن توانایی پیام‌رسان‌های داخلی تولید و منتشر می‌شد ناگهان ظهور تلگرام طلایی و البته حمایت تام و تمام رسانه‌ای از آن نشان می‌داد که تمام حرف‌ها درباره حفظ امنیت و حریم خصوصی درباره پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر به شوخی شبیه است چرا که ناگهان تمام عوامل رسانه‌ای منتقد مسدودسازی تلگرام درباره این پیام‌رسان جایگزین موضع سکوت در پیش گرفتند و دیگر کسی نگرانی به خطر افتادن اطلاعات مردم را نداشت.

نگارنده این مطلب نیز در صدد نیست که تلگرام طلایی را متهم به عدم حفظ حریم خصوصی کاربرانش کند اما سیاسی‌کاری در چند مورد مشابه‌‌ این نتیجه را به اذهان متبادر می‌کند که ظاهراً در پشت‌پرده توافقاتی صورت گرفته تا تلگرام طلایی خیلی بی‌سروصدا جایگزین تلگرام شود _که‌شد- و البته حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی هم در حد حرف و لفظ باقی بماند.

در شرایطی که در سال‌های حیات تلگرام امکانات دولتی برای تقویت سرعت تلگرام هزینه می‌شد، باید پرسید با کدام مجوز این کار انجام شده است؟ اگر دولت مجوزی برای این کار داشته است، اعلام کند؟ هم اکنون در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی اعلام شده درگیر مشکلات خاصی هستند چگونه 200سرور برای تقویت تلگرام طلایی اختصاص پیدا کرده است و این حمایت بر چه اساس و مجوزی انجام شده است؟

سوال دیگر این است که چرا سایر پیام‌رسان‌های داخلی و بومی مشمول این حمایت‌ها نمی‌شوند و حتی از در اختیار داشتن سرور هم محروم مانده‌اند؟ در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی همچنان چشم‌انتظار حمایت دولت‌اند این‌بار تلگرام طلایی و هاتگرام در مقابل‌شان قدعلم می‌کند و به‌عنوان جایگزین تلگرام مطرح شده و مردم به‌صورت غیرمستقیم تشویق به استفاده از این نرم‌افزار می‌شوند.

آقای رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات روز یکشنبه اعلام کرد: مدیران نسخه‌های فارسی تلگرام یک هفته مهلت دارند نسبت به نوع اطلاعاتی که از مخاطبان نگهداری می‌کنند، شفاف‌سازی کنند. با این‌که چند روز از این مهلت یک هفته‌ای گذشته، هنوز هیچ شفاف‌سازی‌ای صورت نگرفته است. (منبع:صبح نو)

مدیر یکی از پیام‌رسانهای ایرانی در ادامه پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ماهیت نرم‌افزارهای هات‌گرام و تلگرام‌طلایی، به افشای ابعاد جدیدی از این مسئله پرداخت.

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ بعد از پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ارتباط تلگرام طلایی و هات‌گرام با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارائه سرنخهایی از این موضوع، جزییات جدیدی از اتفاقات پشت‌پرده توسط یکی از مدیران پیام‌رسان داخلی در این باره نمایان شده است.

عبدالصمد خرم‌آبادی؛ دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه روز گذشته در صفحه شخصی خود نوشت: با توجه به سؤالات متعددی که خبرنگاران محترم در مورد ماهیت دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده‌اند مطالبی برای آگاهی اعلام می‌شود.

وی افزود: هات‌گرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند؛ آنها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیرقانونی و به‌خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلترشده "تلگرام" فراهم می‌کنند.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه خاطر‌نشان کرد: به‌نظر می‌رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هات‌گرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده‌اند.

حال ضمن ارائه این اظهارات کلی درباره این دو ابزار دسترسی به تلگرام، مدیر یکی از پیام‌رسانهای داخلی به تشریح جزییات فنی ماجرا پرداخته است که نکات جالبی را در خود دارد.

بررسیهای فنی این مدیر نشان می‌دهد که یک شرکت ایرانی اقدام به توسعه این بسترها کرده و توانسته مجوز دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کند! در واقع نقد صریح این مدیر پیام‌رسان داخلی به دانش‌بنیان بودن تولید فیلترشکن در کشور و دانش‌بنیان نشدن کسب‌وکار خودش است.

محمدرسول کاظمی؛ مدیر پیام‌رسان آی‌گپ در سلسله توییت‌هایی با عنوان «چگونه از فیلترشکن بومی شرکت "راهکار سرزمین هوشمند" استفاده کنیم» اقدام به آموزش استفاده از فیلترشکنهای هات‌گرام و طلاگرام که توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی توسعه داده شده است، پرداخت.

مدیر پیام‌رسان آی‌گپ ضمن اثبات فنی فیلترشکن بودن این دو ابزار، به مزایای استفاده از فیلترشکن و پروکسی بومی پرداخت و گفت: محاسبه تعرفه نیم‌بها (برای اینکه تمامی شرکتهای اینترنتی فکر می‌کنند شما دارید از اینترنت داخلی استفاده می‌کنید) و در دسترس قرار گرفتن تمامی سایتهای فیلترشده از جمله سایتهای پورن.

وی با تأکید بر اینکه "دو سال است درخواست دانش‌بنیانی داده‌ایم که به سرانجام نرسیده است"، ابراز کرد: تولید فیلترشکن بومی، دانش‌بنیان‌تر از تولید پیام‌رسان بومی است! شرکت راهکار سرزمین هوشمند تولیدکننده طلاگرام و هات‌گرام دانش‌بنیان است اما هیچ کدام از شرکتهای پیام‌رسان داخلی دانش‌بنیان نیستند!

او همچنین به‌کنایه نوشت: راستی شرکتهای دانش‌بنیان، آفر خوبی دارند و همین شرکت از سال 84 تا الآن در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران فعالیت می‌کند!

کاظمی همچنین افزود: با بررسی موضوع به عمق فاجعه پی می‌بریم؛ روتر این شرکت ارتباط مستقیم با روتر اصلی شرکت ارتباطات زیرساخت دارد.

در پایان مدیر این پیام‌رسان بومی خطاب به وزیر ارتباطات عنوان کرد: آقای وزیر! امکانش هست از این زیرساختی که به این شرکت دادید به پیام‌رسانهای داخلی هم بدهید؟! می‌شود توضیح دهید بنا بر کدام مجوز، این شرکت مستقیم به روتر زیرساخت وصل است؟!

عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در به سوالاتی در خصوص دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی در صفحه شخصی خود در پیام رسان سروش توضیحاتی ارائه داد.

خرم آبادی نوشت: با توجه به سوالات متعددی که خبرنگاران در مورد ماهیت دو نرم افزار "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده اند مطالب ذیل جهت آگاهی اعلام می شود. هاتگرام و طلاگرام پیام رسان نیستند. آن ها در واقع دو فیلتر شکن داخلی با مدیریت واحد هستند که بطور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده "تلگرام" فراهم می کنند. بنظر می رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هاتگرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام رسان های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده اند.

بعد ازفیلتر تلگرام حدود 30 درصد کاربران آن فعالیت خود رابه پیام رسان های داخلی منتقل کرده اند. اگر امکانات و پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام گذاشته شده به پیام رسان های داخلی داده شود، قطعا آن ها خدماتی بهتر از تلگرام به مردم عرضه خواهند کرد.

در حال حاضر علیرغم اینکه امکان جایگزینی کامل پیام رسان های داخلی به جای تلگرام وجود دارد و با وجودی که پیام رسان های داخلی توان ارایه خدمات به همه کاربران ایرانی را دارند، برخی از مسئولان فضای مجازی کشور نگاه مأیوسانه به توان داخلی دارند ودر نتیجه بجای برنامه ریزی برای قطع ید کامل تلگرام هنوز بدنبال رونق فیلتر شکن های داخلی مانند طلاگرام و هاتگرام هستند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران را به پیام رسان های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن ها به حدود ده میلیون نفر رسید ارتباط آن ها با تلگرام قطع و کاربران آن ها به یک پیام رسان قوی داخلی منتقل شوند. ولی علیرغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از 26 میلیون نفر رسیده تا کنون به این وعده عمل نشده است. تبلور شبکه ملی اطلاعات درگرو تحقق یک یا چند شبکه اجتماعی ملی است. اهمیت راهبردی صنعت تولید و بهره برداری از شبکه های اجتماعی ملی به لحاظ نقش آن در غنی سازی ذهنها، اگر مهمتر از صنعت صلح آمیز هسته ای نباشد کمتر از آن نیست.

اجازه ادامه فعالیت به فیلتر شکن های داخلی (هات گرام و طلا گرام) علاوه بر تبعات سوء و آسیب های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی ناشی از سلطه بیگانه بر فضای مجازی کشور باعث نابودی پیام رسان های داخلی و از بین رفتن این صنعت و هزاران شغلی است که قرار است در بستر شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد شود.

محمد دلیری گل - کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است .

با گسترش شبکه های اجتماعی و تغییر ذائقه های مردم در استفاده از فضای مجازی شاهد رشد روز افزون فعالیت نه تنها نخبگان؛ بلکه مردم عادی بوده ایم. به طور حتم یکی از قدرمشترک های خاطرات این سالهای ایرانیان در هر مهمانی و دورهمی پای ثابت بودن شبکه های اجتماعی و به طبع آن محتوای سیاسی و بیشتر اوقات طنزآلود آن بوده، محتوایی که فارغ از کیفیت تربیتی آن حداقل سرگرم کننده است. قدر مشترکی که صدای طرفداران سنتی دورهمی ها را درآورد و خیلی زود به عنوان یک تهدید در مهمانی ها شناخته شد. در این میان پس از کوچ بزرگ کاربران ایرانی از پیام رسان های وایبر و وات ساپ به تلگرام شاهد یک نوع هم افزایی و گسترش تولید محتوا در شبکه اجتماعی تلگرام بودیم. کوچی که نزدیک به 40 میلیون نفر از ایرانی ها را در بر گرفت و هرگاه سخن از ارتباط و رد و بدل شدن پیام می شد یک اصطلاح ثابت را می توانستیم دریابیم و آن اینکه برایم تلگرام کن!

حالا پس از آن کوچ بزرگ و در پی ناآرامی های دی ماه سال گذشته تصمیم بر آن شد که فکری برای استفاده مردم از شبکه های پیام رسان شود و سازماندهی صحیحی در این خصوص صورت گیرد که علی رغم شکل گیری این دغدغه در بین مسئولان کشور با گذشت شش ماه از این موضوع نه فکر صحیحی برای آن شد و نه سازماندهی درستی .

قطعاً همگان کم و بیش با خطرات و آسیب های پیام رسان خارجی تلگرام آشنا هستند، وقتی فقط ماهانه 13200 کانال مجرمانه ای که خود تلگرام هم بر آن صحه میگذارد مسدود می‌شود باید به عمق فاجعه پی برد. در همین راستا بود که در سال 1395 شورای عالی فضای مجازی، تلگرام را ملزم می کند که در مدت یک سال سرورهای خود را برای ادامه فعالیت و شفاف سازی عملکرد پیام رسان خود به ایران بیاورد . همزمان وزارت ارتباطات رایزنی هایی با شرکت تلگرام برای مسدود سازی کانال ها و گروه های مستهجن و ضد نظام انجام داد و قوه قضائیه لیست بلند بالای 8 هزار کانالی برای مسدود سازی به وزارت ارتباطات ارائه کرد.

در جریان آشوب های دی ماه 96 بود که بارها مسئولان وزارت ارتباطات از مدیران تلگرام خواستند تا برخی از کانال های معاند و محرک آشوب در ایران را مسدود کنند ولی در نهایت هیچکدام از این امور محقق نشد؛ وزیر ارتباطات در اینباره می‌گوید" مسئولان تلگرام دستورات ما را اجرا نمی‌کنند در حالیکه همان منافقینی که 17 هزار شهید از ملت ایران گرفتند امروز به راحتی در کانالهای تلگرام به فعالیت می‌پردازند". بی توجهی به خواست دولت ایران در کنار تجزیه و تحلیل اطلاعات 40 میلیون ایرانی و همراهی و پشتیبانی بی سرو صدا از کانال های معاند همه و همه تنها قطره ای از بدعهدی های تلگرام در خصوص کاربران ایرانی است.

اما در مواجه با این تهدید علی رغم هشدارهای صریح و بی پرده رهبری در سالهای اخیر در خصوص فضای مجازی و تاکید چندین و چندباره بر اهمیت مضاعف فعالیت در این فضا؛ متاسفانه سیاست بازی های دولت برای سوء استفاده از این مساله همواره موجب ایجاد یک شکاف دوگانه حاکمیت-دولت گردیده است. به نحوی که حاکمیت همواره در ذهن مردم مسدود کننده و محدود کننده آزادی های مردم عنوان و دولت بعنوان ناجی و مدافع آزادی های شهروندی معرفی گردیده است همان ترفندی که به وسیله آن از مردم رای گرفته شد.

بارزترین این دوگانه سازی را اردیبهشت ماه در قضیه فیلترینگ تلگرام شاهد بودیم که به دستور قوه قضائیه انجام شد و رئیس جمهور در چندین نوبت موضع گیری های تندی علیه آنچه او به عنوان مقامات عالی کشور بیان داشته ابراز کرده است. حسن روحانی در صفحه رسمی اینستاگرام اش نوشت :" اگر در عالی‌ترین سطح نظام، تصمیمی برای محدود کردن یا مسدودسازی ارتباطات مردم گرفته شده است، باید صاحبان واقعی این کشور که مردم هستند در جریان امور قرار بگیرند."

این شکاف دوگانه ضمن ایجاد دیوار بلند بی اعتمادی بین مردم و حاکمیت منجر به از بین رفتن فرصت اصلاح ساختار استفاده از شبکه های اجتماعی در ایران شده است.

پس از آنکه از اواخر اسفندماه سال گذشته زمزمه هایی مبنی بر فیلترینگ تلگرام به گوش رسید و رفته رفته به طور گسترده در شبکه های اجتماعی بین 40 میلیون ایرانی دست به دست شد کوچ کاربران تلگرام به سمت شبکه های پیام رسان دیگر از جمله شبکه های ایرانی ها گسترش یافت و تا به حال که نیمه اول خرداد ماه است گفته می شود 25 میلیون کاربر وارد شبکه های اجتماعی ایرانی شده است.

فیلترینگ ناقص تلگرام از اردیبهشت ماه به دستور قضایی آغاز گردید و قرار بود به صورت کامل پس از چندی انجام شود و چنین نشد و این مساله تهدید های جدیدی را بوجود آورد که لازم است بدانها توجه جدی شود.

نکته اول نهادینه شدن و اضافه شدن عنصری با عنوان فیلترشکن به خانواده های ایرانی است. زمانی در کشور ما وقتی صحبت از فیلترینگ و از سایت فیلتر شده سخن به عمل می آمد ؛ شاخک های تربیتی پدر و مادر حساس می شد. خانواده های ایرانی حساسیت بالایی داشتند و نظارت جدی بر حضور فرزندانشان و احیانا استفاده از فیلترشکن توسط آنان وجود داشت. موضوعی که کمتر کسی جرات گفتن داشتن فیلتر شکن را در جامعه به خصوص در خانواده داشت ولیکن موضوع فیلترینگ ناقص تلگرام باعث شد که اینبار عدم استفاده از فیلترشکن یک امرغیرعادی و غیرموجه جلوه کند و این موضوع به یک رویه ثابت در تلفن همراه اکثریت مردم حتی بچه های دبستانی تبدیل گردد و دیگر قبح استفاده از آن شکسته شود و هیچ پدر ومادری نمی تواند به خاطر داشتن فیلترشکن فرزند خود را مواخذه کند حالا بگذریم از تهدید امنیتی فیلترشکن های رایگان خصوصاً سایفون که متعلق به دولت انگلستان است و به صورت رایگان به مردم ایران سالهاست که خدمات ارائه می کند!

در نهایت از تهدید تربیتی و امنیتی استفاده از فیلترشکن که بگذریم دور زدن قانون و بی اعتنایی به ممنوعیت های قانونی و به عبارتی نافرمانی مدنی؛ امروزه به صورت یک اپدیمی در بین ایرانیان همانند بی حجابی، استفاده از ماهواره و... تبدیل گشته است و اکنون جامعه شناسان را پیش از پیش با خود درگیر می کند که چگونه باید در مقابل این بی قانونی هایی که دیگر خود تبدیل به یک هنجار و عرف گشته اند سدی ایجاد کرد. اگر یادمان باشد نصاب های ماهواره پنهانی می آمدند و پنهانی می رفتند و کسی جرات گذاشتن ماهواره خود را در منظر عمومی نداشت اما امروز شاهد دهن کجی به قانونی شده ایم که همگان به آن میخندیم و این فاجعه قانون گریزی امروز در مقابل ماست در خصوص خرید و فروش فیلترشکن ها در مغازه های موبایل فروشی آن هم با قیمت های بین 10 تا 100 هزار تومانی!

دومین تهدید مربوط به تهدید محتوایی است که امروزه گریبان استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی را گرفته است. باجدی شدن زمزمه های فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ماه و به بهانه حمایت از پیام رسان های داخلی کانال ها و گروه های بزرگ ارزشی فعالیت خود را در تلگرام متوقف و به پیام رسان های داخلی کوچ کردند. کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است و آن خالی شدن فضای تلگرام از نیروهای ارزشی برای پاسخگویی و تولید محتوای همسو با انقلاب اسلامی در این فضاست.

با نگاهی گذرا به تلگرام امروز می توانید به وضوح مشاهده کنید اکثریت کانال ها و نیروهای ارزشی وقت خود را برای تولید محتوا در پیام رسان های داخلی می گذارند در حالیکه مردم کوچه و بازار که به اصطلاح از آنها به قشر خاکستری یاد می شود همچنان محتوای خود را از کانال های ضد انقلاب و طنز دریافت می کنند که با قدرت و شدت در تلگرام پای کار تولید محتوای غیر همسو با ارزش های انقلاب اسلامی و تبلیغ سبک زندگی غربی هستند.

داستان آشوب ها دوباره در کشور رقم خورد و اینبار در کازرون و به بهانه ای واهی و در این میان دوباره تلگرام نقش خود را به عنوان یک عامل اثرگذار ایفا کرد و کانال های ضد انقلاب با استفاده از فضای اختصاصی ایجاد شده برایشان به تولید محتوای کذب برای به خیابان کشاندن مردم تلاش کردند و حاصل آن شد که مردم کازرون دیدند و دیگران در خبرها خواندند.

این روزها در فضای تلگرام به راحتی بیش از گذشته ترویج بی بندوباری در کانال های طنز، تهمت و تخریب چهره های انقلابی در کانال های اصلاح طلب را بدون آنکه کسی بخواهد و بتواند به شبهات و محتوای آنان پاسخ بدهد را می توان مشاهده کرد.

فتنه سال 88 آنچنان هنوز از یادها نرفته است و حتما دستور هیلاری کلینتون به مسئولان توییتر برای به تاخیر انداختن بروزرسانی های نرم افزاری و تعمیراتی سرورهای این شبکه اجتماعی را در آن بحبوهه به یاد دارید. توییتر در آن سالها خصوصا از خرداد 88 که فیلتر شد فضایی اختصاصی برای مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی ایران و اصلاح طلبان شد. تولید محتوا در این فضا که تاثیرگذاری بسیاری زیادی در این سالها در شبکه های اجتماعی دیگر داشته است برکسی پوشیده نیست اما پس از چندی با ورود نیروهای ارزشی به این فضا، شاهد تغییر اساسی در تولید محتوا و گردش اطلاعات در توییتر هستیم و کثرت جمعیت نیروهای خوش فکر و با انگیزه حزب اللهی توانسته است نبض این فضا را در دست بگیرد؛ گرچه که نباید فراموش کنیم مشخصات بازی در زمین حریف را حریف مشخص میکند و مدعای این حرف نوع ترندهای جهانی است که نشان از دخالت آشکار گردانندگان اصلی این بازی است.( البته در بعضی مواقع بلد نبودن بازی توسط نیروهای حزب اللهی کار را از دست آنان خارج کرده است.)

در هر حال تهدید جدی فیلترینگ ناقص تلگرام امروز به شدت بر امنیت ملی و تولید محتوای معاندین و مخالفین در این فضا اثرگذار بوده است و باید فکر جدی شود. اینکه دوباره نیروهای حزب اللهی به فضای تلگرام بازگردند خودش یک معضل و نشان از شکست سیاست های فضای مجازی حاکمیتی است و خالی گذاشتن این فضا هم خودش یک تهدید جدی دیگر و نباید از انتظار دور داشت که تکرار حوادث دیگری شبیه به کازرون و کامیونداران را دامن بزند.

سومین معضل گریبان گیر در این فضا که ارتباط تنگاتنگی با تمامی معضلات دارد نبود ساختار مشخص و گسترده برای جذب و فعالیت 40 میلیون کاربر تلگرام در شبکه های پیام رسان داخلی است که این مساله باعث شده است که فیلترینگ ناقص برای جلوگیری از هجوم یکباره کاربران به این پیام رسان ها که زیرساخت های کاملی ندارند انجام شود. از یک طرف نمی شود به طور کامل تلگرام را فیلتر کرد چون پیام رسان های داخلی توان جذب ندارند و از یک طرف وجود تهدیدات گسترده امنیت ملی در فیلترینگ ناقص تلگرام باعث ایجاد یک دوگانه شده است که حتی نیروهای ارزشی را نیز سر در گم کرده است. سوال اساسی این است که وقتی وزیر ارتباطات می گوید" پیام‌رسان یک فضای درآمدی سه هزار میلیارد تومانی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کند" پس چرا دولت تمایلی به حمایت برای کسب و کار ایرانی ندارد؟ در جواب باید گفت اینکه دولت تمایلی به کمک تمام و کمال به پیام رسان های داخلی برای قدرتمند شدن آنها ندارد مساله ای است که بازهم پای سیاست بازی های دولتمردان را برای فرار از پاسخگویی به مشکلات اقتصادی مردم وسط کشیده است. سیاستی که منجر به بی اعتمادی مردم شده است البته نه آنگونه که ضد انقلاب و سیاسیون سیاست باز داخلی بدان اشاره و آن را بزرگنمایی می کنند؛ یعنی نبود اطمینان از حفظ حریم خصوصی افراد؛ بلکه مردم بی اعتماد به نبود ساختار قوی برای کسب و کار و فعالیت در این شبکه ها هستند و این بی اعتمادی تاثیر به سزایی در گسترش کوچ مردم به پیام رسان های داخلی خصوصا قشر خاکستری دارد .

چهارمین معضل پیش روی در فضای پیام رسان های داخلی، عدم ایجاد یک جبهه متحد برای رشد و گسترش دو یا سه پیام رسان قدرتمند جهت ارائه خدمات به مردم است. متاسفانه پس از فیلترینگ تلگرام شاهد این بوده ایم که برای ارتباط با دوستان و خانواده و انجام کسب و کار باید انواع پیام رسان های داخلی را نصب کنیم در حالیکه مردم پیش از این در تلگرام مجتمع بودند و به راحتی می توانستیم پیامی را به صورت گسترده نشر دهیم و به گوش و نظر همگان برسانیم اکنون این فرصت از بین رفته و برای اینکه مخاطبین مختلف را جذب و ارتباط گیری انجام شود، مجبوریم انرژی بیشتری صرف شود که این خود یک ضعف برای تولید و نشر محتواست. در همه جای دنیا این مساله وجود دارد که پیام رسان های مختلفی در عرصه شبکه های اجتماعی حضور دارند اما مردم غالبا در یک یا دو پیام رسان حضور و محل آنرا تجمع خود قرار می دهند. در حال حاضر هیچ سیاستی برای این مساله در نظر گرفته نشده است و تمامی پیام رسان ها در جهت تخریب یکدیگر تلاش مضاعفی دارند.

با وجود تمامی معضلات بالا باید این نکته را در نظر داشت که اجرای سیاست های دوگانه در خصوص فیلترینگ تلگرام و عدم حمایت از پیام رسان های داخلی زمینه ساز خطرات بیشتری برای مردم و نظام است.یادمان باشد در فضای مجازی کشور 66 مصداق مجرمانه اجتماعی وجود دارد، اما برخورد با این مصادیق را در ارتباط با سرویسهای داخلی می‌توانیم اعمال کنیم نه بسترهای خارجی.

پایگاه بصیرت