تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
170 نماینده مجلس با امضای نامهای از رؤسای قوای سهگانه خواستند از پیامرسانهای داخلی حمایت و فیلترشکنها را ساماندهی کنند.
به گزارش فارس، 170 نماینده مجلس با امضای نامهای از رؤسای قوای سهگانه خواستند از پیامرسانهای داخلی حمایت و فیلترشکنها را ساماندهی کنند.
در این نامه که توسط احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس قرائت شد خطاب به سران قوا آمده است:
همانطور که مستحضر هستید در چند ماه گذشته بدخواهان و دشمنان ملت ایران با سوءاستفاده از برخی زمینه های داخلی حداکثر بهره را از پیام رسان های خارجی برای ایجاد ناامنی، فساد و آشوب در شهرهای ایران را برده اند.
حمله داعش به مجلس شورای اسلامی، ترویج خشونت، ایجاد آشوب های خیابانی اخیر، فروش مواد مخدر و روانگردان ها گوشه ای از اقدامات دشمنان ملت ایران در بستر پیام رسان های خارجی بوده است.
ما نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور حفظ و استقلال سیاسی و فرهنگی کشور به پیشگیری ناامنی و تجاوز به حریم خصوصی آحاد جامعه و صیانت از فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی و تامین حقوق شهروندی با آزادی های مشروع و امنیت و آسایش مردم و نیز حمایت از فناوری بومی و توانمندی داخلی از شما روسای قوا خواستاریم ضمن حمایت از پیام رسان های داخلی دستور فرمایید این پیام رسان ها جایگزین پیام رسان های خارجی شود و نسبت به ساماندهی فیلترشکن ها اقدام عاجل به عمل آید.
حمید مقیمی - این روزها بحث فیلترینگ به خصوص بعد از بسته شدن موقت تلگرام بسیار گسترده شده است، هر دو دسته مخالف و موافق هم دلایل قابل توجهی دارند. نه می شود برخی کانال هایی که با جذب مخاطبان به نسبت زیاد، با مسموم کردن فضا و دروغ پردازی مخاطبان را دعوت به آشوب می کنند نادیده گرفت و نه بخش بزرگی از مردم که برای ارتباطات، کار و تجارت از اینترنت و تلگرام استفاده می کنند، برای همین هم راه حل به سادگی گفتن بله یا خیر، خوب یا بد نیست.
موافقان فیلترینگ از سال ها قبل میانه خوبی با رسانه های اجتماعی نداشتند برای همین فیس بوک، تویتر، وایبر، وی چت یا سایت های اشتراک گذاری محبوبی مثل یوتیوب و غیره از دسترس خارج شدند اما این امر به معنی آن نبود که دسترسی به آنها غیرممکن شود، بلکه فقط سخت می شد و گاهی نیاز به هزینه داشت. فیلترشکن های رایگان و وی پی ان های پولی بازار پیدا کردند و همچنان کسانی که می خواستند از دیوار عبور کرده و به این شبکه ها می پیوستند.
مدعیان خارجی و خارج نشین هم البته از این نمد کلاهی بافتند و به بهانه نبود آزادی بیان، برای ساخت فیلترشکن های اختصاصی دفتر و دستک درست کردند و فیلترینگ را بهانه دیگری برای حمله به سیاست های کشور قرار دادند.
یک دوگانگی ایجاد شده بود که البته هنوز هم هست، دوگانگی سیاست رسمی و رفتار کاربران، سیاست رسمی سایتی را می بست ولی این بستن مانع از دسترسی نبود لذا به جای آن که به صورت کنترل شده، با پیش بینی آموزش های فرهنگی، آگاه سازی خانواده ها و ساخت برنامه های تلویزیونی و رادیویی، جامعه با امکانات و در عین حال مخاطرات سایت ها و شبکه های اجتماعی روبرو شود، کلا کنترل حذف شد (چون ما نمی بینیم پس نیست).
فرض کنید الان می توان کتاب ها در مورد مضرات سیگار نوشت، چه جنبه های اقتصادی و چه جنبه های سلامتی، حال اگر دولت به واسطه این ضررهای غیرقابل انکار واردات و تولید سیگار را متوقف کند چه رخ خواهد داد؟ پیش بینی سخت نیست، قاچاق صد برابر می شود. همان کالا بدون کنترل بهداشتی و استاندارد، بدون پرداخت حقوق گمرکی به داخل منتقل و به قیمت چند برابر به فروش می رسد. سودی هم که باید نصیب دولت بشود به واسطه ها و قاچاقچیان می رسد. گیریم که تعدادی هم کمتر کشیدند.
نکته مهمی هم که نادیده گرفته می شود پرورش روح قانون گریزی از این مسیر در جامعه است. وقتی شخص می داند که شکستن قانون امری خلاف وجدان نیست، در مقابل سایر مظاهر قانون شکنی هم به تدریج نرم می شود.
حال رویکرد ما به اینترنت و فیلترینگ چه باید باشد؟ اول که باید بپذیریم اینترنت مثل برق، مثل گاز و وسایل نقلیه هم اکنون جزئی از اقتصاد و زندگی روزمره مردم شده و نمی توان آن را حذف یا به گونه ای ضعیف کرد که عملا امکان کاربری وجود نداشته باشد. وقتی این موضوع را پذیرفتیم به دنبال راه هایی خواهیم رفت که اگر چه سخت تر هستند ولی سازنده تر، نتیجه بخش تر و نزدیک تر به کرامت انسانی خواهند بود.
در مورد سیگار چه اتفاقی افتاد؟ روی پاکت های آن تصاویر وحشتناکی از ریه های سیاه و سرطانی گذاشتند، نوشتند که سیگار برای سلامتی زیان آور است، آن را در مکان های عمومی، اتوبوس ها و محل های بسته ممنوع کردند، برنامه های پزشکی، اجتماعی و فرهنگی از ضررهای آن گفتند تلاش کردند که قیمت آن بالاتر برود، دستور داده شد که به زیر 18 سال فروخته نشود و ... یعنی جامعه ضمن برقراری مقرراتی آمرانه و سخت گیرانه خود را از کنترل مسیر تولید و توزیع محروم نکرده است، همگان هم نسبت به آن اشراف دارند و می پذیرند، حتی خود مردم در فضاهای بسته با کشیدن سیگار مخالفت می کنند.
اگر نگران ارسال فلان کلیپ چند ثانیه ای باشیم، هزاران هزار از آن در یک لوح فشرده (سی دی) یا حافظه های قابل حمل (فلش دیسک) به راحتی جا به جا و در چند ثانیه کپی می شود. حتی اگر اینترنتی در کار نباشد و اگر بود، همین مطالب قبلا توسط ایمیل جا به جا می شد. پس نمی توان توجیهی داشت بر این مبنا که جلوی فلان خلاف و ارسال فلان موضوع را می گیریم.
در مورد اینترنت و رسانه های اجتماعی هم فیلترینگ کارایی مناسبی نداشته و نمی شود هم سرعت اینترنت را تا هفته ها و ماه ها زیر صفر برد، وقتی هم که سرعت بالاتر آمد فیلترشکن های رنگارنگی که حتی در همین شرایط هم بیش و کم کار می کنند، به خوبی فعال شده و رشته هر چه تصمیم گرفته شده را پنبه خواهند کرد. فقط ما می توانیم خوشحال باشیم که فلان و بهمان سایت را بستیم ولی عملا چنین اتفاقی نیافتاده است.
چاره کار آگاه سازی، رفع ابهامات، پاسخ به شبه افکنی ها و پذیرش اشکالات است. مثلا در مورد تلگرام، وقتی ما کانال های بسیار پر طرفدار و سالمی داریم که مدیران آنها در داخل کشور هستند و به سلامت کار می کنند، از طریق همان ها می توان تبلیغات مسموم ضد انقلاب را خنثی کرد و حتی اگر چاره ساز نبود یا در مواقع اضطرار، پیام رسان های جایگزین داخلی و خارجی را معرفی نمود (نه صرفا یک مورد داخلی) و امکان انتخاب را به مخاطب داد.
مسلما قاطبه مردم خواستار به هم خوردن نظم جامعه نیستند، مسلما همه شکوفایی و امید به آینده را آرزو دارند، پس چرا به آنها امید و شادابی ندهیم؟ وقتی شادابی آمد، وقتی امید طلوع کرد، جایی برای عرض اندام درندگان نخواهد ماند.
اگر برخوردهای ما انفعالی و فرار از رویارویی باشد، اگر به جای پاسخ به شبهات و اتهامات ضد انقلاب سکوت کردیم و فقط سعی کردیم صدای آنها نرسد (که به صد ترفند می رسانند) بعید است که بتوانیم خود را برنده بدانیم. باید از آگاهی مردم و از خود آنها در مقابله با این توطئه ها استفاده کرد.(منبع:الف)
محمد جواد آذری جهرمی در یادداشتی اینستاگرامی به موضوع شبکههای مجازی پرداخته و راه حل امروز برای داشتن فضای مجازی سالم را توسعه تکنولوژی توسط جوانان کشورمان دانست با این شرط که کلیه لوازم آن یعنی حریم خصوصی و سهولت ابراز بیان مشروع فراهم باشد.
مشروح این یادداشت را در زیر میخوانیم:
زمانی نهچندان دور، صنعت وبلاگ در ایران همگام با دنیا در حال رشد و رقابت بود و شبکه اجتماعی بومی ایرانی پا به پای نمونههای بینالمللی رقابت میکرد.
اما امروز دیگر نامی از صنعت وبلاگ ایران به جا نمانده و شبکه اجتماعی محبوب آن زمان اعلام کرده به زودی سرویس خود را خاموش خواهد کرد.
در مصاف آزادی و امنیت، داخلیها صحنه رقابت را به برخی نگاههای تنگنظرانه واگذار کردند و در کنارش صحبت از پروژههایی با پسوند ملی آغاز شد که بیشتر آنها با تصدی دولتها به سرانجامی نرسید و جز ضرر اقتصادی برخی مجموعهها، نامی به جا نمانده است.
در این میان آمارهای سال ۹۲ خبر از آن میداد که بیش از ۲۵ درصد استفاده مردم از اینترنت با فیلترشکن است، اما با رویکرد حمایتی دولت از دسترسی مردم به شبکههای اجتماعی، کم کم این سرویسها در زندگی مردم نقش خود را پیدا کردند اما در این میان ظرفیتهای دولت تا آنجا نبود که بتواند همه موانع پیش روی شبکههای اجتماعی داخلی را رفع نماید.
بدونشک هر زمان صحبت از توسعه سرویسهای ایرانی میشود، همواره به حجم ریالی حمایت دولت از این سرویسها توجه میشود و در این میان فراموش میشود که سرویسهای بومی برای توسعه علاوه بر پشتیبانی مالی، نیازمند امان نامهای در حوزههای قضائی و امنیتی هستند که ظاهرا دولت به تنهایی قادر به ارائه چنین تضامینی نیست.
بالطبع در نبود شرایط مناسب برای رشد محصولات ایرانی، مردم منتظر حل مشکلات داخلی نماندند و با استفاده از سرویسهای بینالمللی به استفاده از شبکههای اجتماعی ادامه دادند و علاوه بر رفع نیازهای روزمره مثل اخبار و...، بخش قابل توجهی از ظرفیتهای اقتصادی را نیز در این فضا شکوفا کردند و معیشت بخشی از مردم به این فضا گره خورد.
حالا در شرایطی قرار داریم که حاکمیت ما و اکثر کشورهای دنیا امکان اعمال مقررات بر شبکههای اجتماعی بینالمللی را ندارند و البته سادهترین راهحل(!) برای غلبه بر این تهدیدات نوین بستن فضا و به دنبال آن سردادن آواز لزوم توسعه شبکههای داخلی، آن هم از جنس صرفا تکنولوژی و بدون توجه به سایر پارامترها از جمله حریم خصوصی و سهولت ابراز بیان مشروع است، غافل از آنکه عقب نگاه داشتن کشور از علم روز خود یک تهدید بزرگ دیگر است.
به عنوان عضو کوچکی از جامعه جوانان کشور یقین دارم همانگونه که رهبرمعظم انقلاب بارها بر کلیدواژه "ما میتوانیم" تاکید فرمودهاند، نخبگان ما توان توسعه این بخش از تکنولوژی را هم دارند، مشروط بر آنکه همه شرایط، تاکید میکنم همه شرایط فراهم باشد و البته این مهم به عزمی همهجانبه و زمان نیاز دارد.
ایمان اسلامیان - متخصص حوزه بانکداری الکترونیک - در گفتوگو با ایسنا، با بیان این که شایعترین نوع کلاهبرداریهای اینترنتی پدیده فیشینگ است، گفت: در این شیوه کلاهبرداری هکرها یک صفحه مشابه درگاه بانک ایجاد میکنند و اطلاعاتی را که افراد وارد میکنند را ذخیره و بعدا مورد سوءاستفاده قرار میدهند. همچنین بدافزارها با استفاده از ساکس پروکسی یا اینترنت میتوانند کاربر را وادار به خواندن اطلاعات و ذخیره آن بکنند که با توجه به عطش کاربران برای استفاده از این سیستمها این اتفاق دور از ذهن نیست.
این کارشناس با اشاره به اقداماتی که دولتها برای اختلال در فیلترشکنها انجام میدهند، اظهار کرد: دولتها قبلا پروتکلهای امن را که فیلترشکنها از آن استفاده میکنند را هدف قرار میدادند که این حتی باعث اختلال در فعالیت پروتکلهایی که بانکداری الکترونیکی هم از آنها استفاده میکرد میشد، اما حالا دیگر این اختلالات به صورت هوشمند صورت میگیرد و از این جهت برای بانکها محدودیتی ایجاد نمیشود.
اسلامیان با توضیح سازوکار فیلترشکنها و فضایی که برای سوءاستفاده توسط آنها صورت میگیرد، اظهار کرد: شرایط کار فیلترشکنها به این صورت است که در فضای مجازی برای کاربران یک هویت جدید ایجاد میکند و کاربر را با یک آی پی جدید و از کشوری دیگر به اینترنت وصل میکند که این اتفاق ممکن است کاربران را وارد یک سیکل بکند که در آن علاوه بر کاربران بانک فرد دیگری را از اطلاعات کاربران بانک مطلع می شود.
وی در پایان توصیه کرد: در موقع انجام خریدهای اینترنتی فیلترشکن خود را ببندید، هرچند که در برخی موارد به صرف نصب فیلترشکن بدافزارهایی هم با آن نصب میشوند که ممکن است اطلاعات شما را کپی و برای مبدا خود بفرستند. توصیه میشود شهروندان از نصب فیلترشکنهایی که منبع نامشخص دارد خودداری کنند. همچنین بهتر است برای انجام خریدها و امور بانکی از اپلیکیشن هایی که بانکها طراحی کردهاند استفاده شود چرا که امنیت بالاتری دارند.
مرکز ماهر موضوع حمله بدافزاری در پوشش یک فیلترشکن که با سوءاستفاده از ناآگاهی کاربران موبایل در حال انتشار است را تایید کرد.
مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای (ماهر) در اطلاعیه ای اعلام کرد: مطالب انعکاس یافته در رسانهها و مشاهدات در فضای سایبری کشور حاکی از آن است که بدافزاری در پوشش یک فیلترشکن با سوءاستفاده از ناآگاهی کاربران سیستم عامل اندروید در حال انتشار است که این موضوع تایید می شود.
مرکز ماهر با تایید این موضوع، درباره مدل این حمله بدافزاری توضیح داد: تحلیلهای فنی روی کد مهاجم نشان میدهند که حمله این بدافزار، با دریافت یک پیامک فریبنده که مدعی ارائه فیلترشکن از طریق یک آدرس وب است، آغاز میشود. با کلیک کردن کاربر روی لینک مذکور، بدافزار روی تلفن قربانی دانلود میشود.
درهمین حال از کاربر در زمان نصب فیلترشکن، مجوز دسترسی به مواردی از جمله فهرست مخاطبین و خدمات پیامک اخذ میشود. در ادامه بدافزار، لینک انتشار خود را برای تمام افراد موجود در فهرست مخاطبان ازطریق پیامک ارسال میکند و پس از آن از فهرست مخاطبان حذف میشود.
مرکز ماهر به کاربران توصیه کرد که برای پیشگیری از این حمله و حملات مشابه از دانلود و نصب برنامههای خارج از بازارهای اپلیکیشن معتبر پرهیز کنند و در زمان نصب برنامهها به دسترسیهای تقاضا شده از سوی آنها دقت بیشتری داشته باشند.
به کارگیری برنامههای ضد ویروس روی تلفنهای همراه و تهیه پشتیبان از اطلاعات ارزشمند نیز به عنوان یک سیاست کلی در مقابله با بدافزارها توصیه میشود.
دو روز از فیلتر تلگرام، پیامرسان محبوب بیش از ٤٠ میلیون کاربر ایرانی، گذشته است. روز گذشته یکباره خبری در رسانهها دستبهدست شد که حکایت از فیلترینگ دائمی تلگرام داشت؛ اما کمی بعد وزیر ارتباطات در توییتر که خود از سال ١٣٨٨ فیلتر شده است، این موضوع را تکذیب کرد.
محمدجواد آذریجهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در توییتش اینطور نوشت: «شایعههایی که درخصوص قطع دائمی شبکههای اجتماعی مطرح میشود، صحت ندارد و به نظر میرسد هدف آنها ایجاد نارضایتیهای اجتماعی و بدبینی عمومی است». بر اساس گفته مسئولان، پیامرسان تلگرام به دلیل خطدهی به اغتشاشگران و نشر اکاذیب از روز گذشته فیلتر شد.
خبر اول دراینباره را یک منبع آگاه اعلام کرد و گفت این پیامرسان روسی برای همیشه در ایران از دسترس خارج شده است. او همچنین در ادامه گفت: «مسئولان مجموعه تلگرام با مقامات ایرانی همکاری نکردهاند و مشکل، عبور از خط قرمز ایران از سوی یک پیامرسان بیگانه با تعداد زیاد کاربر ایرانی است. انتظار بر این است که پیامرسان تلگرام با وجود نمونههای داخلی مناسب و امن و حتی نمونههای خارجی، به صورت دائمی فیلتر و از دسترس خارج شود. توصیه میکنیم مردم از شبکههای اجتماعی داخلی مانند سروش استفاده کنند».
این منبع آگاه که نامش فاش نشده، البته خبر داده بود فیلترینگ اینستاگرام موقتی است و تا هفتههای آینده برداشته خواهد شد. علاوه بر این، برخی از رسانههای جریان اصولگرا نیز که از مدتها پیش دنبال فیلترکردن تلگرام بودند، از این اتفاق ابراز خشنودی کرده و در حمایت از آن مطالبی را منتشر کردند. حتی صداوسیما نیز در همین مدت برنامههایی در دفاع از فیلترشدن تلگرام پخش کرد.
دعوت به استفاده از پیامرسانهای داخلی، در شرایطی است که کسانی که آنها را بررسی کردهاند، معتقدند به لحاظ کیفیت اصلا نمیتوان آنها را با نمونههایی مانند تلگرام مقایسه کرد. یکی از ویژگیهای مهم و کاربردی تلگرام، البته قابلیت راهاندازی کانال روی آن بود. آخرین آمارهای منتشرشده حاکی از فعالیت بیش از ۷۳۰ هزار کانال ایرانی در تلگرام است. بااینحال روز گذشته روز واکنشها به فیلترشدن تلگرام بود. کاربران زیادی هرکدام از زاویه دید و موقعیت خود، به این موضوع واکنش نشان دادند.
حتی برخی از چهرههای اصولگرا نیز در این زمینه مطالبی نوشتند؛ مثلا سیدمحمود رضوی، تهیهکننده فیلم سینمایی «ماجرای نیمروز» و از حامیان قالیباف و رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری امسال، با انتقاد از رویکرد صداوسیما در پوشش اخبار اعتراضات اخیر، در توییتر نوشت: «صداوسیما بهجای کمک به حل ماجرای این روزها، بیشتر عصبی میکند. به نظرم جای تلگرام و اینستاگرام و واتساپ باید تلویزیون را فیلتر میکردند. اخبار بیخاصیت، مصاحبههای مدل اول انقلاب، تحلیلهای پیرمردی». کاربران دیگری نیز از افزایش درخواست استفاده از فیلترشکن خبر دادند. یکی از کاربران در توییتر خود تجربهاش را اینطور با توییتی طعنهدار شرح داد: «واسه مامانم فیلترشکن نصب کردم که بره فیلم آشپزیش را از تلگرام با خیال راحت دانلود کنه، اومده میگه این کلیده که اومده بالای صفحه مال روحانیه؟». کاربران زیادی هم به موضوع آسیبدیدن کسبو کارهای روی تلگرام پرداختند.
این توییت یکی از اهالی توییتر در این زمینه بود: «فیلترکردن تلگرام نهادهای کوچک و بزرگ اقتصادی رو با مشکل مواجه کرده و اگه ادامهدار باشه، جز نارضایتی عمومی به پتانسیل اعتراضی مسائل اقتصادی دامن میزنه».این هم نظر کاربری دیگر در همین زمینه: «فیلتر تلگرام و اینستاگرام بیشتر از هر چیزی، دارد به شمار بیکارهای کشور اضافه میکند. بیکارانی که فضای مجازی بازار جدیدی پیشروی آنها قرار داده بود. توییتر مدتهاست فیلتر است؛ اما هر روز بر شمار کاربرانش اضافه میشود. فیلترشکن هر فیلتری را دور میزند. فقط دارید نارضایتیها را گسترش میدهید!».یکی از دانشجویان هم خطاب به وزیر ارتباطات در توییتی با لحن طنز اینطور نوشت: «آقای جهرمی، ما همه جزواتمون رو از گروه تلگرام دانلود میکنیم، اگر فیلتر رو برنداری شاخص علمی کشور این ترم بهشدت افت خواهد کرد».
برخی از کاربران هم موضوع را به شکلی جدیتر تحلیل کردهاند. این نظر یکی از کاربران توییتر است: «عدم توضیح مقامات درباره مدت فیلتربودن تلگرام و انتشار اخبار غیررسمی درباره فیلتر دائم، سه نتیجه داره: ۱. کاهش اعتماد، در روزهایی که اعتماد طلاست. ۲. استفاده بیشتر و عمومیتر از فیلترشکن. ۳. رفتن به سمت اپهای خارجی دیگه به دلیل آمادهنبودن اپهای ایرانی. بعدا نگید نگفتیدها!».یکی دیگر از اهالی توییتر هم به موضوع طعنههای سیاسی به دولت به دلیل فیلتر تلگرام پرداخت و نوشت: «یه عده که انتهای آرزوشون فیلتر تلگرام بود، الان دارن به روحانی و وزیرش تیکه میندازند که گفته بودی دست ما رو دکمه فیلتر نمیره، من شخصا اونموقع با حرف روحانی مخالف بودم، الانم که تلگرام فیلتر شده، خوشحالم و به نظرم کار درستیه».
در زمینه افزایش استفاده از فیلترشکن هم یکی دیگر از کاربران نوشت: «یکی از رفقا تو کار نصب برنامه برای موبایله. میگه بعد از فیلتر #تلگرام و #اینستاگرام مشتریای فیلترشکن و vpn چندبرابر شدن و تا الان بالای دو میلیون تومن سود کرده. این یعنی رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال!».
این هم توییت یک برنامهنویس که کسبوکارش روی بستر تلگرام بود: «من یک برنامهنویس ایرانی هستم که یکی از راههای کسب درآمدم، تلگرام بود! با این فیلترینگ حداقل ۱۰ نفر از مشتریهای من تابهحال درخواست بازگشت وجه زدند! شما بگین من چیکار کنم! کار انجام شده، ولی رضایت نمیدن و میگن فیلتر شده! کی جواب اینارو میده؟ دو ماه دیگه عروسیمه».(منبع:شرق)
آرمان- مجتبی اسکندری: خبرهای ضد و نقیضی از فیلترینگ دائمی نرمافزار تلگرام به گوش میرسد. در حالی که رئیسجمهور در سالهای گذشته در برابر فیلترینگ شبکههای اجتماعی مقاومت سرسختانهای از خود بروز داده بود. بعید بهنظر میرسد که رئیسجمهور روحانی، بهرغم مشاهده آثار شبکههای اجتماعی در توفیقات سیاسی خود نظیر انتخابات یا بحث برجام، خواهان فیلترینگ شبکههای اجتماعی باشد.
حتی تعریضهای روحانی به رقبای خود در مناظرات انتخاباتی و یا همایشها و میتینگهای گوناگون، بیشتر به پشتوانه همین سر خمنکردن در برابر فیلترینگ شبکههای اجتماعی بود. فراتر از آن نیز حسن روحانی در مستند انتخاباتی خویش، با شاهد مثال آوردن از اظهارات مخالفان درباره شبکههای اجتماعی و همچنین نمایش صفحات توهینآمیزی که در فضای مجازی او را به باد اهانت و استهزا گرفته بودند، سند افتخار خود را در نقدپذیری و ایجاد فضای باز اجتماعی یکبار دیگر بازنمایی کرد. اکنون از اطراف و اکناف، همانهایی که در تمام این سالها بهدنبال متوقف ساختن فعالیت شبکههای اجتماعی بودند، پیروزمندانه بازهم شایعاتی مبنی بر توقف دائمی فعالیت تلگرام منتشر میکنند. گویی تبر به دستان، ظاهرا قصد ندارند که بیخیال نهال امید مردم شوند و بازهم با طرح شایعات بهدنبال به عقب بردن عقبه رئیسجمهور هستند.
مقاومت شکننده
بهرغم اینکه دولت تا جاییکه ممکن بود در برابر فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام مقاومت کرد، اما ظاهرا تصمیمی برای شرایط خاص امنیتی کشور لحاظ شده است و دولت نیز از حکم قانونی نهادهای امنیتی تبعیت کرده است. اما نکته حائز اهمیت در این میان طرح شایعات ناامیدکننده است. گویی برخی علت تامه وجودی خود را در کمرنگ ساختن امید مردم و نیز فقدان نظارت اجتماعی مبتنی بر کمپینها و هشتگهای برآمده از شبکههای اجتماعی میدانند. به همین سبب نیز دولت را با طرح شایعات تضعیف میکنند تا هم بهنوعی تصفیه حساب سیاسی با منتخب مردم کرده باشند و هم با تکیه بر فرمول کاهش مشارکت و پیروزی اصولگرایان را، دوباره سرلوحه کار قرار دهند، بدون توجه به اینکه روحانی ایستگاه امیدی ورای اصلاحطلبی و اصولگراییهای مرسوم است و مردم به اتکای شعارها و اقدامات وی در حمایت از طبقه متوسط، به او رأی دادهاند. اقلیت اصولگرایان تندرو بهتر است بهجای تضعیف امید مردم با توقیف شبکههای اجتماعی و شایعهسازی پیرامون توقیف دائمی آنها، رویکردهای خود در گذشته را اصلاح کند. هرچند رئیسجمهور نیز نباید فراموش کند که سوگند خورده بود که وزیر ارتباطات جدیدش آزادیهای اجتماعی را به مسلخ نخواهد برد و نباید از یاد ببرد که هفته گذشته قول داده بود که انگشت وزیر ارتباطات روی دکمه فیلترینگ نرود.
کارکرد اجتنابناپذیر
در سراسر دنیا شبکههای اجتماعی محفلی برای به اشتراک گذاردن تجارب، مشاهدات عینی روزمره و مطالعات مردم است و همواره در افزایش آگاهی اجتماعی نقش بسزایی دارند. از مزایای دیگر شبکههای اجتماعی شکستن انحصار خبری است. رسانههایی که به بلندگوی خبری یکسویه جریانی محدود و اقلیتی سیاسی بدل شده و در سالیان اخیر بهشدت مورد انتقاد نیز واقع شدهاند، اینک بیشتر از بقیه از فیلترینگ شبکههای اجتماعی ابراز رضایت میکنند. در شرایطی که یکی از بهترین فرصتهای اجتماعی انحصارزدایی است.
شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی در دورهای فیلتر شدند اما با آغاز دولت روحانی، برخی از وزرا در شبکههای اجتماعی، حضور داشتند. کمکم حضور شهروندان و برخی چهرههای سیاسی اصلاحطلب در این فضا بیشتر و بیشتر شد. اکنون توئیتر علاوه بر حضور فعال اعضای دولت، باعث حضور فعالانه چهرههای سیاسی اصولگرا هم شده است. اغلب چهرههای سیاسی اکنون دارای اکانت اینستاگرام، حساب کاربری توئیتر و همچنین کانالهای تلگرامی هستند. بهنظر میرسد دیوارهای فیلترینگ دائمی شبکههای اجتماعی فروریخته و افرادی نظیر حداد عادل، رئیسی، قالیباف، محسن رضایی، ولایتی، احمدینژاد، جلیلی، احمد خاتمی، حمید رسایی هم دیگر از فیلترینگ استقبال نمیکنند.
به همین جهت این بار اصولگرایان به شکلی ناخواسته سبب خیر برای جامعه مدنی شدهاند و قطعا باعث کاهش ایام فیلترینگ شبکههای اجتماعی خواهند شد. در واقع میشود به عبارتی بهتر اینگونه سخن گفت که اصولگرایان خود بیمهکننده اصلی تداوم فعالیت شبکههای اجتماعی خواهند بود. بهخاطر داریم که محمدباقر قالیباف لیست داراییهای خود را در همین فضا منتشر کرد و البته اتهامات علیه روحانی و جهانگیری هم در همین فضا بازنمایی شد. محسن رضایی اخیرا با هشتگ معروف «یعنی یک اشکالی هست» تلاش کرد از دیگران عقب نماند و در نهایت حداد عادل و توئیتهای همیشگیاش که با واکنشهای کاربران مواجه میشد از نمونههای فراموش ناشدنی تجربه حضور اصولگرایان در فضای مجازی است. ضمن اینکه از یاد نبردهایم که سیداحمد خاتمی نیز کانالی تلگرامی در فضای مجازی به راهانداخته بود.
محدودسازی دسترسی مردم به برخی شبکه های اجتماعی در روزهای گذشته، تلاش آنان را برای استفاده از فیلترشکن ها بیشتر کرده است.
دسترسی مردم به برخی شبکه های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام در روزهای اخیر با مشکلات جدی همراه شد و کاربران نتوانستند مانند گذشته از این شبکه ها استفاده کنند.
گرچه به گفته معاون سیاسی وزیر کشور، این محدودیت ها «موقتی» است و در آینده ای نزدیک برطرف می شود اما در همین فاصله کوتاه، شاهد افزایش استقبال عمومی به فیلترشکن ها برای دسترسی به این شبکه ها هستیم.
برخی مردم برای آگاهی از اخبار و رویدادها به سوی استفاده از فیلترشکن جذب شده اند.
عده ای از افراد کسب و کارهایی مبتنی بر این شبکه ها راه ا ندازی کرده اند و برای آنکه مشتریان خود را از دست ندهند باید از ترفندهای جایگزین بهره گیرند.
شماری دیگر نیز برای بهره گیری کسب و کارهایی که بر بستر این شبکه های اجتماعی برنامه ریزی شده است به استفاده از فیلترشکن مجبورند.
برخی پایگاه های اطلاع رسانی تلاش کرده اند انواع و اقسام فیلترشکن ها را به مردم معرفی کنند؛ بسیاری نیز فیلترشکن مورد استفاده خود را با دیگران به اشتراک گذاشته اند.
بررسی های خبرنگار ایرنا نشان می دهد عده ای نیز برای خرید فیلترشکن ها به بازار عرضه این محصول روی آورده اند.
محدود شدن شبکه های اجتماعی پرطرفدار در ایران کاربران زیادی را با سردرگمی روبرو کرده است و آنان انتظار دارند هرچه زودتر وضعیت به شکل روزهای گذشته برگردد.
بیشتر کسانی که از این شبکه های اجتماعی برای رونق کسب و کار خود استفاده می کردند اکنون با تهدید از دست رفتن درآمد روبرو شده اند که جای دارد مسئولان چاره اندیشی کنند.
امروز محدود شدن شبکه های اجتماعی پرطرفدار در ایران وارد روز دوم شد و ادامه آن می تواند چالش برانگیز باشد؛ البته ممکن است برخی افراد، نظر دیگری در این باره داشته باشند.
با این همه، «محمدجواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، امروز در صفحه توییتر خود قطع دائمی شبکه های اجتماعی را «شایعه ای ناصحیح» دانست.
به نظر می رسد باید برای مواردی که باید نظارت دقیق تری بر تبادل پیام ها در فضای شبکه های مجازی صورت می گیرد، راه دیگری یافت؛ وگرنه رویه کنونی فقط به رونق بیشتر بازار فیلترشکن ها می انجامد.
دو روزی می شود که تلگرام و اینستاگرام فیلتر شده است؛ آنگونه که در سایت های خبری آمده ، این اتفاق به دستور مقام های امنیتی ایران و برای کنترل اعتراضهای مردم رخ داد . این در حالی بود که رییس جمهور در سخنرانی های مختلف خود پیش از روز های انتخابات اردیبهشت 96 گرفته تا همین سخنرانی هفته قبل، وعده داده بود که دیگر در چنین مواقعی برای شبکههای اجتماعی و اینترنت محدودیت و فیلترینگ ایجاد نمیشود. علت اصلی فیلترینگ تلگرام نیز مربوط به یک کانال تلگرامی بود که در روزهای گذشته اقدام به انتشار اخبار جعلی و تشویق مردم به خشونت می کرد. این کانال در خارج از کشور هدایت می شد و انگیزههای مشکوک داشت. در یکی از خبرهای منتشر شده در این کانال، طرز تهیه کوکتل مولوتوف را به مردم آموزش داده و آنها را دعوت به خشونت در خیابان ها میکرد.
سرانجام آذریجهرمی، وزیر ارتباطات به پاول دوروف توییت نوشت:« تقاضای بسته شدن یک کانال تلگرامی که مردم را تشویق به ساخت بمب های دستی می کند،داریم». دوروف نیز نوشت که بعد از بررسی های لازم این کار انجام می شود و مدتی بعد این کانال به علت نقض قوانین تلگرام و ترویج خشونت بسته شد اما مدتی نگذشته بود که دوباره کانال آمدنیوز اقدام به عضوگیری و با نام دیگری شروع به کار کرد اما این بار دروف در مقابل در خواست برای بسته شدن این کانال نوشت درخواست فیلتر کانال تلگرامی جدید را نپذیرفتیم، این نرمافزار ارتباطی را در ایران مسدود کردند.
در ادامه اینستاگرام نیز فیلتر شد. فیلترینگ اخیر تلگرام در حالی افتاد که حسن روحانی در نخستین اجلاس ملی گزارش پیشرفتها و راهکارهای موانع تحقق حقوق شهروندی با یک واکنش صریح نسبت به بحث فیلتر تلگرام گفت: «ما بهدنبال فیلترکردن شبکههای اجتماعی نیستیم. وزیر ارتباطات به مردم قول خواهد داد که دستش روی دکمه فیلترکردن شبکههای مجازی نخواهد رفت. خبر دارم افرادی برای شبکههای اجتماعی خواب میبینند، شب میخوابند و تا صبح خواب میبینند. به این افراد میگویم به خوابهایتان دل نبندید».
دور زدن فیلترها
محدودیت در استفاده از اینترنت و نیز شبکه های اجتماعی، از جمله راههای تجربه شده در دیگر حوادث مشابه در ایران است که با وجود نتیجه ندادن مطلوب این شیوه، اما باز هم بهکار گرفته می شود. فیلترینگ، اتفاقی تلخ در جامعه رو به تکامل اجتماعی ایران است که همواره از نفی آن سخن گفته شده اما بازهم بهکار گرفته می شود و جالب آنکه بعد از هر فیلترینگ نیز چندین و چند فیلترشکن از سوی کاربران به کار برده می شود تا فیلتر را دور بزنند.
آنها به راحتی و در مدت زمانی کوتاه از فیلترینگ، اقدام به رفع فیلتر با فیلترشکن های مختلف می کنند و این چنین می شود که فیلتر شبکه هایی چون توییتر، فیسبوک و ... نیز در سال های قبل بی نتیجه بوده است. در روز گذشته و با فیلتر عمومی تلگرام، بسیاری از کاربران از طریق فیلتر شکن به فعالیت خود در این شبکه ادامه داده و حتی کانال های خبری وابسته به نهادهای عمومی نیز با فیلتر شکن، اقدام به ادامه فعالیت در تلگرام کردند.
این اتفاق در موارد مشابه فیلتر شبکه های اجتماعی در ادوار مختلف نیز به وقوع پیوست و به طور خاص در موضوع توییتر، با وجود فیلتر این رسانه، بسیاری از مقامات دولتی و ارشد کشور نیز با فیلتر شکن به استفاده از توییتر پرداخته و روزانه نظرات و عقاید خود را توییت می کنند. این یعنی خود مسئولان مملکتی نیز اعتقادی به اثر گذاری فیلترینگ در محدود کردن شهروندان به استفاده از فضای مجازی و دنیای اینترنت ندارند اما در یک پارادوکس حل نشده، همچنان فیلترینگ را اعمال می کنند.
فیلتر، چاره کار نیست
اینکه فیلتر شدن سایت ها و شبکه های اجتماعی میتواند اثری بر روابط شهروندان در دنیای مجازی و بهرهگیری از آنها در زندگی شهروندی داشته باشد یا نه، سوالی است که از سوی بسیاری از کارشناسان و اهل فنون ارتباطی با پاسخ منفی مواجه می شود.
با این حال، مجید رضاییان، دارای دکتری علوم ارتباطات در گفتوگو با «قانون» به بررسی وضعیت فیلترینگ شبکههای اجتماعی در ایران و اثر گذاری این اقدام پرداخته و میگوید:« بخشی از این ماجرا را باید مجلس و وزارت اطلاعات پاسخگو باشد و بخش دیگری هم مربوط به ماجرای اطلاع رسانی و خبر است. در بخشی که مربوط به شبکه های اجتماعی است، اینکه باید فرهنگ استفاده از شبکه ها ی اجتماعی هم ایجاد شود. ما در این زمینه همیشه ضعف داشته ایم؛ چه زمانی که فیلتر بودهایم و چه زمانی که فیلتر نبودهایم».
او با اشاره به اینکه رسانههای رسمی همیشه به علت سانسور نتوانسته اند آن طور که باید اطلاعات درست و دقیق را به مردم بدهند، افزود:«متاسفانه رسانه های رسمی در انتقال اخبار و اطلاعات موثق دچار مشکل و محدودیت است و مردم تشنه شنیدن خبرهای درست و صحیح هستند. به خاطر همین به کانالهایی مراجعه می کنند که خبرها را همراه با شایعه و دروغ برای مردم منتشر می کند. وقتی مخاطب جواب خودش را از رسانه های رسمی نگیرد، به شایعات رو می آورد و آن را به شکل خبر می بیند».
او اشاره میکند به اینکه ماهیت خبرهایی که از رسانه های رسمی منتشر میشود، دارای مسئولیت های حرفه ای و اخلاقی است و می گوید:«درشبکه های اجتماعی هیچ کدام از خبرها مشروعیت و سندیت ندارد. در این چرخه غلط وقتی یک اتفاقی مانند اعتراضات تهران اتفاق می افتد، میتواند بسیار آسیبرسان باشد. از طرفی رسانه های رسمی مانند تلویزیون ها باید نقص هایشان را برطرف کنند و برای پوشش خبرها به طور سلیقه ای برخورد نکنند و اتفاق ها را درست و صحیح نمایش دهند. این باعث اعتمادسازی میان مردم هم خواهد شد».
فیلترینگ، اخبار نادرست را بیشتر می کند
رضاییان ادامه می دهد:« وقتی اطلاعات رسانههای رسمی بر اثر فشار سانسور حاکمیت، غلط یا ناقص باشد، میان مردم سردرگمی پیش میآید که خبر درست را از کجا باید پیگیری کنند. البته زمانی هم که تلگرام فیلتر نبود، مردم باز خبرهای روزنامه را از همین طریق دنبال میکردند و حالا که دیگر دسترسی به آن محدود شده است».
مجید رضاییان، فیلترینگ را فرصتی برای رقابت رسانههای رسمی درانتشار اخبار درست دانست و افزود:«البته این در حالی است که فشارها برای محدود کردن رسانه ها از بین برود و بتوان خبرها را از مجرایی سالم و درست به جامعه تزریق کرد». روز گذشته، آذریجهرمی، وزیر ارتباطات در یکی از توییت های خود نوشت که «فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام موقتی خواهد بود و بعد از مدتی برداشته می شود».
اینکه اگر فیلترینگ پاسخگویی انتظار مسئولان برای کنترل رفتارهای ساختارشکنانه است ، چرا موقتی است و اگر پاسخگو نیست، چرا اعمال می شود، سوالی است که نه تنها وزیر ارتباطات بلکه بسیاری دیگر از مسئولان از پاسخ آن درمیمانند. در دنیایی که پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات کار را به استفاده از ابراینترنتی در برخی جوامع کشانده و به سرعت ثانیه، دنیای ارتباطات تغییر میکند، فیلترینگ مهجورترین تصمیم ممکن در قبال رفتارهای بانظم و بینظم شهروندی است که هیچگاه مسئولان امر از آن درسی نمیگیرند. (منبع:روزنامه قانون)
خوشبینترین افراد هم تصور نمیکردند که سید احمد خاتمی به توئیتر فیلتر شده در ایران بپیوندد.
۱- کمی به عقب برگردیم؛ مثلاً به روزهایی که کمی مانده به نیمهشب، شنیده شد که قرار است محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی درگیر شود.صادقی خود را به خانهاش رساند، فیلترشکن تلفن همراهش را روشن و فوراً ماجرا را در توئیتر منتشر کرد. هنوز نیم ساعت نگذشته بود که تمام رسانهها خبردار شدند. توئیتر و اینستاگرام به جریان افتاد و در نهایت کار به جایی رسید که صادقی اطلاعرسانی آنچه در منزل میگذشت را از طریق به رسانهها میرساند و مردم هم آنچه در مقابل منزل بود. دست آخر هم با جملهای با این مضمون که همه چیز رو به راه است و مشکل برطرف شد، ختم شد.
۲- به عقبتر برویم؛ به روزهای حساس مذاکرات هستهای. ظریف و یاران آنسوی دنیا بودند و مردم تشنه شنیدن خبرهای جدید. مردمی که حوصله خواندن پاراگرافهای مطول مطبوعات را ندارند و میخواهند هر چه سریعتر به اصل مطلب برسند.
آن زمان، توئیتر ظریف و همراهانش به منبعی برای اخبار تبدیل شده بود. حتی زودتر از آنکه خبرنگاران روبروی هتلهای محل مذاکرات از چند و چون داستان باخبر شوند و اطلاع بدهند، این وزیر امور خارجه ایران بود که در لابلای 180 کاراکتر توئیترش، هم خبر میداد، هم به طرفهای مذاکره چیزی را میفهماند و هم خوراک خبری خبرنگاران را برای گزارشهای بعدی فراهم میکرد. آنجا اما توئیتر فیلتر نبود.
۳- کمی جلوتر بیاییم؛ مثلا به دورهای که توئیتر منسوب به رئیسجمهوری ایران فعالتر شد. روحانی در دوره اول ریاستجمهوریاش به گونهای دیگر از آنچه در دولت دوازدهم حرف میزند، حرف میزد.
شاید حرفهایی که آن روزها میزد، بیشتر از کام بخش عمدهای از آنهایی که به او رای داده بودند خوش میآمد اما هر چه بود، او راه و روش دیگری را برای دوره جدید ریاستجمهوریاش در پیش گرفته. حالا شاید آن زبان روحانی را بیشتر از آنکه از سوی خودش و پشت تریبون بشنویم، از لابلای توئیتهایی که انجام میدهد یا از طرفش مینویسند، میشنویم. شاید روحانی متوجه شده است که آن دسته از مخاطبانش که با آن لحن او موافق بودند، همینهایی هستند که امروز در لابلای خطهای توئیتر به دنبال رسیدن به آمال و آرزوهایشان هستند.
4- در همین حوالی، اصولگرایان هم از قافله عقب نماندهاند. برای اولین مثال میتوانیم به سراغ حمید رسایی برویم. نماینده دور قبل مجلس شورای اسلامی که اینروزها که بیکارتر شده است، بیشتر دست به توئیت کردن میبرد.
شاید خیلیها هنوز توئیت او در روز رایگیری را یادشان باشد: «یک گله #گوسفند اگر فرمانده شیری داشت، مثل #شیر عمل میکند و یک گله شیر اگر #فرمانده گوسفندی داشت، مثل گوسفند عمل میکند. #انتخاب_با_خودمان_است» رسایی البته از توئیتر فیلتر شده در ایران، بیشتر برای جواب دادن به این و آن استفاده میکند؛ تفاوتی هم ندارد که آن شخص، حسامالدین آشنا باشد یا دونالد ترامپ. او هم مثل بسیاری از همطیفهایش توئیتر را به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ابرازنظر استفاده میکنند.
۵- «مایه تاسف جهان اسلام است نیروهایی که جان خود را به آسانی فدا میکنند، به جای آنکه مقابل اسرائیل باشند، مردم خود را ترور میکنند.» این توئیت علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی است، بعد از آنکه عوامل داعش به پارلمان ایران حمله کردند.
همان کسی که بعد از انتخابات ریاستجمهوری و پیروزی حسن روحانی که مورد حمایتاش بود نوشت: «برنده انتخابات آیتالله هاشمی رفسنجانی است که گفت دیگر به خاطر آگاهی مردم، نگران آینده انقلاب اسلامی نیستم.» علی مطهری، شاید بیشتر از خیلی از سیاستمداران ایرانی، کار کردن با توئیتر را میداند. میداند که درست در چه زمانی باید درباره چه چیزی اظهارنظر کند و شاید به همین دلیل هم، این نماینده مجلس که البته از نظر فرهنگی به اصولگرایان سنتی شبیه است و از نظر سیاسی به اصلاحطلبان، توئیتری پر بازدید دارد.
۶- مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی شاید از آن دست سیاستمدارانی باشد که از توئیتر ضربه خورد. ماجرای توئیتر جنجالی او چندی پیش از درگذشتاش شاید ماجرایی باشد که خیلیها هنوز به یاد دارند. همان ماجرایی که باعث شد خودش وارد عرصه شود و مدیریتاش بر صفحه توئیتر را تکذیب کند.
هاشمی رفسنجانی، اما توئیتری داشت و البته دارد که بیشتر به سخنرانیها خاطرات او میپرداخت. توئیتری که طرفداران او همچنان آن را دنبال میکنند چرا که تصور میکنند ممکن است حضور مجازی مردی که در زمان اوج فعالیت سیاسیاش نه توئیتری وجود داشت، نه اینستاگرام و نه تلگرامی، حالا و در نبود او چیزی را منتشر کند که اطلاعات نهفتهای از خاطرات هاشمی باشد.
7- یکی دیگر اصولگرایانی که حالا به جهت دور افتادن از فضای خبری سیاست، توئیتربازیاش بیشتر از قبل گل کرده، غلامعلی حداد عادل است. شاید توئیتهای او برای مخاطبان این شبکه اجتماعی آنچنان که توئیتهای مثلاً محمدجواد ظریف مخاطب دارد، مخاطب نداشته باشد اما او سعی کرده با همین تعداد مخاطبی که دارد، حرفهایش را به گوش جامعه برساند.
حرفهایی در یک دایره وسیع موضوعی که از اظهارنظر درباره کودتای ۲۸ مرداد با این توئیت که «کودتای ۲۸ مرداد درسعبرتی همیشگی برای ملت ایران است تا بداند آمریکا مدافع دموکراسی نیست بلکه حامی دیکتاتورهای وابسته به آمریکاست» را دربر میگیرد تا تشکر از رامبد جوان، بازیگر و مجری برنامه خندوانه با گفتن «از رامبدجوان و برنامه خندوانه برای توجه خاصی که به زبانفارسی دارد تشکر میکنم.
زبان فارسی نیازمند توجه هنرمندان است. سپاس» و حتی دفاع از فعالیتاش در فرهنگستان زبان و ادب پارسی با نوشتن «گاهی در رسانهها به فرهنگستان زبان و ادب فارسی جفا میشود و برخی لغاتی که مصوبه ما نیست را به طنز مطرح میکنند» هر چند در این بین، بعضی از کاربران توئیتر منتظرند تا از او یک غلط نگارشی بگیرند یا در میان توئیتهایش یک کلمه خارج از دایره لغاتی که فرهنگستان آنها تدوین کرده.
۸- اینکه شهیندخت مولاوردی درست در روزهایی که بحث حضور زنان در ورزشگاه بحث داغ روز است، در توئیتر مینویسد «ماده ۸۹ منشور #حقوق_شهروندی: حق همه شهروندان، به ویژه #زنان است که به امکانات ورزشی و آموزشی و تفریحات سالم دسترسی داشته باشند» نشان از آن دارد که او خوب میداند باید از این شبکه چطور استفاده کند.
اینکه او برای آزادسازی زنان زندانی و جمعآوری کمک برای آنها توئیت میکند، نشان میدهد که از قدرت نفوذ این شبکه اجتماعی قیلتر شده در بین مردم آگاه است و البته اینکه او در پاسخ به وحید یامینپور که مطلبی در توئیترش نوشته بود که به گفته مولاوردی در اینستاگرام طعنه زده بود، پاسخ میدهد، یعنی اینکه به خوبی این فضا را دنبال میکند. فضایی که قطعاً او هم مانند بسیاری از مردم، مجبور است با فیلتر شکن به آن دسترسی پیدا کند.
این، هشت پرده از بعضی سیاستمدارانی بود که اینروزها در توئیتر فعالیت زیادی دارند. بسیاری دیگر از سیاستمداران و نمایندگان مجلس هم هستند که از این شبکه اجتماعی برای رساندن پیام خود استفاده میکنند و میشد آنها را هم به این لیست اضافه کرد.
آنچه بیشتر از هر چیز میتواند در این روزها برای توئیتربازها جذاب باشد، آمدن سید احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران به این شبکه اجتماعی است؛ مردی که نظراتاش در خطبههای نماز جمعه و سخنرانیها به گونهای است که شاید حتی خوشبینترین افراد هم تصور نمیکردند که او به توئیتر فیلتر شده در ایران بپیوندد. اما ویدئویی که از او درباره حضورش در این شبکه منتشر شد شاید جواب بسیاری را به روشنی داد. ویدئویی که در آن با اظهار اینکه «هیچگاه من روحانیون را از ورود در فضای مجازی باز نداشتم که این فضا یک ابزار پیام رسانی است؛ چرا پیام حق در آن نیاید» میگوید: «بر اساس احساس تکلیف و وظیفه وارد فضای شبکههای اجتماعی شدم مانند ورودم درفضاهای دیگر تدریس، تبلیغ، تالیف و.. »
حالا، آمدن سید احمد خاتمی را اگر در کنار صحبتهای محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که به گفته خودش با مجوز کارگروه تعیین مصادیق، دسترسی به تمام سایتها و شبکههای اجتماعی فیلتر شده را دارد و نیازی به استفادهاش از فیلتر شکن نیست، بگذاریم که در توئیترش نوشت «خبر اعلام حضور علما و ائمه محترم جمعه در شبکههای اجتماعی میتواند به گشایش فصل جدیدی در این عرصه کمک نماید» و در جایی دیگر از تلاشها برای رفع فیلتر این شبکه اجتماعی سخن گفت، میتوانیم به این نتیجه برسیم که دسترسی به توئیتر، که حالا ابزاری برای استفاده سیاستمداران ایرانی شده است، ممکن است در آیندهای نه چندان دور، برای حتی آنها که مجوز کارگروه تعیین مصادق را ندارند هم به راحتی مقدور باشد. (منبع:عصرایران)
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به آمار سه درصدی استفاده از فیلترشکن در ترافیک اینترنت کشور، اظهار کرد: نگاه دولت کنونی به لیست سیاه فضای مجازی، کوچک نگه داشتن آن است و همچنین فضای مجازی برای گروههای سنی و شخصیتهای متفاوت باید سطحبندی شود.
ابوالحسن فیروزآبادی در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به وجود دو نگاه وایت لیست (لیست سفید) و بلک لیست (لیست سیاه) در فضای مجازی، توضیح داد: برخی ممکن است به امکانات و فعالیتها نگاه وایت لیستی داشته باشد. یعنی همه فضا بسته باشد و تنها یک لیست خاص مورد استفاده قرار گیرد، مانند کره شمالی.
وی ادامه داد: اما برخی ممکن است نگاه بلک لیستی داشته باشند، یعنی فضای مجازی تنها برای بخشی که نامناسب است، بسته میشود که نگاه جمهوری اسلامی هم همین است. البته بستگی دارد ما این لیستها را چه طور ببینیم. فعلا در کشور ما، دولتهایی که میآیند نگاهشان به بلک لیست متفاوت است. در دولت کنونی نگاهشان به بلک لیست این است که اندازهاش حتیالامکان کوچک باشد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی در ادامه خاطرنشان کرد: ما در سالمسازی قائل به سطحبندی هستیم. اشتباه است که اینترنت ما برای یک کودک شش ساله و یک دانشمند و خبرنگار یکی باشد. همچنین ما فیلتر را تنها راه حل نمیدانیم، البته فیلتر باید وجود داشته باشد کما این که هیچ کشوری نیست که فیلتر نداشته باشد، اما لیست سیاه و سفید و سایز آنها مدنظر است.
فیروزآبادی همچنین بیان کرد: البته تلاش میکنیم در مرکز ملی این فضا را ساماندهی کنیم. به همین دلیل اخیرا نامهای را به دادستانی کل زدیم و از کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه درخواست کردیم برای رسانههای بزرگ کشور و دانشگاهیان اینترنت مناسبتری ارائه شود.
وی با تاکید بر اقدام برای ساماندهیVPN در کشور از طریق مرکز ملی فضای مجازی، گفت: استفاده ازVPN مقوله پیچیدهای است. بسیاری از نظامها از آن استفاده میکنند مانند بانکها در فعالیتهای اقتصادی، مکاتبات اداری و تعیین هویت. بنابراین نمیتوانیم به سهولت نسبت به تعطیلی یا ممنوعیت قانونی VPN صحبت کنیم. به همین دلیل به دنبال این هستیم که این فضا ساماندهی شود.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی در ادامه تصریح کرد: باید شرکتهایی که VPN صادر میکنند و یا نحوهی استفاده از VPN توسط ارائهدهندگان اینترنت را ساماندهی کرد، به نحوی که استفاده از VPNبرای کسانی که باید استفاده کنند، مشکلی نداشته باشد و در مواردی که به ضرر است، اتفاق نیفتد. ما نمیتوانیم عوارض VPN منفی را به صفر برسانیم، اما میتوانیم آن را کاهش دهیم.
فیروزآبادی در پایان با اشاره به آمار استفاده از فیلترشکن در کشور بیان کرد: طی دو سال گذشته استفاده از فیلترشکن به شدت کاهش یافته و در حال حاضر میزانی که از فیلترشکن استفاده میشود، کمتر از سه درصد ترافیک کشور است.
عضو شورای عالی فضای مجازی بابیان اینکه۷۶درصد مردم از فیلترشکن استفاده میکنند، گفت: لازم است سواد اینترنتی مردم را افزایش دهیم تا مهارتهای لازم برای استفاده از این فضا را داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجتالاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی امروز در مراسم سومین همایش ملی فضای مجازی پاک که در سالن همایشهای غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، با اشاره به ظرفیت گسترده فضای مجازی اظهار داشت: میتوان از این ظرفیت در راستای تولید محتوای حوزههای علمیه و دسترسی اندیشمندان جهان به این محتوا، استفاده کرد.
وی با بیان اینکه فضای مجازی به فضای رقابتی تبدیلشده است، افزود: چگونگی ارائه محتوای دینی در این فضا اهمیت بسیاری دارد، که باید موردتوجه قرار گیرد، همچنین لازم است سواد اینترنتی مردم را افزایش دهیم تا مهارتهای لازم برای استفاده از این فضا را داشته باشند.
عضو شورای عالی فضای مجازی با تأکید براینکه اینترنت تمام شالودههای زندگی ما را فراگرفته است، تصریح کرد: تأکیدات مقام معظم رهبری مبنیبر قرار گرفتن در تراز قدرتهای سایبری جهان، به این دلیل است.
وی بابیان اینکه 76 درصد مردم از فیلترشکن استفاده میکنند، افزود: این در حالی است که 70 درصد مردم آمریکا با سانسور اینترنت موافقاند، بنابراین باید استیلای سلطهگرایان و کفار بر فضای مجازی برطرف شود.
عاملی استعمار سوم را در استفاده از ابزارها دانست و عنوان کرد: دشمن از تمام تجهیزات برای نابود کردن جمهوری اسلامی استفاده میکند و این ابزار زندگی ما را در مسیر زندگی آمریکایی قرار میدهد.
وی خاطرنشان کرد: گوگل در سال 2016 درآمد 86 میلیارد دلاری داشته است که هشت برابر کل بودجه آموزش عالی ماست، بنابراین چگونه انتظار داریم که به ما تسلط پیدا نکنند.
عضو شورای عالی فضای مجازی بابیان اینکه خصلتهای جامعه ایرانی باید موردتوجه ویژه قرار گیرد، بیان کرد: پیشرفتگرایی از جمله ویژگیهای جامعه ایرانی است که در صورت مقابله، مقاومت اجتماعی را به همراه دارد.
وی کرامت و آزادگی را از دیگر شاخصههای جامعه ایرانی برشمرد و ادامه داد: احترام به این شاخصهها، از آسیبهای اجتماعی جلوگیری میکند، برای مثال نباید دائماً درباره فیلترینگ صحبت شود.
عاملی با اشاره بهضرورت ایجاد پورتال قدرتمند برای ارائه اندیشههای اسلامی، اظهار داشت: فیلتر کردن شبکههای اجتماعی با توجه به استفاده سران و مسئولان نظام از این شبکهها، اشتباه است.
وی با بیان اینکه محتوای صوتی و تصویری بخش عمده فضای مجازی را به خود اختصاص داده است، افزود: 29درصد دادهها در سال 2013، ویدئو، صدا و تصویر بود که این میزان در سال 2018 به بیش از 89درصد افزایش مییابد.
عضو شورای عالی فضای مجازی خاطرنشان کرد: محتوای حوزه علمیه باید از نوشتاری به صورتهای صوتی و تصویری تبدیل شود، تا تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
مسدود بودن سایت های غیراخلاقی و سایت های گروه های تروریستی و برانداز مانند مجاهدین خلق، قاعدتا مورد تایید تمام اقشار جامعه است. اما مسدودسازی یک سری سایت ها سبب شده تا بسیاری از مردم، از مقامات رسمی و سیاسی و دانشگاهی گرفته تا بخش خصوصی و مردم عادی، ناچار به خرید و استفاده از فیلترشکن شوند. سایت ها و سرویس هایی که نه تنها در بسیاری از کشورهای دنیا در دسترس هستند؛ بلکه سرویس های مشابه آنها در ایران باز بوده و معلوم نیست چرا سرویسی با همان کارکرد مسدود شده است.
گسترش حد و حدود فیلترینگ به سایت های پرطرفدار و غیر مبتذل، بدون ارایه توضیحی شفاف درباره دلایل فیلترینگ آنها، بازار فیلترشکن فروش ها را حسابی داغ کرده است. استقبال گسترده از فیلترشکن هم سبب شده تا فیلتر سایت های غیراخلاقی کاملا بی اثر شود و با فیلترشکن، همه بدی ها و خوبی های اینترنت در دسترس باشد.
کمیته ای فقط برای مسدودسازی
کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، مسوول فیلتر یا رفع فیلتر سایت ها در ایران است. اما عملکرد این کمیته نشان می دهد تمام تمرکز آن روی مسدودسازی هزاران سایت غیر مجاز است و به همین دلیل حتی زمانی که فیلترینگ یک سایت با توجه به سیاست های نظام دیگر موضوعیت ندارد، بازهم خبری از رفع فیلتر آن نیست.
چند مثال بارز در این گزارش نشان می دهد سایت های فراوانی با وجود اقبال مردمی بالا و باز بودن سرویس های مشابه، بدون هیچ دلیل شفافی فیلتر هستند.
سرویس جذاب اگر این، سپس آن
سایت Ifttt.com خلاصه واژه های IF This Then That است. این سایت با پشتیبانی از سرویس های مشهوری مانند Evernote، فیس بوک، پاکت، توییتر، اینستاگرام، اسپاتیفای، تامبلر، باکس، لینکداین، اسلک، فیدلی، ردیت، ویکیپدیا، فلیکر، یوتیوب، جیمیل، دراپ باکس و ترلو این امکان را به مخاطبان می دهد که بتوانند میان این شبکه ها ارتباط ایجاد کرده و در زمان بسیار کم تر و به راحتی، فعالیت های خود را در این شبکه ها سامان ببخشند.این شبکه در ایران طرفداران زیادی داشت و تا همین اواخر نیز امکان استفاده از آن وجود داشت. اما ناگهان و بدون هیچ توضیحی این سایت فیلتر شد تا ایرانی ها برای استفاده از این سرویس کاربردی، ناچار شوند سراغ فیلترشکن بروند.
قیچی کوتاه کننده
شاید شما هم این تجربه را داشته باشید که رییس شرکت تان از قیافه یک نفر خوشش نمی آید و بدون هیچ دلیلی رفتارش با او متفاوت و زننده است.
قضیه فیلتر شدن سایت کاربردی و بی خطر! tinyurl.com به عنوان یکی از سرویس های کوتاه کننده لینک سایت ها هم شبیه رفتار همین آقای رییس است. در حالی که سرویس های معروف کوتاه کننده لینک، باز و قابل استفاده هستند، اما این سایت مورد پسند کمیته فیلترینگ قرار گرفته است.
پیام رسان مغضوب
ازبین 10ها پیام رسان فعال در دنیا، WeChat مورد غضب اعضای کمیته تعیین مصادیق مجرمانه قرار گرفته است.
به نظر نمی رسد WeChat نسبت به دیگر پیام رسان هایی که در ایران فعال هستند، مشکل بیشتری داشته باشد. اما در اوج انتقادات به فعالیت پیام رسان های خارجی، این نرم افزار به عنوان نخستین قربانی فیلتر شد، اما بعدا که فعالیت پیام رسان ها ادامه یافت، کسی برای رفع فیلتر آن تلاش نکرد.
فیلتر جست وجوگر کشور دوست و همسایه
دو سالی است که وزارت ارتباطات وعده حضور موتور جست وجوگر محبوب روس ها (Yandex) را در ایران می دهد. گاهی اعلام می شود این شرکت در ایران دفتر می زند و وقتی دیگر گفته می شود در حال راه اندازی سرویسی به زبان فارسی است.
با وجود تمام تبلیغاتی که از این خبرها برای یاندکس شده است، سایت انگلیسی این شرکت به نشانی
yandex.com در ایران فیلتر است و معلوم نیست چرا با وجود باز بودن موتورهای جست وجوگر آمریکایی مانند گوگل و بینگ و یاهو، این سایت روسی مسدود شده است.
سرویس محبوب خانم های ایرانی
هنگام تهیه اطلاعات این گزارش، بسیاری از همکاران و دوستان خانم از من خواستند حتما نسبت به فیلتر سرویس Pinterest اعتراض کنم.
پینترست یک شبکه اجتماعی با تکیه بر انتشار محتوای تصویری است. اما تفاوت آن با اینستاگرام در این است که جست وجو و مشاهده محتواها، بیشتر براساس موضوع محتوا و علاقه کاربر است نه اشخاص منتشرکننده آن. همچنین این شبکه قدرت برندسازی بیشتری نسبت به اینستاگرام دارد.
با این حال ظاهرا مسوولان فیلترینگ کشور معتقدند پینترست خطراتی دارد که در اینستاگرام این خطرات وجود ندارد.
شما را با Medium کاری نباشد
سایت medium.com هم از آن دسته سرویس هایی است که رقبای آن در ایران اجازه فعالیت دارند.
Meduim یک پلات فرم وبلاگ نویسی است که برای خواندن اخبار و مقالات و محتواهای گوناگون نیز کاربرد دارد.
WordPress به عنوان یک پلات فرم مشابه و مشهور، در ایران فعال است اما معلوم نیست چرا قرعه محدودیت به نام Medium درآمده
است.
عضویت گسترده مقامات در شبکه اجتماعی مسدودشده
رییس جمهور و وزرا و نمایندگان مجلس، نمایندگان طیف های مختلف سیاسی از اصول گراهای تندرو تا اصلاح طلبان رادیکال، برخی از مدیران صدا و سیما و البته نهادهای رسمی مانند دفتر رهبری و شهرداری تهران، نه تنها در شبکه اجتماعی توییتر عضو هستند؛ بلکه مخاطب بسیاری از آنها، صرفا ایرانیان داخل کشور است. با این وجود، این پلات فرم اظهار نظر و گفت وگو در ایران فیلتر است.
عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: آموزش و پرورش باید به هر طریقی جلوی ورود پیامرسانهای خارجی به مدارس را براساس ابلاغیه قانونی بگیرد؛ متأسفانه شاهدیم معلم، دانشآموز را مکلف میکند تا تکالیف خود را از طریق شبکههای اجتماعی دریافت کند.
به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ رسول جلیلی در برنامهای تلویزیونی درباره «الزامات جدید مصوب شورای عالی فضای مجازی برای فعالیت شبکههای اجتماعی در کشور» با بیان اینکه آنچه تحت عنوان الزامات فعالیت شبکههای اجتماعی در جلسات اخیر شورای عالی فضای مجازی مطرح شده از تابستان مطرح بوده است، اظهار کرد: در واقع این الزامات دنبال مهاجرت از وضع موجود به سمت مطلوب است و و در این فاصله زمانی دنبال ایجاد آمادگی در سطح دولت، دانشگاهها و صنعت بودیم.
امکان تولید و مالکیت پیامرسانهای بومی
وی با اشاره به اینکه مالکیت، تولید و میزبانی شبکههای پیامرسانهای اجتماعی باید داخلی باشد تا قادر به اعمال سیاستهای تدوین شده برای آنها باشیم، ابراز کرد: گمان میکنیم با توجه به صنعت موجود و نخبگان کشور، قطعاً امکان تولید و مالکیت داخلی پیامرسانها را داریم؛ با تجربهای که از پروژههای مختلف در زمینه خدمات الکترونیکی نظیر کارت سوخت داریم، قطعا میتوانیم تولید و میزبانی را در داخل کشور داشته باشیم.
این کارشناس فضای مجازی درباره الزامی که شورای عالی فضای مجازی برای ادامه فعالیت شبکههای خارجی در فضای مجازی ایران وضع کرده است نیز گفت: این مصوبه در ارتباط با مورد خاصی مطرح شد که همه اعضا به این نتیجه رسیدند اتفاقات خیلی بدی در بستر یک پیامرسان میافتد و هیچگونه مسئولیتی برای انتقال محتوا در آن وجود ندارد.
جلیلی افزود: در این پیامرسان که بسیار فراگیر بین مردم کشور است، گاهی شاهدیم هر کسی شایعه و دروغی نسبت به شهروندان و مسئولان نشر میدهد و قوه قضائیه هم که باید صیانت از حریم و حقوق شهروندان را داشته باشد، دستش بسته است.
وی با بیان اینکه در این راستا قرار شد تا هر کسی تولید محتوایی از طریق پیامرسان مورد نظر انجام میدهد، حداقل مسئولیت تولیداتش را به واسطه سیمکارتی که در اختیار دارد بپذیرد، گفت: چنین اقدامی با توجه به وجود بیش از 10 میلیون سیمکارت ناشناس و گمنام در کشور، صورت میگیرد.
این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی همچنین در ارتباط با وجود نماینده حقوقی پیامرسانها و شبکههای اجتماعی خارجی فعال در کشور هم تصریح کرد: این موضوع طرحی است که در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفت و کلیات آن در جلسه قبل با اجماع اعضاء تصویب شد اما با تصویب جزئیات میتوانیم قوانین جدید را از طریق روزنامه رسمی منتشر کنیم.
وی با تأکید بر اینکه چهار سالی میشود حلقه مفقوده شبکه ملی اطلاعات را داریم، متذکر شد: این شبکه که قرار است تضمینی بر دسترسیهای ما به شبکه باشد و در شرایطی که اگر اینترنت را روی ما بستند، بتوانیم ارتباطاتمان را حفظ کنیم؛ نیمی از پهنای باند خریداری شده کشور در حال حاضر صرف پیامرسانهای خارجی میشود به این شکل که پیامها ابتدا باید به سرورهای خارج از کشور برود و بعد به سمت مقصد که ممکن است کاربری در فاصله نیممتری ما هست، بازگردد.
آموزش و پرورش جلوی ورود پیامرسانهای خارجی به مدارس را بگیرد
این کارشناس فضای مجازی با درخواست از وزارت آموزش و پرورش و تمامی دستاندرکاران نظام آموزشی کشور نظیر شورای عالی آموزش و پرورش متذکر شد: به هر طریقی شده جلوی ورود پیامرسانهای خارجی به مدارس را بگیرید؛ در این زمینه قانون وجود دارد و ابلاغ کردیم که استفاده از پیامرسانهای خارجی بین دانشآموزان با سیستم تحصیلی، اولیا و مربیان و دانشآموزان با دانشآموزان ممنوع است اما متأسفانه امروز شاهد هستیم معلم، دانشآموز را مکلف میکند تا تکالیف خود را از طریق شبکه اجتماعی دریافت کند.
وی افزود: به بهانه تکلیف، کودک را وارد شبکه اجتماعی میکنیم و در معرض مخاطرات فضای مجازی قرار میدهیم؛ علیرغم اینکه زمانی با چنین رویهای برخورد میشد و والدین برای اینکه کودکانشان از این فضا به دور باشند هر کاری میکردند اما الان به امر معلم این اتفاق میافتد و این موضوع فاجعه علمی است.
جلیلی با بیان اینکه کوتاهیهای صورت گرفته در زمینه توسعه پیامرسانهای داخلی مدارس با وجود تمامی توانمندیها، موجب شده تا این فضا به وجود آید، گفت: اما ظاهراً عزم و همت توسعه این بخش وجود ندارد.
وی همچنین یکی از بخشهای فعال و صاحبنظر در عرصه مقابله با مخاطرات فضای مجاری را کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه دانست که اصلیترین نهاد در این زمینه است اما به نقل از دبیر این کمیته شنیده میشود که بعضی اوقات، جلسات این شورا به حد نصاب نمیرسد و حتی در برخی جلسات اختلافنظرهایی بر سر موضوعاتی به وجود میآید که مقابل هنجارها و مسائل ایرانی اسلامی ماست.
ناحساس بودن ایران به فیلترشکن و VPN
این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه مسائل بزرگ و پیچیدهای در قالب فعالیتهای این کمیته و ارکان ملی فضای مجازی وجود دارد که باید به داد آن برسیم، اذعان کرد: یکی از موضوعات مهم حال حاضر، فیلترشکن و VPNها هستند.
وی با تأکید بر اینکه هیچ کشوری به اندازه ما در دنیا نسبت به فیلترشکن ناحساس نیست و ما آن را رها کردهایم، تصریح کرد: به هر طریقی شده و هرجا توانستیم داد و فریاد خودمان را زدهایم؛ اگر بخشهایی نظیر سفارتخانهها و بانکها به آن نیاز دارند باید بیایند و درخواست VPN قانونی دهند.
شناخت کافی از ناامنی شبکههای اجتماعی وجود دارد
در ادامه این برنامه رضا تقیپور؛ وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز درباره الزامات فعالیت شبکههای اجتماعی در کشور اظهار کرد: با وجود ظرفیت و استعدادهای فراوان در کشور میتوانیم پیامرسانهایی بومی داشته باشیم؛ سیاستهای تصویبی شورای عالی فضای مجازی شامل حفظ و صیانت از هویت دینی و ملی، اعتمادسازی و صیانت از حریم خصوصی، توسعه و تسهیل تولید محتوای داخلی، امکان ذخیرهسازی اطلاعات داخل کشور (دادههای حجیم) و نهایتا اینکه سیاستها بتوانند قابلیت پیشگیری از جرائم و اعمال قوانین کشور را داشته باشد.
وی درباره ضرورت انتقال دادهها به داخل کشور گفت: کاربران در حال حاضر یک بار هزینه اینترنت میپردازند در صورتیکه دادههای آنها در مراکز داده کشورهای کانادا، امریکا و دیگر کشورها ذخیره میشود و کاربر باید مجدداً هزینهای بپردازد تا اینکه بتواند دادههای خودش را دریافت کند.
تقیپور گفت: وقتی مراکز داده در داخل کشور باشد، باعث فراهم شدن اشتغال در داخل کشور میشود و از نظر اقتصادی هم صرفههایی را به همراه خواهد داشت و پهنای باند به درستی مصرف خواهد شد.
برگزاری کُند جلسات شورای عالی فضای مجازی
وی افزود: خوشبختانه امروز شناخت کافی از ناامنیها و جرایم و تخلفات موجود در فضای شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای خارجی وجود دارد و مدیریت آن در لایههای مختلف و با فراهم شدن شبکه ملی اطلاعات و تشکیل زیرساختهای لازم قابل انجام است.
این عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای خارجی تصویری که از خودشان نشان دادهاند، نقض حریم خصوصی است که در ابتدای ورود به فضای آنها شاهد آنها هستیم و اینکه میگوییم نماینده حقوقی این پیامرسانها باید در داخل کشور باشد به این دلیل است که بعد از اثبات جرم نماینده حقوقی باید پاسخگو باشد که این مدیریت هنوز هم مبهم مانده است.
وزیر اسبق ارتباطات گفت: بسیاری از مواقع تصمیمهایی که گرفته شده است کارشناسانه و براساس منافع ملی نیست اما اساساً تدبیر مقام معظم رهبری در تأسیس شورای عالی فضای مجازی این بود که مسیر کوتاه و مدیریت یکپارچه اعمال شود.
وی خاطرنشان کرد: اما در عمل با کندی روال و اختلافنظرها، تشکیل جلسات در فواصل زمانی طولانی مدت روبهرو هستیم که باعث شده بسیاری دستورات کار انجام نشده و پشت نوبت روی هم جمع شود.
تقیپور اشارهای هم به وضعیت شبکه ملی اطلاعات داشت و ابراز کرد: شبکه ملی اطلاعات پنج ساله شد در حالیکه براساس قانون برنامه پنجم قرار بود بالای 60 درصد خانوارها را تا پایان این برنامه پوشش دهد؛ اکنون برنامه پنجم توسعه تمام شده و دستگاههای نظارتی نظیر مجلس باید گزارشی از تحقق بندهای تکلیفی مواد 46 و 47 برنامه پنجم ارائه کنند.
دادستان کل کشور گفت: گرچه وزارت ارتباطات درخصوص فیلترشکن ها اقدامات خوبی انجام داده اما این اقدامات کافی نیست.
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام محمدجعفر منتظری در حاشیه نشست «پی جویی موثر و کارآمد جرایم سایبری» در جمع خبرنگاران گفت: برخورد با جرایم رایانه ای از وظایف پلیس فتا و دادستان ها است و این دو بخش باید هماهنگی های لازم را با هم داشته باشند.
به گفته وی، این دومین همایش با حضور دادستان های سراسر کشور با موضوع برخورد با جرایم رایانه ای بود که با همکاری پلیس فتا برگزار شد.
وی گفت: با توجه به اهمیت فضای مجازی باید این مهم ساماندهی شود در این خصوص با سردار استری مطالبی که لازم بود را مطرح کردیم و مطالبی را به همکاران در سراسر کشور منتقل کردیم و از دستگاه های ذی ربط به جد خواستیم که ما را کمک کنند و وظایفشان را انجام دهند تا از این فضا به نحو احسن استفاده شود و فعالیت ها در این خصوص سازمان یافته باشد.
منتظری اظهار داشت: بانک مرکزی وظیفه دارد نظارت های خود را افزایش دهد تا جلوی سوء استفاده را بگیرد ما هم در دادستانی با همکاری پلیس فتا اقدامات لازم را انجام می دهیم تا جلوی سوء استفاده های احتمالی را بگیریم.
دادستان کل درباره استفاده از فیلترشکن ها گفت: وزارت ارتباطات کارهای خوبی در این زمینه انجام داده است اما از نظر من فعالیت های این وزارتخانه قابل قبول نیست و الان در مرحله ای هستیم که برخی از وزرا به خاطر فعالیت هایی که در فضای مجازی انجام می شود صدایشان در آمده و خواستار رسیدگی بیشتر هستند.
وی درباره مدلینگ ها نیز گفت: ما تابع قانون هستیم در کارشناسی ها هرچه برای مجرمان رایانه ای انجام می شود همان را انجام می دهیم.
فرمانده نیروی انتظامی: امیدواریم خلاهای قانونی همکاری بین پلیس و دادستانی برای برخورد با مشکلات سایبری حل شود
سردار حسین اشتری نیز در جمع خبرنگاران گفت: این جمع تعامل خوبی را که بین پلیس فتا و دادستانی هست را نشان می دهد و امیدواریم خلاهای قانونی که دراین رابطه وجود دارد برطرف شود.
وی گفت: پلیس وظیفه دارد تا با کسانی که به حریم خصوصی دیگران ورود می کنند برخورد کند. باید فضایی فراهم کنیم که سوء استفاده ها به حداقل برسد. در جلسات متعدد که با کمیسیون مصادیق مجرمانه بوده و با ریاست دادستان کل کشور برگزار شده، موضوعات را دنبال می کنیم تا به نتیجه برسد و مواردی مطرح شده که باید از آنها جلوگیری شود.
دولتیها و مجلسیها در توییتر فیلتر شده
رسانههای اجتماعی بیش از هر زمان دیگری مورد استقبال جوانان به ویژه مردم ایران قرار گرفتهاند و همه تلاش میکنند در رسانههای اجتماعی حضور پیدا کرده و ضمن تولید محتوا برای خود مخاطبانی دست و پیدا کنند.
دلایل و نیازهای متنوع کاربران روز به روز بر رشد و دامنه گسترش رسانههای اجتماعی میافزاید. کاربران در سطوح مختلف سنی، تحصیلی، فرهنگی و با جنسیت، نژاد و زبان های متفاوت بر حسب علایق، اهداف، دلایل و نیازهای خود طیف وسیعی از محتوا را تولید و یا بازنشر میکنند.
از این روی، شبکههای اجتماعی به ابزاری قدرتمند برای ارسال فوری اخبار تبدیل شده است. همچنین این رسانهها شرایطی را فراهم کرده تا افراد بزرگ و صاحب نام بتوانند مستقیم با طرفداران خود در ارتباط باشند؛ شبکههای اجتماعی چون، توئیتر، فیس بوک، تلگرام این روزها بیش از دیگر شبکهها طرفدار دارند.
اما از بین این شبکهها، اکنون شبکه اجتماعی توئیتر ـ که این روزها به مهمترین شبکه اجتماعی مورد استفاده خبرنگاران، سیاستمداران، هنرمندان، ورزشکاران و بسیاری دیگر از کاربران شبکههای اجتماعی در دنیا تبدیل شده ـ در جمع بهارستان نشینان هم شناخته شده و طرفدارانی دارد، به گونه ای که در هفتههای اخیر، دو تن از نمایندگان مجلس دهم رسما به آن پیوستهاند.
البته پیش از این به جز حساب های کاربری مربوط به نهادهایی نظیر دفتر مقام معظم رهبری و برخی وزارتخانهها و حساب کاربری که به نام مجلس شورای اسلامی در توئیتر فعال است، بیشتر سیاسیون ایرانی ـ که در این شبکه اجتماعی فعال هستند ـ از اعضای دولت یازدهم بودند.
بدون شک، شاخصترین سیاستمدار ایرانی در توئیتر، وزیر امور خارجه است. او در کوران مذاکرات هستهای، بارها با توئیت های خود خبرساز گشت و خبر توافق ژنو نیز اولین بار از توئیتر ظریف به جهان مخابره شد. دو حساب کاربری حسن روحانی که یکی به زبان فارسی و دیگری به زبان انگلیسی، اخبار و سخنان رئیس جمهوری را توییت میکند، در کنار حساب های کاربری شهیندخت مولاوردی و معصومه ابتکار، از جمله مهمترین حساب های سیاسیون ایران در توئیتر هستند. این در حالی است که همچنان علی جنتی، وزیر ارشاد و چهرههایی همچون حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور، شبکه اجتماعی فیسبوک را برای انتشار مطالب و نظریات خود ترجیح میدهند.
در این میان و در حالی که نمایندگان بسیاری از پارلمان های دنیا از حساب توئیتر خود به عنوان یک رسانه استفاده میکنند، همچنان خبری از حضور نمایندگان مجلس ایران در این عرصه نبود.
اما در ماه های پایانی کار مجلس نهم، ابتدا این غلامعلی حداد عادل بود که با پیوستن به توئیتر، اقدام به توییت برخی مطالب درباره انتخابات و مسائل روز کشور کرد. او پس از پایان دوره نمایندگی هم به فعالیت خود در این شبکه اجتماعی ادامه داده و اخیرا در واکنش به حادثه تروریستی شهر نیس فرانسه، یک شعر از سعدی را توییت کرد که از سوی کاربران توئیتر با واکنش های متفاوتی نیز همراه شد.
به گزارش تابناک، بلافاصله پس از پیوستن حداد عادل به توئیتر و در حالی که او در یکی از نخستین توئیت های خود، دیگر همکارانش را هم به این شبکه اجتماعی دعوت کرده بود، احمد توکلی نیز به توئیتر پیوست؛ اما زنجیره نمایندگان مجلس نهمی که وارد توئیتر شدهاند به همین دو نفر محدود ماند و در مجلس دهم نیز نمایندگان همسو با حداد و توکلی به آنها نپیوستند، ولی هم اکنون دو عضو فراکسیون امید مجلس در دو هفته اخیر، فعالیت خود در توئیتر را رسما آغاز کردهاند.
محمود صادقی نماینده تهران، اولین نماینده مجلس دهم بود که حدود دو هفته قبل وارد توئیتر شد. او در این مدت، نه تنها گزیده برخی از مصاحبههای خود با رسانههای مختلف، بلکه برخی نظرات و واکنش های خود نسبت به اتفاقات روز را از طریق توئیتر به اطلاع مخاطبان رسانده است. صادقی به تازگی در توئیتی از رفتار فردی دو نمایندهای که قصد استیضاح وزیر کار را داشتند، انتقاد کرده است.
اما او تنها نماینده مجلس دهم نیست که حساب توئیترش فعال شده، چون در روزهای گذشته عبدالکریم حسینزاده نماینده نقده و اشنویه نیز حساب خود در توئیتر را فعال کرده و در اولین توییتش گفته که در دنیای امروزT نادیده گرفتن شبکههای اجتماعی برای یک سیاستمدار، ضعف و اشتباه است.
در دو هفته گذشته، تعداد افرادی که حساب صادقی را دنبال میکنند، به بیش از پانصد تن رسیده و دنبال کنندگان حساب حسینزاده هم در دو روز گذشته، به بیش از ۶۰ نفر رسیدهاند. حالا باید منتظر ماند و دید که آیا ورود این دو نفر انگیزه پیوستن به توئیتر را در دیگر ساکنان هرم بهارستان ایجاد میکند یا خیر.
همچنین باید دید که آیا این نمایندگان میتوانند به چهرههای پرمخاطب نزد کاربران فارسی زبان توئیتر و همچنین خبرنگاران عضو این شبکه اجتماعی تبدیل شوند یا در استفاده از این ظرفیت، ناکام میمانند.
در نهایت هم پرسشی که همچنان بدون پاسخ مانده این است که چرا با وجود چنین ظرفیتی که به جز نهادهای عالی و اعضای دولت، نمایندگان اصولگرا و اصلاح طلب مجلس نیز از آن استقبال کردهاند، دسترسی به این شبکه اجتماعی همچنان باید به کمک انواع فیلترشکنها مقدور باشد.
سگ هار همیشه تشنه است و هیچ گاه سیراب نمىشود و در هر صورت ـچه به او کمک کنند، چه رهایش سازندـ حمله مىکند.
از ویژگىهاى سگهاى هار این است که معمولا دهانشان باز و زبانشان در حرکت است. این حالت به سبب حرارت زیادی است که بر اثر بیمارى در درون بدن آنها به وجود مىآید و همین حرکت زبان به خنکیشان کمک میکند. سگ هار همیشه تشنه است و هیچ گاه سیراب نمىشود و در هر صورت ـچه به او کمک کنند، چه رهایش سازندـ حمله مىکند!
برای مهار چنین سگی، به قلادهای محکم و ضخیم نیاز است تا مبادا به انسان آسیب وارد کند. برخی فناوریهای فرهنگی از قبیل اینترنت نیز اینچنین هستند؛ اینترنتی که میلیونها صفحه مستهجن و ضد اخلاق در آن به نمایش گذاشته شده و بنابر آمار، آمریکا با داشتن ۴۲۸ میلیون صفحه مستهجن، دارنده رتبه اول در آن است؛ اینترنتی که هزاران سایت در آن با عقاید انحرافی مانند بهائیت، وهابیت و عرفانهای انحرافی و عقائد کفرآمیز و باطل با جذابیتهای بسیار، مشغول شبههافکنی و از بین بردن اعتقادات مردم کشورها هستند؛ اینترنتی که شبکههای اجتماعی آن، موجب جدایی و طلاق بیش از ۳۰ درصد خانوادهها فقط در کشور انگلیس شده و دامنه مخاطرات آن در کشور ما نیز گسترش یافته است، تا جاییکه بنا به گفته پلیس فتا، بیش از ۲۰درصد کاربران این شبکهها در کشور ما، افراد زیر ۱۸ سال هستند و اکثر مزاحمتها مربوط به دختران است.
همه این شواهد گویای آن است که این سگ هار باید در کشور کنترل شود. اما قلاده نخی چاره آن نیست؛ زیرا مسأله فیلترینگ در کشور ما، بهسان قلاده نخیِ پوسیدهای است که هر کودک ۹ ساله نیز با دسترسی آسان به فیلترشکن، می تواند از آن عبور کند و در معرض آسیبها و خطرهای فراوان قرار گیرد.
آیا رهاکردن اینترنت با چنین فیلترینگی، رهاکردن سگی با قلاده نخی در بین جامعه نیست؟ آیا توسعه اینترنت با چنین فیلترینگ پفکی، به نفع أمنیت فرهنگی کشور و هویت ایرانی اسلامی است؟
به نظر میرسد چاره کار، نه چفت و بست بیشتر قلاده، بلکه بیرون راندن چنین سگی است تا بتوان با آوردن سگ تربیتشدهای که دارای منافع بیشتر است، از آن برای تحقق اهداف کشور، استفاده کرد. شاید به همین دلیل باشد که از نظر فقه اسلامى، خریدوفروش چنین سگهایى مجاز شمرده شده است ولى سگهاى هار(سگهاى مبتلا به بیمارى) از نظر فقه اسلامى بى ارزش شناخته شدهاند؛ چراکه کار یکی مراقبت است و کار دیگری مزاحمت. (منبع: ماهنامه فرهنگ پویا)
آیت الله سید موسی شبیری زنجانی از مراجع عظام تقلید نظر فقهی خود را پیرامون 'فروش و نصب فیلتر شکن در کامپیوترها' اعلام کرد.
فروش و نصب فیلترشکن به رویه معمول برخی سایت ها در فضای مجازی تبدیل شده است. روش کار آنها به این صورت است که با مراجعه به سایت خرید وی.پی. ان و پرداخت مبلغی معین، یک پسورد در اختیار کاربر قرار می گیرد و بعد از هر ماه باید با پرداخت هزینه تمدید شود.
کاربران با توجه به نصب این نرم افزار می توانند به تمام سایت ها و شبکه های اجتماعی دسترسی پیدا کنند.