ITanalyze

علی اصلان شهلا - حملات DDoS یا Distributed Denial of Service، یکی از رایج ترین و قدیمی ترین نوع از حملات هکری در دنیا محسوب می شود. در این نوع حمله، حجم زیادی تقاضای کاذب به سمت سرور هدف یا قربانی صادر می شود که در نهایت باعث کندی و حتی از کار افتادن سرور می شود.

این حملات عموما از سمت خارج از کشور انجام می شود چرا که در صورت حمله از داخل، امکان شناسایی فرد مهاجم وجود دارد. در چند هفته اخیر اما برخی کسب و کارهای ایرانی زیر شدیدترین حملات DDoS بوده اند با این تفاوت که بخش مهمی از حملات، برخلاف روال مرسوم نه از خارج کشور که از داخل کشور و از سمت دستگاه های صدها هزار و حتی میلیون ها ایرانی انجام شده است.

در این گزارش در گفت وگو با مصطفی امیری مدیرعامل زرین پال و مسعود طباطبایی مدیر ارشد اجرایی علی بابا، دو سرویسی که تحت حملات شدید بوده اند، و همچنین جعفر محمدی عضو هیات مدیره سازمان نصر تهران، به بررسی و تحلیل این نوع حملات پرداخته ایم. بررسی کارشناسان و کسب و کارها نشان می دهد حجم بزرگ آلودگی، ناشی از نصب گسترده ابزارهای موسوم به دورزدن فیلتر تلگرام، از قبیل پوسته های فارسی و یا فیلترشکن ها بوده است. به این ترتیب میلیون ها کاربر آلوده ایرانی، به مانند زامبی هایی بی خبر از همه جا، حالا در اختیار گروه های هکری هستند تا به اهداف داخلی و در آینده حتی به اهداف خارجی حمله کنند. موضوعی که می تواند عوارض و بحران های بزرگی را برای کشور به همراه داشته باشد.

 تنوع و گستردگی زیاد حملات
زرین‌پال یکی از کسب و کارهایی است که در هفته‌های گذشته متحمل حملات شدیدی بوده است. مصطفی امیری ‌موسس و مدیرعامل زرین‌پال در این باره توضیح می‌دهد: حملات DDoS از 4 هفته پیش آغاز شد و حجم حملات رفته‌رفته افزایش یافت. البته فرد مهاجم نیز به طور مرتب با ما از طریق تلگرام در تماس است و جملات تهدید‌آمیز می‌گوید و درخواست باج می‌کند.
وی ادامه داد: کسی که این حملات را ترتیب داده روز اول درخواست یک بیت‌کوین کرد و تا امروز این درخواست به 5 بیت‌کوین رسیده است. البته از آنجا که حملات DDoS در این حجم و گستردگی و تنوع، هزینه‌بردار است، کار یک شخص نیست و قطعا از جایی تامین مالی می‌شود. 
امیری با بیان این که تجهیزات خود را برای مقابله با این تهدیدات ارتقا داده‌ایم گفت: دو هفته پیش حجم حملات DDos به 25 گیگابیت در ثانیه رسید، این در حالی است که پهنای باند یک دیتاسنتر مجهز در ایران 8 گیگابیت است. با این میزان از حجم حمله، به مدلی با مرکز ماهر دست یافتیم که اجازه بدهند پیش از آن که ترافیک خارج از کشور وارد شوند، ما از یک سرویس خارجی DDoS Protection استفاده کنیم که عملا این موضوع حجم بزرگی از حملات را کنترل کرد. مدیرعامل زرین‌پال ادامه داد: اما رفته‌رفته حجم و نوع حملات تغییر کرد. برای مثال یکی از حملات نزدیک، از 45 هزار IP ایرانی که عموما استفاده‌کننده اینترنت همراه‌اول، ایرانسل و رایتل بودند انجام شد که این بدان معنی است که یک بدافزار موبایل‌های مردم را آلوده کرده و از سمت آنها این حملات را انجام می‌دهد. با توجه به این که این اپراتورها IP اختصاصی در اختیار مشترکان نمی‌گذارند، می‌توان تخمین زد که حجم گوشی‌های آلوده شده، حداقل 10 برابر تعداد آی‌پی‌هاست.
وی با بیان این که احتمالا در ماه‌های آینده بحران‌های بزرگی پیش رو خواهد بود گفت: یک بدافزاری توسعه داده‌شده و روی موبایل‌های ایرانی‌ها به تعداد بسیار زیادی نصب شده است. اکنون حجم حملات خارجی به 40 گیگابیت در ثانیه و حجم حملات داخلی به 4 گیگابیت در ثانیه رسیده که ادامه این موضوع می‌تواند به زیرساخت‌ها صدمات جدی بزند.
امیری با بیان این برای مقابله با حملات با منشا داخلی بخشی از این حملات را به زیرساخت‌های ابرآروان منتقل کردیم گفت: متاسفانه این حجم و نوع از حملات در کار آنها نیز اختلال ایجاد کرده است. در واقع این حملات یک زنگ خطر بزرگ است و باید فکر علاج باشیم. به ویژه آن که ممکن است دستگاه‌های آلوده برای حمله به کشورهای دیگر استفاده شود که تبعات سنگینی برای کشورمان خواهد داشت.
وی با بیان این که چند برابر باجی که فرد مهاجم درخواست کرده برای مقابله هزینه کرده‌ایم گفت: باید برای مقابله با این باج‌افزار فکری فوری و اساسی کرد.

 40 روز زیر بارحمله
مسعود طباطبایی مدیر ارشد اجرایی علی بابا نیز در گفت‌وگو با فناوران با بیان این که در 40 روز گذشته زیربار حمله بوده‌اند گفت: حملات DDoS برای علی بابا اتفاق جدیدی نیست ولی این حجم و نوع حملات کاملا متمایز از تمامی حملات پیشین است.
وی با بیان این که فرد مهاجم در ایمیل با ما در ارتباط است گفت: او دانش بسیار خوبی دارد و در روز اول خواستار 6/0 بیت‌کوین باج بود که امروز این میزان به 10 بیت‌کوین رسیده است.
طباطبایی با بیان این که حملات در لایه‌های مختلف شبکه انجام شده و تنوع زیادی دارد گفت: یکی از حدس‌های ما این بود که این حملات کار رقباست چرا که حملات نوع اول و دوم هزینه‌بردار است. به علاوه این که فرد مهاجم به ما گفت اگر باج را پرداخت کنیم حاضر است به دو تا سرویس دیگر به درخواست ما حمله کند. ما به او گفتیم حاضریم برای مشاوره جهت تقویت سیستم‌های امنیتی پول بدهیم ولی حاضر به پرداخت باج نیستیم که خیلی عصبانی شد و فشار زیادی روی دیتاسنتر ما آورد که خوشبختانه با همکاری دوستان  در دیتاسنتر میزبان این مساله حل
 شد.
مدیر ارشد علی‌بابا با بیان این که مدتی از حجم حملات کاسته شد گفت: یک روز از 4 صبح حملات دوباره افزایش یافت و او ساعت 5 صبح ایمیل زد که یک هفته‌ای یک سفارش دیگر داشته و درگیر بوده و حالا دوباره برگشته و با لحنی عصبی از ما خواست «گدابازی» در نیاوریم و باج را پرداخت کنیم!
وی با بیان این که پیگیری‌ها با مرکز ماهر انجام شده ولی هنوز اتفاق خارق‌العاده‌ای در مقابله با این حملات نشده است گفت: شاید اگر با کسب‌وکارهایی که دچار این حملات شده‌اند متحد شویم بتوان کاری برای مقابله با این حملات انجام داد.

 لشگر زامبی‌ها در راهند
جعفر محمدی کارشناس فناوری اطلاعات و عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران نیز با تایید این که در هفته‌های گذشته شاهد حملات گسترده DDoS به برخی کسب و کارهای داخلی بوده‌ایم گفت: این حملات معمولا از خارج از کشور اتفاق می‌افتد که با استفاده از سرویس DDoS Protection بییش از 60 تا 90 درصد این حملات شناسایی می‌شود، با این حال اگر حجم حملات از سمت خارج بسیار بزرگ باشد، همان درصد باقی‌مانده هم می‌تواند دردسرساز شود.
وی ادامه داد: این حملات عمدتا از خارج از کشور انجام می‌شد چرا که اگر در داخل کشور انجام شود،  به راحتی قابل شناسایی است و با فرد مهاجم سریعا برخورد می‌شود. اما اتفاقی که اخیرا افتاده این است که حملات نه از سمت یک رنج IP مشخص که از سمت صدها هزار و شاید حتی میلیون‌ها کاربر داخلی صورت می‌گیرد و این درحالی است که خود کاربر روحش خبردار نیست که از دستگاه موبایل یا کامپیوترش برای حملات استفاده شده و خود شخص هم به نوعی قربانی است.
عضو هیات مدیره سازمان نصر با بیان این که این حجم از آلودگی موبایل‌ها اخیرا اتفاق افتاده است گفت: بات‌نت‌ها برای حمله باید در قالب نرم‌افزارهایی روی سیستم نصب شوند که کنترل دسترسی به اینترنت را داشته باشند. شواهد نشان می‌دهد با توجه به فیلتر تلگرام، تنها برنامه‌هایی که به صورت گسترده روی سیستم میلیون‌ها ایرانی نصب شده‌اند، نرم‌افزارهای دورزدن فیلترینگ و فیلترشکن‌ها هستند. به ویژه آنکه این حملات از یک دیتاسنتر مشخص و یا یک مرجع نیست و از این‌رو شناسایی حمله‌کنندگان بسیار پیچیده و تعدادشان بسیار زیاد است. 
وی با بیان این که این حملات می‌تواند به شدت گسترش یابد گفت: ممکن است دستگاه‌های زیادی الوده شده باشند ولی گروه‌های هکری هنوز دستور حمله را صادر نکرده‌اند و فعلا به صورت خاموش در دستگاه‌های کاربران حضور دارند. درواقع این دستگاه‌ها به زامبی‌هایی تبدیل شده‌اند که هر لحظه ممکن است برای حمله به یک هدف از آنها به طور گسترده استفاده شود. محمدی با بیان این که ممکن است حمله‌کنندگان از دستگاه‌های کاربران ایرانی برای حمله به یک هدف خارجی استفاده کنند گفت: در این صورت تبعات سنگین بین‌المللی در انتظار کشور خواهد بود. 
وی با بیان این که یک زمانی کارشناسان به خاطر همین تهدیدات، علیه فیلتر تلگرام موضع می‌گرفتند اما به حمایت از پیام‌رسان خارجی متهم می‌شدند گفت: با کمی آینده‌نگری قابل پیش‌بینی بود که فیلتر تلگرام چه عواقبی می‌تواند داشته باشد، اما دوستان به این تصمیم اصرار داشته و آن را عملی کردند.  اتفاقی که عمدا یا سهوا، تبعات و بحران‌های جدی می‌تواند برای فضای مجازی کشور و کسب و کارهای اینترنتی دربر داشته باشد. (منبع:فناوران)

در همین رابطه: استفاده گسترده از IPهای ایرانی در حملات اخیر هکری

ایرنا- رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات فرماندهی انتظامی استان همدان شبکه اجتماعی تلگرام را ام الفتنه توصیف کرد و گفت: پس از فیلتر تلگرام استفاده از فیلترشکن ها افزایش و هدایت افراد به برخی از سایت ها، برای قشر جوان معضلی شده است.

سرهنگ فیروز سرخوش نهاد روز یکشنبه در آیین تجلیل از معتمدان پلیس بیان کرد: فیلتر تلگرام جرائم و مزاحمت ها در فضای مجازی را به یک پنجم کاهش داد.
وی اظهار داشت: تلگرام و اینستاگرام 2 شبکه اجتماعی پرطرفدار ایرانی ها بوده و هم اینک 24 میلیون ایرانی در اینستاگرام عضو هستند.
رییس پلیس فتا همدان اضافه کرد: در اینستاگرام فعالیت های سیاسی وجود ندارد چرا که افراد عضو این شبکه اجتماعی شناخته شده هستند.
سرهنگ سرخوش نهاد افزود: سلبریتی ها نمی توانند در اینستاگرام مطلب کذبی بیان کنند چراکه در صورت بیان هر مطلبی باید نسبت به ثابت کردن آن نیز پاسخگو باشند.
وی اظهار داشت: اما در تلگرام با توجه به راه اندازی کانال، هویت افراد پنهان می ماند و هر مطلبی را می توان در اینگونه کانال ها منتشر کرد.
رییس پلیس فتا همدان توضیح داد: دشمنان با بهره گیری از «وب یک»، کانال یک طرفه را طراحی کردند که هویت افراد در آن پنهان است.
سرهنگ سرخوش نهاد مثال زد: در پرونده ای یک پسر 16 ساله کانال تلگرامی با 200 هزار عضو فعال داشت که چند تن از اساتید دانشگاه و افرادی با مدرک دکترای همدان نیز در آن عضو بودند.
وی ادامه داد: این اساتید بر این باور بودند که یک مغز متفکر پشت صحنه این کانال است در حالیکه یک پسر 16 ساله با کپی برداری مطالب را در این کانال منتشر می کرد.
رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات انتظامی همدان تصریح کرد: منافقان با بهره گیری از فضای تلگرام با لباس میش وارد میدان شدند و اقدام به ایجاد کانال های تلگرامی برای اصناف، بازاریان، معلمان و رانندگان کامیون ها کردند.
وی یادآوری کرد: پنج گروه و کانال برای صنف کامیون داران دایر شده بود که پس از جستجوی ادمین کانال ها مشخص شد که این کانال ها از کشور آلبانی مرکز فعالیت منافقان مدیریت می شود.
رییس پلیس فتا همدان اینترنت را رسانه اول جهان دانست و بیان کرد: دشمنان با وجود تحریم دارویی کشور اما هیچگاه برای تحریم اینترنت اقدامی نکردند و رایگان در اختیار کشور قرار دادند.
سرهنگ سرخوش نهاد افزود: همچنین دشمنان سعی دارند اینترنت را با به روزترین وسایل از جمله امواج رادیویی، پهباد فیسبوک، اینترنت چمدانی و دیگر ابزار و طرح ها به صورت آزاد و رایگان به دست ایرانی ها برسانند.
وی با بیان اینکه 63 میلیون گوشی تلفن هوشمند در دست مردم کشور وجود دارد اضافه کرد: دشمن با استفاده از مکان نما (جی پی اس)، ابزار خرید، محل سکونت و رفتن و آمد افراد و حتی زمان خواب مردم را رصد می کند.
رییس پلیس فتا همدان مثال زد: اگر عکس یک خودرو برای چهار تن توسط ایمیل با استفاده از یاهو و جی میل شخصی ارسال شود بعد از مدت کوتاهی تبلیغ این خودرو به ایمیل شما ارسال می شود.
سرهنگ سرخوش نهاد اظهار داشت: 400 میلیون کارت بانکی در اختیار مردم است که تنها یک تا 2 درصد از دارندگان این کارت ها از فیشینگ اطلاع دارند.
وی ادامه داد: شمار افراد مطلع از دسکتاپ فیشینگ، اسکیمر و دیگر بد افزاها بسیار کمتر است و حتی برخی سواد لازم برای انجام تراکنش بانکی ندارند.
رییس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات انتظامی همدان گفت: 130 میلیون سیم کارت در دست مردم وجود دارد که 30 میلیون از این تعداد بی نام، دو نام و چند نام هستند.
سرهنگ سرخوش افزود: برخی شهروندان هنگام تبادلات مالی بدون دیدن فرد تنها به داشتن شماره تماس اکتفا و اعتماد کرده و وجه درخواستی را واریز می کنند.

نادر نینوایی - این روزها حرف فیلتر اینستاگرام بارها مطرح شده است، اما فارغ از موفق یا ناموفق بودن فیلترینگ اینستاگرام در این مطلب سعی کرده‌ایم با بررسی پرطرفدارترین صفحات این شبکه اجتماعی در میان کاربران ایرانی ببینیم در صورت فیلتر شدن اینستاگرام در ایران اصولا چه اتفاقی می‌افتد.

تعداد کاربران اینستاگرام در ایران به‌طور دقیق مشخص نیست، اما در یکی از مارکت‌های اندرویدی ایرانی 21 میلیون مرتبه این اپ دانلود شده که با احتساب کسانی که اپلیکیشن iOS آن را در اختیار دارند و نیز کسانی که شاید از گوگل‌پلی یا سایر منابع آن را دانلود کرده باشند، حد‌اقل 25 میلیون کاربر اینستاگرام در ایران برآورد می‌شود که این میزان تقریبا نصف تعداد کاربران تلگرام در کشور است.

**وقتی همچنان عمده 45 میلیون کاربر ایرانی تلگرام با کمک فیلترشکن یا دیگر ابزار از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند و در شرایطی که کاربران ایرانی فیس‌بوک و توییتر نیز از طریق فیلترشکن به این شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، به نظر می‌رسد فیلترینگ اینستاگرام تاثیر چندانی بر افزایش استفاده از فیلترشکن نخواهد داشت و در واقع آب از سر کاربران گذشته و دوره فیلترینگ‌درمانی به سر رسیده است.**

در این مطلب سعی می‌کنیم ضمن بررسی پرطرفدارترین صفحات ایرانی اینستاگرام و ارایه تحلیلی بر جنس مخاطب اینستاگرام در کشور، نگاهی به خرید و فروش کالا و خدمات بر بستر آن و نیز هزینه‌هایی که به منظور تبلیغات بر بستر صفحات سلبریتی‌ها و پیج‌های شناخته‌شده ایرانی در اینستاگرام وجود دارد، بپردازیم.

اینستاگرام زمین بازی سلبریتی‌ها

مهناز افشار، رامبد جوان و بهنوش بختیاری به ترتیب با 8.1، 7.6 و 7 میلیون فالوئر، پرطرفدارترین صفحات ایرانی را در اینستاگرام دارند.

از 20 صفحه اینستاگرام ایرانی پرطرفدار اما 19 مورد مربوط به سلبریتی‌ها بوده و فقط یک مورد به یک صفحه مرتبط با موسیقی تعلق دارد. در این میان شش مورد از صفحات پرطرفدار مربوط به خوانندگان ایرانی است و دو مورد باقی‌مانده نیز مربوط به صفحات شخصی علی دایی و علی کریمی دو پیشکسوت فوتبالی است.

نگاهی به دیگر صفحات پرطرفدار در ایران مشخص می‌کند صفحات مربوط به اینفلوئنسرها، صفحات طرفداری یا اطلاع‌رسانی برنامه‌های تلویزیونی، بهداشت و زیبایی، سرگرمی، مد و زیبایی و صفحات سخنرانان و مدرسان انگیزشی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین مروری گذرا به پرطرفدارترین صفحات اینستاگرام ایرانی مشخص می‌کند در کشور ما نیز همچون سایر نقاط دنیا اینستاگرام بیش از آنکه جنبه اطلاع‌رسانی یا آموزشی داشته باشد کارکرد سرگرمی و تفریحی دارد. درواقع نگاه کاربران به اینستاگرام بیشتر معطوف به صحبت‌های مطرح‌شده توسط سلبریتی‌ها و به‌خصوص بازیگران است و پس از آن نیز نیم‌نگاهی به مسایلی همچون مد و زیبایی دارند.

موضوعات پرطرفدار در اینستاگرام

نگاهی کلی به صفحات پرطرفدار اینستاگرام در ایران مشخص می‌کند که به‌طور کلی هر صفحه‌ای که در حوزه مسایل مرتبط با خانم‌ها فعالیت کند، با تعداد دنبال‌کنندگان بیشتری نسبت به صفحات مرتبط با مردان ر‌وبه‌رو خواهد شد. درواقع به نظر می‌رسد در مجموع خانم‌ها بیشتر از آقایان از اینستاگرام استفاده می‌کنند و در نتیجه مشتری‌های خانم بیشتری در اینستاگرام وجود دارند؛ از صفحات مخصوص لباس و مزون بگیرید تا زیورآلات و جواهر همه و همه بیشتر فالوئرهایشان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.

جالب است بدانید در بسیاری از مواقع حتی مشتریان صفحات لباس‌های مردانه نیز خانم‌ها هستند. یکی از فعالان اینستاگرامی در زمینه فروش پوشاک در این خصوص معتقد است: در مجموع بسیاری از خانم‌ها سلیقه آقایان در خرید لباس را قبول ندارند و اگر به بوتیک‌های مردانه شهر هم بروید، تعداد خریداران خانم آنها بیشتر است. وی اضافه می‌کند این ماجرا دقیقا در مورد اینستاگرام هم صدق می‌کند و خانم‌ها هیچ اعتمادی به سلیقه آقایان ندارند و ترجیح می‌دهند خودشان برای آنها از صفحات اینستاگرامی خرید کنند.

در مجموع اما بیشتر صفحات مورد علاقه خانم‌ها به مباحثی مثل مد و زیبایی، رموز خانه‌داری، بچه‌داری، آشپزی و صفحات بازیگران مربوط می‌شود و در مقابل مردان ایرانی نیز بیشتر دنبال‌کننده ورزشکاران، مد و لباس و مطالب سرگرمی‌محور هستند.

کسب‌و‌کار مجازی بر بستر اینستاگرام

هرچند کسب‌و‌کارهای شکل‌گرفته بر بستر اینستاگرام به سبب آنکه نمی‌توانند نماد اعتماد الکترونیکی برای صفحاتشان از وزارت صمت دریافت کنند قانونا مورد تایید نیستند، اما نگاهی به حجم بالای خرید و فروش اینترنتی کالا و هزینه‌های تبلیغات بر بستر آنها گویای این است که کار و بار بسیاری با استفاده از اینستاگرام در ایران سکه شده است.

در مورد تبلیغات در اینستاگرام تعداد فالوئرها، لایک‌خوردن پست‌ها و بازدیدهای استوری‌ها تعیین‌کننده اصلی قیمت تبلیغات در پیج‌های اینستاگرامی است.

تبلیغات مرتبط با رستوران‌ها این روزها بسیار رایج است و البته برخی نیز با نام taster یا چشنده غذا خود را معرفی کرده و با جمع کردن تعداد بالایی فالوئر مشغول به خوردن و معرفی و تبلیغ غذاخوری‌ها شده‌اند. تبلیغات مرتبط با فشن و زیبایی نیز این روزها طرفداران زیادی دارد و البته فروش پوشاک نیز رایج است و بسیاری از مغازه‌ها از اینستاگرام به عنوان وسیله‌ای برای فروش پوشاک استفاده می‌کنند. در کنار تمام اینها خرید و فروش فالوئر، لایک و صفحات پرفالوئر نیز از دیگر تجارت‌های رایج بر بستر اینستاگرام است. یکی از صفحات ایرانی مخصوص فروش فالوئر در ایران بابت فروش هزار فالوئر، 350هزار تومان پول می‌گیرد.

در این میان افرادی نیز هستند که پیج‌هایی به نام‌های مختلف دخترانه ساخته و با انتشار عکس‌های خصوصی دزدیده‌شده از خانم‌ها، فالوئرهای پیج را افزایش می‌دهند و وقتی تعداد فالوئرها به تعداد مشخصی رسید اقدام به فروش آن می‌کنند. در این سبک پیج‌ها معمولا پیامی در بالای صفحه نوشته شده که اگر تمایل به خرید این صفحه دارید پیام دهید.

براساس برخی گزارش‌ها صفحات ایرانی که در اینستاگرام فروخته می‌شوند، از ۵۰ هزار تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. درواقع این بازار به اندازه‌ای فشرده و نفس‌گیر شده که شرکت‌های مختلفی برای فروش تخصصی صفحات اینستاگرامی به راه افتاده‌اند و رقابت شدیدی میان آنها حکم‌فرما است.

از این موضوع که بگذریم، اینفلوئنسرهای ایرانی نیز درآمدهای باورنکردنی از اینستاگرام دارند. برای مثال هزینه تبلیغات ویدیویی در صفحات چند اینفلوئنسر که خود را طنزپرداز معرفی کرده‌اند و حدود 1 تا 2 میلیون فالوئر دارند، بین 6 تا 8 میلیون تومان است.

**یک ورزشکار رزمی که فقط 650 هزار فالوئر دارد نیز براساس برخی از گزارش‌ها برای تبلیغات ویدیویی 16 میلیون تومان پول درخواست می‌کند. البته باتوجه به قیمت‌هایی که توسط سایر ورزشکاران با تعداد فالوئرهای کمتر اعلام شده، این نرخ نیز چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. یکی دیگر از کسانی که در زمینه طراحی دکور منزل عکس‌هایی را در اینستاگرام منتشر می‌کند و فقط 237 هزار فالوئر دارد هم برای تبلیغات در صفحه‌اش 5 میلیون تومان می‌گیرد.**

فراموش نکنیم که برخی صفحات با تعداد فالوئرهای بسیار کمتر از موارد ذکر شده نیز هستند که اقدام به دریافت تبلیغ و انتشار آن می‌کنند که در چنین مواردی خود محصول تبلیغ‌شده برای مثال کفش، پوشاک یا محصول آرایشی به عنوان اشانتیون به تبلیغ‌کننده ارایه می‌شود.

از سوی دیگر برخی افراد نیز به واسطه‌هایی بین چهره‌های مشهوری مثل بازیگران و فوتبالیست‌ها تبدیل شده‌اند و با بردن این چهره‌های شناخته‌شده به فروشگاه‌هایی که از آنها تبلیغ می‌گیرند و انتشار عکس آنها در پیج‌های این فروشگاه‌ها درآمدهای آنچنانی کسب کرده و البته مبالغ هنگفتی نیز از طرف فروشگاه‌ها به چهره‌های مشهور پرداخت می‌شود.

جمع‌بندی

باتوجه به رقم‌های بسیار بالایی که برای تبلیغات و فروش محصولات در اینستاگرام هزینه می‌شود، به نظر می‌رسد حتی در صورت فیلتر شدن این شبکه اجتماعی کسانی که به درآمدهای آنچنانی بر بستر آن رسیده‌اند همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

این موضوع به این معنی است که کماکان محتوای مورد نظر مخاطب ایرانی بر بستر اینستاگرام ارایه خواهد شد. از سوی دیگر باتوجه به اینکه بسیاری از کاربران برای اتصال به تلگرام، فیس‌بوک و توییتر اقدام به استفاده از فیلترشکن کرده‌اند، حالا دیگر به‌خوبی راه و چاه استفاده از فیلترشکن را آموخته‌اند و به هر روی به این شبکه اجتماعی متصل خواهند شد.

از سوی دیگر، سفارش‌دهندگان تبلیغات نیز به سبب آنکه همچنان جمع انبوهی از ایرانیان مشتری این شبکه‌ اجتماعی هستند به سفارش تبلیغ و چرخاندن چرخ اقتصاد شکل‌گرفته ادامه خواهند داد. با این تفاسیر باید گفت اقتصاد عظیمی که بر بستر اینستاگرام برای ایرانیان ایجاد شده به‌هیچ‌وجه با فیلترینگ متوقف نخواهد شد و اینستاگرام حالا‌حالاها میهمان‌ خانه‌های ایرانیان خواهد بود.

**خلاصه سخن اینکه به واسطه آنچه ذکر شد، دیگر اتکای صرف به فیلترینگ، اثر قبلی خود را از دست داده و سود و زیانی از بابت فیلترینگ یا عدم فیلترینگ اینستاگرام رخ نداده و در نتیجه آب از آب تکان نخواهد خورد.**

بررسی‌های آماری همشهری نشان می‌دهد، گسترش فیلترینگ مافیای فروش فیلترشکن در کشور را به‌وجود آورده که ماهانه گردش مالی ۵۰ تا ۷۵میلیارد تومانی دارد

گسترش فیلترینگ راهکاری بود که طرفدارانش از همان ابتدا می‌گفتند با انگیزه کاهش گسترش بی‌اخلاقی در فضای مجازی صورت می‌گیرد و نتیجه‌های مثبتی خواهد داشت.
برای اطمینان از اینکه چنین راهکاری نتیجه می‌دهد، در دستور فیلتر تلگرام تأکید شده بود، فیلترشکن‌ها هم باید فیلتر شوند؛ دستوری که‌ انجام‌دادن آن از نظر فنی غیرممکن بود و برای مدتی، اینترنت کشور را دچار اختلال‌های جدی کرد. این‌روزها، حدود 10‌ماه بعد از آغاز فیلترینگ تلگرام- پرتعدادترین شبکه اجتماعی ایرانیان- در حالی صحبت از فیلترینگ اینستاگرام، دومین شبکه پرطرفدار ایران به میان آمده که وجود یک شبکه عظیم و قدرتمند تجارت فیلترشکن در کشور بر هیچ‌کسی پوشیده نیست.
شما با جست‌وجوی ساده در گوگل می‌توانید به سایت‌هایی برسید که با درگاه بانکی و خیلی راحت به شما وی‌پی‌ان و فیلترشکن می‌فروشند و بدون مشکلی سال‌هاست به کارشان ادامه می‌دهند. هیچ‌کس نمی‌داند در پشت پرده این تجارت میلیاردی چه کسانی هستند اما بدون فیلترینگ شبکه‌های مهم اجتماعی عملا چنین بازاری به‌وجود نمی‌آمد.
همشهری ضمن گفت‌وگو با کارشناسان و رصد آنچه در این فضا می‌گذرد، سعی در توصیف این فضا دارد.
پیدا‌کردن آمار دقیق از تعداد کاربران فیلترشکن در ایران از نظر فنی اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. پرسش و پاسخ همشهری از مقام‌های وزارت ارتباطات طی روزهای گذشته در این رابطه به نتیجه‌ای مشخص نرسید. هیچ‌کدام از مقام‌های وزارت ارتباطات حاضر به ارائه آماری در این رابطه نشدند و آن را محرمانه دانستند.
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که اپراتورها با استفاده از روش‌هایی که مبتنی بر میزان مصرف داده کاربران است، می‌توانند حدود آمار کسانی که با فیلترشکن در فضای مجازی حضور دارند را تخمین بزنند. تماس‌های همشهری با وزارت ارتباطات دراین‌باره به نتیجه نرسیده و به‌نظر می‌رسد، مسئولان این وزارتخانه تمایلی ندارند به موضوع فیلترشکن‌ها وارد شوند؛ به همین دلیل، همشهری با توسل به آمارهای رسمی رگولاتوری ایران و برخی آمارهای جهانی از تعداد کاربران اینترنت کشور، آمار کسانی که از فیلترشکن‌ استفاده می‌کنند را تخمین زده است.
بر این اساس، آنطور که رگولاتوری ایران آمار داده، در حال حاضر 72میلیون و 941هزار کاربر اینترنت پهن‌باند در کشور فعال هستند که از آن تعداد حدود 60میلیون نفر به اینترنت پرسرعت موبایل (3G و 4G)‌دسترسی دارند. از آنجایی که برای استفاده از این اینترنت، کاربر باید تلفن همراه هوشمند در اختیار داشته باشد، می‌توان حدس زد که تعداد قابل‌توجهی از این افراد روی تلفن‌های همراه‌شان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. برای اطمینان از حدود این کاربران، می‌توان به یک آمار جهانی «وی‌آر‌سوشال» و «هودسوییت» مراجعه کرد. بر این اساس، در ایران دست‌کم 40میلیون کاربر موبایل در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند.
محمدجواد آذری‌جهرمی مدتی پیش گفته بود 42 تا 45میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی در کشور فعال هستند که آن آمار جهانی را تأیید می‌کند. از آنجایی که تقریبا تمام شبکه‌های اجتماعی جهانی (به جز اینستاگرام)‌در ایران فیلتر هستند، با تقریب خوبی می‌توان ادعا کرد که تقریبا تمام این افراد در تلفن‌های همراه‌شان از فیلترشکن استفاده می‌کنند. گفت‌وگوی همشهری با یکی از مقام‌های آگاه فعال در حوزه صنعت موبایل و اینترنت نشان می‌دهد، اینکه گفته شود از هر 8کاربر، یک نفر از فیلترشکن‌های غیررایگان استفاده می‌کند، دور از ذهن نیست و تخمین درستی به‌حساب می‌آید.تخمین همشهری  به صورت حداقلی هزینه ماهانه 50 میلیارد تومان است.

حساب‌و‌کتاب حداقلی
 با این حساب، اگر تعداد کاربران موبایلی دارای فیلترشکن را در پایین‌ترین حد آن یعنی 40میلیون نفر درنظر بگیریم، می‌توان گفت دست‌کم 5میلیون کاربر از فیلترشکن‌های پولی و غیررایگان استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، بررسی‌های همشهری از فروشندگان وی‌پی‌ان در کشور نشان می‌دهد، هزینه‌ اشتراک ماهانه نرم‌افزارهای ضدفیلتر اینترنت بین 5 تا 18هزار تومان است. اگر قیمت متوسط هر‌ ماه اشتراک فیلترشکن را فقط 10هزار تومان درنظر بگیریم، گردش مالی ماهانه فروش فیلترشکن در ایران به‌دست می‌آید که برابر با 50میلیارد تومان در ‌ماه یا به‌عبارت دیگر سالانه ۶۰۰میلیارد تومان می‌رسد.  این رقم، با درنظر گرفتن حداقل آمارها تهیه شده و کاملا خوش‌بینانه است. در سال92 گزارش مشابهی در ایسنا نشان می‌دهد، در آن سال با وجود اینکه تلگرام فیلتر نشده بود،این  هزینه حدود 100میلیارد تومان در ‌ماه بود. سال‌ها پیش از آن، در گزارشی که وزارت ورزش و جوانان در سال2014 (84-83) منتشر کرده بود، تخمین زده شد‌ دست‌کم 70درصد جوانان ایرانی از فیلترشکن استفاده می‌کنند. اگر این آمارهای قدیمی‌تر را با آنچه در بررسی‌های همشهری مشخص شده، کنار هم بگذاریم، ‌50میلیارد تومان منطقی و حتی بسیار خوش‌بینانه است.

ارائه سرویس غیررسمی با درگاه بانکی رسمی
برای گرفتن اشتراک ماهانه فیلترشکن کافی است همین واژه را در اینترنت جست‌وجو کنید. بررسی «ترند»های گوگل نشان می‌دهد از اردیبهشت امسال که تلگرام فیلتر شد، میزان جست‌وجوی این واژه در موتور جست‌وجوی جهانی جهش چشمگیری داشته است. از همه‌ جالب‌تر اینکه، در بسیاری از موارد خرید اشتراک از طریق سایت‌هایی صورت می‌گیرد که مجهز به درگاه پرداخت بانکی هستند. درحالی‌که این درگاه‌ها قاعدتا باید صرفا برای کسب‌وکارهای مجاز که دارای نماد اعتماد الکترونیکی باشند، صادر شود. پیش‌تر همشهری در گزارش دیگری، چگونگی استفاده از درگاه‌های مجاز برای کارهای غیرمجاز مثل قمار را بررسی کرده بود. بر این اساس، اشخاص با ثبت شرکتی که کسب‌و‌کار مجاز ارائه می‌کند، یک درگاه صوری گرفته و تراکنش‌هایی با هدف‌های دیگر را از طریق آن انجام می‌دهند. آن زمان، بانک مرکزی به همشهری اعلام کرده بود، به‌طور مدام این درگاه‌های غیرمجاز را رصد کرده و از روی رفتار غیرعادی‌شان آنها را شناسایی و مسدود می‌کند. گسترش فیلترشکن‌های مجهز به درگاه پرداخت بانکی نشان می‌دهد، رصد این درگاه‌ها باید به‌طور جدی‌تری صورت بگیرد.

راه‌های متنوع درآمد
خرید اشتراک فقط یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست که پول را از کشور خارج کرده یا به گسترش یک کسب‌و‌کار غیرعادی می‌کشاند. این در حالی است که‌ کاربران عادی این‌روزها نه برای انجام عمل مجرمانه یا دسترسی به سایت‌های با محتوای نامناسب، که در بسیاری از موارد برای انجام کارهای روزمره به استفاده از این ابزارها‌ روی می‌آورند. بررسی‌های همشهری مدل‌های اقتصادی دیگری که فیلترشکن‌ها به واسطه آن درآمد کسب می‌کنند را به‌دست آورده است.
تبلیغات: نمایش تبلیغات کسب‌وکارها در ابزارهای فیلترشکن یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که یک شرکت واسطه، این تبلیغات را در پلتفرم‌های گوناگون - ازجمله فیلترشکن‌ها - پخش می‌کند و در بسیاری از موارد، کسب‌و‌کارها نسبت به آن بی‌اطلاع هستند.
جذب اسپانسر: بعضی فیلترشکن‌ها از منابع مالی گوناگونی تغذیه می‌شوند. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این نرم‌افزارها رویکرد اقتصادی دارند و به‌خاطر درآمدزایی در ازای پاسخگویی به نیاز کاربران، درآمد کسب می‌کنند. شنیده‌های دیگر حاکی از پشتیبانی مالی برخی از این نرم‌افزارها توسط کشورهای دیگر است.
فروش «رفتار کاربران»: شیوه رفتار کاربران ایرانی و سنجش علایق و سلایق آنها در شرایط مختلف یکی از راه‌های درآمد این نرم‌افزارهاست. آنها با بررسی سایت‌ها و شبکه‌هایی که کاربرانشان استفاده می‌کنند و فروش آنها به سازمان‌های تحقیقاتی درآمد کسب می‌کنند.


تخمین با آمار وزارت ورزش و جوانان: 75میلیارد تومان در ماه
محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا به انتقاد از اقدامات نادرست در حوزه فضای مجازی پرداخته است. او گفته: «تقریبا هیچ ایرانی نیست که تلفن همراه هوشمند داشته باشد، اما روی تلفن همراهش فیلترشکن نصب نکرده باشد. تصمیم‌گیران تنها کاری که کرده‌اند این است که باعث شده اند تقریبا تمام کاربران ایرانی فضای مجازی یک فیلترشکن هم داشته باشند. آسیب این کار خیلی بیشتر از وقتی است که این فیلترشکن‌ها نبود و از این فضا استفاده می‌شد.» اگر سخنان او را درباره فیلترشکن‌ها جدی بگیریم، یعنی تقریبا تمام 60میلیون کاربر موبایلی به فیلترشکن دسترسی دارند. اگر تخمین بزنیم که از هر 8کاربر فقط یک نفر از فیلترشکن غیررایگان استفاده می‌کند، درآمد ارائه‌کنندگان فیلترشکن 75میلیارد تومان در‌ماه خواهد بود.


قوانین علمی در مقابل تفکر سنتی
با وجود اینکه فیلترینگ از مدت‌ها قبل از سوی گروهی به‌عنوان یک راهکار معرفی می‌شد، تجربه دنیای واقعی نشان می‌دهد که قوانین علمی بازار مانع از آن شده‌که این راهکار سنتی در دنیای مدرن عملی باشد. حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیأت‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت هرچند آماری درباره کاربران فیلترشکن ارائه نمی‌دهد، اما به همشهری می‌گوید: «واقعیت این است که با فیلتر‌کردن فیلترشکن‌ها مشکلی درست نمی‌شود. به این دلیل که تقاضا برای فیلترشکن در بازار وجود دارد و تا زمانی که این تقاضا هست، عرضه‌کننده برای از دست ندادن مشتری راه‌های جدیدی برای دور‌زدن فیلتر ابداع می‌کند. راه‌حل، اعتمادسازی و استفاده درست از فرصت‌ها در این فضا و به حداقل رساندن تهدیدهاست. در این فضا گسترش فیلترینگ جواب نمی‌دهد.»

جاویدنیا با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت آنان با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.

جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با میزان گفت: دستگاه قضایی هیچگاه با گسترش فناوری اطلاعات و دسترسی آزاد به اطلاعات مخالف نبوده و نیست؛ امروزه فناوری اطلاعات فراتر از جنبه‌های اجتماعی و ارتباطی، دارای جنبه‌های اقتصادی بسیار قوی است که پرداختن به آن به عنوان یکی از نیاز‌های جدی کشور است.

وی ادامه داد: در حال حاضر صنعت نرم افزار و فناوری اطلاعات در دنیا جایگاه ویژه پیدا کرده است و شرکت‌های نرم افزاری بزرگترین شرکت‌های دنیا را تشکیل داده اند. چند سال پیش صنعت فناوری اطلاعات هند با بازار ۲۳۰ میلیارد دلاری و ١٠ میلیون نیروی کار، یکی از بزرگترین بازار‌های فناوری اطلاعات در جهان بود که اقتصاد این کشور را متحول کرده است و این مبالغ در حال حاضر قطعا افزایش داشته است. در حالی که درآمد نفتی کشور ما در سال ۱۳۹۶ از محل فروش نفت خام ۵۰ میلیارد دلار بوده است. همینطور درآمد صنعت بازی دنیا در سال ۲۰۱۷ صد میلیارد دلار ارزیابی شده بود.

جاویدنیا گفت: متاسفانه به رغم حاشیه سازی‌های بیش از اندازه در کشور در خصوص فضای مجازی، در زمینه حمایت از صنعت داخلی اشتغال زا و کم هزینه و پردرآمد فناوری اطلاعات اقدام خاصی از ناحیه مراجع مسئول در کشور انجام نگرفته است.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه مسائل و منافع سیاسی و جناحی به قدری پر رنگ شده است که اصل ماجرا به فراموشی سپرده شده است، گفت: امروزه واقعا اینترنت و فناوری اطلاعات در عرصه‌های مختلف از حالت یک ابزار رسانه‌ای صرف خارج شده است و جنبه‌های اقتصادی قوی پیدا کرده است و در کنار این امربه وسیله‌ای برای سنجش ضعف و قوت حاکمیت کشور‌ها مطرح شده است.

وی بیان داشت: کشور‌های اروپایی در اجلاس اخیر صراحتا اعلام داشتند که با دو مدل اینترنت آمریکایی و چینی مواجه هستند و حرکت به سمت اینترنت چینی را راه پیشگیری از تسلط آمریکا بر کشور‌های خود و جلوگیری از تزلزل حاکمیت خود مطرح کرده اند.
جاویدنیا با انتقاد از اظهارات یکی از مسئولان کشور که تلگرام را رسانه ملی کشور نامیده بود، اظهار داشت: در کجای دنیا به پلتفرمی که هیچ تعهدی به رعایت قوانین و مقررات کشور و احترام به ارزش‌های آن و جلوگیری از اختلال در امنیت و اقتصاد کشورندارد، اجازه فعالیت داده می‌شود و کدام کشور هرج و مرج و بی قانونی در فضای مجازی را پذیرفته است.

وی با اشاره به بیست و سه هزار فقره پرونده جاری دادسرای جرایم رایانه‌ای تهران که پانزده هزار فقره آن مربوط به سال جاری و بیش از هفتاد درصد آن مربوط به تلگرام و اینستاگرام بوده است، اظهار داشت: طبق آمار رسمی پلیس فتا جرایم اخلاقی در فضای مجازی در شش ماهه نخست سال جاری هم نزدیک به چهارده هزار فقره پرونده بوده است که بیش از هفتاد درصد آن مربوط به این دو نرم افزار است.

جاویدنیا ادامه داد: علاوه بر آن محرز شده است تلگرام مورد استفاده جدی برای عملیات تروریستی و بستر اصلی برای جذب و سازماندهی داعش بوده است. عملیات تروریستی صورت گرفته در حرم امام (ره) و مجلس شورای اسلامی و اهواز و چابهار و تحریک مردم به آتش زدن مساجد و آموزش ساخت بمب از موارد بارز اقدامات صورت گرفته ضد امنیتی در این بستر است.

سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با بیان اینکه از ۵ سال پیش و در زمانیکه تلگرام هنوز دو میلیون کاربر داشت موضوع الزام آن به رعایت مقررات کشور و ضرورت جایگزین نرم افزار داخلی مناسب به دولت تکلیف شد؛ اما هر بار با عذر و بهانه مختلف از این کار سر باز زدند، تصریح کرد: اکنون به جای اینکه مردم بابت این کوتاهی و ایجاد وابستگی جدی و خطرناک کشور به بیگانه‌ای که قوانین کشور را به سخره گرفته است و عدم ایجاد پیام رسان قوی و پاک داخلی با کلیه امکانات دولت الکترونیکی، دولت را مواخذه کنند که چرا فضای سالم و امن کسب و کار و زندگی را فراهم نکرده اند و اسباب آسیب اقتصادی و اخلاقی و امنیتی به کشور و خانواده‌ها را فراهم ساخته اند، آقایان با ژست حمایت از آزادی و حمایت از مردم مانع اجرای قانون شده اند و به این امر افتخار می‌کنند.
وی اظهار کرد: اگر دولت وظایف خود را انجام می‌داد الان با سرگردانی مردم مواجه نبودیم و نیازی به فیلتر نبود، به اصطلاح معروف مماشات ۵ ساله بدهکار را طلبکار کرده است.
به گفته جاویدنیا مصوبه دیگر شورایعالی فضای مجازی که وزارت ارتباطات رعایت نکرده است، ضرورت الزام پیام رسان‌های خارجی به رعایت قوانین کشور و انتقال سرور‌های آن‌ها به داخل کشور به منظور جلوگیری از انتقال بیگ دیتا به خارج از کشور و در نهایت صدور مجوز برای آنهاست.
وی در این زمینه بیان داشت: اکنون به صراحت ابلاغ و اعلام می‌کنیم که کلیه پیام رسان‌های خارجی چنانچه در اسرع وقت موفق به دریافت مجوز از وزارت ارتباطات با شرایط یادشده نشوند بر مبنای مصوبه شورای عالی فضای مجازی فیلتر خواهند شد و مسئولیت آن با وزارت ارتباطات است.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور تصریح کرد: گفته شد فیلتر تلگرام باعث افزایش استفاده از vpn و فیلترشکن شده است و مردم به محتویات غیرمجاز بیشتری دسترسی پیدا کرده اند؛ اما نکته آن است که کانال‌های مستهجن تلگرام که فقط در یک شب هزاران کلیپ صد درصد غیراخلاقی در اختیار مردم قرار می‌داد اشاره نمی‌شود.
جاویدنیا ادامه داد: وزارت ارتباطات طبق مصوبه شورایعالی فضای مجازی و دستور صریح رئیس جمهور مکلف به ساماندهی vpn‌ها و ارائه vpn‌های مجاز و مقابله با فیلترشکن‌ها و پروکسی‌هاست و باز هم مسئولیت دسترسی مردم و جوانان به محتوای نامناسب بر عهده دولت است.
وی با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با ابراز تاسف نسبت به اینکه وزارت ارتباطات از شیوه گزارش یکطرفه بار‌ها برای اخذ نظرات دیگران بهره برده است این اقدام را مصداق ضرب المثل "خود گویی و خود خندی عجب مرد هنرمندی" دانست.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با وجود فیلتر نشدن و داخلی بودن تلگرام طلایی و هاتگرام ممنوعیت فعالیت دستگاه‌های دولتی و کسب و کار‌های اینترنتی مرتفع شده است یا خیر بیان داشت: تلگرام طلایی و هاتگرام با وجود داخلی بودن هنوز پیام رسان داخلی مستقل محسوب نمی‌شوند و در حال حاضر به عنوان پوسته فارسی با سرور‌های اصلی تلگرام اتصال دارند، لذا مادام که این اتصال برقرار است ممنوعیت یادشده هم وجود دارد و فعالیت‌های یادشده غیرمجاز است که این دو نرم افزار نیز به زودی تعیین تکلیف خواهند شد.
جاویدنیا خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیز با عنایت به عدم جدایی تلگرام طلایی و هاتگرام از تلگرام به کسب و کار‌های اینترنتی توصیه می‌شود برای مجاز و رسمی تلقی شدن فعالیتشان در اسرع وقت فعالیت خود را به پیام رسان‌های داخلی منتقل نمایند.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در پایان خاطرنشان کرد: مردم عزیز می توانند جهت آشنایی با دیدگاهها و اطلاع از اخبار این معاونت در شبکه های اجتماعی داخلی به کانال اینجانب با شناسه Dr_javidnia@ مراجعه نمایند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

اشکان خسروپور - از کار افتادن دوباره ابزارهای تغییر آی‌پی، همزمان با گسترش تحریم‌های آمریکا فعالان صنعت آی‌تی کشور را با مشکلات جدی‌ روبه‌رو کرده و هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌کند

ختلال فیلترشکن‌ها در حدود دو هفته اخیر به‌طور غیرمنتظره‌ای بیشتر شده است. تا همین چند‌ماه پیش، پورت‌های https مختل می‌شدند اما این‌بار پورت‌های جدیدی به لیست قدیمی افزوده شده‌اند و به‌نظر می‌رسد، مسئولان فیلترینگ در حال بررسی روش‌های جدیدی برای اعمال محدودیت در شبکه جهانی هستند. کند شدن اینترنت، بالا رفتن هزینه سربار دولت و کاربران و در بلندمدت، دشوارتر شدن اتصال به اینترنت در کشور از پیامدهای این شیوه جدید فیلترینگ است که کارشناسان حوزه اینترنت و فناوری درباره آن هشدار می‌دهند. همه اینها در حالی رخ می‌دهد که مسئولان کشور، از وزیر ارتباطات تا معاون‌های او، نمایندگان مجلس و... بارها به بهانه‌های مختلف اعلام کرده‌اند فیلترینگ و ایجاد محدودیت نه‌تنها راه‌حل مناسبی نیست، که یک ایده شکست خورده است.


مشخصات فنی اختلال جدید
به‌نظر می‌رسد بیشتر اختلال تازه فیلترشکن‌ها روی پورت‌های جدیدی اعمال شده باشد. پورت‌های ssh، l2tp و بخش‌های کوچکی از پورت https دچار مشکل شده و باعث ایجاد مشکل برای دسترسی کاربران به سرویس‌های گوناگون آنلاین شده است. امین خشنود، کارشناس شبکه دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «سیستم فیلترینگ طوری ارتباط‌ها را قطع می‌کند که روی https اختلال نداشته باشیم که از نظر فنی قابل اجراست.» به گفته وی، بخشی از پورت‌ها برای اجرای کانال امن بین شرکت‌ها و کسب‌وکارها (VPN)‌ استفاده می‌شوند که با فیلترشکن تفاوت دارد. این تونل‌های امن را می‌توان به‌عنوان ابزار دور زدن فیلترینگ نیز مورد استفاده قرار داد اما بستن آن معمولا ریسک بالایی دارد چون ارتباط شرکت‌های بزرگ را دچار مشکل می‌کند. به‌گفته وی، این نوع فیلترینگ به‌خاطر هزینه‌های بالایی که دارد معمولا در مواقع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گسترش فیلترینگ به جز پایین آوردن سرعت اینترنت (به خاطر افزایش بار شبکه‌های زیرساختی کشور)، باعث کاهش ظریف نفوذ اینترنت و دشوارترشدن استفاده از سامانه‌های آنلاین می‌شود. در نهایت، ‌کیفیت ارتباطات کاربران عادی و شرکت‌ها دچار مشکل می‌شود.


ایجاد هزینه برای کسب و کارها
به‌دلیل وجود تحریم‌ها، عملا استفاده از بخش مهمی از خدمات شرکت‌های حوزه فناوری در جهان به جز استفاده از فیلترشکن امکان‌پذیر است. در دور جدید تحریم‌های آمریکا هم بار دیگر بسیاری از سامانه‌ها از دسترس کاربران با آی‌پی ایران خارج شده است.
با این حساب، با بستن این راه ارتباطی، کسب‌وکارهای اینترنتی، استارتاپ‌ها، برنامه‌نویس‌ها و... بسته می‌شود. از یک سو تحریم‌های فناوری (فناتحریم) نفس‌شان را می‌گیرد و از طرفی دیگر، تنها راه دور زدن تحریم‌ها از طرف سامانه‌های داخلی بسته می‌شود. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی‌ ایران نمی‌توان از آنها استفاده کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است.»
علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت با اشاره به ضرر بالای فیلترینگ برای سامانه‌های فیلترکننده کشور به همشهری می‌گوید: «سایت‌های اشتراک ویدئو یکی از بخش‌هایی هستند که با گسترش فیلترینگ هم خودشان ضرر می‌کنند، هم باعث تحمیل ضرر ناخواسته به کشور می‌شوند. این کسب‌وکارها چون پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مجبورند از ترافیک بین‌المللی برای کاربران داخلی استفاده کنند که هزینه‌شان را بالاتر می‌برد. دولت، کاربر و سرویس‌دهنده در این شیوه ضرر می‌کنند.»
پیش‌تر کسب‌وکارهای اینترنتی عام ضرر می‌دیدند اما با شیوه جدید فیلترینگ به‌نظر می‌رسد بخشی از نخبه‌های صنعت آی‌تی ضرر خواهند دید. علیرضا ابراهیمی می‌گوید: «پروتکل ssh که دچار مشکل شده، هم یک کانال امن است که خیلی از فیلترشکن‌ها از آن استفاده می‌کنند. این کانال بیشتر مورد استفاده وب‌مسترها و برنامه‌‌نویس‌هاست.»

     استفاده از پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست
فیلترینگ در حالی دوباره گسترش پیدا کرده و راه‌های جدیدی برای آزمایش آن در حال بررسی است که مسئولان رده‌بالای کشور بارها تأکید کرده‌اند، استفاده از فیلترشکن و پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی ازجمله کسانی هستند که بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند.
فیروزآبادی پیش‌تر در گفت‌وگو با همشهری بر این نکته تأکید کرده بود که استفاده از پلتفرم‌های فیلترشده غیرقانونی نیست. وزیر ارتباطات نیز در همین‌باره به همشهری گفته بود: «این همان حرفی است که من مدتی قبل با استدلال حقوقی زدم. اینکه فعالیت توییتر در ایران ممنوع است اما فعالیت ایرانی‌ها در توییتر ممنوع نیست. این یک اصل حقوقی است. قاضی می‌تواند حکم دهد و فعالیت یک شرکت را ممنوع اعلام کند اما نمی‌تواند یک حکم کلی برای کل شهروندان یک کشور بدهد.»
برخی مقام‌های ایرانی اما امیدوارند، فیلترینگ باعث شود شرکت‌های حوزه فناوری از پشتیبانی شرکت‌های داخلی استفاده کنند. عطا خلیقی، مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره محدودیت‌های این راهکار به همشهری می‌گوید: «نوع سرویسی که شرکت خارجی ارائه می‌کند، در یک مقیاس بسیار بزرگ قابل تعریف است و اصلا برای شرکت‌های ایرانی که مشتری کمتری دارند، اقتصادی یا شدنی نیست.
پشتیبانی بهتر و خدمات دقیقی که ارائه می‌کنند نیز باعث شده با وجود تمام مشکلات و دسترسی دشوار به سامانه‌های خارجی عملا بسیاری از شرکت‌های ایرانی ترجیح بدهند از سامانه‌های غیربومی استفاده کنند.»

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در نامه ای به رئیس قوه قضاییه وضعیت فضای مجازی در کشور را بغرنج و اسف بار دانست و اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام ، اینستا‌گرام و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها را خواستار شد.

به گزارش فارس متن نامه مجمع نمایندگان طلاب و  و فضلای حوزه علمیه قم به رئیس قوه قضائیه به شرح زیر است: 

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی (دام ظله)

ریاست محترم قوه قضائیه

سلام علیکم

وضعیت بغرنج و أسف‌بار حاکم بر فضای مجازی، و وابستگی کشور در این حوزه بسیار مهم و راهبردی، زمینه‌ساز تشدید جنگ رسانه‌ای و افزایش ‌فشارها و مشکلات اقتصادی بر ملت ایران شده است، و به نظر می‌رسد در صورت عدم اقدام مناسب، مخاطرات جدی‌‌تری نیز فراروی کشور قرار خواهد گرفت.

به رغم وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های چشم‌گیر داخلی، و با وجود گذشت حدود هفت سال از تشکیل شورای عالی فضای مجازی با اهداف روشن ابلاغی از سوی رهبری معظم انقلاب، متأسفانه امروز فضای مجازی از عقب‌مانده‌ترین و وابسته‌ترین عرصه‌های کشور است.

علت اصلی این وابستگی، تفکر و جریانی است که از حدود دویست سال قبل در کشور ریشه‌ دوانده، و انقلاب اسلامی در تقابل با آن شکل گرفت؛ جریانی که اولا درمان مشکلات کشور را در خارج می‌جوید؛ ثانیا، ‌نگاهش به تجدد، سطحی و غیرعمیق است.

جریانی که پیشرفت در حوزه فضای مجازی را توسعه ظاهری این فناوری در کشور دانسته، رشد مصرف‌‌گرایی و افزایش امکانات فضای مجازی هرچند در بستر خارجی را نشانه توسعه‌یافتگی تلقی می‌کند.

از مهم‌ترین عرصه‌های فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است. با وجود قابلیت‌های مهم داخلی و به رغم راه‌اندازی شبکه پیام‌‌رسان داخلی قبل از فراگیری شبکه‌های خارجی، جریان حاکم بر وزارت ارتباطات ـ در سایه انفعال دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ با بی‌اعتنایی به ظرفیت داخلی، و متقابلا، فراهم‌سازی آزادی عمل برای پیام‌رسان‌های خارجی، بلکه حمایت مؤثر از برخی از آنها، با نقض قوانین نظام اسلامی، کشور را به جولانگاه شبکه‌های خارجی و مخالف نظام تبدیل کرده است.

از مهم‌ترین این شبکه‌ها، تلگرام و اینستاگرام هستند که زمینه‌‌های شکل‌گیری و بروز آسیب‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی را رقم زد‌ه‌اند.

از جمله آسیب‌ها، می‌توان به دسترسی دشمنان به داده‌های عظیم (Big Data) اشاره نمود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حکم مسدود‌سازی تلگرام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، از سوی قوه قضائیه ـ با هدف جلوگیری از آسیب‌های متعدد  این شبکه و جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی ـ صادر شد.  

باتوجه به القای قطعی بودن فیلتر تلگرام، و در کمتر از ۱۰ روز محدودیت‌های اعمال‌شده بر  این شبکه، گزارش‌ها و آمار رسمی، نشان‌دهنده اقبال روزافزون مردم به پیام‌رسان‌های داخلی بود؛ اما، متأسفانه این روند پس از مدتی کُند، و درنهایت متوقف گردید. مهم‌ترین دلیل توقف رشد پیام‌رسان‌های داخلی عبارت بود از: باز شدن مجدد فیلترشکن‌ها و تبلیغات و سوق دادن مردم به سمت پوسته‌های فارسی تلگرام؛ یعنی «تلگرام‌ طلایی» و «هات‌گرام».

علت اصلی صدور مجوز فعالیت به دو پوسته تلگرامی و تمدید این مجوز، «عدم ظرفیت و توانمندی شبکه‌های داخلی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای ده‌ها میلیون کاربر ایرانی» عنوان شده است.

با پی‌گیری‌‌های به عمل آمده و تحقیقات میدانی انجام شده، بدست آمد: شبکه‌های پیام‌رسان ایرانی ظرفیت تأمین نیازهای داخلی را دارند؛ اما برخی از دست اندرکاران، با عدم ارائه امکانات لازم به آنها، از جمله امکاناتی که دراختیار تلگرام‌طلایی و هاتگرام گذاشته شده، درصدد ناتوانمند نشان‌دادن آنها در پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی هستند. (توضیحات بیشتر و مستندات در این زمینه، در نامه تفصیلی آورده شده است).

با توجه به برخی شواهد و اخبار، به نظر می‌رسد تلاش عده‌ای بر آن است تا با خرید زمان و تمدید مهلت فعالیت دو پوسته تلگرامی، عضویت اکثریت مردم در این شبکه باقی باشد تا تلگرام به نقطه فرار (از طریق فناوری بلاک‌چین) برسد؛ نقطه فرار به معنای بسیار سخت شدن مسدود‌سازی است.

از علل این تغییر وضعیت، توزیع ارز دیجیتال «گرام» است که با راه‌اندازی آن، وضعیت بحرانی اقتصاد کشور وارد مراحل پیچیده‌تری  می‌شود. افراد مذکور،‌ در صورت شکست پروژه رسیدن تلگرام به نقطه فرار، به‌دنبال جایگزینی پیام‌‌رسان خارجی دیگر (سیگنال یا دیالوگ یا…) هستند تا  بیش از ۳۰ میلیون کاربری را که در تلگرام نگه داشته‌اند، به آن پیام‌رسان خارجی سوق دهند!!!

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی، ریاست محترم قوه قضائیه! با ملاحظه مطالب ذکر شده، طلاب و فضلای انقلابی حوزه‌ علمیه قم ـ که جمعی از آنها از شاگردان حضرتعالی هستند ـ دو خواسته مشخص از مجموعه تحت امر جنابعالی دارند:

اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام، و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها، به‌ویژه فعالیت دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام؛
فراهم کردن مقدمات مسدودسازی شبکه‌های خارجی مغایر با قوانین کشور، به‌ویژه اینستاگرام (که فساد آن از جهاتی بیش از تلگرام است).

در پایان، ذکر چند مطلب را لازم می‌دانیم:

چنان‌که روشن است، نویسندگان این نامه، معتقد به برخورد صرفاً سلبی نیستند؛ بلکه بر این باورند، توان و ظرفیت داخلی برای پاسخ‌گویی به نیاز داخلی در زمینه استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی کاملاً موجود است.

در همین راستا، پیگیری این موارد را لازم می‌دانند: أ) ارائه امکانات لازم مانند سرور و پهنای باند اختصاص‌یافته به پوسته‌های تلگرامی به پیام‌رسان‌های داخلی؛ ب) الزام اپراتورهای کشور به حمایت و همکاری با پیام‌رسان‌های داخلی؛ ج) حمایت رسانه‌ای به‌ویژه رسانه ملی از پیام‌رسان‌های داخلی؛ د) ارتقای کمی و کیفی پیام‌رسان‌های داخلی در فضای رقابتی با همکاری دولت و بخش خصوصی؛ با توجه به اینکه فضای مجازی به صورت عام، و شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص به‌دلیل تأثیرات فراوان آن در عرصه‌های گوناگون، از موضوعات و مسائل ملی هستند، نباید به‌‌‌آنها به‌عنوان مسئله‌ای جزئی و خُرد نگریسته شود؛ بنابراین، مسئولان فضای مجازی کشور باید تمام تلاش و همت خود را در راستای حمایت از این شبکه‌ها و رفع برخی نقایص به‌کار گیرند.

قطعا، پیشرفت کشور در زمینه شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص، و فضای مجازی به صورت عام، نیازمند حمایت‌های جدی دولت و مسئولان است؛ متأسفانه، عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات، موجب قوت گرفتن این ذهنیت شده است که این وزرات خانه به دلایلی از جمله کسب درآمد بیشتر از طریق فروش پهنای باند خارجی و نیز دستیابی به منافع جناحی و سیاسی، حامی شبکه‌های خارجی و مانعی برای توسعه شبکه‌های داخلی است؛ بنابراین، لازم است بر عملکرد این وزارت‌خانه در نحوه تعامل با شبکه‌های داخلی نظارت بسیار جدی صورت گیرد؛ به رغم آن که مشکل اصلی کشور، مسائل اقتصادی است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیرشان فرمودند: «دشمن از ابزار رسانه، برای اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کند» و «در کنار جنگ اقتصادی، یک جنگ مهم رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز در جریان است که بیشتر اوقات از آن غفلت می‌شود».

اساساً، شبکه‌‌‌های اجتماعی تلگرام و اینتساگرام، از عواملی هستند که دشمن با تکیه بر آنها از طریق دسترسی به اطلاعات و داده‌های عظیم (Big Data) می‌تواند جنگ اقتصادی را به نفع خود ادامه دهد.

از مجموع گزارش‌ها و شواهد می‌توان اطمینان پیدا کرد بخشی از مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی کنونی، با تسلط دشمن بر فضای مجازی و بیگ‌ دیتای کشور مرتبط است.

از سوی دیگر، با اقداماتی که مدیر تلگرام وعده آن را داده یعنی ارائه خدمات در بستر فناوری بلاک‌چین، و رواج پول مجازی «گرام»، در صورت عدم اقدام فوری در مسدود‌سازی تلگرام، بحران اقتصادی می‌تواند کشور و نظام را به مرحله خطرناک‌تری پیش برد؛ طلاب و فضلای انقلابی متخصص در حوزه فضای مجازی، آماد‌گی دارند برای اثبات تمام مواردی که در این نوشته ذکر شد (و نیز برخی مسائل خاص که نمی‌توان در این نامه بیان کرد)، با متولیان و مسئولان فضای مجازی ـ اعم از مدیران وزارت ارتباطات و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ جلسه مباحثه و مناظره در حضور حضرتعالی تشکیل دهند.

توضیحات بیشتر درباره آنچه ذکر شد، در نامه تفصیلی خدمتتان تقدیم می‌شود.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

آبان ۱۳۹۷

مهسا شمس‌کلائی - در ابتدا چند نفر از دوستان، اسکرین‌شات‌هایی از صفحه تلگرام‌شان که بدون استفاده از فیلترشکن به‌روز‌رسانی می‌شود، برایم فرستادند. بعد چند نفر دیگر هم در اینستاگرام و توئیتر گفتند ما می‌توانیم بدون استفاده از فیلترشکن و با استفاده از اینترنت ایرانسل، تلگرام را باز کنیم. برخی دیگر هم گفتند به‌غیر از تلگرام می‌توانند سایت‌های فیلترشده‌ای مثل بی‌بی‌سی و بعضی سایت‌های پورن را هم با استفاده از اینترنت ایرانسل بدون فیلترشکن باز کنند! متعجب از این موضوع به سراغ سیم‌کارت ایرانسلم رفتم تا این موضوع را تست کنم و دیدم برای سیم‌کارتم این موضوع صدق نمی‌کند! از دوستانم خواستم اجازه بدهند به اینترنت آنها وصل شوم و خودم این موضوع را امتحان کنم.  سیم‌کارت یکی از دوستان را داخل گوشی‌ام انداختم و با اینترنت ایرانسل تلگرامم را چک کردم. نسخه اصلی تلگرام بدون فیلترشکن به‌روز شد و توانستم کانکت (متصل) شوم. منطقه‌ای که این سیم‌کارت را امتحان می‌کردم، خیابان پیامبر بود. سرعت اینترنت ایرانسل در آن محل خیلی خوب و بدون فیلتر بود!

سیم‌کارت ایرانسل دیگری را در خیابان انقلاب تست کردم. متاسفانه به دلیل اینکه در آن محل اینترنت ایرانسل خوب آنتن نمی‌داد، حتی نتوانستم یک سایت معمولی را باز کنم، چه برسد به تلگرام و سایت‌های فیلترشده.

سیم‌کارت ایرانسل بعدی را در خیابان رسالت امتحان کردم. این سیم‌کارت داخل مودم قرار داشت. سرعت نت خوبی داشت و بدون فیلترشکن هم تلگرام را باز کرد!

به همین ترتیب ادامه دادم و مطمئن شدم برخی سیم‌کارت‌های ایرانسل، اینترنت بدون فیلتر ارائه می‌دهند و این موضوع هم یکی، دوبار نبوده که بخواهیم بگوییم نشتی شبکه است؛ چراکه تا امروز که این یادداشت را می‌نویسم، همچنان آن سیم‌کارت‌ها اینترنت بدون فیلترشان به‌راه است!

برای بررسی این موضوع با یکی از مدیران ایرانسل تماس گرفتم و موضوع را در میان گذاشتم. ایشان در جواب گفت: «طبق قانون، اعمال فیلترینگ در لایه قبل از اپراتور است و باید این موضوع را از شرکت ارتباطات زیرساخت پیگیری کنید.» البته آن فرد تاکید داشت این حرف‌ها تنها برای آگاهی من از قانون است و در قالب مصاحبه نیست.  با روابط‌عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت تماس گرفتم و موضوع را از ابتدا توضیح دادم و همچنین عنوان کردم دوستان ایرانسلی چنین ادعایی دارند.

آن فرد در پاسخ گفت: «ارتباطات زیرساخت خام‌فروش است و اصلا دخل و تصرفی در اعمال فیلترینگ و این موارد ندارد. این موضوع را باید از سازمان تنظیم مقررات پیگیری کنید.» با روابط‌عمومی سازمان تنظیم مقررات تماس گرفتم. مدیرشان خواست درباره این موضوع توضیحاتی بدهم و تاکید داشت آیا این مورد را خودم تست کرده‌ام یا از طرف مخاطبان مطرح شده است؟ برایش دوباره ماجرا را از ابتدا توضیح دادم. مهلت خواست تا موضوع را با مدیران‌شان درمیان بگذارد و گفت با او تماس بگیرم و نتیجه را پیگیری کنم.

روز بعد با او تماس گرفتم، وی گفت: «این موضوع را با مدیران‌مان در میان گذاشتم، تعجب کردند و گفتند چنین چیزی امکان ندارد. این خبرنگار با سیم‌کارتش بیاید و این موضوع را اینجا هم تست کند. اگر چنین چیزی صحت داشت، ما به او جایزه می‌دهیم.» من قبول کردم این موضوع را از نزدیک بررسی کنیم ولی بعد از آخرین تماس با مدیر روابط‌عمومی سازمان تنظیم، دیگر ایشان پاسخی به تماس‌های من نداد! ضمن اینکه یک‌بار که درمورد همین موضوع با او صحبت می‌کردم، تاکید داشت: «اعمال فیلترینگ با خود اپراتور است و سازمان تنظیم دخالتی در امور فیلترینگ ندارد.»

اینکه هیچ‌کدام از این سه نهاد، در یک موضوع مشترک اظهارنظر رسمی نداشته‌اند، خود جای سوال دارد ولی اینکه چرا این اتفاق در یکی از اپراتورهای کشور رخ داده است و آن اپراتور هم هیچ موضع رسمی‌ای در برابر این موضوع ندارد، جای تعجب است! این موضوع تنها از طرف ما در فضای مجازی پخش نشده و حتما به گوش مسئولان ایرانسل هم رسیده است.

ذکر این نکته ضروری است که امکان دارد این موضوع برای سایر اپراتورهای دیگر هم رخ بدهد و اگر شبکه ملی اینترنت در ایران فعال بود، می‌توانستیم از این موضوع قبل از اینکه به مرحله کاربر برسد، جلوگیری کنیم. همچنین براساس قانون، اعمال فیلترینگ از طرف اپراتورهاست؛ برای همین در حکم قضایی فیلترینگ تلگرام از اپراتورها خواسته شده بود دسترسی‌ها به تلگرام بسته شود. یک احتمال دیگر هم این است که این نشتی در گیت‌وی (دروازه) رخ داده باشد که البته احتمالش ضعیف است. اگر شبکه ملی اینترنت در داخل کشور فعال بود، حتی می‌توان این نشتی را در گیت‌وی هم کنترل کرد. پس بهتر است مسئولان ایرانسل به جای اینکه سعی کنند تقصیر را به گردن فرد دیگری بیندازند، به فکر برطرف کردن این موضوع باشند. (منبع:روزنامه فرهیختگان)

آمادگی پلیس فتا برای کمک به وزارت اقتصاد در مبارزه با پولشویی،‌ افزایش جرائم فضای مجازی، کاهش زمان رسیدگی به پرونده‌های پلیس فتا، برخورد با سایت‌های اعلام کننده قیمت سکه و ارز،‌ شناسایی ۳۰ رخنه‌ امنیتی در سایت‌های حساس، ‌انتقاد از نبود متولی برای سایت‌های همسریابی و رصد پسر اینستاگرامی فراری به ترکیه از جمله بخش‌های نشست خبری رئیس پلیس فتا در صبح امروز بوده است.

به گزارش ایسنا، سردار کمال هادیان‌فر در نشست خبری که به منظور تشریح اقدامات پلیس فتای ناجا برگزار شد، اظهارکرد: هشت سال از تشکیل پلیس فتا گذشت و در این مدت پلیس فتا به بیش از ۱۳۳ هزار پرونده رسیدگی کرده که ۱۱ هزار و ۷۶۵ مورد آن کشف شده است.

هادیان‌فر با بیان اینکه طی این هشت سال ۷۴ هزار و ۹۱۷ نفر توسط پلیس فتا شناسایی و دستگیر شده‌اند، خاطرنشان کرد: به طور میانگین قدرت کشف پلیس فتا از ابتدای تأسیس تاکنون ۸۳ درصد بوده است.

وی در ادامه به ارائه آمارهایی از کاربران اینترنت پرداخت و گفت: ۵ میلیون کاربر فضای مجازی در سال ۹۲ به ۵۰ میلیون کاربر در سال ۹۷ افزایش یافته‌اند که ما شاهد آن هستیم که اینترنت نسل چهار در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک نیز توسعه یافته است. این نشان می‌دهد که زیرساخت‌های ما در حال توسعه است، اما متاسفانه به همین میزانی که توسعه رخ داده به موضوع تامین امنیت کاربران توجه نشده است.

هادیانفر ادامه داد: نسبت به سال ۹۲ شاهد رشد ۹۰۰ درصدی جرائم بوده‌ایم، استارت‌آپ‌های ما ۳۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرده‌اند و امروز پلیس با این اینستاگرام، تلگرام، گوگل و ... در حال دست و پنجه نرم کردن است تا امکان نظارت و پیگیری جرائم رخ داده در این فضا برایشان فراهم شود، اما متاسفانه برخلاف آنکه در اینستاگرام گزارش‌های مختلفی از وضعیت امنیتی و جرائم به آمریکا، فرانسه، انگلیس و دیگر کشورها ارائه داده است، به دلیل مسائلی چون تحریم‌ها و ... چنین خدماتی به ایران داده نمی‌شود با این وجود پلیس در حال پیگیری است و علی رغم محدودیت‌ها توانسته کشفیات خوبی در این حوزه داشته باشد.

رئیس پلیس فتا با بیان اینکه تعداد دستگاه‌های ای تی ام رشد ۳۵۴ درصدی داشته است، گفت: همچنین تاکنون بیش از ۳۰۰ ملیون کارت بانکی برای ۸۲ میلیون جمعیت کشورمان صادر شده که این نشان می‌دهد افراد می‌توانند چندین حساب در بانک‌های مختلف داشته باشند و همین شرایط در مورد سیم کارت‌ها نیز وجود دارد.

کاهش زمان رسیدگی به جرائم فتا

هادیان‌فر از کاهش زمان رسیدگی به جرائم فضای مجازی خبر داد و گفت: زمان رسیدگی به جرائم از ۳۲ روز به ۲۲ روز کاهش یافته است.

وی افزود: به زودی نیز سامانه مشترک میان پلیس، قوه قضاییه و بانک‌ها اجرایی می‌شود تا براساس آن امکان انسداد سریع کارت‌ها و حساب‌های بانکی فراهم شود.

به گفته رئیس پلیس فتای ناجا در سند پیگیری و مقابله نیز حوزه مردم و کسب و کارها به پلیس فتا واگذار شده است.

رشد ۵۵ درصدی جرائم فضای مجازی در سال ۹۷

رئیس پلیس فتای ناجا در بخش دیگری از سخنان خود به آمار پلیس فتا در شش ماهه امسال اشاره کرد و گفت: در شش ماهه امسال ۲۶ هزارو ۹۶۲ پرونده در پلیس فتا تشکیل شده که نشان می‌دهد این پرونده‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵۵ درصد رشد داشته‌اند.

وی افزود: همچنین طی این مدت ۷۰ درصد پرونده‌ها منجر به کشف شده و ۹ هزار نفر دستگیر شده‌اند.

هادیان‌فر بیشترین انگیزه‌ها در فضای مجازی را به ترتیب، کسب منافع مالی از طریق برداشت غیر مجاز، انتقام‌جویی و حسادت در قالب تسویه‌ حساب‌های شخصی و جرائم ضداخلاقی اعلام کرد.

وی با بیان اینکه ۲۳ درصد جرائم در شش ماهه امسال مربوط به مباحث غیر اخلاقی بوده است، گفت: متاسفانه این آمار روز به روز در حال افزایش است به طوری که ۱۳ هزار و ۶۳۵ پرونده در این زمینه تشکیل شده که بخشی از این پرونده‌ها را خودمان تشکیل داده‌ایم و شاکی نداشته‌اند و بخشی دیگر شاکی داشته‌اند. عمده این جرائم در فضای تلگرام و اینستاگرام رخ داده که این امر افزایش ۵۵ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.

وی درباره مدرک تحصیلی مرتکبان جرائم ضداخلاقی در فضای مجازی گفت: ۷۲ درصد این افراد مدرک دیپلم و زیر دیپلم داشته، کمتر از ۵ درصد مدرک کارشناسی داشته و کمتر از یک درصد نیز دارای مدرک دکتری بوده‌اند که این نشان می‌دهد هر چه مدرک تحصیلی و اشتغال افراد افزایش یابد میزان ارتکاب جرائم اخلاقی از سوی افراد نیز کاهش می‌یابد.

وی افزود: ۶۲ درصد از مرتکبان جرائم غیراخلاقی در فضای مجازی ۲۱ تا ۴۰ سال سن داشتند، ۶۴ درصد این جرائم در تلگرام رخ داده است و علی رغم آن که هاتگرام و طلاگرام نیز فعالیت دارند مواردی بود که ما تذکر دادیم اما محتوای مجرمانه باقی مانده است.

استفاده ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN

رئیس پلیس فتای ناجا در ادامه سخنان خود با بیان اینکه حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از VPN و فیلترشکن‌ها استفاده می‌کنند، گفت: اما بعد از فیلتر تلگرام، شاهد کاهش استفاده از تلگرام و ریزش کاربران آن بوده‌ایم، اما همچنان بیشترین جرائم در تلگرام و پس از آن در اینستاگرام رخ می‌دهد.

علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار به محتوای کانال های مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند، مسدود می کند.

به گزارش فارس، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی در کانال خود در شبکه اجتماعی سروش، نوشت: تذکراتی را که مقام معظم رهبری در جمع پرشکوه بسیجیان مخلص و جان بر کف در ورزشگاه آزادی به مسئولان فضای مجازی دادند، می توان در چهار جمله ذیل خلاصه کرد.

۱. مسئولان فضای مجازی وظایف محوله را بدرستی «بشناسند».
2- مسئولان فضای مجازی با «جدیت» به وظایف محوله عمل کنند.
3- مسئولین اجازه ندهند فضای مجازی کشور در اختیار دشمن باشد.
4- مسئولین اجازه ندهند دشمن با استفاده از ابزار فضای مجازی به بمباران شیمیایی افکار عمومی جامعه ادامه دهد.

تاکید و تذکر مقام معظم رهبری بر دو مقوله «شناخت» و «جدیت» مسئولان فضای مجازی در انجام وظایف محوله، دلالت بر این واقعیت دارد که وضعیت نامطلوب فضای مجازی کشور محصول «عدم شناخت» و یا «عدم جدیت» مسئولین در انجام وظایف محوله است.

به همین مناسبت به چند مورد از ده‌ها عملکرد نامناسب که موجبات این تذکرات را فراهم کرده اند اشاره می کنم. امیدوارم که موثر واقع شود و مسئولین ذیربط اشتباهات گذشته را جبران کنند.
نرم افزار مسیر یاب ویز (waze) که توسط رژیم کودک کش وجعلی اسرائیل طراحی و راه اندازی شده است بدون هیچ مانعی در فضای مجازی کشور جولان می دهد و علاوه بر مکان یابی به ابزار رسانه ای دشمن تبدیل شده است و دشمن صهیونیستی با سوء استفاده از کابران ایرانی اطلاعات جاسوسی خود را در بستر این نرم افزار تکمیل می کند!

علی‌رغم صدور دستور مسدود سازی آن از سوی مقام قضایی و علیرغم اینکه نرم افزارهای پیشرفته بومی مشابه آن نظیر دال و  نشان و... در کشور وجود دارد، مسئولین ذیربط نه تنها جدیتی در اجرای این دستور بخرج نمی دهند بلکه مقاومت هم می کنند.
علی رغم گذشت بیش از 5 ماه از صدور دستور فیلتر تلگرام، مسئولین ذیربط به نسخه های فارسی این پیام رسان اجازه داده اند بر خلاف دستور قضایی بازپرس به طور غیر قانونی به عنوان فیلتر شکن عمل کرده و در این موقعیت جنگ اقتصادی و رسانه ای دسترسی 30 میلیون نفر ایرانی را به این شبکه فیلتر شده فراهم کرده اند.

همچنین بهترین پهنای باند و تجهیزات و سرورها را از بیت المال به این فیلتر شکن ها اختصاص داده و با این اقدام تبعیض آمیز شبکه های اجتماعی داخلی را در آستانه نابودی قرار داده اند و مسئولین ذیربط به فریاد مدیران پیام رسانهای داخلی و جوانان نخبه و سرمایه گذرانی که استخوانهایشان زیر فشار تبعیض در فضای مجازی کشور خرد شده است توجه نمی کنند.
علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار در حساس ترین زمان جنگ اقتصادی به محتوای کانال های (رسانه های) مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند مسدود می کند و اجازه نمی دهد این کانال و کانال دیگری به نشانی dolar_il@ که بیش از یک میلیون عضو داشت و واقعیت‌ها را در مورد سقوط ارزش دلار و افزایش پول ملی بیان می کرد به فعالیت خود در بستر این دو نرم افزار ادامه دهد و حتی اجازه عضو شدن در سایر کانال های تلگرام را از اعضای هاتگرام و تلگرام طلایی سلب می کند.
شبکه اجتماعی اینستاگرام بر خلاف مصوبات شورای عالی فضای مجازی و کمیسیون های زیر مجموعه آن بدون اینکه سرورهای خود را به داخل منتقل کند و بدون اینکه مقررات قانونی را بپذیرد در فضای مجازی کشور مشغول فعالیت رسانه ای است و برخلاف قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صدا وسیما خارج کرده و بدون هرگونه محدویت قانونی سال‌هاست که مشغول تهاجم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی می باشد و مسئولین فضای مجازی علیرغم تذکرات دلسوزان خم به ابرو نمی آورند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، مشکلات دیگری مانند عدم مبارزه با فیلترشکن‌ها، عدم اهتمام جدی به تحقق شبکه ملی اطلاعات و دهها نابسامانی دیگر وجود دارد که موجبات سلطه بیگانگان بر فضای مجازی کشور را فراهم نموده اند. بطور قطع این مشکلات قابل حل می باشند ولی حل آنها نیاز به توجه، شناخت‌‌ و جدیت همه مسئولین فضای مجازی در انجام وظایف محوله دارد.

معاون وزیر ارتباطات درباره گلایه دبیر شورای عالی فضای مجازی از کم‌کاری وزارت ارتباطات در بستن فیلترشکن‌ها گفت: قرار شد گزارشی از موارد کم‌کاری که عمل نکرده‌ایم ارائه کنند که گزارشی دریافت نکرده‌‌ایم.

صادق عباسی شاهکوه در پاسخ به سؤال فارس درباره انتقاد دبیر شورای عالی فضای مجازی از ضعف عملکرد وزارت ارتباطات در بستن VPN‌ها (فیلترشکن‌‌ها) که باید توسط شرکت ارتباطات زیرساخت انجام شود، گفت: من نیز این موضوع را از رسانه‌ها شنیده‌ام و باید به صورت دقیق به ما اعلام کنند که منظور از کم‌کاری چیست و کجا خوب عمل نکرده‌ایم.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت افزود: قرار شد که گزارشی به ما بدهند که تاکنون گزارشی دریافت نکرده‌ایم تا بفهمیم کجا ضعف داریم و آن را اصلاح کنیم.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: در برخی مواقع از نظر فنی این کار امکانپذیر نیست اما در مواردی که از نظر فنی امکان بستن VPN بوده و ما انجام نداده باشیم در صورت اطلاع حتماً اصلاح خواهیم کرد.

عباسی شاهکوه تأکید کرد: وظایف‌مان را در بستن فیلترشکن‌ها به نحو احسن انجام داده‌ایم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به سؤالی درباره تردد نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه فیلترینگ که مشکلاتی را ایجاد کرده ا ست، گفت: شرکت ارتباطات زیرساخت تنها بخشی از زنجیره فیلترینگ در کشور است و مسئول تصمیم‌گیری در این حوزه نیست.

یک توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور می‌داند.

مهدی انجیدنی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره‌ به شروع تحرکات مالی بر بستر پیام‌رسان تلگرام اظهار کرد: مستندات شروع این کار روی خود تلگرام موجود است و این بار برخلاف همیشه به دور از شلوغ‌کاری‌های تبلیغاتی و بدون هیچگونه اعلامی از قبل، صفحه Check Out را برای پرداخت مالی در نسخه جدید خود اضافه کرده است.

وی افزود: هنوز اغلب کاربران اندروید و IOS این پیام‌رسان نمی‌دانند در نسخه جدید این قابلیت اضافه شده است و نسبت به آن آشنایی ندارند.

نسخه دسکتاپ تلگرام در انتظار قابلیت پرداخت مالی!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم‌های ارتباطی با بیان اینکه به‌زودی (احتمالا ظرف دو سه هفته آینده) در نسخه دسکتاپ تلگرام نیز امکان استفاده از این قابلیت اضافه خواهد شد، ابراز کرد: در این روش از ربات‌ها برای پرداخت استفاده می‌شود و همچون روال همیشه، تلگرام می‌خواهد با تکیه بر کاربرانش، محدودیت‌های اعمال شده از طرف دولت ایران علیه خودش را دور بزند.

انجیدنی افزود: جالب است، تلگرام از مدت‌ها قبل اعلام کرده بود که می‌خواهد روی ارائه پول مجازی کار کند اما به واسطه بحران اقتصادی که در کشور ظرف یکی دو ماه اخیر به وجود آمده، برنامه‌ریزی خود را تغییر داده تا از این فضا نیز بتواند به نفع خودش بهره‌برداری کند.

تلگرام درصدد فروش طلای مجازی

وی موضوع ورود تلگرام به فروش طلای مجازی را که این روزها در برخی رسانه‌ها اعلام شده است، جزو سیاست‌های جدید تلگرام می‌داند و این کار را اقدامی خطرناک برای اقتصاد کشور تلقی کرد و گفت: چندین سال است برخی سایت‌های غیرمجاز روسی به فروش طلای مجازی روی آورده‌اند و با این ادعا که، مقدار مشخص و قابل توجهی طلا در گوشه‌ای از دنیا دارند، اقدام به فروش آن در فضای مجازی در قبال دلار می‌کنند.

او متذکر شد: این ترفند نخ‌نما شده و البته عوام‌فریبانه که بارها نیز توسط مراکز مالی و اعتباری بین‌المللی نسبت به آن هشدار داده شده است که سایت‌های روسی از این همین حربه برای انتفاع از سرمایه مردم به شکل غیرقانونی استفاده می‌کنند.

انجیدنی درباره اینکه آیا واقعا طلایی در این شیوه وجود دارد که به ازای پول دریافتی به متقاضیان فروخته شود یا فریبی بیش نیست، گفت: طبیعی است که وقتی طلا به شکل مجازی فروخته می‌شود و هیچ نمود حقیقی ندارد، ترفندی فریب‌کارانه است و برخلاف اینکه به متقاضیان گفته می‌شود پول‌شان را برای خرید طلا هزینه می‌کنند اما اصلا طلایی در واقعیت وجود ندارد!

پول و سرمایه ملی ما در نزدیکی خطری بزرگ

این کارشناس حوزه رسانه، تلگرام را درصدد انجام چنین کاری دانست و گفت: تلگرام می‌خواهد رفته‌رفته به واسطه ربات‌های پرداختی که قابلیت اتصال به درگاه‌های بانکی کشورمان را دارند، "هیچ" را به قیمت "طلا" به مردم بفروشد و به آنها بگوید که این طلای مجازی تنها در شبکه خودش قابل خرید و فروش است.

وی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری، سرمایه و پول ملی ما را به موجودیتی موهوم تبدیل می‌کند، خاطر‌نشان کرد: با سرمایه‌ای که از این طریق در اختیار تلگرام قرار می‌گیرد، خود را در برابر تمامی تصمیمات دولت و حکومت بیمه می‌کند و در آن زمان دیگر نمی‌توان به راحتی پلت‌فرم تلگرام را فیلتر کرد زیرا میلیاردها دلار سرمایه مردم ممکن است درگیر این پلت‌فرم شده باشد.

این متخصص بسترهای ارتباطی آنلاین تصریح کرد: تلگرام دیدی فراتر از این موضوعات دارد و با ابداعاتی که در شبکه خود ایجاد می‌کند به دنبال دست گرفتن جریان اقتدار در کشورمان است و می‌خواهد مردم را به هر شکلی شده در مقابل حکومت قرار دهد.

تلگرام درصدد قرار دادن مردم مقابل حکومت

انجیدنی سیاست‌های تلگرام را اصلا شبیه پلت‌فرم‌های فناورانه مرسوم و بزرگ کنونی دنیا ندانست و به اقدام دیگری از سوی تلگرام که انتقادات بین‌المللی بسیاری به همراه داشت پرداخت و اظهار کرد: اخیرا شاهد بودیم که تلگرام قابلیت Telegram passport را معرفی کرد و از کاربرانش خواست تا تصاویر پاسپورت واقعی خود، کارت‌های بانکی، رمز عبور آنها و مدارک هویتی دیگر را در اختیار تلگرام قرار دهند تا آنها را به صورت تجمیع‌شده در یک جا داشته باشند!

وی خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که کاربران فضای مجازی در تعامل با یک سایت، به سختی حاضر هستند که کد ملی‌شان را ارائه کنند اما تلگرام اقدام به انجام این کار کرده و مورد انتقادات رسانه‌های خارجی نیز قرار گرفته است.

این مدیر پلت‌فرم ارتباطی با تأکید بر اینکه انجام چنین کاری از سوی تلگرام در تاریخ دنیا بی‌سابقه است و از این جهت خبرگزاری‌های مطرح دنیا به انتقاد از آن پرداختند، اذعان کرد: ابهاماتی که اکثر رسانه‌ها مطرح کرده‌اند این است که چرا تلگرام قصد دارد اطلاعات زندگی واقعی مردم از جمله پاسپورت و اطلاعات کارت بانکی افراد را در اختیار داشته باشد و  اصلا تلگرام وابسته به کجاست و دفتر و تشکیلاتش کجا قرار دارد؟! تلگرام به صراحت خود را برای جنگ با ایران آماده می‌کند و از هر طریقی به دنبال این است تا مردم را مقابل حکومت قرار دهد.

بات‌های پرداخت پیش‌زمینه‌ای برای فروش طلای مجازی

این فعال صنعت پیام‌رسانی این اقدام تلگرام را صراحتا استراتژی خاصی برای کشور ایران می‌داند و گفت: این پیام‌رسان می‌دانسته که روزی ایران برای فعالیت‌هایش محدودیت ایجاد می‌کند و بنابراین تمامی اقدامات خود را استراتژیک چیده است؛ الآن هم که گزارش برخی درگاه‌های متصل به ربات‌ها را داده‌ایم اگر مسئولان بخواهند آنها را مسدود کنند، صداها بلند می‌شود که دولت می‌خواهد جلوی ایجاد کسب‌وکارها را بگیرد.

وی تصریح کرد: این ربات‌ها زمینه‌چینی برای خرید طلای مجازی تلگرام می‌کنند و این قسمت ترسناک برای کشور ما خواهد بود زیرا به محض فعال شدن نامحسوس امکان خرید و فروش طلایی مجازی در بات‌ها، به احتمال زیاد در کمتر از چند روز میلیاردها تومان پول کشور به واسطه بات‌های خرید و فروش طلا تبدیل به طلایی مجازی شود لذا باید هوشیارانه و با دقت‌نظر به دنبال راهکاری برای آماده شدن جهت مقابله با این اقدامات بود.

هاتگرام و تلگرام طلایی مهم‌ترین بازوی حیات تلگرام!

انجیدنی درباره اینکه آیا این ربات‌ها و در آینده ارز رمزنگاری شده تلگرام «گرام» قابلیت فعالسازی روی پوسته‌های ایرانی نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" را هم دارد، گفت: بله؛ درباره قابلیت پرداخت که اخیراً ایجاد شده روی پوسته‌های ایرانی نیز اعمال شده است زیرا این قابلیت در Bot API قابل دسترسی است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مسئولان امید به فیلتر این بات‌ها دارند که تاکنون اقدامی برای قطع دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی به تلگرام نکرده‌اند، متذکر شد: این احتمال وجود دارد اما فیلتر بات چندان اقدام مؤثری نیست و مانند فیلتر دامنه یک سایت نیست که به سختی بشود دوباره آن را به شکلی دیگر احیا کرد؛ بات‌ها به سرعت می‌توانند تغییر اسم و آدرس دهند و هر بار که فیلتر می‌شوند مانند پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام به شکلی دیگر و به سرعت ایجاد می‌شوند.

ترویج قانون‌شکنی در کشور با دو پروکسی داخلی

وی تصریح کرد: هاتگرام و تلگرام طلایی در حال حاضر مهمترین بازوی حیات و زنده‌ماندن تلگرام هستند ضمن اینکه دسترسی آنها به تلگرام منجر به ترویج قانون‌شکنی در کشور شده است زیرا نشان دادیم با اینکه دستور قضایی برای فیلترینگ تلگرام موجود بود، هستند کسانیکه این دستورات را به صورت علنی دور زده و باز هم کار خودشان را می‌کنند.

وی افزود: اگر مسئولان علاقه‌مند به فعالیت تلگرام هستند خوب چرا دستور به فیلترینگش دادند؟! اگر به همان شکل سابق در کشور فعالیت می‌کرد آسیب‌هایش به مراتب کمتر از شیوه فعالیت کنونی آن است.

این فعال فناوری خاطر‌نشان کرد: جالب است ایران، هاتگرام و تلگرام طلایی را برای مدیریت و اعمال نفوذ بر فضای تلگرام فعال کرد اما در همین زمینه نیز موفق نبود و اولا همچنان برخی کانال‌های مخرب از طریق همین پوسته‌های غیررسمی تلگرام تنها با یک تغییر اسم در دسترس هستند و هم برخی کانال‌هایی که مسدود شده‌اند، در برخی شرایط از طریق هاتگرام و طلگرام طلایی در دسترس مخاطبان هستند! بنابراین با وجود هزینه‌های هنگفت و تجهیزات زیادی که به این پروژه‌ها اختصاص داده شده همچنین ضربه سنگینی که به رشد پیام‌رسان‌های داخلی به واسط این پوسته‌های غیررسمی تلگرام زده شد، مشخص نیست که رسالت کار این پوسته‌های غیر‌رسمی تلگرام چیست و چرا باید در شرایطی که همه چیز علیه فضای روانی کشور است این پوسته‌ها باید فعال باشند؟ !

مدیر یکی از پیام‌رسان‌های بومی با اشاره به جلسه رابط تلگرام با برخی کانال‌دارهای ایرانی گفت: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

محسن غفاری در گفت‌وگو با تسنیم ضمن تشریح فرآیند عرضه ارز رمزنگاری شده تلگرام با عنوان "گرام" درباره احتمال عرضه این ارز در پوسته‌های فارسی تلگرام اظهار کرد: در حال حاضر وضعیت فعالیت پوسته‌های فارسی تلگرام نظیر "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" به‌گونه‌ای است که می‌توانند به اطلاعات کاربران دسترسی داشته باشند، برخی کانال‌های مورد نظرشان را حذف کنند یا نظارت‌هایی از این دست داشته باشند که قطعا در زمان عرضه گرام، این نوع دسترسی‌ها از سمت تلگرام مسدود خواهد شد یا نهایتا ممکن است نوعی API در اختیار پوسته‌ها قرار داده شود که قادر به دسترسی اطلاعات کاربران نباشند.

چرا تلگرام دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را مسدود نمی‌کند

این فعال حوزه پیام‌رسانی با تأکید بر اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام خارج از قوانین تلگرام به اطلاعات مردم دسترسی پیدا می‌کنند و هر زمان تلگرام بخواهد به راحتی دسترسی آنها را مسدود می‌کند، درباره چرایی عدم این اقدام از سوی تلگرام گفت: ممکن است برخی بگویند اینکه تلگرام جلوی فعالیت و دسترسی هاتگرام و تلگرام طلایی را نمی‌بندد از بُعد فنی است که قطعا اینطور نیست؛ این موضوع تنها به دلیل ادامه حیات مشترکان برای رسیده به زمان عرضه گرام است.

وی تصریح کرد: فرض کنید قرار باشد سه ماه دیگر گرام توسط تلگرام عرضه شود و در آن زمان دسترسی پوسته‌های فارسی را هم ببندد، بخش‌هایی از سیستم دولتی که متولی توسعه هاتگرام و تلگرام طلایی است در آن زمان می‌گوید که دسترسی این دو پوسته مسدود شده اما آیا مردم هم دیگر به تلگرام دسترسی نخواهند داشت؟

"گرام" و هجمه مردم برای فیلترشکن

غفاری اذعان کرد: در آن زمان هم اتفاقی مانند افتضاحی که بر سر ثبت‌نام محصولات سایپا به وجود آمد و مردم به سایت فروش هجوم بردند را شاهد خواهیم بود و مردم برای خرید گرام از هر طریقی که شده فیلترشکن پیدا می‌کنند زیرا دیگر بحث پول و سود مهم است.

شروع تحرکات برای عرضه گرام

مدیرعامل پیام‌رسان ایتا با پرده‌برداری از تحرکات اخیر بر سر ارز رمزنگاری شده تلگرام ابراز کرد: این روزها صاحب‌نظران معتقدند که تحرکات برای فروش گرام از طرف تلگرام شروع شده است و مسئولان کشور هم هیچ عکس‌العملی در برابر این اتفاق نشان نمی‌دهند.

وی با اشاره به اینکه عرضه گرام از طریق کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی خواهد بود و روش پرداختی توسط کاربران هم شبیه به پروتکل mtproto است و هر درگاه اینترنتی ایرانی می‌تواند مرکز خرید گرام باشد، گفت: هر کدام از کانال‌های معروف می‌توانند درگاهی از بانک بگیرند و به تلگرام معرفی کنند تا گرام از آن طریق عرضه شود.

این متخصص پلت‌فرم‌های ارتباطی افزود: در آن شرایط هم تا متوجه درگاه‌ها شویم باید همان مسیری را که برای انسداد پروکسی‌های درون برنامه‌ای تلگرام طی می‌کنیم، طی کنیم تا جلوی درگاه‌های بانکی گرفته شود.

جلسه رابط تلگرام با کانال‌دارهای بزرگ تلگرامی!

وی درباره اینکه چنین شیوه عرضه‌ای تا چه میزان موفق و فراگیر خواهد بود، ابراز کرد: با توجه به اینکه کانال‌دارهای بزرگ از این شیوه عرضه منتفع خواهند شد و قرار است از محل فروش گرام به کاربران نفع بالایی ببرند، فرض کنید از میان چهار میلیون کانالی که وجود داشته باشد تنها یک میلیون کانال شروع به تبلیغات گرام و فروش آن کنند، می‌دانید چه اتفاق بزرگی رخ خواهد داد؟

غفاری اشاره‌ای هم به برگزاری جلسه‌ای توسط رابط تلگرام در دوبی با برخی کانال‌دارهای بزرگ داشت و گفت: از یک واسط شنیدم که یکی از کانال‌دارهای ایران در تلگرام گفته که دیداری با رابط ترکیه‌ای تلگرام داشتیم و از این جهت است که می‌گوییم تحرکات عرضه گرام در کشور شروع شده است.

مسدودسازی یک درگاه اینترنتی ایرانی برای عرضه پول تلگرام!

وی تصریح کرد: در آخرین نسخه تلگرام و با وجود اینکه گرام هنوز عرضه نشده، درگاه پرداخت فعال شده و حتی خود ما گزارش یک درگاه پرداختی داخلی را به معاون وزیر گزارش دادیم و آنها بستند.

مدیر پیام‌رسان ایتا با انتقاد نسبت به مسئولانی که درصدد بومی‌سازی هاتگرام، طلاگرام و امثالهم هستند اما به پیام‌رسان‌های بومی اعتقادی ندارند، متذکر شد: کسانی که دغدغه‌ بومی‌سازی این پوسته‌ها را دارند چرا حداقل به پیام‌رسان بین‌المللی "ویسپی" که خودشان اقدام به خریداری و پشتیبانی آن از طریق یکی از شرکت‌های اینترنتی ایران کردند، اعتقاد ندارند؟! مشخص نیست هاتگرام و تلگرام طلایی چه مهره‌ ماری دارند که مسئولان به شدت معتقدند که این دو می‌توانند موفق عمل کنند اما پیام‌رسان‌های بومی دیگر خیر!

بعضی‌ها به دنبال گرام برای خلاصی از شرّ ریال بانک مرکزی هستند!

این توسعه‌دهنده پلت‌فرم پیام‌رسان داخلی اشاره‌ای هم به دیدگاه برخی افراد نسبت به گرام داشت و اظهار کرد: دید افرادی که با حکومت خوب نیستند، این است که با عرضه گرام از شرّ ریال بانک مرکزی خلاص می‌شوند و می‌توانند پولی بر پایه دلار داشته باشند و روز به روز پول‌دارتر شوند؛ حالا فرضا این اتفاق بیفتد فردا روزی چه کسی نسبت به این کوتاهی‌ها پاسخگو خواهد بود؟!

غفاری با بیان اینکه «اگر به کسی گفته شود پشت این دیوار مار سمی وجود دارد که اگر از آن عبور کنید ممکن است با خطر مرگ مواجه شوید، طبیعتا اقدام به عبور از دیوار نمی‌کند» گفت: خطر عرضه گرام و تبعات بعدی آن از جمله اتفاقات نزدیک است و اگر مسئولان کشور نسبت به این موضوع بی‌اطلاع بودند چندان دلمان نمی‌سوخت اما متأسفانه به این قضیه واقف هستند.

وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درباره انتقاد از این وزارتخانه به دلیل پای کار نبودن در بستن فیلترشکن‌ها گفت: مرجع نظارت بر عملکرد وزارت ارتباطات مرکز ملی فضای مجازی است، اما درباره فیلترشکن‌ها با بحث خودتحریمی نیز مواجهیم و نمی‌توان تنها با یک نگاه در این قضیه اقدام کرد.

مجمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این سؤال که در چندگانگی بازار پیام‌رسان‌هایی در کشور که از یکسو هاتگرام و تلگرام طلایی امکان دسترسی تلگرام را فراهم می‌کنند، از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی در تلاش برای جذب مخاطب هستند و همچنین امکان دسترسی به تلگرام از طریق فیلترشکن فراهم است، انتقادهایی از پای کار نبودن وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها مطرح می‌شود، گفت: در کشور ما دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و فضای نقد و اظهارنظر نیز باز است که فضای خوبی است و همه اظهارنظر می‌کنند و به مسئله می‌پردازند. هر کس نظرش را می‌دهد و نظرات همه نیز محترم است. 

وی گفت: در کشور برای ارزیابی عملکردها سیستم، سامانه و جایگاهی وجود دارد و آن جایگاه برای ما مرکز ملی فضای مجازی است. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای در رابطه با پیام‌رسان‌ها داشته است و مرجع نظارت بر انجام شدن یا نشدن یا پای کار بودن یا نبودن وزارت ارتباطات برعهده مرجعی است که مسئولیت نظارت دارد.

وی ادامه داد: اینکه هر کس به سلیقه خود بگوید کار انجام شده یا نشده بحث دیگری است. همین گروه بعد از اینکه پیام‌رسان‌های داخلی بیانیه دادند و گفتند وزارت ارتباطات به تکالیفش عمل کرده خیلی راحت گفتند خیر! وزارت ارتباطات عمل نکرده است، در حالی که وقتی خود پیام‌رسان‌ها می‌گویند عمل کرده شما چه مکانیزمی را مدنظر دارید که می‌گویید عمل نکرده است؟ 

جهرمی تأکید کرد: البته همواره معتقدیم که باید حمایت جدی‌تری از پیام‌رسان‌ها صورت گیرد و از ظرفیت‌های داخلی باید حمایت کنیم و پای کار هم حتما هستیم. 

وی در پاسخ به سؤال فارس درباره اینکه درباره برخورد کافی و جدی نکردن با فیلترشکن‌ها به وزارت ارتباطات انتقاد می‌شود و می‌گویند وزارت ارتباطات در تکلیف بستن فیلترشکن‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کند و پای کار نیست،‌ گفت:‌ اینکه پای کار هستیم یا نیستیم، مکانیسم و تصمیم‌گیری آن جای دیگری است، درباره فیلترشکن‌ها موضوع خودتحریمی نیز داریم، آقایان بیایند پای میز بنشینند و نیاز مردم را ببینند.

جهرمی ادامه داد: نیازسنجی کردیم و احتیارات مردم را درآوردیم که زمانی که بسیاری از سایت‌های خارجی ما را فیلتر کردند و مردم به آنها دسترسی ندارند، از طریق همین مکانیسم به این سایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، با این شرایط چگونه یک عده صرفا می‌گویند باید با یک نگاه این اتفاق را دید؟ طبیعتا همه این مباحث در مرکز ملی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و طبیعتا خود را موظف می‌دانیم از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کنیم و تاکنون نیز این کار را کرده‌ایم و بیش از این نیز خواهیم کرد، اما مرجع واحد برای ارزیابی را مرکز ملی فضای مجازی بگذاریم، ما نیز این مرکز را قبول داریم، البته افراد مختلف بادیدگاه‌های مختلف در صحنه حضور دارند، حرف‌های آنها را نیز می‌شنویم زیرا معتقدیم خالی از عیب نیستیم و ممکن است اشکالاتی در مسیرمان باشد که باید به آنها توجه کنیم.

مدیران پیامرسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در اعتراض به عدم فیلترینگ کامل نسخه‌های غیررسمی تلگرام بیانیه‌ی مشترکی صادر کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

مدیران4 پیامرسان داخلی(سروش، گپ، ایتا و بیسفون) در بیانیه‌ای از اجرای ناقص فیلترینگ اظهار گله‌مندی کردند و از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط خواستند تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.

در ادامه متن کامل بیانیه را مشاهده می‌کنید:

"با تصمیم کشور مبنی بر رفع انحصار از پیام رسان‌های خارجی و جلوگیری از خروج اطلاعات کاربران فضای مجازی از کشور، پیام‌رسان‌های داخلی در جهت تقویت زیرساخت‌ها و ارائه خدمات هرچه بهتر به کاربران تلاش مضاعفی را در دستور کار خود قرار دادند.جریان مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی پس از خروج کانال‌های پرمخاطب از تلگرام سرعت گرفت و با انسداد تلگرام، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در پیام‌رسان‌های داخلی ثبت نام می‌کردند و در این مسیر وزارت ارتباطات با انجام تکالیف قانونی خود (مندرج در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی) در قبال پیام رسان‌ها، با ارائه وام و امکانات تخصصی، در فرآیند شتاب‌گیری این صنعت دانش‌بنیان، با پیام‌رسان‌های داخلی ،همراهی مطلوب و صمیمانه‌ای داشته است.

متاسفانه این مهاجرت با ظهور دو پوسته غیر رسمی تلگرام که مجهز به فیلترشکن داخلی بودند، به شدت آسیب دید. علیرغم تاکید وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات برعدم اجازه فعالیت این دو پوسته و همچنین دستور قضایی برای مسدود شدن کامل فعالیت تلگرام در کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، مشخص نیست با کدام مجوز و از چه طریقی این دو پوسته تلگرام ( که مانع رشد پیام رسان‌های داخلی شده‌اند ) به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

البته اجرا نشدن تکالیف سایر دستگاهها در مصوبه شورای عالی فضای مجازی در مورد پیام‌رسان‌های داخلی همچون ارائه خدمات پرداخت از طرف بانک مرکزی، جوسازی برخی نمایندگان مجلس در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و عدم مهاجرت جدی دستگاه‌ها به پیام‌رسان‌های داخلی نیز از عوامل عدم رشد سریع پیام‌رسان‌های داخلی می باشد.

اکنون که پیام‌رسان‌های داخلی توانمندی و ظرفیت برای پوشش نیاز کشور و فراتر از آن را فراهم نموده‌اند، از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط می‌خواهیم تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.به نظر می‌رسد وجه المصالحه قراردادن موضوع پیام‌رسان‌های داخلی در مناقشات سیاسی باعث صدمه به مسیر رشد این صنعت دانش‌بنیان می‌گردد و باید از آن به‌شدت پرهیز شود."

معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی معتقد است: بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلترشکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

عبدالصمد خرم آبادی در مطلبی نوشت:

«بسم الله الرحمن الرحیم
 اگر چه اعطای  اینترنت بدون فیلتر به هاتگرام و تگرام طلایی به منظور  دور زدن فیلتر تلگرام ضربه سختی به پیام رسان‌های داخلی وارد کرد اما این واقعیت را نیز اثبات کرد که بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده‌اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلتر شکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

بررسی آمار ترافیک درگاه بین المللی اینترنت کشور بیانگر این واقعیت است که بعد از فیلتر تلگرام تنها ده درصد از حجم داده‌های موجود تلگرام از طریق فیلتر شکن‌های خارجی بازدید شده‌اند.  این آمار نشان می‌دهد که مشکل کاربران ایرانی در مراجعه به پیام رسان‌های خارجی مشکل امنیتی نیست. مردم علیرغم تبلیغات گسترده دشمن به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کاملا اعتماد دارند و نرم افزارهای داخلی را بر خارجی ترجیح می‌دهند.

 این رفتار مردم یک پیام برای مسئولین فضای مجازی کشور دارد و آن این است که به جای سرمایه گذاری برای دسترسی کاربران ایرانی به پیام رسان‌های خارجی همه تلاش خود را برای بالا بردن کیفیت پیام رسان‌های داخلی به کار گیرید.

اگر سرمایه گذاری که دولت بر روی فیلترشکن هاتگرام و تلگرام طلایی انجام داد، صرف پیام رسان‌های داخلی می شد، امروز به جای اینکه شاهد مهاجرت ۴۰ درصدی کاربران تلگرام به پیام رسان‌های داخلی باشیم شاهد مهاجرت ۹۰ درصدی آنها بودیم. در عین حال دشمن به داده‌های عظیم (big data) ما دسترسی نداشت و از شر استثمار و استعمار نوین شبکه‌های اجتماعی خارجی در امان بودیم.»

بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

 عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان سروش نوشت: بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه 1397 اعلام کرده، تعداد 30 میلیون و 100 هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند و اینترنت بدون فیلتر هاتگرام و تلگرام طلایی را وزارت ارتباطات تامین می‌کند.

این مقام مسئول در دادستانی کل کشور تاکید کرده است: این در حالی است که فعالیت فیلترشکن های داخلی نظیر هاتگرام و تلگرام طلایی برخلاف اهداف و سیاست‌های تعیین شده در مصوبه شورای عالی فضای مجازی است. مصوبه مربوط به «سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی» حدود یک سال پیش ( خرداد 1396) به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده و فراگیر شدن پیام رسان‌های داخلی و جلوگیری از دسترسی بیگانگان به داده‌های عظیم کشور صراحتا جزء اهداف و سیاست‌های مذکور در این مصوبه هستند.

خرم‌آبادی توضیح داده است: از آنجا که فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی هم  مانع از  فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی و هم موجب دسترسی بیگانگان به داده های عظیم کشور خواهد شد, لذا فعالیت این دو نرم افزار برخلاف مصوبه شورای عالی فضای مجازی  است. اینکه نهادهای ذیربط منتظر بمانند تا تلگرام وسایر پیام‌رسان‌های خارجی بستر ارتباطاتی مردم در فضای مجازی کشور را فراهم و شرکت‌های داخلی را به عمله تلگرام تبدیل کنند, نهایت تنبلی است.

معاون دادستان کل کشور گفته است: اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیاز به عزم جدی دارد. نهادهای ذیربط باید تنبلی را کنار بگذارند و از هرگونه فعل یا ترک فعل که موجب استمرار حاکمیت دشمن بر فضای مجازی کشور می‌شود خودداری کنند. باید ارتباط بین هاتگرام و تلگرام طلایی را باشبکه اجتماعی تلگرام قطع کرد و برای فراگیر کردن پیام‌رسان‌های مستقل داخلی باید کمر همت را محکم بست، انشاء‌الله این اتفاق‌های مبارک بزودی خواهد افتاد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد؛ آن‌طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به‌گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به‌راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام مطرح کردند همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان‌کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطلبی در کانال شخصی خود درباره دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" ابراز داشت که هات‌گرام و طلاگرام به‌طور غیرقانونی و خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران تلگرام را فراهم می‌کنند.

مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایتها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرامهای فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

وزارت ارتباطات اقدام لازم را در مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام انجام نمی‌دهد

نصرالله پژمانفر؛ نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: با وجود پیگیریهای زیادی که ما انجام دادیم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را انجام نمی‌دهد و این عمل کاملاً خلاف قانون است؛ به همین دلیل من سؤالی را از وزیر ارتباطات مطرح کردم که قرار است به‌زودی در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پاسخگوی آن باشند.

این‌که می‌گویند دستوری برای فیلترینگ تلگرامهای فارسی صادر نشده، ایستادن مقابل قانون است

وی ادامه داد: روند فعلی در برخورد با نسخه‌های فارسی تلگرام به‌طور قطع خلاف قانون است و وزیر ارتباطات باید نسبت به عواقب این موضوع پاسخگو باشد؛ توجیهاتی که مسئولان وزارت ارتباطات درباره عدم مسدودسازی تلگرامهای فارسی مطرح می‌کنند مانند اینکه دستوری مبنی بر فیلترینگ این ابزارها صادر نشده، به هیچ وجه قابل قبول نیست بلکه ایستادن مقابل قانون است.

اقدام وزیر ارتباطات در عدم مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام یک نوع عمل مجرمانه است و به‌نظر من قوه قضائیه باید با شخص آقای وزیر و وزارت ارتباطات برخورد کند.

عضو کمیسیون فرهنگی در رابطه با ماهیت این دو نرم‌افزار گفت: وزیر اطلاعات در یکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرد که این دو نرم‌افزار توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند و به همین دلیل نباید منشأ آن دو را در بیرون از کشور جست‌وجو کرد؛ در صورت صحت این ادعا، دولت باید پاسخگو باشد که چرا با دستور صریح قضایی مخالفت کردند؛ اگر هم این دو نرم‌افزار متعلق به دولت نیست باز هم وزارت ارتباطات باید پاسخ دهد که چرا امکانات زیرساختی مانند رکها و سرورها در اختیار این دو قرار گرفته است.

مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده

پژمانفر درباره ادعای مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار تلگرامهای فارسی قرار نداده است، ابراز کرد: این ادعاها به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست؛ این نرم‌افزارها بدون امکانات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌‌توانند چنین خدماتی را با این حجم و سرعت ارائه کنند؛ پذیرفتنی نیست که بگوییم امکانات را از جای دیگری آورده‌اند؛ به‌طور حتم امکانات زیادی از سوی این وزارتخانه به‌طور مستقیم در اختیار آنان قرار گرفته است.

وی افزود: با این حال ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است و این کار خلاف مصوبه دستگاه قضایی است.

طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند و فعالیت آزادانه آنها تخلف از قانون محسوب می‌شود

وی درباره فعالیت آزادانه فیلترشکنها که فیلترینگ تلگرام را دچار چالش کرده است، اظهار داشت: این هم مانند مورد قبلی، تخلف از قانون محسوب می‌شود و طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید این مسائل را مدیریت کند و دسترسی به فیلترشکنها را مسدود کند و نسبت به این مسائل پاسخگو باشد که متأسفانه تا الآن این کار را انجام نداده است.

ادعای وزارت ارتباطات در بی‌اطلاعی از نحوه فعالیت تلگرامهای فارسی یکی از عجایب مملکت

عضو کمیسیون فرهنگی متذکر شد: در موارد بیان‌شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول این مسائل است و زمانی که این وزارتخانه از قانون تخطّی می‌کند، قوه قضائیه با توجه به گزارشاتی که در این زمینه به دستشان رسیده، باید با این تخلفات برخورد کند؛ به این دلیل که اقدام وزارت ارتباطات در پشتیبانی از این نرم‌افزارها کاملاً مجرمانه است البته این وزارتخانه ممکن است ادعا کند که ما هیچ امکاناتی در اختیار آنان قرار نداده‌ایم اما باید پاسخگو باشد که چطور در کشور ما یک نرم‌افزار غیرقانونی بدون اینکه وزارت ارتباطات مطلع باشد یا پشتیبانی کرده باشد، می‌تواند چنین امکاناتی را دریافت کند و چنین سرویس بزرگی ارائه دهد؛ این خودش یکی از عجایب مملکت ماست.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

بعد از آنکه آقای ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نقل از وزیر اطلاعات اعلام کرد که تلگرام طلایی و هاتگرام مجوز دارد و قانونی است، تمام معادله‌های مجهول درباره تلگرام حل شد. هرچند وزیر اطلاعات بعدها سخنان منسوب به خود را تکذیب کرد اما تقریباً همه آگاهان عرصه مجازی می‌دانستند که دولت نمی‌خواهد از تلگرام دل بکند و اگر دستور قضایی بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه نبود شاید دولت هیچ‌گاه به سمت مسدودسازی تلگرام نمی‌رفت. معاون وزارت ارتباطات نیز دوروز پیش مطالبی بیان کرد که واکنشی به سخنان دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه بود.

بعد از مسدودسازی تلگرام وضعیت طوری پیش رفت که مهاجرت کاربران به سمت پیام‌رسان‌های داخلی شتاب گرفت و در چند هفته مردم از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کردند اما ناگهان ورق برگشت چرا که دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام به‌سرعت به میدان آمدند و در کنار حدود 20نرم‌افزار غیررسمی مردم را به بازگشت به شبه‌تلگرام ترغیب می‌کردند. جالب اینجا بود که وزارت ارتباطات چهارشنبه، دوم خرداد در اطلاعیه درباره شائبه‌های نسخه‌های فارسی تلگرام در پاسخ به این‌که چرا این نسخه‌ها محدود نمی‌شوند، اعلام کرد: این وزارتخانه تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزارها نیست.

تلگرام طلایی متعلق به کیست؟

طبق بررسی‌ها تلگرام طلایی متعلق به شرکت راهکار سرزمین هوشمند است که در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
 ثبت شده است. این شرکت درباره خود می‌گوید: شرکت راهکار سرزمین هوشمند، به‌طور رسمی در سال 84 تحت شماره 266860 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید و فعالیت خود را مبتنی بر سند چشم‌انداز سازمان دنبال نموده است.بنیادی‌ترین کارکرد برند «سرزمین هوشمند» در فضای اطلاعات و ارتباطات، خلق زیرساخت‌های سخت افزاری (BAAS : Backend As A Service) و نرم‌افزاری است که منجر می‌شود یک فرایند سرویس دهی در حوزه فناوری اطلاعات، از ابتدا تا پایان، در هوشمندانه‌ترین حالت خود انجام شود. برندی که با حضور خود، تلاش می‌کند تا فضای تحول از فناوری اطلاعات به بینش را تسهیل کند. 

ادعای خودکفایی!

بعد از مسدودسازی تلگرام و روی کارآمدن تلگرم طلایی ظاهراً مسوولان دولتی به این شرکت وصل شده و طی جلساتی درباره جایگزین کردن این نرم‌افزار ظاهراً داخلی با تلگرام توافقاتی می‌کنند. صاحبان تلگرام طلایی مدعی می‌شوند که می‌توانند ظرف 6ماه کاملاً به یک پیام‌رسان بومی تبدیل شوند و ارتباط خود را با سرور تلگرام به‌طور کامل قطع کنند. امری که با چراغ سبز مسوولان دولتی مواجه شده و به یک‌باره تمام تلگرام‌های غیررسمی از کافه‌بازار حذف می‌شود و فضا برای رشد تلگرام طلایی مهیا می‌شود.

و ناگهان حمایت‌های پشت‌پرده از پیام‌رسان نوظهور

 طبق اظهارات آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه در 27‌‌خرداد تیرماه 200‌سرور هم از محل بیت‌المال‌به این پیام‌رسان داده می‌شود تا خود را تقویت کند: وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد برخی به سرعت برای کمک به این پیام‌رسان دست‌به کار شدند. وعده پیام‌رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن 200‌سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است.

اگرچه معاون وزیر ارتباطات ارائه امکانات به نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام را تکذیب کرد. هاتگرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده «تلگرام» فراهم می‌کنند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل‌شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود 10میلیون نفر رسید ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام‌رسان قوی داخلی منتقل شوند ولی به‌رغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶میلیون نفر رسیده، تاکنون به این وعده عمل نشده است. 

آیا تلگرام طلایی امنیت دارد؟

تلگرام طلایی البته در روزهایی که تلگرام مسدود شده بود و قرار بود سایر نرم‌افزارهای داخلی مورد استفاده مردم قرار بگیرد؛ روی کار آمد و تبلیغ شد و با توجه به شباهت ظاهری با تلگرام و البته برخی دسته‌بندی‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت. این نکته را باید در نظر گرفت که تلگرام طلایی از سوی سرویس‌هایی نظیر گوگل‌پلی عرضه نمی‌شود و فقط در مارکت‌های داخلی عرضه شده است.

در روزگاری که شبهات بسیاری از سوی منتقدان مسدودسازی تلگرام نسبت به امنیت و عدم رعایت حریم خصوصی پیام‌رسان‌های دولتی مطرح می‌شد و روزانه صدها فکاهی و طنز و البته مطلب و مقاله جدی در رسانه‌های موافق دولت در زیرسوال بردن توانایی پیام‌رسان‌های داخلی تولید و منتشر می‌شد ناگهان ظهور تلگرام طلایی و البته حمایت تام و تمام رسانه‌ای از آن نشان می‌داد که تمام حرف‌ها درباره حفظ امنیت و حریم خصوصی درباره پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر به شوخی شبیه است چرا که ناگهان تمام عوامل رسانه‌ای منتقد مسدودسازی تلگرام درباره این پیام‌رسان جایگزین موضع سکوت در پیش گرفتند و دیگر کسی نگرانی به خطر افتادن اطلاعات مردم را نداشت.

نگارنده این مطلب نیز در صدد نیست که تلگرام طلایی را متهم به عدم حفظ حریم خصوصی کاربرانش کند اما سیاسی‌کاری در چند مورد مشابه‌‌ این نتیجه را به اذهان متبادر می‌کند که ظاهراً در پشت‌پرده توافقاتی صورت گرفته تا تلگرام طلایی خیلی بی‌سروصدا جایگزین تلگرام شود _که‌شد- و البته حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی هم در حد حرف و لفظ باقی بماند.

در شرایطی که در سال‌های حیات تلگرام امکانات دولتی برای تقویت سرعت تلگرام هزینه می‌شد، باید پرسید با کدام مجوز این کار انجام شده است؟ اگر دولت مجوزی برای این کار داشته است، اعلام کند؟ هم اکنون در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی اعلام شده درگیر مشکلات خاصی هستند چگونه 200سرور برای تقویت تلگرام طلایی اختصاص پیدا کرده است و این حمایت بر چه اساس و مجوزی انجام شده است؟

سوال دیگر این است که چرا سایر پیام‌رسان‌های داخلی و بومی مشمول این حمایت‌ها نمی‌شوند و حتی از در اختیار داشتن سرور هم محروم مانده‌اند؟ در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی همچنان چشم‌انتظار حمایت دولت‌اند این‌بار تلگرام طلایی و هاتگرام در مقابل‌شان قدعلم می‌کند و به‌عنوان جایگزین تلگرام مطرح شده و مردم به‌صورت غیرمستقیم تشویق به استفاده از این نرم‌افزار می‌شوند.

آقای رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات روز یکشنبه اعلام کرد: مدیران نسخه‌های فارسی تلگرام یک هفته مهلت دارند نسبت به نوع اطلاعاتی که از مخاطبان نگهداری می‌کنند، شفاف‌سازی کنند. با این‌که چند روز از این مهلت یک هفته‌ای گذشته، هنوز هیچ شفاف‌سازی‌ای صورت نگرفته است. (منبع:صبح نو)

مدیر یکی از پیام‌رسانهای ایرانی در ادامه پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ماهیت نرم‌افزارهای هات‌گرام و تلگرام‌طلایی، به افشای ابعاد جدیدی از این مسئله پرداخت.

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ بعد از پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ارتباط تلگرام طلایی و هات‌گرام با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارائه سرنخهایی از این موضوع، جزییات جدیدی از اتفاقات پشت‌پرده توسط یکی از مدیران پیام‌رسان داخلی در این باره نمایان شده است.

عبدالصمد خرم‌آبادی؛ دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه روز گذشته در صفحه شخصی خود نوشت: با توجه به سؤالات متعددی که خبرنگاران محترم در مورد ماهیت دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده‌اند مطالبی برای آگاهی اعلام می‌شود.

وی افزود: هات‌گرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند؛ آنها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیرقانونی و به‌خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلترشده "تلگرام" فراهم می‌کنند.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه خاطر‌نشان کرد: به‌نظر می‌رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هات‌گرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده‌اند.

حال ضمن ارائه این اظهارات کلی درباره این دو ابزار دسترسی به تلگرام، مدیر یکی از پیام‌رسانهای داخلی به تشریح جزییات فنی ماجرا پرداخته است که نکات جالبی را در خود دارد.

بررسیهای فنی این مدیر نشان می‌دهد که یک شرکت ایرانی اقدام به توسعه این بسترها کرده و توانسته مجوز دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کند! در واقع نقد صریح این مدیر پیام‌رسان داخلی به دانش‌بنیان بودن تولید فیلترشکن در کشور و دانش‌بنیان نشدن کسب‌وکار خودش است.

محمدرسول کاظمی؛ مدیر پیام‌رسان آی‌گپ در سلسله توییت‌هایی با عنوان «چگونه از فیلترشکن بومی شرکت "راهکار سرزمین هوشمند" استفاده کنیم» اقدام به آموزش استفاده از فیلترشکنهای هات‌گرام و طلاگرام که توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی توسعه داده شده است، پرداخت.

مدیر پیام‌رسان آی‌گپ ضمن اثبات فنی فیلترشکن بودن این دو ابزار، به مزایای استفاده از فیلترشکن و پروکسی بومی پرداخت و گفت: محاسبه تعرفه نیم‌بها (برای اینکه تمامی شرکتهای اینترنتی فکر می‌کنند شما دارید از اینترنت داخلی استفاده می‌کنید) و در دسترس قرار گرفتن تمامی سایتهای فیلترشده از جمله سایتهای پورن.

وی با تأکید بر اینکه "دو سال است درخواست دانش‌بنیانی داده‌ایم که به سرانجام نرسیده است"، ابراز کرد: تولید فیلترشکن بومی، دانش‌بنیان‌تر از تولید پیام‌رسان بومی است! شرکت راهکار سرزمین هوشمند تولیدکننده طلاگرام و هات‌گرام دانش‌بنیان است اما هیچ کدام از شرکتهای پیام‌رسان داخلی دانش‌بنیان نیستند!

او همچنین به‌کنایه نوشت: راستی شرکتهای دانش‌بنیان، آفر خوبی دارند و همین شرکت از سال 84 تا الآن در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران فعالیت می‌کند!

کاظمی همچنین افزود: با بررسی موضوع به عمق فاجعه پی می‌بریم؛ روتر این شرکت ارتباط مستقیم با روتر اصلی شرکت ارتباطات زیرساخت دارد.

در پایان مدیر این پیام‌رسان بومی خطاب به وزیر ارتباطات عنوان کرد: آقای وزیر! امکانش هست از این زیرساختی که به این شرکت دادید به پیام‌رسانهای داخلی هم بدهید؟! می‌شود توضیح دهید بنا بر کدام مجوز، این شرکت مستقیم به روتر زیرساخت وصل است؟!

عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در به سوالاتی در خصوص دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی در صفحه شخصی خود در پیام رسان سروش توضیحاتی ارائه داد.

خرم آبادی نوشت: با توجه به سوالات متعددی که خبرنگاران در مورد ماهیت دو نرم افزار "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده اند مطالب ذیل جهت آگاهی اعلام می شود. هاتگرام و طلاگرام پیام رسان نیستند. آن ها در واقع دو فیلتر شکن داخلی با مدیریت واحد هستند که بطور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده "تلگرام" فراهم می کنند. بنظر می رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هاتگرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام رسان های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده اند.

بعد ازفیلتر تلگرام حدود 30 درصد کاربران آن فعالیت خود رابه پیام رسان های داخلی منتقل کرده اند. اگر امکانات و پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام گذاشته شده به پیام رسان های داخلی داده شود، قطعا آن ها خدماتی بهتر از تلگرام به مردم عرضه خواهند کرد.

در حال حاضر علیرغم اینکه امکان جایگزینی کامل پیام رسان های داخلی به جای تلگرام وجود دارد و با وجودی که پیام رسان های داخلی توان ارایه خدمات به همه کاربران ایرانی را دارند، برخی از مسئولان فضای مجازی کشور نگاه مأیوسانه به توان داخلی دارند ودر نتیجه بجای برنامه ریزی برای قطع ید کامل تلگرام هنوز بدنبال رونق فیلتر شکن های داخلی مانند طلاگرام و هاتگرام هستند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران را به پیام رسان های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن ها به حدود ده میلیون نفر رسید ارتباط آن ها با تلگرام قطع و کاربران آن ها به یک پیام رسان قوی داخلی منتقل شوند. ولی علیرغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از 26 میلیون نفر رسیده تا کنون به این وعده عمل نشده است. تبلور شبکه ملی اطلاعات درگرو تحقق یک یا چند شبکه اجتماعی ملی است. اهمیت راهبردی صنعت تولید و بهره برداری از شبکه های اجتماعی ملی به لحاظ نقش آن در غنی سازی ذهنها، اگر مهمتر از صنعت صلح آمیز هسته ای نباشد کمتر از آن نیست.

اجازه ادامه فعالیت به فیلتر شکن های داخلی (هات گرام و طلا گرام) علاوه بر تبعات سوء و آسیب های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی ناشی از سلطه بیگانه بر فضای مجازی کشور باعث نابودی پیام رسان های داخلی و از بین رفتن این صنعت و هزاران شغلی است که قرار است در بستر شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد شود.

محمد دلیری گل - کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است .

با گسترش شبکه های اجتماعی و تغییر ذائقه های مردم در استفاده از فضای مجازی شاهد رشد روز افزون فعالیت نه تنها نخبگان؛ بلکه مردم عادی بوده ایم. به طور حتم یکی از قدرمشترک های خاطرات این سالهای ایرانیان در هر مهمانی و دورهمی پای ثابت بودن شبکه های اجتماعی و به طبع آن محتوای سیاسی و بیشتر اوقات طنزآلود آن بوده، محتوایی که فارغ از کیفیت تربیتی آن حداقل سرگرم کننده است. قدر مشترکی که صدای طرفداران سنتی دورهمی ها را درآورد و خیلی زود به عنوان یک تهدید در مهمانی ها شناخته شد. در این میان پس از کوچ بزرگ کاربران ایرانی از پیام رسان های وایبر و وات ساپ به تلگرام شاهد یک نوع هم افزایی و گسترش تولید محتوا در شبکه اجتماعی تلگرام بودیم. کوچی که نزدیک به 40 میلیون نفر از ایرانی ها را در بر گرفت و هرگاه سخن از ارتباط و رد و بدل شدن پیام می شد یک اصطلاح ثابت را می توانستیم دریابیم و آن اینکه برایم تلگرام کن!

حالا پس از آن کوچ بزرگ و در پی ناآرامی های دی ماه سال گذشته تصمیم بر آن شد که فکری برای استفاده مردم از شبکه های پیام رسان شود و سازماندهی صحیحی در این خصوص صورت گیرد که علی رغم شکل گیری این دغدغه در بین مسئولان کشور با گذشت شش ماه از این موضوع نه فکر صحیحی برای آن شد و نه سازماندهی درستی .

قطعاً همگان کم و بیش با خطرات و آسیب های پیام رسان خارجی تلگرام آشنا هستند، وقتی فقط ماهانه 13200 کانال مجرمانه ای که خود تلگرام هم بر آن صحه میگذارد مسدود می‌شود باید به عمق فاجعه پی برد. در همین راستا بود که در سال 1395 شورای عالی فضای مجازی، تلگرام را ملزم می کند که در مدت یک سال سرورهای خود را برای ادامه فعالیت و شفاف سازی عملکرد پیام رسان خود به ایران بیاورد . همزمان وزارت ارتباطات رایزنی هایی با شرکت تلگرام برای مسدود سازی کانال ها و گروه های مستهجن و ضد نظام انجام داد و قوه قضائیه لیست بلند بالای 8 هزار کانالی برای مسدود سازی به وزارت ارتباطات ارائه کرد.

در جریان آشوب های دی ماه 96 بود که بارها مسئولان وزارت ارتباطات از مدیران تلگرام خواستند تا برخی از کانال های معاند و محرک آشوب در ایران را مسدود کنند ولی در نهایت هیچکدام از این امور محقق نشد؛ وزیر ارتباطات در اینباره می‌گوید" مسئولان تلگرام دستورات ما را اجرا نمی‌کنند در حالیکه همان منافقینی که 17 هزار شهید از ملت ایران گرفتند امروز به راحتی در کانالهای تلگرام به فعالیت می‌پردازند". بی توجهی به خواست دولت ایران در کنار تجزیه و تحلیل اطلاعات 40 میلیون ایرانی و همراهی و پشتیبانی بی سرو صدا از کانال های معاند همه و همه تنها قطره ای از بدعهدی های تلگرام در خصوص کاربران ایرانی است.

اما در مواجه با این تهدید علی رغم هشدارهای صریح و بی پرده رهبری در سالهای اخیر در خصوص فضای مجازی و تاکید چندین و چندباره بر اهمیت مضاعف فعالیت در این فضا؛ متاسفانه سیاست بازی های دولت برای سوء استفاده از این مساله همواره موجب ایجاد یک شکاف دوگانه حاکمیت-دولت گردیده است. به نحوی که حاکمیت همواره در ذهن مردم مسدود کننده و محدود کننده آزادی های مردم عنوان و دولت بعنوان ناجی و مدافع آزادی های شهروندی معرفی گردیده است همان ترفندی که به وسیله آن از مردم رای گرفته شد.

بارزترین این دوگانه سازی را اردیبهشت ماه در قضیه فیلترینگ تلگرام شاهد بودیم که به دستور قوه قضائیه انجام شد و رئیس جمهور در چندین نوبت موضع گیری های تندی علیه آنچه او به عنوان مقامات عالی کشور بیان داشته ابراز کرده است. حسن روحانی در صفحه رسمی اینستاگرام اش نوشت :" اگر در عالی‌ترین سطح نظام، تصمیمی برای محدود کردن یا مسدودسازی ارتباطات مردم گرفته شده است، باید صاحبان واقعی این کشور که مردم هستند در جریان امور قرار بگیرند."

این شکاف دوگانه ضمن ایجاد دیوار بلند بی اعتمادی بین مردم و حاکمیت منجر به از بین رفتن فرصت اصلاح ساختار استفاده از شبکه های اجتماعی در ایران شده است.

پس از آنکه از اواخر اسفندماه سال گذشته زمزمه هایی مبنی بر فیلترینگ تلگرام به گوش رسید و رفته رفته به طور گسترده در شبکه های اجتماعی بین 40 میلیون ایرانی دست به دست شد کوچ کاربران تلگرام به سمت شبکه های پیام رسان دیگر از جمله شبکه های ایرانی ها گسترش یافت و تا به حال که نیمه اول خرداد ماه است گفته می شود 25 میلیون کاربر وارد شبکه های اجتماعی ایرانی شده است.

فیلترینگ ناقص تلگرام از اردیبهشت ماه به دستور قضایی آغاز گردید و قرار بود به صورت کامل پس از چندی انجام شود و چنین نشد و این مساله تهدید های جدیدی را بوجود آورد که لازم است بدانها توجه جدی شود.

نکته اول نهادینه شدن و اضافه شدن عنصری با عنوان فیلترشکن به خانواده های ایرانی است. زمانی در کشور ما وقتی صحبت از فیلترینگ و از سایت فیلتر شده سخن به عمل می آمد ؛ شاخک های تربیتی پدر و مادر حساس می شد. خانواده های ایرانی حساسیت بالایی داشتند و نظارت جدی بر حضور فرزندانشان و احیانا استفاده از فیلترشکن توسط آنان وجود داشت. موضوعی که کمتر کسی جرات گفتن داشتن فیلتر شکن را در جامعه به خصوص در خانواده داشت ولیکن موضوع فیلترینگ ناقص تلگرام باعث شد که اینبار عدم استفاده از فیلترشکن یک امرغیرعادی و غیرموجه جلوه کند و این موضوع به یک رویه ثابت در تلفن همراه اکثریت مردم حتی بچه های دبستانی تبدیل گردد و دیگر قبح استفاده از آن شکسته شود و هیچ پدر ومادری نمی تواند به خاطر داشتن فیلترشکن فرزند خود را مواخذه کند حالا بگذریم از تهدید امنیتی فیلترشکن های رایگان خصوصاً سایفون که متعلق به دولت انگلستان است و به صورت رایگان به مردم ایران سالهاست که خدمات ارائه می کند!

در نهایت از تهدید تربیتی و امنیتی استفاده از فیلترشکن که بگذریم دور زدن قانون و بی اعتنایی به ممنوعیت های قانونی و به عبارتی نافرمانی مدنی؛ امروزه به صورت یک اپدیمی در بین ایرانیان همانند بی حجابی، استفاده از ماهواره و... تبدیل گشته است و اکنون جامعه شناسان را پیش از پیش با خود درگیر می کند که چگونه باید در مقابل این بی قانونی هایی که دیگر خود تبدیل به یک هنجار و عرف گشته اند سدی ایجاد کرد. اگر یادمان باشد نصاب های ماهواره پنهانی می آمدند و پنهانی می رفتند و کسی جرات گذاشتن ماهواره خود را در منظر عمومی نداشت اما امروز شاهد دهن کجی به قانونی شده ایم که همگان به آن میخندیم و این فاجعه قانون گریزی امروز در مقابل ماست در خصوص خرید و فروش فیلترشکن ها در مغازه های موبایل فروشی آن هم با قیمت های بین 10 تا 100 هزار تومانی!

دومین تهدید مربوط به تهدید محتوایی است که امروزه گریبان استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی را گرفته است. باجدی شدن زمزمه های فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ماه و به بهانه حمایت از پیام رسان های داخلی کانال ها و گروه های بزرگ ارزشی فعالیت خود را در تلگرام متوقف و به پیام رسان های داخلی کوچ کردند. کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است و آن خالی شدن فضای تلگرام از نیروهای ارزشی برای پاسخگویی و تولید محتوای همسو با انقلاب اسلامی در این فضاست.

با نگاهی گذرا به تلگرام امروز می توانید به وضوح مشاهده کنید اکثریت کانال ها و نیروهای ارزشی وقت خود را برای تولید محتوا در پیام رسان های داخلی می گذارند در حالیکه مردم کوچه و بازار که به اصطلاح از آنها به قشر خاکستری یاد می شود همچنان محتوای خود را از کانال های ضد انقلاب و طنز دریافت می کنند که با قدرت و شدت در تلگرام پای کار تولید محتوای غیر همسو با ارزش های انقلاب اسلامی و تبلیغ سبک زندگی غربی هستند.

داستان آشوب ها دوباره در کشور رقم خورد و اینبار در کازرون و به بهانه ای واهی و در این میان دوباره تلگرام نقش خود را به عنوان یک عامل اثرگذار ایفا کرد و کانال های ضد انقلاب با استفاده از فضای اختصاصی ایجاد شده برایشان به تولید محتوای کذب برای به خیابان کشاندن مردم تلاش کردند و حاصل آن شد که مردم کازرون دیدند و دیگران در خبرها خواندند.

این روزها در فضای تلگرام به راحتی بیش از گذشته ترویج بی بندوباری در کانال های طنز، تهمت و تخریب چهره های انقلابی در کانال های اصلاح طلب را بدون آنکه کسی بخواهد و بتواند به شبهات و محتوای آنان پاسخ بدهد را می توان مشاهده کرد.

فتنه سال 88 آنچنان هنوز از یادها نرفته است و حتما دستور هیلاری کلینتون به مسئولان توییتر برای به تاخیر انداختن بروزرسانی های نرم افزاری و تعمیراتی سرورهای این شبکه اجتماعی را در آن بحبوهه به یاد دارید. توییتر در آن سالها خصوصا از خرداد 88 که فیلتر شد فضایی اختصاصی برای مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی ایران و اصلاح طلبان شد. تولید محتوا در این فضا که تاثیرگذاری بسیاری زیادی در این سالها در شبکه های اجتماعی دیگر داشته است برکسی پوشیده نیست اما پس از چندی با ورود نیروهای ارزشی به این فضا، شاهد تغییر اساسی در تولید محتوا و گردش اطلاعات در توییتر هستیم و کثرت جمعیت نیروهای خوش فکر و با انگیزه حزب اللهی توانسته است نبض این فضا را در دست بگیرد؛ گرچه که نباید فراموش کنیم مشخصات بازی در زمین حریف را حریف مشخص میکند و مدعای این حرف نوع ترندهای جهانی است که نشان از دخالت آشکار گردانندگان اصلی این بازی است.( البته در بعضی مواقع بلد نبودن بازی توسط نیروهای حزب اللهی کار را از دست آنان خارج کرده است.)

در هر حال تهدید جدی فیلترینگ ناقص تلگرام امروز به شدت بر امنیت ملی و تولید محتوای معاندین و مخالفین در این فضا اثرگذار بوده است و باید فکر جدی شود. اینکه دوباره نیروهای حزب اللهی به فضای تلگرام بازگردند خودش یک معضل و نشان از شکست سیاست های فضای مجازی حاکمیتی است و خالی گذاشتن این فضا هم خودش یک تهدید جدی دیگر و نباید از انتظار دور داشت که تکرار حوادث دیگری شبیه به کازرون و کامیونداران را دامن بزند.

سومین معضل گریبان گیر در این فضا که ارتباط تنگاتنگی با تمامی معضلات دارد نبود ساختار مشخص و گسترده برای جذب و فعالیت 40 میلیون کاربر تلگرام در شبکه های پیام رسان داخلی است که این مساله باعث شده است که فیلترینگ ناقص برای جلوگیری از هجوم یکباره کاربران به این پیام رسان ها که زیرساخت های کاملی ندارند انجام شود. از یک طرف نمی شود به طور کامل تلگرام را فیلتر کرد چون پیام رسان های داخلی توان جذب ندارند و از یک طرف وجود تهدیدات گسترده امنیت ملی در فیلترینگ ناقص تلگرام باعث ایجاد یک دوگانه شده است که حتی نیروهای ارزشی را نیز سر در گم کرده است. سوال اساسی این است که وقتی وزیر ارتباطات می گوید" پیام‌رسان یک فضای درآمدی سه هزار میلیارد تومانی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کند" پس چرا دولت تمایلی به حمایت برای کسب و کار ایرانی ندارد؟ در جواب باید گفت اینکه دولت تمایلی به کمک تمام و کمال به پیام رسان های داخلی برای قدرتمند شدن آنها ندارد مساله ای است که بازهم پای سیاست بازی های دولتمردان را برای فرار از پاسخگویی به مشکلات اقتصادی مردم وسط کشیده است. سیاستی که منجر به بی اعتمادی مردم شده است البته نه آنگونه که ضد انقلاب و سیاسیون سیاست باز داخلی بدان اشاره و آن را بزرگنمایی می کنند؛ یعنی نبود اطمینان از حفظ حریم خصوصی افراد؛ بلکه مردم بی اعتماد به نبود ساختار قوی برای کسب و کار و فعالیت در این شبکه ها هستند و این بی اعتمادی تاثیر به سزایی در گسترش کوچ مردم به پیام رسان های داخلی خصوصا قشر خاکستری دارد .

چهارمین معضل پیش روی در فضای پیام رسان های داخلی، عدم ایجاد یک جبهه متحد برای رشد و گسترش دو یا سه پیام رسان قدرتمند جهت ارائه خدمات به مردم است. متاسفانه پس از فیلترینگ تلگرام شاهد این بوده ایم که برای ارتباط با دوستان و خانواده و انجام کسب و کار باید انواع پیام رسان های داخلی را نصب کنیم در حالیکه مردم پیش از این در تلگرام مجتمع بودند و به راحتی می توانستیم پیامی را به صورت گسترده نشر دهیم و به گوش و نظر همگان برسانیم اکنون این فرصت از بین رفته و برای اینکه مخاطبین مختلف را جذب و ارتباط گیری انجام شود، مجبوریم انرژی بیشتری صرف شود که این خود یک ضعف برای تولید و نشر محتواست. در همه جای دنیا این مساله وجود دارد که پیام رسان های مختلفی در عرصه شبکه های اجتماعی حضور دارند اما مردم غالبا در یک یا دو پیام رسان حضور و محل آنرا تجمع خود قرار می دهند. در حال حاضر هیچ سیاستی برای این مساله در نظر گرفته نشده است و تمامی پیام رسان ها در جهت تخریب یکدیگر تلاش مضاعفی دارند.

با وجود تمامی معضلات بالا باید این نکته را در نظر داشت که اجرای سیاست های دوگانه در خصوص فیلترینگ تلگرام و عدم حمایت از پیام رسان های داخلی زمینه ساز خطرات بیشتری برای مردم و نظام است.یادمان باشد در فضای مجازی کشور 66 مصداق مجرمانه اجتماعی وجود دارد، اما برخورد با این مصادیق را در ارتباط با سرویسهای داخلی می‌توانیم اعمال کنیم نه بسترهای خارجی.

پایگاه بصیرت

روزنامه دولت در گزارش نوشت: آمار ها نشان می‌دهد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی با کاهش زیاد از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

وقتی تلگرام 10 اردیبهشت ماه فیلتر شد مسئولان از کاهش تعداد کاربران و بازدید‌کنندگان این شبکه اجتماعی خبر دادند اما بعد از گذشت چند روز با اینکه عده‌ای کماکان بر میزان کاهش کاربران و بازدیدکنندگان از این شبکه اجتماعی خبر می‌دادند، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پستی اینستاگرامی با انتشار نموداری اعلام کرد که بازدید و استفاده کاربران از تلگرام تنها بعد از دو روز بعد از اعمال فیلترینگ به‌دلیل استفاده از فیلترشکن دوباره به روزهای اوج خود رسیده است. این نمودار نشان می‌داد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرده و از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که نموداری که وزیر به آن استناد کرده است توسط چه مجموعه‌ای و چگونه به دست آمده است و تا چه میزان قابل اعتماد است؟ این سؤال‌ها را ابتدا از محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جویا شدیم که وی ما را به آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران به مدیریت «مسعود اسدپور» ارجاع داد. روزنامه «ایران» با اسدپور درباره آمار و ارقامی که درباره شبکه اجتماعی تلگرام از سوی مسئولان منتشر می‌شود، گفت‌و‌گو کرده است.

بازگشت به روزهای اوج با فیلترشکن
مسعود اسدپور رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران، درباره نموداری که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن استناد کرد به «ایران» گفت: این نمودار بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام را نشان می‌دهد که بوسیله سامانه پایش با عنوان «هشتگ» به‌دست آمده که محصول آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران است.
اسدپور با بیان اینکه به مدت دو سال است که با این سامانه، کانال‌های عمومی در تلگرام را رصد و بازدید کاربران و تعداد مطالبی را که در کانال‌های عمومی منتشر می‌شود  روزانه در کانالی به‌ نام تلگرافی به آدرس (@tlrphy) منتشر می‌کنیم، افزود: تلگرام از آنجایی که یک رابط برنامه‌نویسی (API) را در این شبکه اجتماعی فراهم کرده است از این‌رو می‌توان اطلاعات کانال‌های عمومی آن را رصد و میزان بازدید و مطالب منتشر شده در این کانال را به صورت آمار و اعداد و ارقام روزانه، هفتگی و ماهانه ارائه داد.

مدیر گروه فناوری اطلاعات دانشگاه تهران با بیان اینکه آمارها از منظر بازدید و تولید مطالب تهیه می‌شود، افزود: میزان بازدیدهای تلگرام و میزان انتشار مطلب نسبت به قبل از فیلتر تلگرام در نوسان (کاهش و افزایش) بوده است، به طوری که در روز اعمال فیلترینگ (10 اردیبهشت ماه) آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرد. به عبارتی آمار بازدید از بیش از 900 هزار کانال در تلگرام که در روز 9 اردیبهشت ماه به عدد 2 میلیارد می‌رسید، در روز فیلترینگ به رقم 900 میلیون بازدید رسید. مشاهدات ما نشان می‌دهد این روند کاهش در روز 12 اردیبهشت ماه به کمترین میزان مراجعه یعنی حدود600 میلیون کاربر رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه به آمارها اشاره کرد و گفت: همان‌طور که گفته شد آمار بازدید و بارگذاری مطالب از روز 13 اردیبهشت ماه افزایش یافت به‌طوری که طبق مشاهدات آمار بازدید در این روز به 1.1 میلیارد و بارگذاری مطالب یک میلیون و 300 هزار رسید. با ادامه افزایش بازدیدها در 19 اردیبهشت ماه آمارها به 1.3 و ارسال مطالب به یک میلیون و 500 هزار رسید تا اینکه در 27 اردیبهشت ماه بازدیدها از تلگرام دوباره به اوج خود یعنی به مرز 1.7 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 600 مطلب رسید. مجدداً با ادامه نوسان‌ها در 19 خرداد بازدیدها کاهش داشت و به 1.01 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 420 هزار مطلب رسیده است. 20 خرداد ماه این رقم 1.31 میلیارد (یک میلیارد و 310 میلیون) بازدید ثبت شد و میزان آمار بازدید‌ها در 21 خردادماه به 1.08 میلیارد و در 23 خردادماه 1.21 میلیارد رسید.-

وی در ادامه با بیان اینکه کاهش انتشار مطالب به اندازه کاهش بازدیدها نبود و ارسال مطالب از 2 میلیون و 200 هزار مطلب به یک میلیون و 400 هزار مطلب کاهش یافت، گفت: علت این موضوع آشنایی ادمین‌های کانال‌ها با فیلترشکن بود ولی وقتی در روزهای بعد کاربران نیز کم کم فیلترشکن‌ها را نصب کردند از این‌رو دوباره بازدیدها و ارسال مطالب افزایش یافت.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران با بیان اینکه هنوز آمار بازدیدها به روز 27 اردیبهشت ماه (1.7 میلیارد) نرسیده است، گفت: افت و خیزها در نمودار نشان دهنده کارکرد فیلترشکن‌ها و قدرت شناسایی سامانه ضد فیلترشکن‌ها است. روزهایی که فیلترشکن کاربران توان مقابله با فیلترینگ  ندارد، افت بازدیدکننده وجود دارد. بعد از اینکه کاربران سراغ فیلترشکن‌های جدید می‌روند دوباره مطالب و بازدیدها بالا می‌رود. در مقابل سامانه ضد فیلترینگ با تغییر روزمره با فیلترشکن‌ها مقابله می‌کند و این جنگ به صورت دائم ادامه دارد.
اسدپور با اشاره به اینکه نوسان در میزان بازدیدهای تلگرام دلایل دیگری مانند تعطیلات آخر هفته، رویدادهای مهم مانند جام جهانی، مناسبت‌های مختلف مانند ماه رمضان نیز دارد، افزود: آمارها نشان می‌دهد که وقتی 18 اردیبهشت ماه امریکا از برجام خارج شد بازدید از تلگرام افزایش یافت، به‌طوری که بازدیدها نسبت به‌روز قبل این اتفاق که 1.1 میلیارد بازدید بود، به 1.3 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید. یا وقتی 5 خردادماه ناصر ملک مطیعی درگذشت آمار بازدید از تلگرام نسبت به روز قبل از 1.1 میلیارد به 1.2 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران گفت: تا زمان تنظیم مصاحبه (26 خرداد ماه)، بیش از 191 هزار کانال به روزرسانی شده است. در 24 ساعت گذشته همین روز یک میلیون و 480 هزار مطلب با متوسط 7 مطلب در هر کانال منتشر شده است. تعداد بازدید‌های اصلی از کانال‌های عمومی به روز شده به 1.24 میلیارد رسیده و به طورمتوسط نیز هر مطلب 888 بار بازدید شده است.

دریافت اطلاعات علت مراجعه کاربران به تلگرام
مسعود اسدپور درباره چگونگی محاسبه این آمار و ارقام نیز گفت: با سامانه پایش، مطالب تمام کانال‌های عمومی که در هر روز منتشر می‌شود دریافت شده و آمار بازدید مطالب با هم تجمیع می‌شود. این عدد همان عددی است که روزانه گزارش می‌شود. البته با مکانیزمی که در سرویس تلگرام وجود دارد بازدید هر فرد از یک مطلب فقط یک بار شمرده می‌شود حتی اگر این مطلب در کانال‌های خصوصی یا در چت‌ها بازنشر شده و توسط یک کاربر در جاهای مختلف مشاهده شود، تنها یک بازدید برای آن فرد شمارش می‌شود. البته در مورد تعداد مطالب از آنجایی که اعداد و ارقام گزارش شده فقط کانال‌های عمومی را در نظر می‌گیرد، بنابراین کانال‌های خصوصی و چت‌ها، کل ترافیک تلگرام را دربرنمی‌گیرد پس می‌توان گفت آمار و ارقام بازدید و تولید محتوا در کل بیش از این اعداد است.
اسدپور درباره اینکه وزیر ارتباطات اعلام کرده‌اند که از 40 میلیون کاربر تنها یک میلیون از تلگرام خارج شده‌اند، چگونه محاسبه شده است، گفت: کانال‌های عمومی فارسی زبان قبل از فیلتر تلگرام سرجمع 1.2 میلیارد عضو داشته‌اند. در نتیجه 40 میلیون کاربر فارسی تلگرام هر یک به‌طور متوسط در 30 کانال عضو بوده‌اند. در حال حاضر این آمار 30 میلیون کاهش عضویت نشان می‌دهد. بر این اساس می‌توان به صورت احتمالی گفت نزدیک به یک میلیون کاربر از تلگرام خارج شده‌اند.
مدیر گروه فناوری اطلاعات درباره علت مراجعه کاربران به تلگرام، گفت: آمارها نشان می‌دهد که کانال‌های خبری و سرگرمی در صدر بازدیدها از سوی کاربران قرار دارد به عبارتی طبق بررسی‌های موضوعی، تقریباً یک سوم کانال‌ها به موضوعات خبری، یک سوم به موضوعات سرگرمی و یک سوم دیگر به بقیه موضوعات مانند علمی، ادبی، آموزشی، اطلاعات عمومی و... اختصاص دارد.
وی افزود: کاربران به‌دنبال دریافت اطلاعات و خبر هستند و اگر آنچه جست‌و‌جو می‌کنند را در رسانه‌های رسمی پیدا نکنند به تلگرام مراجعه می‌کنند. بعد از فیلتر تلگرام، به‌دلیل اتفاقاتی همچون خروج امریکا و نوسانات ارزی، بازدید و عضویت در رسانه‌های معاند نظام بیشتر از قبل شده است. حتی آمار عضویت یکی از کانال‌های معاند نظام نشان می‌دهد که قبل از فیلترینگ این کانال یک میلیون و 350 هزار عضو داشت، روز فیلتر تلگرام به یک میلیون و 400 هزار رسید و در آخرین آمار در 28 اردیبهشت عضویت بیش از یک میلیون و500 هزار نفر را نشان می‌دهد. این آمار نشان دهنده نگرانی مردم برای کسب اطلاع از منابع مختلف و کنار هم گذاشتن آنها برای رسیدن به درک واقع گرایانه‌ای از وضعیت موجود است.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه درباره کاهش رنک جهانی تلگرام که از سوی برخی از مسئولان اعلام شد نیز گفت: از آنجایی که بیشترین کاربران این شبکه را ایرانیان تشکیل می‌دهند طبیعی است که با اعمال فیلترینگ رتبه آن کاهش یابد. رتبه این شبکه اجتماعی در زمان تهیه این گزارش از 507 به 564 نزول کرده و مطمئناً در روزهای آینده پایین‌تر هم خواهد رفت.
اسدپور در پاسخ به این سؤال که آیا این آزمایشگاه آماری از وضعیت بازدیدهای پیام رسان‌های داخلی دارد و در این زمینه نیز پایش انجام می‌دهد؟ گفت: پیام رسان‌های داخلی مکانیزمی که تلگرام برای کسب اطلاعات به‌صورت خودکار فراهم کرده است ، ندارند و شاید به این دلیل باشد که این کار برای پیام رسان‌های داخلی از اولویت برخوردار نیست شاید هم از قصد نمی‌خواهند اطلاعاتی از این فعالیت‌ها منتشر شود. دلیل دیگر آن ممکن است نگرانی از مخاطرات امنیتی ارائه چنین امکاناتی باشد. مهمتر اینکه پایش و رصد و ارائه آمار و ارقام باید دقیق باشد و اعلام این آمار به‌صورت روزانه مسئولیت بالایی ایجاد می‌کند

بررسی‌ها نشان می‌دهد تلاش برای فیلترینگ تلگرام بطوریکه دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند در عمل شکست خورده است.
پیام‌رسان تلگرام در ایران ۴۰ میلیون کاربر دارد و ۶۰ درصد از پهنای باند اینترنت کشور صرف استفاده از آن می‌شود. در فرصت حاضر به بررسی میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ می‌پردازیم.
پس از اختلالات ایجاد شده توسط دولت ایران برای استفاده از وایبر و لاین، توجه مردم به استفاده از تلگرام جلب شد و به سرعت این مسنجر جای خود را در گوشی‌های اغلب ایرانیان باز کرد. امّا میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ تحت تأثیر قرار گرفت که در مطلب پیش رو آن را بررسی می کنیم.

دلایل محبوبیت تلگرام نزد ایرانیان به موارد زیر مربوط می‌شود:
1-    سرعت و امنیت؛
2-    امکان انتقال گروه‌ها از نرم‌افزارهای قدیمی به تلگرام با استفاده از لینک‌های دعوت؛
3-    افزایش تعداد عضوگیری در گروه‌ها از ۵۰ عضو در وایبر به ۵۰۰۰ عضو در تلگرام؛
4-    امکان تبادل فایل‌ها با حجم تا یک گیگابایت در پیام‌ رسان تلگرام؛


روند فیلترینگ تلگرام در ایران
دولت ایران به دلایل خاصی بارها بحث فیلترینگ تلگرام را مورد بررسی قرار داده است و به تکرار دسترسی کاربران به این پیام‌رسان با اختلالات جدی مواجه شده و در نتیجه میزان بازدید از تلگرام تحت تأثیر قرار گرفته است. طی تظاهرات ۸ دیماه سال ۱۳۹۶ تلگرام به مدت بیش از یک هفته از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و بالاخره در تاریخ ۲۳ دی ماه ۱۳۹۶ مجدداً در دسترس قرار گرفت.
به گزارش ایتنا فیلترینگ جدی تلگرام در تاریخ ۱۰ اردیبهشت سال جاری رخ داد. به این ترتیب، مجدداً تلگرام در ایران به دستور قضایی از دسترس کاربران خارج شد. در دستور قضایی دادستانی تهران آمده بود: تلگرام باید به گونه ای فیلتر شود که حتی با ابزارهایی شبیه فیلترشکن هم قابل دستیابی نباشد. امّا خواسته دادستانی تهران محقق نشد و ایرانیان با استفاده از فیلترشکن به تلگرام دسترسی پیدا کردند.

سخنان ضد و نقیض پس از فیلترینگ تلگرام
پس از فیلترینگ تلگرام در ایران سخنان ضد و نقیضی درباره آمار عضویت ایرانیان در تلگرام و پیام‌رسان‌های داخلی و میزان بازدید از تلگرام مطرح شد. مثلاً یک عضو ناظر در شورای عالی فضای مجازی مدعی شد که پیام‌رسان‌های داخلی ۲۰ میلیون کاربر دارند. جالب اینکه شواهد نشان می‌دهد که یکپارچگی در سیاست‌های فیلترینگ وجود ندارد، مثلاً رسانه‌های اصولگرا همواره شکوه می‌کنند که دستگاه‌های دولتی همچنان از تلگرام استفاده می‌کنند.
یک نماینده مجلس در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت  تصریح کرد: در جلسه وزیر ارتباطات با نمایندگان گفته شد که بعد از فیلتر شدن تلگرام یک میلیون نفر از 45 میلیون کاربر تلگرام، این اپلیکیشن را از روی گوشی خود پاک کرده‌اند. در همین حال، رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: میزان ترافیک بین‌المللی پیام رسان‌ها با کاهش 67 درصدی مواجه شده است.
به گفته نایب رییس فراکسیون مستقلین مجلس،  تولید محتوا 40 درصد و  میزان بازدید از تلگرام بعد از فیلترینگ آن 50 درصد کاهش داشته است.
در این شرایط، سراییان، رییس سازمان فناوری اطلاعات به ایسنا گفت: ترافیک بین‌المللی پیام‌رسان‌ها با کاهش برآوردی ۶۷ درصد مواجه شده است. وی همچنین تصریح کرد: تاکنون ۲۲ میلیون مورد نصب پیام رسان های داخلی داشته‌ایم که از این تعداد ۸.۵ میلیون کاربر فعال هستند. یک نماینده مجلس از چهار برابر شدن مخاطبان پیام‌رسان‌های داخلی و کاهش ۳۰ درصدی کاربران تلگرام در ایران خبر داد.
با وجود سخنان ضد و نقیض مسئولان در زمینه بازدید از تلگرام و استفاده از آن، واقعیت چیز دیگری است. شواهد واقعی نشان می‌دهند که پس از دو بار فیلتر شدن تلگرام در چند ماه گذشته، کاربران ایرانی نه به صورت دسته جمعی به پیام‌رسان‌های خارجی مانند واتس‌اپ مهاجرت کرده‌اند و نه مشتری پیام‌رسان‌های داخلی مانند سروش شده‌اند بلکه در جستجوی یافتن فیلترشکنی برای دسترسی مجدد به تلگرام بوده‌اند.

افزایش آمار استفاده از فیلترشکن ها
آمارها نشان می‌دهد که تعداد مشترکان سایفون به عنوان اپلیکیشن فیلترشکن قابل دسترسی در ایران در مدت فیلتر شدن تلگرام در دی ماه پارسال ده برابر شد. در روزهای اولیه پس از فیلترینگ در ماه اردیبهشت سال جاری نیز به گفته شرکت سایفون، کاربران ایرانی در هر ساعت ۲.۲ میلیون بار از فیلترشکن سایفون استفاده کرده‌اند.
طاها یاسری، استادیار علوم اجتماعی محاسباتی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: در دی ماه و در یک هفته‌ای که تلگرام در ایران کاملا فیلتر شد، کاربرهای سایفون که ۱.۵ میلیون نفر بودند به ۱۳.۵ میلیون رسیدند. بعد از رفع فیلتر تلگرام، تعداد کاربران سایفون در ایران ۲.۵ میلیون نفر شدند. این بدان معناست که حدود یک میلیون نفر از کسانی که قبلاً از سایفون استفاده نمی کردند نیز تبدیل به مشتریان سایفون شدند.

گفتنی است؛ عقیده عمومی بر این است که نصب و استفاده از وی‌پی‌ان برای بسیاری از کاربران تلگرام دشوار است. امّا تحلیل داده‌های کاربران در ایران نشان می‌دهد که بسیاری از مشترکان جدید سایفون جزو کاربران به اصطلاح غیرحرفه‌ای اینترنت به حساب می‌آیند.

روند بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ
آمارهای منتشر شده نشان می دهد که همزمان با مسدود سازی تلگرام در روز 12 اردیبهشت سال جاری، تعداد بازدید از تلگرام با کاهش قابل توجه به رقم 850 میلیون رسید. این در حالی است که بازدید روزانه کانال های فارسی در 30 فروردین بیش از دو میلیارد و 400 میلیون بوده است. در آماری دیگر اعلام شد که در این روز بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام حدود ۱.۱ میلیون بار بوده که نسبت به روز قبل از فیلترینگ حدود ۴۰ درصد کمتر شده است.
از تاریخ 23 اردیبهشت روند صعودی بازدید های تلگرام آغاز شد و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600  میلیون بازدید روزانه در روز 27 اردیبهشت ( 17 روز پس از آغاز مسدود سازی تلگرام) رسید. سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی این افزایش قابل توجه را به «استفاده گسترده از فیلترشکن ها و نسخه های فارسی تلگرام» ربط داده است.
یک سایت فناوری در همین ارتباط اعلام کرد: روند صعودی بازدید از کانال های فارسی تلگرام پس از فیلترینگ از تاریخ 23 اردیبهشت ماه آغاز و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600 میلیون بازدید روزانه و حتی بیشتر در روز 27 اردیبهشت رسید. بنا بر آمارها در این روز رکورد بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ شکسته شد، اما در همین روز هم تقریبا میزان بازدید 800 میلیون مرتبه نسبت به 30 فروردین ماه کمتر بود.
بررسی های «سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی» که یک مرکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه تهران است نشان می‌دهد که بازدید از کانال‌های فارسی تلگرام در روزهای اولیه اعمال فیلترینگ کاهش یافت، امّا دوباره روند صعودی به خودش گرفت. بر اساس آمارها، کاربران ایرانی تلگرام تنها در یک روز 2,3 میلیارد بار از کانال های فارسی دیدن کردند!
گفتنی است؛ سامانه مورد بحث به آزمایشگاه شبکه های اجتماعی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران وابسته است و در اعتبار آمار آن که در زمینه بازدید از تلگرام منتشر شده است، شکی نیست. از سوی دیگر، مهندس آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز این آمار را در کانال اینستاگرام خود منتشر کرده است.

جمع‌بندی
در جمع‌بندی آنچه در این گزارش گفته شد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    فیلتر کردن تلگرام تاکنون باعث مرگ این پیام‌رسان و یا هجرت ایرانیان از این مسنجر به دیگر اپ‌ها نشده است. به عبارت دیگر اگر چه مقامات قضایی ایران دستور داده‌اند که فیلترینگ تلگرام طوری صورت گیرد که دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند، امّا این خواسته تاکنون محقق نشده است.
•    موضوع دیگر این است که شاید به دلیل سهولت کاربرد دیگر پیام رسان‌ها و یا حرکت طبیعی کاربران از یک اپلیکیشن به دیگری روند کاهش استفاده از پیام رسان تلگرام اتفاق بیتفد امّا این کاهش بر اثر فیلترینگ نخواهد بود.
•    واقعیات نشان می‌دهد که فیلترینگ تأثیر چشمگیری بر عدم استفاده از تلگرام نداشته است. مثلاً به گفته طاها یاسری، دو هفته فیلتر کردن تلگرام در دی ماه میزان تولید محتوا و بازدید از کانال‌های عمومی این پیام‌رسان را فقط ۲۰ درصد کاهش داد.
•    موضوع دیگر عدم یکپارچگی سیاست‌ها در زمینه فیلترینگ تلگرام است. در حالیکه برخی از نهادهای دولتی در صدد هستند که استفاده از این پیام‌رسان را در داخل ایران محدود کنند، امّا همچنان بسیاری از نهادهای دولتی ایران از آن استفاده می‌کنند.
•    با توجه به تمامی آنچه در بالا گفته شد می‌توان این طور نتیجه‌گیری کرد که افت اولیه استفاده از تلگرام در ایران بر اثر عدم دسترسی ایرانیان به فیلترشکن بوده است. در روزهای بعدی با نصب این فیلترشکن‌ها عموم مردم به تلگرام دسترسی یافته و از آن استفاده کرده‌اند. (منبع:ایتنا)

رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا از اجرای طرح مقابله با عرضه کنندگان ابزارهای دور زدن فیلترینگ در داخل کشور خبر داد.

سردار سرتیپ دوم غلامرضا رضاییان فر رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا گفت: در راستای اجرای طرح "مقابله با عرضه کنندگان ابزارهای دور زدن فیلترینگ" و با توجه به محرز شدن تخلف برخی درگاه های پرداخت بانکی، اقداماتی توسط این پلیس صورت گرفت.

وی در توضیح تخلف برخی درگاه های پرداخت بانکی افزود: برخی از این درگاه ها با سوء استفاده از مجوز دریافتی، در راستای فراهم کردن سرویس پرداخت برای فعالیت برخی از وب سایت های (متخلف) داخلی فعالیت می کردند.

این مقام ارشد انتظامی اضافه کرد: وب سایت های متخلف که زمینه تسهیل و تسریع سازی برای ارتکاب به جرم را (با در اختیار قرار دادن ابزارهای دور زدن فیلترینگ در بستر فضای مجازی) برای کاربران با کسب در آمدهای هنگفت مهیا می کردند، شناسایی شدند.

به گزارش مهر وی با بیان اینکه این ماموریت پلیس با هماهنگی دستگاه قضائی و همکاری دستگاه های نظارتی صورت گرفت، گفت: پلیس، طی چندین مرحله عملیات، نسبت به شناسایی و برخورد قانونی با عوامل این گونه فعالیت ها اقدام کرد.

مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای نسبت به انتشار بدافزارهای عبور از فیلترینگ تلگرام هشدار داد و اعلام کرد که این ویروسهای مخرب با هدف سوءاستفاده از کاربر، رواج یافته اند.

به گزارش خبرنگار مهر، پس از فیلتر شدن تلگرام بدافزارهای مختلفی تحت عنوان «تلگرام بدون فیلتر»، «فیلترشکن تلگرام» و غیره در فضای مجازی منتشر شده اند. مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه ای با بررسی این برنامه ها هشدار داد که این برنامه های نرم افزاری مخرب با فریب کاربر، اقدام به سوء استفاده از اطلاعات کاربر و یا استخراج ارز دیجیتال می کنند.

در این راستا این مرکز با بررسی فنی ۲ بدافزار «فیلترشکن تلگرام» و «جت فیلتر» اعلام کرد: برنامه «فیلترشکن تلگرام» از جمله برنامه‌های آماده‌ ای است که با توجه به کد آن، در مقاطع مختلف زمانی با عناوین مختلفی و برای سوءاستفاده‌های مختلف منتشر می‌شود. این برنامه توسط ۱۲ ضدویروس به عنوان بدافزار تشخیص داده شده است. این برنامه در تبلیغات گسترده در سطح تلگرام منتشر شده که نمونه ای از آن ۱۳۸ هزار بازدید داشته است.

این برنامه پس از نصب توسط کاربر مخفی شده و دستورات مخرب مختلفی (نصب بدافزار،عضویت در چند سامانه پیامکی و ...) را از طریق برنامه‌های پوش نوتیفیکیشن دریافت می‌کند.

بررسی ها نشان می دهد که نحوه استفاده مخرب این بدافزار از سرویسهای پوش نوتیفیکیشن این است که این برنامه قادر است هر برنامه یا بدافزار دیگری را نیز روی دستگاه کاربر نصب کند.

در همین حال برنامه «جت فیلتر» نیز یکی از بدافزارهایی است که اخیرا با توجه به فیلتر شدن تلگرام، در حال انتشار در کانالهای تلگرامی است. نام این برنامه درواقع Android System Web View است که پس از نصب با نام MainActivity روی دستگاه قرار می گیرد.

این بدافزار بدون آنکه کاربر متوجه شود، در پس زمینه اقدام به استخراج ارز دیجیتال مونرو کرده و از توانایی دستگاه سوءاستفاده می کند. متاسفانه در دستگاه موبایل همانند کامپیوتر، کاربر متوجه تغییرات ایجاد شده یا کندی نمی شود و احتمال اینکه متوجه این سوءاستفاده شود بسیار پایین است.

جزئیات بررسی فنی این دو ویروس مخرب در سایت مرکز ماهر وجود دارد.

معاون قضایی دادستان کل کشور گفت:­مسدود سازی تلگرام بطور موفقیت آمیز طبق برنامه پیش می رود.

به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالصمد خرم آبادی در کانال خود در پیام‌رسان سروش خود با ارایه نموداری افزود: آنچه در این نمودار مشاهده می کنید منحنی سقوط ناگهانی و آبشاری رتبه تلگرام است که سایت الکسا آن را ترسیم کرده است.­

وی گفت:فیلتر ومسدود سازی­ قسمتی از تلگرام در ایران باعث سقوط فاحش رتبه این پیام رسان در ایران و جهان شده است. ­ظرف چند روز رتبه telegram.me یکصد پله در ایران و دهها پله در جهان سقوط کرده است.

به گفته وی،​ با وجودی که برای انتقال تدریجی و آرام مردم به پیام رسان های داخلی هنوز برخی از نسخه های فارسی تلگرام مسدود نشده اند و علیرغم اینکه هنوز مبارزه جدی با فیلتر شکن ها انجام نشده است, در مرحله اول مسدود سازی کاهش بازدید کاربران از تلگرام موجبات سقوط فاحش رتبه این پیام رسان را در ایران و جهان رقم زده است.

وی افزود: نظام جمهوری اسلامی هر زمان اراده کند فیلتر شکن ها را بطور کامل مسدود خواهد کرد.­توانایی فنی نخبگان سایبری نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران فوق تصور است، هنوز از توانایی این نیروها برای مبارزه با فیلتر شکن ها استفاده نشده است.

کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی، نهادها، سفارتخانه‌ها، خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری، روزنامه‌ها و سایر عرضه‌کنندگان خدمات عمومی اگر در اتصال به VPN دچار مشکل هستند، به زیرساخت اطلاع دهند.

به گزارش تسنیم با توجه به بروز برخی اختلالات در ارتباطات VPN، شرکت ارتباطات زیرساخت اعلام کرده که علی‌رغم تمهیدات اندیشیده‌شده به‌منظور حفظ پایداری شبکه و جلوگیری از بروز مشکل برای کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی، نهادها، سفارتخانه‌ها و سایر عرضه‌کنندگان خدمات عمومی، اما این بخشها در صورت وجود هرگونه اختلال در ارتباطات می‌توانند موارد را به آدرس help@tic.ir ای‌میل کنند.

همچنین به‌منظور تسهیل در ارتباطات خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری، نشریات خبری و روزنامه‌ها، پیرو هماهنگی‌های صورت گرفته با مراجع ذی‌صلاح، پس از دریافت لیست از معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد هماهنگی‌های لازم برای رفع محدودیت‌ها توسط مراجع ذی‌صلاح قانونی به‌عمل خواهد آمد.

بر این اساس درخواست رفع محدودیت باید با حداقل اطلاعات زیر تکمیل و ارسال شود:

·       نام شرکت یا دستگاه
·       IP اختصاصی
·       شرکت اینترنتی سرویس دهنده
·       حوزه فعالیت.

معاون امنیت فضای تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران مخاطرات امنیتی استفاده از فیلترشکن‌ها در کشور را تشریح کرد و گفت: آلودگی گسترده کاربران و نشت اطلاعات از جمله این مخاطرات است.

به گزارش خبرنگار مهر، موضوع استفاده از ابزارهای فیلترشکن و VPN ها توسط کاربران ایرانی با رشد گسترده ای مواجه بوده و وزیر ارتباطات نیز در آخرین اظهارات خود این موضوع را تایید کرده و گفته است: ترویج استفاده از فیلترشکن‌ها که اغلب باج افزار و بدافزار هستند، تهدید بزرگی برای امنیت زندگی مردم خواهد بود که باید برای آن چاره جدی اندیشید.

سوالاتی که در مورد استفاده از فیلترشکن ها مطرح است

بر این اساس به نظر می رسد بستن و مسدودسازی استفاده از فیلترشکن ها یکی از راهکارهایی است که توسط دولت پیگیری می شود. در این راستا برخی سوالات مهم و کلیدی درباره استفاده از انواع فیلترشکنها و VPNها مطرح می شود که عبارتند از :

•  آیا مسدودسازی و جلوگیری از انواع ارتباطات VPN و پروتکلهای رمزنگاری در لایه های مختلف شبکه و ارتباطات همیشه امکانپذیر است یا خیر؟

•  امنیت سرویس دهنده های داخلی کشور که از پروتکل های مشابه استفاده می کنند، آیا متاثر از این موضوع هستند یا خیر؟

•  آیا امکان شناسایی و ساماندهی سرویس دهنده های مجاز و غیرمجاز VPNها و انواع فیلترشکنها وجود دارد؟

•  آیا تفکیک ارائه دهنده های سرویس VPN و فیلترشکنها به مجاز و غیرمجاز کار درست و منطقی است؟

افزایش غیرمنطقی استفاده از فیلترشکن‌ها

سید هادی سجادی معاون امنیت فضای تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوالات، اظهار داشت: زمانیکه افراد جامعه ای به دلایل مختلف با محدودیت دسترسی به منابعی در اینترنت مواجه می شوند، به دلیل ذات محدودیت و عدم قبول آن دست به اقداماتی نظیر استفاده از فیلترشکنها می زنند؛ شاید این اقدام به صورت کوتاه مدت نیازهای آنان را در برقراری ارتباطات و رفع محدودیتها برطرف سازد، اما تبعات فنی و اجتماعی متعددی به وجود می آید.

وی با اشاره به تبعات علمی استفاده از فیلترشکن ها و ابعاد فنی که در کشور بر اثر اعمال فیلترینگ و محدودسازیها رخ داده است، گفت: پاسخ به این نوع سوالات که با تضاد آرا و اثرات مثبت و منفی فراوانی همراه است، نیاز به بحث و بررسی فنی و کارشناسی دقیق دارد. پاسخگویی به این سوالات علاوه بر دانش فنی و تجربه‌ کاری مناسب، نیازمند رفتارشناسی و جامعه شناسی کاربران فضای مجازی در ایران در دهه های اخیر است.

معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد: متاسفانه پاسخ بسیاری از پرسشها و ابهامات مطرح شده در کشور جالب نیست؛ چرا که زمانی که استفاده از انواع روشها و ابزارهای فیلترشکن در کشور به شیوه غیرمنطقی افزایش می‌یابد، شاهد آن هستیم که آلودگی به انواع بدافزارها نیز رشد چشمگیری پیدا می‌کند.

سجادی با تاکید براینکه نکته‌ای که شاید در بررسی های فنی به آن پرداخته نمی شود، کاهش سن استفاده از فیلترشکن‌ها در کشور است که اثرات سوء بسیاری خواهد داشت، ادامه داد: تعداد بالای استفاده کنندگان از فیلترشکن‌ها در کشور افرادی با سطح آگاهی عمومی امنیت پایین هستند که به راحتی به هر نرم افزار و برنامه به نام فیلترشکن اعتماد می‌کنند.

وی با بیان اینکه اثرات این استفاده غیرمنطقی در محیط پیرامونی دوستان و خانواده به راحتی برای هر شخصی قابل مشاهده است، گفت: اثرات جانبی استفاده بی‌رویه و هیجانی از فیلترشکنها و نرم افزارهای مشابه در کشور، آلودگی گسترده کاربران در سطح کشور و به همراه آن نشت اطلاعات، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات کاربران، نقض حریم خصوصی، کلاهبرداریهای مجازی و باج‌خواهیهای اینترنتی و دیگر تهدیدات خواهد بود.

۱۳ مخاطره در استفاده از فیلترشکن ها

معاون امنیت سازمان فناوری اطلاعات ۱۳ مخاطره مهم مرتبط با استفاده از فیلترشکن ها را تشریح کرد و گفت: تجمیع و سوءاستفاده از ترافیک کاربران برای انجام عملیات های داده کاوی، امکان عبور دادن ترافیک کاربران از مسیرهای دلخواه و امکان اجرای حملات امنیتی روی DNS و هدایت کاربران از سرورهای مخرب و آلوده از جمله این مخاطرات است.

وی با اشاره به هدایت کاربران از سرورهای دلخواه برای بالابردن حجم ترافیک و جاگذاری انواع بدافزار و جاسوس افزار در برنامه های فیلترشکن، خاطرنشان کرد: در استفاده از فیلترشکن ها امکان شنود و بدست آوردن اطلاعات حساس کاربران مانند حساب های بانکی، رمزهای ورود، چت های خصوصی وغیره وجود دارد و امکان آلوده کردن کاربر و سوءاستفاده از آن بعنوان یک زامبی برای شرکت در حملات سایبری از دیگر مخاطراتی است که باید به آن توجه شود.

سجادی با تاکید براینکه امکان آلوده کردن مرورگر و هدایت به صفحات و وبسایت های مخرب و نیز سوءاستفاده از سیستم کاربر جهت نمایش ناخواسته تبلیغات از دیگر مخاطرات فیلترشکن ها است، تصریح کرد: فیلترشکن ها به منظور بدست آوردن اطلاعات مالی کاربر، وی را به استفاده از نسخه تجاری (پولی) تشویق می‌کنند و سوءاستفاده از ترافیک کاربر برای اجرای حملات دیداس (DDoS) از دیگر مخاطراتی است که باید به آن توجه شود.

وی ارسال اطلاعات شخصی کاربر مانند کد IMEI ، IMSI و... به خارج از کشور جهت استفاده مخرب یا فروش این اطلاعات به آژانس های تبلیغاتی و نیز امکان بدست آوردن اطلاعاتی مانند شماره تلفن، ایمیل و... جهت سوءاستفاده و حملات بعدی را از دیگر مخاطراتی عنوان کرد که استفاده از ابزارهای فیلترشکن برای کاربران به همراه خواهد داشت.

ایمان بیک - ▫️ وزیر ارتباطات اعلام کرده که فرایند بستن فیلترشکن‌ها آغاز شده است؛ به این دلیل که این ابزارها، مورد حمایت دشمن برای براندازی نظام و گاه، وسیله‌ای برای انتشار جاسوس‌افزارها و در کل، مخل امنیت ملی هستند (نقل به مضمون)
▫️ خب این درست؛ اما هیچ کدام از مسوولان به این سوال ساده پاسخ نمی‌دهند که اگر فیلترشکن‌ها امنیت ملی را به خطر می‌اندازند؛ این ابزارها را چه کسی اشاعه داده است؟ مگر نه این است که با اعمال قواعد سخت و فراگیر فیلترینگ، بر خلاف خواست اکثریت قاطع کاربران، مردم به استفاده از فیلترشکن «مجبور» شده‌اند؟ از این منظر آیا اعمال فیلترینگ سخت‌گیرانه را نمی‌توان مخل امنیت ملی دانست؟ آیا کسانی که این روش فیلترینگ را توصیه و اجبار می‌کنند، در قبال تهدیدی که به امنیت ملی تحمیل می‌کنند، مسوولیت می‌پذیرند؟
▫️ این البته همه مشکل نیست. روش‌های دور زدن فیلتر‌مرتب به روز می‌شود. همین فرداست که روش‌های دور زدن راهکارهای وزارت ارتباطات برای فیلتر فیلترشکن‌ها دست به دست می‌چرخد. مردم انسداد اجباری سرویس‌های اینترنتی دلخواه‌شان را نمی‌پذیرند و این روش‌ها را برای حفظ دسترسی آزادشان به اطلاعات به کار می‌گیرند. باز دولت مجبور است میلیون‌ها و میلیاردها تومان از سرمایه‌های کشور را صرف فیلتر فیلترشکن ضد فیلتر فیلترشکن کند و این چرخه معیوب و دور باطلی که سرمایه‌های مادی کشور را به باد می‌دهد، همچنان ادامه می‌یابد. هم زمان، نارضایتی عمومی از این دور باطل، به از دست رفتن سرمایه‌های اجتماعی هم می‌انجامد و افزایش نارضایتی عمومی، خود تهدید دیگری است علیه امنیت ملی.
▫️ ماجرا به همین سادگی است. 20 سال است که هر چیزی را که خود نمی‌پسندید، فیلتر کرده‌اید: تلگرام، توییتر، فیس‌بوک، وایبر و ... و هم‌چنان مردم با خرید فیلترشکن‌هایی که می‌دانید خطرناکند و گاه معلوم هم نیست که پول‌شان به جیب چه کسانی می‌رود، به آنچه مسدود شده، دسترسی دارند. آیا فهم این موضوع ساده از پس آزمون و خطای 20 ساله آنقدر دشوار است؟
▫️ راه حل هم به همین سادگی است: فیلترشکن‌های خطرناک و مخل امنیت ملی را مسدود کنید؛ اما سرویس‌های مورد علاقه مردم را نیز، هم‌زمان از محاق فیلتر خارج کنید. اعتماد مردم را به سرویس‌های داخلی جلب کنید و جلوی ضرر را از همین‌جا بگیرید.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با بیان اینکه 'بسیاری از فیلترشکن ها کاربرد ضدامنیتی دارند و نوعی باج افزار به شمار می روند'، گفت، فراگیر شدن فیلترشکن ها تبعات زیادی دارد و به همین دلیل کار بستن آنها را شروع کرده ایم.
به گزارش  ایرنا،محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات روز سه شنبه در حاشیه رونمایی از طرح های جدید همراه اول و در جمع خبرنگاران درباره افزایش استفاده از فیلترشکن ها پس از مسدودسازی این پیام رسان گفت: یکی از دلایل مخالفت دولت با فیلترینگ این است که اگر استفاده از برخی نرم افزارهای پیام رسان اثر مخربی داشته باشد، در کنار آن استفاده و فراگیر شدن فیلترشکن‌ها نتایج به مراتب مخرب تر امنیتی دارند.
وی افزود: بسیاری از فیلترشکن‌ها خدمات ظاهری خوبی به کاربر ارایه می‌دهند و به همین دلیل استفاده از آنها مورد توجه عده زیادی از مردم است اما بنا به گزارش‌هایی که مراکز معتبر منتشر می‌کنند، این فیلترشکن ها استفاده ضدامنیتی نیز دارند و نوعی باج‌ افزار هستند که به جمع‌آوری اطلاعات مشترک اقدام می‌کنند، بنابراین فراگیری و استفاده از فیلترشکن‌ها تبعات بسیار زیادی دارد.
عضو هیات دولت درباره نقش شرکت ارتباطات زیرساخت ایران برای مسدود کردن فیلترشکن‌ها یادآور شد: اقدام این شرکت در چارچوب مصوبه شورای عالی فضای مجازی و با فراگیری و استفاده از فیلترشکن‌ها صورت گرفته و نباید اجازه دهد فضای کشور پر از باج ‌افزار شود و باید جلوی اینها گرفته شود، به همین دلیل حرکت برای مسدود کردن فیلترشکن‌ ها آغاز شده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتقاد از شیوه مسدود کردن تلگرام گفت: توسعه استفاده از فیلترشکن ها از اهداف دشمنان به خصوص آمریکا برای براندازی نرم نظام جمهوری اسلامی ایران است.
آذری جهرمی به بروز اختلال های اینترنتی هم اشاره کرد و افزود: اختلال اینترنتی موضوع بدی است و از سازمان تنظیم مقررات ارتباطات خواسته شده موضوع پیگیری شود؛ به اپراتورها هم در این باره تذکر داده شده تا رسیدگی کنند و عصر دیروز دوشنبه نیز جلسه‌ای با حضور اپراتورها برای بررسی این موضوع تشکیل شد.
وزیر ارتباطات تاکید کرد: مسدودسازی فیلترشکن‌ ها نباید سبب افت کیفیت اینترنت و یا ایجاد مشکلاتی برای کسب و کارها شود.
وی ادامه داد: قرار نیست با دستور فیلترینگی که صادر شده و با مخالفت های بسیاری از مردم مواجه شده است، به باج‌ افزارها و فیلترشکن‌ها اجازه داد که در کشور توسعه پیدا کنند.
آذری جهرمی با یادآوری ضررهایی که استفاده از فیلترشکن به کشور و مردم تحمیل می کند، ابراز امیدواری کرد: مسئولانی که متصدی فیلترینگ هستند، به این موضوع توجه داشته باشند، زیرا این مسئله یک تهدید بزرگ است و باید مردم را درباره استفاده از فیلترشکن توجیه کنیم تا آنها همراهی کنند.
عضو شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: در هر تصمیمی اگر همراهی مردم نباشد، نتیجه آن گستردگی باج‌افزارها می‌شود.
 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه فراگیر شدن فیلترشکن‌ ها مطلوب کسانی است که همواره به دنبال براندازی کشور بودند و این صحیح نیست، گفت: وزارت امور خارجه آمریکا در سال 89 جزو برنامه‌هایی که برای براندازی جمهوری اسلامی داشت، توسعه فیلترشکن ها بود و حتی گوشی ‌های اپل را به نوعی در بازار ایران عرضه می ‌کرد که بدون فیلترشکن کار نکنند.

کانال انجمن سواد رسانه‌ای ایران در تلگرام با انتشار بیانیه ای اعلام کرد، از آنجا که در شیوه جدید فیلتر تلگرام از سوی وزارت ارتباطات، امکان دسترسی به تلگرام با فیلترشکن نیز فراهم نیست، لذا کاربران تلگرام در صورت نیاز از فایلهای تلگرام خود یک بک آپ بگیرند.
به گزارش آی تی آنالیز، در ابتدای این بیانیه آمده با توجه به اینکه احتمال فیلتر تلگرام در اواخر فصل بهار از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وجود دارد و از آنجا که طوری برنامه ریزی شده است که در صورت فیلتر تلگرام، به هیچ وجه از طریق فیلتر شکن و وی پی ان نشود از پیام رسان مذکور استفاده کرد، کانال انجمن سواد رسانه ای ایران با نشانی
http://sapp.ir/mliteracy
در پیام رسان سروش ایجاد شده است.

👈 علیرغم احتمال فیلتر تلگرام سایر پیام رسانهای مشابه خارجی نظیر واتس اپ و وی چت در دسترس خواهند بود و احتمال دارد کانال انجمن به طور همزمان در پیامرسان سروش و یکی از پیامرسانهای خارجی ایجاد شود.
✳️ توصیه بسیار مهم ما به شما این است که دقت داشته باشید حتما تا قبل از اردیبهشت ماه از فایل های مهم خود در تلگرام روی تلفن همراه یا رایانه شخصی خود بک آپ بگیرید و دقت داشته باشید که تصمیم بر این است که در صورت فیلتر تلگرام به هیچ وجه از طریق فیلتر شکن و وی پی ان نشود از این پیام رسان استفاده کرد. 
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است، همچنین با توجه به اینکه فیلتر تلگرام فرصتی بسیار مناسب برای سایر پیام رسان‌های خارجی ایجاد خواهد کرد به فعالان کسب و کارهای دیجیتالی که دارای روابط مناسب با سایر کشورهای جهان هستند، پیشنهاد میکنیم از این فرصت برای اخذ نمایندگی پیام رسانهای خارجی در ایران بهره برده و زمینه توسعه کسب و کارهای خود را با همکاری شرکای خارجی فراهم آورند.
✅ هر چند که فیلتر تلگرام ممکن است در ابتدای امر برای بسیاری از ما ناخوشایند باشد اما امیدواریم تحولات آتی در نهایت به نفع تمام مردم ایران و فعالان کسب و کارهای نوپا تمام شود و این امر به خواست پروردگار و درایت مسؤلان دولت و همدلی و همزبانی گروههای مختلف مردم با یکدیگر شدنی است.
✅ مجددا سال بسیار خوب و پر خیر و برکتی را برای همه شما عزیزان آرزو میکنیم.

🌐افزایش سواد رسانه ای، مسئولیت اجتماعی ماست
@MLiteracy

به تازگی گروهی از محققان و پژوهشگران امنیتی دریافته‌اند که سه فیلترشکن یا VPN معروف اطلاعات کاربران و موقعیت آنها را در صورت لزوم، افشا می‌کنند.
یکی از مطمئن‌ترین راههایی که کاربران برای دور زدن فیلترینگ و مسدودسازی برخی وب سایت ها و اپلیکیشن ها در جهان می‌دانند، استفاده از فیلترشکن یا VPNهایی است که در فروشگاههای اینترنتی و آنلاین همچون پلی استور گوگل و اپ استور اپل وجود دارند. این فیلترشکن‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا بدون اینکه مشخص شود از چه کشوری به اینترنت وصل می شوند، به وب سایت، اپلیکیشن و پیام رسان مورد نظر خود دسترسی یابند و از اطلاعات آن استفاده کنند. برخی از کشورها از جمله چین قوانین سختگیرانه ای برای شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن‌های مختلف وضع کرده و به همین خاطر هم بسیاری از اپلیکیشن های معروف جهانی در این کشور مسدود و فیلتر هستند. اما این بدان معنا نیست که کسی در چین به آنها دسترسی ندارد چرا که فیلترشکن و وی پی ان VPN هایی توسعه و ارائه داده شده است که امکان وب گردی ناشناس را به کاربران این گونه کشورها می‌دهد. اما به نظر می رسد که نگرانی‌های جدیدی مبنی بر امنیت ضعیف و افشای اطلاعات محرمانه کاربران توسط این فیلترشکن ها وجود دارد.
به تازگی گروهی از محققان و پژوهشگران موسسه امنیتی VPN Mentor دریافته و اعلام کرده‌اند که سه فیلتر شکن و وی پی ان معروف در جهان که میلیون‌ها کاربر از آنها استفاده می‌کنند، دچار ضعف های امنیتی هستند که اطلاعات کاربران از جمله مکان و موقعیت جغرافیایی اتصال به اینترنت، اطلاعات ذخیره شده در دستگاه الکترونیکی متصل و نتایج جستجوهای آنها قابل دسترسی و ردیابی هستند. این مساله به عقیده کارشناسان امنیتی، نگرانی‌های جدی در خصوص استفاده از فیلترشکن‌ها ایجاد می کند چرا که کاربران با گوش سپردن به  شعارهای این دسته از اپلیکیشن ها، با خیالی آسوده وب گردی می کرده و بر این باور بوده اند که قابل ردیابی نیستند.پائولوس ییبلو – یکی از محققان امنیتی و هکرهای سفید فعال در شرکت  VPN Mentor – در این باره می گوید: سه فیلترشکن و VPN شناسایی شده اند که آنچنان که به کاربرانشان قول می دادند، امن نبوده و در مواقعی نیز با پلیس فدرال آمریکا ( FBI ) همکاری‌هایی داشته‌اند.وی اسامی ضمن اشاره به اسامی این سه فیلترشکن، می گوید ک بعنوان مثال، فیلترشکن PureVPN چندماه پیش با پلیس فدرال آمریکا FBIهمکاری کرده و به آنها کمک کرده تا مجرمان سایبری موردنظر را در ماساچوست آمریکا شناسایی کرده و دستگیر کنند.

اسامی این سه فیلترشکن به شرح زیر است:
PureVPN
ZenMate
HotSpot Shield
به گزارش ایسنا با آزمایش‌های مختلفی که این محققان بر روی فیلترشکن های متعدد انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که هر سه فیلترشکن و VPN نام برده شده، اطلاعات و IP آدرس‌های کاربرانشان را افشا می کنند و در صورت لزوم، به قولهای خود مبنی بر حفظ اطلاعات و عدم ردیابی آنها عمل نمی کنند و ممکن است با دولت ها و نهادهای امنیتی همکاری کنند.آنها خاطر نشان کردند که در میان این سه فیلترشکن، وضعیت امنیتی ZenMate نسبتا بهتر است.

مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری نتایج نظرسنجی درباره اتفاقات دی ماه را منتشر کرد که بر اساس آن 58.3 درصد گفته اند از تلگرام استفاده می کنند و 63 درصد هم در آن روزها از فیلترشکن استفاده کرده اند.

به گزارش ایرنا از مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری، به دنبال شکل‌ گیری اعتراضات در سراسر کشور در دی‌ ماه سال 96، به درخواست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌ جمهوری، نظرسنجی‌های مختلفی از معترضان و همچنین سایر مردم درباره علل، راهکارها و برخی مسائل مربوط به کشور انجام شد.
این نظرسنجی درباره تجمعات دی ماه گذشته با عنوان «بررسی دیدگاه مردم ایران در خصوص تجمعات دی ماه 1396» به کارفرمایی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) شده است.
براساس این گزارش شرکت کنندگان در این نظرسنجی در پاسخ به این سوال که آیا از تلگرام استفاده می کنید یا خیر؟ 58.3 درصد پاسخ مثبت و 41.7 درصد نیز پاسخ منفی دادند.
همچنین در پاسخ به این سوال که باتوجه به فیلترشدن تلگرام و اینستاگرام آیا شما طی این چند روز از فیلترشکن استفاده کرده اید؟ 63 درصد از پاسخ دهندگان جواب بله و 35.9 درصد نیز پاسخ خیر دادند.
شرکت کنندگان در پاسخ به این سوال که در تلگرام بیشتر چه مطالبی را دنبال می کنید گفتند که اخبار و مطالب سیاسی 39.4 درصد، مطالب علمی 37.2 درصد، اخبار و گفت وگوهای خانوادگی 35 درصد، طنز و جوک 30.3 درصد، مطالب مربوط به خانه داری و آشپزی 14.2، مطالب ورزشی 14.1 درصد، برای کسب و کار، خرید و فروش و تبلیغات 13.8 درصد را در تلگرام دنبال می کنند.
مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری اعلام کرد که 50.9 درصد از صداوسیما، 29.3 درصد از شبکه های اجتماعی مجازی، 20 درصد از دوستان و آشنایان، 16.1 درصد از شبکه های ماهواره ای، 10.1 درصد از سایت های خبری، 5.4 درصد از مطبوعات، 8.2 درصد اخبار این تجمعات را پیگیری نکردند و 1.1 درصد نیز به این سوال که اخبار و اطلاعات اتفاقات دی ماه اخیر را چگونه پیگیری کرده اند، پاسخ ندادند.