تداوم استفاده از فیلترشکن‌ها در ایران
آزاده کیاپور - طبق گزارش الجزیره، در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۴، مسدودسازی یا فیلتر واتس‌اپ و گوگل‌پلی به عنوان «اولین گام در مسیر کاهش محدودیت‌های اینترنتی» برداشته شد.
در همین رابطه سایت Techradar در گزارشی به بررسی آثار رفع محدودیت‌های فوق پرداخت و نوشت: این ممنوعیت بیش از دو سال پیش اعمال شده بود. اما با وجود رفع ممنوعیت از اپلیکیشن‌های مهم، تقاضای استفاده از بهترین خدمات وی‌پی‌ان و ابزارهای مشابه، همچنان بالاست. لذا کارشناسان و شهروندان، از این اقدام به عنوان آغازگر بهبود اینترنت در کشور یاد نمی‌کنند.
• اینترنت در ایران، همچنان محدود
هرچند واتس‌اپ و گوگل‌پلی توسط مقامات ایران مجاز اعلام شده‌اند اما سایر شبکه‌های اجتماعی پرکاربر هنوز در دسترس نیستند.
طبق اطلاعات ردیاب اختلالات اینترنتی سرف‌شارک، دسترسی به فیس‌بوک، ایکس (توییتر سابق) و یوتیوب، از می و ژوئن ۲۰۰۹، یعنی بیش از ۱۵ سال پیش، محدود شده است. تلگرام از سال ۲۰۱۸ و اینستاگرام نیز که در جریان اعتراضات سال ۲۰۲۲ مسدود شد، تا لحظه نگارش این گزارش، همچنان فیلتر باقی مانده‌اند.
لوییس کاستا، مسئول تحقیقات سرف‌شارک اظهار داشت: «هرچند برخی پیشرفت‌های مثبت دیده می‌شود اما ایران، همچنان یکی از کشورهایی است که با بیشترین محدودیت‌های اینترنتی اعمال‌شده توسط دولت مواجه است.»
این شرکت از سال ۲۰۱۵ تاکنون، ۵۷ مورد اختلال اینترنتی در ایران ثبت کرده و این کشور را از نظر تعداد اختلالات، در رتبه دوم جهان، پس از هند قرار داده است.
به گفته کاستا، این اختلالات عمدتا در زمان اعتراضات رخ می‌دهند. در سال ۲۰۲۳، ایران، مدال طلای بزرگ‌ترین عامل قطعی اینترنت را از آن خود کرد! همچنین سال گذشته، اینترنت ایران از نظر اتصال، بدترین اینترنت جهان شناخته شد.
در این شرایط، استفاده از برنامه‌هایVPN ، برای کاربران ایرانی، همچنان پابرجاست و مقامات نیز از این موضوع آگاه هستند.
در سال ۲۰۲۳، ایران پس از چین، در رتبه دوم سانسور وی‌پی‌ان قرار گرفت. همین موضوع در سال گذشته تکرار شد و ایران در صدر فهرست سانسور VPN در فروشگاه‌های اپلیکیشن رسمی این کشور قرار داشت. همچنین در مقطعی قانونی بودن استفاده از وی‌پی‌ان نیز به چالش کشیده شده است. در فوریه، ایران، استفاده از VPNهای «غیرمجاز» را بدون داشتن مجوز قانونی، ممنوع اعلام کرد. در می، دولت همچنین لایحه اینترنتی را احیا کرد که می‌تواند خطر استفاده از VPN را بیش از پیش افزایش دهد.
ایرانیان به دنبال جایگزین‌های دیگری نیز هستند. در عین حال برخی گزارش‌ها مدعی هستند که اکنون، بیش از ۱۰۰ هزار ایرانی، از سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینکِ شرکت اسپیس‌ایکس برای دسترسی به اینترنت پرسرعت و بدون محدودیت، استفاده می‌کنند.
• نشانه تغییر؟
لغو ممنوعیت واتس‌اپ و گوگل‌پلی، بعد از بیش از دو سال، تغییر چندانی برای کاربران اینترنت در ایران ایجاد نکرده است. مردم همچنان نمی‌توانند بدون ابزارهای دور زدن محدودیت به سایر شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های پرطرفدار دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، کارشناسان نگران هستند که این اپلیکیشن‌ها دوباره مسدود شوند.
در این رابطه سخنگوی یک شرکت عرضه‌کننده فیلترشکن می‌گوید: «این الگویی است که بارها دیده‌ایم و احتمالا این تغییرات در صورت وقوع هرگونه ناآرامی مدنی در آینده، دوباره لغو خواهند شد.»
این ارائه‌دهنده VPN مستقر در سوئیس با بیان اینکه اوضاع را از نزدیک دنبال خواهد کرد می‌گوید: «ما انتظار نداریم که محدودیت‌های اینترنتی در ایران، به زودی، و به شکل کلی برداشته شود.» (منبع:عصرارتباط)