عجایب دسترسی به اینترنت در کره شمالی
برخی از منتقدان فیلترینگ و راه‌اندازی اینترنت ملی در ایران معتقدند کشورهایی مانند چین و کره شمالی، الگوی ایران در استفاده از اینترنت هستند. کشمکش‌هایی که چند سال اخیر در جامعه و حاکمیت بر سر مساله فیلترینگ شکل گرفته نشان دهنده نگرانی عده‌ای از شبیه شدن ایران به کشوری مانند کره شمالی است. در گزارشی که پایان سال 2014 تهیه شد و ما نیز آن را منتشر کردیم (در سال 2014 ایران جزو محدود‌ترین کشورها در دسترسی به اینترنت شناخته شد http://goo.gl/28K2GD ). در همین راستا خواندن گزارشی که اخیرا بی‌بی‌سی از وضعیت اینترنت در کره شمالی منتشر کرده است شاید برای منتقدان مخالف و حتی موافق فیلترینگ و اینترنت ملی خالی از لطف نباشد.
کامپیوتر در کشور منزوی مثل کره شمالی که به شبکه جهانی اینترنت وصل نیست به چه دردی می‌خورد؟ موبایل هوشمند در این کشور که تمام راه‌های استفاده هوشمند از موبایل را مسدود کرده به چه کاری می‌آید؟ و در چنین کشوری که به شبکه جهانی اینترنت متصل نیست آیا کسی به دنبال فراگیری برنامه‌نویسی و ساخت نرم‌افزارهای کامپیوتر خواهد رفت؟ این سوالات بخشی از معمای فناوری جدید در کره شمالی هستند.
کره جنوبی از نظر استفاده از فناوری‌های ارتباطی جدید پیشرفته‌ترین کشور جهان است و بسیاری فکر میکنند که کره شمالی به این لحاظ عقب مانده‌ترین است. ولی شواهد نشان می‌دهند که چنین نیست. در کره شمالی از هر دوازده نفر جمعیت کشور یک نفر موبایل هوشمند دارد. این کشور همچنین برنامه‌نویسان بسیار پیشرفته‌ای دارد که انواع و اقسام سیستم‌ها و نرم‌افزارهای پیچیده را طراحی کرده و ساخته‌اند.
شبکه ارتباطات موبایل کره شمالی توسط موسسه کوریولینک مدیریت می‌شود؛ این یک طرح مشترک با همکاری شرکت مخابراتی مصری اوراسکام تلکام و دولت کره شمالی است. طبق آمارهایی که شرکت مصری اخیرا منتشر کرده حدود دو میلیون نفر در کره شمالی مشترک این شبکه مخابراتی تلفن‌های هوشمند هستند. میزان استفاده مردم کره شمالی از تلفن های موبایل آنقدر زیاد است که دولت این کشور برای مردم در مورد نحوه رفتار و آداب استفاده از موبایل راهنما و دستورالعمل‌هایی منتشر کرده است. اما سوال مهم این است که مردم کره شمالی بدون متصل بودن این کشور به شبکه جهانی اینترنت به چه شکلی از ابزارهای تلفن هوشمند استفاده میکنند. پاسخ این است که دردسر زیادی می کشند.
** اینترنتی به نام کوانگمیونگ
گزارش‌ها نشان می‌دهد تعدادی از دانشجویان با استعداد و نخبه در موسسات دولتی که به شدت تحت کنترل هستند، آموزش می‌بینند و تا حدی به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارند. اما سایر شهروندان کره شمالی فقط به شبکه اینترانت دولتی کره شمالی به نام کوانگمیونگ دسترسی دارند.
مسلما چنین شبکه‌ای با همه دانش و لذتی که روی شبکه جهانی اینترنت عرضه می‌شود تفاوت زیادی دارد. یکی از مضامین شبکه اینترانت کره شمالی انعکاس و نشر سخنان رهبر این کشور است. ولی در کنار آن دستور پخت غذا و نکاتی هم در مورد تغذیه منتشر می‌شود. علاوه بر این نکات و توصیه‌هایی هم به زبان‌های انگلیسی، کره‌ای و چینی در مورد تغذیه، سلامتی و کهنسالی منتشر می‌شود.
به عنوان مثال چند توصیه مندرج در این سایت این‌ها هستند: «به هنگام صرف غذا آب زیادی ننوشید» و بعد هشدار می دهد:«نوشیدن آب زیاد همراه با غذا باعث می‌شود آنزیم‌های معده رقیق شده و نتوانند غذا را به خوبی هضم کنند و در فصل تابستان نیز باکتری‌های موجود در مواد غذایی بدون اینکه توسط اسید معده از بین بروند وارد روده شده و می‌توانند موجب بیماری شوند». از نظر حاکمان کره شمالی، شبکه اینترانت داخلی با نشر چنین مطالبی برای مردم کشور کافی است و حکومت هر شکاف باریکی در دیوار سانسور اینترنت جهانی را با تمام قوا مسدود می‌کند.
** Wi-Fi، شکافی در دیوار سانسور
شکاف دیگری در دیوار سانسور که اخیرا مسدود شده استفاده شهروندان کره شمالی از پوشش سیستم Wi-Fi اینترنت ساختمان سفارتخانه‌ها و موسسات خارجی است. در ماه اوت امسال دولت به سفارتخانه‌ها و دفتر موسسات خارجی اعلام کرد «پخش علایم مخابراتی این سیستم‌ها روی محیط اطراف تاثیرات زیانباری گذاشته است» و در نتیجه جواز استفاده از سیستم Wi-Fi در این ساختمان‌ها لغو شد. دولت کره شمالی این تصمیم را پس از انتشار گزارشی در مطبوعات کره جنوبی گرفت که در آن ادعا شده بود تقاضا برای نقل مکان به خانه‌های نزدیک به سفارتخانه کشورهای خارجی در شهر پیونگ یانگ افزایش یافته چون همسایه‌های این ساختمان‌ها ظاهرا می‌توانند از پوشش Wi-Fi استفاده کرده و به شبکه اینترنت سانسور نشده دسترسی پیدا کنند.
بسیاری از ساکنان کره شمالی در جوار مرز با کره جنوبی و یا چین سعی میکنند به شبکه اینترنت کشورهای همسایه دسترسی پیدا کنند. اما مارتین ویلیامز که فعالیت‌های مرکز کنترل اینترنت کره شمالی را بررسی می‌کند در مصاحبه ای با بی‌بی‌سی گفت این کار ساده‌ای نیست.
او گفت: «مرز با کره جنوبی یک منطقه به شدت نظامی و کنترل شده است و مردم عادی کره شمالی نمی‌توانند به راحتی وارد نوار مرزی شوند. نزدیک شدن به نوار مرزی چین هم دشوار ولی از مرز کره جنوبی ساده‌تر است. مردم در آنجا سعی میکنند از سیم کارت‌های چینی استفاده کنند و در مواردی توانسته‌اند تلفن‌های موبایل چینی را به شکل قاچاق وارد کشور کند».
مارتین ویلیامز افزود: «اگر آنها بتوانند به شبکه تلفن موبایل چین وصل شوند می‌توانند به هر نقطه دنیا تلفن بزنند. در عین حال بدون ایجاد هر نوع مانعی از سوی حکومت می‌توانند به شبکه جهانی اینترنت دسترسی پیدا کنند. به همین خاطر دولت این نواحی مرزی را به شدت کنترل کرده و تلاش می‌کند کسانی را که ازتلفن موبایل استفاده میکنند پیدا کند».
** اسیری نخبه‌ها در کره شمالی
با وجود چنین کنترل شدیدی بر هر گونه تماسی با جهان خارج انتظار می‌رود که در کره شمالی هیچ اثری از برنامه نویسی‌های کامپیوتری پیشرفته وجود نداشته باشد. اما در کمال تعجب وجود دارد. مارتین ویلیامز می‌گوید: «افرادی که در معاملات اقتصادی با کره شمالی فعال هستند به من می‌گویند که از میزان پیچیدگی و پیشرفت برخی از برنامه‌های کامپیوتری موجود در آن کشور حیرت میکنند. واضح است که هدف کره شمالی فقط استفاده‌های تجاری نیست. جنگ سایبری موضوع مهمی است و امروزه همه کشورهای جهان تلاش میکنند قابلیت‌های خود را در این عرصه افزایش دهند. به نظر می‌رسد برای دولت کره شمالی برنامه‌نویسی کامپیوتری اساسا اهداف نظامی دارد ولی در کنار آن می‌تواند برای مقاصد تجاری و اقتصادی هم مورد استفاده قرار بگیرد».
مارتین ویلیامز می‌گوید دولت کره شمالی دانشجویان با استعداد و نخبه را گزینش کرده و در مراکز ویژه‌ای آنها را برای اجرای این برنامه‌ها آموزش می‌دهد.
ولی در عین حال مهندسان باهوش و مبتکری هم در کره شمالی روی نرم‌افزارهایی کار میکنند که استفاده غیرنظامی دارند.
بیست و پنج سال از فرو ریزی دیوار برلین می‌گذرد. اکثر اهالی آلمان شرقی سابق می‌گویند که آرزوی آنها نه مفاهیم مجرد در مورد آزادی و دموکراسی بلکه برخورداری از امکان تماس و شناخت جهان خارج بود. رهبران کره شمالی از خطرات یک چنین تغییری به خوبی آگاهند. ولی تا چه زمانی می‌توان تمام شکاف‌های دیوار سانسور و روزنه‌های تماس با دنیای خارج را مسدود کرد؟(منبع:فناوران اطلاعات)
- ۹۳/۱۰/۱۴
