فناوری جای پزشک را نمیگیرند، ولی پزشکان باید اهل فناوری باشند
کسی نمیتواند غیبگویی کند، اما اینکه فناوری جای پزشک را بگیرد بعید است به این زودیها رخ دهد. حتی پزشکان عمومی نیز از بهکارگیری فناوری رویگردان نیستند و در واقع میخواهند در خدمات بهداشتی قرن بیستویکمی استفاده از فناوری را به حداکثر برسانند.
پزشکی عمومی از بسیاری لحاظ در بهکارگیری فناوری در خدمات بهداشتی پیشتاز است. در واقع پزشکی عمومی یکی از نخستین صنوفی هستند که پروندههای پزشکی را بهصورت الکترونیکی در آوردهاند و بسیاری از پزشکان هماکنون بهنوعی بهصورت اینترنتی با بیماران ارتباط دارند که از نوبت معاینه گرفتن گرفته تا گرفتن نسخههای تکراری و دسترسی به سوابق پزشکی را دربر میگیرد.
این خدمات بهویژه برای شمار فزایندهای از بیماران مفید است که با بیماریهای مزمن و حاد دست به گریبان هستند؛ یعنی بیمارانی که خدمات بهداشتی برای شمار عظیم و فزایندهشان طراحی نشده است.
فناوری در خودمراقبتی هم یار و یاور بیماران است و به تقویت سبکهای فعال زندگی کمک میکند که در پزشکی عمومی و اشاعه خدمات بهداشتی اهمیت اساسی دارد؛ زیرا منابع نادر و تقاضا زیاد است.
ابزارکهایی چون فیتبیتز، جاوبونز و سایر افزارههای پایشگری و پیشانههایی(console) چون نینتندو ویس هماکنون کار را تسهیل کرده است.
اما ابزارکها از عهده هر کاری برنمیآیند. پزشک نقشی چندوجهی دارد که در دانش درمانی یا استفاده از دادهها خلاصه نمیشود، بلکه شامل قضاوت، معاشرت، تدبیر کردن، ملاحظه داشتن و تشخیص الگوها هم میشود.
رایانه، ربات یا الگوریتم شاید بتوانند از عهده گوشههایی از چنین کارهایی برآیند، ولی نمیتوانند تمامی آنها را انجام دهند. امروزه خیلی بهندرت پیش میآید که فردی فقط یک مشکل داشته باشد.
دستگاه و سامانه هر چقدر خوب باشد، راه درازی مانده تا بتواند از عهده چنین پیچیدگیهایی برآید و بعید است روزی هم چنین قابلیتی پیدا کند. اساسا هیچ سامانه یا برنامهای از شرایط انسان شناخت ندارد.
در کوتاهمدت، دغدغههای مربوط به ایمنی بیمار هم مطرح است. همه میدانیم که انسان جایزالخطا است، اما فناوری نیز اینگونه است. البته قابلیتهای حفاظتی نرمافزار در قیاس با دارو، افزاره و انسان، اندکشمار است.
چارچوب کنونی تنظیم مقررات طبی برای برنامههای کاربردی و افزارههای پزشکی هم با نیازهای قرن بیستویکم و تحولات فناوری سازگاری ندارد.
اینکه برنامه کاربردی اطلاعات درست و مبتنی بر شواهد ارایه دهد و قابلیتهای حفاظتی مناسب وجود داشته باشد (ضرورتی مبرم در برخی از شکلهای تنظیم مقررات) در مراقبت از بیمار اهمیت اساسی دارد.
در مورد تبعات ایمنی برنامههای مشاوره مجازی از طریق تلفن همراه هوشمند نیز نگرانیهایی وجود دارد. در واقع مواردی پیش آمده که پزشک عمومی مشورتدهنده با سوابق پزشکی مشورتگیرنده یا اطلاعات مربوط به داروهای تجویزشده برای مشورتگیرنده آشنا نیست یا به آنها دسترسی ندارد. در واقع خود بیماران بهندرت میتوانند سوابق پزشکیشان را بهطور جامع بیان کنند؛ یعنی ممکن است مشورتگیرنده نکاتی را که برای تشخیص لازم است بیان نکند. پزشک مجازی هم نمیتواند معاینات بالینی انجام دهد.
بنابراین میتوان گفت فناوری هرگز جای پزشکان را نمیگیرد، اما متخصصان بهداشت باید از آن استقبال کنند؛ چون هم به نفع بیماران است هم به نفع ارایهکنندگان خدمات پزشکی.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۱۲/۱۸