قات زدن با تلگرام
محمد فاضلی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، نوشت: «طرفداران فیلترینگ تلگرام از این متن سوءاستفاده نکنند.
خیلیها نمیدانند «قات زدن» دقیقاً به چه معناست. استاد و دوست عزیزی دارم که سالیان طولانی دیپلمات ارشد بوده و این اصطلاح را در قالب خاطرهای برایم معنا کرد. «قات» گیاهی است که در شبهجزیره عربستان و شاخ آفریقا از برگهای آن به عنوان نوعی ماده مخدر استفاده میشود. سازمان بهداشت جهانی از سال 1973 آنرا ماده مخدر به حساب میآورد. عمدهترین نقطه کشت آن در صعده کشور یمن است. «قات زدن» عملی است که فرد برگهای قات را در دهان گذاشته و با جویدن و مکیدن تدریجی شیره آن، سرخوشی را تجربه میکند.
این دوست دیپلمات میگفت اولین بار که وارد یمن شدم، معاون وزیر خارجه به استقبالم آمده بود و دیدم که در دهان (گوشه لپش) یک برآمدگی هست. این صحنه را در طول سفر بارها و بارها در افراد مختلف مشاهده کردم و دریافتم که این گیاه قات است که عمده مردم یمن از آن استفاده میکنند. میگفت تصمیم گرفتم در دیدار با بالاترین مقام کشور به او بگویم که این چه وضعی است که همه از نوعی ماده مخدر استفاده میکنند، شما مساله را درمان کنید، ولی در اولین برخورد با این مقام دیدم که خودش هم گوشه لپش «قات میزند.» او معتقد بود «قات زدن» از چند دهه قبل یمن را به سوی نابودی برد. دوسوم مردان و یکسوم زنان در یمن، قات میزنند.
من خود از کاربران تلگرام هستم و دو کانال در این فضا را اداره میکنم، با فیلتر کردن آن هم مخالفم، و به کارکردهای مثبت آن هم باور دارم؛ اما میبینم که کارمند اداره، فروشنده مغازه، راننده آژانس به هنگام رانندگی، دانشجویان سر کلاس، دانشآموزان به هنگام درس خواندن، مردم به هنگام راه رفتن در خیابان، و خلاصه همه، به نوعی «تلگرام میزنند.»
مطمئن هستم زمان استفاده از تلگرام از وقت اختصاصیافته ایرانیان برای ورزش و کتاب خواندن بیشتر (یا خیلی بیشتر) است. قات شمشیر یک لبه است و هیچ چیز جز زیان ندارد؛ اما تلگرام شمشیر دولبه است، آگاهی/رخوت، یادگیری/هدر دادن وقت، خبررسانی/شایعهپراکنی، انسجام اجتماعی/تفرقهافکنی، تقویت روابط خانوادگی/انزوای فردی؛ و چندین دوگانه دیگر، همگی از پیآمدهای تلگرام هستند.
ما میتوانیم زمان استفاده از تلگرام خود را محدود کنیم (موفقیت کوچک). نرمافزارهایی هستند که روی گوشی تلفن همراه شما نصب میشوند و زمان استفاده شما از نرمافزارهای مختلف را اندازه میگیرند و وقتی از زمان تعیینشده عبور کردید به شما یادآوری میکنند که بیشتر از زمانی که تنظیم کردهاید از نرمافزار استفاده کردهاید. میتوانید زمان را روی نیم یا یک ساعت در روز تنظیم کرده و به تدریج خود را عادت دهید که بیش از این زمان در تلگرام نباشید.
من این کار را انجام دادهام و به توصیه یکی از مخاطبان کانال «موفقیتهای کوچک ایرانیان» از نرمافزار Quality Time استفاده میکنم. زمان را فعلاً روی یک ساعت در روز تنظیم کردهام و البته در این یک هفته هیچ وقت به یک ساعت استفاده از تلگرام روی گوشی نرسیدهام. این گونه میتوانید زمان استفاده خود از تلگرام را به تدریج کاهش دهید. این نرمافزارها میتوانند به شما نشان دهند که در کل چند بار در روز به گوشی تلفن همراه خود مراجعه میکنید و کل زمان استفاده از گوشی چقدر است.
بهتر است از تلگرام استفاده کنیم اما شاید نه بیشتر از آنکه کتاب میخوانیم یا ورزش میکنیم. دوست دیپلماتم میگفت یمن را «قات زدن» به نابودی کشاند، نکند ما با تلگرام قات بزنیم.» (منبع:الف)