موبایل چه تغییراتی در بدن نسل‌های بعدی ایجاد می‌کند؟
سمیه مهدوی - تحقیقات نشان می‌دهد نحوه زندگی دنیای مدرن تاثیر مستقیمی بر جسم انسان می‌گذارد.سیر تغییراتی که انسان اولیه را به شکل امروزی درآورده وابستگی زیادی به شرایط زندگی او در هر برهه از زمان داشته است.
همان قدر که استفاه از ابزار اولیه بر بدن انسان تاثیر گذاشته، ابزارهوشمند نیز آرام آرام تغییراتی را در جسم انسان ایجاد می‌کنند.برای مثال زمانی بشر برای جویدن شکار وخوراکی‌های سخت به 34 دندان احتیاج داشت اما رفته رفته و با کشف آتش و تغییر در نوع خوراکی‌ها، این تعداد به 32 دندان رسید و با تکامل مغز، فک انسان به گونه‌ای تغییر یافت که حتی فضای کافی برای 32 دندان نیز در دهان وجود ندارد، چرا که استفاده از ابزار بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارد و آن را به گرفتن تصمیمات متناسب با شرایط اطراف وا می‌دارد.اگر استفاده از ابزار ابتدایی توانسته شکل سر، بدن و دستان انسان را تغیر دهد ابزار هوشمند نیز می‌توانند چنین تغییراتی در انسان‌ها ایجاد کنند، با این تفاوت که ابزار هوشمند به دلیل گستردگی استفاده با سرعت بیشتری شکل بدن انسان را دگرگون خواهند کرد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که حدود پنج میلیارد نفر روی کره زمین از تلفن همراه استفاده می‌کنند که این میزان تا سال 2017 هفتاد درصد جمعیت جهان را در بر خواهد گرفت، در حال حاضر بالغ بر دو میلیارد نفر از جمعیت کره زمین از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند که تعداد آنها روز به روز در حال افزایش است به طوری که پیش بینی شده تا پایان سال جاری میلادی ، %50 از کاربران گوشی همراه به استفاده از گوشی هوشمند روی آورند.
در کشور ما نیز از این وضعیت مستثنی نبوده و گفته میشود بیش از 20 میلیون نفر از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند.رواج استفاده از گوشی‌های هوشمند به حدی است که میشود حضور آن را همه جا حس کرد و این موضوع زمانی جدی‌تر میشود که بدانیم هر فرد ماهانه به طور متوسط سی و هفت ساعت و نیم از وقت خود را با گوشی هوشمند خود می‌گذراند.با این میزان استفاده از یک وسیله نمی‌توان از نقش مهم آن در زندگی انسان‌ها غافل شد.
تا به حال مطالب گوناگونی در رابطه با مزایا و معایب استفاده از گوشی‌های هوشمند گفته شده که در اینجا از تکرار آنها خودداری می‌کنیم اما می‌خواهیم بدانیم که آیا استفاده مستمر از گوشی‌های هوشمند، مغز را برای ایجاد تغییرات فیزیکی در بدن متقاعد خواهد کرد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ این سوال، کدام یک از اعضا بیشتر از بقیه برای تطبیق با ابزار هوشمند در معرض تغییر شکل قرار خواهند گرفت؟
×× انگشت شست بزرگتر میشود
بزرگتر شدن اندازه صفحه نمایش درگوشی‌های هوشمند و استقبال کاربران از این اتفاق، کمپانی‌ها را واداشت تا در طراحی‌های خود به نحوه قرار گیری گوشی در دست کاربر نیز توجه کنند.جابه جایی کلیدهای کنترل صدا و پاور، قوس دار کردن گوشه‌ها، ایجاد انحنا در قاب پشتی، سبک کردن گوشی‌ها و کاهش ضخامت آنها بخشی از تلاش کمپانی‌ها برای جلب رضایت مشتریان است.اما با وجود همه این تلاش‌ها، هنوز مشکلاتی در این بین وجود دارد.نگهداری گوشی‌های بزرگ با یک دست کار آسانی نیست.این مشکل در هنگام تایپ، استفاده از اپلیکیشن‌ها و به خصوص بازی دو چندان میشود.در این میان، انگشت شست بیش از سایر انگشتان به کار گرفته میشود.کم یا زیاد کردن صدای موسیقی، قفل کردن گوشی و حتی حرکت بین صفحات با استفاده از این انگشت صورت می‌گیرد.بنابراین دراستفاده طولانی مدت از گوشی هوشمند، این انگشت بیش از سایرین در معرض آسیب قرار می‌گیرد.
کسانی که به تازگی گوشی قدیمی‌خود را با یک گوشی هوشمند با صفحه نمایش بزرگ جایگزین کرده اند ممکن است تا مدتی دردی را در بند دوم انگشت شست خود تجربه کنند، که شدت آن بستگی به میزان استفاده از گوشی هوشمند ، متفاوت خواهد بود.در استفاده معمولی این درد پس از مدتی ناپدید میشود و به نظر می‌رسد که شست به گوشی جدید عات کرده، اما در واقع ین طور نیست.
کسانی که زمان زیادی را به کار یا بازی با گوشی اختصاص می‌دهند این درد را به صورت حادتری تجربه می‌کنند و ممکن است گرفتار بیماری به نام "انگشت ماشه‌ای" شوند که در آن بند انتهایی انگشت دردناک میشود.
این مساله به دلیل بروز اشکال در تاندون خم کننده انگشت و یا غلاف آن روی می‌دهد و می‌تواند باعث قفل شدن انگشت و یا ایجاد محدودیت در کارکرد آن شود.بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر کاربران برای دستیابی به یک و یا دو کلید با سختی مواجه شوند احتمال بروز این مشکل بیشتر میشود.
تلاش کاربران برای نگهداری و استفاده از صفحه نمایش با یک دست می‌تواند مغز انسان را برای داشتن شست بلندتر قانع کند.بنابراین انتظار می‌رود که شست انسان‌ها در آینده بلندتر شود تا امکان دسترسی آن به جای جای صفحه نمایش افزایش یابد.اما اگرشما توفیق ملاقات نسل‌های آینده با شست‌های بلندتر را داشتید، خواهید دید که مشکل آنها به طور کامل بر طرف نشده است! چرا که تجربه ثابت کرده افرادی که شست‌های بلند‌تری دارند در استفاده از بخشی از صفحه نمایش که در کف دست قرار دارد با مشکل مواجه خواهند شد، مثلا فشردن کلید 3،6 و 9 آنها را دچار مشکل می‌کند در حالیکه با اندازه فعلی انگشت شست شاید دسترسی به کلیدهای 1، 4 و 7 مشکل‌تر باشد.
تغییر شکل مچ دست و چرخش آن همراه با خم شدن سایر انگشتان در بشر آینده نیز چندان دور از ذهن نیست.اگر روش استفاده از این ابزار هوشمند تغییر نکند ممکن است انسان نیز مانند شامپانزه‌ها توانایی مشت کردن دست خود را از دست بدهد.اما چاره کار در کجاست؟ آیا یافتن راهی برای جلوگیری از آسیب تن سپردن به این تغییرات ناخوشایند آسانتر نیست؟
برای به حداقل رساندن آسیب، بهتر است وقتی تصمیم قطعی خود را برای خرید گوشی با صفحه نمایش بزرگ گرفتید، اندازه صفحه نمایش خود را مشخص کنید، در این مرحله به حدس و گمان اکتفا نکنید و توجه داشته یاشید که حتی تفاوت یک اینچی در اندازه صفحه نمایشها، می‌تواند تاثیر زیادی در نحوه قرار گیری آن در دست بگذارد.برای تعیین اندازه مناسب صفحه نمایش ، گوشی مورد نظر را با دست غالب خود در دست بگیرید و شست خود را به صورت نیم دایره‌ای ، چیزی شبیه به عملکرد برف پاک کن ماشین روی صفحه حرکت دهید.
این تعیین کننده حداکثر فضای جولان انگشت شست در صفحه نمایش است.بنابراین اگر دامنه حرکت انگشت شست شما به قدری است که برای دسترسی به بعضی از قسمت‌های صفحه به زحمت می‌افتید بهتر است در انتخاب این سایز از صفحه نمایش تجدید نظر کنید و یا حداقل از دو دست برای نگهداری و کار با گوشی استفاده کنید.مسلما سطح دسترسی دو برف پاک کن بیشتر از یک برف پاک کن است و با دو انگشت راحت تر می‌توان صفحه نمایش را پوشش داد.
×× ستون فقرات گرد میشود
اما سر انسان نیز در استفاده طولانی مدت از گوشی موبایل سر ناسازگاری دارد.سر به عنوان سنگین ترین عضو بدن روی تکیه گاهی به نام گردن قرار گرفته که با ظرافت خاصی وزن آن را تحمل کرده و امکان چرخش آن را در جهات مختلف فراهم می‌کند.اما در زمان استفاده از موبایل سر به جلو متمایل میشود و این کار در طولانی مدت باعث بروز فشار در مهره‌های گردن میشود.
تحقیقات نشان می‌دهد که تا زمانی که سر به صورت قایم روی گردن قرار گرفته وزنی معادل 4.5 تا 5.5 کیلوگرم دارد اما اگر برای خواندن صفحه نمایش و یا بازی با موبایل سر پانزده درجه به جلو متمایل شود وزن آن به دو برابر افزایش می‌یابد.با شیب ۳۰ درصدی وزن سر روی گردن به ۱۸ کیلوگرم و با شیب ۶۰ درصدی به ۲۷ کیلوگرم می‌رسد.این ارقام حاکی از فشاری عظیم بر مهره‌های گردن است.
دانشمندان در تحقیق از افرادی که بین دو تا چهار ساعت در روز از گوشی هوشمند خود استفاده می‌کردند این میران فشار را در کل سال محاسبه کرده و به این نتیجه رسیده اند که مهره‌های گردن این افراد در طول سال به اندازه 1400 ساعت تحت فشار هستند که به فرسودگی هر چه بیشتر آنها می‌انجامد.متمایل شدن سر به سمت جلو در حین کار با موبایل، نه تنها به مهره‌های گردن آسیب می‌رساند بلکه ستون فقرات را نیز از حالت عادی خارج کرده و باعث ایجاد قوس در آن میشود.با این تغییر، گردن متمایل به جلو و پشت گرد از دیگر شاخصه‌های بشر آیند ه است.
برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی در حین استفاده از موبایل به جای پایین نگاه داشتن سر، بهتر است گوشی را تا مقابل صورت بالا آورده و سر به حالا قائم باقی بماند.
تمایل سر به سمت جلو در زمان طولانی باعث بروز بیماری "گردن پیامکی" میشود که با احساس درد در شانه‌ها ، مهره‌های گردن و ستون فقرات همراه است برای اجتناب از این بیماری بهتر است در فاصله‌های زمانی مشخص و به طور متناوب سر را بالا آورده آن را به سمت راست بچرخانید سپس آن را به جای اولیه برگردانید و این بار ان را به سمت چپ بگردانید.توجه به همین تمرین ساده کافی است تا از بروز بیماری و درد و از همه مهمتر از تغییر شکل مهره‌ها جلوگیری شود ، لطفا این حرکت ساده را جدی بگیرید.
در هنگام تایپ و یا ارسال پیامک، گوشی خود را در زاویه 30 درجه قرار دهید و در هنگام خواندن آن را عمودی در دست نگاه دارید تا حتی الامکان گردن شما به متمایل شدن به سمت جلو عادت نکند.
×× اندازه چشمها تغیر می‌کند
اما چشمها نیز جزو اعضای آسیب پذیری هستند که به سختی می‌توان از آنها در مقابل صفحات نمایش محافظت کرد، نور ساطع شده از صفحات نمایش گوشی‌ها از نوع HEV بوده که حتی می‌تواند باعث بروز مشکل در بافتهای چشم شود.این همان نوری است که در خورشید و لامپهای فلورسنت نیز وجود دارد اما کسی به مدت چند ساعت مداوم به آنها خیره نمی‌شود، خیره شدن طولانی مدت به نمایشگر گوشی باعث ایجاد نارسایی‌هایی در بینایی شده و بروز تاری دید و سیاهی رفتن چشم از عوارض آن است.
تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که با گوشی خود بازی می‌کنند بیش از آنکه در خواب باشند با چشمانی باز به گوشی خود خیره شده اند.نور ساطع شده از نمایشگرو هیجان ناشی از بازی باعث می‌شودتا کاربر بدون آنکه بداند حالت چشمان خود را تغییر دهد .مثلا آنها را بازتر کرده و یا برای جلوگیری از ورود نور، آنها را جمع کند.در هر دو حال این عکس العمل‌ها می‌تواند حالت چشم را تغییر دهد و بر ظاهر نسل آینده تغییراتی را به وجود آورد اما در مورد این که تمرکز طولانی بر صفحه نمایش می‌تواند باعث ایجاد صدمات دایمی به چشم گردد یا نه، شواهدی در دست نیست.
برای کاهش صدمات بهتر است با در نظر گرفتن فاصله 30 سانتیمتری از نمایشگر از آسیب بیشتر چشم جلوگیری شود ضمن این که در فاصله‌های زمانی 20 دقیقه ای، با چشم برداشتن از صفحه نمایش و خیره شدن به دوردست‌ها اندکی به چشم استراحت داد .
×× پوشت شل و چروک میشود
پوست نیز به عنوان بزرگترین عضو بدن از تاثیرات منفی نمایشگرها در امان نیست.برخی تحقیقات در ده سال گذشته نشان می‌دهد اشعه‌های ساطع شده از نمایشگرها بر پوست انسان تاثیر گذاشته و آن را مستعد افتادگی زود هنگام کرده‌اند.در حالت عادی افتادگی و چین و چروک پوست در اواخر میانسالی اتفاق می‌افتد اما در 10 سال گذشته این روند تغیر کرده و با گسترش استفاده از دستگاهای هوشمند دامنگیر جوانان نیز شده است.
اشعه‌های ناشی از نمایشگرها، باعث ایجاد و یا پررنگ‌تر شدن لکه‌های صورت نیز میشود و با توجه به حالت سر در هنگام کار با تلفن همراه ، احتمال ایجاد چین و چروک در گردن نیز افزایش می‌یابد.
کاهش زمان استفاده از صفحه نمایش و هم چنین استفاده از کرم‌های ضد آفتاب تنها راه حل‌های مقابله لا این مشکلات هستند.
تغییر شکل دست و انگشتان، خم شدن گردن و متمایل شدن آن به سمت جلو ، تغییر حالت و ضعیفی چشمها و در نهایت ایجاد لک و چین و چروک در پوست، تنها بخشی از مشکلاتی است که به دلیل عدم استفاده صحیح از گوشی‌های هوشمند، افراد زیادی را گرفتار خود کرده است.حال باید دید کدام یک با سرعت بیشتری پیش می‌روند، تغییر شکل بدن و یا پیشرفت کمپانی‌ها در تولید گوشی‌های مناسب برای کاربران! آنچه مسلم است استفاده از گوشی‌های هوشمند و نیاز اعتیاد گونه به آنها منتظر تکنولوژی برای اصلاح این کاستی‌ها نخواهد ماند.بنابراین بهترین راه اطلاع رسانی و اصلاح روش استفاده از گوشی‌های هوشمند امروزی است تا علاوه بر کاهش آسیب‌های جسمی، عوارض روانی آن نیز کنترل شود. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۴/۰۴/۰۱
