نحوه نظارت بر حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی
آسیه فروردین – نخستین دستورالعمل انجمن روانشناسی آمریکا برای نظارت بر نحوه حضور نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و این انجمن از والدین خواسته نوجوانان را برای استفاده «مساله‌دار» از رسانه‌های اجتماعی زیرنظر بگیرند.
نشریه نیویورک تایمز در گزارشی به قلم کاترین پیرسون در این زمینه راهکار‌های واقع‌بینانه و موثر برای بررسی این موضوع را از کارشناسان جویا شده است که برای سیاستگذاران داخلی کشور در حوزه فضای مجازی نیز قابل توجه است.
انجمن روانشناسی آمریکا، اخیرا اولین دستورالعمل خود را درباره استفاده از رسانه‌های اجتماعی در سن نوجوانی منتشر کرد. این دستورالعمل، خلاصه‌ای از 10 توصیه برای مربیان، سیاستگذاران، شرکت‌های فناوری و والدین، با هدف کمک به نوجوانان در تعامل با این فناوری، به روش ایمن و مثبت است.
این کارشناسان معتقدند نوجوانان باید برای استفاده «مساله‌دار» از رسانه‌های اجتماعی تحت‌نظر باشند. مهم است که آزار و اذیت سایبری، نفرت آنلاین و محتوایی که باعث می‌شود ظاهر فیزیکی خود را با دیگران مقایسه کنند، باید در حداقل میزان خود باشد. در عین حال، این انجمن همچنین بر اهمیت آموزش شهروندی دیجیتال و سوادآموزی به نوجوانان تاکید کرد. شرکت‌های فناوری در تمام این زمینه‌ها نقش دارند و باید از آنها خواست درنظر بگیرند آیا ویژگی‌هایی مانند پیمایش بی‌پایان (scrolling) و دکمه لایک (like)، از نظر رشد برای نوجوانان مناسب است یا خیر.
همان‌طور که همه والدین می‌دانند، وظیفه نظارت و آموزش فرزندان‌شان و حفظ فناوری‌هایی که به سرعت در حال تغییر هستند، بر دوش آنهاست. اما مساله اینجاست که در عین حال تلاش برای انجام این کار می‌تواند در طول زمان ناامید کننده و بی‌اثر باشد.
لورا گری، روانشناس بیمارستان ملی کودکان در واشنگتن می‌گوید: «به عنوان یکی از والدین و روانشناس، می‌دانم درخواست‌هایی که از والدین می‌شود، فراتر از آن چیزی است که توانایی انجام آن را داریم.»
در همین رابطه نیویورک‌تایمز با دکتر گری و هفت کارشناس دیگر، که بسیاری از آنها والدین نوجوانانی هستند، تماس گرفت تا یک سوال ساده بپرسد:
یک راهبرد عملی ویژه والدین که می‌توانند برای کمک به کاهش خطرات آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی برای فرزندان استفاده کنند، چیست؟
- اهل عمل باشید
این انجمن توصیه کرد که بزرگسالان، استفاده از رسانه‌های اجتماعی را در کودکان 10 تا 14 ساله به دقت زیرنظر بگیرند. دکتر گری موافق است که این، یک پنجره حیاتی و مهم، برای والدین به منظور آموزش عادات خوب است.
به گفته وی، برای مثال یک خانواده ممکن است تصمیم بگیرد یک کودک در ابتدا فقط به استفاده از یک اپلیکیشن اجتماعی محدود شود و در شش ماه اول یا بیشتر، والدین پست‌ها و درخواست‌های دوستی با فرزندشان را بررسی کنند. در اینجا هدف، ارایه چارچوب‌های عملی است.
گری به عنوان مادر یک فرزند نوجوان و دو فرزند کوچک‌تر می‌داند که ارایه چنین نظارت شدیدی چقدر دشوار است اما به اعتقاد وی، وقت گذاشتن حتی پنج دقیقه در روز برای بررسی استفاده کودک از رسانه‌های اجتماعی خوب است.
- اکانت‌های فرزندان خصوصی باشد
ژیرارد کلی، رییس حریم خصوصی مجموعه Common Sense Media معتقد است والدین همچنین باید مطمئن شوند همه اکانت‌های فرزندان‌شان خصوصی هستند.
به گفته وی، برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی برای یادگیری هرچیز درباره کاربران طراحی شده تا محتوای شخصی‌سازی شده ارایه دهند. این کار، بچه‌ها و نوجوانان را درگیر نگه می‌دارد.
- محکم‌ترین قوانین شبانه را لحاظ کنید
میچ پرینستاین، مدیر ارشد علمی انجمن روانشناسی آمریکا معتقد است صفحه نمایش بعد از ساعت 9 شب، واقعا نباید وجود داشته باشد، زیرا بر توانایی نوجوانان برای داشتن حداقل هشت یا نه ساعت خواب تاثیر می‌گذارد.
یکی از روسای هیئت مشورتی که راهنمای جدید را نوشته، می‌گوید: «اکنون می‌دانیم استفاده از مانیتورها، دلیل شماره یک اختلال خواب است. علم ثابت کرده اختلال خواب به معنای واقعی کلمه، بر اندازه مغز نوجوانان تاثیر می‌گذارد. نباید شب‌ها گوشی هوشمند یا تبلت در اتاق خواب وجود داشته باشد.»
همه متخصصان مصاحبه‌شونده تاکید کردند که این موضوع، چقدر مهم است.
دکتر ژان تونگ، روانشناسی که سال‌ها زنگ خطر را درباره راه‌هایی که رسانه‌های اجتماعی به فرسایش سلامت روان نوجوانان کمک کرده‌اند، به صدا درآورده، می‌گوید: «با توجه به تحقیقات متعدد درباره خواب می‌دانیم که افراد تا زمانی که تلفن آنها در دسترس باشد، به خوبی نمی‌خوابند.»
تونگ توصیه کرد همه اعضای خانواده، موبایل خود را شب‌ها در یک فضای مشترک قرار دهند؛ کاری که خانواده خودش از آن پیروی می‌کند.
در همین زمینه، دکتر گری معتقد است نوجوانان ممکن است در مقابل این مرزها جبهه‌گیری کنند؛ خصوصا اگر والدین در تلاش برای اجرای این قانون، عطف به ماسبق داشته باشند. او می‌گوید: «در این موارد، مهم است بتوانیم برخی دلایل منطقی را ارایه کنیم. به همین دلیل، معتقدیم پاسخ محبت‌آمیز والدین، مفید است. اگرچه ممکن است هنوز واکنش عاطفی داشته باشند.»
- تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر مغز را تشریح کنید
به نوجوانان کمک کنید تا بفهمند رسانه‌های اجتماعی چگونه بر مغز آنها تاثیر می‌گذارد.
دکتر فرانسیس جنسن، رییس بخش نورولوژی دانشگاه پنسیلوانیا و نویسنده کتاب «مغز نوجوان» توضیح داد که مغز انسان از پشت به جلو، رشد می‌کند. بخش میانی مغز، که او آن را «مغز اجتماعی» توصیف می‌کند، «به طور فعال در دوران نوجوانی خود را می‌سازد» و بیشتر مستعد تاثیرات بیرونی است. با این حال، قسمت جلویی مغز، که مواردی مانند تصمیم‌گیری، کاهش خطر و تنظیم هیجانی را مدیریت می‌کند، تا اواخر دهه 20 سالگی فرد رشد می‌کند.
او می‌گوید: «نوجوانان واقعا با مغز اجتماعی بسیار فعال عمل می‌کنند که آنها را در برابر فشار همسالان و در جستجوی مسایل جدید متعدد، آسیب‌پذیر می‌کند. آنها از قسمت جلوی مغز، که به آنها می‌گوید بایستند و ضربه بزنند، بازخوردی دریافت نمی‌کنند.»
جنسن از والدین خواست با فرزندان خود درباره تغییرات مغزی و اینکه چگونه آنها را به‌ویژه در برابر برخی از اثرات منفی رسانه‌های اجتماعی آسیب‌پذیر می‌کنند، صحبت کنند. به گفته او، تمام محتوا، بازخوردها و محرک‌های موجود، به صورت آنلاین «زمانی که مغز اجتماعی آنها در حال رشد است، برای بچه‌ها کاملا قابل دسترس است.» وی آن را «طوفان کامل» توصیف کرد.
- شما رسانه‌های اجتماعی را کنترل می‌کنید یا آنها، شما را؟!
از فرزندان خود بپرسید: «آیا احساس می‌کنید بر رسانه‌های اجتماعی کنترل دارید یا فکر می‌کنید این رسانه‌ها شما را کنترل می‌کنند؟»
جف هنکوک، مدیر موسس آزمایشگاه رسانه‌های اجتماعی استانفورد معتقد است این سوال، به‌ویژه در زمینه سنجش اینکه آیا استفاده نوجوانان از رسانه‌های اجتماعی مشکل‌ساز شده یا خیر، موثر است.
او پیشنهاد داد این موضوع با عبارتی مانند: «هی، گاهی اوقات برایم سخت است که مدام با تلفنم تماس نداشته باشم. آیا شما تا به حال، با آن مبارزه کرده‌اید؟» مطرح شود.
اگر نوجوان شما به این سوال، پاسخ مثبت بدهد، این پاسخ فرصتی برای صحبت درباره استراتژی‌های مدیریتی است. به عنوان مثال، آقای هنکاک به فرزند 12 ساله خود (که تاکنون فقط به ویدئوهای تیک‌تاک در یوتیوب دسترسی دارد)، آموزش می‌دهد تا برای خودش تایمر تنظیم کند. او در حال بررسی احساسی است که مسوولیت زمان نمایش خود را به عهده می‌گیرد و می‌فهمد که چگونه با زمانی که تایمر زنگ می‌زند و می‌خواهد آنلاین بماند، کنار بیاید.
- هنگام استفاده رسانه‌های اجتماعی، حالم خوب است یا بد؟
نوجوانان را تشویق کنید که اعلام کنند «آیا وقتی به این موضوع نگاه می‌کنم، احساس بدی نسبت به خودم دارم؟»
اگرچه فراخوان انجمن روانشناسی آمریکا برای محدود کردن استفاده نوجوانان از رسانه‌های اجتماعی در زمینه مقایسه خود با دیگران ممکن است مبهم باشد اما یک رویکرد این است که به نوجوانان آموزش دهیم بررسی ساده را با طرح این سوال از خود بپرسند: «آیا هریک از اکانت‌ها باعث می‌شود که احساس بدتری درباره خودم یا بدنم داشته باشم؟» دکتر جیسون ناگاتا، متخصص پزشکی نوجوانان در بیمارستان کودکان UCSF Benioff سانفرانسیسکو، متخصص اختلالات تغدیه این موضوع را بیان کرد.
از آنجا که تاثیرات منفی رسانه‌های اجتماعی بر تصویر بدن دختران به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته، دکتر ناگاتا تاکید کرد که والدین باید این نوع تمرین را برای کودکان هر دو جنس تشویق کنند.
او می‌گوید: «اگرچه این موضوع درباره پسران کمتر درک و پوشش داده شده اما آنها نیز مستعد این تاثیرات هستند. مطالعات نشان داده استفاده از اینستاگرام در پسران و مردان با حذف وعده‌های غذایی، اختلال در غذا خوردن، نارضایتی از عضلات و حتی استفاده از استروئیدهای آنابولیک مرتبط است.»
- با نوجوانان بزرگ‌تر، گفتگوها را هدایت کنید، نه قضاوت
کارشناسان تاکید کردند برای والدین مهم است در طول زندگی فرزندان، گفتگوی باز درباره رسانه‌های اجتماعی را تقویت کنند.
بکی لوئیس، روانشناس کودک و نوجوان در بیمارستان هاسنفلد در N.Y.U. Langone معتقد است نوجوانان، به‌ویژه آنهایی که بزرگ‌تر هستند و ممکن است آزادی آنلاین بیشتری داشته باشند، اغلب تصور می‌کنند والدین آنها به این دلیل درباره استفاده از رسانه‌های اجتماعی سوال می‌پرسند که قصد دارند تلفن‌های آنها را بگیرند یا آن را از بین ببرند!
او می‌گوید: «رویکرد ما در اینجا، واقعا حیاتی است. ما باید به بچه‌ها کمک کنیم تا بفهمند چرا این سوال را می‌پرسیم. آنها باید بدانند اتهام یا انتقاد یا قضاوت در کار نیست.»
دکتر لوئیس توصیه کرد خیلی واضح به نوجوانان بگویید که به این دلیل سوال می‌کنید که درباره این جنبه از زندگی آنها کنجکاو هستید، نه به این خاطر که آنها دچار مشکل هستند.
لوئیس همچنین یک رئالیست است. او معتقد است نوجوانان ممکن است صادق نباشند یا نخواهند درباره آن با شما صحبت کنند اما وظیفه والدین این است که مدام درباره این موضوع بپرسند.
لوئیس می‌افزاید: «مهم است که با آنها ارتباط برقرار کنیم تا این بخش از زندگی خود را بشناسیم و مطمئن شویم که آنها می‌دانند فضای امن برای صحبت درباره آنچه می‌بینند، وجود دارد.» (منبع:عصرارتباط)