نخستین و آخرین راه‌های دسترسی به اینترنت
دسترسی‌تان به اینترنت از چه نوع است؟ فراخ‌باند (Broadband)؟ پرسرعت؟ بی‌سیم؟ ماهواره‌ای؟ فیبرنوری؟ دسترسی به اینترنت را با اسامی مختلفی می‌فروشند، ولی از نام اکثرشان نمی‌توان دریافت که چگونه اتصال به اینترنت را برقرار می‌کنند؟ به‌راستی سمت و سوی فنی اینترنت چگونه است؟
×× تلفنی(Dial-up)
داستان اینترنت از همین‌جا آغاز شد؛ از درآمیختن خط تلفن با افزاره‌ای به نام مودم که سیگنال‌های دیجیتالی را از رایانه می‌گیرد و به اصوات قابل شنیدن تبدیل می‌کند و از طریق خط تلفن برای رایانه فراهم‌ساز خدمات اینترنتی می‌فرستد. مودم سیگنال برگشتی از اینترنت را هم به سیگنال دیجیتالی قابل فهم برای رایانه تبدیل می‌کند.
در واقع این رکن تمام ارتباطات اینترنتی میان رایانه کاربران و اینترنت است. فقط بستر حرکت سیگنال و خود سیگنال تغییر کرده است.
در اینترنت تلفنی، سیگنال آنالوگ بود و بستر انتقال هم خط تلفن یعنی همان زوج سیم مسی است. این روش ابتدایی تا مدت‌ها در حوزه دسترسی به اینترنت حاکمیت داشت.
این روش به‌خاطر آنالوگ بودن سیگنال، کارآمدترین روش ارتباطی نیست. در ضمن خطی که برای اینترنتی به کار گرفته شده باشد همزمان برای مکالمات تلفنی قابل استفاده نیست.
×× خط مشترک دیجیتالی(DSL)
در این روش روی خط تلفن علاوه برارتباطات تلفنی سیگنالی با بسامد بالاتر می‌فرستند؛ روشی بسیار پیچیده که با مثالی ساده می‌توانیم به چگونگی عملکرد آن پی ببریم. فرض کنید لوله‌ای داریم و هر 60 ثانیه تیله‌های سبزی را از درون آن رد می‌کنیم. این تیله‌های سبز همان سیگنال‌های صوتی هستند.
حالا فرض کنید از همین لوله و در لا‌به‌لای ارسال تیله‌های سبز در مثلا هر پنج ثانیه هم تیله‌های قرمز عبور دهیم. تیله‌هایی قرمز همان داده‌های اینترنتی هستند، یعنی بسامد حرکت داده‌ها (تیله‌های قرمز) از صوت (تیله‌های سبز) بیشتر است.
یعنی می‌توانیم با همین یک لوله هم صوت را انتقال دهیم و هم داده را.
در طرف دیگر نیز همین دستگاه مرتب‌سازی تیله‌ها را انجام می‌دهد. تیله‌های داده‌ای را برای رایانه می‌فرستد و تیله‌های صوتی را برای تلفن.
در موقعیت واقعی این کار را جداساز سیگنال انجام می‌دهد. جداساز در واقع بسامد بالا را از صافی خود می‌گذراند تا صوت را بهتر بشنویم؛ در غیر این‌صورت سروصدای زیادی روی خط تلفن ایجاد می‌شود.
البته اهل فن بیکار ننشستند و نمونه بهتری از این فناوری به نام ای‌دی‌اس‌ال عرضه کردند که در واقع نوع ناهمزمان آن است. در واقع به این نکته توجه داشتند که برای مردم عادی سرعت دریافت از اینترنت (download) بیشتر اهمیت دارد تا سرعت ارسال به اینترنت (ADSL). کاربری که به سراغ شبکه‌های اجتماعی می‌رود اکثر اوقات فقط چند کلمه می‌نویسد و چند باری دکمه ماوس را فشار می‌دهد که به پهنای باند چندانی نیاز ندارد؛ ولی همین کاربر وقتی در حال برداشتن مطالب، عکس‌ها و فیلم‌هایی است که دیگران می‌گذارند به پهنای باند زیادی نیاز دارد.
درست مثل این است که بزرگراهی بین دو شهر، یکی در شرق و یکی در غرب کشیده باشند که چهار باند داشته باشد. معمولا دو باند به سوی شرق و دو باند به سوی غرب است. چنین بزرگراهی از نوع همزمان است. اما اگر تردد به سوی غرب بیشتر باشد تا به سوی شرق، چرا سه باند به ترددهای معطوف به غرب اختصاص نیابد و یکی برای ترددهای معطوف به شرق. به این بزرگراه ناهمزمان گویند؛ یعنی در ارتباط اینترنتی یک باند به ارتباط حاصل از فشردن دکمه صفحه‌کلید یا ماوس اختصاص می‌یابد و سه باند هم به مطالب، عکس‌ها و فیلم‌های کاربران درون اینترنت. صوت هم در گستره پایینی پهنای باند قرار می‌گیرد.
سرعت تبلیغی فراهم‌آوران خدماتDSL برابر1.5 Mbps تا 10 Mbps است که با فناوری جدید به 100 Mbps قابل افزایش است. اما حدود 80 تا 90 درصد سرعتی که فراهم‌آوران خدمات تبلیغ می‌کنند واقعی‌تر است.
×× کابل هم‌محور
وقتی دسترسی اینترنتی از حالت تلفنی فراتر رفت، کابل هم‌محور نخستین بستر جدیدی بود که برای این کار مطرح شد. کابل هم‌محور همانند کابل مورد استفاده در تلویزیون کابلی است؛ یعنی کابل‌های مدوری با هسته مسی که درون عایق پلاستیکی ضخیمی قرار گرفته است. دور عایق هم به‌طور معمول پوشش آلومینیومی بافته‌ای قرار دارد. تمام این اجزا هم درون غلاف پلاستیکی بیرونی قرار گرفته‌اند.
خوبی کابل هم‌محور رواج قبلی آن در بسیاری از خانه‌ها است. ده‌ها سال بود سیگنال‌های متعددی را با این کابل‌ها ارسال می‌کردند پس می‌شد اینترنت را هم به آنها افزود. برای ارایه دسترسی اینترنتی از طریق کابل هم‌محور از استانداردی به نام DOCSISاستفاده می‌کنند. این روش تقریبا مانند روش DSLاست که در آن بسامد بالا به داده اختصاص دارد و بسامد پایین به صوت. اما در کابل هم‌محور از بسامدهای مختلف بسیاری استفاده می‌شود، یکی برای هر کانال. اگر بخواهیم خیلی ساده روش کار DOCSISرا توضیح دهیم، باید بگوییم که در آن برای داده‌ها کانال (یا بسامد) دیگری اضافه می‌کنند. در کابل هم‌محور نیز مانند DSLاز انتقال داده به‌صورت ناهمزمان استفاده می‌شود.
البته دسترسی اینترنتی از طریق کابل هم‌محور به مودم مخصوصی نیاز دارد که باید داده را از کانال‌های تلویزیونی جدا کند و به‌صورتی ارایه دهد که برای رایانه قابل فهم باشد.
×× فیبر نوری
در فناوری‌هایی که تاکنون درباره‌شان گفتیم، از الکتریسته استفاده می‌شود و سیگنال را سیم مسی انتقال می‌دهد، به‌تدریج فیبر نوری به میدان آمد. ساده‌ترین توصیف در مورد این دسترسی هم این است که نقش سیگنال را نور ایفا می‌کند و بستر انتقال نوع مخصوصی کابل از جنس شیشه انعطاف‌پذیر یا پلاستیک شفاف است. شیشه نور را به‌خوبی گذر می‌دهد.
در یک سوی مسیر، فرستنده‌ای قرار دارد که سیگنال الکتریکی را به نور تبدیل می‌کند که با عبور از فیبر نوری به سوی دیگر و گیرنده‌ای می‌رسد که آن را دوباره به سیگنال الکتریکی قابل استفاده برای رایانه تبدیل می‌کند.
نور سریع‌تر از الکتریسیته حرکت می‌کند. سرعت الکتریسیته حدود یک‌صدم سرعت نور است. دلیل سرعت زیاد شبکه‌های نوری هم در همین است.
متاسفانه شبکه‌های فیبرنوری برخلاف شبکه‌های سیمی نه ارزان هستند و نه نصب‌شان ساده است. به همین دلیل هم عمدتا در اینترنت برای خطوط بزرگ بین شهرها و خطوط اقیانوس‌گذر به‌کار می‌روند. البته خانه‌های هرچه بیشتری هم در حال تجهیز شدن به این نوع دسترسی هستند.
×× فراخ‌باند روی خط برق
شاید بسیاری از خوانندگان از این شیوه دسترسی به اینترنت چیزی نشنیده باشند، ولی ده سالی است که این روش دسترسی در رسانه‌ها مطرح شده است. رکن اصلی این روش تقریبا شبیه استفاده از کابل هم محور یا خطوط تلفن است. بستر انتقال سیگنال همان سیم برق خانه است که از قبل وجود دارد.
روی کاغذ مشکلی وجود ندارد، ولی تا عملی‌شدن فراگیری این روش دسترسی راه زیادی مانده است.
×× دسترسی اینترنتی بی‌سیم
اصطلاح بی‌سیم از آن اصطلاحات فراخ معنی است که هر نوع دسترسی اینترنتی را که به سیم محتاج نباشد دربر می‌گیرد؛ یعنی بین کاربر و فراهم‌ساز کابلی وجود ندارد، بنابراین هنگام انتخاب اینترنت بی‌سیم باید دقت کرد زیرا تنوع زیادی دارند.
×× فراخ‌باند بی‌سیم
در تبلیغات اینترنت بی‌سیم معمولا از فراخ‌باند بی‌سیم سخن می‌رود؛ یعنی فراهم‌آوری خدمات اینترنتی با اتصال کابلی وصل‌سازی به اینترنت را انجام می‌دهد و سپس با استفاده از امواج رادیویی عمل انتشار را انجام می‌دهد؛ بنابراین کاربر باید از آنتن و مودم مناسب برخوردار باشد تا بتواند با فراهم آور خدمات اینترنتی تماس بگیرد.
این سامانه‌ها تقریبا شبیه تلفن بی‌سیم کار می‌کنند، حتی بسامدهای‌شان هم همان است. فقط انتشار با توان بیشتری انجام می‌گیرد تا برد سیگنال بیشتر شود. یکی از چالش‌ها این است که آنتن کاربر باید در خط دید آنتن فراهم‌ساز خدمات اینترنتی بی‌سیم باشد. اگر ساختمان یا درختی در مسیر باشد مشکل ایجاد می‌شود.
وقتی خانه‌مان تحت پوشش خدمات DSLیا کابلی نباشد می‌توان گفت که فراخ‌باند بی‌سیم تنها گزینه‌ای است که می‌توان انتخاب کرد. این گزینه برای روستاها نیز کارگشا است.
سرعت خدمات در فراخ‌باند بی‌سیم به اندازه فیبر نوری یا کابل هم‌محور نیست، چون سیگنال در کابل بهتر حرکت می‌کند تا در هوای آزاد.
×× اینترنت سیار
این همان نوع دسترسی به اینترنت است که با تلفن همراه یا سایر افزاره‌های همراه انجام می‌دهیم. خود فراهم‌سازان خدمات، این دسترسی را فراخ‌باند بی‌سیم سیار نام نهاده‌اند، اما استفاده از اصطلاح فراخ‌باند به لحاظ فنی درست نیست.
در جاهای زیادی از جهان هر کاربری که خط تلفن همراه داشته باشد می‌تواند از خدمات اینترنت سیار استفاده کند. می‌گویند آینده از آن اینترنت بی‌سیم است چون عملاً در همه جا قابل دستیابی است و بسیاری از مردم هم تلفن همراه هوشمند دارند.
اینترنت سیار همانند فراخ باند بی سیم با امواج رادیویی کار می‌کند. اکثر مردم توجه ندارند که تلفن همراه‌شان در واقع نوعی فرستنده گیرنده رادیویی است. فراهم‌سازان خدمات در گذر سالیان راهی برای انتقال همزمان صوت و داده پیدا کرده‌اند. به چندین روش مختلف می‌توان داده‌ها را با سیگنال تلفن همراه ارسال کرد. حتماً اصطلاحات نسل 3، نسل 4 و به تازگی LTE به گوش‌تان خورده است. هر یک از این فناوری‌ها روش‌های متفاوتی برای ارسال داده دارند. روش نسل 3 قدیمی‌تر و سرعت کم‌تری دارد اما LTE جدید‌تر و سرعت بیشتری دارد. اما نگرشی که رکن‌شان را تشکیل می‌دهد یکی است.
×× اینترنت ماهواره‌ای
همان طور که از نام این روش دسترسی پیدا است دسترسی به اینترنت در این روش از طریق آنتن ماهواره‌ای انجام می‌گیرد. در این فناوری هم مانند فراخ‌باند بی‌سیم، خط دید اهمیت دارد و نصب آن تخصصی است.
در هر انتقال، مسیری هزاران کیلومتری بین کاربر، ماهواره و فراهم‌آور خدمات اینترنتی طی می‌شود. می‌دانیم سیگنالی که چنین مسیر درازی را طی کند خیلی ضعیف می‌شود. برای همین است که اینترنت ماهواره‌ای گزینه نخست کاربران نیست. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۱۱/۲۱
