نقدهای دبیر کل سازمان ملل به شبکههای اجتماعی
آزاده کیاپور – دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار دوره جدیدی از یکپارچگی رسانههای اجتماعی برای جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست شد.
آنتونیو گوترش، ضمن ارایه گزارش کلیدی برای تقویت یکپارچگی اطلاعات در پلتفرمهای دیجیتال میگوید: کشورها باید به «آسیب شدید جهانی» ناشی از گسترش نفرت و دروغ آنلاین توجه کنند.
دبیر کل سازمان ملل متحد معتقد است هشدار درباره تهدید بالقوه ناشی از توسعه سریع هوش مصنوعی مولد، نباید آسیبهایی که قبلا توسط فناوریهای دیجیتالی ایجاد شده، پنهان کند. این آسیبها، سخنان نفرتانگیز آنلاین و اطلاعات نادرستی است که به صورت عمد یا غیرعمد منتشر میشود.
وی در این گزارش تاکید کرده همه بازیگران این حوزه باید در زمینه توجه، سازگاری و قابلیت اطمینان اطلاعات اشتراکگذاریشده توسط کاربران نقش اساسی داشته باشند.
گوترش میگوید: «امیدوارم این، یک استاندارد طلایی برای هدایت اقدامات در جهت تقویت یکپارچگی اطلاعات باشد.»
- اتصال و تفکیک
پلتفرمهای دیجیتال، شامل کانالهای رسانههای اجتماعی، موتورهای جستجو و اپلیکیشنهای پیامرسان، میلیاردها نفر را در سرتاسر کره زمین به هم متصل میکنند و فیسبوک، به تنهایی سه میلیارد کاربر دارد.
شبکههای اجتماعی مزایای بسیاری مانند حمایت از جوامع در زمان بحران و مبارزه و نیز کمک به بسیج جنبشهای جهانی برای برابری نژادی و جنسیتی به ارمغان آوردهاند.
این شبکهها همچنین برای مشارکت مردم در سراسر جهان به منظور دستیابی به صلح، کرامت و حقوق بشر در یک سیاره، توسط سازمان ملل استفاده میشوند.
با این حال، از این پلتفرمهای دیجیتال برای از بین بردن علم، گسترش عمدی اطلاعات نادرست، نفرت، دامن زدن به درگیری، تهدید دموکراسی و حقوق بشر، تضعیف سلامت عمومی و مسائل اقلیمی نیز استفاده میشود.
موضوعی که به گفته گوترش منجر شده تا «برخی از ماموریتهای حافظان صلح سازمان ملل متحد و عملیات کمکهای بشردوستانه، هدف قرار گرفتهاند و ماموریت آنها، خطرناکتر شده است.»
- فریبنده، خطرناک و کشنده
اگرچه اطلاعات نادرستِ سهوی، اطلاعات نادرستِ عمدی و اظهارات مشوق تنفر با همدیگر مرتبط هستند و همپوشانی دارند اما پدیدههایی متمایزند.
اظهارات تنفرآمیز، به زبان توهینآمیز یا تهدیدآمیز علیه یک گروه یا شخص، صرفا به دلیل نژاد، رنگ، مذهب، قومیت، ملیت یا زمینههای مشابه آنها اشاره دارد.
در اینجا، بین اطلاعات نادرست سهوی (misinformation) و اطلاعات نادرست عمدی (disinformation) تفاوت وجود دارد؛ اگرچه تعیین تمایز بین آنها ممکن است دشوار باشد.
به طور کلی، اطلاعات نادرست سهوی (mis) به انتشار غیرعمد اطلاعات غلط اشاره دارد، در حالی که اطلاعات نادرست عمدی (dis)، نه تنها عمدا نادرست است، بلکه قصد فریب دادن دارد. صرفنظر از این تمایز، همه این اطلاعات، خطرناک و حتی کشنده هستند.
در گزارش دبیرکل سازمان ملل آمده است: «در حالی که رسانههای سنتی، منبع اخبار مهمی برای بیشتر مردم در مناطق درگیری هستند، جرقه نفرت در پلتفرمهای دیجیتال پراکنده شده و به خشونت دامن زده است و برخی از پلتفرمهای دیجیتال با انتقاد از نقش آنها در درگیریها، از جمله جنگ در اوکراین مواجه شدهاند.»
- فضای دیجیتال امنتر
با توجه به این تهدید، گوترش خواستار اقدام هماهنگ بینالمللی برای ایمنتر و فراگیرتر کردن فضای دیجیتال و حفاظت از حقوق بشر شده اما پاسخهای سازنده زیادی دریافت نکرده است.
برخی از شرکتهای فناوری برای جلوگیری از مشارکت پلتفرمهایشان در گسترش خشونت و نفرت بسیار کمکاری کردهاند.
این در حالی است که دولتها گاهی اوقات به اقدامات شدید از جمله قطع کردن اینترنت و ممنوعیتها، که فاقد هرگونه مبنای قانونی و بیانگر نقض حقوق بشر است، متوسل میشوند.
- منشور اخلاقی
این گزارش، چارچوب اقدام جهانی از طریق یک منشور اخلاقی برای یکپارچگی اطلاعات در پلتفرمهای دیجیتالی را ارایه کرده و ضمن حفظ حقوق آزادی بیان و اطلاعات، گامهای مراقبت بالقوه را ترسیم میکند.
این منشور بر اساس اصول احترام به حقوق بشر، حمایت از رسانههای مستقل، افزایش شفافیت، توانمندسازی کاربران، تقویت تحقیقات و دسترسی به دادهها تدوین شده است.
دبیر کل سازمان ملل، همچنین توصیههایی ارایه کرده که میتواند شامل منشور اخلاقی شود.
این امر، فراخوانی برای دولتها، شرکتهای فناوری و سایر ذینفعان است تا از استفاده، حمایت، یا تقویت اطلاعات نادرست عمدی و سخنان نفرتانگیز برای اهداف مختلف خودداری کنند.
دولتها همچنین باید چشمانداز رسانهای آزاد، قابل دوام، مستقل و متکثر را با حمایت قوی از روزنامهنگاران تضمین کنند. همچنین پلتفرمهای دیجیتال باید در خصوص رعایت ایمنی و حریم خصوصی در طراحی همه محصولات و اپلیکیشنها، در کنار استفاده مداوم از سیاستها و منابع در سراسر کشورها و زبانها تعهد دهند.
گوترش میگوید: همه ذینفعان باید اقدامات فوری انجام دهند تا اطمینان حاصل شود برنامههای کاربردی هوش مصنوعی، ایمن، مسئولیتپذیر و اخلاقی هستند و با تعهدات حقوق بشری مطابقت دارند. تبلیغکنندگان و پلتفرمهای دیجیتال، باید اطمینان یابند تبلیغات در کنار اطلاعات نادرست عمدی (dis) یا نادرست سهوی (mis) یا سخنان نفرتانگیز آنلاین قرار نگیرد و تبلیغاتِ حاوی اطلاعات نادرست، اصلا تبلیغ نشود.
- آینده مشترک ما
این خطمشی، آخرین مجموعه از ۱۱ گزارش سازمان ملل است که بر اساس پیشنهادهای موجود، در دستور کار مشترک قرار گرفته است.
گزارش ۲۰۲۱ دبیرکل سازمان ملل، چشماندازی را برای همکاری جهانی آینده و اقدام چندجانبه ترسیم میکند.
همچنین قرار است تا قبل از اجلاس سران SDG Summit در سپتامبر، که محورهای مرکزی دستیابی به اهداف توسعه پایدار تا سال 2030 و اجلاس آینده مربوط به آن در سال آینده بررسی میشود، گفتگوهای لازم صورت گیرد. (منبع:عصرارتباط)