هر کاربر برای شبکه‌های اجتماعی چقدر می‌ارزد؟
میثم لطفی - شبکه‌های اجتماعی طی دو سال گذشته تکامل بیشتری یافته‌اند تا علاوه بر خدمات ارتباطی، قابلیت‌های بیشتر و کارآمدتری در اختیار مشترکان خود بگذارند. کارشناسان و محققان، شبکه‌های رسانه‌ای امروزی را در قالب یک فضای برنده-برنده معرفی می‌کنند که در یک سمت آن کاربران با توانایی در اختیار گرفتن تمامی ابزارهای تعاملی رایگان قرار دارند و در طرف دیگر هم شبکه اجتماعی با کسب درآمدهای فراوان این خدمات را به مشترکان ارایه می‌دهند و هر دو بخش از این اتفاق احساس رضایت می‌کنند.
البته این فرایند یک بخش سوم را هم شامل می‌شود و آن‌هم شرکت‌های تبلیغاتی هستند که آگهی‌ها را روی این پلتفرم‌ها به انتشار می‌رسانند و ضمن فروش محصولات مختلف، افزایش درآمد شرکت‌هایی چون فیس‌بوک، توییتر، گوگل و ... را شامل می‌شوند. تقریبا می‌توان گفت تمام شبکه‌های اجتماعی بزرگ و صاحب‌نام که در سراسر جهان فعالیت می‌کنند با افزایش درآمدهای سالانه خود مواجه می‌شوند و حتی مراکز کوچک‌تر مانند Tumblr و Instagram که از سال 2013 وارد این عرصه رقابتی شدند نیز توانسته‌اند تا پایان سال 2014 میلادی بر مجموع درآمدها و سود خود بیفزایند.
** ارزش پولی هر کاربر برای شبکه‌های اجتماعی
شما میتوانید هر مطلبی را که می‌خواهید روی صفحه شخصی خود توییت کنید، میتوانید بدون توجه به کاربران سازمانی بزرگ در LinkedIn حضور یابید، یا ارتباطات اجتماعی روزمره و معمولی خود را به هر نحو که می‌خواهید در فیس‌بوک ادامه دهید. جدا از اینکه چه نوع فعالیتی را در این قبیل فضاها دنبال می‌کنید، میتوانید ارزش مالی فراوانی برای این شبکه‌ها داشته باشید تا به‌واسطه همین حضور ساده و غیرسازماندهی شده درآمد فراوانی از آن شرکت‌های رسانه‌ای شود. مرکز وال‌استریت بر اساس جدیدترین بررسی خود اعلام کرد که هر مشترک به‌طور میانگین 128 دلار برای فیس‌بوک ارزش دارد، هر مشترک توییتر 118 دلار برای آن می‌ارزد و LinkedIn هم به‌ازای هر مشترک خود می‌تواند 84 دلار کسب کند.
این اعداد و ارقام فقط به نحوه حضور سرمایه‌گذارها و افزایش اهمیت شبکه‌های اجتماعی مربوط نمی‌شود. بلکه تک‌تک افراد حاضر در این فضاها می‌توانند به‌صورت مجزا ارزش مالی فراوانی را برای شرکت مربوطه به همراه بیاورند. برای مثال تصور کنید که اگر شما در سه شبکه اجتماعی مذکور عضو باشید، به‌تنهایی 330 دلار برای آنها منفعت داشته‌اید.
در شرکت فیس‌بوک فرایند کسب درآمد بسیار دقیق و کارآمد پیش‌بینی شده است. فیس‌بوک که یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های تبلیغاتی در جهان محسوب می‌شود، سال گذشته میزان درآمدهای خود از بخش تبلیغات را با رشد 64 درصدی به 7 میلیارد دلار رساند. این شرکت چندی پیش ابزاری با نام Paper ارایه کرد که آخرین اخبار را از مجلات و روزنامه‌ها منتشر می‌کند یا ابزار دیگری که به شما امکان می‌دهد از پست‌های منتشر‌شده خود در 10 سال گذشته یک فیلم ویدیویی تهیه کنید. این نوآوری‌ها مهم‌ترین اتفاقاتی است که فیس‌بوک به‌واسطه آنها موفق شد طی سال 2014 میلادی ارزش سهام خود در تالارهای بورس را 13 درصد افزایش دهد.
فیس‌بوک هم‌اکنون 35/1 میلیارد مشترک فعال دارد که این رقم از جمعیت کشور هند هم بیشتر است و بر این اساس می‌توان فیس‌بوک را دومین کشور پرجمعیت جهان دانست. البته پیش‌بینی شده است که پایان سال 2015 فیس‌بوک از کشور چین هم جمعیت بیشتری دارد و بر این اساس مدیران جوان این شرکت می‌کوشد به‌ازای تک‌تک مشترکان خود کسب درآمد کند.
در مقابل، توییتر بازی تبلیغاتی خود را به شکل متفاوت جلو می‌برد و به آینده حضور خود بین کاربران جهانی امیدوار است. توییتر به‌ازای آگهی‌های تبلیغاتی منتشر شده از هر مشترک خود 76/2 دلار درآمد کسب می‌کند که این رقم برای فیس‌بوک 40/6 دلار محاسبه شده است.
هر سهم توییتر در تالارهای بورس 50 دلار می‌ارزد و ارزش کلی این شرکت حدود 30 میلیارد دلار برآورد شده است. با این توضیحات توییتر محاسبه کرده است که به‌ازای هر یک کاربر جدیدی که مشترک آن می‌شود، می‌تواند سالانه 118 دلار درآمد کسب کند. البته توییتر هم‌اکنون کمتر از 300 میلیون مشترک دارد و پیش‌بینی کرده است که اگر تعداد مشترکان فعال آن از 300 میلیون نفر فراتر رود، میانگین درآمد به‌ازای هر مشترک بیشتر هم خواهد شد.
در شبکه اجتماعی LinkedIn که به‌صورت تخصصی برای سازمان‌ها راه‌اندازی شده است، کارشناسان سیستم تبلیغاتی پیشرفته‌ای ارایه کرده‌اند. این شبکه اجتماعی به‌جای کاربران معمولی، با سازمان‌ها و شرکت‌های کوچک و بزرگ در ارتباط است و به همین دلیل مدل اقتصادی آن باید متفاوت باشد. شرکت LinkedIn امسال موفق شد به‌ازای هر یک از مشترکان خود از آگهی‌های تبلیغاتی 42/5 دلار درآمد کسب کند.
دفتر مرکزی این شرکت در کالیفرنیا واقع شده است و هم‌اکنون هر سهم LinkedIn در بورس به قیمت 205 دلار خرید و فروش می‌شود تا با این اتفاق مجموعه دارایی‌های این شبکه اجتماعی 23 میلیارد دلار محاسبه شود. شبکه LinkedIn تاکنون حدود 250 میلیون مشترک فعال جذب کرده است و به‌ازای هر مشترک خود 84 دلار درآمد کسب می‌کند.
** درآمدهای جهانی
مرکز تحقیقاتی eMarketer که به‌صورت تخصصی در زمینه بازاریابی و تبلیغات فعالیت می‌کند به‌تازگی گزارشی منتشر کرده است که میزان دقیق درآمد سالانه شبکه‌های اجتماعی در سال‌های 2012 و 2013 را نشان می‌دهد و البته بیان می‌دارد که این بازار چگونه در سال‌های 2014 و 2015 ارتقا می‌یابد تا توسعه‌دهندگان این پلتفرم‌ها در نیمه دهه جاری به غول شرکت‌های فناوری جهان تبدیل شوند. داده‌های این مرکز تحقیقاتی میزان درآمد شبکه‌های اجتماعی بزرگی چون LinkedIn، فیس‌بوک، توییتر، شبکه‌های اجتماعی مخصوص بازی و ... را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
** درآمد بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی – سال‌های 2012 تا 2015
همه اعداد به میلیون – همراه با درصد تغییرات
2012 2013 2014 2015
فیس‌بوک 2182.3 میلیون دلار 3168.7 میلیون دلار 3957.0 میلیون دلار 4778.4 میلیون دلار
درصد تغییرات: 25.8 درصد 45.2 درصد 24.6 درصد 21.1 درصد
توییتر 219.9 میلیون دلار 421.3 میلیون دلار 790.5 میلیون دلار 1178.8 میلیون دلار
درصد تغییرات: 199.3 درصد 92.4 درصد 87.6 درصد 49.1 درصد
لینکدین 164.0 میلیون دلار 233.0 میلیون دلار 327.0 میلیون دلار 450.2 میلیون دلار
درصد تغییرات: 54.7 درصد 42.1 درصد 40.3 درصد 37.7 درصد
شبکه‌های اجتماعی مخصوص بازی 189.2 میلیون دلار 222.9 میلیون دلار 237.9 میلیون دلار 311.2 میلیون دلار
درصد تغییرات 39.7 درصد 17.8 درصد 22.9 درصد 13.6 درصد
دیگر شبکه‌های اجتماعی 349.5 میلیون دلار 390.4 میلیون دلار 479.3 میلیون دلار 584.0 میلیون دلار
درصد تغییرات 4.1 درصد 11.7 درصد 22.8 درصد 21.9 درصد
مجموع 3103.9 میلیون دلار 4436.3 میلیون دلار 5817.6 میلیون دلار 7302.5 میلیون دلار
درصد تغییرات 30.1 درصد 42.9 درصد 31.1 درصد 25.5 درصد
این‌طور که اطلاعات منتشر‌شده در جدول eMarketer نشان می‌دهد، سال 2013 میلادی صنعت جهانی شبکه‌های اجتماعی رشد 9/42 درصدی را تجربه کرد و در این سال بیشترین تعداد مشترکان در پلتفرم‌های اجتماعی و رسانه‌ای جهان به ثبت رسید. به‌طور میانگین پیش‌بینی شده است که بین سال‌های 2012 تا 2015 میلادی 13 درصد از درآمد این صنعت جهانی کاسته شود و در سال 2015 میلادی شاهد درآمد 3/7 میلیارد دلاری در این بازار باشیم.
** آثار رشد درآمدها
بیشتر شبکه‌های اجتماعی بزرگ ابتدای کار خود را با کمک مالی مراکز سرمایه‌گذاری آغاز کردند و این‌گونه تزریق پول به شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک و توییتر کمک کرد تا سیستم‌های داخلی خود را توسعه دهند و با ارایه قابلیت‌های کارآمد، تعداد مشترکان خود را بیشتر کنند. اما این روزها که شبکه‌های اجتماعی به بنگاه‌های اقتصادی بزرگ تبدیل شده‌اند و به‌تنهایی می‌توانند روی شرکت‌های کوچک‌تر هم سرمایه‌گذاری کنند، به حضور مراکز اقتصادی و سرمایه‌گذاری نیازی نیست. شرکت فیس‌بوک که این روزها به یکی از بزرگ‌ترین مراکز فناوری در جهان تبدیل شده است، سال گذشته مرکز ارایه خدمات اینترنتی WhatsApp را به قیمت 19 میلیارد دلار خرید کرد و سال قبل از آن هم شبکه اجتماعی Instagram را به‌عنوان بازوی تصویری خود با پرداخت یک میلیارد دلار در اختیار گرفت. توییتر نیز ابتدای سال 2013 میلادی با پرداخت 30 میلیون دلار شبکه اجتماعی Vine را خریداری کرد و آن را در قالب پلتفرم اشتراک تصاویر ویدیویی کوتاه در اختیار کاربران گذاشت.
شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک و توییتر که این روزها از نظر مالی به سطح قابل قبولی رسیده‌اند و نیازی به کمک گرفتن از مراکز سرمایه‌گذاری ندارند، به‌دنبال ارایه قابلیت‌های جدید هستند و طی چند سال اخیر به‌قدری در سراسر جهان سرور در اختیار گرفته‌اند که می‌توانند بدون هرگونه اختلال سرویس‌های جدید را عرضه کنند و تعداد مشترکان خود را افزایش دهند. چنین شبکه‌های اجتماعی بزرگی به جای آنکه آگهی‌های تبلیغاتی ساده را در اختیار مشترکان بگذارند، بر اساس موقعیت جغرافیایی و میزان تمایلات هر فرد آگهی‌های مجزا منتشر می‌کنند و نوعی رابط کاربری تبلیغاتی ارایه می‌دهند که ضمن افزایش فروش محصول، میزان رضایتمندی کاربران را هم بیشتر می‌کند.
باید توجه داشت که شبکه‌های اجتماعی کوچک‌تر از جمله Instagram به‌عنوان زیرمجموعه فیس‌بوک و Tumblr به‌عنوان زیرمجموعه یاهو نیز همین سیاست‌ها را پیش گرفته‌اند و تجربه سال 2014 میلادی نشان داده است که این نوع نمایش آگهی‌های تبلیغاتی ضمن افزایش ترافیک شبکه‌های خود، درآمد بیشتری به‌دست آورند.
** پیش‌بینی درآمدهای آتی
شرکت‌های کوچک و بزرگ در سراسر جهان این روزها تمایل فراوانی برای سرمایه‌گذاری روی بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند و بر این باورند که بهترین بستر برای کسب درآمد و جذب مشتری همین فضاهای نوظهور هستند. مراکز بازاریابی نیازمند آن هستند تا کمیت و کیفیت فعالیت‌های خود را ارتقا دهند و از آنجایی که شبکه‌های اجتماعی بهترین بستر برای حضور آنها محسوب می‌شود، کارشناسان از هم‌اکنون پیش‌بینی می‌کنند که در سال 2015 میلادی میزان سرمایه‌گذاری‌های تبلیغاتی در این قبیل فضاهای تعاملی بیشتر شود و کاربران در سال آینده با نوع جدید این تبلیغات مواجه شوند.
در‌حالی‌که بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که شبکه‌های اجتماعی بهترین کانال موجود برای مدیریت بازار و فروش کالا محسوب نمی‌شوند، بزرگان صنعت بازاریابی به این نتیجه رسیده‌اند که رمز موفقیت آنها در سال 2015 میلادی درک بهتر از شبکه‌های اجتماعی است و هرچه بیشتر در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند، درآمد بیشتری به‌دست می‌آورند.
نحوه کسب درآمد در شبکه‌های اجتماعی و البته درآمدزایی مراکز بازاریابی در این قبیل فضاها به‌گونه‌ای شکل گرفته است که برای استفاده مناسب از این فضا به نیروهای متخصص نیاز است. این روزها برخی تخصص‌ها از جمله مدیر ارتباطی یا استراتژیست اجتماعی با حقوق سالانه چندمیلیون دلاری استخدام می‌شوند تا بهترین سیاست‌ها برای درآمدزایی از شبکه‌های اجتماعی اتخاذ شود. این اتفاقات باعث شده است تا شبکه‌های اجتماعی در اختیار گرفتن رابط تبلیغاتی را به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش خود ارایه دهند و با در اختیار‌گرفتن نرم‌افزارهای تحلیلی و سیستم‌های ارتباط با مشتری، دریابند که چگونه می‌توانند آگهی‌های خود را به بهترین شکل در اختیار مشترکان قرار دهند.
با روند مذکور، در پایان سال 2014 میلادی اعلام شد میزان سرمایه‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی برای نخستین بار از سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در رسانه‌های مختلف جهان پیشی گرفته است و به‌عبارت دیگر شبکه‌های اجتماعی بازار قوی‌تر و مستحکم‌تری نسبت به رسانه‌ها را در اختیار گرفته‌اند.(منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۱۰/۰۸