ویزیت آنلاین غیرقانونی اما فعال!
کسب‌وکارهای اینترنتی یا برخط در همه بخش‌ها از جمله حوزه سلامت ایران رو به گسترش است. روند رو به رشد سامانه‌های برخط ارائه خدمات پزشکی در حالی است که هنوز قانون و یا آیین‌نامه مشخصی در خصوص سلامت الکترونیک تدوین و تصویب نشده و از سوی دیگر نیز مسئولان وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی فعالیت این پلتفرم‌ها را غیرقانونی معرفی می‌کنند و از ضرورت برخورد قضایی با آن‌ها خبر می‌دهند.
چرا غیرقانونی؟
علی سالاریان، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور در این خصوص به قدس می‌گوید: فعالیت در این حوزه بسیار تخصصی است و باید زیر نظر مراجع ذی‌صلاح یعنی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی انجام شود؛ همان‌طور که فعالیت مطب‌ها و درمانگاه‌ها و سایر مراکز حقیقی ارائه‌دهنده خدمات سلامت در بیش از ۱۰۰ سال اخیر در چارچوب قانونی که در این زمینه تدوین شده انجام می‌شود.
وی فعالیت کسب‌وکارهای اینترنتی از جمله «اسنپ دکتر» را در حوزه سلامت غیرقانونی می‌خواند و درباره دلایل آن، می‌گوید: نخست اینکه از تأیید و نظارت وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی برخوردار نیستند. مشخص نیست فردی که از طریق این اپلیکیشن‌ها خدمات سلامت و دارویی ارائه می‌دهد، صلاحیت ارائه آن خدمات را دارد یا خیر. یا معلوم نیست دارویی که تجویز می‌شود توسط مسئول فنی مورد ارزیابی قرار گرفته تا تداخلی با مشکلات و سایر بیماری‌ها و یا سن بیمار نداشته باشد یا مشخص نیست آن کالا یا دارو مورد تأیید معاونت غذا و دارو است یا غیرقانونی و قاچاق محسوب می‌شود و خارج از چرخه رسمی وارد شده است.
سالاریان اگرچه می‌پذیرد خدماتی که برخی از سامانه‌های اینترنتی در حوزه سلامت ارائه می‌دهند در بسیاری از موارد به نفع شهروندان و مردم است اما می‌گوید: قانون‌گذار در ارائه خدمات سلامت به صورت ویژه به این نکته توجه می‌کند که حتی اگر درصد بسیار کمی از مردم در این فرایند آسیب ببینند و یا به خاطر نبود نظارت، فعالیتی خارج از ضوابط و حدود قانونی انجام گیرد و ممکن است به سلامت افراد آسیب برسد آن را ممنوع و غیرقانونی می‌خواند و باید با آن برخورد قانونی شود.
انتقاد از متولیان سلامت
معاون سازمان نظام پزشکی کشور در پاسخ به این پرسش که چرا هنوز از سوی وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی قانون یا آیین‌نامه مشخصی در زمینه سلامت الکترونیک تدوین نشده تا سامانه‌های برخط برای فعالیت در این عرصه تکلیفشان را بدانند، می‌گوید: ما در نظام پزشکی از دو ماه پیش اداره کل سلامت الکترونیک را تأسیس و به موضوع «دورا پزشکی» ورود کردیم و در تلاشیم قوانین این حوزه را احصا و حقوق انتظامی پزشک و بیمار را پیش‌بینی کنیم.
وی ادامه داد: البته متأسفانه دولت و سازمان نظام پزشکی از فناوری روز عقب افتادند. این قضیه می‌بایست از مدت‌ها پیش اتفاق می‌افتاد در نتیجه، این انتقاد به این سازمان و وزارت بهداشت هم وارد است که چرا هنوز قانونی در زمینه سلامت الکترونیک وضع نکرده‌اند. البته این موضوع دلیلی برای فعالیت اپلیکیشن‌ها در حوزه سلامت نیست. یعنی تا زمانی که قوانین مورد نیاز احصا نشود و تا هنگامی که اپلیکیشن‌ها و شرکت‌های مجازی زیر نظر وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی کار نکنند، فعالیتشان غیرقانونی و آسیب‌رسان به سلامت شهروندان تلقی می‌شود. بنابراین دولت و دستگاه قضایی باید با آن‌ها برخورد کنند.
«اسنپ دکتر» در اتاق شیشه‌ای نیست
سالاریان در خصوص ادعای شرکت «اسنپ دکتر» مبنی بر اینکه همه پزشکان و روان‌شناسان این سرویس گزینش شده و عضو سازمان نظام پزشکی هستند و به‌راحتی می‌توان اطلاعات درج شده در حساب کاربری پزشکان در سرویس «اسنپ دکتر» را با اطلاعات موجود در وب‌سایت نظام پزشکی تطبیق داد، می‌گوید: هیچ بقالی نمی‌گوید ماست من ترش است. این موضوع با نظارت وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی باید راستی‌آزمایی شود که این اتفاق نیفتاده است. ضمن اینکه از کجا معلوم فردی که در حال ارائه خدمات سلامت است با فردی که ادعا می‌شود شماره نظام پزشکی دارد و عضو آن است، یکی است یا فرد دیگری است. یا اصلاً خود این شرکت چقدر می‌تواند راستی‌آزمایی کند وقتی این فضا، فضایی حقیقی نیست و پزشکی از راه دور انجام می‌دهد؟ اصلاً فردی که خدمت ارائه می‌دهد ممکن است شماره نظام پزشکی داشته باشد؛ اما دانشجو یا رزیدنت باشد چون گزارش‌هایی داشته‌ایم که دانشجو و یا رزیدنت که از نظر وزارت بهداشت نمی‌تواند خدمات ارائه دهد، مشغول ارائه خدمت بوده است. به هرحال همه این موارد باید به صورت قانونی، شفاف و در اتاق شیشه‌ای انجام شود تا نهادهای ناظر هر وقت خواستند بتوانند راستی‌آزمایی کنند و این گونه حقوق بعدی بیمار حفظ شود.
فعالیت ما قانونی است
اظهارات علی سالاریان، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور در حالی است که گلرخ داوران، مدیرعامل و بنیان‌گذار «اسنپ دکتر»در گفت‌وگو با قدس فعالیت این شرکت را کاملاً قانونی می‌خواند و می‌گوید: به‌تازگی آیین نامه حمایت از تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین در حوزه سلامت بر اساس قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات تصویب شده است، بر اساس ماده۲۲ این آیین‌نامه، وزارت بهداشت، وزارت امور اقتصادی و وزارت ارتباطات مکلف به تهیه و تنظیم آیین‌نامه در زمینه ارائه خدمات برخط حوزه سلامت آنلاین هستند و بر اساس قوانین سابق از جمله قانون نظام صنفی و ضوابط پلتفرم‌های حوزه سلامت و این قانون، ارائه خدمات برخط سلامت، قانونی است.