چالش‌های 5G و رویکرد ناشیانه متولیان ارتباطات
تکنولوژی نسل پنجم ارتباط بی‌سیم (wireless)با تمامی چالش‌هایی که بر مسیر توسعه آن ایجاد شده، در کشورهای مختلف پیشرفت‌های خوبی حاصل کرده است. این فناوری در ایران از حدود 7 سال پیش توسط اپراتور همراه اول وارد کشور شد و با گذشت نزدیک به یک دهه، همچنان با موانعی از جنس مخالفت‌های غیر منطقی برخی از متولیان وقت و کنونی توسعه فضای آنلاین کشور که سبک جدید زندگی دیجیتال را نمی‌پذیرند، مواجه است.
این رویکرد غیر منطقی و ناشیانه به ویژه در یک سال گذشته نه‌تنها اپراتورها و بسیاری از کسب و کارها را محدود کرده بلکه موجب انسداد دسترسی کاربران کشور به اینترنت و محتواهای مفید نیز شده است. موضوعی که همواره مورد انتقاد عموم مردم قرار گرفته است اما مسئولان مربوط بر آن وقعی نمی‌نهند.
نسل پنجم فناوری ارتباط بی‌سیم 5G در مقایسه با نسل‌های قبلی از سرعت بالاتر، تاخیر کمتر و پایداری بهتری برخوردار است و طیف گسترده‌ای از صنایع ارتباطی و حتی خرده‌فروشی‌ها را در کسب و کارها مختلف در بر می‌گیرد.
تکنولوژی 5G همچنین افزون بر مزیت در سرعت بالاتر در دانلود، گستردگی حجم باند و کاهش زمان در پردازش داده‌ها از ویژگی اینترنت اشیا نیز برخوردار است. این تکنولوژی با ایجاد ارتباط میان انسان و دستگاه‌های پیشرفته الکترونیکی و استفاده از فناوری هوش مصنوعی می‌تواند با کنترل از راه دور بسیاری از جراحی‌ها را در بخش پزشکی انجام دهد و در حوزه حمل و نقل و اتومبیل‌های خودران و وسایل الکترونیکی صنعتی و خانگی خدمات متنوع و گسترده‌ای را به انسان ارایه دهد.
با نگاهی به آمارهای جهانی در بخش توسعه فناوری 5G و مقایسه وضعیت این تکنولوژی در کشور، می‌توان به فاصله زیاد ایران حتی با همسایگان و برخی از کشورهای منطقه پی برد. عربستان سعودی نخستین کشور در منطقه حاشیه خلیج فارس بود که از سال 2018 شهر الخبر را به فناوری 5G مجهز کرد و گام نخست را در راستای ایجاد مرکز دیجیتالی برای اولین بار در منطقه برداشت.
عربستان در حال تکمیل روند توسعه تکنولوژی 5G در گستره وسیعی از کشور خود نسبت با سایر همسایگان است. در ادامه این روند توسعه‌ای شرکت Zain با همکاری هواوی در سال 2019 پروژه عملیاتی 5G را در عربستان با پوشش‌دهی 20 شهر و 2000 برج آغاز کرد و همکاری‌ها در این زمینه با چند شرکت اروپایی نیز ادامه دارد.
نمونه دیگر رشد و توسعه 5G در منطقه امارات متحده عربی است. این امارت‌نشین حاشیه جنوبی خلیج فارس، هرچند از سال 2015 سرمایه‌گذاری در بخش فناوری ایجاد 5G را آغاز کرد اما در میانه سال 2018 با همکاری شرکت DU نسل پنجم تکنولوژی را با هدف تعامل میان دانشگاه‌ها و سازمان‌های فنی در بخش فناوری 5G به مرحله اجرا رساند. در همان سال نخستین زیرساخت 5G همراه با برقراری تماس تصویری برای کاربران این فناوری در امارات برقرار شد.
اما فناوری 5G در کشور قطر نیز از سال 2018 با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مرتبط با این تکنولوژی آغاز شد. در گام نخست، شرکت‌های ارتباطی توانستند تا سال 2020 بیش از درصد از مناطق و شهرهای پرجمعیت این کشور را زیر پوشش فناوری 5G قرار دهند.
در حالی که کشورهای منطقه به دلیل موقعیت استراتژیکی خاص روز به روز درصدد توسعه و گسترش زیرساخت‌های فناوری ارتباطی نسل پنجم 5G هستند، متاسفانه در کشور ما به‌رغم تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری شرکت‌های ارتباطی مانند همراه اول به عنوان بزرگ‌ترین اپراتور تلفن همراه کشور، همچنان دسترسی کاربران اینترنت به این تکنولوژی فوق مدرن در داخل کشور با محدویت‌های زیادی از سوی مسئولان دولتی مواجه است.
در همین راستا، رویکرد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، نسبت به توسعه فناوری 5G هم مثبت نیست و اخیرا اعلام کرده است که اپراتور همراه اول محوز ارایه این نسل از فناوری ارتباطی را به کاربرانش ندارد!
در حالی که کشورهای منطقه در یک رقابت تنگاتنگ توانسته‌اند زیرساخت‌های نسل پنجم 5G را ایجاد کنند اما کشور ما هنوز در ارایه این خدمات ارتباطی قوی تردید دارد و موانع زیادی بر سر راه شرکت‌ها و اپراتورهای ارتباطی می‌گذارد.
طبق آخرین آمار منتشر شده در وب سایت اسپیدتست، تا ماه مارس۲۰۲۳، میانه جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل ۴۱.۵۴ مگابیت برثانیه، میانه جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل ۱۰.۴۲ مگابیت بر ثانیه و تاخیر ۲۸میلی ثانیه است. در حوزه اینترنت ثابت نیز میانه جهانی سرعت دانلود ۷۹.۰۰ مگابیت بر ثانیه، میانه جهانی سرعت آپلود ۳۴.۹۲ مگابیت برثانیه و تاخیر ۹ میلی ثانیه است.
این درحالی است که در ماه فوریه ۲۰۲۳، میانه جهانی سرعت دانلود اینترنت موبایل ۳۹.۷۷ مگابیت برثانیه، میانه جهانی سرعت آپلود اینترنت موبایل ۱۰.۱۸ مگابیت بر ثانیه و تاخیر ۲۸میلی ثانیه بود. در حوزه اینترنت ثابت هم میانه جهانی سرعت دانلود ۷۸.۶۲مگابیت بر ثانیه، میانه جهانی سرعت آپلود ۳۴.۳۹ مگابیت برثانیه و تاخیر ۹ میلی ثانیه ثبت شد.
رتبه یک تا پنج اینترنت موبایل در جهان در ماه مارس ۲۰۲۳ به ترتیب به امارات متحده عربی (۱۷۸.۲۵)، قطر (۱۷۴.۵۶)، نروژ (۱۴۳.۵۵)، کویت (۱۳۵.۶۳) و دانمارک (۱۲۹.۹۵) اختصاص دارد. همچنین رتبه یک تا پنج اینترنت پهن‌باند ثابت در جهان به ترتیب به سنگاپور (۲۳۵.۴۰) امارات متحده عربی (۲۲۱.۸۷)، شیلی (۲۲۰.۳۹)، چین (۲۱۶.۸۳) و دانمارک (۲۰۳.۷۸) می‌رسد.
بر اساس اطلاعات این وب‌سایت، در زمان بررسی شده میانه سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۶.۳۳ مگابیت بر ثانیه، میانه سرعت آپلود اینترنت موبایل ۱۰.۹۲ مگابیت بر ثانیه و تاخیر ۲۹ میلی ثانیه است که رتبه ایران را به ۶۱ از میان ۱۴۰ کشور می‌رساند.
این در حالی است که در ماه فوریه ۲۰۲۳ میانه سرعت دانلود اینترنت موبایل در ایران ۳۵.۰۳مگابیت بر ثانیه، میانه سرعت آپلود اینترنت موبایل ۱۰.۵۰مگابیت‌برثانیه و تاخیر ۲۹ میلی‌ثانیه بود که رتبه ایران را به ۶۱ از میان ۱۳۷ کشور رساند.
بر اساس این آمار، اینترنت موبایل ایران درحال حاضر از بوتسوانا (یک کشور افریقایی) و مراکش سریع‌تر و از برزیل و توگو (یک کشور دیگر افریقایی) کندتر است.
در حوزه اینترنت ثابت نیز میانه سرعت دانلود در ایران ۱۱.۵۷ مگابیت بر ثانیه، میانه سرعت آپلود ۱.۹۷ مگابیت بر ثانیه و تاخیر ۳۰ میلی ثانیه است که رتبه ایران را به ۱۴۶ از میان ۱۸۰ کشور تنزل می‌دهد.
در همین حال، در ماه فوریه ۲۰۲۳، میانه سرعت دانلود اینترنت ثابت در ایران ۱۱.۲۷ مگابیت بر ثانیه، میانه سرعت آپلود اینترنت ثابت ۱.۹۷ مگابیت بر ثانیه و تاخیر ۳۰ میلی ثانیه بود که رتبه ایران به ۱۴۷ از میان ۱۸۰ کشور رسیده است.
براساس این آمار، اینترنت ثابت ایران درحال حاضر از سورینام و وانواتو(یک کشور در اقیانوسیه) سریع‌تر و از سیرالئون (یک کشور در افریقای غربی) و تانزانیا (در افرایقای شرقی) کندتر است.