چگونه گوشی را تلسکوپ کنیم؟
پرتوهای کیهانی که بر زمین می‌بارند به باور بسیاری از کارشناسان حاصل انفجار ستارگان است که شاید عامل تکامل حیات بوده‌اند. اکنون با گوشی تلفن همراه هم می‌توان این ذرات اسرارآمیز پرانرژی را آشکارسازی کرد. با برنامه جدیدی به نام «یافتن پرتوهای کیهانی در تلفن همراه هوشمند» (CRAYFIS) می‌توان با دوربین تلفن همراه هوشمند ساده‌ای ذرات نادری را شناسایی کرد که برخورد پرتوها به جو زمین شکل می‌گیرند.
این برنامه اطلاعات را گردآوری می‌کند و سپس به‌منظور تحلیل برای فیزیکدانان دانشگاه کالیفرنیا ارسال می‌کند. این برنامه کارکردی همانند طرح ستی(SETI) دارد که برای یافتن نشانه‌های حیات فرازمینی از رایانه‌های بیکار استفاده می‌کند. در واقع برنامه CRAYFIS نیز وقتی حس کند تلفنی به شبکه وصل شده و چند دقیقه‌ای بیکار مانده است فعال می‌شود. متخصصان فیزیک نجوم دانشگاه کالیفرنیا قول داده‌اند در گزارش نهایی‌شان، اسامی مشارکت‌کنندگان را ذکر کنند.
پرتوهای کیهانی مرتبا به جو برخورد می‌کنند و اگر حفاظ میدان مغناطیسی و جو سیاره ما نبود، حیات به خطر می‌افتاد. این پرتوها یکی از انگشت‌شمار نمونه‌های بی‌واسطه مواد خارج از منظومه شمسی هستند. اکثرا از اجزای اتم تشکیل شده‌اند، یعنی از پروتون‌ها، الکترون‌ها و هسته‌هایی که طی گذر پرسرعت از درون کهکشان تمامی الکترون‌های دورشان را از دست داده‌اند. میدان مغناطیسی زمین پرتوهای کیهانی را منحرف می‌کند و سبب می‌شود تا حول میدان مغناطیسی نزدیک قطب‌ها بچرخند.
پرتوهای کیهانی اتم‌های درون جو را یونیزه می‌کنند تا با الکترون‌ها از نو ترکیب شوند و نوری بیرون بدهند. به این ترتیب نمایشی زیبا از نورهای رنگی در آسمان نزدیک قطب پدید می‌آید که شفق قطبی نام دارد. این شفق در نزدیکی قطب جنوب، شفق قطب جنوب و در شمال، شفق قطب شمال نام دارد.
البته پرتوها هنگام برخورد به جو ممکن است به صورت ذرات ثانوی نیز به روی زمین ببارند که توسط تلفن همراه هوشمند قابل آشکارسازی است. گمان می‌رود که همین ذرات بتوانند جهش‌های یاخته‌ای ایجاد کنند و تکامل اولیه حیات در زمین را باعث شوند.
محققان دو خاستگاه ممکن برای پرتوهای کیهانی مطرح کرده‌اند: انفجارات ابرنواخترها در کهکشان راه شیری خودمان یا پراشه‌های قوی انرژی از تمام سیاه‌چاله‌های کیهان. طبق تازه‌ترین تحقیقات، این پرتوها از انفجار ستارگان پدید آمده‌اند. در سال‌های اخیر این نگرانی پدید آمده بود که مبادا عامل گرمایش جهانی باشند ولی این نظریه منتفی شده است.
برنامه CRAYFIS با استفاده از جی‌پی‌اس گوشی محل فرود ذرات را شناسایی می‌کند و با استفاده از وای‌فای گوشی داده‌ها را برای رایانه‌های خدمات‌دهنده ارسال می‌کند. این برنامه در مرحله آزمایشی است و قرار است برای اپل و اندروید ارایه شود. (منبع:عصرارتباط)
- ۹۳/۰۹/۰۱