کبوده های کشیده سرسبزِ وبلاگِ ایرانی
سید محمد مهدی شهیدی - سال 85 به پایان رسید.سالی که خوب و بد،گذشت و ثبت شد وقایع آن در گستره ی این همه صفحه کاغذی،این همه لاگِ (log) متکثر در \"وب\" (web log) به دفترچه روزانه کشتی ها می گفتند، زمانی که باد و بخار تنها نیروی آدمی بود برای فتح زمین.و حالا در گستره ای از تورهای سراسر بافته شده بر گرداگرد زمین-- به سان مادری که جنینی را در خود گرفته است-- عبور سالیان و سررسیدن بهار معنایی می دهد که جاشوهای کشتی های بخاری یا بادبانی به خواب هم نمی دیدند، که چنین در خوابِ «وهمِ ِاشرف مخلوقات بودن» بماند آدمی، گرفتار در ساختار،نهاد،و روابطی که خود تنیده بر دست و پای خویش.
گفتم بهاریه ای بنویسم بر IT ایرانی، چندان که مذاق را به تلخای\" پیش نرفتن و فرو رفتن\" آزرده نکند.بهاربه ای در وصف آن شاخ هایی که از نهال IT ایرانی سردوانده اند در زیر پوست خاک و فردا چند متر آنسوتر از خاک بیرون می زنند و قد می کشند.
IT ایرانی، در پایان این 365 روزی که چرخ خورده زمین،گرد خورشید در منظومه شمسی،که خود می چرخد در کهکشان راه شیری،که کهکشانی است در میان میلیاردها کهکشان دیگر، حالا ایستاده، آزار دیده،زخم خورده است،نان و آبش را کاسته اند،و با صدها ذره بین که خیرگی شان می سوزاند،پنجره به پنجره اش را می کاوند، ایستاده است اما ، چرا که اتکایش برای حیات متکی به یکی دو ریشه و چند شاخ و برگ نیست.جریان نامرئی باد، دالان های سطحی بسیطی در اختیارش می گذارند که مجرای ارتباط را شکل می دهند و آنقدر بی رنگند و شفاف که چشم ذره بین ها در دید نشان کور است.
*****
گفتم بهاربه ای بنویسم بر جشن و شادمانی چند میلیون وبلاگی که پنجره پنجره شکفته اند بر سراسر \"وب\" و نشان آشنای تمامی شان خط و زبان فارسی است.
پنجره هایی که می توان سال ها فقط نشست و یک یک نگاهشان کرد.خواندشان:این ضمیر هوشیار وطن را که نبض می زند نبض می زند نبض می زند در هر دوباره نو شدنی: به خطی،شعری،پیامی،بحثی،خبری ،عکسی.
حالا وبلاگ ایرانی پنج ساله است، و یکی از معدود حوزه هایی است که همچنان در مقابل \"تهدید\" جاخالی نکرده و در مقابل \"تمهید\" خاموش نشده است.
وبلاگ ایرانی، چندان جاذبه انگیخته که مردان سیاست، آنان که حرفه شان در این جهان ِجنوب، جز با خشکی شکننده ی مقررات و باید ها و نباید ها پیش نمی رود را، به خود جذب کرده تا لااقل برای \" وجهه\" هم که شده،پنجره ای بگشایند.وبلاگ ایرانی تمثیل حی و حاضری از روح چهل تکه ایرانی است در دوران پست مدرن.تکثیری بی مرزتر از آفتاب،از لابه لای سنگ و تیشه و آهن.صدایی میان صداها که گونه گونگی آن جز توصیفی \" هابرماسی\" را بر نمی تابد:
«حوزه ی عمومی\"؛ شکل یافته از حوزه های خصوصی چند صد هزار وبلاگ نویسی که فارغ از مرزهای جغرافیایی که در آنند،زبان فارسی را به سان افقی حتمیت بخشیده اند.
برای تاریخ ایرانیان ِهمیشه فروردین شاید تجلی بارزترین\" روح جمعی\" باشد در فضایی که هویت ها چندان اعتباری ندارند و به چشم نمی آیند.
وبلاگ ایرانی، یکی از 3 رکن مثلث دولت- صنعت - جامعه مدنی در ساختار کلی IT است.بازنمود رفتار جامعه مدنی،تشکیل شده از جوان ترین لایه های سنی با تنوعی که از ابتذال تا تعالی را در بر می گیرد در هیات نوشته های روزانه ای که هر یک به فرا خور، مخاطبانی دارند شمارش شده و اعلام شونده در لحظه.مخاطبان وبلاگ ایرانی از حداقل 10 نفر آغاز می شود و تا اعدادی 3 رقمی در روز پیش می رود.
تبادل آزاد افکار، عقاید،نظرات،احساس ها و علایق، میان جمعی چند میلیونی از\" به روز ترین\" بچه های 15تا 30 ساله، جنبشی در فضای مجازی به جریان انداخته که بی آنکه به مرکزیتی استوار باشد-به جز زبان فارسی – تشکیلاتی بی سلسله مراتب است.تشکیلاتی شالوده شکن شده که ساختار هرمی جایش را به ساختاری شبکه ای داده است.و بدین سان هر اتاقی مرکز جهان شده است.
بررسی هایی که پیرامون شکل گیری جنبش های ضد جهانی سازی و زیست محیطی در جریان برگزاری اجلاس هایی نظیر داووس انجام شده نشان می دهد که وبلاگ ها نقش موثری در انسجام فیزیکی افراد در قالب صدها هزار نفر از سراسر جهان در یک شهر در روزی مشخص داشته اند.
آنان دریافته اند که اکثریت این افراد کاربران اینترنت اند، و در تشکل های مجازی( وبلاگ ها) تبادل نظر می کنند.
*****
خواستم بهاریه ای نوشته باشم برای IT ایرانی در سال سخت. دیدم وبلاگ ها همچون بیشه ای از کبوده های کشیده ی سرسبز و پر نشاط روز به روز بیشتر قد کشیده اند،قد می کشند تا چون چشم انداز شهری از شیشه های تاریک هواپیما،نگین وار بدرخشند در چشم و هوش جهان،که خیره به گستره روزافزون وبلاگ ایرانی،مات مانده است.
وبلاگ ایرانی تسلا بخش روح جمعی است که مفّری برای بیان خود یافته است از موهبت هم عصر شدن با \" شیوع فناوری اطلاعات\".عصری که هویت را تعریف دیگری باید کرد،رابطه را،جامعه را،سیاست را،اقتصاد و فرهنگ را؛و این همان چالشی است که ژرف تر از شکاف دیجیتالی میان شمال و جنوب،جنوب را در گرفته، شمال را به بحران کشانده است:چالش هویت.
هویتی جدید که می تواند به سادگی از یک وبلاگ آغاز شود،از یک صدا.صدایی که مقاومت می کند در برابر هویتی که تاکنون بر او تحمیل شده است.
هویتی که نهادهای جامعه تعریف و تثبیتش می کنند در باز تعریف، تا باز تولید شود در فرد، و فرد خود باورش شود که باید در حفظ ان هویت بکوشد.
نهاد آموزش،نهاد دانش،دانشگاه ها،نهاد بهداشت،نهاد سیاست،و روابط کار و تولید.
آنچه از فرد باید در دیده ی این نهاد ها توسط حس گرهای انسانی و الکترونیکی تایید شود آمیزه ای است گسترده از اعداد و نام و آدرس و شماره های مختلف و آیین ها و آداب و قانون و پول.هویتی که بر این همه منطبق باشد تو هستی که حالا پشت مانیتور در جهانی دیگر هویتی دیگر یافته ای که هیچ ربطی به آن قبلی ندارد.
حالا هویت ها ی رفتاری در پذیرش هویت شبکه ای وب- که قبل از آنکه یک هویت باشد یک نا- هویت است در دنیای متکثر و غیر قابل تمرکز- به چالش کشیده می شوند.
وبلاگ ایرانی وقتش رسیده که این چالش را به بررسی و آسیب شناسی گذارد تا بتواند با ساختار شکنی از آن ، راه برون رفتی ارایه دهد،حفظ هویت خویش را.
فروردین هشتاد و شش / اجاره دار
- ۸۶/۰۱/۱۵