ITanalyze

سمیه مهدوی - همه‌ساله با نزدیک شدن به پایان سال میلادی و در آستانه ورود به سال جدید، بازار بررسی اتفاقات و رویدادهای مهم در طول یک سال گذشته به شدت رونق می‌یابد.

بر اساس این روال معمولا مهم‌ترین حوادث سیاسی و جدیدترین یافته‌های علمی‌ از منظر میزان اهمیت و تاثیرگذاری آنها بر زندگی انسان‌ها مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند، دستاوردهای جدید شناسایی شده و پیش‌بینی‌هایی در رابطه با آینده آنها صورت می‌گیرد. پیشرفت تکنولوژی نیز از جمله مواردی است که در طول یک سال به دقت رصد می‌شود و بر این اساس حدس و گمان‌هایی در رابطه با آینده آن مطرح می‌شود، اما آنچه ارزش این بررسی‌ها را تعیین می‌کند، جایگاه کسانی است که در این زمینه به اظهارنظر می‌پردازند بدین معنا که هر اظهارنظری که در رسانه‌ها و سایت‌های مختلف مطرح می‌شود لزوما قابل اعتماد نیست و عوامل زیادی بر صحت و سقم آن تاثیرگذار است.

به همین ترتیب، مدتی است که طبقه‌بندی برترین گوشی‌های هوشمند نیز به سنتی هر ساله تبدیل شده است و با نزدیک شدن به پایان سال میلادی لیستی از گوشی‌های برتر از سوی سایت‌ها و رسانه‌های مختلف اعلام می‌شود به‌طوری که عنوان"برترین گوشی‌های سال..." به تیتری آشنا و تکراری تبدیل شده است.

اما نکته‌ای که در این میان نامانوس و غیرتکراری به نظر می‌رسد، ترتیب و نوع گوشی‌های هوشمند قرارگرفته در این لیست‌ها است‌ که گاهی تفاوت‌های فاحشی در آنها به چشم می‌خورد و ناخودآگاه این سوال را در ذهن کاربر ایجاد می‌کند؛افرادی که اقدام به گردآوری این برتری‌ها کرده‌اند، مشخصا چه ملاک‌هایی برای معرفی برترین گوشی‌ها در نظر داشته‌اند که در اغلب موارد به نتیجه‌گیری‌های متفاوتی رسیده‌اند.

 بررسی این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که گاهی ممکن است این رتبه‌بندی‌ها ملاک انتخاب کاربران قرار گرفته و سبب سردرگمی ‌آنها شود چرا که گاهی تفاوت تا جایی است که یک گوشی هوشمند در لیست یک سایت خارجی صدرنشین می‌شود، در حالی که همین گوشی حتی به لیست طبقه‌بندی در سایتی دیگر اصلا راه نمی‌یابد!  از آن عجیب‌تر این که گاهی گوشی‌هایی که با استقبال قابل توجهی روبه‌رو نشده‌اند، رتبه‌های خوبی در برخی طبقه‌بندی‌ها به خود اختصاص داده‌اند. این تفاوت‌ها این سوال را در ذهن به وجود می‌آورد که به راستی چه ملاک‌هایی در این رتبه‌بندی‌ها مدنظر قرار می‌گیرند و اصولا تا چه حد می‌توان به آنچه که به عنوان لیست برترین‌ها معرفی می‌شود، اعتماد کرد و آن را ملاکی برای بررسی عملکرد یک شرکت گوشی‌ساز و خرید یک محصول قرار داد؟

آیا ملاک خاصی برای رتبه‌بندی گوشی‌ها وجود دارد؟

گوشی‌های موبایل نیز مانند سایر ابزارهای فناورانه از معیارهایی برای مقایسه برخوردار هستند. کمااینکه همزمان با ورود گوشی‌های جدید به بازار، مشخصات فنی آنها نیز توسط کمپانی سازنده منتشر می‌شود و در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. با توجه به این مشخصات کاربران می‌توانند تا حدودی عملکرد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری گوشی مورد نظر را بررسی کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کنند. البته مدتی است که برخی کمپانی‌ها با دستکاری‌ در اعداد و افزایش تعداد هسته‌ها و یا بالا بردن عدد مگاپیکسل در دوربین‌ها و یا افزایش رزولوشن صفحه‌نمایش وارد جنگ اعداد و ارقام شده و از این راه تلاش می‌کنند تا گوی سبقت را از رقبا بربایند.

به این ترتیب که حداقل روی کاغذ مشخصات فنی بهتری نسبت به سایرین ارایه دهند، اما با افزایش آگاهی کاربران، این رویه دیگر چندان کارساز نیست، چرا که به تجربه ثابت شده است که خریداران هوشیار، بیش از آنکه به اعداد و ارقام توجه کنند، عملکرد واقعی یک گوشی را ملاک انتخاب خود قرار می‌دهند.

اما به شکل طبیعی آنچه عملکرد خوب گوشی هوشمند، برای کمپانی سازنده‌اش را به ارمغان می‌آورد، افزایش میزان فروش است که خود می‌تواند ملاک خوبی در ارزیابی موفقیت گوشی مورد نظر به شمار آید. در حقیقت مجموعه عواملی که فروش خوب گوشی را رقم می‌زند می‌تواند به عنوان ملاک و معیاری برای انتخاب گوشی‌های برتر در نظر گرفته شود.

طراحی و کیفیت ساخت، قدرت باتری، سرعت و قدرت سخت‌افزار، روان بودن و کارآمدی نرم‌افزار، کیفیت صفحه‌نمایش و اندازه گوشی از جمله عواملی هستند که در جلب نظر کاربران سهیم هستند اما در اغلب موارد به تنهایی منجر به انجام خرید از طرف کاربر نمی‌شوند. آنچه عامل تعیین‌کننده در این مواقع به حساب می‌آید سیاست قیمت‌گذاری کمپانی‌ها است که تاثیر مستقیم بر افزایش میزان فروش دارد. بنابراین میزان فروش می‌تواند یکی از عوامل موثر در موفقیت گوشی و کسب رتبه بالا در طبقه بندی‌های مربوطه شود.

علاوه بر میزان فروش، فاکتور دیگری که می‌تواند یک گوشی را در لیست برترین‌ها قرار دهد، نوآوری در تکنولوژی و طراحی است. در این قبیل گوشی‌ها علاوه بر هزینه ساخت، مبالغ هنگفتی نیز برای تحقیقات در زمینه ارایه فناوری جدید صرف شده است و همین موضوع بر قیمت نهایی گوشی تاثیر گذاشته و باعث افزایش مبلغ تمام‌شده می‌شود، به همین دلیل ممکن است بخش بزرگی از کاربران، از پس تامین هزینه این گوشی‌ها برنیامده و از خرید آن صرفنظر کنند، به همین دلیل میزان فروش آنها تا حد زیادی کاهش می‌یابد. اما این امر هرگز مانع قرار گرفتن ایده‌های خلاق و نوآورانه در لیست برترین‌های موبایل نمی‌شود. نوآوری و تاثیر مثبت بر پیشرفت تکنولوژی از دیگر عوامل برتری گوشی‌های هوشمند است که همیشه با افزایش میزان فروش همراه نیست.

علاوه بر عوامل فوق یعنی میزان فروش و به‌کارگیری ایده‌های خلاقانه در جهت پیشرفت تکنولوژی، نمی‌توان از نقش سلیقه افراد در رتبه‌بندی گوشی‌های هوشمند غافل شد اما این اعمال سلیقه نباید باعث جابه‌جایی معناداری در رتبه‌بندی‌ها شود آن هم به شکلی که بقیه فاکتورهای سنجش کنار گذاشته شده و تنها بر اساس سلیقه عمل شود.

اما نکته غم‌انگیز از اینجا ناشی می‌شود که تفاوت فاحش در معرفی سالانه برترین‌های موبایل اغلب اوقات ارتباطی به ارزیابی نادرست ندارد، بلکه گاهی تعمدا و با استفاده ازمعیارهایی غیراصولی صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که در اغلب موارد به‌کارگیری اصول نادرست در طبقه‌بندی گوشی‌ها تصادفی نیست و برای رسیدن به اهداف خاصی طراحی شده است.

سرچشمه تفاوت در رتبه‌بندی گوشی‌ها از کجاست؟

در حقیقت می‌توان ردپای این اختلاف را در تفاوت در منافع منابع تعیین رتبه گوشی‌ها جست‌وجو کرد، بدین معنا که برخی کمپانی‌ها از رسانه‌های مختلف به عنوان ابزار تبلیغاتی خود استفاده می‌کنند. در این میان پیچیده‌تر شدن دنیای رقابت، تاثیر خود را بر روش تبلیغات نیز گذاشته است، به‌طوری که اغلب کمپانی‌ها از روش‌های معمول تبلیغ مستقیم فاصله گرفته و در قالب‌های دیگر و به‌طور نامحسوس‌تری به تبلیغ کالاهای خود می‌پردازند.

یکی از این روش‌ها استفاده از سایت‌ها و رسانه‌های مختلف برای تهیه خبرهای تبلیغاتی است که عموما نیز مبنای درستی ندارند. بلکه طبق نظر کمپانی‌ها و در راستای منافع آنها تنظیم شده‌اند. برخی از سایت‌های به ظاهر خبری و اطلاع‌رسانی حتی متعلق به برخی برندهای گوشی‌ساز هستند. براین اساس لیست برترین‌های سال، نیز گاهی جولانگاه کمپانی‌هایی می‌شود که به امید جای دادن گوشی‌های خود در میان برترین‌های سال، قصد دارند تا عملکرد موفق‌تری را از خود به نمایش بگذارند و افراد بیشتری را به خرید تشویق کنند.

این کار از روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد، گاه این لیست‌ها توسط کمپانی‌ها در سایت‌های مربوط به خودشان انتشار می‌یابد و در مواردی دیگر افرادی که توسط شرکت‌های گوشی‌ساز به کار گرفته شده‌اند به تنظیم این اخبار می‌پردازند. البته این روش تنها در کشور ما کاربرد ندارد، بلکه گاهی سایت‌های معتبر جهان نیز در جهت منافع خود به ارایه آمار سفارشی می‌پردازند و با دریافت هزینه تبلیغات، مطالب موردنظر خود را در قالب گزارش به خورد خواننده می‌دهند، هر چه اعتبار این منابع بیشتر باشد احتمال ترجمه و نشر آن توسط رسانه‌های دیگر افزایش می‌یابد و به همین نسبت امکان استناد به این اطلاعات نیز افزایش می‌یابد.

رسانه‌های قدرتمند معمولا شیوه مناسب‌تری برای ارایه عقاید خود به خواننده و به‌کارگیری ذهن او در جهت منافع خود، در پیش می‌گیرند و در مقابل مبالغ بیشتری نیز در قبال این جهت‌گیری دریافت می‌کنند. اما برخی رسانه‌های کوچک‌تر که در کشور ما نیز عمدتا به این شیوه فعالیت می‌کنند، روش‌های ناشیانه‌تری برای ارایه تبلیغ در قالب گزارش در پیش می‌گیرند به‌طوری که گاهی در لیست گوشی‌های برتر تهیه شده توسط آنها، نام دو یا سه گوشی از یک برند به چشم می‌خورد، در حالی که مطرح‌ترین پرچمدارها از برند‌های دیگر راهی به این لیست نیافته‌اند! آن هم تنها به این جهت که هدف تبلیغات سایت مورد نظر نبوده‌اند.

 اما دریافت وجه در مقابل تهیه گزارش‌های سفارشی، تنها دلیل تفاوت در رتبه‌بندی گوشی‌ها نیست‌، در برخی از کشورها که خود، تولیدکننده گوشی‌های هوشمند هستند و گاهی میزبانی بیش از یک کمپانی گوشی‌ساز را بر عهده دارند، معادلات تعیین برترین‌ها به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد. در این کشورها گاهی رفتار کاربران به گونه‌ای است که ترجیح می‌دهند از برند‌های داخلی خرید کنند و بدین ترتیب در افزایش میزان فروش و مطرح شدن گوشی، موثر واقع می‌شوند. البته این نوع مطرح شدن نیز برای کاربران کشور‌های مصرف‌کننده مثل ایران سودی ندارد.

برای مثال در تصویر موجود در این گزارش شما می‌توانید فهرست برترین گوشی‌های سال 2015 در کشور نیجریه را ببینید که شاید هیچ شباهتی به مدل‌های گوشی موجود در کشور ما و سلیقه کاربران ایرانی نداشته باشد. این موضوع البته در یک کشور اروپایی یا آمریکایی هم مصداق دارد و لزوما یک گوشی پرفروش معرفی شده از سوی یک سایت کانادایی به معنی بهترین پرفروش در دنیا نیست.

چگونه به لیست برترین‌ها اعتماد کنیم؟

اگرچه با تمام این تفاسیر هستند رسانه‌هایی که قابل اعتماد هستند و بی‌طرفانه به اطلاع‌رسانی به خوانندگان خود می‌پردازند. اما اگر می‌خواهید گوشی بعدی خود را از بین برترین‌ها انتخاب کنید، بهتر است دست به کار شده و لیست مخصوص به خود را تهیه کنید، برخی کمپانی‌ها در سال‌های قبل عملکرد بهتری از خود نشان داده‌اند و گوشی‌های موفق‌تری تولید کرده‌اند که مسلما در طبقه‌بندی‌های جدید، مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

اما با توجه به گذشت زمان و افت قیمت احتمالی، این قبیل گوشی‌ها می‌توانند به لیست شما برای خرید اضافه شوند. فارغ از هیاهوی تبلیغاتی برخی رسانه‌ها، برای داشتن بهترین انتخاب، فقط کافی است به اطراف خود توجه کنید، گوشی‌هایی که بیشتر از همه در جامعه و در دست افراد مختلف می‌بینید، بی‌شک نمونه واقعی از برترین‌ها است که به دلایل مختلف و با توجه به تطابق با شرایط جامعه، استفاده از آنها رواج یافته است.

از طرفی دیگر گاهی در لیست‌های تهیه شده در کشورهای دیگر، گوشی‌هایی به چشم می‌خورند که برخی امکانات ارایه‌شده توسط آنها، در کشور ما قابل استفاده نیست، بنابراین گوشی مورد نظر نمی‌تواند برای مصرف‌کننده ایرانی گوشی برتر باشد و کاربر ایرانی فقط هزینه این قابلیت‌های غیرقابل استفاده را می‌پردازد. بنابراین بهتر است برای تعیین بهترین و مناسب‌ترین گوشی، از منابع قابل اعتماد استفاده کنیم و با مقایسه اطلاعات آنها با یکدیگر به نتایج مطمئن‌تری دست یابیم. (منبع:عصرارتباط)