کاوه درفشانی - تقریبا هفتهای نیست که شاهد خرید و فروش اجناس عجیب و غریب و رخ دادن اتفاقی محیرالعقول در سایت دیوار نباشیم.
در همین مدت اخیر شاهد گزارش رسانهها از خرید و فروش اسید، مشروبات الکلی، بچه و حتی ناو هواپیمابر آیزنهاور بر بستر سایت دیوار بودهایم. بخشی از این آگهیها واقعی بوده و بعضی جنبه شوخی و سرگرمی دارند اما آنچه مسلم است این است که این سایت در سالهای اخیر به جای بستری برای درج آگهی به بستر عجایب و تخلفات تبدیل شده است و نظارت کافی و درستی روی تبلیغات این سایت صورت نمیگیرد. به همین دلیل است که به تنهایی آمار جرایم رایانهای کشور را افزایش و تکانی جدی داده و پلیس هم یکی از شاکیان سایت دیوار است.
هفته پیش خبرنگار ما در جستوجویی که در سایت دیوار داشت با آگهیهای فروش دستگاههای ATM فعال برخی از بانکها در این سایت مواجه شد.
فروش خودپرداز بر بستر دیوار
بررسیهای دقیقتر برای ما مشخص کرد بیشتر خودپردازهای آگهی شده بر بستر سایت دیوار متعلق به بانکهای شهر، انصار و اقتصاد نوین هستند.
متن یکی از این آگهیها بسیار جالب توجه بود و در آن ضمن انتشار عکسهایی از دستگاه خودپرداز نوشته شده است: «فروش یک عدد خودپرداز ncr مدل ۵۸۸۴ با روتر رایگان و سوییچ فعال بانک شهر به خاطر نداشتن جای مناسب میخواهم بفروشم.»
با بررسیهای بیشتر با ابعاد تازهتری از فروش اینترنتی دستگاههای خودپرداز مواجه شدیم و ابهاماتمان در خصوص قانونی بودن یا نبودن فروش خودپرداز فعال، مسایل امنیتی پیرامون آن و احتمال شکلگیری حلقههای واسط و دلالی در فروش دستگاههای خودپرداز افزایش یافت.
ابهاماتی از جمله نحوه قیمتگذاری، مجوز لازم در این خصوص، نحوه دریافت تعهدات الزامی و ... بخشی از آنها هستند.
پاسخ روابط عمومی بانک شهر
برای بررسی بیشتر به سراغ مدیر مرکز ارتباطات و روابط عمومی بانک شهر رفتیم که البته او نیز از سوالات ما شگفتزده شد و خواستار مشاهده صفحه فروش خودپردازهای این بانک در سایت دیوار شد.
حمیدرضا عظیمی مدیر مرکز ارتباطات و روابط عمومی بانک شهر به خبرنگار عصر ارتباط گفت که فروش خودپردازهای بانکها منع قانونی ندارد. اما صاحب رسانهها و بسترهای درج تبلیغات و آگهی، باید سازوکاری فراهم کنند که اینگونه آگهیها بدون درج نام بانک منتشر شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا درج این آگهیها به واسطهگری در این حوزه دامن نمیزند گفت: برای درج تبلیغات، یک شخصیت سفارشدهنده آگهی دارید و یک صاحب آگهی، یک رسانه برای درج آگهی باید از صاحب برند مجوز داشته باشد.
عظیمی در خصوص درج آگهی فروش خودپردازهای بانک شهر در سایت دیوار اظهار تعجب و بیاطلاعی کرد و گفت: به عنوان مدیر روابط عمومی بانک شهر مراتب اعتراضمان را نسبت به درج آگهی در این گونه پلتفرمها اعلام میکنم و بهطور قطع این مساله را پیگیری میکنیم.
خلأ قانونی در خصوص فروش خودپرداز
برای بررسی بیشتر اینکه قوانین بانک مرکزی در خصوص خرید و فروش خودپرداز چه میگویند به سراغ یک فرد آگاه در حوزه بانکی که نخواست نامش فاش شود رفتیم.
وی گفت: بانک مرکزی در این خصوص دستورالعمل خاصی ندارد و با نوعی خلأ قانونی در این حوزه مواجه هستیم.
وی در توضیح اینکه تاکنون در این خصوص چگونه برخورد میشده، گفت: این خود بانکها هستند که میبایست با مشتریان وارد تعامل شده و خود در خصوص صدور، اخذ تعهدات و اعطای مجوزهای لازم اقدام کنند.
بر اساس این گزارش اگرچه تا این لحظه با اخباری از بروز تخلف یا اقدامی که منجر به شکایت شود در خصوص عابربانکهای فروخته شده مواجه نبودهایم اما به دلیل فعالیت مالی این ابزارها، سوءاستفاده احتمالی از آنها کاملا محتمل است.
در نهایت اینکه پیش از این واگذاری پوز و درگاههای اینترنتی به افراد غیر، باعث بروز تخلفاتی از جمله استفاده از آنها برای قمار، پولشویی، قاچاق ارز و سایر تخلفات شده بود و لذا به هیچ عنوان دور از ذهن نیست که خودپردازهای خرید و فروش شده بر بستر سایت دیوار نیز در آیندهای نه چندان دور تبدیل به محلی برای سوءاستفاده و اخلال در امنیت نظام بانکی کشور شوند.