ITanalyze

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: حذف وجوه اداره‌شده، نامعلومی محل هزینه‌کرد درآمد دولت از افزایش تعرفه پیامک و لحاظ نشدن درآمد دولت از فروش پروانه‌های جدید از موارد مهم اعتبارات ICT در بودجه 95 است.

مهدی فقیهی با تشریح جزئیات لایحه بودجه 95، در بخش ICT اظهار داشت: اعتبارات ICT کل کشور از بودجه سال 95، حدود 2.42 درصد رسیده که این میزان سال گذشته 2.11 درصد بوده است.

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزود: اعتبارات برنامه‌ای ICT در بودجه 95 از 1236 میلیارد تومان به 2124 میلیارد تومان افزایش یافته است.

وی گفت: اعتبارات متفرقه نیز با افزایش 21 درصدی از 4400 میلیارد تومان به 5300 میلیارد تومان رسیده است.

فقیهی ادامه داد: مجموع برنامه متفرقه ICT کشور نسبت به سال گذشته حدود 30 درصد افزایش یافته و به مبلغ 7400 میلیارد تومان رسیده که 5300 میلیارد تومان به اعتبارات متفرقه و 2300 میلیارد تومان به اعتبارات برنامه‌ای اختصاص دارد.

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با اشاره به درآمدهای حوزه ICT در بودجه 95، توضیح داد: درآمد کل حوزه ICT 7200 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

وی با اشاره به ارقام بزرگ درآمدی در بخش ICT، افزود: از مجموع درآمدهای وزارت ارتباطات 5200 میلیارد تومان متعلق به سازمان فناوری اطلاعات و 250 میلیارد تومان متعلق به شرکت زیرساخت است.

وی ادامه داد: همچنین درآمد حاصل از حاکمیت دولت در بخش ICT حدود 3640 میلیارد تومان دیده است.

* افزایش 44 درصدی اعتبار شبکه ملی اطلاعات در بودجه 95

به گزارش فارس فقیهی از دیگر موضوعات مهم در بودجه 95 به افزایش اعتبار شبکه ملی اطلاعات اشاره کرد و توضیح داد: بودجه شبکه ملی اطلاعات امسال نسبت به سال گذشته 44 درصد افزایش یافته و از مبلغ 1056 میلیارد تومان به 1518 میلیارد تومان رسیده است.

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: از بودجه 1518 میلیارد تومانی شبکه ملی اطلاعات، 416 میلیارد تومان برنامه‌ای و 1370 میلیارد تومان متفرقه است.

* امسال وام وجوه اداره‌شده وجود ندارد

فقیهی از حذف وجوه اداره‌شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در بودجه 95 خبر داد.

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفت: در حالی‌که سال گذشته مبلغ 150 میلیارد تومان برای وجوه اداره‌شده وزارت ارتباطات تخصیص یافته بود، امسال وجوه اداره‌شده حذف شده است و به این ترتیب در سال 95، وام از محل وجوه اداره‌شده وجود نخواهد داشت.

* حق بیمه کارگزاران ICT روستایی بلاتکلیف ماند

فقیهی اظهار داشت: سال گذشته حق بیمه کارگزاران ICT روستایی پرداخت نشده و امسال نیز در بودجه سال 95 نیز به موضوع حق بیمه کارگزاران ICT روستایی توجه نشده است.

* محل هزینه‌کرد درآمد عمومی دولت از افزایش تعرفه پیامک‌ مشخص نیست

فقیهی گفت: امسال نیز مانند سال گذشته در بودجه، مبلغ یک تومان افزایش تعرفه پیامک تلفن همراه به‌عنوان درآمد عمومی دولت دیده شده است.

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفت: علی‌رغم پیش‌بینی هزینه‌درآمد این موضوع، اما جزئیات پرداخت آن مشخص نیست.

* مرکز ملی فضای مجازی 13 میلیارد تومان بودجه گرفت

فقیهی همچنین به بودجه مرکز ملی فضای مجازی در بخش ICT لایحه بودجه سال 95 اشاره کرد و گفت: برای این مرکز 13 میلیارد و 300 میلیون تومان اعتبار و مبلغ 200 میلیارد تومان نیز درآمد از محل فروش پروانه‌ها، پیش‌بینی شده که البته درآمدهای این مرکز هیچ‌گاه محقق نشده است.

* درآمد دولت از فروش پروانه‌های جدید ارتباطی لحاظ نشد

فقیهی از دیگر موضوعات مهم لایحه بودجه 95، به لحاظ نشدن درآمد وزارت ارتباطات از محل فروش پروانه‌های جدید ارتباطی اشاره کرد و توضیح داد: در حالی‌که وزارت ارتباطات از محل فروش پروانه‌های جدید ازجمله اپراتورهای ارتباطات ثابت (fcp) و اپراتورهای مجازی تلفن همراه (mvno) درآمد قابل ملاحظه‌ای کسب می‌کند، اما این ارقام در بودجه پیش‌بینی نشده و با لحاظ نشدن این ارقام اعتبارات وزارت ارتباطات نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداشته است.

* احکامی که در وزارت ارتباطات دائمی شد

رئیس دفتر فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی یادآور شد: برخی از احکام موردنظر دولت که قرار است در سا‌ل‌های آینده به‌طور مرتب تکرار شوند، در احکام دائمی برنامه ششم توسعه آورده شده است.

وی ادامه داد: موضوعات سرمایه‌گذاری شرکت ارتباطات زیرساخت در پروژه‌های بین‌المللی و فروش اوراق مشارکت توسط وزارت ارتباطات ازجمله این موارد است.

عادل نجفی - باتوجه به تاخیر در ارائه لایحه بودجه 95، تغییر و تحولات مجلس با برگزاری انتخابات و روند دست‌کم 6 ماهه برای تهیه و تصویب آیین‌نامه‌ها اجرایی مورد نیاز قانون توسط هیات وزیران در خوش بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت حوزه ICT و به طور خاص فضای مجازی ایرانیان در نیمه اول سال 95 در نابسمانی فراینده‌ای قرار می‌گیرد.

لایحه بودجه ۹۵ در حالی به مجلس تقدیم شده است که کمیسیون‌های مختلف آن را رد کرده و بررسی و تصویب آن به سال آینده موکول شده است. لایحه‌ای که با توجه به فضای پسابرجام از سوی منتقدان حتی به عنوان «آرزوی دولت» نیز توصیف شده است در مباحث مختلف با چالش‌های جدی مواجه است.

از جمله موارد قابل توجه در بودجه سال ۹۵ حوزه ICT به عنوان یکی از سنگ‌بناهای اقتصاد مقاومتی است که در مقایسه با بودجه این حوزه در سال ۹۴ اگرچه افزایش داشته است اما همچنان مشخص نیست این اعداد و ارقام چه دستاوردهایی را برای زندگی دیجیتالی ایرانیان به ارمغان خواهد آورد. کما اینکه مشخص نیست در صورت‌های تفکیکی بودجه وزارتخانه متبوع به عنوان اصلی‌ترین متولی حوزه زندگی دیجیتالی ایرانیان چه بازخورد و پیامدی را شاهد هستیم.

در بررسی بودجه ۹۴[۱] حوزه ICT که در مقایسه با سال پیش از آن با افزایش ۵۰ درصدی مواجه است مشاهده می‌شود که اعتبارات برنامه‌ای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۹۴ نسبت به قانون ۹۳ از ۷هزار و ۳۱۱ میلیارد ریال به ۱۵ هزار و ۲۰۱ میلیارد ریال رسیده است و اعتبار ردیف‌های متفرقه در لایحه بودجه ۹۴ نسبت به لایحه بودجه سال ۹۳ افزایش ۳۴‌درصدی داشته و از رقم ۲۸ هزار و ۴۶۷ میلیارد ریال به رقم ۳۸ هزار و ۱۳۰ میلیارد ریال رسیده است. همچنین در بررسی بخش‌های دیگری از لایحه سال جاری این حوزه مشاهده می‌کنیم مجموع اعتبارات برنامه‌ای فناوری اطلاعات و ارتباطات این لایحه بالغ بر ۱۵ هزار و ۲۰۱ میلیارد ریال است که این رقم نسبت به بودجه هفت هزار و ۳۱۱ میلیارد ریالی سال پیش افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است.

در ردیف نظارتی شامل حوزه فیلترینگ نیز در سال ۹۴ وزارت ارتباطات دو هزار میلیارد ریال برای اجرای وظایف صیانتی، اجتماعی و فرهنگی درخصوص ارتباطات و فناوری اطلاعات (شامل فیلترینگ) و برای حفظ نقاط مداری و ماهواره‌ای، توازن منطقه‌ای و کاهش شکاف اطلاعاتی و دیجیتالی بین مناطق و استان‌های کشور شش هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال پیش‌بینی کرده است. در حوزه ابر پروژه «شبکه ملی اطلاعات» نیز در لایحه سال جاری آن که سال پایانی عملیاتی آن است از جمله طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای است و برای زیرساخت‌های آن یک هزار و ۴۹۱ میلیارد ریال، برای کاربردهای آن ۲۱ میلیارد ریال و برای مدیریت یکپارچه آن ۵۰ میلیارد و ۷۱۲ میلیون ریال در نظر گرفته شده است.

اما در لایحه بودجه سال ۹۵ نیز وضعیت در حوزه ICT به عنوان یکی از شاخصه‌های جهت‌دهی فضای کسب و کار، ارتباطات و برنامه‌ریزی‌های زیست مجازی ایرانیان وضعیت چندان تغییر نه تنها مثبتی نداشته است که به نظر می‌رسد بیش از پیش به حال خود رها شده است. بررسی‌های اولیه بودجه ۹۵ در این حوزه نشان می‌دهد در مقایسه با سال ۹۴ بالغ بر ۴۷ هزار میلیارد ریال از اعتبارات کاسته شده است که یکی از حساسیت‌برانگیزترین موارد آن حذف[۲] تخصیص مبلغ یک هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی است که در ماده واحده قانون بودجه سال ۱۳۹۴ برای حمایت از پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای اشتغال‌آفرین و برای صادرات کالا و خدمات در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش‌بینی شده بود.

به این ترتیب، بند «ب» تبصره ۱۲ ماده واحده قانون بودجه سال ۹۴، دیگر از متن ماده واحده لایحه بودجه سال ۹۵ حذف شده و تبصره‌ای جایگزین آن نشده است. ماده قانونی که در تناقض آشکار با دستورالعمل‌های ارائه تسهیلات و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان به عنوان یکی از عرصه‌های اقتصاد درون‌زا می‌باشد.

نکته شایان توجه دیگری که در بررسی بودجه‌های سنواتی این سازمان به چشم می‌خورد، نگاه ویژه درامدی به حوزه شبکه‌های تلفن همراه داشته است به نحوی که دولت[۳] در لایحه بودجه سال آینده رقم ۱۰۷۰ میلیارد تومان را از محل افزایش نرخ پیامک، نامبرینگ و بدهی معوقه اپراتورهای مخابراتی به عنوان درآمدهای خود پیش بینی کرده است. به عبارت دیگر دولت برای تداوم بقای این سازمان عریض و طویل به جای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های پژوهشی و بنیادین نه تنها از اعتبارات آن کاسته است که با افزایش هزینه کاربران همچنان به دنبال جبران ضرر و زیان خود از کوچ کاربران از ابزارهای سنتی ارتباطی را دنبال می‌کند.

نکته حائز اهمیت دیگری که نشان دهنده نابسمانی فزاینده فضای مجازی در سال ۹۵ است را می‌توان در ادبیات متولیان شورای عالی فضای مجازی[۴] جستجو کرد که باوجود تاکید دبیر این شورا بر «توسعه ICT مبتنی بر اقتصاد مقاومتی» شاهد کاهش توان ریالی این شورا هستیم. سعیدرضا عاملی [۵]از اعضای این شورا نیز با اشاره به سهم سه دهم درصدی حوزه ICT از بودجه کل کشور و فعالیت ۳۰ شورا در سازمان برنامه و بودجه برای تدوین برنامه ششم توسعه معتقد است همه شوراها باید در دو فضای واقعی و مجازی برنامه‌ریزی کنند.

از سوی دیگر باتوجه به تاخیر در ارائه لایحه بودجه ۹۵، تغییر و تحولات مجلس با برگزاری انتخابات و روند دست‌کم ۶ ماهه برای تهیه و تصویب آیین‌نامه‌ها اجرایی مورد نیاز قانون توسط هیات وزیران در خوش بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت حوزه ICT و به طور خاص فضای مجازی ایرانیان در نیمه اول سال ۹۵ در نابسمانی فراینده‌ای قرار می‌گیرد. حوزه‌ای که با توجه به سرعت رشد فناوری‌ها، ضریب بالای نفوذ و اشتیاق مخاطبان آن برای دریافت و به کارگیری تازه‌ها آن را از یک فرصت برای تولید محتوا و ابزار بومی به یک بازار نامتناهی مصرف اقتصادی و فرهنگی تبدیل می‌سازد.

آسیب‌هایی که در سال‌های گذشته به تدریج در میان کاربران فضای مجازی ایجاد شده‌اند در چنین شرایطی نه تنها ساماندهی نمی‌شوند که در سایه چنین شرایطی، افسار گسیخته‌تر از همیشه بروز و ظهور می‌یابند تا جایی که مهار از فرهنگستان و فتا و دیگر متولیان خارج شود.

پی نوشت:

[1] هفته نامه تجارت فردا – شماره ۱۱۶ – دی ۹۳

[۲] ITanalyze.com

[3] تسنیم

[۴] ایرنا

[۵] تسنیم

 رصد

هفته گذشته با حضور حسن روحانی رییس جمهوری ایران در مجلس شورای اسلامی، لایحه پیشنهادی بودجه سال 95 و همچنین برنامه ششم توسعه به رییس قوه مقننه ارایه شد تا به این ترتیب روال بررسی آن در کمیسیون‌های تخصصی پارلمان آغاز شده و بعد از تغییرات احتمالی شکل قانونی و اجرایی بگیرد.

به گزارش خبرنگار عصر ارتباط، اگرچه لایحه پیشنهادی دولت مطابق سنوات مرسوم گذشته از سوی مسوولان مربوطه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به شکل تخصصی برای رسانه‌ها تشریح نشد، اما گزارش حاضر مروری کوتاه و اجمالی به بخش‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات و به شکل ویژه وزارت ارتباطات و زیرمجموعه‌های آن و شورای عالی فضای مجازی است.

بر این اساس در ابتدای لایحه پیشنهادی بودجه از سوی دولت و در بند الف تبصره 5 لایحه بودجه سال 95 به شرکت‌های وابسته و تابعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده شده با رعایت قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب سال 76 تا سقف صد هزار میلیارد ریال اوراق مشارکت ریالی با تضمین خود در خصوص اصل سود منتشر کنند.

در جدول شماره 5 لایحه پیشنهادی بودجه با عنوان درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی در سال 95 اینگونه آمده است:

درآمد حاصل از مالکیت دولت در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات – حق امتیاز شبکه و جریمه عدم انجام تعهدات 36،400،000 میلیون ریال
درآمد حاصل از خدمات عمومی اجباری روستایی 3،490،879 میلیون ریال
درآمد حاصل از نامبرینگ 700،000 میلیون ریال
بدهی معوق اپراتورهای مخابراتی 6،000،000 میلیون ریال
درآمد حاصل از حق مالکیت دولت در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات – مجوزهای صادرشده توسط شورای عالی فضای مجازی 2،000،000 میلیون ریال
درآمد حاصل از خدمات مخابراتی – حق استفاده از فرکانس رادیویی 1،289،200 میلیون ریال

در جدول شمار 6  نیز با عنوان برآورد اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در سال 95 در مقابل فصل ارتباطات و فناوری اطلاعات رقم 4،231،232 میلیون ریال درج شده است.

بر اساس این گزارش در جدول شماره 7 لایحه بودجه نیز با عنوان خلاصه بودجه دستگاه‌های اصلی و زیرمجموعه در سال 95 بودجه وزرات ارتباطات و زیرمجموعه‌های آن به تفکیک تعیین شده است. در این جدول آمده است:

مرکز ملی فضای مجازی 334،33 میلیون ریال
مرکز ملی فضایی 000،5 میلیون ریال
وزارت امور اقتصادی و دارایی- اجاره کانال‌های مایکروویو سازمان هواشناسی کشور برای پرداخت به شرکت مخابرات ایران 640،2 میلیون ریال
وزارت امور اقتصادی و دارایی- اجاره کانال‌های مایکروویو سازمان صدا و سیما برای پرداخت به شرکت مخابرات ایران 240،5 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه 234،743،3 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات 346،834،1 میلیون ریال
پژوهشگاه فضایی ایران 056،220،1 میلیون ریال
دبیرخانه شورای عالی فناوری اطلاعات 711،3 میلیون ریال
دانشکده علمی-کاربردی پست و مخابرات 700،37 میلیون ریال
دبیرخانه کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی 789،1 میلیون ریال
سازمان فضایی ایران 634،135 میلیون ریال
شرکت پست 000،310 میلیون ریال
شرکت سهامی ارتباطات زیرساخت 000،200 میلیون ریال
پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات 888،307 میلیون ریال
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی 023،803 میلیون ریال

در نهایت این که در جدول شماره 9 لایحه بودجه با عنوان برآورد اعتبارات ردیف‌های متفرقه اینگونه آمده است:

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – توسعه زیرساخت‌های شبکه‌های پستی 2،100،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات – فعالیت‌های تحقیقاتی بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارتقای فناوری‌های داخلی و تولیدات ملی 1،600،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – اجرای وظایف حاکمیتی در خصوص فناوری اطلاعات 2،000،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – خدمات زیربنایی ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق محروم، روستایی و کمتر توسعه یافته 3،490،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – توسعه زیرساخت‌ها، خدمات و کاربردهای ارتباطات و فناوری اطلاعات و شبکه ملی اطلاعات 6،400،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – انجام وظایف حاکمیتی در خصوص امور فرکانس رادیویی و ایجاد بازار رقابتی در بخش 3،750،000 میلیون ریال
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی – موضوع حق السهم 000،320 میلیون ریال
اجرای طرح‌های زیرساختی و طرح‌های کلان فضای مجازی کشور با تصویب و نظارت شورای عالی فضای مجازی 000،620،1 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – توسعه و تکمیل زیربناهای فنی – مکانی ارتباطات و فناوری اطلاعات و شبکه ملی اطلاعات 5،770،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – توسعه خدمات کاربردی و محتوای ارتباطات و فناوری اطلاعات و شبکه ملی اطلاعات 1،600،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – حفظ نقاط مداری و ماهواره-توان منطقه‌ای و کاهش شکاف اطلاعاتی و دیجیتالی بین مناطق و استان‌های کشور 6،000،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – ارتقای توانمندی فنی-تجهیزاتی دفاتر ارتباطات و فناوری اطلاعات روستایی در استان‌های کشور 1،000،000 میلیون ریال
وزارت ارتباطات و فناروی اطلاعات – اجرای وظایف صیانتی اجتماعی و فرهنگی در خصوص ارتباطات و فناوری اطلاعات 1،000،000 میلیون ریال
اعتبارات موضوع افزایش قیمت هر پیامک 000،240،3 میلیون ریال
مرکز ملی فضای مجازی کشور- طرح‌های کلان مرکز ملی فضای مجازی کشور 000،100 میلیون ریال
سازمان فضایی ایران – توسعه فناوری و کاربردهای فضایی 000،300 میلیون ریال
توسعه کاربرد فناوری اطلاعات در نظام اداری 000،000،1 میلیون ریال