تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول) با انتشار اطلاعیهای در کدال، مذاکره با دیجیکالا برای سرمایهگذاری را تایید و اعلام کرده هنوز نتیجهای حاصل نشده است.
به گزارش ایلنا، شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول) با انتشار اطلاعیهای در کدال، مذاکره با دیجیکالا برای سرمایهگذاری را تایید و اعلام کرده هنوز نتیجهای حاصل نشده است.
در این اطلاعیه آمده است: «به اطلاع میرساند پیرو شایعه منتشرشده در فضای مجازی مبنی بر خرید سهام گروه تجارت الکترونیک دیجیکالا به استحضار میرساند مذاکراتی در قالب سرمایهگذاری برای ورود یکی از شرکتهای فرعی همراه اول (شرکت کسبوکارهای نوپای حرکت اول) به دیجیکالا در جریان است و موضوع در حال مذاکره است که تاکنون نتیجه نهایی حاصل نگردیده و قراردادی نیز منعقد نگردیده است.»
قوه قضاییه از اعلام جرم علیه شرکت دیجیکالا و تشکیل پرونده قضایی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران خبر داد.
به گزارش قوه قضاییه، دادستای عمومی و انقلاب تهران روز پنجشنبه به دلیل انتشار تصاویر توهینآمیز به مقدسات از برخی محصولات ارائه شده در سایت دیجیکالا، علیه این سایت اعلام جرم کرد.
براساس این گزارش در همین رابطه پرونده قضایی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران تشکیل شد.
شرکت دیجی کالا یک کسب و کار مجازی است که به صورت برخط از طریق سکوهای اینترنتی کالاهای مصرفی را عرضه می کند. در روزهای اخیر در فضای مجازی تصاوری از عرضه برخی کالاها در بستر این سکو منتشر شد که نشان می داد نظارتی بر عرضه محصولات مغایر با باورهای فرهنگی و اعتقادی مردم از طریق این پلتفرم اینترنتی وجود ندارد.
با شکایت طاقچه و کتابراه، شورای رقابت فیدیبو را از محدودیت ناشران طرف حساب خود برای انعقاد قرارداد با پلتفرمهای دیگر، منع کرد.
به گزارش روابط عمومی مرکز ملی رقابت؛ شورای رقابت بر اساس شکایات طاقچه (شرکت خدمات هوشمند ایده طلایی هاتف) و کتابراه (مؤسسه توسعه راه نشر الکترونیک)، اقدام فیدیبو (شرکت آفرینش کتاب الکترونیک فیروزان) به وادار کردن ناشران طرف قرارداد با خود به محدود کردن آنها برای معاملات با سایر ناشرین و رقبا را رویه ضد رقابتی تشخیص داد.
بر همین اساس شورای رقابت به دلیل درج بند "منع ناشران طرف قرارداد از انعقاد قرارداد با سایر پلتفرم های دیجیتال" در قراردادهای فیدیبو با ناشران که منطبق با رویه ضدرقابتی موضوع جزء ۲ بند الف ماده (۴۵) مبنی بر "وادار کردن اشخاص دیگر به استنکاف از معامله و یا محدود کردن معاملات آنها با رقیب" است، فیدیبو را به دلیل ارتکاب رویه ضدرقابتی و با استناد به بند ۳ ماده ۶۱ فصل نهم اصل ۴۴ قانون اساسی به توقف رویه ضدرقابتی ملزم و با "حذف بند انحصاری موضوع شکایت در قراردادهای خود با ناشران" از تکرار رویه ضد رقابتی خود منع کرد.
پلتفورم فیدیبو متعلق به دیجیکالا ( شرکت نوآوران فنآوازه) است.
درحالی «فضای مجازی» و «امینحضور» به عنوان دو لانه بزرگ فروش لوازمخانگی قاچاق شناخته میشود که در حال حاضر این کالاهای قاچاق به راحتی در سایتهای معتبر خرید و فروش آنلاین در حال فروش است.
بر اساس اعلام وزارت صمت، حجم کالای قاچاق لوازمخانگی سالیانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار است که بر اساس برآوردها، سالانه حدود ۷۰۰ هزار دستگاه لوازمخانگی به کشور قاچاق میشود.
در این میان، گفته میشود که بیش از ۳۰ درصد بازار لوازمخانگی محصولات قاچاق است. به طوری که بسیاری از متولیان امر «فضای مجازی» و «امینحضور» را دو لانه بزرگ لوازمخانگی قاچاق عنوان میکنند.
اما این موضوع همواره مورد اعتراض فروشندگان لوازمخانگی بوده چرا که نحوی مبارزه با قاچاق را در شرایط کنونی غیرعادلانه میدانند. فروشندگان لوازمخانگی در این باره معتقدند: مراجع ذیربط بهجای برخورد با کالای قاچاق در مبادی ورودی، در مرحله توزیع و فروش به مبارزه با عرضه کالای قاچاق و تقلبی میپردازند.
فعالان این صنف تاکید دارند که قاچاق بهطورقطع از مبادی مشخص و رسمی انجام میشود؛ چرا که لوازمخانگی محصول کوچکی نیست که به طور پنهانی وارد بازار شود.
سه سایت معتبر اینترنتی در فهرست فروش لوازم خانگی قاچاق
اما پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازمخانگی فقط فضای مجازی و امین حضور را محل فروش لوازم خانگی قاچاق نمیداند. او میگوید: دیجیکالا، ترب و شیپور همگی کالای لوازمخانگی قاچاق میفروشند ولی دولت هیچ برخوردی نمیکند! او بر این باور است بازار و صنعت لوازمخانگی را به امان خدا رها شده است.
بررسی تجارتنیوز صحت این موضوع را تائید میکنند. بررسیها نشان میدهد در حال حاضر لوازم خانگی با برند مختلف خارجی که ورود آن از سال ۹۷ ممنوع شد، به راحتی در سایت اینترنتی دیجیکالا در حال فروش است.
در این سایتهای مطرح خریدوفروش آنلاین، بسیاری از فروشگاههای اینترنتی در حال فروش لوازمخانگی قاچاق هستند. برای مثال در حال حاضر یخچالفریزر LG چهار درب با قیمت بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان در سایتهای اینترنتی معتبر در حال فروش است.
این در حالی است که اردیبهشت ۱۳۹۹ مجلس مقرر کرد، درصورتیکه عرضه یا فروش کالای قاچاق از طریق فضای مجازی از قبیل شبکه اجتماعی، تارنما صورت پذیرد، علاوه بر ضبط کالا، شخص متخلف به دو برابر ارزش کالای قاچاق محکوم میشود.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز چندی پیش در گفتگو با تجارتنیوز دلیل رونق بازار کالاهای تقلبی و دستدوم را بیاعتمادی مردم به تولید داخل دانست.
او اظهار داشت: سلیقه مردم کالای خارجی است، وگرنه قدرت خرید مردم کم نشده و با وجود آگاهی مردم از وارد نشدن کالای خارجی به کشور، مردم همچنان ریسک خرید کالای قاچاق یا دست دوم را میپذیرند.
بر اساس اعلام وی، مردم محصولات سامسونگ، الجی، بوش و مارکهایی نظیر این را که پنج سال وارد نشده به نصف قیمت اصلی کارخانه میخرند. درحالیکه با یک جستجوی ساده قیمت اصلی کالای برند خارجی در سایت کارخانه تولیدکننده مشخص میشود؛ اما همین مشتریها از خرید محصول با قیمت ۲۰ میلیون تا ۳۰ میلیون تومان امتناع میکنند.
در حالی همچنان به راحتی امکان یافتن لوازم خانگی با برندهای خارجی در کشور وجود دارد که گفته میشود بسیاری از کالاهای داخلی که به صورت زیرزمینی تولید میشوند با برند خارجی در داخل کشور به فروش میرسند. اما فروش رسمی لوازم خانگی قاچاق در فروشگاههای اینترنتی معتبر خود جای سوالی است که متولیان امر باید به آن پاسخ دهند.
مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی از اجرای طرح تشدید نظارتها بر کالاهای اساسی در آبان ماه امسال خبرداد و گفت که در این طرح با گرانفروشان کالاهای اساسی، همچنین پلتفرمها، سکوها و شبکههای اینترنتی مواد غذایی نیز برخورد تعزیراتی میشود.
«مسعود امرالهی» در گفتوگو با ایرنا درباره کشف تخلف گرانفروشی کالاهای اساسی افزود: در بحث برخورد با سکوها و شبکه های اینرنتی فروش مواد غذایی و کالاهای اساسی، جرایم مختلفی را برای سکوهای متخلف و واحدهای عرضهکننده فروش در نظر گرفته ایم.
مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی ادامهداد: به پلتفرمهایی همچون دی جی کالا و اسنپ دستورالعمل هایی ارسال شده تا همه کالاهای اساسی که دارای قیمت های مصوب هستند با همان قیمت ها به فروش برسند و هرگونه تعدی از قیمتها منجر به برخورد قانونی و تعزیراتی با آنها خواهد شد.
امرالهی بیانداشت: در ۱۵ روز گذشته نیز طی بازرسیهای انجام شده از فروشگاه های اینترنتی در بحث فروش گوشت، مرغ و شکر تخلفاتی را شاهد بودیم که برخورد لازم در این زمینه انجام شده است.
اسنپ، دیجیکالا، دیوار، ازکی، تپسی و... مثالهایی از سکوهای(پلتفرم) مجازیاند که تحت عنوان استارتآپ، بازارهای مختلفی را قبضه کردهاند و هر روز بیشتر از دیروز بر انحصار آنها در فضای اقتصادی کشور افزوده میشود.
هرازگاهی خبری از تخلفهای اقتصادی و یا امنیتی و اخلاقی این سکوها منتشر میشود، اما پرسش این است که ماهیت این استارتآپها چیست و چگونه میتوان بر آنها مدیریت و نظارت کرد؟
انتظار میرود یکی از بازیگران عصر اقتصاد دیجیتال و اقتصاد دانشبنیان «پلتفرمهای مجازی» باشند. با توجه به بازار داغ این سکوها و مسیر رو به رشدی که در دهه گذشته طی کردند میتوان توقع حضور پررنگتر و گستردهتر این کسبوکار ها را در فضای اقتصاد ایران داشت. از طرفی تفاوت این نوع کسبوکار با مدل قبلی عرضه کالا و خدمات و ارائه آن در بستری مجازی مثل اینترنت امکان سیاستگذاری و نظارت حاکمیت را تحتالشعاع قرار داده است. در همین راستا محمدحسین خلیلی، پژوهشگر حکمرانی رسانه در گفتوگو با قدس به ابعاد این موضوع پرداخته است.
تنظیمگر؛ عهدهدار صیانت از منافع عمومی
خلیلی در ابتدا در خصوص ضرورت تنظیمگری و اعمال حاکمیت بر سکوهای مجازی توسط دولت به اهمیت صیانت از منافع عمومی اشاره کرد و گفت: وظیفه تنظیمگر حفظ منافع عمومی است. این منافع عمومی درواقع یکسری سرفصلها هستند که به حوزههای مختلف اقتصادی و محتوایی مربوط میشوند. حتی ممکن است لایههای سیاسی و امنیتی مربوط به حاکمیت هم در شمول این منافع قرار بگیرند.
وی منظور از منفعت عمومی را این گونه توصیف کرد: در هر کدام از این حوزهها یکسری منافع عمومی وجود دارد. مثلاً در حوزه اقتصادی حفظ فضای رقابتی یک منفعت عمومی به حساب میآید. در حوزه محتوایی صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان یک منفعت عمومی است. صیانت از حدی از ارائه محتوای داخلی در سکوهای داخلی یک منفعت عمومی به حساب میآید.
این کارشناس در ادامه افزود: بحث مربوط به تنوع جغرافیایی و قومیتی در سکوهای محتوایی و رسانهای یک منفعت عمومی به حساب میآید. در این موارد اگر رفتاری مخل صیانت از منافع عمومی از سمت بخش خصوصی صورت بگیرد و توسط نهاد تنظیمگر به شکل پیشینی یا پسینی مشاهده شود، تنظیمگر ورود میکند.
ابزارهای تنظیمگر؛ از جریمه نقدی تا تعلیق کامل
خلیلی به ابزارهایی که در این راستا در اختیار نهاد تنظیمگر قرار دارد اشاره کرد و گفت: تنظیمگر از ابزارهای نرم و ابزارهای سخت میتواند استفاده کند. او میتواند ابزارهایی از قبیل مجازات نقدی یا غیر نقدی را به کار ببرد. ابزارهای نرم هم در این زمینه قابل استفادهاند که این ابزار میتواند اعلام تذکر یا الزام به یک رفتار ایجابی و رفتار هایی از این دست باشد. در موارد خاص هم تنظیمگر میتواند ادامه فعالیت یک بازیگر را تعلیق کند. این
پژوهشگر حوزه تنظیمگری بر این باور است که در این بین مسئله مهمی وجود دارد و آن این است که تشخیص منفعت عمومی و نحوه به مخاطره افتادن آن منافع عمومی کار بسیار حساسی است. اینکه گفته شود یک سکویی رفتار انحصارطلبانه داشته یا سکویی دارای محتوایی مخلَ سرفصلهای محتوایی بوده است؛ کار سادهای نیست و باید بر عهده تنظیمگر باشد.
وی که تنظیمگر را دارای ابزار سنجش و چارچوب مقرراتی میدانست، خاطرنشان کرد: تنظیمگر بر این اساس تشخیص میدهد و ورود میکند. این روند نباید تحت عنوان محدودگری صرف ارزیابی شود. در اصل تنظیمگر حضور پیدا میکند تا تعادل بازار بههم نخورد یا آن بخشهایی از بازار که نیاز است بیشتر فعال شوند، بدین واسطه رشد کنند.
تنظیمگری کسبوکار های پلتفرمی و خدمات دیجیتال نداریم
این پژوهشگر حکمرانی رسانه درباره وضعیت کنونی تنظیمگری کسبوکار های پلتفرمی در ایران گفت: سکوها یا همان پلتفرمها در حوزههای مختلفی مثل خدمات عمومی، خرید و فروش، خدمات رسانه، خدمات آموزشی و حوزههای دیگر فعالیت میکنند. بسته به این حوزه فعالیتیشان متفاوت میشود. مسئله اصلی که در ایران وجود دارد این است که ما تنظیمگر کسبوکارهای پلتفرمی و خدمات دیجیتال، به آن معنی که ذکر شد نداریم.
خلیلی با اشاره به ورود تنظیمگرهای متفاوتی به موضوعات مختلف که در حوزه خودشان وجود دارد، گفت: وزارت ارشاد در حوزه برخی سکوها ورود پیدا میکند. ساترا وجود دارد که در حوزه سکوهای صوتی، تصویری ورود پیدا میکند. شرکت بیمه مرکزی در حوزه شرکتهای بیمه ورود میکند.
وزارت ارشاد فقط از یک مرکز ثبت و صدور مجوز برای تنظیمگری استفاده میکند
خلیلی دو چالش اصلی این حوزه را برشمرد و بیان کرد: نخست اینکه اساساً تنظیمگری سکوها در ایران چندپاره است؛ تا جایی که میتوان گفت تنظیمگری همگرا در حوزه کسبوکارهای پلتفرمی تقریباً وجود ندارد. در صورتی که انتظار میرود کسبوکارهای یک اکو سیستم در برخی از موارد شاهد تنظیمگریهای همگرا باشند. مواردی که ذکر شد در خصوص خیلی از آنها چارچوب تنظیمگری خاصی وجود ندارد. مثلاً اگر گفته میشود «تنظیمگری حوزه آ»، چارچوب خاصی برای تنظیمگری مطابق با آن حوزه وجود ندارد. البته بیمه مرکزی شاید به یک معنی متفاوت باشد.
وی سطح تنظیمگری وزارت ارشاد برای سکوهای نشر دیجیتال را بررسی و اظهار کرد: مثلاً وزارت ارشادکه ورود به سکوهای حوزه نشر دیجیتال یا حوزههای شبیه به آن را مسئله خودش میداند؛ یک مرکزی دارد به نام «مرکز توسعه فرهنگ و هنر» یا مرکز ساماندهی سابق که تنظیمگر تخصصی نیست، بلکه یک مرکز ثبت و صدور مجوز فعالیت دیجیتال است.
حضور مقام قضایی و تنظیمگری بهینه
او به موازیکاریهای موجود در این فضا اشاره کرد و گفت: دوم آنکه در کنار اینها یک مسئله دیگر وجود دارد و آن این است که مقام قضایی در کنار تنظیمگرهای مختلف حضور فعال و پررنگ دارد. تنظیمگرها برای این به وجود میآیند که مقام قضایی دیگر مستقیم ورود نکند، چراکه مقام قضایی از رسیدگی به خیلی از این امور تخصصی ناتوان است.
این پژوهشگر حکمرانی رسانه یکی از فلسفههای شکلگیری دولت تنظیمگر را ضعف و شکست دادگاهها در مواجهه با مسائل مختلف دانست و گفت: در ایران اگر پروندههای کسبوکارهای پلتفرمی را در دو سال گذشته بررسی کنید، متوجه خواهید شد بخش عمدهای از این پروندهها با ورود مستقیم نهاد قضایی به آنها همراه بوده است. این موارد که عرض شد فعالیت در این اکوسیستم را پیشبینیناپذیر میکند و موجب میشود توسعه اکوسیستم هم با چالش مواجه شود. به یک معنی با حضور موازی نهادهای دیگر در این فضا تنظیمگری مصادره میشود.
جلوگیری از مصادره شدن تنظیمگری با یکپارچهسازی
خلیلی در نهایت اولویتهایی که باید مد نظر قرار بگیرند را اینگونه شرح داد: نخستین مسئله این است که تنظیمگری سکوها در ایران ظرفیت مصادره شدن بالایی دارد. در این فضا تأسیس نهاد تنظیمگر در اکوسیستم ایران تقریباً غیرممکن به نظر میرسد. مدل مطلوب یکپارچهشدن تنظیمگری سکوها با حدود و اختیارات مشخصی است که دو اتفاق رخ میدهد. نخست، چارچوب تجمیعتر و دست نهاد قضایی قدری از مصادره مستقیم تنظیمگری کوتاهتر شود.
این پژوهشگر ویژگی دوم مدل مطلوب را اینگونه شرح داد: تا حدی مواجهات چندگانه از چند بازیگر مختلف برای تنظیمگری این حوزه به سمت همگرایی برود و در یک جا تجمیع شود. نکته مهمی که در این میان باید به آن توجه کرد این است که این نهاد تنظیمگر با اختیار مشخصی که دارد نباید در قالب ساختارهای شورایی یا کمیسیونهای عالی یا موارد شبیه به این شکل بگیرد، چراکه ساختارهای شورایی برای موارد تنظیمگری عملاً بیفایده خواهد بود. (منبع:روزنامه قدس)
انحصار بازار توسط پلتفرمهایی مانند دیجیکالا، اسنپ و تپسی، دیوار و ... یکی از موضوعات مهمی است که در مرکز توجه کارشناسان قرار دارد. آنها میگویند دلایل بسیاری برای ایجاد انحصار وجود دارد از مهمترین آنها نبود بازدارندههای قانونی است.
به گزارش فارس، اواخر سال گذشته بود که بسیاری از فعالین زیستبوم نوآوری و شرکتهای دانشبنیان پیشبینی میکردند که ممکن است سال 1402، سال سختی برای کسبوکارهای کوچک باشد؛ زیرا احتمالا مجبور باشند کسبوکارشان را به استارتآپهای بزرگتر بفروشند و با آنان «ادغام» شوند. از طرف دیگر بازارگاههای مجازی ممکن است با فروشندگان محصول نیز وارد رقابت ناسالم شوند و خروجی آن در نهایت ایجاد شرایط انحصار خواهد بود. در این گزارش سعی داریم نگاهی عمیقتر به این جنبه از انحصار و جوانب مختلف آن در پلتفرمهای مجازی بیاندازیم و البته به خلأهای قانونی آن اشاره کنیم.
مونوپولی و انحصارگری در بازی بازار
مونوپولی، یک بازی برخواسته از باورهای سرمایهداری است که در آن تمام بازیکنان سعی در تصاحب مالکیت و کنترل تمام زمین بازی دارند. قطعا هر کس سهم بیشتری از زمین بازی داشته، قدرت بیشتری دارد و کمکم باعث خارج شدن بقیه بازیکنها میشود؛ تا آنجا که همه زمینها متعلق به برنده بازی باشد. زمین بازی کسبوکارها نیز بازار است و صاحبان سرمایه سعی دارند به حاکم مطلق آن تبدیل شوند.
ادغام و تملک نیز یکی از جنبههای ایجاد شرایط انحصاری است. شرکتهای بزرگ سعی میکنند استارتآپهای کوچک را خریداری کنند و از پیشرفت آنها جلوگیری کنند. در ایران نیز نمونههای زیادی از این جنس انحصار وجود دارد و اگر به پیشینه بعضی از استارتآپهای مجازی مانند فیدیبو نگاه کنید، خواهید دید که از سالها قبل، توسط مجموعههای بزرگتر خریداری شدهاند.
استارتآپهای کوچک در ابتدای شروع کار خود، معمولا سرمایه کمی دارند که در توسعه کسبوکار و بازار ایده خود خرج کنند. شرکتهای بزرگ استارتآپی، معمولا دارای سرمایه بالایی هستند و در صورت مشاهده یک ایده جدید در بازار، به خرید آن طمع میکنند. اقدامی که در نهایت عرصه را برای حضور شرکتهای کوچک تنگ میکند و چشمههای نوآوری را نیز میخشکاند.
البته خرید استارتآپها و ادغام آنها، تنها گزینهای نیست که یکهتازهای بازار از آن استفاده میکنند و ممکن است با تعیین جهت تصمیمگیریهای اتحادیهها و کانونهای تصمیمگیری نیز، شرایط را به نفع خود تغییر دهند. نمونهای از مورد، عضویت مدیران عامل دیجیکالا در اتحادیه کسبوکارهای دیجیتال است که در نهایت باعث بستهشدن فروشگاههای دیگر مانند سایت واندیآف شد. (این گزارش را ببینید: ماجرای فیلتر شبانه یک فروشگاه اینترنتی توسط یک نهاد خصوصی)
عوامل تقویتکننده انحصار
کارشناسان میگویند دلایل بسیاری برای ایجاد انحصار وجود دارد از مهمترین آنها خلأها و نبود بازدارندههای قانونی است. در واقع وقتی چارچوبهای قانونی موجود، اجازه انحصار را به شرکتها میدهد، آنها نیز از شرایط استفاده کرده و بازار را به نفع خود قبضه میکنند.
از طرفی ماهیت کسبوکارهای دیجیتال نیز به نحوی است که باعث میشود شرایط انحصاری شرکتها و استارتآپهای بزرگ تقویت شوند. از زمان معرفی این سکوها افراد مختلف وارد آن میشوند و از خدمات آن استفاده میکنند.
امین زادهحسین، کارشناس فضای مجازی و مدیر مجموعه پژوهشی زاویه که در زمینه حکمرانی فضای مجازی فعال است، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس به تشریح دلایل ایجاد انحصار در این نوع کسبوکارها پرداخت. به گفته وی «پلتفرمها و سکوهای حوزه دیجیتال، بعد از مدتی فعالیت، شبکهای از افراد و کاربران مختلف تشکیل میدهند و در نهایت معمولا کاربران در سکو میمانند و تمایلی به جابجایی ندارند.»
وی با اشاره به خرید اینستاگرام توسط متا و همچنین فیگما توسط ادوبی اظهار داشت: «سکوهایی که دارای خلاقیتهای جدید هستند و نوآوریهای تازهای ارائه میکنند، توسط مجموعههای بزرگتر با پیشنهادهای جذاب خریداری میشوند و اجازه رشد به آنها داده نمیشود.»
جای خالی حکمرانی ضد انحصاری در ایران
دنیای بازار، دنیای بازی مونوپولی است و نیازمند یک داور دقیق است. در بازار، بازیگران مختلف به کمک داوری و تنظیمگری به سمت مقصد حرکت میکنند. ایجاد قوانین ضد انحصاری برای جلوگیری از جوانب مختلف آن موضوعی است که در دنیا نمونههای معروف و قابل توجهی دارد و پای شرکتهای بزرگ و غول فناوری دنیا، مانند متا، مایکروسافت، گوگل و ادوبی تا به حال چندین بار به دادگاه ضد انحصار کشانده شده است.
اتحادیه اروپا و دیگرنهادهای قانونگذاری، از نهادهایی هستند که در زمینه قانونگذاری برای جلوگیری از ایجاد انحصار پیشرو هستند. این قوانین برای کنترل و محدود کردن قدرت هر یک شرکت خاص در بازار وضع میشوند و همچنین از تشکیل کارتلها و گروههای تبانی و تصاحب بازار توسط شرکتها جلوگیری میکنند که به قوانین آنتیتراست نیز معروف هستند.
در ایران پرونده برق گیلان یا صنعت دخانیات، پروندههای انحصاری قدیمی هستند. با ظهور کسبوکارهای نوین و دیجیتال ابهامات بسیار بیشتری به این قوانین ضد انحصاری اضافه شده است.
در یکی از جدیدترن پروندههای ضد انحصاری که به خردادماه سال جاری برمیگردد، کمیسیون ضد انحصار ایالات متحده قصد داشت ادغام دو شرکت Microsoft و Activision را متوقف کند. دادگاه ضد انحصاری موسوم به FTC در آمریکا بررسی این پرونده را به عهده گرفته است و با وجود رضایت هر دو شرکت برای ادغام، با آن به ممانعت پرداخته است و باید منتظر ماند تا فرآیند دادگاه پیگیری شود.
به گفته زادهحسین «طبق قوانین FTC شرکتهای کوچک نباید بدون نظارت و بررسی توسط مجموعههای بزرگ خریداری شوند و بایستی برای ادغام آنها قاعدهگذاری قانونی وجود داشته باشد. مطابق با این تمهیدات قانونی، از ادغامهایی که منجر به انحصار شوند، بایستی جلوگیری کرد.»
در ایران، با وجود تلاشهای جزئی در زمینه کاهش یا جلوگیری از انحصارگری، متأسفانه هنوز قانونی برای گرفتن رد ادغامهای استارتآپی ندارد و این شرایط ممکن است به ضرر کسبوکارهای کوچک تمام شود.
با توجه به ظهور استارتآپهای مجازی و اینترنتی و افزایش شرکتهای دانشبنیان که بیشتر آنها در حد و اندازه کوچک هستند، لازم است تا فضای حکمرانی کشور، توجه خود را به این امر معطوف کند و بستر را برای رشد کسبوکارهای خصوصی کوچک فراهم کند تا این فضا نیز به سرنوشت شرکتهای خودروسازی ایرانخودرو و سایپا دچار نشوند.
به گزارش معاونت علمی و فناوری، حدود 80 درصد از شرکتهای دانشبنیان در کشور کوچک و در حد فروش کمتر از 5 میلیارد تومان هستند. با وجود خلأهای قانونی که وجود دارد، این تعداد شرکت قطعا به یک بازار سیاه برای 20 درصد باقیمانده تبدیل میشود و این یعنی همان بازی منوپولی در دنیای واقعی ایران.
ایجاد مانع در برابر رشد کسبوکارهای دیگر
در شرایط انحصاری، انحصارگر به کمک سرمایه و فرصتهایی که در اختبار دارد، اقدام به خرید محصولات و فروش آنها با قیمتی بالاتر نیز میکند. شرکتهای استارتآپی بزرگ مانند آمازون جریان خرید و فروش کالا را دنبال میکنند و حتی ممکن است محصولات خود را بالاتر از فروشندگان دیگر نشان دهند.
زادهحسین، یکی از دلایل اصلی دیگر برای ایجاد انحصار، دسترسی به دادههای فروشندگان و خریداران دانست و عنوان کرد: «پلتفرمهای فروشگاه اینترنتی مانند آمازون به دادههای فروشندگان دسترسی دارند و میدانند که چه محصولی چقدر فروش دارد و در نهایت این پلتفرمها خود اقدام به خرید و فروش آن محصول میکنند. در دادگاههای آمریکا چندین مورد از شکایت از آمازون مربوط به همین مورد است، اما در ایران سازوکاری برای آن وجود ندارد.»
توییت زیر، که متعلق به یکی از کاربران فضای مجازی است، این واقعیت را تأیید میکند که دیجیکالا که بایستی بازارگاهی برای همرسانی فروشندگان و خریداران باشد، با دسترسی به دادههای فروش، برخی کالاها را جمعآوری و با قیمت خود به فروش میرساند.
از سال 1396 که دیجیکالا از خردهفروشی به بازارگاه (مارکتپلیس) تبدیل شد، رویههای معیوب و نامنطلوب آن دامن فروشندگان را نیز گرفت. فروشندگان دیجیکالا در پویشی که در «کارزار» ثبت کردند، به وضع قوانین یکطرفه و ناگهانی این فروشگاه اینترنتی اعتراض کردند.
به عقیده آنها تعامل و شرایط قرارداد دیجیکالا با فروشندگان به صورتی است که در نهایت باعث متضرر شدن آنها میشود. افزایش ناگهانی و غیرمنصفانه کمیسیون دریافتی دیجیکالا، پرداختهای نامنظم، نبود فرآیند دقیق و شفاف در فرآیند دریافت کالای مرجوعی از مشتری و... از مواردی است که این فروشندگان به آن اعتراض دارند.
پاسخگویی کم به طرفین در بازارگاههای انحصاری
اعتراض فروشندگان دیجیکالا به برخی از رویههای آن، تنها چیزی نیست که صدای مخاطبان این بازارگاه را درآورده است. مشتریان و مصرفکنندگان این فروشگاه نیز از اینکه تعامل خوبی با مشتریان برقرار نمیشود، از دیجیکالا گلهمندند.
پاسخگو نبودن به شرایط را نیز میتوان یکی دیگر از مشخصههای انحصار دانست. برای مثال، همانگونه که در گزارش خبرگزاری فارس نیز میشود دید، چندین رویه دیجیکالا، بزرگترین فروشنده اینترنتی ایران، مورد اعتراض کاربران و مشتریان بوده است. به گفته بسیاری از کاربران دیجیکالا محصولاتی را که در سبد خرید نهایی شده است را «بدون هماهنگی و صرفا با یک اطلاعرسانی پیامکی، از سبد خرید مشتری حذف میکند.»
از طرفی برخی کاربران نیز نسبت به تغییر زمان تحویل، بدون اطلاع و هماهنگی آنها از سوی دیجیکالا معترض هستند و میگویند: «دیجیکالا با یک پیامک یکطرفه، تاریخ و ساعت جدیدی را برای تحویل کالا اعلام میکند» این رویکردهای انحصاری دیجیکالا به بازار در نهایت موجب تضییع حق مشتری میشود.
رقابت سالم، در نهایت به نفع همه است
شرایط انحصاری در واسطهها و بازارگاهها اول از همه باعث میشود کسبوکارها و فروشنگانی که محصولات خود را در بازارگاه ارائه میدهند با مشکل کواجه شوند و از طرف دیگر با خرید استارتآپهای کوچک مانع از شکلگیری ایدهها و نوآوریهای جدید شوند. از طرف مقابل، ایجاد فضای رقابتی بین کسبوکارها باعث میشود حاشیه سود خود را کم و کیفیت ارائه محصولات را بالا ببرند و مجموع این شرایط به نفع مصرفکنندگان و مخاطبان خواهد بود.
با این حال عاملی وجود دارد که مانع از وجود شرایط رقابتی سالم میشود و آن ایجاد شرایط انحصاری توسط شرکتهای بزرگتر است. در چنین شرایطی وظیفه دولت و نهادهای تنظیمگر این است که نگذارند به فضای رقابتی سالم و همچنین کسبوکارهای کوچکتر لطمهای وارد شود.
دبیر انجمن علمی داروسازان ایران با اشاره به علل بالابودن مصرف برخی داروها در ایران، گفت: برخی اپلیکیشنها مانند دیجی کالا و اسنپدارو، بدون نظارت مسئول فنی داروساز، داروهای مختلف را در اختیار مردم قرار میدهند.
مسعود جلال امروز در نشست خبری بیستمین همایش انجمن علمی داروسازان ایران در پاسخ به سوال خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه براساس اعلام وزارت بهداشت، میانگین تجویز دارو در هر نسخه در جهان 1.5 قلم است اما در کشور ما حدود 4 قلم دارو در هر نسخه نوشته میشود؛ چرا تجویز دارو در ایران بیش از دو برابر استانداردهای جهانی است؟ اظهار کرد: ما معضلاتی در زمینه تجویز و مصرف داروها داریم به طوری که میزان مصرف برخی از داروها در کشور ما نسبت به برخی از کشورهای جهان بالاتر است و درباره داروهایی مانند آنتیبیوتیکها و کورتیکواستروئیدها (داروهای کورتونی) میزان تجویز حتی از برخی کشورهای منطقه نیز بالاتر است.
وی ادامه داد: یکی از علل بالاتر بودن میزان تجویز و مصرف این داروها نسبت به سایر کشورها نیز تقاضای القایی است یعنی خود بیماران از پزشک درخواست تجویز برخی داروها را دارند و یا با مراجعه مستقیم به داروخانهها درخواست دارو میکنند و حتی با وجود توضیحاتی که درباره عوارض و خطرات مصرف خودسرانه دارو به آنها داده میشود؛ بر درخواست خود پافشاری و در نهایت دارو را با اصرار دریافت میکنند.
دبیر انجمن علمی داروسازان ایران اجرای صد درصدی نسخه الکترونیک را یکی از راهکارهای کنترل تجویز و مصرف دارو در کشور عنوان و اضافه کرد: در حال حاضر بر اساس نسخ تجویزی پزشکان، برای آنها کارنامه صادر میشود که در آن مشخص میشود هر پزشک بر اساس استانداردهای تجویز دارو عمل کرده یا خیر؛ در صورتی که پزشکی اقدام به تجویز بیش از حد و غیرمنطقی داروها کند، به او توضیح و تذکر داده میشود که در حداستاندارد دارو تجویز کند. در حال حاضر یکی از معضلاتی که وجود دارد این است که برخی از پزشکان برای داشتن کارنامه خوب، تعداد مشخصی دارو را در نسخه الکترونیک یا اصلی تجویز میکنند و داروهای اضافی را روی یک کاغذ دیگر یا به صورت آزاد برای بیمار تجویز میکنند که این موضوع باعث میشود بخشی از اطلاعات مربوط به تجویز دارو از دسترس خارج شود بنابراین راهکار تجویز و مصرف منطقی دارو، الکترونیکی و مکانیزه شدن روند نسخه نویسی و دریافت دارو است.
فعالیت اسنپ دارو و دیجی کالا بدون نظارت داروسازان
جلال با بیان این که برخی اپلیکیشنها مانند دیجی کالا و اسنپدارو، بدون نظارت مسئول فنی داروساز، داروها و مکملهای مختلف را در اختیار مردم قرار میدهند، اظهار کرد: توزیع دارو از طریق پلتفرمها و هوش مصنوعی باید با نظارت مسئول فنی (داروساز) اتفاق بیفتد و دارو باید از مسیر مشخص و با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار گیرد تا در صورتی که مشکلی پیش آمد نیز مسئول فنی بتواند پاسخگو باشد.
در ادامه، فرشاد هاشمیان؛ رئیس انجمن علمی داروسازان ایران نیز بیان کرد: هر کشوری نظام دارویی و سلامت مشخص خود را دارد که بر اساس آن، متوسط مصرف دارو در هر کشور براساس شرایط بومی آن کشور مشخص میشود و بنابراین نمیتوان یک عدد استاندارد برای تجویز دارو در هر نسخه را در کشورهای مختلف مقایسه کرد برای مثال ممکن است میزان ابتلا به هپاتیت، دیابت، بیماریهای مزمن و ... در کشور ما با سایر کشورهای جهان متفاوت باشد و بنابراین میزان اقلام دارویی تجویز شده در هر نسخه نیز متفاوت خواهد بود و بنابراین هر کشوری باید استاندارد خودش را در تجویز و مصرف دارو داشته باشد.
وی افزود: مکانیزه و الکترونیک شدن تمام روند تجویز و دریافت دارو، میتواند باعث کمک به منطقی شدن میزان تجویز دارو در کشور شود.
وی با بیان اینکه استفاده از هوش مصنوعی در صنعت داروسازی میتواند بخشی از مطالعات را سرعت ببخشد و ورود دارو به بازار را تسریع کند؛ با ارائه مثالی عنوان کرد: برای مثال با استفاده از هوش مصنوعی میتوان نتایج بخشی از مطالعات حیوانی داروها را زودتر مشخص و روند آن را کوتاهتر کرد.
در ادامه محمدرضا زرگرزاده، عضو هیئت مدیره انجمن علمی داروسازان ایران بیان کرد: تلاش ما در بیستمین همایش انجمن علمی داروسازان ایران این است که آینده نگری در داروسازی را مورد بحث قرار دهیم و هدف اصلی ما جلب توجه همکاران به اتفاقات جدید علمی در جهان مانند استفاده از هوش مصنوعی در صنعت داروسازی است.
در ادامه نیز وحیده چالاکی، عضو هیئت علمی انجمن با بیان اینکه همایش انجمن علمی داروسازان ایران از یک تا سوم شهریورماه در هتل المپیک تهران برگزار خواهد شد، گفت: با توجه به پیشرفت فناوریهای حوزه سلامت، نیاز است بیماران و داروسازان با تکنولوژیهای جدید آشنایی پیدا کنند. عمده همکاران داروساز در داروخانه فعالیت میکنند و ساعت کاری آنها به نحوی است که نمیتوانند با روشهای جدید در داروسازی و دارورسانی آشنایی پیدا کنند در حالی که دنیا در حال پیشرفت در صنعت داروسازی است و یکی از اهداف برگزاری این همایش، آشنا شدن داروسازان با این پیشرفتهاست.
سومین گزارش سالانه دیجیپی که عملکرد این شرکت در سال ۱۴۰۱ را با رویکردی دادهمحور و آماری بررسی کرده است، بهصورت رسمیمنتشر شد.
هدف از انتشار این گزارش، ارائه پاسخ شفاف به پرسشهای متداول علاقهمندان درباره کیفیت و کمیت فعالیتهای دیجیپی و همچنین ایجاد فرصتی برای تحلیل و بررسی روند رشد خدمات فینتک و لندتک در کشور عنوان شده است.
در این گزارش آمده است: سومین گزارش عملکرد دیجیپی در حالی منتشر میشود که نیاز به حضور فینتکها به خصوص لندتکها نقش تاثیرگذار آنها در فراگیری مالی بیش از هر زمان دیگری به چشم میآید. مهمترین سوالی که دیجیپی در این گزارش به دنبال پاسخ به آن بوده، این است که به عنوان یک فینتک تا چه اندازه در تحقق رسالت اصلی خود در فراگیری مالی عمل کرده است.
این گزارش با محوریت و تاکید بر شفافیت تهیه شده و در آن عملکرد یکساله دیجیپی از ابتدای فروردین ۱۴۰۱ تا پایان اسفند ۱۴۰۱ مورد بررسی قرار گرفته است. اصلیترین محورها و پرسشهای کلیدی که در این گزارش پاسخ داده شده است، شامل جایگاه صنعت فینتک در ایران، جهان و منطقه، الگوهای رفتاری کاربران در استفاده از خدمات دیجیپی به عنوان یک سرویس فناوری مالی، نحوه استفاده کاربران دیجیپی در استفاده از خدمات اعتباری و خرید اقساطی، روند تغییر رویکرد کاربران به مفاهیمیهمچون خدمات اعتباری، رتبه اعتباری، بازپرداخت، سابقه اعتباری و ردپای دیجیتال، عملکرد سرویسهای نوپای دیجیپی در سال ۱۴۰۱، عملیات پشتیبانی کاربران دیجیپی در سال گذشته و رویدادها و مسوولیتهای اجتماعی دیجیپی است.
بر اساس این گزارش، متوسط تراکنشهای ماهانه در سوپراپلیکیشن دیجیپی به یک میلیون و 300 هزار تراکنش رسیده. است این آمار برای تراکنشهای ماهانه در درگاه یکپارچه پرداخت 4 میلیون و 300 هزار تراکنش است.
همچنین این شرکت بیش از 2 میلیون و 300 هزار اعتبار به مبلغ 2.2 هزار میلیارد تومان اعطا کرده است.
تعداد اعتبارهای BNPL اعطا شده دیجیپی در سال گذشته نیز بیش از 2 میلیون اعتبار برای 610 هزار کاربر به ارزش یک هزار میلیارد تومان بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش به وضعیت کلی لندتک در ایران پرداخته شده است. آمارهای گزارش دیجیپی نشان میدهد که کل تسهیلات اعطایی در سال 1400 مبلغ 45 هزار همت (هزار میلیارد تومان) بوده که سهم تسهیلات اعطایی خرد از این مبلغ، 19 هزار همت و سهم شرکتهای لندتک بین 2 تا 3 هزار همت (حدود 14 هزارم درصد) است.
در بخش دیگری از این گزارش، دیجیپی اعلام کرده که در سال 1401، با وجود تمام سختیها و محدودیتها، موفق به همکاری با دو بانک ملت و تجارت شده است. سرمایهگذاری «تکنوتجارت» روی دیجیپی و شروع همکاری با بانک تجارت که بزرگترین سرمایهگذاری یک بانک در صنعت فینتک ایران محسوب میشود نیز در این سال اتفاق افتاد.
دیجیپی همچنین در سال 1401 از سرویسهای BNPL، بیمه، مدیریت ثروت و تامین مالی زنجیره تامین رونمایی کرده است.
دیجیکالا اخیراً کتابهای غیرفارسی زبان را از پلتفرم خود حذف کرده است، این در حالی است که از بین رفتن این مرجعیتها منجر به تقویت سایتها و پلتفرمهای غیرقانونی و شبکههای زیرزمینی در این عرصه میشود.
خبرگزاری تسنیم، علی محمدپور، دبیر میز کتاب دیجیتال مرکز ملی فضای مجازی:
تضعیف فعالیتهای زیرزمینی بازار نشر با تقویت و حمایت از بازارهای رسمی آنلاین محصولات محتوایی و چاپی به تضعیف فعالیتهای زیرزمینی منجر میشود. مدتی است که بحث نظارت بر پلتفرمهای داخلی توسط نهادهای ناظر مثل وزارت ارشاد مورد توجه است. به خصوص در حوزه کتاب و نشر به خاطر حساسیتهایی که وجود دارد بحث نظارت دو چندان میشود.
در چند سال اخیر و در پی اقبال مردم به فروشگاههای اینترنتی بخش قابلتوجهی از فروش محصولات حوزه نشر روی این پلتفرمها انجام میشود و عادت مصرف مردم به سمت تهیه کالاهای فرهنگیشان به سمت این سایتها آمده است. این موضوع موجب شده است که نهادهای ناظر و مردم توجه و نظارت خاصی به این سراچهها داشته باشند و گاه این نظارت باعث چالش و حتی کمپینهایی علیه این سراچهها و سرویسهای داخلی شده است.
پلتفرمهایی همچون «دیجیکالا» و «با سلام» امکان ایجاد فروشگاههای اختصاصی برای فروشندههای مختلف از جمله ناشران را ایجاد میکنند. این پلتفرمها امکان ایجاد غرفه و پنل اختصاصی برای هر فروشنده را دارند و البته اقبال مردم به خرید از این پلتفرمها مورد توجه سودجویان در سالهای گذشته نیز قرار گرفته است. موارد متعددی از فروش کتابهای کپی شده در برخی از این پلتفرمها در سالهای گذشته انتقاد فعالان بازار اصلی نشر را به همراه داشته است.
بیشتر بخوانید
انجمن ناشران کتاب دیجیتال تشکیل میشود
توجه به فعالیتهای غیرقانونی موجب بهینه شدن نظارتها شده و تغییرات سختگیرانهای روی این سراچهها را به دنبال داشته است. برای مثال فروش کتابهای چاپی در دیجیکالا زمانی برای هر کسی ممکن بود، اما اکنون فقط برای کسانی ممکن است که مجوز نشر یا مجوز کتابفروشی داشته باشند و کتاب مورد نظر در سامانه کتابخانه ملی ثبت شده باشد. سختگیرانهتر شدن نظارت بر فعالیتها باعث شده که فعالیتهای غیرقانونی روی این پلتفرمها کمتر شود اما به صفر نرسیده است. بخش مهمی از این نظارتها توسط رسانهها اتفاق افتاده است.
اخیراً برخی انتقادات و نظارتها موجب شده تا دیجیکالا اقدام به غیرفعال شدن بخش بزرگی از کتابهای غیرفارسی کند، موضوعی که بهانه نوشتن این یاداشت است. این گروه از کتابها اغلب مورد توجه و مصرف دانشجویان و اساتید هستند و چون زبان اصلی هستند، مخاطب محدودی دارند. با این حال دسترسی به کتابهای زبان اصلی یکی از ضروریات برای دسترسی به علم و دانش و تحولات محتوایی در کشورهای دیگر است که اساتید و دانشجویان ما با توجه به محدود شدن بودجههای دانشگاهی امکان دسترسی محدودتری داشته باشند. از سوی دیگر از آنجا که کشور ما مورد تحریم کشورهای غربی است ناشران با افست کتابهای زبان اصلی سعی میکنند کتابهای خارجی را با قیمت بسیار کمتری به مخاطب ایرانی برسانند.
مرجع شدن برخی پلتفرمها در این گروه از محصولات باعث شده که مخاطبان دنبال کتاب علمی و دانشگاهی و عمومی مورد نظرشان در گروه کتابهای غیر فارسی در این سایتها بگردند و همین موجب رجوع تعداد زیادی از فروشندگان این کتابها در این پلتفرمها شده است.
البته این گروه از کتابها هم مثل کتابهای فارسی صرفاً توسط ناشران و کتابفروشان قابل عرضه در این پلتفرم است. چنین گروههای کالایی ممکن است برای پلتفرمهایی مثل با سلام و یا دیجی کالا آورده مالی چندانی نداشته باشد اما حساسیت مسئله آنجایی است که تا پیش از این نشر و فروش این گروه از کتابها به صورت شفاف و در فضای قانونی انجام میشده و حالا با تضعیف این گروه از بازارهای قانونی نیاز مخاطبان به سمت کانالها و سایتهای ناشناس میرود که صرفاً با سرچ گوگل به آنها دسترسی پیدا میشود و طبیعتاً بر فعالیت این کانالهای غیر رسمی نه نظارتی است و نه میتوان اعتمادی داشت.
از آنجا که پراکنده شدن فعالیتها روی کانالهای عرضه غیر رسمی، عملاً نظارت دولتی و مردمی را غیر ممکن میکند. تولیدکنندگان آثار باید در کنار نظارت مردمی و رسانهای بر پلتفرمهای آنلاین به تقویت آنها هم کمک کنند، تا با تقویت آنها فعالیتهای زیرزمینی در حوزه فرهنگ تضعیف شود. در واقع این سراچهها هم باید نظارت شده و هم تقویت شوند. نظارتها موجب قانونمند شدن فعالیتها روی این سراچهها شده و تقویت آنها باعث رشد بازار فرهنگ و جلوگیری از فعالیت سایتهای غیرقانونی میشود چرا که عادت مصرف مردم روی این سراچهها متمرکز میشود و فعالیتهای زیرزمینی را از توجیه اقتصادی میاندازد.
اگر اندکی در شبکههای اجتماعی جستجو کنید یا حتی سری به دیجی کالا بزنید و خیلی کوتاه شبکههای فارسی زبانی که در ماهواره فقط فیلم نمایش میدهند را ببینید در کمتر از ده دقیقه یکی از آگهیهای خرید و فروش موبایلهای سامسونگ از ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان خواهید دید.
گوشی های آیفون همواره در زمره گرانترین گوشیها در بازار ایران هستند. هر چند که در بازار کشور اصلی و مادر یعنی آمریکا البته گوشیهایی همچون ورتو و بلک بری گوشیهای گران تری محسوب میشوند، اما در همان بازار نیز همچنان این گوشی آیفون است که گوشی موبایل محبوب محسوب میشود.
در این سوی جهان و خاورمیانه اگر از ورتوهایی که بیشتر در کشورهای حوزه خلیج فارس معامله میشود بگذریم، باید محبوبترین و گرانترین گوشیهای بازار را در دسته آیفونهای شرکت اپل دسته بندی کنیم و همین محبوبیت همزمان با گرانی البته سبب شده است که انواع کپیها از این گوشی همراه محبوب در کشورهایی همچون چین، فیلیپین، تایوان و مالزی تولید شود؛ کپیهایی که هر کدام مدعی هستند از دیگری بهترند، اما قابل مقایسه با نمونه اصلی نیستند.
حالا دیگر کافی است، اندکی در شبکههای اجتماعی جستجو کنید یا حتی سری به دیجی کالا بزنید و خیلی کوتاه شبکههای فارسی زبانی که در ماهواره فقط فیلم نمایش میدهند را ببینید تا در کمتر از ده دقیقه به یکی از آگهیهای خرید و فروش موبایلهای سامسونگ از ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بر بخورید.
تبلیغات ریز و درشتی که مدام تاکید میکنند، فکر نکنید همه کسانی که موبایل آیفون در دست دارند ۷۰ میلیون یا ۸۰ میلیون برای آن پول داده اند بلکه از همین موبایلهایی که خود آن را «های کپی اپل» مینامند است که در دست مردم است.
اما امید که در بازار موبایل چارسو فعال است درباره موبایلهای کپی شده به اقتصاد ۲۴ میگوید: «اصلا با موبایل اصلی قابل مقایسه نیستند و کافی است برای ۱۰ دقیقه در دستتان باشد تا متوجه تغییر اساسی بین آن دو شوید.»
او ادامه میدهد: «وقتی گوشی ۷۰ تا ۹۰ میلیون تومانی را قرار است به قیمت ۵ تا ۷ میلیون تومان خریداری کنید دیگر خودتان میتوانید حدس بزنید چیزی که تحویل میگیرید چه طور گوشی میتواند باشد. گوشی که حتی از گوشیهای میان قیمتها و ارزان قیمتهای شیائومی و سامسونگ نیز ارزانتر است چطور امکان دارد که کارآیی گوشیهای آیفون اصل شرکت اپل را داشته باشد.»
امید البته در بخش دیگری از توضیحاتش این بار با خنده میگوید: «در بازار حالا معروف است که اگر کسی دو تا گوشی داشت که یکی سامسونگ بود و دیگری آیفون شک نکنید از همین آیفونهای کپی در بازار است و خریدار میداند فقط با این گوشی میتواند تماسی جواب بدهد و احتمالا مسیج بانک بگیرد و برای دسترسی به شبکههای اجتماعی و اینترنت و کارهای روزمره، گوشی دیگری در دست دارد.»
او البته در پایان نیز میگوید که عمر این گوشیها به طور معمول زیر ۶ ماه است و بعد هیچ فایدهای حتی به صورت خرید خرده فروشی نیز ندارد و در نهایت تبدیل به زباله الکترونیکی میشوند و نه چیزی بیشتر!
اما ماجرای گوشیهای ۵ میلیون تومانی آیفون چیست؟ ماجرای آیفون ۱۴ پرومکس که با رقم ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معامله میشود و هنوز درباره رجیستر شدن اصل این گوشی تردیدهایی وجود دارد، چیست؟
در پاسخ به این سوالات باید گفت البته که باز پای چین در میان است. هر چند در توضیح این گوشیها از کشورهایی همچون تایلند، فیلیپین، ویتنام و مالزی و حتی به سفارش دبی نام برده میشود، اما حقیقت این است که اصل طرح کپی متعلق به چینی هاست و آنها اولین نسل این کپیها را روانه بازار کردند و حالا نیز کار به کپی کردن از روی آیفون ۱۴ رسیده است.
این گوشیهای چینی از لحاظ ظاهری با نمونه واقعی پرچمدار اپل مو نمیزنند و کپی چینی آیفون ۱۴ پرو نیز که اکنون با قیمت ۵ تا ۷ میلیون تومان به بازار عرضه شده است محصولی تازه از چینی هاست. این آیفونهای تقلبی با عنوان LeEco S۱ Pro به بازار عرضه میشوند و توسط شرکت چینی LeEco توسعه داده شدهاند، هر چند این گوشیها از لحاظ ظاهری با آیفون ۱۴ اپل هیچ تفاوتی ندارند، اما از جنبههای دیگر اصلاً به پرچمدار اپل شباهت ندارند و از تراشههای ضعیف، نمایشگری بیکیفیت و مشخصات فنی مجموعا ضعیفی استفاده میکنند و البته مهمترین مساله این است که پشتیبان آنان نه خدمات موبایلی گوگل بلکه خدمات موبایلی هواوی است و این بدان معناست که پشتیبان این اپلهای تقلبی از سیستم عامل ios بهره نمیبرند بلکه سیستم عامل آنان اندروید است.
همین مساله ساده نیز تقریبا تمام تبلیغات حول این گوشیهای کپی را به نابودی میکشاند، مگر اینکه خریدار گوشی تنها به دنبال یک پوسته شبیه گوشیهای اپل برای تلفن همراه خود باشد.
در همین حال و در شرایطی که مساله رجستر شدن آیفون ۱۴ پرومکس در ایران نامشخص است و همچنان وعدهای برای رجیستری آن داده نشده، اما خبرها و تبلیغات آیفونهای های کپی حکایت از آن دارد که مدلهای تقلبی با رجیستری به مشتری تحویل داده میشود.
در همین حال سعید اشتیاقی، نایب رییس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه و لوازم جانبی موبایل تهران نیز آذر ماه سال جاری در همین باره گفته بود که «همه موبایلهای تقلبی موجود در بازار قاچاق بوده و از مبادیهای غیر رسمی وارد کشور میشوند؛ چرا که بر اساس قانون، سازمان تنظیم مقرارت اجازه ثبت رجیستری به این قبیل محصولات را به سامانه همتا نمیدهد.»
نایب رئیس اتحادیه فروشندگان تلفن همراه و لوازم جانبی تهران با اشاره به کارکرد تلفنهای همراه هایکپی، نیز گفته بود: «در حال حاضرگوشیهای آیفون ۱۴ که به صورت رویه مسافری وارد کشور شدهاند، پس از یک ماه، با کاهش آنتندهی مواجه و در نهایت بلااستفاده میشوند. حال با این وجود، چطور میشود که آیفونهای تقلبی به راحتی، عمری یک تا دو ساله داشته باشند؟ در حال حاضر روش رجیستری موبایلهای تقلبی همچنان در ابهام قرار دارد، اما به نظر میرسد که واردکنندگان این نوع موبایلها با کپی برداری از IMEI یک مدل گوشی، قانون را دور زده و در نهایت محصول تقلبی خود را با شناسنامه آن موبایل روانه بازار ایران میکنند.»
از سوی دیگر در دی ماه سال جاری نیز «اکبر سلطانی» کارشناس سامانه همتا ضمن اشاره به قاچاق بودن این موبایلها، کپی برداری IMEI برخی از تجهیزات الکترونیکی را تایید کرده و درباره آن گفته بود: «در حال حاضر قاچاقچیان با جعل IMEI وسایلی مثل مودم، تا مدتی کوتاه برای این نوع تلفنهای همراه، سرویس دریافت میکنند. این مسئله تا حدودی متغیر است، زیرا این امکان وجود دارد که سرویسدهی در مواردی یک روز و در مواردی دیگر حتی تا ۲ ماه هم به طول بیانجامد.»
به گزارش اقتصاد ۲۴، این کارشناس همتا همچنین تاکید کرد: «میانگین کارکرد IMEI جعل شده نهایتا ۲ ماه است، لذا بهتر است که مصرفکنندگان از خرید تلفنهای همراه تقلبی خودداری کنند، چرا که پس از مدتی سرویسدهی به آنها به صورت کامل قطع و تبدیل به کالایی بلااستفاده میشوند.»
این سخنان البته در حالی بیان میشود که در تمامی تبلیغات این آیفونها که معمولا بر تمرکز بر دو مدل آیفون ۱۳ پرومکس و ۱۴ پرومکس استوار است، گفته شده که گوشیها به صورت رجیستر شده به دست خریدار میرسد و با این روند گسترده تبلیغات نیز به نظر باید به دنبال وارد کننده این محصولات گشت نه قاچاقچی پشت ماجرا! چرا که چنین حجم گستردهای از واردات نمیتواند تنها از معبر قاچاق وارد کشور شده باشد.
مدیر ارتباطات دیجیکالا در توییتی ادعاهای مربوط به هک شدن سایت این فروشگاه اینترنتی را تکذیب کرد.
به گزارش خبرآنلاین، در پی انتشار شایعاتی درباره هک شدن وبسایت دیجیکالا، مدیر ارتباطات این فروشگاه اینترنتی این خبر را تکذیب کرد.
امیرحسین موسوی در توییتی نوشت: «دیجیکالا هک نشده است. با یک سرچ ساده مشخص میشود اطلاعات منتشر شده بخشی از محتوای یک دوره آموزشی طراحی سایت با اطلاعات نمونه و غیرواقعی است. بخش دیگر هم مثل اطلاعات محصول و کامنتها برای هر کاربری در دسترس است.»
جمعی از اصناف و فروشندگان دیجی کالا در کارزاری با عنوان« اعتراض فروشندگان دیجی کالا به وضعیت موجود این شرکت» خطاب به مدیرعامل شرکت دیجیکالا با وضع قوانین یکطرفه مارکت پلیس دیجیکالا در مقابل فروشندگان مخالفت کردند.
به گزارش ایلنا در قسمتی از متن این کارزار آمده است: « تنها شغل بسیاری از امضاکنندگان این کارزار فروشندگی دیجیکالاست و با وضع قوانین یکطرفه و ناگهانی متضرر میشوند و سرمایه خود را از دست میدهند. ما فروشندگان دیجیکالا خواستار بررسی و رفع مشکلات مطرحشده با مشورت واقعی با فروشندگان هر گروه کالایی هستیم. امید که مدیران دیجیکالا بهسرعت به بررسی و رفع مشکلات همراه با مشورت فروشندگان بپردازند و فروشندگان را در جریان راهکارهای اجرایی رفع مشکلات و بهبود فرآیندها قرار دهند.»
در چهارمین مرحلهی طرح کاشف پلیس آگاهی، از دیجی کالا اموال تقلبی به عنوان کالای مرسوله کشف شد.
به گزارش ایران پرس، در چهارمین مرحلهی طرح کاشف پلیس آگاهی، از دیجی کالا اموال تقلبی به عنوان کالای مرسوله کشف شد. فرمانده انتظامی تهران بزرگ نیز گفت در رابطه با ارسال کالای تقلبی دیجی کالا متهم است و با مدیر آن برخورد میشود.
معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: فروش آنلاین دارو در کشور ممنوع است.
بهرام دارایی، دوم مهرماه ۱۴۰۱ در نشست با انجمن های داروسازان و شرکت های داروسازی در استان مرکزی اظهار کرد: دولت سیزدهم با تمام وجود و آبرو به میدان آمده تا عقب ماندگی ها را در زمان کوتاهی رفع کند.
وی با اشاره به اینکه حجم عقب افتادگی ها به شکلی است که باید میانبر زد و مسلما این میانبرها دشوار است، افزود: اصلاح اقتصادی نیازمند شجاعت و گذاشتن آبروست، مسیر غلط باید در کشور اصلاح شود و خوشبختانه گام هایی در این عرصه برداشته شده و حوزه بهداشت و سلامت نیز مشمول این اصلاحات شده است.
دارایی با بیان اینکه سیاست ها و تصمیمات غلط در حوزه کرونا مشکلات بسیاری را رقم زد، گفت: تامین دارو برای درمان کرونا به هر روش با توجه به مصلحت مردم دنبال شد، چراکه سلامت مردم از هر موضوعی بیشتر اهمیت دارد، گفت: قطعا حامی تولید داخل هستیم، اما باید در کنار حمایت از تولید داخل، سلامت مردم را در اولویت قرار دارد و دولت باید در کنار پای انقلاب و آرمان های انقلاب بودن، کار درست را به انجام رساند.
وی در خصوص وضعیت دارو در کشور گفت: کسی که ارز ترجیحی را در سال ۹۷ پایه گذاری کرد عملا صنعت داروسازی را به ورطه نابودی کشاند. بازار رقابت و کیفیت از بین رفت، صنعت دارویی که ۹۸ درصد نیاز کشور را تامین می کرد، اما مورد بمباران قرار گرفت و قدرت و توان خود را از دست داد. سال گذشته دو میلیارد دلار ارز برای دارو اختصاص یافت در حالی که نیاز کشور ۴ میلیارد دلار است.
معاون وزیر بهداشت بیان کرد: دارو یکی از گرانترین کالاها در دنیاست، آمریکا یکی از محورهای اصلاحات خود را چانه زنی برای کاهش قیمت دارو با شرکت های دارویی قرار داده است. در همین لحظه آلمان با کمبود ۲۵۰ قلم دارو از جمله داروهای خاص مواجه است و در واقع این کمبود دارو در جهان وجود دارد که بخشی از آن نیز به نحوه مدیریت ها باز می گردد.
وی با بیان اینکه برخی از کمبودهای داروی به دلیل جمع آوری داروها به دلیل پایداری پایین است، افزود: بیشترین مصرف سرم در طول تاریخ ایران مربوط به تابستان اخیر بود و حتی واردات برای آن صورت گرفت. این وضعیت باید به حالت به عادی بازگردد.
دارایی با بیان اینکه کشور زیرساخت های بزرگی در حوزه سلامت دارد و در کنار آن نیز باید مباحث لجستیکی دنبال شود، افزود: پوشش نظام نسخه الکترونیکی از ۲۵ درصد به بیش از ۹۰ درصد رسیده است و پزشکان موظف به صدور نسخ الکترونیکی هستند.
وی تصریح کرد: مجلس و دولت سال گذشته ۵ هزار میلیارد تومان برای بیماران صعب العلاج اعتبار در نظر گرفت و امیدواریم که سال آینده دو برابر شود، همچنین صندوقی ایجاد شده است و درصد هستیم شرایطی را فراهم کنیم که هزینه بیماران صعب العلاج به صفر برسد. البته داروی بیماران صعب العلاج را نمی توان به هر داروخانه ای داد چراکه برخی داروها فضای نگهداری خاصی را نیاز دارند و درصدد پخش دیجیتال این داروها هستیم. البته چیزی به عنوان ارسال دارو وجود ندارد و تنها داروی بیماران خاص مشمول این ارسال می شود. این ارسال دارو، با همکاری بنیاد شهید برای جانبازان در تهران آغاز شده است.
رییس سازمان غذا و دارو در خصوص فروش آنلاین دارو اظهار کرد: اقدامی که توسط اسنپ دارو و دیجی کالا انجام شد، محکوم شده است. تخلفات سنگینی انجام داده اند و پرونده آنها در مراجع قضایی است و به تخلف همکاران این دو مجموعه که تامین دارو را انجام می داده اند نیز توسط مرجع قضایی رسیدگی می شود. چیزی به عنوان فروش آنلاین دارو وجود ندارد و با هیچ تخلفی که سلامت مردم را به خطر می اندازد، کنار نمی آییم.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه شاهد حجم عظیمی دارو در خانه ها هستیم، گفت: باید این وضعیت اصلاح شود، البته به دنبال شرایطی هستیم که این داروها از خانه ها جمع آوری و به شکل درست امحا شود چراکه امحای آن به شکل عادی میسر نیست.
دارایی با بیان اینکه تسویه حساب بیمه ها بسیار خوب است و بیمه سلامت حتی می تواند روزانه پرداخت را انجام دهد. البته تامین اجتماعی قدری عقب است ولی شرایط مطلوب است، اضافه کرد: کار بزرگی در کشور انجام شده است و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد.
وی گفت: سال گذشته ۳۰ دارو و امسال ۳۰ داروی دیگر به لیست بیمه ای اضافه می شود تا مشکل مردم حل شود و مشکلی هم در تامین فاکتور ۸ وجود ندارد. البته داروی محدود را نمی توان به همه داروخانه ها داد ولی پخش دیجیتال می تواند قدری چالش ها را رفع کند هر چند که باید مردم در امر غربالگری و پیشگیری از بیماری حساسیت ویژه ای داشته باشند چراکه برخی از بیماری ها در حال افزایش است.
دارایی با تاکید بر اینکه مسلما دولت ها نمی توانند تمام هزینه های حوزه درمان و سلامت را متقبل شوند و سمن ها در این عرصه بسیار کمک کننده هستند، گفت: تلاش بر این است که کل سیستم بهداشت و درمان و سلامت کشور بر خط شود و این اتفاق قطعا در مسیر تحقق شفاف سازی و جلوگیری از هدررفت منابع مردم است. تعداد شرکت های پخش در کشور بسیار زیاد است، اما عملکرد ضعیفی دارند، این شرایط باید درست مدیریت شود و برای حضور شرکت هایی که در استان حضور ندارند باید رایزنی و مذاکره شود.
معاون وزیر بهداشت افزود: سهمیه دارویی استان مرکزی و اراک ارتقا یافته و خوب است و امیدواریم بتوانیم این سهمیه را افزایش دهیم.
درحالی «فضای مجازی» و «امینحضور» به عنوان دو لانه بزرگ فروش لوازمخانگی قاچاق شناخته میشود که در حال حاضر این کالاهای قاچاق به راحتی در سایتهای معتبر خرید و فروش آنلاین در حال فروش است.
بر اساس اعلام وزارت صمت، حجم کالای قاچاق لوازمخانگی سالیانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار است که بر اساس برآوردها، سالانه حدود ۷۰۰ هزار دستگاه لوازمخانگی به کشور قاچاق میشود.
در این میان، گفته میشود که بیش از ۳۰ درصد بازار لوازمخانگی محصولات قاچاق است. به طوری که بسیاری از متولیان امر «فضای مجازی» و «امینحضور» را دو لانه بزرگ لوازمخانگی قاچاق عنوان میکنند.
اما این موضوع همواره مورد اعتراض فروشندگان لوازمخانگی بوده چرا که نحوی مبارزه با قاچاق را در شرایط کنونی غیرعادلانه میدانند. فروشندگان لوازمخانگی در این باره معتقدند: مراجع ذیربط بهجای برخورد با کالای قاچاق در مبادی ورودی، در مرحله توزیع و فروش به مبارزه با عرضه کالای قاچاق و تقلبی میپردازند.
فعالان این صنف تاکید دارند که قاچاق بهطورقطع از مبادی مشخص و رسمی انجام میشود؛ چرا که لوازمخانگی محصول کوچکی نیست که به طور پنهانی وارد بازار شود.
اما پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازمخانگی فقط فضای مجازی و امین حضور را محل فروش لوازم خانگی قاچاق نمیداند. او میگوید: دیجیکالا، ترب و شیپور همگی کالای لوازمخانگی قاچاق میفروشند ولی دولت هیچ برخوردی نمیکند! او بر این باور است بازار و صنعت لوازمخانگی را به امان خدا رها شده است.
بررسی تجارتنیوز صحت این موضوع را تائید میکنند. بررسیها نشان میدهد در حال حاضر لوازم خانگی با برند مختلف خارجی که ورود آن از سال ۹۷ ممنوع شد، به راحتی در سایت اینترنتی دیجیکالا در حال فروش است.
در این سایتهای مطرح خریدوفروش آنلاین، بسیاری از فروشگاههای اینترنتی در حال فروش لوازمخانگی قاچاق هستند. برای مثال در حال حاضر یخچالفریزر LG چهار درب با قیمت بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون تومان در سایتهای اینترنتی معتبر در حال فروش است.
این در حالی است که اردیبهشت ۱۳۹۹ مجلس مقرر کرد، درصورتیکه عرضه یا فروش کالای قاچاق از طریق فضای مجازی از قبیل شبکه اجتماعی، تارنما صورت پذیرد، علاوه بر ضبط کالا، شخص متخلف به دو برابر ارزش کالای قاچاق محکوم میشود.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز چندی پیش در گفتگو با تجارتنیوز دلیل رونق بازار کالاهای تقلبی و دستدوم را بیاعتمادی مردم به تولید داخل دانست.
او اظهار داشت: سلیقه مردم کالای خارجی است، وگرنه قدرت خرید مردم کم نشده و با وجود آگاهی مردم از وارد نشدن کالای خارجی به کشور، مردم همچنان ریسک خرید کالای قاچاق یا دست دوم را میپذیرند.
بر اساس اعلام وی، مردم محصولات سامسونگ، الجی، بوش و مارکهایی نظیر این را که پنج سال وارد نشده به نصف قیمت اصلی کارخانه میخرند. درحالیکه با یک جستجوی ساده قیمت اصلی کالای برند خارجی در سایت کارخانه تولیدکننده مشخص میشود؛ اما همین مشتریها از خرید محصول با قیمت ۲۰ میلیون تا ۳۰ میلیون تومان امتناع میکنند.
در حالی همچنان به راحتی امکان یافتن لوازم خانگی با برندهای خارجی در کشور وجود دارد که گفته میشود بسیاری از کالاهای داخلی که به صورت زیرزمینی تولید میشوند با برند خارجی در داخل کشور به فروش میرسند. اما فروش رسمی لوازم خانگی قاچاق در فروشگاههای اینترنتی معتبر خود جای سوالی است که متولیان امر باید به آن پاسخ دهند.
در نشست رئیس اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی و چند شرکت مهم اینترنتی با معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر، معضلات، مشکلات و تخلفات شرکت های اینترنتی و تبلیغات مغایر با شئونات اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و اموربین الملل ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور؛ در نشست رئیس اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی و چند شرکت مهم اینترنتی با معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر، معضلات، مشکلات و تخلفات شرکت های اینترنتی و تبلیغات مغایر با شئونات اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در این جلسه که به میزبانی ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور برگزار شد، رئیس اتحادیه کسب و کارهای مجازی، مدیرعامل تارنمای نیازمندی های اینترنتی دیوار، عضو هیئت مدیره تاکسی اینترتی اسنپ و مدیرحقوقی شرکت دیجی کالا حضور داشتند.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام سیدمیثم موسوی نژادیان سرپرست معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: شرکتهای اینترنتی به اشتغال زایی و سهل شدن کارهای روزمره مردم خیلی کمک کردهاند.
وی رویکرد ستاد امر به معروف و نهی از منکر را تعاملی و همیاری و همکاری با اصناف دانست و از طرفی خواستار رعایت دقیق حقوق مردم و درج نکردن آگهی های مغایر با شئونات اسلامی و اخلاقی در تبلیغات شرکت های اینترنتی شد.
موسوی نژادیان به حمایت قاطع ستاد از آمران به معروف و ناهیان از منکر اشاره کرد و گفت: تاکسی های اینترنتی از رانندگان آمر به معروف و ناهی از منکر حمایت نمایند، این گونه رانندگان باید تشویق شوند نه اینکه خدای نکرده حساب کاربری آنها مسدود شود.
این مقام مسئول در ستاد پیشنهاد داد تا گزینه ای برای رانندگان اینترنتی جهت لغو سفر مسافرانی که کشف حجاب میکنند در اپلیکیشن شرکت ها پیش بینی شود.
سرپرست معاونت اجتماعی و مطالبه گری ستاد امر به معروف و نهی از منکر وظایف اتحادیه کسب و کار مجازی در نظارت بر شرکت های اینترنتی را خاطر نشان کرد و افزود: رصد این شرکت ها برای جلوگیری از تضییع حقوق مردم و اغوای مشتری همچنین عمل به وعده های جذاب ضروری است.
وی با بیان اینکه قانون برای همه یکسان است و نباید سلیقه ای عمل شود، تصریح کرد: شرکت کوچک و بزرگ و با نفوذ و کم نفوذ نداریم.
مرتضی گرجی زاده مدیرکل امور سازمان ها و نهادهای مردمی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در این جلسه بر اساس ماده 34 دستورالعمل اجرایی قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر، خواستار تشکیل شورای امر به معروف و نهی از منکر در اتحادیه کسب و کارهای مجازی شد.
وی همچنین پیشنهاد ایجاد کارگروه مشترکی بین ستاد و اتحادیه کسب و کارهای مجازی در جهت رفع مشکلات مردم و جهت دهی به سیاست های فرهنگی در این اتحادیه را مطرح کرد.
این مقام مسئول، ماده ۹ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر را پشتوانه اقدامات قانونی ستاد در حمایت از آمران و ناهیان برشمرد و افزود: بر اساس این قانون، اشخاص حقیقی یا حقوقی حق ندارند در برابر اجرای امر به معروف و نهی از منکر مانع ایجاد کنند و ایجاد هر نوع مانع و مزاحمت، به موجب قانون جرم شناخته میشود.
گرجی زاده با اشاره به حمایت ستاد از اصناف گفت: اولین بند از تفاهم نامه ستاد با اتاق اصناف ایران، پیگیری مطالبات بحق اصناف از دستگاه ها و نهادهای ذی ربط است.
فرشاد وکیل زاده رئیس اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی نیز با اشاره به عضویت 4000 کسب و کار در این اتحادیه گفت: تمام تلاش اتحادیه این است که در عمل به قانون هیچگونه کوتاهی انجام ندهد.
خانم اینانلو نماینده فروشگاه اینترنتی دیجی کالا در این جلسه از نامعلوم بودن مصادیق مجرمانه در بسیاری از موارد و سلیقهای عمل کردن برخی از مراجع انتقاد کرد و خواستار ورود ستاد برای حل این موضوع شد.
وی برای بررسی و حذف موارد خلاف شئونات اسلامی از تارنمای فروشگاه دیجی کالا قول مساعد داد.
اشکان میرآرمندهی مدیر عامل تارنمای نیازمندی های اینترنتی دیوار به وجود تفکرات منفی و عدم تعامل دستگاه ها با شرکت های اینترنتی اشاره کرد و گفت: این شرکت 15 مجوز ار وزارت ارشاد دارد و 450 نفر کار بررسی آگهی ها را برعهده دارند.
در پایان این نشست توافق شد تا پس از ارسال ضوابط تشکیل شورای امر به معروف و نهی از منکر اتاق اصناف و اتحادیهها، شورای امر به معروف و نهی از منکر در اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی تشکیل شود.
همچنین شرکت های اینترنتی موظف شدند تا جهت پیگیری مطالبات و گزارش های مردمی رابط خود را به ستاد معرفی کنند.
تشکیل کارگروه مشترک بین ستاد و اتحادیه کسب و کارهای مجازی از دیگر مصوبات این جلسه بود.
محمد تقیزاده - دادهکاوی ایرنا نشان میدهد عمده تولیدمحتوا (۷۳.۶۳ درصد) درباره برند دیجیکالا، از نارضایتی کاربران حکایت دارد که مربوط به بخشهای کیفی محصولات، ارسال، پشتیبانی و ضمانت کالا بوده؛ در اختیار گرفتن بازار انحصاری خریدآنلاین از سوی این برند، از دیگر انتقادهای جدی کاربران به دیجیکالا بوده است.
دیجیکالا بزرگترین و شناختهشدهترین فروشگاه آنلاین در ایران است که در سال ۱۳۸۵ از سوی «حمید و سعید محمدی» بنیان نهاده شد. بنا بر آنچه در گزارش سالانه این برند در سال ۹۸ منتشر شده، دیجیکالا روزانه بیش از ۵،۴ میلیون بازدیدکننده دارد و ۸۵ درصد سهم بازار فروش آنلاین در ایران را از آن خود کرده و یکی از بزرگترین خردهفروشیهای آنلاین در خاورمیانه است. در گزارش سالانه این شرکت در سال ۱۴۰۰، تعداد بازدیدکننده ماهانه به ۳۹ میلیون ۵۰۰ هزار نفر با تنوع کالایی هفت میلیون ۵۰۰ هزار عنوان رسیده است. در این گزارش، ۲۴۹ هزار نفر عرضه محصولات این شرکت را به عنوان «فروشنده» دیجیکالا در سراسر کشور برعهده داشتند.
بنا بر آمار منتشر شده تا اوایل سال ۱۴۰۰، در این بستر بیش از ۴ میلیون کالای مختلف توسط ۱۶۰ هزار فروشنده برای فروش عرضه شده و ظرفیت پردازش ۶۰۰ هزار کالا در روز را دارد. مدل کسبوکار دیجیکالا یک آمیختگی از بازارگاه مجازی و خردهفروشی است.
به غیر از فروشگاه آنلاین، زیرمجموعههای دیجیکالا شامل دیجیاستایل (پوشاک)، فیدیبو (کتاب الکترونیک)، دیجیپی (فینتک)، دیجینِکست (نوآوری)، دیجیکلاب (تشویق مشتریان وفادار)، دیجیپلاس، کمدا، پیندو و دیجیاکسپرس هستند.
گروه دادهکاوی ایرنا با توجه به اهمیت روزافزون خرید آنلاین و مشکلاتی که گاهی کاربران از این شیوه خرید مطرح میکنند، به واکاوی نظرها و تجربههای کاربران توئیتر در خصوص برند دیجیکالا پرداخته است.
این بررسی در بازه زمانی ۲۰ تیر ۱۴۰۰ تا ۲۰ تیر ۱۴۰۱ (یک سال) از میان کاربران تاثیرگذار(پرلایک) توئیترفارسی انجام شده؛ روش کیفی استفاده شده در این پژوهش، «تحلیل مضمون و استخراج آمار و ارقام از طریق سامانه پایشگر شبکههای اجتماعی» به دست آمده است:
چه میزان محتوا از سوی چه تعداد کاربر و با چه نسبتی نشر و بازنشر شد؟
واکاوی دادههای مرتبط با برند دیجیکالا در توئیترفارسی در بازه زمانی تابستان ۱۴۰۰ تا تابستان ۱۴۰۱ نشان میدهد ۱۵۳ هزار و ۶۴۲ توئیت در این مدت از سوی ۷۱ هزار و ۸۳۲ کاربر منتشر شده است. با این حساب، نرخ مشارکت این موضوع ۲.۱۳ به دست میآید که دلالت بر عمومیت این تولیدمحتوا در توئیتر فارسی و دخالت ناچیز رباتها و گروههای سازماندهی شده دارد. این توئیتها در مجموع ۹۳۸ هزار و ۴۹۹ لایک گرفتند که به اهمیت و توجه کاربران به این محتواها اشاره دارد.
مقایسه محتوای نشری یا توئیت و محتوای بازنشری یا ریتوئیت، شاخص دیگری برای بررسی مشارکت کاربران در موضوعهای ترند شده در توئیترفارسی است. بهگونهای که در این گزارش شاهد حجم بالای توئیتها (۷۴.۸۰) نسبت به میزان ریتوئیتها(۲۵.۲۰) بودیم.
نسبت حدود سه برابری توئیتها به ریتوئیتها بیش از هرچیز از تنوع و تکثر مشارکت کاربران و تمایل آنها برای ابراز نظر شخصی در این موضوع حکایت دارد به طوریکه بررسی توئیتها نشان میدهد بیشتر کاربران توئیتر ترجیح دادند برای تولیدمحتوا و انتشار مطالب به طور شخصی اقدام کنند و کمتر شاهد بازنشر محتواهای چهرههای شاخص این پلتفرم و حضور اینفلوئنسرها بودیم؛ به بیان واضحتر توده مردم با تجربهها و دغدغههای مختلف به ابراز نظر و تحلیل و بررسی برند دیجیکالا در توئیتر فارسی پرداختند.
تحلیل خط سیر انتشار مطالب در بازه زمانی یک ساله این گزارش به خوبی روند صعودی و نزولی و فراز و نشیبهای تولیدمحتوا در این موضوع را نشان میدهد. قله اصلی این نمودار در اواخر آبان ماه(۲۹ آبان) و مربوط به زمانی است که تخفیفهای مربوط به بلک فرایدی(جمعه سیاه) در سایت دیجیکالا اعمال و حجم زیادی از کاربران در این مدت درباره معایت و مزایای این کالاها و خدمات ابراز نظر کردند. دادههای آماری بیانگر آن است که فقط در روز ۲۹ آبان، ۱۸ هزار ۶۶۲ توئیت منتشر شده است.
رویکرد کلی کاربران به فروشگاه آنلاین دیجیکالا و خدمات آن
تحلیل رویکرد کاربران به برند دیجیکالا در بازه یکساله تابستان ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ از مهمترین پرسشهای این گزارش دادهکاوی است؛ اینکه درصد موافقت و مخالفت توئیتریها به ارائه خدمات و کالاهای این برند چقدر بوده، شاخص مهمی برای میزان موفقیت و عدم موفقیت یک برند درفضای مجازی به شمار میآید.
به طور معمول رویکرد توئیتریها به موضوعهای ترند شده در این پلتفرم، انتقادی و اعتراضی است اما میزان این انتقاد و اعتراض همواره حجم مشخصی دارد و رضایت بیش از حد یا مخالفت بیش از اندازه از یک موضوع به طور قطع به تجزیه و تحلیل و واکاوی دقیقتر نیاز دارد.
دادههای استخراج شده از نمونه آماری این موضوع نشان میدهد ۷۳.۶۳ درصد از کاربران به دلایل مختلف نسبت به برند دیجیکالا، محتوای منفی و انتقادی منتشر کردند. حجم کاربران موافق ۱۲.۰۹ درصد بوده که به طور واضح موافقت و رضایت خود از خدمات این فروشگاه آنلاین را اعلام کردند. از سوی دیگر، ۱۴.۲۹ درصد از کاربران نیز نظر مشخص و موضعگیری دقیقی در ارتباط با میزان رضایت یا عدم رضایت خود ابراز نکردند.
مضامین پرتکرار توئیتها چه بودند و با چه درصدی انتشار یافتند؟
استخراج مضامین پرتکرار توئیتها در این بخش، از اصلیترین و مهمترین اهداف این گزارش بود که علاوه بر نمایش مضامین اصلی توئیتها که در واقع خلاصهای از محتوای عمیق و جزئی مطالب منتشر شده است، فراوانی و درصد این مضامین در مقایسه با یکدیگر به نمایش درآورده است:
تجزیه و تحلیل نمودار میلهای مضامین پرتکرار و درصد آنها نشان میدهد، ۸ مضمون از ۹ مضمون استخراج شده از نمونه آماری این محتوا، انتقادی و فقط یک مضمون با رویکرد مثبت و تمجیدآمیز منتشر شده است.
از میان تمهای انتقادی، کاربران درباره «کیفیت کالا، ارسال، پشتیبانی، مدیریت، قیمت و بازار انحصاری این برند» ابراز نارضایتی و انتقاد کردند. در مقابل، مضمون تمجید از ارائه خدمات و تنوع کالاها با ۱۶.۴۸ درصد مثبتترین مضمونی بود که توئیتریها میزان رضایت و همراهی خود را با برند دیجیکالا ابراز کردند.
برخی از توئیتهای مهم و جریانساز مضامین یادشده به شرح زیر است:
در مضامین پرتکرار توئیتها کاربران چه رویکردهایی را ابراز کردند؟
در این بخش، رویکرد کاربران در نمونه آماری استخراج شده در قبال مضامین پرتکرار توئیتها مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته است:
همچنان که پیشتر گفته شد، ۷۳ درصد کاربران به ارائه خدمات از سوی برند دیجیکالا انتقاد و اعتراض داشتند که این حجم از نارضایتی در گراف زیر و در بخشهای مختلف به خوبی مشخص شده است. مضامینی همچون «قیمت کالا و اعتراض به گرانی، درخواست تحریم و تعطیلی، مدیریت و نارضایتی از همکاری و نارضایتی از یکهتازی دیجیکالا در بازار انحصاری» از جمله تمهایی بودند که به طور کامل با رویکرد منفی کاربران مواجه شده بود.
برخی مضامین همچون «ارسال کالا، پشتیبانی، کیفیت کالا و مقایسه خرید آنلاین» از محتواهایی بودند که به جز درصد بالای نارضایتی، بخشی از نظرهای خنثی را نیز شامل شدند. در سوی مقابل نیز، درصد همراهی و رضایت کاربران از این برند در مضمون تمجید از ارائه خدمات به خوبی نمایان شده است. این مضمون به همراه مضمون پشتیبانی، تنها مضامینی بودند که تا حدی موافقت و همراهی کاربران توئیتر را نسبت به برند دیجیکالا به همراه داشتهاند.
کدام کاربران در انتشار توئیتهای پرلایک فعالتر بودند؟
معرفی کاربران فعال در تولیدمحتوا در خصوص برند دیجیکالا یکی از پرسشهای فرعی این پژوهش بوده که مشخص میکند در میان هزاران کاربر پرلایک و تاثیرگذاری که درباره دیجیکالا توئیت زدند کدام کاربران پرکارتر و فعالتر بودهاند:
حساب توئیتری رسمی دیجیکالا با ۳۵ توئیت، فعالترین اکانت در میان کاربران پرلایک توئیتری بود که نشان میدهد تا چه اندازه فعالیت و رصد فضای توئیتر و پاسخدهی به شبهات و پرسشهای کاربران این پلتفرم برای این شرکت اهمیت داشته است.
«فرورتیش رضوانیه» و «احسان و امیر طیبی» به ترتیب با ۳۴، ۱۲ و ۱۰ توئیت از دیگر فعالان توئیتری این موضوع بودند. هر سه اکانت یاشده با رویکردی انتقادی و در قالب یک رشته توئیت، تجربههای منفی خود از همکاری و خرید از فروشگاه آنلاین دیجیکالا را در فضای توئیتر به اشتراک گذاشتند که از قضا با توجه و پسند کاربران روبرو شدند. نکته مهم و حایز اهمیت در این خصوص این بود که برخی از این شبههها از سوی اکانت رسمی شرکت و روابط عمومی وقت شرکت «امیرحسین موسوی» پاسخ داده شده است.
«حمید محمدی» و «امیرحسین موسوی» مدیرعامل و مدیر روابطعمومی دیجیکالا از دیگر افراد فعال در این عرصه بودند که در خصوص موضوعها و شبهههای مطرحشده درباره شرکت تولیدمحتوا کردهاند.
کلیدواژهها و هشتگهای پربازید در میان کاربران توئیتر
پرتکرارترین واژگان استفاده شده در میان ۱۵۳ هزار توئیت منتشرشده از طریق سایت پایشگر استخراج و در قالب نمودار ابرنمای زیر ارائه شده است:
«دیجیکالا» برجستهترین واژه است و کلیدواژگانی همچون «خرید اینترنتی، هزینه ارسال، کد تخفیف، انصراف از خرید و سبد خرید» از دیگر کلمات پرتکرار و مرتبط با خرید اینترنتی از این برند بودهاند.
تگهایی همچون «ماشین ظرفشویی، جلد کتابی، خرید ماشین، برندهای خارجی؛ سازمان غذا، تاریخ مصرف گذشته، سایت ایمالز، جعبه خالی، و سرمایهگذاری» به طور واضح به توئیتهای مربوطند که تجربههای کاربران در خصوص خرید از دیجیکالا را نشان میدهد. بلک فرایدی نیز همچنان که گفته شد به بزرگترین زمان انتشار تولید محتوا و مهمترین تخفیف سالانه این برند اختصاص داشته است.
در میان هشتگهای پرکابرد کاربران میتوان هشتگ «دیجیکالا»، «دیجیکالا» و «دیجی_کالا» را نام برد که برجستهترین نمایش را در نمودار ابرنمای زیر داشتهاند.
«خریدآنلاین» و «digikala» از دیگر هشتگهای پرتکرار این موضوع بود که به طور مشخص به خرید آنلاین از برند دیجیکالا اشاره داشتند.
«یلدای دیجیکالا» و «blackfriday» از جمله هشتگهایی بودند که تخفیفهای این برند و زمان آن را یادآور میشوند و بالاخره اینکه «دیجی_کالا_بامرام» نیز از هشتگهایی بود که طرفداران این برند در توئیترفارسی ترند کردند.
نقد و نظر ایرنا
۱. «انحصار بازار خرید آنلاین» و «نبودن رقیب جدی برای این برند شناختهشده»، از اصلیترین ایرادها و انتقادهایی است که در سالیان اخیر به دیجیکالا وارد میشود.
یکهتازی در بازار انحصاری و نداشتن رقیب علاوه بر افت کیفیت محصولات سبب میشود قیمتها نیز سیر صعودی داشته و امکان ارائه قیمت رقابتی از بین میبرد. علاوه بر این شائبههای مختلفی نیز در خصوص حمایتهای دولتی و همچنین عدم استقلال برندهایی همچون دیجیکالا به وجود میآید که تا زمان عدم ورود یک رقیب جدی و قدرتمند ادامه خواهد داشت.
۲. «ارتباط با مشتری» و «اطلاعرسانی جامع و دقیق» از جمله تمهیدات مهم تجاری هر برند تجاری برای حفظ و افزایش مشتریان خود است.
در این زمینه دیجیکالا نیز اقدامات مختلفی را برای ارتباط گسترده و دائمی با مخاطبان خود در نظر گرفته است؛ حضور دائم در فضای مجازی همانند اینستاگرام و فعالیت مداوم در توئیترفارسی با چند حساب توئیتری از سوی مدیران این مجموعه و روابط عمومی، سبب شده انتقادها و پرسشهای کاربران به سریعترین و صریحترین شکل ممکن مطرح شود.
با این حال، شبهههای زیادی در خصوص کیفیت محصولات، ارسال و تضمین کالاهای این شرکت در توئیترفارسی مطرح شده که هنوز شبههناک و سوالبرانگیز است و لزوم شفافسازی مدیریت و عوامل این برند به شدت احساس میشود.
۳. با وجود تلاشهای فراوان عوامل دیجیکالا و ارائه عرضهها و پیشنهادهای متنوع، انتقادها نسبت به این شرکت در سالهای اخیر سیر صعودی داشته است.
افزایش قیمت برخی کالاها نسبت به بازار، بالابردن کف حداقلی ارسال رایگان و همچنین تاخیر و ناهماهنگی در ارسال سفارشها، از اصلیترین دلایل نارضایتیها در فضای توئیتر فارسی بوده است. به نظر میرسد با توجه به پتانسیلهای بالای خرید آنلاین در ایران و جهان و همچنین مشکلات مختلف در زمینه اشتغال و بیکاری، حمایت از دیگر برندهای خریدآنلاین علاوه بر رقابتیکردن بازار و افزایش کیفیت خدمات، مشکلات کارآفرینی و بیکاری را تاحد زیادی کاهش خواهد داد.
نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران گفت: کتاب با کالاهای دیگر متفاوت است و باید به آن به عنوان کالایی نگاه کرد که قوانین ویژهای را میطلبد و قیمتها نیز باید ثابت باشد.
به گزارش فارس، محمود آموزگار ناشر و نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفتوگو با برنامه «گفتوگوی فرهنگی» رادیو گفتوگو در مورد ناشران، کتابفروشیها و ارکان صنعت نشر اظهار داشت: با ناهنجاریهایی در حوزه نشر مواجهیم که بخشی از آن ریشه در قوانین و آیین نامههای کشور دارد و بخشی مربوط به مدیریت و متولیان این حوزه و بخشی نیز مربوط به صنف است.
وی مشکلترین مسئله این حوزه را آشفتگی در قیمتها و نبود یک سیستم کنترلی دانست و افزود: اعضای برخی اتحادیهها کتاب میفروشند، اما هیچ کنترلی در مورد آنها اعمال نمیشود؛ همچنین فروشگاههای چند مجموعهای که «دیجی کالا» نمونه بارز آنهاست، کتابها را با تخفیفهای بالا عرضه میکنند که آسیبهای فراوانی را به ناشران و کتابفروشان وارد کرده است.
نایب رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران خاطرنشان کرد: در ۲ دوره قبلی اتحادیه ناشران موفق شد، مجوز فروش الکترونیکی کتاب را از اتاق اصناف بگیرد، اما بعدا این مجوز به فروشگاههای چند منظوره سپرده شد. در حالی که باید در قانون نظام صنفی شرایطی فراهم شود که اتحادیه اصلی بتواند کنترل داشته باشد و ضوابط را اعمال کند تا بتواند به کنترل بازار کمک کند.
آموزگار همچنین یادآور شد: کتاب با کالاهای دیگر متفاوت است و باید به آن به عنوان کالایی نگاه کرد که قوانین ویژهای را میطلبد و قیمتها نیز باید ثابت باشد.
سازمان غذا و دارو اعلام کرد: علیرغم اینکه طبق قانون، مکملها در گروه داروها دستهبندی شده و باید در داروخانهها عرضه شوند، اما پلتفرمهای دیجیکالا و اسنپ دکتر با عدم تمکین به این قانون، سازمانهای غذا و دارو و نظام پزشکی را به اخذ مجوز برای عرضه این فراوردهها از نهادهای دیگر تهدید میکنند.
روابط عمومی سازمان غذا و دارو با انتشار خبری اعلام کرد:« جلسهای باحضور نمایندگان سازمان غذاودارو، نظام پزشکی، اتاق ایران، دبیر کمیته حمایت از کسب و کار، اتحادیه واردکنندگان مکمل و دیجی کالا و اسنپ دکتر درخصوص عرضه مکملها در پلتفرمهای مذکور برگزار شد.
در جریان این جلسه علیرغم توضیحات نماینده سازمان غذا و دارو و سازمان نظام پزشکی در خصوص تخصصی بودن عرضه مکمل و دارو و خطرات احتمالی ناشی از بی قانونی و تخلفهای انجام شده در بستر دو پلتفرم دیجیکالا و اسنپدکتر، اصرار بر عدم نیاز به مجوز سازمان غذا و دارو یا وزارت بهداشت همچنان ادامه داشت.
اگرچه مطابق تبصره ۳ ماده ۳ قانون خوراکی و آشامیدنی ۱۳۳۴ مکمل ها و ویتامین ها، دارو محسوب میشوند و محل عرضه آنها صرفا باید داروخانه باشد و موضوع تقلب و عرضه خارج از قیمت متعارف مکمل ها در این دو پلتفرم مورد تاکید قرار گرفته و تخلفات مذکور خلاف تبصره ۵ ماده ۵ قانون ۱۳۳۴ یادآوری شد.
پس از طرح موضوع اهمیت سلامت مردم و لزوم توجه به نحوه ارائه، حمل و حتی احتمال ایجاد تقاضای القایی و تشویق به مصرف غیرمنطقی مکملها توسط نمایندگان سازمانهای نظام پزشکی و غذا و دارو، متاسفانه مواضع نمایندگان پلتفرمهای دیجیتال به سمت تهدید تغییر کرد.
در ادامه با اصرار نمایندگان سازمان غذا و دارو بر لزوم رعایت شرایط و ضوابط دقیق در خصوص ارائه مکمل تحت نظارت مستقیم دکتر داروساز، موجب شد تا نمایندگان این دو پلتفرم مدعی شوند که با توجه به عدم همکاری سازمان غذا و دارو و سختگیری های موجود در این سازمان باید به دنبال دریافت مجوز از محل دیگری بود.
لازم به ذکر است، سازمان غذاودارو براساس رسالت خود مبنی بر نظارت بر محصولات سلامتمحور، هیچگونه نرمش و مماشاتی با افراد ذینفع نخواهد داشت و با ابراز نگرانی نسبت به خطر جدی تهدید سلامت مردم، یادآور میشود که ممکن است به بهانه کرونا و لزوم ارائه خدمات دیجیتال، سلامت مردم به دست سوداگری سپرده شود و چنانچه انجمن داروسازان بیش از این منفعل عمل کند، سیلاب سوداگری سلامت جامعه را با خود ببرد و سد حضور داروسازان در سنگرهای دفاع از سلامت مردم به سرعت نابود شود.»
یک کارشناس فضای مجازی از جزئیات جدید از "هک" اطلاعات مجموعههای دولتی و خصوصی کشور گفت.
به گزارش تسنیم؛ "یاسر جلالی" کارشناس فضای مجازی در یک برنامه تلویزیونی گفت: درباره دادههای کاربران و حفاظت از این دادهها لیستی از دادههایی موجود است که در چند سال اخیر منتشر شده است و محتوای آنها نیز اطلاعات سازمانها و شرکتهای است که هک شدهاند.
وی با اشاره به لیست سازمانها و مجموعههای هکشده در سالهای اخیر گفت: بانکها از جمله بانک ملت، بانک ملی و بانک صادرات، بنادر کشور، تپسی، کافهبازار، دیجیکالا، راهآهن، اسنپ، زرینپال، وزارت راه و شهرسازی، 600 هزار حساب کاربری شرکت حمل و نقل ریلی رجا، 400 هزار اطلاعات مخابرات، 2300 عدد از نامههای هواپیمایی هما، اطلاعات 700 هزار کاربر شرکت مبیننت، 90 هزار آموزشگاه آفرینش، 950 هزار حساب کاربری پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات، اطلاعات کامل سازمان امور دانشجویان وزارت علوم ازجمله مواردی هستند که در دسترس قرار گرفته است.
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به آمار جرایم مالی در کشور گفت: طبق آمار رسمی 60 درصد جرایمی که در کشور و در حوزه رایانهای به وقوع میپیوندد در حوزه مالی است یعنی جرایمی مانند فیشینگ، سرقت اطلاعات و کلاهبرداری در حوزه مالی است و این یکی از چالشهای پلیس فتا است و مردم نیز این تلقی را دارند که شاید سیستم کارا نیست ولی عملاً به خاطر اینکه پیشنیازهای این حوزه تامین نشده و احراز هویت انجام نشده است و دسترسی وجود ندارد، در حق مردم ظلم میشود.
رئیس امور شرکتها و موسسات دانش بنیان با تشریح دلایل حمایت از شرکتهای اقتصادی تحت عنوان دانش بنیان گفت: سیاستگذاری حمایت از شرکتها دست دولت است.
به گزارش خبرنگار مهر، در روزهای اخیر اعتراضاتی نسبت به عملکرد صندوق نوآوری و شکوفایی برای ارائه تسهیلات مالی به برخی از شرکتهای بزرگ مطرح شده بود و منتقدین پس از سخنان علی وحدت، رئیس صندوق نوآوری که گفته بود: «در طول ۳ سال، نزدیک ۱۳ هزار میلیارد تومان در قالب تسهیلات در اختیار شرکتهای دانشبنیان و شرکتهای استارتآپی بزرگ که مجوز دانش بنیانی داشتهاند قرار گرفته اما این استارتآپها علاقهای به عنوان شدن نامشان به عنوان تسهیلاتگیرنده ندارند!»، انتقاداتی در فضای مجازی مطرح کردند. نقطه عطف این اعتراضات، شفاف سازی درباره اعلام اسامی این شرکتها بود. شرکتهای بزرگی که اگرچه در بدو تأسیس با عنوان دانش بنیان و یا استارت آپ فعالیت خود را شروع کرده بودند اما اکنون دیگر از حالت دانش بنیانی خارج شده اند و بیشتر به فعالیت های اقتصادی می پردازند.
در پاسخ به این انتقادات و پیگیری این موضوع، سیاوش ملکی فر معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی به خبرنگار مهر گفت: «تمامی استارت آپهای بزرگ که تاییدیه دانش بنیان را گرفتهاند، مشمول دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری هستند. شرکتهایی مانند دیجی کالا، اسنپ و تپسی و در کل همه گل درشتهای استارت آپی که حدود ۱۰ شرکت در کشور هستند، از ما وام گرفتند. استارتآپهای بزرگ و شرکتهای دانش بنیان در لیست ۶ هزار تایی معاونت علمی قرار دارند و میتوانند تا سقف ۵۰ میلیارد تومان از صندوق نوآوری تسهیلات دریافت کنند.»
با این وجود و در پی انتقاداتی که در این خصوص منتشر شده و نیز ادامه مطالبات عمومی برای انتشار لیست دریافت کنندگان وام، مطابق آنچه که در صفحه توئیتر صندوق نوآوری و شکوفایی آمده است، علی وحدت گفته که پس از استعلام از نهادهای نظارتی، اسامی شرکتهای دریافت کننده تسهیلات را اعلام خواهد کرد.
در ادامه پیگیریها در این زمینه، برای روشن شدن این موضوع که چرا برخی از شرکتهای دانش بنیان پس از گذشت سالها و با تغییر نحوه فعالیت خود از دانش بنیانی به اقتصادی همچنان نام دانش بنیان را با خود یدک می کشند و با این نام تسهیلات نیز دریافت می کنند به سراغ معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری رفتیم.
چرا شرکتهای بزرگ اقتصادی هنوز دانش بنیان هستند
محمد صادق خیاطیان یزدی، رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص توضیح داد و گفت: اوایل شروع کار دانش بنیانی وقتی صحبت از دانش بنیانی میشد کسی باور نداشت و کمتر کسی به این موضوع توجه میکرد.
رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه اکنون این شرکتها بسیار توسعه و جایگاه پیدا کرده اند، گفت: در برنامه ریزی و اجرا هم شاهد حمایت از این شرکتها هستیم.
خیاطیان با اشاره به ارزیابی شرکتهای دانش بنیان گفت: از لحاظ فرایند ارزیابی، شرکتها در پنج دسته مشغول فعالیت هستند که هر کدام از آنها در یک سطح قرار میگیرند.
وی ادامه داد: قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان تعریفی از دانش بنیانها دارد که به محصولات با فناوری برتر (های تک) اشاره میکند.
رئیس مرکز شرکتها و مؤسسات دانش بنیان با بیان اینکه در این مرکز لیستی از های تک بودن احصا شده که شرکتها بر اساس آن مورد ارزیابی قرار میگیرند تا از انتخاب و ارزیابی سلیقهای جلوگیری شود، گفت: این لیست از یک سو مبتنی بر تجربیات و گزارشات بین المللی و از سوی دیگر براساس گزارشهای داخلی و همفکری با اساتید و نخبگان کشور احصا شده است.
به گفته رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، بر اساس این لیست این شرکتها در پنج سطح دسته بندی میشوند؛ شرکتهایی که محصولات سطح یک تا ۳ را دارند در رده بندی نوع یک و شرکتهای سطح ۴ و 5 در رده بندی نوع دو قرار میگیرند.
وی گفت: یکی از معیارهای اصلی ما برای ارزیایی، های تک بودن است که مبتنی بر آن تاییدیه دانش بنیان ارائه میشود.
به گفته خیاطیان، لیستی که بر اساس آن شرکتهای دانش بنیان ارزیابی میشوند هر چند وقت یکبار به روز میشود و لیست ما پویا است.
وی با بیان اینکه معیار دوم ما برای ارزیابی شرکتها دانش بنیان تسلط بر دانش فنی است، گفت: ما به دنبال این هستیم که موضوعهای تک موجود در شرکتهای دانش بنیان با اخذ دانش فنی باشد؛ بنابراین اگر شرکت صاحب دانش فنی آن محصول فناورانه باشد در دسته بندی شرکتهای دانش بنیان قرار میگیرد.
وی گفت: داشتن تسلط کافی بر دانش فنی معیار دوم ما محسوب میشود که کارشناسان مرکز شرکتها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی آنها را مورد بررسی قرار میدهند.
خیاطیان با اشاره به نکته سوم که در اخذ تاییدیه دانش بنیانی مطرح است گفت: داشتن یک نمونه آزمایشگاهی نیز از معیارهای ارزیابی ما برای تاییدیه دانش بنیانی است؛ در این مرکز مبتنی بر مستندات و ایده نمیتوانیم شرکتها را مورد بررسی قرار دهیم.
رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان عنوان کرد: اگر شرکت دانش بنیانی بر اساس معیارهای ذکر شده پیش نرود بعد از اتمام دوره دانش بنیانی از گردونه خارج میشوند.
سیاستگذاری حمایت از شرکتها دست دولت است
خیاطیان در پاسخ به این سوال که بسیاری از شرکتهای دانش بنیان یا استارت اپها اکنون به غولهای اقتصادی تبدیل شده اند و از حالت دانش بنیانی خارج شده اند چرا این شرکتها همچنان باید با نام دانش بنیان تسهیلات دریافت کنند، گفت: شرکتهای دانش بنیان طبق قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان میتوانند تا ۱۵ سال از مشوقها و ابزارهای حمایتی مختلف بهره ببرند. بالاخره سیاستگذاری دست دولت است که چه شرکتهایی از چه مزیتهایی استفاده کنند.
خیاطیان تاکید کرد: شرکتهای نوع یک تا دو سال و شرکتهای نوع دوم یا تولیدی تا سه سال با تاییدیه دانش بنیان می توانند فعالیت کنند و در صورت تمدید تا 15 سال از تسهیلات مختلف بهره مند شوند. مگر اینکه تخلفی صورت بگیرد تا مجوز دانش بنیانی آنها لغو شود.
وی ادامه داد: خیلی از شرکتها شاید از دید جامعه فناوری خود را توسعه ندهند اما از فناوریهای تک و نوظهور استفاده میکنند؛ به عنوان مثال شرکتهای فعال در بستر پلتفرمهای خرید و فروش مجازی از فناوری هوش مصنوعی استفاده میکند پس جزء فناوریهای تک و نوظهور محسوب میشوند.
وی گفت: برخی از شرکتها از فناوری هوش مصنوعی، داده کاوی، بیگ دیتا، پردازش ابری بهره مند میشوند و این خدمات را ارائه میکنند؛ ما شاید در ظاهر نبینیم اما این شرکتها این فناوریها را همچنان توسعه میدهند.
این مقام مسئول در معاونت علمی افزود: اگر ببینیم شرکتی از فناوری نوظهوری استفاده نکند و حرف جدیدی نداشته باشد از گردونه دانش بنیانی حذف میشود.
وی با بیان مثالی گفت: اکنون شرکت آمازون کار روتین خود را انجام میدهد اما یکی از شرکتهای مبتنی بر فناوری است و با این عنوان شناخته شده است.
وی با اشاره به برخی از شرکتهای ایرانی که پیش از این استارت آپ بوده اند و اکنون به کار اقتصادی مشغول هستند، گفت: شرکتهایی مانند اسنپ، تپسی، دیجی کالا و ... استارت آپ هایی بودند که دانش بنیان شده اند و از نوع تولیدی هستند.
به گفته خیاطیان هر چند سال یک بار این شرکتها مورد ارزیابی قرار میگیرند و تاییدیه دانش بنیانی اخذ میکنند.
وی در پاسخ به اینکه چنین شرکتهایی اکنون به یک غولهای اقتصادی تبدیل شده اند و نیازی به حمایت و دریافت تسهیلاتی که میتواند به سایر استارت اپها تعلق بگیرند ندارند، گفت: مسئله اینها بازار و رقابت است؛ در تجربیات دنیا این بحث وجود دارد که از شرکتهای کوچک حمایت شود یا شرکتهای بزرگ؛ سیاست ما در معاونت علمی و فناوری این است که از هر دو حمایت کنیم. شرکتهای بزرگ میتوانند در اقتصاد کشور تأثیر گذار باشند.
این مقام مسئول در معاونت علمی با بیان اینکه این شرکتهای بزرگ نوآوری خود را برون سپاری میکنند، افزود: استارت آپ های کوچک میتوانند به این شرکتهای بزرگ کمک کنند، بنابراین حمایت از هر دو را در معاونت علمی در پیش گرفته ایم.
رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان تاکید کرد: مادامی که این شرکتها در لیست ما قرار دارند میتوانند از تسهیلات بهره ببرند.
لزوم بازنگری یا شفاف سازی اطلاق دانش بنیانی به شرکتها
به گزارش مهر ، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حالی بر حمایت همواره از شرکتهای بزرگ اقتصادی تأکید می کند که به نظر می رسد ساختار نحوه حمایت و به عبارت دقیق تر دانش بنیان شدن و ادامه اطلاق این عنوان به شرکتها نیاز به بازنگری هایی دارد یا دستکم باید بیش از پیش در این زمینه شفاف سازی صورت بگیرد.
شرکت نوآوران پرداخت مجازی ایرانیان، با نام تجاری دیجیپی، به عنوان یکی از زیرمجموعههای گروه دیجیکالا فعالیت میکند، گزارش عملکرد خود برای سال 2020 ارایه کرد.
به گزارش آیتی آنالیز بر اساس آمار ارایه شده از سوی این شرکت فعال در حوزه پرداختیاری و پرداخت آنلاین، که از بازه زمانی ۱ دی ۹۸ تا ۳۰ آذر ۹۹ را شامل میشود، تعداد نصب فعال اپلیکیشن دیجیپی با ۹۸.۷ درصد رشد به بیش از ۱ میلیون و تعداد کل تراکنشهای کیفپول و درگاه پرداخت هوشمند نیز به بیش از ۲۳ میلیون رسیده است.
همچنین در مقطع مذکور این اپلیکیشن ۱۵ خدمت را به کاربران خود ارائه داده و مجموع اعتبار تخصیص یافته از سوی دیجیپی به کاربران معادل 330 میلیارد تومان اعلام شد.
هومن امینی مدیرعامل دیجیپی در آغاز این رویداد از لزوم شفافیت و ارایه گزاش در اکوسیستم فینتک و لنتک کشور سخن گفت و ارایه این گزارش را در ادامه روند ایجاد شفافیت در گروه دیجیکالا، حرکتی در راستای تقویت فرهنگ گزارشدهی در این صنعت خواند.
امینی با دعوت از همهی فعالان این صنعت به ارایه گزارشهای شفاف، ادامه داد که این قبیل شفافسازیها که به نفع همه فعالان صنعت است، میتواند به محقق شدن اهداف ما در توسعه اقتصاد دیجیتال و تجقق فراگیری مالی کمک کند.
در بخش دیگری از این رویداد حمید محمدی، رییس هیات مدیره دیجیپی، شرکتهای سرمایهگذاری (ارایه دهنده منابع مالی و اعتباری)، بانکها، کسبوکارها، مصرفکنندگان نهایی و رگولاتوری را ذینفعان و مخاطبان اصلی خدمات دیجیپی و این گزارش معرفی کرد.
بر اساس این گزارش دیجیپی نه تنها به عنوان یک اپلیکیشن پرداخت موبایلی به کاربران خدمات مختلف ارائه میکند، بلکه امکان خرید اقساطی از دیجیکالا را فراهم و تسهیل کرده است.
علاوه بر این، دیجیپی با راهکار درگاه پرداخت هوشمند (Smart IPG) این امکان را برای تمام سایتهای فروش آنلاین خدمات و محصولات فراهم کرده است که بتوانند، به کاربران خود خدمات پرداخت کنند.
در ادامه این جلسه امینی مدیرعامل این شرکت در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی در خصوص بروز اختلال در فعالیت دیجیپی در روزهای گذشته و علت آن گفت: سال گذشته از حجم استقابل غافلگیر شدیم. به همین علت به دنبال آن هستیم که هم منابع و همکاران تامینکننده مالی خود را متنوع کنیم و هم حجم منابع را افزایش بدهیم.
وی با بیان اینکه ما در این مدت با 420 هزار تقاضا مواجه شدیم ادامه داد: تجربه سال جدید نشان داد که از این خدمت استقبال میشود و از آنجا که فرایند کار چندوجهی و تعاملی است، مشکلاتی از سمت ارایهکننده خدمات مالی ایجاد شد که در نتیجه آن به بخشی از کاربران که در جلوی صف انتظار بودند در خصوص مشکل اطلاعرسانی شد، اما کاربرانی که در ته صف تایید و اعتبارسنجی بودند، این اختلال کمی طولانیتر شد.
وی تاکید کرد ما در ابتدای ساختن این مسیر هستیم و به دنبال تنوع خدمت دهندگان ملی هستیم.
محمدی رییس هیات مدیره دیجیپی نیز با تاکید بر اینکه این در تایید است که چه ظرفیتی در تجارت الکترونیکی ایران داریم گفت: ما از سرویسدهندهها میخواهیم به این سرویس ملحق بشوند. این بازارآنقدر بزرگ است که توان یک بانک برای پاسخ کم است و باید شبکهای از ارایه دهندگان خدمات مالی جمع بشود که نقدینگی لازم برای اعطای اعتبار به مشتری دیجیکالا و دیجیپی را مهیا کنند.
وی گفت: این اختلال در رابطه با بخش اعتباری بوده و ما از میزان استقبال غافلگیر شدیم و به علت کم بودن توان ارایه دهنده نقدینگی، این موضوع رخ داد که البته سبب خیر و باعث شد ما سراغ بانکها و موسسات مالی دیگر هم برویم.
وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما در خصوص تدابیر پیشبینی شده برای جلوگیری از وقوع اختلال مشابه در دیجیپی گفت: ما البته در خرید نقدی مشکلی نداشتیم. اما باید کانالهای اعطای تامین نقدینگی را متنوع کنیم. قبلا یکی دو تامینکننده بیشتر نبود هرچند که این تامینکنندگان بزرگ بودند. اما الان تعدد ارایه دهندها این ریسک را کاهش میدهد که به مشکل نخوریم.
رییس هیات مدیره دیجیپی با بیان این که این شرکت به دنبال همکاری با تامینکنندگان مالی است گفت: از بانکها و موسسات مالی لیزینگها که امکان ارایه تسهیلات دارند دعوت میکنیم تا این فرصت و بازار بزرگی که کمبود نقدینگی در آن مشهود است، با پایینترین نرخهای ریسک که در یک وسعت بزرگ نیز آزمایش شده و نرخها و درآمدها کاملا قابل اتکا هست، مشارکت کنند.
محمدی با بیان اینکه امکان همکاری یا سرمایهگذاری در دیجی پی صد در صد در مورد استقبال ما است گفت: در تلاش هستیم با فاندرهای متعدد وارد همکاری شویم چراکه اکوسیستم بسیار بزرگ است و کار یک بازیگر نیست و برای مثال لازم است که یک بازیگر بحث اعتبار سنجی را محقق کند یا در حوزه اینشورتک نیاز به ورود شرکای تخصصی خاص این حوزه است.
امینی مدیرعامل دیجیپی نیز با بیان اینکه با چند بانک و لیزینگ برای همکاری در حال رایزنی هستیم، گفت: ما همچنین به دنبال درگیر کردن فروشندهها برای فروش اقساطی هستیم که در این خصوص البته ما و ارایه دهنده اعتبار باید در تعامل با بانک مرکزی این مسیر را جلو بریم.
عباس سیاح طاهری* - «دولتمردان ادعا میکنند ورود نخستین شرکتهای استارتآپی نشانهای از گذراندن دوران پرریسک و شفاف شدن وضعیت مالی آنها و مایه دلگرمی دیگر استارتآپها و اعتماد سرمایهگذاران سنتی است. در مقابل گروهی دیگر، این نوع ورود به بورس در شرایط گلخانهای و حمایتهای گاهی عجیب و غریب دولتی را، ضربه به سرمایه مردم میدانند. حال اصل ماجرا چیست؟
اسفنانی گرانفروشی بیش از ۷۰ درصدی فروشگاه اینترنتی دیجیکالا در حوزه لاستیک خودرو را تخلف دانست و تاکید کرد تعزیرات با هیچکس تعارف ندارد و اگر گزارشی برسد، قطعا برخورد خواهد شد.
محمدعلی اسفنانی، معاون تعزیرات حکومتی کشور در گفتگو با بازارنیوز، پیرامون اقدامات اخیر سازمان مطبوعش، اظهار داشت: بر حسب قولی که به اصحاب رسانه (مصاحبه با بازارنیوز) برای برخورد با گران فروشی لوازم خانگی دادم، این کار انجام شد و هفته گذشته گشت های تعزیرات با گرانفروشان بازار لوازم خانگی برخورد کردند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا سازمان تعزیرات تا به حال به موضوع گرانفروشی در بازار لاستیک :اولویتهای سازمان بر حسب اولویتهایی است که در جامعه به وجود میآید و زمانی که متوجه افزایش قیمت بشویم یا گزارشی به ما برسد حتما پیگیری خواهیم کرد.
اسفنانی درباره ورود سازمان تعزیرات به موضوع گرانفروشیهای اخیر در بازار لاستیک خودرو، اظهار داشت: گشتهای ما به اولویتهای مختلف تقسیم میشوند و حتما طی روزهای آینده به مقوله لاستیک هم ورود پیدا میکنند.
وی در پایان گرانفروشی بیش از ۷۰ درصدی فروشگاه اینترنتی دیجیکالا در حوزه لاستیک خودرو را تخلف دانست و تاکید کرد تعزیرات با هیچکس تعارف ندارد و اگر گزارشی برسد، قطعا برخورد خواهد شد.
گفتنی است؛ لاستیک خودرو در سایت دیجیکالا بسیار بالاتر از قیمت مصوب سازمان حمایت بفروش میرسد؛ برای نمونه قیمت مصوب دولتی(که در سامانه ۱۲۴ سازمان حمایت ثبت شده) برای هر جفت لاستیک پراید، ۴۵۰ هزار تومان است؛ در حالی که کمترین قیمت لاستیک پراید در دیجیکالا به مدل Stanza محصول شرکت ایران تایر بر میگردد که قیمتی معادل ۸۰۴ هزار تومان دارد.
الفت نسب، رئیس اتحادیه کسب و کارهای مجازی درباره این تخلف دیجیکالا، به بازارنیوز گفت: دیجیکالا بالای دو میلیون تنوع کالایی دارد که اطلاع داشتن از همه این اقلام دشوار است. دستگاههای نظارتی طبق وظیفهشان باید بر اینها نظارت داشته باشند.
وی افزود: ما از این گرانفروشی اطلاعی نداشتیم، ولی یک اصل کلی داریم که هر کالایی که قیمتش در سامانه ۱۲۴ ثبت شده باشد، چه دیجیکالا و چه فروشگاههای حقیقی نباید بالاتر از آن قیمت فروش داشته باشد و اگر چنین باشد تخلف است.
الفت نسب اعلام کرد که مراتب را به بازرسی اتحادیه گزارش میدهد تا اگر تخلفی صورت گرفته با آن برخورد شود.
فروشگاه اینترنتی دیجی کالا در اوج دوران کاری و فروش خود با نارضایتی بخش زیادی از مشتریان مواجه شده و همچنان نتوانسته خدمت رسانی در حوزه فروش آنلاین را با ارکان عدالت فروش مطابقت دهد و رضایت عمومی را کسب کند.
همچنان خدمت رسانی در حوزه های مختلف در کشورمان به ضعیف ترین نوع در حال ارایه به مردم است و فرقی نمی کند در یک بیمارستان بستری شده باشید یا در یک ساندویچی کوچک در انتظار یک پرس غذای گرم باشید. اولویت شما نیستید چرا که موسساتی که برای مشتریان شان احترام قایل هستند و خدمت رسانی را وظیفه اصلی شان می دانند به شدت کمیاب شده اند.
در این میان اما با رواج ویروس کرونا از یک سو و تمایل بیشتر افراد به خرید های اینترنتی شاهد هستیم فروشگاه های اینترنتی به عنوان درگاه هایی برای خدمت رسانی در فضای مجازی برای کالاهای مختلف، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند. در این میان یکی از بزرگترین این فروشگاه ها، سایت دیجی کالا است که با قدمت حدود 15 سال توسط برادران محمدی تاسیس شد و امروز حدود 2 میلیون نفر بازدید کننده در روز را از فضای وب به سمت خود کشانده است. اتفاقی که در پی آن شاهد کسب سهم بازار بیش از 70 درصدی از فروش های اینترنتی برای این شرکت هستیم امری که این سایت را یکه تاز خدمت رسانی در فروش کالا کرده است.
شکی نیست در مسیر توسعه و کسب تجربه در بازار های مختلف سنگلاخ های بزرگی بر سر راه شرکت ها و بنگاه های اقتصادی قرار دارد و نیاز است تا این موضوع با همراهی مشتریان، حمایت دولت و البته اهتمام صاحبان مشاغل خدماتی به بلوغ برسد. اما این روند تنها تا زمانی امکان همیاری و تحمل از جانب مشتریان را دارد که اهتمام یک بنگاه اقتصادی به مسئولیت پذیری و خدمت رسانی بی عیب و نقص به مشتریان را از یاد نبرده باشد.
برای مثال اوج دوران کرونا که فروشگاه های اینترنتی طرفداران زیادی را برای خود دست و پا کردند، شاهد کلاهبرداری های زیادی در این زمینه از جانب برخی فروشگاه ها و چه بسا بیشتر در فضای پیج های فروش کالا در اینستاگرام بودیم. اتفاقی که نبود نظارت در این بخش را بار دیگر به عموم ثابت کرد و موجب شد مشتریان متضرر که البته آموزش خاصی هم در زمینه فرایند خرید اینترنتی ندیده بودند، به تجربه ی تلخی در این وادی برسند.
در کنار این، سایت های صاحب نام و پر مخاطب نظیر دیجی کالا که مسیر اخذ مجوز و اعتبار عمومی را نیز به سختی پیش برده بودند، در وانفسای هجوم مردم به خرید اینترنتی نشان دادند تنها به کسب سود می اندیشند و رضایت مشتریان و امر تحویل به موقع کالای با کیفیت برای شان در اولویت های بعدی قرار دارد.
در همین رابطه طبق شکایات رسیده یه عصر تشکل، بسیاری از مشتریان ناراضی از خدمات این سایت فروش اینترنتی اعتقاد دارند در برخی از موارد کالاهایشان با 10 روز تاخیر به دست شان رسیده و با وجود پرداخت وجه در هنگام خرید کالا در سایت، در دیرترین زمان ممکن محصول مورد نظرشان را تحویل گرفته اند. جالب تر این که هیچ اطلاع رسانی از سمت دیجی کالا به مشتری در این رابطه انجام نشده و به دلیل پرداخت وجه پیش از تحویل هیچ نوع احساس وظیفه ای در خصوص این معامله در فروشنده مشاهده نشده است.
این اتفاق از این منظر نیز قابل بررسی است که چرا سایت هایی نظیر دیجی کالا که به طور دقیق بازه ی زمانی تحویل کالا را از مشتریان سوال می کنند و حتی ساعات مورد نظر را به نظرسنجی مشتریان می گذارند، چطور ممکن است بیش از 10 روز در تحویل کالا تاخیر داشته باشند.
در این زمینه سوالات مهمی دیگری نیز مطرح است.
چرا دیجی کالا به عنوان سایتی که سال ها تجربه فروش اینترنتی را داشته در این شرایط بحرانی کرونا که تمایل مردم برای خرید زیاد شده عهدشکنی در معاملات خرید کالا را به حداکثر رسانده و هیچ احساس تعهدی در خصوص تحویل کالاهای موجود در انبار برای مشتریان ندارد؟ ایا این مصداق سو استفاده از شرایط مردمی نیست که ماه ها است با یک بیماری مهلک سر و کار دارند؟
آیا جز این است که دیجی کالا به عنوان اصلی ترین فروشگاه اینترنتی که خود بیشترین حجم تبلیغ محصولات در فضای مجازی و سایت های خبری را نیز داراست باید در دوران کرونا به کمک دولت آمده و بدون اختلال، امر تحویل کالا را در پیش گیرد و نارضایتی ها در فرایند خرید کالا را کاهش دهد و به نوعی موجب خروج کمتر غیر ضرور افراد از منزل شود؟
دیجی کالا همواره به عنوان بنگاهی اقتصادی معرفی شده که در امر مسئولیت اجتماعی اهتمام ورزیده و پیشتاز بوده است. حال آیا در شرایط فعلی به جز کسب سود و بدرفتاری با مشتریانی که کالاهایشان را معیوب و با تاخیر تحویل می گیرند هدف دیگری را در مسیر تجارت خود پیاده کرده است؟ بدون شک ادعای مشتری مداری در این کسب و کار تنها به یک شوخی می ماند.
طبق گزارش های رسیده به سایت خبری «عصر تشکل» کنسلی سفارش مشتریان که باید منتج به بازگشت وجه به حساب مشتریان شود با کمترین اهمیت و توجهی در مجموعه ی دیجی کالا دنبال می شود و اگر مشتری ده ها بار با اپراتورهای این شرکت تماس نگیرد به طور قطع نخواهد توانست مبلغ واریزی پیش از تحویل کالا را از این شرکت باز پس بگیرد.
در اینجا باید پرسید حضور همه جانبه ی دیجی کالا در عرصه ی تبلیغات در رسانه های تاثیرگذار با چه انگیزه هایی صورت گرفته است؟ آیا جز این است که دیجی کالا در اوج دوران رونق بازار و تمایل مردم به خریدهای اینترنتی مشغول خدمت رسانی ضعیف و ناعادلانه به مشتریان است و از این مسیر درصدد این بوده تا نقد رسانه ها را نسبت به عملکرد خود به پایین ترین حد برساند؟
این در حالی است که دیجی کالا شرایط برای نقد کالاهای موجود را در سایت خود به تمامی روش های نوین باز گذاشته اما در مورد انتقاد از خود به نوعی با خرید رسانه های پرمخاطب و ایجاد منافع دوسویه با این خبرگزاری ها مسیر انتقاد از دیجی کالا را بسته و باعث شده صدای مشتریان معترض به جایی نرسد.
بر این اساس اعلام می داریم سایت خبری عصر تشکل به عنوان رسانه ای مردم نهاد و پیگیر امور اجتماعی تمامی نظرات مشتریان خرید کالاهای اینترنتی را پیگیری و به گوش مسئولان خواهد رساند.
امید که در عرصه ی خدمات دهی به مشتریان جدا از منافع شخصی قدری هم به منافع مشتریان و حق الناس اهمیت دهیم.
عضو هیئت مدیره اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی در گفتگو با بازارنیوز، پیرامون اتفاقات اخیر در کسب و کارهای اینترنتی و ظرفیتی که این کسب و کارها ایجاد میکنند، صحبت کرد.
رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی در گفتگوی زنده اینستاگرامی با بازارنیوز، در ارتباط با تاثیر کرونا بر این کسب و کارها اظهار داشت: مردم به علت کرونا مجبور شدند در خانه بمانند که بعد از آن به آنها پیشنهاد شد برای تامین مایحتاج میتوانید غیرحضوری و اینترنتی خرید کنید، اما، چون این اقدام یکباره و سریع بود، دو درگیری داشتیم. درگیری اول گروههای تند مصرف که رونق گرفته بودند و حجم بالای سفارش داشتند، اما زیرساخت هایشان آماده نبود. درگیری دوم کاهش فروش کسب و کارهای حوزه گردشگری و تاکسی آنلاین و....
وی افزود: بقیه مشاغل هم مثل کیف، کفش و پوشاک که همه فکر میکردند بعلت تعطیلی مغازه ها، پرفروش شوند، اما نشد و در اولویت مردم نبودند. در حال حاضر هم پاساژها و بازارها باز شدند و دوره پیک فروش اینترنتی گذشت.
*دولت در ایام کرونا از کسب و کارهای اینترنتی استفاده مناسب نکرد
الفت نسب درباره عدم استفاده دولت از ظرفیت کسب و کارهای اینترنتی در ایام کرونا صحبت کرد و اظهار داشت: از روزهای اول درگیری با کرونا معلوم بود دولت در تامین و توزیع مشکل دارد و ما به وزرای بهداشت، صمت و ارتباطات پیشنهاد دادیم که بهترین راه کسب و کار آنلاین است، چون میتوان فیلتر گذاری کرد؛ اما این کار انجام نشد و فروش ماسک و ژل و ضدعفونی کننده در فروشگاههای اینترنتی ممنوع است. خرید آنلاین شفافیت دارد و مبلغ و جنس مشخص است، اما در کشور از شفافیت استقبال نمیشود.
*ماجرای ۵میلیون ماسک دیجیکالا
این مقام مسئول درباره شایعاتی پیرامون احتکار ۵ میلیون ماسک در دیجیکالا، گفت: درباره دیجیکالا اغراق کردند. نهایتا ۳۲ الی ۳۳ هزار ماسک بوده که صورتجلسه شده است. متاسفانه دوربین آوردند و گزارش گرفتند و شبکههای بیگانه پوشش دادند و آبروی مجموعه را بردند. نه تنها حمایت نشد بلکه سنگ اندازی هم کردند. ما شاهدیم که دیجیکالا با قیمت بالا ماسک میخرید و با قیمت منطقی به مردم میفروخت و مسئولیت اجتماعی داشت. تعداد ماسک هم حتی اشتباه ۵ میلیون اعلام کردند.
*حمایت های دولت کفایت نمی کند
الفت نسب در پاسخ به سوالی پیرامون حمایت دولت از کسب و کارهای اینترنتی گفت: حمایت معنوی از سوی دولت شده، مثل تبلیغات، پویش و این قبیل حمایتها و دولت گفته میخواهم از بنگاههای اقتصادی حمایت کنم. ما هم زیرمجموعه اتاق اصناف هستیم، اما این حمایتها اصلا کفایت نمیکند و در صفحه شخصیام در اینستاگرام هم به حمایت دولت ما و دولت بقیه کشورها از کسب و کارهای اینترنتی را مقایسه کردم. حداقل در این بحران کرونا متوجه شدیم ایرادهایمان کجاست.
وی افزود: ما پیشنهادمان را به اتاق اصناف میدهیم و کارگروه بیمه و مالیات در اتحادیه تشکیل دادیم و سعی میکنیم روی بحث مالیات کار کنیم، اما در حقیقت چشممان از حمایت دولت آب نمیخورد.
*ساز و کار قیمت گذاری فروشگاههای اینترنتی
الفت نسب درباره نحوه قیمتگذاری در کسب و کارهای اینترنتی گفت: دو نوع قیمت گذاری داریم. یکی سامانه ۱۲۴ کالاهای اساسی با قیمت مصوب و مشخص که قابلیت پیگرد دارد و دیگری کالاهای غیراساسی که قیمت مصوب ندارد و بر اساس فاکتور خرید درصد سود و مالیات و... را محاسبه میکنیم و اگر از این نظم خارج بشود برخورد خواهیم کرد. الان با وجود دسترسیهای مختلف در فضای مجازی، خیلی بعید است که جنسی با قیمت بالاتر از قیمت بازار خریداری شود.
وی افزود: حدود دو، سه میلیون نوع کالا به صورت اینترنتی در فروشگاههای اینترنتی به فروش میرسد که به راحتی توسط تعزیرات قابل بازرسی است و آمادگی و همکاری خوبی را هم در این زمینه داریم. با این وجود افراد در صورت مشاهده تخلف و گرانفروشی در فروشگاههای اینترنتی، می توانند شکایت خود را با اتحادیه مطرح کنند و اتحادیه آن را مورد پیگیری و بررسی قرار خواهد داد.
*سایت های خرید و فروش تحت عنوان «بانه» داریم
وی ضمن غیرقانونی اعلام کردن سایتهای خرید و فروش اینترنتی تحت عنوان «بانه»، اظهار داشت: سایتها و خریدهای اینترنتی تحت عنوان «بانه» داریم و ستاد قاچاق کالا و ارز باید ورود کند تا این نوع اختلاف قیمت و کیفیت را نداشته باشیم؛ چرا که اینها هم تحویل فوری دارند و انبارهایشان همینجاست.
وی در پاسخ به سوالی پیرامون نحوه شکایت از تخلفات کسب و کارها و آیا این که فرد شاکی حتما باید خریدار باشد تا بتواند شکایت کند، گفت: خیر، بعنوان شهروند هم می شود به تعزیرات از قیمت، جنس و... شکایت کرد. بصورت اینترنتی و خیلی راحت هم هست.
الفت نسب درباره شائبه افزایش قیمتها توسط فروشگاه اینتنرتی در ایام کرونا گفت: ۹۵ درصد فروشگاههای اینترنتی تامین کننده جنس خُرد در بازار هستند و در فضای بُنَک داری و اینگونه کارها نیستند و غالبا قیمت را از بازار میگیرند. شما از دیجیکالا یا هر فروشندهای نمیتوانی ایراد بگیری تا زمانی که خلا قانونی وجود دارد. میتوانند تعرفه بدهند که از فلان قیمت بالاتر نفروشد.
*کرایه تاکسیهای اینترنتی دست ما نیست
الفت نسب درباره شکایت رانندگان تاکسی های اینترنتی مبنی بر کم بودن نرخ کرایه، اظهار داشت: قیمتگذاری یک آیین نامه بین وزارت صمت و وزارت کشور دارد و یک سری بخش مثل تعداد سفر، تعداد ماشین، وضعیت ترافیک و... محاسبه می شود اما چون هزینه های مردم بالا رفته و تاکسی اینترنتی گرفتن سخت شده و قیمت را نمیشود بالا برد؛ چون سازمان تنظیم بازار ورود می کند. به همین دلیل بر سر قضیه بنزین که ۵۰ درصد گران شد به شرکت ها گفتند مبلغ را بالا نبرید.
وی افزود: به هیچ عنوان افزایش و کاهش قیمت دست ما نیست و نهادهای نظارتی حواسشان هست و بخاطر مسائل اقتصادی استفاده از تاکسی اینترنتی کم شده است.
*روش عضویت در اتحادیه چگونه است؟
این مقام مسئول، درباره اهداف اتحادیه و روش عضوگیری آن، توضیح داد: هدف اتحادیه، ساماندهی کسب و کارهای مجازی است. قبل از تاسیس اتحادیه، کسب و کارهای اینترنتی باید از ارگان ها و اصناف و اتحادیه های مختلف مجوز می گرفتند و هر شهر هم قانون خاص خودش را داشت.
وی افزود: دولت آیین نامه را تنظیم و مجوز را منوط به اتحادیه کرد که اقدام شجاعانه ای بود. شرط حضور فیزیکی برای ثبت نام را برداشت. حدود هزار و ۴۰۰ مجوز صادر شده که کاملا اینترنتی هستند. درخواست می دهید و نماد اعتبار الکترونیکی و تشکیل پرونده مالیاتی داشته باشید که فعلا بخاطر کرونا الزامی ندارد و بقیه ادارات هم همکاری می کنند.
وی ادامه داد: اتحادیه پس از ۳ سال سعی کرده رابط خوبی بین کسب و کار و حاکمیت باشد. بعنوان مثال، سال گذشته ۲ هزار و ۹۰۰ نامه به سازمانهای مختلف از طریق اتحادیه زدیم حتی برای غیرعضوها. مثلا افراد شاغل دورکار با همکاری سازمان تامین اجتماعی میتوانند خودشان را بیمه کنند. ما تمام تلاشمان را کردیم که این کسب و کارها دچار فیلتر نشوند که موارد فیلتری خیلی هم کم بود.
*کسب و کارها مراقب جریمه های مالیاتی باشند
وی در پایان به کسانی که کسب و کار اینترنتی راه اندازی کردند هشدار داد که پیگیر مسئله مالیاتشان باشند و خاطرنشان کرد: در ارتباط با مالیات همه بدانند در کسب و کار اینترنتی، شما از زمانیکه نماد اعتماد الکترونیکی می گیرید در رصد اداره مالیات قرار گرفته اید و نهایتا ۴ ماه فرصت دارید تا به آنجا مراجعه کنید. متاسفانه مثال های ضرر و جریمه زیاد داریم و لازم است حتما قانونی و رسمی وارد شوید.آقای جهرمی، وزیر ارتباطات پیگیر هستند که برای این کسب و کارها معافیت مالیاتی بگیرند اما هنوز نتوانستند و ماهم در حال تلاش هستیم.
خاطره میرزا - مارکتهای آنلاین ره آورد زندگی دنیای مدرن هستند. اپلیکیشنهایی که مدت زمان زیادی نیست در میان مردم رواج یافتهاند، اما با وجود ترافیک و شلوغیهای زندگی شهرنشینی توانستهاند از اقبال خوبی برخوردار شوند. این روزها که کرونا داستانهای عجیب و غریبی ساخته و اجازه تردد در خیابانها و مراکز خرید را از ما گرفته است، تقاضای مردم برای خرید اینترنتی افزایش چشمگیری داشته است. اما گویا این افزایش تقاضا باعث شده تا ضعف این فروشگاههای آنلاین بیشتر به چشم بیاید و آنها نیز به سمت و سویی حرکت کنند که هرچه مخاطب و مشتری بیشتری جذب میکنند، مشتری مداری در نزدشان کمرنگتر میشود.به گزارش «مردمسالاری آنلاین» یکی از این اپلیکیشنها که همه با آن آشنا هستند «دیجیکالا» است. مارکت آنلاین و گستردهای که تقریبا در تمامی حوزهها فعالیت میکند؛ از آن بازارهایی که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا میشود. اما این بازار اینترنتی بزرگ همواره در کنار حامیان خود منتقدان بسیاری نیز داشته است؛ کافی است سری به نظرات کاربران اجناس ارائه شده بزنید، در کنار کامنتهای رضایتمند، تعداد کامنتهای معترض نیز کم نیست. یا اینکه #دیجی_کالا را در شبکههای مجازی سرچ کنید، کم نیستند پستهایی که از ضعفهای این مارکت آنلاین منتشر شده است. اما مشتریان دیجیکالا از چه چیزهایی ناراضی هستند؟
تفاوت قیمت دیجیکالا
بسیاری از کاربران معترض هستند که قیمت ارائه شده در دیجیکالا از قیمت اصلی کالا بالاتر است. بعد از یک سرچ ساده در خصوص محصولی که در دیجیکالا عرضه شده است، گاها با اختلاف قیمتهای عجیب و غریبی روبهرو میشویم. محصولی با همان مشخصات و حتی با همان ضمانتنامه. گاهی این اختلاف اندک است و خب خرید از یک فروشگاه معتبر این افزایش قیمت را توجیه میکند، اما گاهی وجود اختلاف قیمت چند صد هزار تومانی کاربر را از خرید منصرف میکند.
مدت زمان ارسال طولانی
از دیجیکالا نمیتوان خرید اضطرای انجام داد، مگر اینکه خرید سوپرمارکتی و ارسال سریع باشد. این نقطه ضعف از پیش نیز برای دیجیکالا مطرح میشد، اما این روزها با افزایش تقاضا در برخی مواقع حتی این اپلیکیشن به مرحله پرداخت وارد نمیشود، و اگر به این مرحله هم برسیم در خوشبینانهترین حالت باید ده روز برای دریافت کالا منتظر ماند. این مدت حتی تا دو هفته هم افزایش میابد. اما جالب است که برخی از شهروندان گفته بودند که با انتظارهای طولانی مدت باز هم بسته را دریافت نکردهاند و مجددا دریافت کالا به تعویق افتاده است. مشکل اساسی اینجاست که اگر شما برای گرفتن کالای خودتان عجله داشته باشید، هیچ راهکاری برای دریافت سریعتر آن حتی با پرداخت هزینه بیشتر وجود ندارد. تحت هر شرایطی این دیجیکالا است که به شما زمان بندی را اعلام میکند.
آن چیزی را که خریدهایم دریافت نمیکنیم
یکی دیگر از انتقاداتی که به ویژه در صفحات مجازی به کرات مطرح شده است، مغایرت محصول دریافتی با محصولی است که شما در سایت دیده و بر مبنای آن خرید کردهاید. مشتریان زیادی با مثالهای فراوان این اتفاق برایشان افتاده است. لیلا میگوید حلقه هولاهوپ با ماساژور خریداری کرده و برایش یک حلقه هولاهوپ ساده ارسال شده است، محمد نیز از باتری گوشی که دریافت کرده گله مند است و میگوید باتری که تحویل گرفته است با باتری که خریدای کرده کاملا متفاوت است. علی نیز در توئیتی نوشته بود که: دو مرتبه یک کالا رو خریدم و محصول با مشخصاتش توی سایت یکی نبود و مرجوع کردم! و در آخر از یک فروشنده در مجتمع پایتخت تلفنی خرید کردم! جالب اینجاست که دیجی کالا یک میلیون و نیم گرونتر این کالا رو میفروشه! خوشحالم که مرجوع کردم.
اعتماد به فروشندگان نامعتبر
اجناس ارائه شده در دیجیکالا، فروشندگان یا تامین کنندگان مختلف و زیادی دارد، برخی از این فروشندگان از نام دیجی کالا سواستفاده کرده و اجناس گاها فیک و نامرغوب خود را به فروش میرسانند. گارانتیهای نامعتبر ارسال میکنند، اما هزینه گارانتی اصلی را از مشتری دریافت میکنند. متاسفانه بسیاری از مشتریان به نام و آوازه دیجی کالا اعتماد کرده و اصالت ضمانتنامه را بررسی نمیکنند. امیر در توئیتی نوشته بود که از دیجیکالا یه جارو برقی خریدیم دو و ششصد گارانتیش تقلبی بود، یعنی روش کارت گارانتی با شماره سریال جعلی زده بودن، جنس بانهای که زیر دو تومنه با یه کارت دو و ششصد میفروشن. کالای تامین کننده، دیجیکالا بود.
مرجوعی، مزیتی ناقص است
شاید یکی از دلایلی که کاربران با خیالی آسودهتر از دیجیکالا خرید میکنند، امکان مرجوع کردن جنس خریداری شده است. اما آیا وجود این مزیت به تنهایی کافی است؟ سعید از خرید یک ساعت برای دخترش میگوید، ساعتی که قرار بود روز عید به او هدیه دهد، اما بستهای که دو روز قبل از تعطیلات به دستش میرسد سالم نیست. دیجیکالا قبول میکند که جنس را مرجوع کند و از او میخواهد مجددا سفارش دیگری را ثبت کند. او معتقد است این که خرید را مرجوع میکنند، خوب است اما کافی نیست، وقتی اشتباه از طرف مجموعه رخ میدهد باید جبران شود، باید ابتدا کالا سالم را ارسال کنند بعد جنس معیوب را مرجوع کنند!
پیشنهادات واقعا شگفت انگیز است؟
شگفت انگیزها، محبوبترینهای دیجیکالا هستند. کالاهای که با قیمتی پایینتر از حد معمول ارائه میشوند. اما در بسیاری از مواقع با یک جستوجوی ساده میتوان متوجه شد که کالا با وجود تخفیف ارائه شده تازه به قیمت واقعی خود رسیده است. بله واقعیت این است که گاهی شگفتانگیزی وجود ندارد و شاید برای فریب مشتری از این عنوان استفاده میشود. پس بهتر است فریب کلمات را نخورد و بیشتر دقت کرد. هادی از تجربه خود در این خصوص اینگونه نوشته بود: کالایی در بخش شگفت انگیر در حدود ۱ میلیون تومان تخفیف خورده بود، با مدیر مارکتینگ آن شرکت (صاحب کالا) صحبت کردم که چرا چنین تخفیف عجیبی بر روی محصول شما درج شده و آیا واقعا شما تا این حد بر روی کالای خودتان سود میکنید؟ وی جواب داد که دیجیکالا خودش قیمت این محصول را افزایش میدهد و سپس با درج چنین تخفیفی، این شکلی جلوه میدهد که بهای آن را نصف کرده در صورتیکه قیمت اصلی کالا، نزدیک به همین قیمت تخفیف خورده و به اصطلاح شگفت انگیز است!
دیجی کالا هنوز هم مشتری دارد اما...
با وجود چنین اشکالتی در دیجی کالا، این شرکت هنوز هم مشتری دارد و خیلیها از آن خرید میکنند. چون اتفاق تازه ای در حوزه فروش اینترنتی بود و خیلی زود جای خود را در میان مردم باز کرد. هنوز هم هر کسی خریدی اینترنتی داشته باشد فارغ از آنکه از کدام شرکت فروش اینترنتی خرید کند، از دیجی کالا به عنوان نماد فروش اینترنتی یاد میکنند. اما آیا این اعتماد همیشگی است؟ مواردی که در این گزارش ذکر شد، مشتی نمونه خروار است و صرفا به منظور هشدار به مدیران دیجی کالا برای رفع این مشکلات ذکر شده است. ضمن اینکه «مردم سالاری آنلاین» آماده است توضیحات مسوولان دیجی کالا را در این مورد منتشر کند.
شاید به جرات بتوان گفت ایام کرونا، بهترین زمان برای این بود که فروشگاه های اینترنتی بتوانند خودی نشان بدهند چرا که در طرح فاصله گذاری اجتماعی یکی از مواردی که بیشتر مورد توجه قرار گرفت موضوع خرید اینترنتی بود؛ مسئولین بر این عقیده بودند که افراد، کمتر برای خرید از خانه خارج شوند و بیشتر خریدهای شان را به صورت اینترنتی انجام دهند اما در عمل اتفاقی که شاهد آن هستیم این است که فروشگاه های اینترنتی به شدت ضعیف عمل می کنند به طوری که خیلی از خریداران از این وضعیت ناراضی به نظر می رسند.
این شرایط می توانست نقطه عطفی برای تشویق جامعه به خرید اینترنتی باشد، اما فروشگاه ها با عملکرد ضعیفشان بار دیگر جامعه را به سوی خرید حضوری سوق دادند و این موضوع نبود مدیریت درست در کسب و کار های اینترنتی را نشان می دهد. با این همه باید دید آیا نبود زیر ساخت های لازم نیز در این امر تاثیر گذار بوده یا تنها مدیریت نامناسب است که سبب شده تا این حد کوتاهی در عملکرد فروشگاه های اینترنتی صورت بگیرد؟
> سایت ها کار آمد نیستند
در این ایام برای خیلی از ما اتفاق افتاده که برای خرید اینترنتی به مشکل بر بخوریم؛یکی از مشتریان فروشگاه های اینترنتی در رابطه با این موضوع به آفتاب یزد گفت:« فروشگاه های اینترنتی که باید از آن ها خرید اینترنتی انجام بدهیم اصلا کار آمد نیستند، من از دیجی کالا خرید کردم و بعد از 12 روز پیامک زدند که متاسفانه خرید من لغو شده و چند روز بعد هم پولم را بر گرداندند.
من اگر چیزی را نیاز نداشته باشم که نمی خرم، نیاز داشتم و خریدم ، همان اول هم به من نگفتند که خرید لغو شده است، بعد از دو هفته پیامک زده اند و می گویند امکانش نیست! یک خرید دیگری می خواستم از دیجی کالا انجام بدهم به من گفتند برای آدرسی که می دهید امکان ارسال وجود ندارد! این در حالی است که آدرسی که من داده بودم وسط شهر تهران بود!»
او در ادامه تاکید کرد:« اشکالات زیادی برای خرید اینترنتی در کشور ما وجود دارد، سامانه ای که قرار است با آن پول پرداخت کنیم در اکثر مواقع مختل است، من که خرید کردم مجبور شدم 2 بار پرداخت کنم که یک بار آن پول کاملا از حسابم خارج شد اما پرداخت نشد، بار دوم پرداخت شد؛ پرداختی اولم هم چند روز بعد به حسابم باز گردانده شد.
یک بار هم خرید اینترنتی از دیجی کالا انجام داده بودم و روز ارسال کالا به من پیام دادند که امروز امکان ارسال وجود ندارد و ارسال آن را به چند روز بعد موکول کردند. از همه بدتر این است که مامور پخش که می آید زنگ خانه را می زند و اگر بلافاصله شما در را باز نکنید می رود! اصلا صبر نمی کند یا با تلفن همراه فرد خریدار تماس نمی گیرد! فروشگاه های اینترنتی ما که در راس آنها دیجی کالا قرار دارد به شدت نا کار آمد هستند و در این روزهایی که باید به درد مردم بخورند نشان دادند که اصلا کار بردی نیستند.
از طرف دیگر بازه زمانی که قرار است کالا را ارسال کنند خیلی طولانی شده است، یک زمانی 2 روز طول می کشید تا کالای مورد نظر به دست ما برسد اما الان 12 روز طول می کشد و در نهایت در اکثر مواقع باز هم ارسال کالا را به تاخیر می اندازند، در برخی مواقع هم که کلا خرید را لغو می کنند! اصلا نمی توان روی خرید های اینترنتی حسابی باز کرد. بعضی از سایت ها که شناخته شده نیستند و نمی توان به سراغ آن ها رفت اما سایت های
شناخته شده مثل دیجی کالا هم چنین برخورد هایی با مشتری دارند. ما مجبوریم برای خرید اقلام ضروریمان به بیرون از خانه مراجعه کنیم چون چاره دیگری نیست.»
> مشکل کجاست؟ مدیریت یا زیر ساخت
با همه این اوصاف باید دید مشکل از کجاست؟ آیا نبود مدیریت کار آمد سبب بروز چنین مشکلاتی شده است یا نبود زیر ساخت سبب شده تا چنین مشکلاتی به وجود بیاید؟
امیر حسین زرین کارشناس IT در خصوص زیر ساخت های لازم برای فروشگاه های اینترنتی در ابعاد وسیع به آفتاب یزد گفت: « بیماری کرونا را در خصوص کسب و کار های اینترنتی باید به فال نیک بگیریم؛ چرا که این کسب و کار ها خیلی وقت بود که رونق آن چنانی نداشت و صرفا به این موضوع محدود شده بود که افراد برای کسب اطلاعات از قیمت اجناس به این فروشگاه ها مراجعه کنند و اگر قیمت ها کمتر از بازار بود اجناس مورد نظر را تهیه کنند؛ اما در زمان کرونا دیدیم که الگوی خرید مردم تغییر پیدا کرد و مردم بیشتر به سمت خرید اینترنتی رفتند و اینجا بود که عیب و ایراد های زیر ساختی، نحوه توزیع و نحوه تامین اجناس به یکباره مشخص شد. ما در حوزه خرید های اینترنتی با مشکلاتی رو به رو هستیم که تا زمانی که آن ها مرتفع نشوند قاعدتا با همین روال رو به رو خواهیم بود. در حال حاضر تنها فروشگاه با قدرت برای فروش اقلام، دیجی کالا است و فروشگاه دیگری به وسعت و قدرت آن وجود ندارد؛ اولین قدم این است که به کسب و کار های اینترنتی بها داده شود که این کار را می توان با وام های کم بهره انجام داد. از طرف دیگر باید پهنای باند کشور وسیع شود، امروز شاهدیم که قبل از اینکه توزیع دیجی کالا نا مناسب باشد زمان هایی حتی در خصوص خرید خصوصا در حوزه خرید های سوپر مارکتی اینترنت جوابگو نیست.»
> کسب و کارهای اینترنتی باید حمایت شوند
او در ادامه تاکید کرد:« یکی از مهمترین نیاز هایی که چند سال است همه از آن صحبت می کنند پهنای باند کشور است، این پهنا باید افزایش و بهبود پیدا کند. هزینه مربوط به خدمات اینترنتی در این حوزه باید کاهش پیدا کند، باید در پیامک هایی که برای مردم ارسال می شود مدام به این سمت نرویم که وزارت بهداشت پیامک بفرستد که عملا هم کمک آن چنانی نتواند به مردم بکند؛ باید یک سری پیامک های بومی در راستای فرهنگسازی ارسال شود که مردم را به استفاده از خرید های اینترنتی راغب کند. حتی می توانیم بگوییم استفاده از اپلیکیشن های فروشگاه های اینترنتی می تواند همراه با اینترنت رایگان باشد. این ها ابزار تشویقی است اما از این مرحله که بگذریم در خصوص خود فروشگاه های اینترنتی مهمترین موضوع این است که باید حمایت شوند. ما باید فروشگاه های اینترنتی مثل دیجی کالا چند تا داشته باشیم تا بازار رقابت برای آن ها داغ باشد؛ پیش از این چند فروشگاه کوچک مشغول به کار شدند اما بلافاصله نا بود شدند و عملا در حال حاضر دیجی کالا است که کار فروش اینترنتی را انجام می دهد.»
> کرونا؛ تلنگری به فروشگاه های اینترنتی
او تصریح کرد:« فروشگاه هایی مثل دیجی کالا باید در خصوص زیر ساخت هایشان، توزیع کالا و خدماتی که ارائه می دهند تجدید نظر کنند تا بتوانند بهتر و بیشتر شبکه توزیع شان را گسترش بدهند. بیماری کرونا تلنگر سنگینی به بخش فروشگاه های اینترنتی زد چون عملا متوجه شدیم این فروشگاه ها برای خرید های خاصی با تعداد بسیار محدود برنامه ریزی کرده اند. دیجی کالا در ایام فروردین اقدام به استخدام 200 موتور سوار و راننده و انباردار کرد، این نشان می دهد که در یک پیک قرار گرفته است اما اگر این پیک تمام شود و بیماری کرونا کم کم از بین برود ما باز هم شاهد اقبال مردم برای خرید های اینترنتی خواهیم بود؟ یا بعضا به دلیل نتیجه بدی که از این فروشگاه های اینترنتی گرفته اند دیگر اقبالی برای خرید از آن ها نخواهند داشت و به سمت خرید های حضوری می روند؟ من فکر می کنم نقطه ضعف بزرگ در پخش اینترنتی ما بود و این موضوع را نه تنها در دیجی کالا بلکه در دیگر فروشگاه های کوچک و بزرگ تخصصی نیز شاهد هستیم. ما درباره دیجی کالا صحبت می کنیم چون تنها فروشگاه بزرگ اینترنتی ما دیجی کالا است، وقتی رقابت وجود نداشته باشد قائدتا کمتر اصلاح صورت می گیرد. به نظر من در ابتدا باید اصلاح از پهنای اینترنت کشور اتفاق بیفتد و بعد به سمت فرهنگسازی برویم و پس از آن باید اپلیکیشن هایی درست کنیم که بتواند نه تنها در مواقع بحران، بلکه در مواقع عادی هم ما را از مراجعه های بی دلیل به بیرون از منزل بی نیاز کند.»
>رقابت لازمه ی اصلاح عملکرد
این کارشناس IT در ادامه توضیح داد:« ما اگر چندین اپلیکیشن و سازمان بزرگ مثل دیجی کالا داشته باشیم قاعدتا اولین چیزی که به وجود می آید رقابت است، دومین چیزی هم که به وجود می آید این است که به هر حال این شرکت ها از طریق خرید مردم ارتزاق می کنند و می توانند هزینه های خودشان را تامین کنند، بنابر این به این سمت می روند که کاری کنند تا با استقبال عمومی همراه باشد. این اتفاقات قطعا خیلی مفید خواهد بود. شرکت های بزرگ دنیا مثل آمازون تا زمانی که رقیب نداشتند نتوانستند مشکلاتشان را بر طرف کنند و به این رشد برسند. امیدوارم دولت بعد از این، به این فکر بیفتد تا از کسب و کار های اینترنتی بیشتر حمایت کند.»
با همه این اوصاف به نظر می رسد که فروشگاه های اینترنتی در ایام کرونا، مردود شده اند چرا که مردم دیگر رغبتی برای خرید از آن ها ندارند و با ادامه این روند، مردم در پسا کرونا مجددا به سمت خرید های حضوری خواهند رفت.
دیجیکالا با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد: برای توزیع عادلانه گوشیهایی که با قیمت مصوب وارد کشور شدهاند، سازوکار شفاف و ویژهای در این شرکت طراحی شده است. در همین راستا به اطلاع میرساند تعداد محدودی از گوشیهای تلفن همراه هواوی و سامسونگ از تامینکننده اصلی تامین شده است که پس از طی فرایندهای اصولی و بر اساس قیمت مصوب خرده فروشی فقط به مصرف کننده نهایی عرضه میشوند. این فرایندها شامل پرداخت تعرفهها و عوارض و احتساب هزینههای مربوط به خدمات پس از فروش است و به تایید سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان میرسد. همچنین این گوشیها دارای برچسب قیمت مصرفکننده هستند و در سامانه ۱۲۴ نیز قیمت آنها در دسترس است.
دیجیکالا تلاش میکند امکان خرید این گوشیها را به صورت برابر برای همه مردم ایران فراهم کند و به طور مستقیم به دست مصرفکننده نهایی برساند. با این حال موجودی این گوشیها در مقابل تقاضای احتمالی آنها محدود است. از این رو زمان ارائه از پیش اطلاعرسانی میشود و هر کاربر میتواند فقط یک عدد از این گوشیها را خریداری کند. برای جلوگیری از سواستفادههای احتمالی نیز، مشخصات خریدار با کنترل و تطبیق شماره موبایل، مشخصات کارت بانکی، آدرس و کد ملی بررسی خواهد شد و در صورت هرگونه تخلف، سفارش کنسل و وجه پرداختی عودت خواهد شد. لازم به ذکر است پس از اتمام این گروه از محصولات، همچنان ارائه انواع مختلف گوشیهای تلفن همراه که فروشندگان مختلف دیگر عرضه میکنند، ادامه خواهد داشت.
به علت محدودیت در تعداد این گوشیها و به منظور توزیع عادلانه در سراسر کشور، سازوکار مشخص و شفافی به شرح زیر طراحی شده است:
* عرضه این گوشیها مطابق جدول لینک زیر از پیش اطلاع رسانی میشود
* هر کاربر فقط میتواند یک عدد از این گوشیها را خریداری کند
* برای جلوگیری از سواستفادههای احتمالی، مشخصات خریدار با کنترل و تطبیق شماره موبایل، مشخصات کارت بانکی، آدرس و کد ملی بررسی خواهد شد
* در صورت هرگونه تخطی از شرایط فوق، سفارش لغو و وجه پرداختی عودت خواهد شد
بخش اول و دوم این محصولات ۲۹ و ۳۰ اردیبهشت ۹۸ از ساعت ۱۴ آماده خرید است و در مورد بخشهای بعدی متعاقبا اطلاعرسانی خواهد شد.
به گزارش مشرق، آذری جهرمی وزیر ارتباطات در پاسخ به سوال یکی از کاربران توئیتر در خصوص گرانفروشی دیجیکالا نوشت: شکایات از طریق تعزیرات حکومتی قابل پیگیری است.
مدیر عامل دیجی کالا از آمادگی این گروه اینترنتی برای ورود به بورس و عرضه سهام این شرکت خبر داد.
حمید محمدی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا درباره جهت گیری دیجی کالا برای ورود به بورس و عرضه سهام این شرکت تجارت الکترونیک گفت: با توجه به سرمایه گذاری دیجی کالا در چند شرکت از جمله دیجی پی و روکولند شرکتی به عنوان گروه دیجی کالا ایجاد شده و در صورت عرضه در بورس تمامی این شرکتها با ارزشی که دارند در قالب گروه اینترنتی دیجی کالا در بورس عرضه میشوند؛ مجموعه دیجی کالا برای ورود به بورس علاقهمند است و با توجه به اینکه شرکت دیجی کالا در حوزه تجارت الکترونیکی به بلوغ رسیده و ساز و کار سیستمهای مالی آن توانایی پذیرش پیچیدگیها بورس را دارد، این آمادگی به صورت کامل در گروه اینترنتی دیجی کالا برای عرضه سهام در بورس و تبدیل شدن دیجی کالا به عنوان یکی از شرکتهای بورسی وجود دارد.
ارزش گروه اینترنتی دیجی کالا در دور بعدی سرمایه گذاری معلوم میشود
مدیرعامل دیجی کالا با اشاره به وضعیت اعلام ارزش چند شرکت تجارت الکترونیکی و یونیکورن اعلام شدن اظهار داشت: رفتار حرفهای در حوزه شرکتهای اینترنتی حکم میکند تا ارزشگذاریهای نامعتبر و بدون اساس منتشر و اعلام نشود اما متاسفانه برخی شرکتها این کار را انجام دادهاند، گروه اینترنتی دیجی کالا اعلام ارزشگذاری یک شرکت را بر اساس میزان سرمایه گذاری در شرکت مذکور میداند و دیجی کالا تا زمان انجام دوره بعدی سرمایه گذاری صبر میکند تا بر اساس میزان سرمایه گذاری انجام شده، ارزشگذاری گروه دیجی کالا اعلام شود و هیچ ترسی نیز از اعلام ارزش شرکت نداریم.
وی ادامه داد: اینکه عنوان میشود ارزش یک شرکت حبابی است یا خیر به بسیاری از پارامترها از جمله تعداد جامعه مخاطب، تعداد مشتریان و رفتار مشتریان، نمودار رشد، تکرار خرید، جنس مشتریان، وفاداری مشتریان، نقدینگی شرکت، میزان سود آوری و حاشیه سود شرکت فعال در حوزه تجارت الکترونیکی ارتباط دارد و نمیتوان بدون اطلاع داشتن کامل از وضعیت شرکتها آنها را حبابی به شمار آورد بر همین اساس نباید این دسته از مسائل وارد اظهار نظر عمومی شود و نیاز به بررسیهای تخصصی دارد.
بورس محلی بهتر برای استارت آپهای به بلوغ رسیده و سودآور
محمدی با بیان این که بورس گزینه مناسبی برای شرکتهای به بلوغ رسیده و سودآور اینترنتی به شمار میرود، گفت: فرابورس محلی برای شرکتهای کوچک و استارت آپی برای تامین سرمایه و رشد به شمار میرود که شرایط آنها نسبت به شرکتهای بالغ و سودآور اینترنتی متفاوت است؛ عرضه دیجی کالا و سایر استارت آپها در بورس یا فرابورس بسته به شرایط خاصی است و اگر یک شرکت اینترنتی فعال در تجارت الکترونیکی به بلوغ مناسب رسیده باشد و سودآور به شمار برود میتواند برای عرضه به بورس اصلی نگاه داشته باشد.
مدیرعامل دیجی کالا تاکید کرد: یکی از شرایط ورود استارت آپها به بورس اصلی سودآوری در سه سال گذشته است که با توجه به زیاندهی و یا سودآوری پایین استارت آپها در سالهای اولیه فعالیت قابلیت عرضه آنها در بورس وجود ندارد اما گروه اینترنتی دیجی کالا در صورتی که به میزان سودآوری مناسب و قابل قبولی برسد میتواند بدون هیچ مشکل خاصی به عنوان یکی از شرکتهای سودآور و بزرگ اینترنتی وارد بورس اصلی شود.
افزایش ساعتی قیمت ها و گرانفروشی در کسب و کارهای اینترنتی نظیر دیجیکالا از تخلفاتی است که در روزهای اخیر و بر اثر نوسانات قیمت ارز در زمینه کالاهای مختلف از نوار بهداشتی تا لپ تاپ و یخچال مشاهده شده است.
به گزارش اسکان نیوز، در روزهای اخیر یکی از مسائل مطرح که مردم با آن دست به گریبان بودند و در رسانه ها نیز انعکاس یافت، موضوع نوسانات دائمی قیمت کالاها بر اثر قیمت ارز و احتکار بوده است، کالایی چون پوشک، خودرو، نوار بهداشتی، دستمال کاغذی، تلفن همراه و لوازم خانگی از جمله مطرح ترین این کالاها بودند.
برخی نشانه ها از نقش مافیا به ویزه مافیاهای متصل به برخی مسئولان دولتی و حکومتی در این احتکار و نوسانات قیمت دیده می شد.
یکی از حوزه های این افزایش قیمت ، گرانفروشی و نوسانات دائمی، عرصه تجارت الکترونیک بوده است. در سالهای اخیر شرکتهایی نظیر دیجیکالا و بامیلو در زمینه بازارآنلاین فعال شدند و به کسب و کارهایی بزرگ تبدیل شدند که بسیاری اوقات به عنوان مرجع قیمت و مقایسه در بازار نیز واقع شدند.
گزارش های مردمی ارسال شده به اسکان نیوز، اعتراضات فعالان رسانه و بررسی های اختصاصی اسکان، بیانگر آن است که به صورت خاص در مورد دیجیکالا، دو تخلف آشکار وجود دارد. تخلف نخست، افزایش ساعتی قیمت هاست که نمودار قیمتهای منتشرشده در سایت دیجیکالا از جمله در زمینه لپ تاپ که اسکرین شاتهای آن موجود است، گویای آن است به نحوی که در عرض 4 روز قیمت لپ تاپ در فاصله 10 شهریور تا 14 شهریور از 4 میلیون تومان به 6 میلیون و 500 هزارتومان و از 14 شهریور تا 17 شهریور ، از این قیمت به 8 میلیون و 299 هزار تومان افزایش یافته است که البته در این مرحله دیجیکالا تخفیفی ارائه داده و آن را به قیمت 7 میلیون و 699 هزار تومان عرضه می کند.
تخلف دوم، گرانفروشی است. در این خصوص، به عنوان مثال نوار بهداشتی مورد بررسی واقع شد، در شرایطی که قیمت بالاترین مدل نوار بهداشتی در سوپرمارکتها 20 هزارتومان است، در دیجیکالا و بامیلو با بازه قیمتی بین 40 هزارتومان تا 70 هزارتومان عرضه شد.
اسکان نیوز با دریافت این گزارشها به پیگیری از سه مرجع نظارتی پرداخت تا بتواند به پاسخی درست دست یابد. مراجع نظارتی مرتبط در این زمینه، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، بخش شکایتهای حضوری از اصناف و بخش تعزیرات در وزارت صنعت،معدن و تجارت بود که پاسخ هر سه مشابه بود. در صورتی شکایت از این کسب و کارها قابل طرح و پیگیری است که خرید انجام شده باشد و با فاکتور خرید شکایت انجام شود تا صحت موضوع مورد بررسی واقع شود. پرسشی که مطرح است این است که زیانی که این کسب و کارها بر افزایش قیمتها در بازار و مشکلات ناشی از آن برای خرید مردم می گذارند چگونه قابل پیگیری است؟
یکی از یافته های بررسی از دیجیکالا در روزهای اخیر، اعلام ناموجود شدن کالاهای مورد شکایت در سایت بود که می توان احتمال داد این اقدام جهت جلوگیری از ردیابی تخلف انجام شده است و با کاهش حساسیتها، مجدد با قیمت های بالاتر عرضه خواهند شد.
در شرایطی که مردم تحت فشارهای افزایش قیمتها هستند و طبق اعلام رسمی شورای عالی کار 52 درصد قدرت خرید کارگران از ابتدای سال تاکنون کاهش یافته است، سوء استفاده کسب و کارهای اینترنتی که فراتر از یک فروشگاه هستند و باید آنها را یک کلان بازار خواند، بر وخامت اوضاع می افزاید و سبب می شود تا افزایش بی ضابطه قیمت،گرانفروشی و احتکار به صورت یک رویه در کل بازار کالاها درآید.
خطر بزرگ تر در کسب و کارهای اینترنتی، ضعف جدی دستگاه نظارتی است. در حالی که گزارش دهی و طرح شکایت از بازارهای واقعی، نیاز به خرید و ضرر ناشی از آن ندارد و مرجع مشخصی برای رسیدگی به آن وجود دارد، تعدد نهادهای نظارتی و سستی ابزارهای اعمال اقتدار آنها موجب سوء استفاده این کسب و کارها را فراهم ساخته است.
پیرو انتشار مطلبی با عنوان «سرمایه گذاری IIIC در دیجی کالا شاید هرگز عملی نشود، حتی یک دلار» که در روزنامه فناوران روز ۲۷ مرداد 1397 منتشر شد، روابط عمومی دیجی کالا با ارسال متنی به این گزارش پاسخ داده و تاکید کرده که جوابیه مذکور با تیتر "سرمایه گذاری خارجی در دیجی کالا به طور کامل جذب شد" منتشر شود.
پاسخ روابط عمومی دیجی کالا به همراه توضیحات فناوران را در ادامه می خوانید.
متن کامل ارسالی از سوی روابط عمومی دیجی کالا به این شرح است:
«در روزنامه فناوران مورخ ۲۷ مرداد 1397 مطلبی با عنوان «سرمایه گذاری IIIC در دیجی کالا شاید هرگز عملی نشود، حتی یک دلار» منتشر شد که در آن نویسنده تلاش کرده اینگونه القا کند که سرمایه گذاری در دیجی کالا صرفا جلبی به منظور بالا بردن ارزش غیرواقعی سهام شرکت بوده و جذب سرمایه ای صورت نگرفته است. این موضوع صحت ندارد چرا که سرمایه گذاری خارجی در دیجی کالا به طور کامل جذب شده است.
ضمن تشکر از این رسانه محترم برای پیگیری موضوع سرمایه گذاری در دیجی کالا و جذب کامل آن، توضیحات زیر برای شفاف شدن موضوع ارائه می شود:
توافقنامه جذب حدود 100 میلیون دلار معادل 91.743.000 یورو از اواخر سال 1394 در ازای خرید 21 درصد از سهام دیجی کالا بین این شرکت و چند شرکت سرمایه گذار اروپایی متخصص در صنعت اینترنت و تکنولوژی منعقد شد. به دلیل این که جذب سرمایه خارجی مذکور از شرکت های واقع در کشورهای مختلف صورت گرفت و با وجود مشکلات ناشی از تحریم ها برای انتقال ارز به داخل کشور، شرکت اینترنشنال اینترنت اینوستمنت کوپریتیو (IIIC) به صورت یک تعاونی تاسیس شد تا بتواند از چندین شرکت به صورت همزمان سرمایه جذب کند. این شرکت برای سرمایه گذاری در ایران، فرآیند مربوط به انتقال منابع مالی و موارد حقوقی مانند اخذ مجوز سرمایه گذاری خارجی (فیپا) را به صورت تجمیع شده به انجام رساند که هم اکنون روند انتقال تدریجی و دشوار این مبلغ به حساب های دیجی کالا کامل شده است.
جذب 100 میلیون دلار سرمایه خارجی در هر کشوری افتخار ملی به حساب می آید، اما برای دیجی کالا افتخار اصلی ساخت بزرگ ترین شرکت خرده فروشی آنلاین خاورمیانه به دست جوانان پرتلاش و با استعداد این کشور و ایجاد بیش از 2500 شغل مستقیم در شرایط دشوار اقتصادی کنونی است. این سرمایه گذاری خارجی در کنار سرمایه داخلی، برای توسعه زیرساخت های فنی، ایجاد مرکز پردازش جدید دیجی کالا (بزرگترین و پیشرفته ترین مرکز پردازش سفارشات خاورمیانه)، توسعه بازار مجازی فروشندگان (مارکت پلیس) و ده ها خدمت دیگر برای ایجاد هزاران شغل در این کسب وکار ایرانی و بومی صرف شده که توسط اصحاب رسانه از جمله خبرنگاران محترم آن روزنامه نیز مورد بازدید قرار گرفته است.
روند قانونی این سرمایه گذاری از اخذ مجوز سرمایه گذاری خارجی گرفته تا مراحل انتقال پول به حساب های دیجی کالا طی نامه های جداگانه به همراه مشخصات حساب و مبالغ، جهت تکمیل فرآیند مجوز فیپا به سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران ارائه و تاییدیه های انتقال این مبلغ ارزی به کشور نیز از این سازمان دریافت شده است.
این روند در نهایت با طی مراحل قانونی با انتقال 21 درصد از سهام به سرمایه گذار جدید (شرکت IIIC)، تکمیل شده و انتشار آگهی افزایش سرمایه ثبتی شرکت نیز با تایید حسابرسان و بازرسان قانونی به عنوان سرمایه ثبتی شرکت در روزنامه رسمی به صورت عمومی منتشر خواهد شد.»
توضیح فناوران:
روزنامه فناوران اطلاعات ضمن استقبال از رویکرد آن شرکت به منظور شفاف سازی و پاسخ به افکار عمومی و تداوم این رویه اما ذکر توضیحاتی را ضروری می داند.
1- کتاب گزارش عملکرد صد روزه دولت دوازدهم هفتم آذرماه 1396، یعنی بیش از 9 ماه پیش منتشر و در آن ادعا شد دیجی کالا 100 میلیون دلار سرمایه خارجی به کشور آورده است. فناوران این ادعا را بررسی کرد و مشخص شد که در زمان انتشار این گزارش، چنین مبلغی جذب نشده و پاسخ دیجی کالا مبنی بر این که «هم اکنون روند انتقال تدریجی و دشوار این مبلغ به حساب های دیجی کالا کامل شده است» نیز این تلقی را تلویحا تایید می کند. پس همچنان این سوال باقی است که چرا جذب سرمایه ای که هنوز عملیاتی نشده و مستنداتی هم برای آن ارایه نشده است، به عنوان گزارش عملکرد دولت دوازدهم مطرح می شود؟
2. پاسخ دیجی کالا نشان می دهد که «جلب» سرمایه گذاری در سال 94 اتفاق افتاده است. بنابراین اگر قرار است دولت در آمارهایش، صرفا به جلب سرمایه اکتفا کند، طبیعتا این عملکرد مربوط به دولت یازدهم است و درج آن در گزارش عملکرد 100 روز نخست دولت دوازدهم، اقدامی تبلیغاتی به نظر می رسد.
3. اطلاعات گزارش فناوران، براساس پاسخ رسمی و کتبی سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران (به عنوان تنها سازمان مورد استناد دیجی کالا) در سوم مردادماه منتشر شده است. به این ترتیب، در حالی که دیجی کالا مدعی است کلیه مدارک و مستندات انتقال پول را به این سازمان ارایه کرده، سازمان مذکور اخیرا درباره جذب کل یا بخشی از این سرمایه از اظهار نظر قطعی مبنی بر تحقق این سرمایه گذاری خودداری کرده است. علاوه بر این وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز پیشتر درباره این سرمایه گذاری اظهار تردید کرده بود که گزارش آن در خبرگزاری ها و سایت های مختلف موجود است. بنابراین عجیب است که روابط عمومی دیجی کالا، خبرنگار فناوران را متهم به «القای موضوع جلبی بودن سرمایه گذاری» کرده است؛ در حالی که این موضوع عین پاسخ سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران است که از طریق سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات ارایه شده است!
4. به علت فقدان شفافیت های کافی و لازم در ارزش گذاری کسب وکارهای اینترنتی، چندی پیش شاپور محمدی رییس سازمان بورس اوراق بهادار نیز در این مورد گفت که “مشخص نیست ارزشگذاری های اعلامی از سوی برخی کسب وکارهای اینترنتی بر اساس چه چارچوبی انجام شده و سازمان بورس ایران هیچ کدام از مبالغ اعلام شده را تایید نمی کند.”
5. روزنامه فناوران همواره از رشد و پیشرفت “واقعی” کسب وکارهای داخلی از طریق “جذب شفاف و قانونی سرمایه های داخلی و خارجی” حمایت کرده و می کند. اما چنین شفافیتی همچنان در پاسخ دیجی کالا دیده نمی شود. برای مثال در خصوص ادعای روابط عمومی دیجی کالا درخصوص انتقال مبالغ، همچنان مستندی ارایه نشده و صرفا به جذب رقم کلی و انتقال مبلغ مذکور در چند نوبت پرداخته شده است. در این پاسخ حتی به تاریخ و میزان مبالغ دریافتی، یا این که این جذب سرمایه گذاری به صورت نقد یا به صورت خدمات فنی یا مشاوره ای بوده، اشاره ای نشده است.
6- سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران که مورد تاکید و استناد روابط عمومی دیجی کالا برای جذب سرمایه گذاری مذکور قرار گرفته، از قضا خود یک سازمان غیرشفاف از نظر ارایه آمار و ارقام محسوب می شود که از ارایه و انتشار اطلاعات دقیق در این خصوص خودداری کرده و می کند.
7- بار دیگر تاکید می شود اگرچه اطلاعات شرکت های خصوصی به نوعی محرمانه و مختص این شرکت ها محسوب می شود، اما زمانی که موضوعاتی در این سطح از سوی دولت اطلاع رسانی شده و مورد استناد شرکت مذکور قرار می گیرد و از سوی دیگر زمزمه ورود آن شرکت به سازمان بورس نیز مطرح است، طبیعی است که اطلاعات ارایه شده با وسواس، حساسیت و تقاضای دریافت مستندات پیگیری شود.
8- فناوران با استقبال از پاسخگویی و شفافیت بازیگران مختلف اقتصاد ICT ایران، تاکید می کند که مخاطب این گزارش بیش از آن که دیجی کالا باشد، دولت به عنوان مدعی تحقق این سرمایه گذاری و سرآوا به عنوان مالک و جذب کننده این سرمایه خارجی بوده و امیدوار است آنها نیز به پاسخگویی و شفاف سازی درباره فضای کسب و کار کشور بپردازند.
9- نظر به اهمیت موضوع شفافیت، ایجاد اعتماد عمومی و سالم سازی عملکرد کسب وکارهای نوپا و اینترنتی به ویژه در آستانه فراهم سازی مقدمات ورود برخی از آنها به بورس، که آثار و تبعات آن می تواند به کل اکوسیستم سرایت کند، روزنامه فناوران در آینده تلاش خواهد کرد تا با جزییات بیشتری به مسایلی از این دست پرداخته و به صرف طرح اظهارات و ادعاهای غیرشفاف و غیر قابل راستی آزمایی اکتفا نکند. (منبع:فناوران اطلاعات)
در همین رابطه: پشت پرده سرمایهگذاری 100 میلیون دلاری در دیجیکالا
با خبر شدیم مدتی است که روحالله رحمانی در شرکت دیجیکالا و با جایگاه شغلی معاون نوآوری این شرکت مشغول به کار شده است.
به گزارش عصر ارتباط اگرچه این همکاری مدت قابل توجهی است که آغاز شده اما شرکت دیجیکالا رسما خبری در این زمینه منتشر نکرده است.
روحالله رحمانی 37 ساله، متولد و بزرگ شده آمریکاست و ظاهرا در برخی از کمپانیهای هایتک این کشور سابقه کار و فعالیت دارد. آبانماه سال 95 بعد از دو ماه فعالیت در وزارت ارتباطات به دلیل قانون مدیریت خدمات کشوری (منبع بکارگیری 2 تابعیتیها در پستهای دولتی)، از مدیرکلی دفتر امور نوآوری و حمایت از سرمایهگذاری این وزارتخانه استعفا کرد.
یکم مهر سال 96، رسانهها با خبر شدند که رحمانی بعد از کنارهگیری از پست دولتیاش در وزارت ارتباطات، مسوول بخش جدیدالتأسیس «نوآوری و توسعه» در اپراتور دوم (ایرانسل) شده است.
روحالله رحمانی که داماد غلامعلی حداد عادل عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس اسبق مجلس شورای اسلامی است، حالا مدتی است که در دیجیکالا مشغول بکار شده است و حضورش حال و هوای خاصی در این شرکت ایجاد کرده است.