| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
مدیران شبکه خرید و فروش کالا و خدمات بایا، در نخستین نشست خبری خود ضمن تشریح چگونگی راه‌اندازی و آخرین وضعیت این شبکه، به پرسش‌ها و ابهامات نمایندگان رسانه‌ها پاسخ دادند.
این روزها در میان انتقادات به آگهی‌های بازرگانی تلویزیون، سهم هجمه‌های بیشتر متوجه یک تبلیغ جدید است.
به گزارش تسنیم، صاحبان کالا و خدمات برای اقناع مخاطبان تلویزیون و نیز برای پیشبرد اهداف خود، یعنی افزایش فروش محصولات تولیدی و توسعه بازار از هـر ابـزار و روشی استفاده می‌کنند که ایـن موضـوع خواسـته یـا ناخواسته اثراتی را بـر جامعه مـی‌گـذارد.
شاید در نگاه اول و با توجه به واژه فایده‌گرایی، چنین تصور شود که در تبلیغات بازرگـانی صرفاً باید به فایده‌ای که عاید صاحب آگهی می‌شود، تمرکز کرد و دیگر نیازی بـه بحـث و جدل در این باب نیست؛ چرا که هدف در تبلیغات بازرگانی دستیابی بـه فایـده اسـت و فایده‌گرایی هم صرفاً به سود بنگاه تبلیغ کننده تکیه می‌کند؛ بنابراین این دیدگاه، هر روشی را که در راستای رسیدن به این هدف باشد، تجویز می‌کند.
یکی از اصولِ تبلیغات، آزرده نکردن مخاطب آن محصول تبلیغی است اما آنقدر صاحبان آگهی‌ها از فقدان نظارت بر آگهی‌های تبلیغاتی، سوء استفاده می‌کنند که مخاطب در این شرایط اقتصادی و معیشتی، از اینکه نمی‌تواند آن کالا و محصول را برای خانواده‌اش تأمین کند، آهِ حسرت بکشد.
واقعاً چه کسی می‌توانـد نتـایج سـوء فرهنگی حاصل از یک آگهی سودجویانه کـه هـدف آن تنهـا افـزایش فـروش محصـولات بازرگانی است را برآورد کند؟ آیا رسانه ملّی می‌داند که اعتبار رسانه‌ای خود را به پای این نوع شعارها ریخته و متضرر اول این نوع تبلیغات خود اوست؟
این بنای غلط را عده‌ای تاجرِ صرف در تلویزیون گذاشته‌اند؛ وقتی تجمل و ترویج نامناسب اشرافی‌گری به مدل تبلیغی در تلویزیون تبدیل می‌شود، آن وقت، سبک زندگی ایرانی اسلامی به خطر می‌افتد.
حتماً تبلیغ گسترده شبکه خرید و فروش را با اجرای سیامک انصاری بارها و بارها از صداوسیما دیده‌اید. واقعیت این است که این پلتفرم چیز تازه‌ای نیست و شبکه فروش کالا و خدمات است که بر پایه مدل کسب و کار"Marcet Place" یا به عبارتی "بازارگاه" طراحی شده و امروز ده‌ها نمونه از این کسب و کار در کشور فعالیت می‌کنند که مصادیق بارزی دارد.
جالب‌ترین قسمت ماجرا اینجا است که شما بعد از ورود به این پلتفرم و ورود اطلاعات اولیه کسب و کارتان از شما خواسته می‌شود 150هزارتومان بابت راستی آزمایی کسب وکار به حسابِ این شبکه واریز کنید. اقدامی عجیب که در هیچ یک از پلتفرم‌های مشابه، سابقه ندارد. ضمن اینکه گفته می‌شود برای هریک از فروش‌هایی که در این شبکه اتفاق می‌افتد، بسته به نوع خدمت باید بین 1 تا 6 درصد پورسانت به این شبکه خرید و فروش داده شود.
این اقدام قدری تأمل‌برانگیز است و این پرسش به وجود می‌آید آیا کسی بر آگهی‌های بازرگانی تلویزیون نظارت دارد؟
در همین رابطه: همه تناقض‌های تبلیغاتی فروشگاه اینترنتی بایا
چند و چون تبلیغ «سلام من سیامک انصاری هستم»؛ بزرگتر بایا چه کسی است؟
تبلیغ سلام من سیامک انصاری هستم را این روزهای زیاد از تلویزیون و رادیو شنیده اید. این تبلیغ بایا است. بایا چیست و بزرگتر بایا چه کسی است؟
امکان ندارد که در چند روز گذشته رادیو یا تلویزیون‌تان روشن بوده باشد و تبلیغ «بایا» را ندیده یا نشنیده باشید، البته اگر در معرض هیچ کدام از این‌ها هم نبوده و فقط یک سر به شبکه‌های مجازی زده باشید حتما انواع و اقسام شوخی‌هایی که با سیامک انصاری برای حضور در تبلیغات طولانی، اغراق آمیز و تکرارشونده بایا می‌شود به چشمتان خورده است مخصوصا شوخی با لحظه‌ای که انصاری با تاکید می‌گوید حالا بایا همه زندگی‌اش شده است.
از ماجرای حضور سیامک انصاری در تبلیغات همه جانبه بایا (بیلبورد، تیزر رادیویی و تلویزیونی، شبکه‌های مجازی و…) که بگذریم بد نیست نگاهی به خود بایا بیندازیم و ببینیم در مقایسه با رقیب قدیمی‌ترش یعنی دیگر فروشگاه‌های اینترنتی موجود چه حرف‌هایی برای گفتن دارد. وارد سایت بایا که می‌شویم این نوشته را می‌بینیم: «مصرف کننده گرامی، بایا در حال ثبت نام و ارزیابی تامین کنندگانِ محترم می‌باشد، به زودی فروش کالا و ارائه خدمات در سراسر کشور آغاز خواهد شد.»
بقیه بخش‌های سایت هم چندان در تناسب با تبلیغات همه جانبه بایا به نظر نمی‌رسد مثلا با یک توضیح کلی و کلیشه‌ای درباره خدمات بایا مواجهیم و چیزی درباره اینکه مزیت استفاده از بایا نسبت به رقبای جا افتاده‌اش چیست نمی‌بینیم و البته با یک گرافیک ساده رو‌به‌رو هستیم که تصویر سیامک انصاری چشم‌گیرترین بخش آن است.
اینطور که به نظر می‌رسد بایا روی حضور سیامک انصاری در تبلیغاتش حساب زیادی باز کرده و احتمالا فعلا فقط می‌خواهد از طریق این حضور تکرارشونده اسمش را به گوش مخاطب برساند و بعد کارهای ضروری دیگر را شروع کند. عجیب‌تر اینکه بایا همین حالا در اول کار که مشغول تلاش برای شناخته شدن است از تامین کننده‌ها و تولید کننده‌ها ۱۵۰ هزار تومان برای بررسی اسناد آن‌ها مطالبه می‌کند، کاری که باز هم با رفتار مجموعه‌ای که تازه می‌خواهد خودش را در حد و اندازه‌های فروشگاه‌های بزرگ کالا و خدمات مطرح کند همخوانی چندانی ندارد.
بزرگتر بایا چه کسی است؟
با کمی جست‌و‌جو می‌فهمیم بایا که گویا یک سایت ارتباطی بین تامین‌کننده‌ها و مصرف‌کننده‌هاست به شرکت «دانش پارسیان» تعلق دارد؛ شرکتی که با مراجعه به سایتش می‌بینیم پشتیبان و مجری طرح‌های بزرگ دولتی است مثل سامانه سیب وزارت بهداشت، سامانه الکترونیکی کووید ۱۹ و سامانه الکترونیکی ثبت نام اصناف و صنایع.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان پارسیان هم ابراهیم بای‌سلامی است برادر یکی از نمایندگان سابق مجلس شورای اسلامی. کمی که عقب‌تر برویم می‌بینیم شرکت دانش پارسیان سوم بهمن سال ۱۳۹۴ به عنوان زیر مجموعه ایران‌داک یا همان پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران برای استفاده از دستاورد‌های پژوهشی ایران‌داک تاسیس شد.
حالا خود ایران‌داک زیر مجموعه کجاست؟ وزارت علوم تحقیقات و فناوری، یعنی احتمالا بتوان بایا را در نهایت یک مجموعه‌ای با پشتوانه قوی نامید که در عرصه سامانه‌های خرید و فروش اینترنتی فعال شده است. بعضی‌ها بایا را از نظر وابستگی به مجموعه‌های دولتی با «با سلام» مقایسه می‌کنند، مجموعه‌ای که در زمینه فروش محصولات روستایی فعال است، اما به تازگی تلاش‌هایی هم برای حضور در بازار‌های دیگر کرده، اما هنوز نمی‌توان آن را رقیب جدی برای فروشگاه‌های آنلاین بزرگ دانست. تا روز شروع به کار بایا چیزی نمانده و احتمالا بیشتر دربا‌ره‌اش خواهید شنید.
منبع: هفت صبح
به روزرسانی و تکمیل: «بایا» نیامده پول می‌خواهد
بایا چیست؟ بایا، شبکه فروش کالا و خدمات است، ده‌ها نمونه دیگر آن در کشور درحال فعالیت هستند. این مجموعه وابسته به هلدینگ توسکا زیرمجموعه صندوق بازنشستگی صداوسیما است، همان هلدینگی که کنسرسیوم های تبلیغات تلویزیون را در انحصار خود دارد. مجری تبلیغات «بایا» یک شرکت تبلیغاتی است که از این نوع تبلیغات گسترده طی چند وقت اخیر در رسانه ملی انجام داده است و مراودات آن با صدا و سیما بر پایه درصدی از فروش و تبلیغات در رسانه ملی است. سیامک انصاری به عنوان مجری تبلیغ کننده بایا، هنرمندی است که برای هر بازی در سریال‌های 15 تا 20 قسمتی، کمتر از چند میلیارد تومان دستمزد نمی‌گیرد و با توجه به سریال او که این روزها در شبکه سوم سیما پخش می‌شود این شایعه بیش از هر زمان دیگری وجود دارد که آن شرکت تبلیغاتی که تبلیغات بایا را همراه با صدا و سیما انجام می‌دهد، مقداری در بایا سهام دارد. این شرکت تبلیغات در صدا و سیما را به‌صورت اسپانسری در اختیار می‌گیرد و روی درصد سود حاصل از فروش محصولات درصدی از سود را به خود اختصاص می‌دهد. وقتی درصد سودی که بایا از فروش محصولات شرکت‌های دیگر که 30 درصد اعلام شده را در نظر می‌گیریم، این شایعه بیشتر قوت می‌گیرد، چون استارت آپ‌ها و پلتفرم‌های دیگر که در این زمینه فعالیت دارند، درصد برداشت سودشان از فروش محصولات 8 تا 9 درصد قیمت روی بسته و جنس است. پس این موضوع می‌تواند دست‌اندرکاری چندین شرکت دولتی همچون دانش پارسیان، بازنشستگی صداوسیما، شرکت تبلیغاتی مذکور را در تبلیغات بزرگ بایا تقویت نماید.
150 هزار تومان بابت بررسی مدارک
پلتفرم بایا، هنوز شروع به‌کار نکرده، اما در فرآینده ثبت نام بسیار پیچیده آن، ضمانت اجرائی یا وجه التزام، ضمانت‌نامه بانکی، اعتبارات اسنادی، اجاره نامه ملکی و... طلب می‌شود. نکته جالب زمانی است که از تولید‌کننده و کسب و کارها که می‌خواهند در بایا فعالیت کنند، مبلغ 300 هزار تومان (البته با تخفیف 50 درصد به مبلغ 150 هزار تومان) بابت بررسی اولیه اسناد و مدارک در همان ابتدای نام نویسی طلب می‌کند. اقدامی عجیب که در هیچ یک از پلتفرم‌های مشابه سابقه ندارد. ضمن اینکه برای هریک از فروش‌هایی که در این شبکه انجام می‌دهید، بسته به نوع خدمت باید بین یک تا شش درصد پورسانت به بایا بدهید. این درحالی است که بسیاری از کارشناسان براین باورند که اعتماد به رسانه ملی و جایگاه ملی آن در میان مردم، نباید خدشه‌دار شود و با دریافت وجهی برای افرادی که می‌خواهند چند مدرک را راستی آزمایی کنند، به ضرر مردم و کسب و کارهایی که این رسانه اعتماد می‌کنند، قدم بردارد. روابط عمومی دیجی کالا، از این موضوع که آیا می‌توان در ابتدا مبلغی را کسب و کارها گرفت، ابراز بی‌اطلاعی کرد و معتقد است که این نوع گرفتن هزینه برای بررسی مدارک غیرمعمول است و فعلا تا زمانی‌که این پلتفرم رسما شروع به کار نکند، نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد.
واکنش مردم به تبلیغات بایا
نکته بعدی که برای بسیاری از مردم جای سوال دارد، نقش سیامک انصاری در این تبلیغات رسانه‌ای است. همین چند وقت پیش یکی از سوپر استارهای تلویزیون که آب میوه‌ای را تبلیغ می‌کرد، برای یک سال تبلیغ آن، گفته شده مبلغ 10 میلیارد تومان پول از شرکت تبلیغاتی گرفته بود و بدون تردید قیمت انصاری که سریالش همزمان با تبلیغات گسترده بایا در حال پخش از صدا و سیماست، حدود همین ارقام است.
طی ماه‌های گذشته کاربران شبکه‌های اجتماعی واکنش گسترده‌ای به این تبلیغ داشتند. یکی از کاربران در توئیتر نوشت: «گروه بایا عزیز لطفا اگه خیلی پولدارید به ما هم پول بدهید چون این حجم از تبلیغ تلویزیونی پشت سرهم واقعا از نظر فنی الکیه»
یک کاربر دیگر نوشت: «یکی بیاد این تلویزیون ما را از دست این تبلیغ بایا نجات بده!»، «به شدتی که ما با بایا آشنا شدیم خودش آشنا نشده»، «هر جور حساب می‌کنم اینهمه تبلیغ بایا فقط یک دلیل می‌تونه داشته باشه: رکورد تن تاک را از چنگش دربیاره!»،
یک کاربر دیگر در توئیتر با انتشار عکسی قدیمی از یک نفر چاقو به‌دست نوشت: «چرا نصفش کردی؟! می‌خواست بایا رو معرفی کنه!»، «از یه طرف نت آنقدر ضعیفه که تا یک فیلم دانلود بشه، یک دهه از عمرت گذشته؛ از این طرف تلویزیون رو روشن می‌کنی، از شبکه یک تا شبکه آی فیلم، هر کدوم می‌زنی سیامک انصاری رو می‌بینی که می‌گه: شبکه هوشمند بایا، بری بیرون هم کرونا بگیری بهتر از اینه که مدام بایا بشنوی!»، «سطح تبلیغ بایا به حدی رسیده که به جای تاثیرگذاری در ناخودآگاه مخاطب رسما خودآگاه بیننده رو خسته می‌کنه...»، « جوری داره تبلیغاتش پیش میره فک کنم از هفته آینده در حیاط رو که باز کنیم، بگه سلام من سیامک انصاری هستم. بفرما بایا» و صدها توئیت دیگر به همین شکل.
تجربه‌های ناموفق صداوسیما
در این بین نکته مجهول بایا در سیاست‌ها و سازو کار گنگ و نامفهوم تولید تا عرضه محصول به‌عنوان اصل تجارت استارت آپ‌ها است، این پلتفرم که هنوز شروع به کار نکرده، هنوز توضیحی برای فرایند لجستیکی آن نداده است، اما از کسب‌وکارهایی که قرار است در آن نام نویسی کنند، مبلغی را می‌گیرد و هنوز معلوم نیست که سیاست این پلتفرم از تولید تا به دست مشتری رساندن محصولات چیست.
به‌نظر می‌رسد صداوسیما پس از روبیکا و یک سایت ورزشی در سال‌های نه چندان دور، این بار مدیران صداوسیما به دنبال تجربه جدیدی است که متاسفانه هزینه‌های آن را مستقیما از جیب کسب وکارها برداشت می‌کند.
همین چند سال پیش بود که مدیر وقت شبکه سه سیما، یک سایت ورزشی را قبل از شروع مسابقات فوتبال تبلیغ می‌کرد و حتی مجریان آن برنامه، این پایگاه خبری را پایگاه رسمی ورزشی شبکه سوم سیما معرفی می‌کردند، اما با برکناری این مدیر، حالا آن سایت ورزشی یکی از پرمخاطب‌ترین پایگاه‌های خبری ورزشی در کشور است و این به واسطه تبلیغاتی است که آن زمان رسما در شبکه سه سیما صورت می‌گرفت.
شراکت بدون شفافیت پایدار نیست
در این میان خبرنگار«آرمان ملی» با مدیرعامل شرکت دانش پارسیان و موسس بایا تماس‌گرفت، اما پاسخگو تلفن نبودند. مدیرعامل شرکت دانش پارسیان به عنوان موسس بایا شناخته شده است، او در گفت‌وگویی که با تابناک انجام داده به این موضوع اشاره کرده است که شراکت بدون شفافیت پایدار نیست، او همچنین معتقد است «ما تأمین‌کننده‌ها را شریک تجاری خودمان می‌دانیم.
شراکت بدون شفافیت پایدار نخواهد بود. پس باید روشن و شفاف و با تعامل پیش برویم. این شراکت درازمدت خواهد بود. پس همه فرایندها، درآمدها، هزینه‌ها، امتیازبندی‌ها و همه مواردی که در یک شراکت تجاری شکل می‌گیرد، باید شفاف باشد.» از این تجارب و تجربه‌های دیگر ایده راه‌اندازی «بایا» در سال 1394 شکل گرفت و اکنون در سال 1399 به مرحله‌ی اجرائی رسیده است.
ابراهیم بای در این باره توضیح می‌دهد: « پروژه بایا نسبت به دیگر پروژه‌هایی که در دست اجراست، به‌لحاظ حجم فنی و پیچیدگی‌های کاری پایین‌تر ولی در حوزه تعداد مشتریان گسترده‌تر است.»
فرق بایا با دیگران
بایا همچنین رقبای قدرتمند خود را که سال‌ها در این زمینه فعالیت دارند، نادیده گرفته و در ادامه افزود: «بازار تا اشباع شدن راه زیادی در پیش دارد. بعد از بایا هم پلتفرم‌های دیگری باید بیایند. حجم تجارت الکترونیکی در کشور متأسفانه کم است و با توجه به زیرساخت‌های مناسبی که وجود دارد، باید حجمش را زیاد کنیم. حداقل پنج تا شش شرکت بزرگ دیگر در این حوزه باید وارد شوند. بنابراین هنوز بازار اشباع نشده است که در پی آن پلتفرم‌ها باهم رقابت کنند.»
پشتوانه مالی
«هیچ کار بزرگی بدون اطلاع‌رسانیِ خوب موفق نمی‌شود.» این را مدیرعامل بایا می‌گوید و در توضیح پشتوانه‌های مالی شرکت متبوعش می‌گوید: «بخشی از هزینه‌های پلتفرمی و نیروی انسانی و هزینه شعبی که در سراسر کشور داشتیم از محل اجرای پروژه‌های پیشین تأمین شده. هزینه تبلیغات هم بر اساس داشته‌هایمان و البته خطرپذیری که انجام دادیم تأمین شده که البته آن را برای آینده در نظر گرفته‌ایم. مشارکتی هم با شرکای تجاری و تبلیغاتی‌مان کرده‌ایم.»
او درباره حجم گسترده تبلیغات هم این‌چنین توضیح می‌دهد: «برای یک شرکت بزرگ و 18 ساله در حوزه فناوری که در حال حاضر از شتاب توسعه‌ی بالایی برخوردار است، ما باید خطرپذیر باشیم چراکه مبنای کار جدید و بزرگ خطرپذیری است. حجم زیادی از توان و بودجه را برای همین کار گذاشته‌ایم که امیدواریم موفق شویم.»
نکته
در پایان لازم به ذکر است که بیشتر اطلاعات این گزارش در گفت‌وگو با مدیران استارت‌آپ‌های مشابه «بایا» که در حال فعالیت هستند و نظر مردمی گرفته شده و «آرمان ملی» در راستای رسالت و عدالت رسانه‌ای، این فرصت را به مدیران بایا می‌دهد که در این زمینه بیشتر شفاف‌سازی نمایند.
شرکت «توسکا» هرگونه ارتباط با «بایا» را تکذیب کرد(14آذر99)
شرکت توسکا با صدور اطلاعیه‌ای هرگونه ارتباط خود با مجموعه "بایا" را تکذیب کرد.
به دنبال انتشار اخباری مبنی بر ارتباط شرکت توسکا با مجموعه‌ای با نام "بایا"، اعلام می‌دارد که شرکت توسعه کسب و کار توسکا هیچ ارتباطی با مجموعه یادشده و تبلیغات مزبور در رسانه ملی ندارد.
روابط عمومی شرکت توسکا افزود: براساس مصوبه هیات مدیره همراه اول به عنوان سهامدار این شرکت، توسکا در حال حاضر هیچ فعالیتی نداشته و مراحل انحلال خود را طی می‌کند.
در همین رابطه:
