ITanalyze

خبرگزاری فارس، فاطمه سامعی - خدمات و مسابقه‌های پیامکی روش‌های مختلفی برای تبلیغ و دیدن شدن توسط مخاطب دارند که یکی از روش‌های جدید تبلیغ آنها، همکاری با برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی است.

این خدمات که با مسابقات فوتبال و پخش سریال‌های مناسبتی با عنوان کمپین هواداری رواج یافت اکنون به یکی از اجزای ثابت برنامه‌های پرمخاطب تبدیل شده است. تا آنجا که حتی برخی از کوچک‌ترین مسابقات پیامکی ساه‌ترین برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی که زمانی با هدف مشارکت رایگان مخاطبان برگزار شد، اکنون سرویس ارزش‌افزوده و هزینه ای است.

همواره انتقاداتی نسبت به اطلاع‌رسانی درباره ماهیت این سرویس‌ها وجود داشته است.

این موضوع با پخش مسابقات المپیک ریو که مخاطبان بیشتری در ساعات معینی پای تلویزیون می نشینند، نمود بیشتری یافته است و صدای گلایه مشترکان را بلند کرده است.

تا آنجا که اکنون فونتی که برای اطلاع‌رسانی درباره هزینه این سرویس در برنامه‌های تلویزیونی به کار می رود سوژه مخاطبان در فضای مجازی شده است.

اما این عدم آگاهی رسانی کافی تنها به برنامه تلویزیونی ختم نمی شود، بلکه روی بسیاری از سرویس اپراتورهای موبایل نیز تلاش برای عدم شفافیت ادامه می‌یابد.

این در حالی است که مصوبه‌ای که در سال 91 به تصویب رسیده چارچوب ارائه این خدمات را مشخص کرده است. مقرراتی که اکنون در بسیاری از این مسابقات رعایت نمی‌شود.

مصوبه جلسه  147 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مورخ 5/6/1391 می‌گوید: اپراتورها باید برای ارایه خدمات پیامک انبوه در قالب اطلاع رسانی، خبری، تبلیغات،  بازی و سرگرمی و موارد مشابه قبل از شروع ارایه خدمات این دستورالعمل را رعایت کنند.

از جمله این دستورالعمل این است که اپراتور باید قبل از شروع ارایه خدمات، در خصوص شرایط ارایه از جمله تعرفه خدمات، نحوه ارائه خدمت (به صورت اشتراکی یا در ازای هر پیامک)، شرایط انصراف، حداکثر تعداد پیامک ارسالی در روز و مانند آن به مشترک اطلاع رسانی کرده و همچنین در پرتال رسمی اپراتور هزینه خدمات و توصیه­های لازم برای دریافت خدمت با جزئیات شرایط ارایه خدمات را داشته باشد.

بندی دیگری می‌گوید: اپراتور باید قبل از شروع ارایه خدمات، از طریق یک پیامک در خصوص ارایه خدمات از مشترک سئوال کند و در صورتیکه مشترک آن را تایید کرد، خدمات را به مشترک ارایه کند. 

در بند دیگری تاکید شده، درباره خدمات بازی و سرگرمی و مسابقه، درصورت درخواست مشترک برای شروع خدمت، اپراتور باید قبل از شروع، با اطلاع رسانی در خصوص نوع خدمت، تأیید مجدد را از مشترک دریافت کند.

همچنین در مورد خدمات مسابقه پیامکی، اپراتور فقط می­تواند به­ ازای هر پاسخ ارسالی از سمت مشترک در خصوص مسابقه، مشترک را شارژ کند و ارسال سایر پیامک­ها از طرف مشترک از جمله اعلام ورود به مسابقه، تأیید مجدد و انصراف از مسابقه رایگان خواهد بود.

در بند دیگری تاکید شده، اپراتور موظف است در خصوص خدمات ارزش افزوده پیامکی، کلیه پیامک­های مربوط به ارایه خدمات را به زبان فارسی به مشترکین ارسال کند. اما ارسال کلمات کلیدی مربوط به خدمات مذکور به زبان لاتین بلامانع است.

هچنین اپراتور موظف است در حین ارائه خدمت با ارسال پیام­های اطلاع رسانی، مشترک را از  مجموع هزینه­های ایجاد شده آگاه نماید و در تمام مراحل ارائه خدمت، امکان انصراف از دریافت آن را برای مشترک فراهم کند.

علاوه بر این، اپراتور تنها می­تواند در ازای ارسال محتوای خدمت، تعرفه از مشترک دریافت کند و ارسال پیامهای اطلاع رسانی و تبلیغاتی از سمت اپراتور و سایر پیام­ها از جمله اعلام شروع اشتراک خدمت، تأیید مجدد و انصراف از دریافت خدمات از سمت مشترک رایگان خواهد بود.

شرایط فعال سازی و تعرفه این پیامک‌ها به شرح زیر است:

اگرچه مر قانون تلاش کرده شرایط را برای ارائه این خدمات فراهم کند؛ اما گوشی موبایل در اختیار مردم بهترین شاهد مثال برای نقض صریح بسیاری از این قوانین است که در سایه عدم توجه کافی نهاد نظارتی هر روز تکرار می‌شود.

در حالی که بسیاری از مشترکان تلفن همراه از ارسال روزانه ده‌ها پیامک ارزش افزوده اظهار نارضایتی می‌کنند و خواستار مکانیزمی برای پایش این پیامک‌ها در گوشی خود هستند، معاون وزیر ارتباطات گفت: اگر سامانه‌ای ایجاد شود که مشترکان بتوانند قطع پیامک‌های ارزش افزوده را درخواست کنند، دیگر این تجارت رشد نمی‌کند.

در حال حاضر پیامک‌های ارزش افزوده مانند پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی به مزاحمتی جدید برای مشترکان تلفن‌همراه تبدیل شده است.

در گذشته در پی تشدید نارضایتی‌ها از پیامک‌های تبلیغاتی، اپراتورهای تلفن‌همراه سامانه‌ای را برای اعلام رضایت یا عدم رضایت مشترک از دریافت این پیامک‌ها طراحی کردند که مشترک با ارائه درخواست به این سرشماره دیگر پیامک‌ تبلیغاتی دریافت نمی‌کنند.

علی اصغر عمیدیان در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان امکانی را فراهم کرد که مانند پیامک‌های تبلیغاتی، رضایت و تمایل مشترک برای دریافت پیامک‌های ارزش افزوده سوال شود و در صورت نبود رضایت پیامک ارزش‌افزوده برای او ارسال نشود، اظهار داشت: نمی‌توان مانند پیامک‌های تبلیغاتی شماره‌ای را برای این کار تعیین کرد.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: پیامک‌های ارزش‌افزوده یک نوع تجارت تازه است که عده‌ای عمدتا از قشر جوان در این بازار فعال شده‌اند و از آن کسب درآمد می‌کنند.

وی گفت: اگر سامانه‌ای قرار داده شود که این نوع پیامک‌ها را مشترکان دریافت نکنند، مشترک با یک درخواست تمام پیامک‌های ارزش افزوده را قطع می‌کند و دیگر این تجارت رشد نمی‌کند.

به گزارش فارس، دریافت نکاتی آموزنده پیرامون روابط زن و شوهر هر پیام 35 تومان، آشنایی با اتفاقات پس از مرگ فلان خواننده و یا بازیگر هر پیام 35 تومان، اطلاع از وضعیت سلامتی از روی گروه خونی هر پیام 100 تومان، بوتاکس طبیعی چین و چروک صورت با میوه هر پیام 75 تومان و همراهی با المپیک ریو هر پیام 150 تومان از جمله پیامک‌های ارزش افزوده است.

این پیامک‌ها هر روز به هزاران شکل و ترفند و حتی محتواهای مضحک روانه گوشی‌های مشترکان تلفن همراه شده و حجم قابل توجهی از باکس پیامکی آنان را اشغال می‌کنند، به گونه‌ای که مشترکان همراه اول باید پیامک‌های ضروری خود را از میان انبوه پیامک‌های تبلیغاتی و ارزش افزوده جستجو کنند.

سرویس‌ ارزش‌افزوده پیامکی درباره یکی از سریال‌های پربیننده ماه رمضان که هنوز فعال است و بابت هر پیامک 100 تومان از حساب مشترکان کم می‌‌کند.

سرویس‌های ارزش افزوده پیامکی بازاری چند ده میلیونی از مشترکان تلفن همراه را در اختیار دارند.

همراه اول حدود 40 میلیون مشترک، ایرانسل حدود 25 میلیون و رایتل حدود 3 میلیون مشترک دارد که اغلب این مشترکان، روزانه پیامک‌های ارزش افروده با موضوعات مختلف سرگرمی، آموزشی، اطلاع‌رسانی و... را دریافت می‌کنند.

پیامک‌های ارزش‌افزوده نیز مانند پیامک‌های انبوه و تبلیغاتی بدون درخواست مشترک ارسال می‌شوند، اما هزینه‌دار بودن تفاوت مهم این سرویس‌ها است.

این سرویس تازه اگرچه اغلب جامعه مخاطبان را درگیر خود کرده، اما قوانین آن هنوز برای اغلب مشترکان ناشناخته است و برای مثال گلایه‌هایی را بابت نحوه کسر هزینه ایجاد کرده است. 

یکی از موضوعات جالب این سرویس‌ها، در سرویس پیامکی سریال دردسرهای عظیم اتفاق افتاده است.

این سریال پربیننده در ایام ماه رمضان پخش می‌شد و پس از پایان سریال، مشترکانی که عضویت در سرویس را لغو نکرده‌اند، هنوز پیامک‌های آن را دریافت می‌کنند و بابت هر پیامک مبلغ 100 تومان به حساب مشترک منظور می‌شود.

با وجود اتمام سریال، محتوای این سرویس که قرار است در ازای ارائه خدمت سودمندی هزینه‌ دریافت کند مورد سوال و ابهام است.

به گفته مشترک این سرویس، در زمان پخش سریال سوال‌هایی با موضوع پیش‌بینی سریال و اطلاعاتی درباره بازیگران آن ارائه می‌شد و این اواخر اطلاعاتی از بیوگرافی سایر بازیگران که حتی نقشی در سریال نداشته‌اند، پیامک شده است.

همین امر تایید می‌کند، همچنان که پس از پایان سریال دیگر محتوای ارزشمند چندانی برای ارائه باقی نمی‌ماند، وجود سرویس نیز ضرورتی ندارد و صرفا عدم خروج و عدم لغو سرویس از سوی مشترک، دلیل خوبی برای ادامه سرویس و کسب درآمد از این محل نیست.

به گزارش  فارس، شاید باور این موضوع سخت باشد، اما وجود این موارد عینی نشان می‌دهد که هنوز مشترکانی وجود دارند که نمی‌دانند چگونه سرویس‌ها را غیرفعال کنند و روزمرگی‌ و بی‌علاقگی مانع می‌شود که روش‌های غیرفعال‌سازی را جست و جو و درباره آنها کسب اطلاع کنند.

در نتیجه 2 ماه پس از پایان ماه رمضان هنوز روزانه چند پیامک 100 تومانی را دریافت می‌کنند و اگرچه ناراضی هستند اما با نارضایتی از کنار آن می‌گذرند.

این مورد و بسیاری موارد دیگر است که زمینه نارضایتی مشترکان را از سرویس‌های ارزش‌افزوده پیامکی رقم زده است.

دادگستری برگزاری هر مسابقه و قرعه‌کشی به بهانه اهدای جایزه نقدی و غیرنقدی را که مبلغی از شارژ مشترکان کسر یا به قبض موبایل اضافه می‌کند، منع کرده است که فارس در پی اظهار بی‌خبری وزیر ارتباطات تصویر این دستور را منتشر کرد.

اوایل مردادماه در خبری اعلام کردیم که یک مرجع قضایی برای روشن شدن شبهات شرعی و قانونی مسابقات و جوایز خدمات ارز‌ش‌افزوده و پیامکی اپراتورهای موبایل، دستور توقف این سرویس‌ها را صادر کرده است. علت صدور این دستور، حل شبهات شرعی برگزاری مسابقه با هدف اعطای جایزه اعلام شد.

در پیگیری این خبر تایید شد که یکی از اپراتورها خدمات جایزه‌‌‌ای را فعلا متوقف کرده است و اپراتور دیگری به برگزاری مسابقات ادامه می‌دهد، مدیرعامل این اپراتور در پیگیری فارس اعلام کرد که دستوری برای توقف سرویس‌ها و مسابقات پیامکی دریافت نکرده است. یکی از اپراتورها نیز از ابتدا این نوع مسابقات را نداشته است.

اما علیرغم انتشار این اخبار، وزیر ارتباطات درباره این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرده است.

محمود واعظی در پاسخ به سوال  فارس درباره تعیین تکلیف این دستور قضایی و سرانجام سرویس‌ها و مسابقات پیامکی، گفت که از ابلاغ چنین نامه‌ای خبر ندارم و اصلا آن را ندیدم.

وی همچنین از خبرنگار فارس خواست که اگر دسترسی دارد، دستور مقام قضایی را به دستش برساند.

در ادامه یک نسخه از این دستور قضایی منتشر می‌شود:

اسناد به دست آمده دیگری نشان می‌دهد، علیرغم بی‌اطلاعی وزیر، حتی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (یکی از زیرمجموعه‌های وزارت ارتباطات) در ماه چهارم سال 94 این نامه را برای اجرا ابلاغ کرده است.

با وجود ادامه پیگیری رسانه‌ای فارس درباره سرویس‌های پیامکی و خدمات ارزش‌افزوده اپراتورها، اما سکوت مسئولان دولتی شفاف‌سازی در این باره را با سختی و کندی همراه کرده است.