آمار تبلت‌های ماموران سرشماری درآمد
چندی پیش گزارشی منتشر کردیم با عنوان "تبلت‌های ماموران سرشماری از کجا آمدند؟" و در آن گزارش با گردآوری اطلاعات موجود تلاش کردیم به بررسی اجمالی هزینه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سرشماری سال 95 بپردازیم که برای نخستین بار به صورت الکترونیکی برگزار شد.
اگرچه همانطور که انتظار داشتیم، اطلاعاتی از سوی مرکز آمار ایران به عنوان متولی اجرای طرح در اختیارمان قرار نگرفت، اما نظر به برگزاری چند مناقصه در خصوص خرید تبلت‌ها و پاوربانک‌های اجرای این طرح، تلاش برای کسب اطلاعات بیشتر نتیجه داد. البته همانطور که ذکر شد این اطلاعات از سوی مرکز آمار ارسال نشد.
در گزارش قبلی خود نوشته بودیم که در روش جدیدی که ماموران سرشماری امسال به کار گرفتند رویه به این صورت بود که ماموران سرشماری به محل زندگی خانوارها مراجعه کرده و از طریق مصاحبه با یکی از اعضای خانوار، اطلاعات مورد نظر را جمع‌آوری و در تبلت همراه خود ذخیره می‌کردند.
البته افرادی که از طریق اینترنتی فرم خانوار خود را تکمیل کرده بودند نیز مجددا توسط مامور، سرشماری نشدند بلکه مامور سرشماری تنها «کد آماری» که از طریق سیستم کامپیوتری یا پیامک به آنها داده شده است را دریافت کرده و در تبلت خود وارد می‌کرد.
آمار رسمی از تعداد تبلت‌های خریداری شده برای این سرشماری اعلام نشده است اما به گفته معاون اقتصادی مرکز آمار ایران، تعداد ماموران اجرایی طرح سرشماری امسال نسبت به دوره قبل، بیش از یک پنجم کاهش یافته است.
بنابراین با نظر به آمار حدود 110 هزار نفری دور قبل باید گفت که این بار 25 هزار نفر برای انجام سرشماری به کار گرفته شده‌اند که در احتمال نخست می‌بایست 25 هزار تبلت نیز داشته باشند.
گران‌ترین تبلت موجود در بازار در حال حاضر حدود 3 میلیون و 100 هزار تومان قیمت دارد و ارزان‌ترین تبلت نیز 280 هزار تومان قیمت دارد.
به این ترتیب می‌توان این احتمال را مطرح کرد که خرید یک تبلت با قیمت و کارایی متوسط نباید کمتر از یک میلیون تومان هزینه داشته باشد.
لذا با یک محاسبه سرانگشتی ساده می‌توان گفت خرید 25 هزار تبلت برای ماموران سرشماری با متوسط قیمت یک میلیون تومان، احتمالا 25 میلیارد تومان هزینه در برداشته است.
فارغ از تخمین‌ها در خصوص ارزش ریالی کل این پروژه، نحوه برگزاری مناقصه آن نیز با ابهاماتی همراه بود. براین اساس یک مناقصه در سال 93 انجام شده بود که ظاهرا ابطال شد، البته مناقصه دیگری نیز در سال 93 برگزار شده بود، مناقصه بعدی نیز سال 94 انجام شده بود که در خصوص نتایج نهایی این مناقصه نیز اطلاعاتی در دست نبود.
هزینه 12 میلیارد تومانی تبلت ماموران سرشماری
اما همانطور که ذکر شد در ادامه بررسی‌ها اطلاعات دقیق‌تری از کم و کیف سرانجام مناقصه خرید تبلت‌های ماموران سرشماری به دست آوردیم.
بر اساس اطلاعات به دست‌آمده، در تاریخ 11/3/93 دو مناقصه مجزا بابت خرید 1500 دستگاه تبلت LG و 6000 دستگاه تبلت Sumsung از طریق سامانه ستاد دولت الکترونیکی صورت پذیرفت که در مناقصه‌های مذکور شرکت‌های بسیار حضور یافتند که سه شرکت به مرحله بازگشایی پاکات قیمت رسیدند و در نهایت شرکت "د.ج" به‌دلیل قیمت پایین برنده مناقصه شد. اما این مناقصه که در مجموع 7500 تبلت در آن خریداری شد به منظور سرشماری کشاورزی انجام شده بود.
اما در خصوص سرشماری عمومی سال 95 ، مرکز آمار ایران نخستین بار پروژه خرید 15 هزار دستگاه تبلت SAMSUNG SM-T231 و 15 هزار پاور بانک SILICON Power P51-5200MA را در تاریخ 26/12/93 طی مناقصه از طریق سامانه ستاد دولت الکترونیکی برگزار کرد ولی به‌دلایلی مناقصه ابطال شد.
مورخ 30/3/94 مجددا مناقصه از طریق سامانه ستاد دولت الکترونیکی برگزار شد و از میان 20 شرکت که اسناد مناقصه را خریداری کرده بودند، تنها شش شرکت در مناقصه شرکت کردند که در مرحله ارزیابی، اسناد 3 شرکت ("د.ج"، شرکت "الف.ر" و شرکت "ت.ر") به مرحله بعد راه یافتند. در این میان شرکت "ت.ر" به‌دلیل آنچه نقص اسناد و عدم آپلود به‌موقع در سامانه ستاد اعلام شد نیز از دور مناقصه حذف شد و در نهایت پاکت‌های دو شرکت "د.ج" و شرکت "الف.ر" در تاریخ 9/4/94 باز شد که با توجه به قانون مناقصات کشوری و ارایه قیمت‌های پایین‌تر، باز هم شرکت "د.ج" به این شرح قیمتی برنده مناقصه می‌شود.
1- قیمت هر تبلت: 6/385/000 ریال
2- قیمت هر پاور بانک: 650/000 ریال
بر اساس این گزارش همچنین در تاریخ 24/4/94 الحاقیه‌ای مبنی بر افزایش 2000 دستگاه تبلت و پاور بانک از سوی مرکز آمار ایران صادر و درکل تعداد تبلت و پاور بانک خریداری شده برای سرشماری نفوس و مسکن سال 95 به 17 هزار دستگاه رسید.
به این ترتیب ارزش کل قرارداد مناقصه خرید 17 هزار تبلت و پاوربانک برای اجرای سرشماری 95 نیز رقمی نزدیک به 12 میلیارد تومان اعلام شد.
مروری بر مزایای اجرای الکترونیکی سرشماری
فارغ از هزینه تبلت‌ها و پاوربانک‌های طرح سرشماری، اطلاعاتی از هزینه‌های سرور، نرم‌افزار و پشتیبانی آنلاین این طرح به دست نیامد.
اما یک مقام آگاه در خصوص مزایا و صرفه‌جویی‌های ناشی از اجرای طرح سرشماری اینترنتی به خبرنگار ما گفت: در گذشته روش کار به این شکل بود که در سرشماری آمارها به شکل دستی نوشته می‌شد و بعد تایپیست‌ها با اشکالات قابل ملاحظه این اطلاعات را ثبت می‌کردند و بنابراین اشکالات آمارهای قبلی زیاد بود و از نظر سازمان ملل عموما آمارهای مرکز آمار، قابل استناد نبود. اما برای نمونه در سال ۹۳ و در جریان سرشماری کشاورزی، با استفاده از ۷۵۰۰ تبلت آمارگیری انجام شد و انحراف و خطا زیر دو دهم درصد بود که در دنیا کم‌نظیر بوده و سازمان ملل نیز به همین جهت از مرکز آمار ایران تقدیر کرد.
وی در خصوص صرفه‌جویی‌های ناشی از به‌کارگیری فناوری در سرشماری سال 95 نیز گفت: در این دوره به واسطه استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، حدود 85 هزار نفر کاهش مامور سرشماری داشتیم که اگر فرض را بر هزینه‌کرد ۲ میلیون تومان برای ۴۵ روز بگذارید، نزدیک به ۱۷۰ میلیارد تومان صرفه‌جویی انجام شده است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر شاهد حذف هزاران تایپیست و خرید پی‌سی و یو‌پی‌اس و موارد اداری و پشتیبانی از این تعداد نیرو را هم داشته‌ایم که این صرفه‌جویی نیز ۱۰۰ میلیارد تومان برآورد شده و در نهایت این که می‌توان تخمین زد که بابت الکترونیکی شدن فرآیند سرشماری، ۲۷۰ میلیارد تومان کاهش هزینه داشته‌ایم در حالی‌که کل هزینه‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و ارتباطی طرح مبلغ 30 میلیارد تومان هم نشده است. (منبع:هفته‌نامه عصر ارتباط)
- ۹۵/۰۹/۰۹
