اختلال بی‌سابقه در سامانه سوابق بیمه‌شدگان
نادر نینوایی - روال بر این است که اختلال در سامانه‌های پرکاربرد را همیشه قبل از انجام هر گونه تغییراتی به مشترکان اطلاع می‌دهند.اما اکنون یکی از پرکاربردترین سامانه‌های اینترنتی سازمان تامین اجتماعی نزدیک به دو ماه است که در سکوت و اطلاعات مبهم این سازمان از دسترس خارج شده است.
این روزها افرادی که برای دریافت سوابق کاری خود به دفاتر کارگزاری خدمات بیمه تامین اجتماعی مراجعه می‌کنند با این پاسخ در دفاتر مواجه می‌شوند که دو ماه است سامانه قطع است و زمانی هم که علت و زمان رفع مشکل را می‌پرسند پاسخی دریافت نمی‌کنند.
خبر از دسترس خارج شدن سامانه
اواخر مهر ماه بود که خبر از دسترس خارج شدن طولانی مدت و یک ماهه سامانه مشاهده سواق تامین اجتماعی به تیتر برخی خبرگزاری‌ها راه یافت.
ماجرا از این قرار است که ازمدتی قبل سامانه مشاهده سوابق بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی از دسترس مخاطبان خارج شده و کاربران پس از مراجعه به سایت سازمان تأمین اجتماعی برای مشاهده سوابق خود با این پیام مواجه می‌شوند: «بیمه شدگان عزیز: از آنجائیکه حفظ حریم شخصی شما و ارتقای نرم‌افزارهای مربوطه، از اصلی‌ترین و مهم‌ترین وظائف سازمان تأمین اجتماعی می‌باشد لذا سامانه مشاهده سوابق بیمه شدگان در حال بازطراحی و به روزرسانی بوده و بزودی با افزایش سطح کیفی و امنیتی، مجدداً راه‌اندازی خواهد شد.»
در همین حال اما هر روز تعداد زیادی از بیمه‌شدگان که جمعیت کثیری از آنها هم قشر سالمند هستند به دلیل آنکه نمی‌توانند از طریق اینترنت سوابق خود را مشاهد کنند مجبور به مراجعه به شعب تامین اجتماعی و تحمل صف‌های طویل در شعبات این سازمان شده و نهایتا نتیجه‌ای هم عایدشان نمی‌شود.
از سوی دیگر بسیاری از بیمه‌شدگان تامین اجتماعی هم در تماس با رسانه‌ها از این موضوع گلایه می‌کنند و یکی از آنها برای نمونه گفته است: "دسترسی به سوابق بیمه‌ام، طی چند ماه اخیر خیلی مهم بود و حتی به شعب بیمه که مراجعه می‌کنم، آنها هم از اختلال این سامانه می‌گویند." حال باید دید مردم تا کی می‌بایست برای حل مشکل سیستمی پرکاربرد، معطل بمانند.
وعده رفع مشکل عملیاتی شد؟
نکته قابل توجه آنکه اختلال طولانی و کم‌سابقه در این سامانه با اطلاع‌رسانی رسمی و دقیق همراه نبوده است. موضوعی که زمینه‌ساز شایعاتی در خصوص مشکل سامانه استعلام سوابق بیمه سازمان تامین اجتماعی شده که به علت فقدان مستندات و اطلاعات رسمی از طرح آنها معذوریم. اما با این وجود شایعات مختلفی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی در حال طرح است.
به همین جهت در تماسی که تحریریه هفته‌نامه عصر ارتباط با یکی از مسوولان روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی داشتند اعلام شد که سازمان تامین اجتماعی در حال رفع مشکل طی یکی دو روز آتی و بالا آوردن سایت جدید است.
کمی بعد از این پیگیری، متن نوشته شده در این صفحه به این شکل تغییر کرد: "سایت سابقه در حال به روز رسانی می‌باشد و در حال حاضر آماده بهره برداری نمی‌باشد، دستورالعمل استفاده از سایت جدید متعاقبا اعلام می‌گردد."
گفتنی است پیش از این نیز مدیر کل نام نویسی حساب‌های انفرادی سازمان تامین اجتماعی در مصاحبه‌ای با اشاره به حواشی و خبرهای فراوان درباره مسدود بودن سامانه سوابق تامین اجتماعی اعلام کرده بود : ” انشاالله در آینده‌ای نزدیک با یک سامانه‌جدید و ارتقا یافته از لحاظ امنیتی و اپلیکیشنی روبرو خواهیم بود. ”
وی در این مصاحبه درباره زمان راه اندازی مجدد این سامانه و رونمایی از نسخه جدید آن نیز گفته بود :” من فکر می‌کنم با توجه به روند جاری، در اوایل آبان ماه این سامانه با نگارشی جدید و با توانی و اطلاعاتی بیش از گذشته در دسترس بیمه شدگان عزیز قرار بگیرد ضمن این که ما از شهروندان نیز بابت این مشکل پیش آمده عذرخواهی هم می‌کنیم. ”
در نهایت این که از روز سه شنبه سامانه مشاهده سوابق بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در آدرس tamin.ir/savabegh در دسترس قرار گرفت و ظاهرا اختلال طولانی رفع شد. اما برای اطمینان از عملکرد صحیح این سامانه تلاش کردیم تا اقدام به دریافت سوابق کنیم. در گام نخست این فرایند نیاز به کد ملی و شماره تلفن همراه بود و گام دوم نیازمند پیامک شناسه فعال‌سازی از طرف سایت سازمان تامین اجتماعی بود، که این اتفاق تا زمان تنظیم این گزارش رخ نداد و پیامک ادامه استعلام ارسال نشد.
مروری بر سوابق اختلال‌های قبلی
این سامانه سودمند از مدت‌ها قبل و با نیت دسترسی آسان و بدون مراجعه حضوری بیمه شدگان به شعب سازمان تامین اجتماعی در سراسر کشور راه‌اندازی شده که طبق شمارشگر روی این سامانه تاکنون بالغ بر 24 میلیون مراجعه را ثبت کرده است.
تعداد بالای بازدیدها از این سایت گویای این موضوع است که سامانه مذکور از اهمیت بالایی برای بیمه‌شدگان تامین اجتماعی برخوردار بوده است.
در این خصوص شاید تعیین بازه زمانی دقیق برای راه‌اندازی سامانه می‌توانست لا‌اقل تکلیف مردم را روشن کند چراکه با توجه به ذکر عبارت "به زودی...راه‌اندازی می‌شود" انتظار می‌رفت این سامانه حداکثر ظرف یک هفته راه‌اندازی شود.
جالب است بدانید که یک بار هم در اواخر سال 92 سامانه مشاهده سوابق بیمه‌شدگان تامین اجتماعی برای 12 ساعت قطع شد که البته قبل از قطعی توسط روابط عمومی تامین اجتماعی این موضوع اطلاع رسانی شده بود و پس از اتمام 12 ساعت باری دیگر وصل شد.
در سال 93 نیز روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی برای احترام به بیمه‌شدگان خود و البته ارسال این پیام که تا چه حد در خصوص اختلال سامانه پرکاربرد استعلام سوابق بیمه، دقیق و محاسبه‌گر هستند، حتی یک ساعت اختلال این سامانه را هم اطلاع‌رسانی کردند.
در خبر مذکور که روز یکشنبه 24 فروردین‌ماه روی سایت سازمان تامین اجتماعی قرار گرفت، آمده بود:
«سامانه‌های مشاهده سوابق بیمه‌شدگان تأمین‌اجتماعی و ارسال غیرحضوری لیست حق‌بیمه کارفرمایان به طور موقت قطع است.
به گزارش اداره کل روابط عمومی سازمان تأمین‌اجتماعی، براساس گزارش دفتر راهبری سیستم‌های تأمین‌اجتماعی، این دو سامانه به نشانی‌های tamin.ir/savabegh و samt.tamin.ir از ساعت ١٢ الی ١٣ بعدازظهر روز یکشنبه مورخ ٢٤/١/٩٣ قطع است. کاربران می‌توانند، بعد از مدت زمان یادشده نسبت به امور بیمه‌ای خود اقدام کنند.»
اما این‌بار گویا محاسبات دقیقی در خصوص زمان بازگشت به کار سامانه مذکور انجام نشده بود، موضوعی که گذشته از انبوه مراجعات بی‌حاصل و مکرر بیمه‌شدگان سردرگم به کارگزاری‌ها و تحمیل هزینه‌های گسترده به ایشان، زمینه‌ساز تقویت شایعاتی هم شده بود.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
به هر صورت به نظر می‌رسد شاید بهتر بود سازمان تامین اجتماعی با توجه به مراجعات انبوه مردم به این سازمان و نیاز به تقویت ارایه خدمات غیرحضوری، در شرایط مشابه که برآورد دقیقی از زمان به روزرسانی سامانه ندارند، به شکل موازی سامانه قبلی را ولو با اطلاعات به روز نشده حفظ کرده و اقدام به رفع اشکال یا ایجاد سامانه جدید کنند.
هفته‌نامه عصر ارتباط هفته آینده به پیگیری سرنوشت رفع اختلال سامانه مشاهده سوابق بیمه‌شدگان خواهد پرداخت.