استفاده از تبلت در مدارس آری یا خیر؟
آموزش و پرورش در نظر دارد با طرحی به نام «تبلت» دانش‌آموزی این فناوری جدید را به کلاس‌های درس برده و دانش‌آموزان را در معرض امتحان جدیدی قرار دهد.
تکنولوژی و فناوری‌های جدید کامپیوتری موضوعی است که امروزه هر فردی علاقه دارد تا از آخرین اطلاعات این موضوع با خبر باشد.
اما نکته چالش برانگیز این موضوع زمانی خود را نمایان می‌کند که بحث ورود «تبلت» و تجهیزات مدرن هوشمند به مدارس و کلاس‌های درس مطرح می‌شود. آیا اکنون مدارس توانایی کنترل بهینه از این فناوری‌ها را دارند؟ آیا زیرساخت‌های لازم آموزشی در تمام مدارس فراهم است و فقط موضوع هوشمندسازی کلاس‌های درس باقی مانده است؟
البته ناگفته نماند که تجهیزات و ابزارهای پیشرفته و هوشمند در کلاس‌های درس می‌تواند به سرعت یادگیری دانش‌آموزان کمک کند، اما این مهم زمانی دست یافتنی خواهد بود که تمام مدارس در کشورمان از حداقل‌های آموزشی برخوردار باشند و سپس به سمت تجهیز فناوری‌های نوین در کلاس‌های درس برویم.
اکنون هم موضوعاتی مانند ورود تبلت به داخل مدارس و کلاس‌های درس مطرح شده است.
یوسف نوری، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش در این باره می‌گوید: «باید این طرح را بررسی تا مشخص شود که آیا می‌توان این طرح را برای اول مهر اجرایی کرد یا خیر؛ این نکته هم مهم است که اگر اعتبارات لازم در این باره تخصیص داده شود، در سال تحصیلی آینده برنامه‌ریزی‌های بهتری برای این امر صورت خواهیم داد.»
وی می‌افزاید: «نکته مهم در این است که نباید بگذاریم همه دستگاه‌ها به سراغ تبلت بروند و بعد از 20 سال آموزش و پرورش تازه وارد عمل شود؛ در واقع آموزش و پرورش باید متولی ورود و توسعه تبلت در کشور باشد.
*معایب استفاده از تبلت و رایانه قابل دسترس دانش‌آموزان
به گزارش فارس همواره کارشناسان از معایب استفاده مکرر کودکان و نوجوانان از فناوری‌های نوین صحبت کرده‌اند. نبود فرهنگ‌سازی مناسب برای استفاده از این تجهیزات مدرن مانند تبلت باعث می‌شود هدف غایی طراحی شده برای آن به چالش کشیده شود.
امروزه بسیاری از کودکانی که در مدارس ابتدایی مشغول به تحصیل هستند علاقه وافری به بازی‌های رایانه‌ای دارند و برخی والدین هم رایانه‌های پیشرفته همچون لپ تاپ و تبلت را فقط جهت بازی در اختیار فرزندانشان می‌گذارند. این موضوع می‌تواند به داخل مدارس تسری یافته و اثرات مخربی را بر دیگر دانش‌آموزان بگذارد.
استفاده از این فناوری و قابلیت اتصال آن به اینترنت نیز می‌تواند مشکلات بعدی را به وجود آورد؛ البته آموزش و پرورش باید در این خصوص برنامه‌ریزی دقیق و ظریفی داشته باشد تا بتواند نتیجه صحیح از آن دریافت کند.
تا زمانی که فرهنگ‌سازی مناسب در این باره انجام نشود و تبلت و دیگر تجهیزات بدون آموزش‌های لازم به کلاس‌های درس وارد شود، کنترل بر این فناوری‌ها امکان پذیر نخواهد بود.
مرکز آمار و فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت آموزش و پرورش طرحی را تحت عنوان «طرح استفاده از تبلت دانش‌آموزی در ایران» تهیه کرده است که در ذیل قسمت‌هایی از موارد ذکر شده در آن آمده است.
*تبلت چیست؟
در حال حاضر تبلتont> (تبلت ـ پی سی) به عنوان یکی از جدیدترین و جذاب‌ترین فناوری‌های اطلاعاتی با سرعت شگفت‌انگیزی جای خود را در عرصه وسایل چند رسانه‌ای دیجیتال باز کرده است؛ مدل‌های متنوع، سادگی و جذابیت استفاده (بویژه برای نسل نوجوان) و کاربردهای مختلف، این ابزار را در ردیف پرفروش‌ترین ابزارهای فناوری قرار داده است.
*تعریف هوشمندسازی مدارس
اجرای ملی طرح هوشمندسازی مدارس از سال 91-1390 با هدف استفاده از فناوری اطلاعات در تمام فرایندهای مدرسه (اعم از فرایندهای آموزشی، پرورشی و مدیریت) عملیاتی شده است؛ عنوان مدرسه هوشمند به طور مصطلح (در تعریف جهانی) به مدرسه‌ای فیزیکی گفته می‌شود که کنترل و مدیریت آن مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد و اکثر فرایندهای آموزشی در آن با استفاده از محتواهای الکترونیکی اتفاق می‌افتد، در عین حال مدرسه هوشمند (در مراحل متعالی) بایستی از نظام راهبری و ارزشیابی هوشمند برخوردار باشد.
مدارس هوشمند موسسات آموزشی هستند که به صورت سیستماتیک محتویات آموزشی خود را دوباره خلق می‌کنند و در فرایند این بازآفرینی، دانش‌آموزان را برای زندگی در عصر اطلاعات آماده می‌سازند؛ مدارس هوشمند براساس فلسفه جدیدی از مفهوم آموزش ـ یادگیری (Teaching/Learning Concept) شکل می‌گیرند.
در مدارس هوشمند ارائه محتویات آموزشی به جای Subject-based به صورت Element-based است، تمام محتواها به صورت الکترونیکی است و آموزش به صورت آنلاین انجام می‌شود؛ جستجو برای دستیابی و دسترسی صحیح به مطالب آموزشی برعهده دانش‌آموز است؛ دانش‌آموز باید با جستجو و دسترسی به مطالب آموزشی، تا حداکثر یادگیری و توان جذب خود پیش رود.
در الگوی جهانی مدارس هوشمند در اختیار داشتن یک رایانه برای هر دانش‌آموز به منظور مشارکت فعال وی در کلاس درس از اهم ملزومات عنوان شده است.
بارزترین مزیت استفاده از تبلت‌ها عبارت است از: حذف آلودگی صدا و حرارت، حجم و وزن کم و قابلیت جابجایی بالا، انرژی مصرفی اندک (در مقایسه با سایر رایانه‌ها)، صرفه‌جویی در هزینه‌های خرید کتاب و کاغذ (در بلند مدت)، مناسب بودن برای مطالعه کتاب، تماشای فیلم، گردش در اینترنت و استفاده از محتواهای الکترونیکی و مناسب بودن برای یادداشت برداری و ثبت نکات از دیگر مزیت‌های استفاده از این فناوری عنوان شده است.
در عین حال استفاده از تبلت با چالش‌هایی از قبیل تغییرات سریع تکنولوژی و نیز ضعف نسبی پردازش در مقایسه با رایانه‌های رومیزی و لب تاپ‌ها رو به رو است؛ با این همه اقبال گسترده به استفاده از این تکنولوژی، اهمیت توجه به آن و استفاده از فرصت پدید آمده را در همه عرصه‌ها به خصوص عرصه تعلیم و تربیت دو چندان می‌کند.
با نگاهی اجمالی به این طرح می‌توان دریافت که در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن هم اجرای چنین طرحی سال‌ها به طول خواهد انجامید.
در کشوری که 12 میلیون دانش‌آموز در حدود 120 هزار مدرسه مشغول تحصیل هستند که بسیاری از این مدارس هم در مناطق محروم و کمترتوسعه یافته واقع شده‌اند.
موضوع تجهیز مدارس کشور همواره از موارد قابل تامل است که باید توجه‌ای به آن شود. نمونه بارز آن موضوع تبدیل سیستم‌های گرمایشی مدارس از بخاری‌های نفتی قدیمی به بخاری‌های برقی، پکیج و یا انواع بخاری‌های استاندارد در مناطق محروم و سردسیر کشور است.
آموزش و پرورش به علت کمبود اعتباراتی که دارد حتی نمی‌تواند در یک سال تمام سیستم‌های گرمایشی مدارس که با جان دانش‌آموزان در ارتباط است را تهیه کند چه برسد به هوشمندسازی مدارس و ورود تبلت به کلاس های درس که اعتبارات بسیاری را طلب می‌کند.
البته از طرفی هم با نگاهی به اعتبارات در نظر گرفته شده برای فناوری مدارس این مهم قابل لمس‌تر خواهد بود.
یوسف نوری، رئیس مرکز فناوری اطلاعات آموزش و پرورش درباره اعتبارات فناوری مدارس به فارس گفت: در سال گذشته ابتدا 40 میلیارد تومان به هوشمندسازی مدارس اختصاص داده شد و سپس این اعتبارات به 39 میلیارد تومان کاهش یافت و در نهایت فقط 12 درصد آن تخصیص یافت. امسال هم 49 میلیارد تومان به این امر اختصاص داده شده که مشخص نیست چقدر از آن تخصیص یابد.
*اعلام تعداد مدارس هوشمند کشور
نوری هچنین درباره تعداد مدارس هوشمند کشور، گفت: موضوع هوشمندسازی مدارس از 2 سال پیش و با 450 مدرسه آغاز شد؛ در طول 2 سال گذشته هوشمندسازی 30 هزار مدرسه آغاز شد که 28 هزار مدرسه ثابت، و اگر از نوبت عصر آنها هم استفاده شود به 36 هزار مدرسه با میانگین 2 کلاس هوشمند برای هر مدرسه می‌رسد؛ در حال حاضر هم بیش از 70 هزار کلاس هوشمند در کشور وجود دارد.
در پایان با توجه به نبود اعتبارات کافی در این بخش و عدم فرهنگ‌سازی و آموزش‌های لازم و همچنین نبود بومی‌سازی در تهیه تبلت، امکان استفاده و ورود تبلت به کلاس‌های درس در آغاز سال تحصیلی پیش رو ممکن نیست و باید منتظر بود و دید تا سرنوشت طرح تبلت دانش‌آموزی به کجا خواهد رسید.
گزارش از میثم حاجی‌پور
- ۹۲/۰۶/۰۵