ITanalyze

علی شمیرانی - سرانجام یک مقام مسوول در وزارت بازرگانی با صداقت هرچه تمام، رسماً به شکست کلیه طرح های تجارت الکترونیکی اعتراف کرد. اگرچه خود نگارنده هیچ گاه به طور مطلق به شکست تمام طرح های تجارت الکترونیکی کشور معتقد نیست و به هر تقدیر اقداماتی هر چند اندک در این حوزه صورت پذیرفته است لیکن زمانی که چنین خبری به نقل از مدیر گروه اطلاع‌رسانی معاونت برنامه‌ریزی وزارت بازرگانی مطرح می شود موضوع شکل کاملاً متفاوتی به خود می گیرد.

واقعیت آن است که برخی از پروژه های تحت نظر وزارت بازرگانی که مرتبط با تجارت الکترونیکی بوده است از سال های قبل آنقدر به درازا کشیده که حتی به خاطر آوردن عنوان پروژه های ایشان که زمانی خود درباره آن ها می نوشتیم نیز سخت شده است چه رسد به آخرین وضع و سرانجام آنها.

این مقام مسوول وزارت بازرگانی هم که ظاهراً تمایلی به پذیرش مسوولیت و مشکلات همکاران سابق خود را نداشته، رسماً خبر عدم توفیق پروژه های تجارت الکترونیکی کشور را اعلام کرد تا سوالات کهنه سال های قبل دامن ایشان را نگیرد.

بر اساس آنچه اعلام شده ظاهرا همه طرح‌ها و پروژه‌های انجام شده در تجارت الکترونیک که هزینه‌های ارزی و ریالی سنگین و فرصت‌های هزینه‌ای بسیاری را نیز بدنبال داشته، در اواسط کار به دلیل مشکلاتی از قبیل شرح خدمات ناقص پروژه، عدم توانایی شرکت‌های داخلی، عدم همکاری شرکت‌های خارجی، طولانی شدن پروژه‌ها تا بیش از 3 برابر زمان‌بندی اولیه و مستهلک شدن سخت‌افزارها و نرافزارهای بنیادین، قیمت بالای تکنولوژی‌های وارداتی و عدم توجه به بومی‌سازی پروژه‌ها با شکست مواجه شده است.

همچنین به گفته این مقام مسوول پروژه‌های یاد شده حتی در صورت موفقیت نیز به دلیل عدم توانایی برای عملیاتی کردن آن و یا به دلیل لزوم تغییر و مهندسی مجدد فرآیندها و حرکت بخشی از فعالیت‌ها از حالت سنتی به مکانیزه، در کتاب‌خانه‌ها بدون استفاده مانده و اگر هم اجرایی شده - به دلیل جزیره‌ای عمل نمودن - قابلیت یکپارچگی با پروژه‌های دیگر و مکمل را نداشته است.

اگرچه این مقام نیز ایجاد یک نهاد دیگر را راهکار علاج ماجرا دانسته و اعلام کرده که اگر مرکز تجارت الکترونیکی ایران تشکیل شود همه امور رو به راه می شود.

اما اظهارات فوق را نمی توان به صرف یک خبر و مقدمه سازی برای توجیه ایجاد یک مرکز و نهاد جدید تلقی کرد. در واقع ایجاد مرکز مذکور در اینجا به قولی دارای کمترین ارزش خبری است. آنچه شاید بد نباشد مسوولان فعلی و سابق به آن پاسخ دهند این است که حالا چه کسی باید پاسخگوی صدها میلیون تومان از وقت و انرژی کشور باشد؟

آیا می توان به همین راحتی و بی آن که مسوولی مورد مواخذه قرار گرفته و به نوعی معرفی شود، بیاییم و بعد از گذشت دو سال از عمر دولت بگوییم، همه طرح ها شکست خورده و ما برای رفع مشکل باید یک مرکز ایجاد کنیم و از نو طرح تعریف کنیم و ...

یکی از تفاسیر قابل برداشت از خبر مذکور این است که ما در حوزه تجارت الکترونیکی به حدود 8 سال قبل یعنی نقطه صفر بازگشتیم. درصورت صحت این برداشت هم که وضع روشن است ما گذشته از عقب ماندگی قبلی از فرایندهای مدرن جهانی حالا فاصله بیشتری برای هماهنگی با تجارت جهانی که بخش عمده ای از آن مبتنی بر بسترهای الکترونیکی است گرفته ایم.