افزایش مستعار نویسی در وبلاگ های فارسی
دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها (وابسته به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی) با هدف اصلی شناخت محتوای وبلاگهای سیاسی و اجتماعی و فرآیندهای حاکم بر آن در دوره 6 ماهه پاییز و زمستان 1385 و مقایسه تطبیقی آن با تحقیق مشابه در دوره 6 ماهه اول همان سال دست به یک بررسی و تحقیق در فضای وبلاگ نویسی کرده است.
بر این اساس افزایش مستعار نویسی در فضای وبلاگستان فارسی و کاهش مخاطبان وبلاگ ها از جمله نتایج تخقیقات انجام شده روی صد وبلاگ است.
نتایج تحقیق مذکور به این شرح است.
روش تحقیق در این طرح تحلیل محتوا می‌باشد.تحلیل محتوا مطالعه ارتباطات است. تکنیک تحلیل محتوا به منظور بررسی محتوای متون به کار گرفته می شود.لاسول و پول چارچوب اصلی تحلیل محتوا را در سوال « چه کسی، چه چیزی را، چگونه و با چه تاثیری می گوید؟» توصیف کرده اند . هولستی «چرا» را هم به این فرایند اضافه کرده است.
تحقیق حاضر این موضوع را دقیقا در چارچوب عملکرد وبلاگهای فارسی به عنوان یک رسانه دنبال می‌کند.
آندرو گرومت می‌گوید: وبلاگها به ما این امکان را داده اند که به راحتی وارد عرصه انتشار خبر شویم. وبلاگها با فناوری ساده و قابل وصول جایگزینی برای جریان خبری سنتی شده اند. هر شهروند می توانند خود یک خبرنویس باشد و از آنجا که پوشش خبری تاثیر زیادی روی مسائل سیاسی دارد و بلاگها به عنوان رسانه های جدیدی برای انتشار خبر می توانند تاثیر زیادی روی پوشش خبری و سیاست بگذارند.
نمونه تحقیق
با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفدار (Purposive Samples) 100 وبلاگ سیاسی و اجتماعی با توجه به قدمت و سابقه و کانترینگ آنها به عنوان نمونه تحقیق برگزیده شده اند . این وبلاگها با ذکر دقیق آدرس و اسامی گردانندگان آنها در متن تحقیق ذکر شده‌اند. دوره زمانی مورد بررسی دومین شماره از این سلسله پژوهشها 1/7/1385 تا 29/12/ 1385 می باشد.
چکیده
با بررسی 100 وبلاگ سیاسی و اجتماعی فارسی در پاییز و زمستان سال1385 نتایج زیر به دست آمد:
از نظر شکلی
1- هرچند در دوره اول 6 ماهه سال 85 روند مستعار نویسی یا بدون نام اصلی نویسی در وبلاگهای فارسی در حال کاهش و کم شدن بود اما این فرآیند در 6 ماهه دوم به طرز محسوسی تغییر کرده و تمایل وبلاگ نویسان برای ابراز هویت واقعی شان در مقایسه با دوره مورد بررسی گذشته کمتر شده است.
2- مساوی بودن نسبت وبلاگهای صرفا سیاسی در دوره 6 ماهه دوم سال 85 با دوره اول این سال ( 23 درصد در نیمه اول و 22 درصد در نیمه دوم ) نشان می دهد که فرآیند اجتناب وبلاگ نویسی در حیطه صرفا سیاسی ، همچنان تداوم دارد.
3- رویکرد وبلاگ نویسان از سمت اجتماعی نویسی صرف با گرایش ملایمی به سمت اجتماعی – سیاسی نویسی در حال تغییر است. اما با این حال وبلاگستان فارسی همچنان سیاست گریز ارزیابی می شود و این اجتناب از سیاسی نویسی صرف ، در میان تمام گرایش های وبلاگ نویسی اعم از اصولگرا ، اصلاح طلب ، منتقد و بی طرف مشاهده می شود.
4- یافته های تحقیق نشان می دهد که سطح تعامل وبلاگها با مخاطبان خودشان ، در دوره 6 ماهه دوم سال 85 نسبت به دوره اول همان سال افزایش یافته است.
5- اگر چه سطح تعامل مخاطبان با وبلاگها افزایش یافته اما بر خلاف انتظار تعداد مطالب منتشره در آنها نه تنها افزایش نیافته بلکه کاهش نیز یافته است و یافته های تحقیق حاکی از تدوام کم کاری وبلاگ نویسان فارسی در کل سال 85 می باشد
6- بیشتر وبلاگهای مورد بررسی روزانه به طور متوسط حول و حوش 100 بازدید کننده داشته اند .
7- در حالی که وبلاگهای متعلق به اصولگرایان در دوره 6 ماهه اول سال 85 ترس کمتری از افشای هویت خود داشته و از بابت این موضوع نگرانی خاصی نداشته اند در دوره دوم همین سال، به طرز محسوسی تغییر روش داده و اکثریت آنها (72 درصد) از افشای نام واقعی خود در وبلاگهایشان پرهیز کرده‌اند.
8- فضای وبلاگهای اصولگرا به شدت سیاسی است و گرایش به نوشتن مطالب اجتماعی که برای نسل جوان می تواند جذاب باشد، بسیار کم است.
9- سطح تعامل وبلاگهای اصولگرا با مخاطبان در حد بسیار خوبی بوده است . بخشی از این افزایش سطح تعامل با مخاطبان مربوط به فضای دوره انتخابات شوراها و خبرگان رهبری است. ضمن اینکه افزایش این شاخص در دوره مورد بررسی در مورد تمام گروههای وبلاگی مصداق داشته است .
10 - یافته های تحقیق نشان دهنده افزایش نسبی تعداد مطالب تولیدی وبلاگهای اصولگرا می باشد .
11- تمام وبلاگهای اصولگرای مورد بررسی در تحقیق حاضر از داخل ایران به روز رسانی شده اند .
12- رویکرد وبلاگ نویسان اصلاح طلب به وبلاگ نویسی با نام مستعار یا بدون ذکر نام ، یک روند مشهود و محسوس است.
13- یافته های تحقیق نشانگر افت محسوس ویژگی تعامل با مخاطبان در وبلاگهای اصلاح طلب است.
وبلاگهای اصلاح طلب در زمینه نصب کانترینگ توجه بیشتری را معطوف کرده اند و این دسته از وبلاگها به سمت حرفه ای تر شدن در حال حرکتند و نسبت به استانداردهای فضای وبلاگستان آگاهی و هوشمندی بیشتری پیدا کرده اند.
14- بررسی تطبیقی آمار دو دوره 6 ماه اول ودوم همین سال حاکی از کاهش محسوس وبلاگهای منتقد با ذکر نام اصلی می باشد
15- وبلاگهای منتقد توانسته اند نسبت به سایر گروههای وبلاگی توجه بیشتر مخاطبان را به خود جلب کنند واین روند را همچنان در دو دوره 6 ماهه سال 85 حفظ کنند.
16- بر اساس یافته های تحقیق شاهد یک افت شدید و محسوس در زمنیه ابراز هویت وبلاگهای بی طرف هستیم ، این در حالی است که با توجه به تخصصی بودن اکثر وبلاگهای بی طرف انتشار می رود که این دسته از وبلاگ نویسان بدون واهمه نام اصلی خود را در وبلاگ منتشر کنند .
17 - وبلاگهای بی طرف هیچ تلاشی برای اضافه کردن نرم افزارهای کانترینگ به وبلاگ خود به خرج نداده اند.
18 - این یافته بیانگر کاهش تعداد وبلاگهای بی طرف با منشا انتشار خارجی می باشد .
از نظر محتوایی
با بررسی محتوایی وبلاگستان در دوره 6 ماه دوم سال 85 می توان خطوط القا و دیدگاههای زیر را استنباط کرد :
1- انتقاد بلاگرها به حرفهای احمدی‌نژاد در زمینه اعتقاد نداشتن به سیاست دو بچّه در هر خانواده .
2- در جریان انتخابات بیشتر بلاگرها سعی در تشویق دیگران به رای دادن داشتند ، رای به هر لیستی .
3- انتقاد به روند تبلیغات انتخابات شوراها و خبرگان رهبری در وبلاگها محسوس بود.
4- ابراز خوشحالی از اعدام صدام در بسیاری از وبلاگها مشاهده می شد با این توضیح که اکثر وبلاگها از بی تفاوتی ایران برای پیگیری پرونده شکایت از صدام گله‌مند بودند.
5- طرح اینترنت ملّی مورد انتقادقرار گرفت .
6- انتقاد به محدودیت سرعت اینترنت در ایران.
7- انتقاد به طرح ساماندهی وب سایتها و وبلاگها توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
8- ورود بلاگرها به مباحث فلسفی و دینی محسوس است.
9-وبلاگهای زنانه کماکان از نظر حجم تولید محتوا فعالترند.
10-انتقاد و تمسخر سیاستهای دولت نهم در وبلاگستان محسوس است.
11-تجمع زنان و بازداشت چند تن از فعالان زن در ایران بازتاب وسیعی در وبلاگستان داشت.
12-در آخرین روزهای سال 85 و در پی نمایش فیلم ضد ایرانی 300 ، اعتراضها و تحرکات وسیعی توسط بلاگرهای ایرانی در سراسر جهان سامان داده شد.
13-به نظر می رسد که احساسات ناسیونالیستی بلاگرها همچنان قوی بوده و حساسیت آنها نسبت به مسایل ملی و فرهنگی ایران بالا است .
14-خبر فرار و دستگیر شهرام جزایری از جمله رخدادهایی بود که اکثر وبلاگها آن را منعکس کرده و در باره آن با دیده شک و تردید مطلب نوشتند.
15-موضوع پرونده هسته ای ایران و احتمال حمله آمریکا یا اسراییل به ایران در وبلاگها به وفور مطرح شده است . یک نوع همدلی و اتحاد نظر در خصوص ضرورت دفع خطر حمله به ایران و دفاع از مرز و بوم ایران در تمام وبلاگها با هر نوع گرایش سیاسی حتی وبلاگهای منتقد دیده می‌شود.
16-رویکرد به وبلاگ نویسی تخصصی همچنان مشهود است.
17-اکثر بلاگرها دیگران را تشویق می کردند که از حالت انفعال خارج شوند ودیگران را هم تشویق به مشارکت در امور کنند.
18-بلاگرهای منتقد بیشتر بر روی سرور بلاگ اسپات فعالیت می کنند شاید به دلیل امکان شناسایی نشدن و خارج بودن از حیطه مقررات ایران.
19-ماجرای انتشار فیلم منتسب به بازیگر سریال نرگس در وبلاگها بازتاب بسیار گسترده ای داشت و تحلیل های مختلف و بعضا ضدو نقیضی در این باره منتشر شد.
20-در خصوص مباحث اجتماعی ، مساله ترافیک و رفت و آمد مردم کماکان در صدر موضوعات مورد انتقاد بلاگرها قرار داشت.
21-ماجرای فیلم اخراجی ها و رخدادهای مربوط به آن در جشنواره فیلم فجر از مسایل مهم مورد توجه وبلاگهای داخل و خارج بود ، بیشتر تحلیل ها در حمایت از مسعود ده نمکی و فیلمش بود.
22-استفاده صنفی از وبلاگ رو به افزایش است. بسیاری از صاحبان مشاغل از جمله پزشکان با اسم واقعی و معرفی مطب و تخصص شان اقدام به راه اندزای وبلاگ کرده‌اند.
23-گسترده شدن یک بازی به نام یلدا بازی در میان بلاگرهای ایرانی در زمستان 1385 جزو پدیده های جدید در این فضا محسوب می‌شود. در این بازی هر فرد به چند مساله محرمانه یا ناگفته در زندگی شخصی‌اش اشاره کرده و به اصطلاح خود افشاگری می‌کند وبعد با نام بردن از 5 دوست خودش از آنها می خواهد همین کار را انجام بدهند و الی آخر.
24-استفاده از لوگوهای سر صفحه به عنوان حمایت از یک موضوع خاص از سوی همه گروههای وبلاگ نویس دنبال شده است؛ از لوگوی اعتراض به تخریب مسجد القصی تا لوگوی اعتراض به طرح ساماندهی وبلاگها و وب سایتها.
25-در بسیاری از وبلاگهای اصولگرا نوک تیز حملات انتقادی متوجه رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است.
26- بسیاری از کانترهای نصب شده بر روی وبلاگها تنها برای مدیران وبلاگها قابل مشاهده است . این نکته می تواند ناشی از بازدید اندک وبلاگها باشد.
27-موضوع آزمون مساله دار فرهنگیان و طرح سوالات موهن در مورد پیامبر اسلام (ص) در وبلاگها نیز بازتاب داشت.
28-حمایت از دولت احمدی نژاد با حرارت وشور خاصی در وبلاگهای اصولگرا قابل مشاهده است.
29-ورود شخصیتهای سیاسی شناخته شده به عرصه وبلاگ نویسی همچنان ادامه دارد.
در یافت متن کامل تحقیق
Download file
در همین رابطه : نقدی بر پژوهش محتوای وبلاگستان فارسی
- ۸۶/۰۳/۱۰
