افزایش چراغ خاموش نرخ تاکسی‌های اینترنتی
روزی مزیت رقابتی «قیمت پایین» اسنپ و تپسی، تاکسی های سنتی و آژانس ها را از دور رقابت با میوه های نوبرانه عصر دیجیتال خارج کرد؛ اما امروز همین مزیت رقابتی تبدیل به معضل شده است.
وقتی ساعت از نیمه شب جمعه ۲۴ آبان گذشت خبر سهمیه بندی بنزین اعلام شد. زمانی که دولت بی هیچ حساب و کتابی مردم را در مقابل عمل انجام شده قرار داد، شرکت های تاکسی اینترنتی نیز می توانند از این سنت دیرینه دولت تبعیت و افزایش قیمت نامحسوس را در پلتفرم های خود لحاظ کنند. در مثل مناقشه نیست و آن را مقایسه کنید با ضرب المثل «وقتی شهر به هم بریزد قورباغه هفت تیر می کشد!» حال حکایت شهر ماست. دو ماهی است که مسافران از افزایش قیمت تاکسی های آنلاین گلایه مندند.
در همین رابطه با اسنپ تماس گرفتیم. مدیر تجاری اسنپ در گفتگو با «کسب و کار» در مورد اینکه چرا هزینه سفرهای اسنپ با وجودی که ادعا می شود فقط ۱.۵ درصد عوارض شهرداری به آن اضافه شده بیشتر از اینها افزایش یافته. گفت: «در یک سال اخیر با افزایش تورم مواجه بودیم و هزینه زیادی بابت مسائلی از جمله قیمت خودرو، لوازم یدکی و استهلاک خودرو به راننده تحمیل شده است. از همین رو در حالی که مسافران نسبت به افزایش قیمت معترض هستند، راننده ها نیز به دلیل به صرفه نبودن قیمت ها از قبول درخواست ها خودداری می کنند. اسنپ در این شرایط اقتصادی می کوشد تا بتواند بین قیمت سفر برای راننده و مسافر توازنی مناسب پیدا کند. در حالی که هم مسافران به افزایش قیمت ها معترض هستند و هم رانندگان از کم بودن قیمت نسبت به میزان تورم ابراز نارضایتی می کنند، اسنپ می کوشد طوری قیمت گذاری کند که تمامی درخواست ها به سفر تبدیل شود.
قیمت گذاری در اسنپ به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد و سفر از نقطه ای به نقطه ی دیگر در روز و حتی ساعت های مختلف با هم یکسان نیست. سیاست کلی ما تعیین قیمتی است که هم برای راننده به صرفه باشد، هم برای مسافر. هر سفر تابع ۴ فاکتور «قیمت پایه»، «مسافت سفر»، «مدت زمان سفر» و «نسبت عرضه و تقاضا» است و در روزهای برفی و بارانی یا طرح زوج و فرد از در منزل و یا ایام خاص سال (مانند شب عید یا شب یلدا) به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا، قیمت ها تغییر می کند. این تغییر قیمت به سهمیه بندی سوخت و یا اخذ عوارض از سوی شهرداری هیچ ارتباطی ندارد.
تاکید می کنیم که هیچ افزایش قیمتی بابت افزایش قیمت سوخت نداشته ایم. در حال حاضر درصد قبول سفر از سوی رانندگان تا حدی کاهش پیدا کرده است که برای جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت و خدمت رسانی مناسب از ابتکار عمل هایی همچون طرح های تشویقی برای رانندگان استفاده می کنیم تا به این ترتیب بتوانیم اثر عدم توازن عرضه و تقاضا را کاهش دهیم.»
فرید شهابی در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه «نهاد ناظر بر قیمت گذاری سفرهای اسنپ کیست و آیا قیمت گذاری فعلی تحت نظارت قرار دارد؟» گفت: «قیمت گذاری در اسنپ پویاست و بر اساس دستورالعمل نظارتی شهرداری و میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود.»
در ادامه گفتگوی «کسب و کار» با کارشناسان مربوطه را می خوانید.
قیمت گذاری مصوب شورای شهر ملاک است
علیرضا قنادان، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی تهران گفت: شرکت های موسوم به «تاکسی اینترنتی» ذیل قانون نظام صنفی طبقه بندی شده اند. بنابراین طبق قانون نظام صنفی، اتحادیه های این شرکت ها روی بحث قیمت گذاری آنها مدیریت می کنند و مطابق آن دستورالعمل ابلاغی وزارت کشور، در دستورالعمل نظارتی هم در حوزه قیمت گذاری فقط یک شرطی برای آنها اعمال شده و آن شرط این است که اگر قیمت گذاری آنها از قیمت گذاری مصوب شورای شهر در هر حالتی بالاتر برود، باید به مسافر اطلاع بدهند که قیمت گذاری ارائه شده در این شرایط به دلیل ذکرشده – از پیک ترافیک یا شرایط هوا یا هر چیز دیگری- بالاتر از قیمت مصوب شورای شهر است و اگر مشتری یا مسافر با وجود این افزایش قیمت، آن را پذیرفت آنگاه ماشین را برای او بفرستند. همچنین قرار شده بود این نوتیفیکیشن را در سیستم و سامانه شان پیاده سازی کنند؛ ولی در مورد افزایش قیمت سفرها در این پلتفرم ها، ساز و کار اتحادیه ها و اتاق اصناف ناظر بر این موضوع است و باید از آنجا پیگیری شود چون اینها ذیل اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی کار می کنند و قاعدتا باید در مورد قیمت گذاری خودشان ضوابط داشته باشند و مدیریت کنند زیرا آنها مجوز دادند و ناظر بر قیمت گذاری هستند.
سیر نزولی جذب راننده در تاکسی های آنلاین
رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی گفت: در مورد افزایش قیمت در شرکت های تاکسی اینترنتی، ما با یک واقعیت روبه رو هستیم و آن، اینکه بنزین از لیتری ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان افزایش یافته است. از طرف دیگر قرار بود سهمیه بندی انجام شود و رانندگان این شرکت ها از سهمیه مشخصی برخوردار شوند. این در حالی است که نزدیک به ۶۰ درصد رانندگان شرکت های بزرگ تاکسی اینترنتی موفق شدند سهمیه بگیرند ولی شرکت های کوچک در شهرستان ها نهایتا کمتر از ۲۰ درصد توانسته اند سهمیه بنزین را دریافت کنند.
این آمار سه ماهه ماست. از طرف دیگر هم با توجه به اینکه نرخ بنزین افزایش پیدا کرده، خیلی از راننده ها اتومبیل خود را خاموش کرده اند و مسافر نمی گیرند. بنابراین در بعضی از ساعات و برخی مناطق می بینیم که تعداد رانندگان کم شده است. سیستم قیمت گذاری نیز در این پلتفرم ها به صورت داینامیک است یعنی یکی از آیتم های آن راننده است. اگر راننده کم شود قیمت بالاتر می رود به خاطر اینکه رانندگان دیگر سفر را قبول کنند و یک مسیر طولانی تری را تا مقصد پیمایش داشته باشند. این نکته مهمی است که واقعا در افزایش قیمت تاثیر داشته است.
همچنین وضعیت آب و هوا و شلوغی های آخر سال و ترافیک نیز وجود دارد. البته این مسائل دلیل نمی شود که قیمت ها افزایش پیدا کند؛ ولی این موارد نیز وجود دارد. ما هم به عنوان اتحادیه با شرکت ها دائماً در حال مذاکره ایم و نهایتا شرکت ها دیتایی که دارند و می توانند در اختیار نهادهای نظارتی قرار بدهند و تا حدودی دادند، همین مساله را تصدیق می کند که به خاطر این موارد است که قیمت ها افزایش داشته؛ ولی از طرف دیگر شرکت ها پیشنهاد افزایش قیمت را به وزارت های کشور و صمت دادند که قیمت ها تغییر پیدا کند زیرا قیمت بنزین هزار تومانی ۵۰ درصد افزایش داشته است و شما نمی توانید این را ندید بگیرید و به تبع آن نیز هزینه های دیگر مثل تعمیرات ماشین، تعویض روغن و… بالا رفته است.
ما هم پیگیر هستیم و به هر حال امیدواریم که اگر مردم حس می کنند که قیمت ها صعودی شده، با جذب راننده و شرایطی که در آینده به وجود خواهد آمد و سهمیه بندی بنزین شامل همه رانندگان شود، رانندگان بیشتری مجاب به کار شوند. نکته مهم تر هم این است که اگر این پلتفرم ها نتوانند نظر مشتریان خود را جلب کنند؛ چه کاربر و چه راننده قاعدتاً از میان انتخاب های مردم نیز حذف می شوند و در اولویت های بعدی می روند و مردم دوباره به استفاده از آژانس ها، تاکسی های خطی و یا وسایل حمل و نقل عمومی روی می آورند. به هر حال این اتفاق باید توسط خود شرکت ها مدیریت شود.
اگر این اتفاق بیفتد و مردم از تاکسی های آنلاین استفاده نکنند، اولین ضرر را خود شرکت ها می خورند و بعید می دانم شرکت ها به این سمت بروند. دوم اینکه ما باید هوای راننده را نیز داشته باشیم زیرا او نیز با این درآمد گذران زندگی می کند. همچنین ما امسال علاوه بر هزینه های دیگر، درگیر هزینه عوارض شهرداری هم شدیم. به طور مثال در شهر تهران هزینه ۱٫۵ درصدی به این تاکسی ها تحمیل شد. از آن طرف قرار بود این شرکت ها از ارزش افزوده معاف شوند که نشده اند. این موارد نیز روی قیمت ها تاثیر بسیار زیادی داشته است که این نرخ را صعودی نشان دهد.